Entomological Society of Iran Research Article pISSN: 0259-9996
2022, 41 (2), 121-132 https://doi.org..10.52547/jesi.42.2.1 eISSN: 2783-3968
Corresponding author: Hamideh Salekebrahimi (E-mail: [email protected])
ﮐ دﺮﺑرﺎ رﺎﻤﯿﺗ رﺬﺑ : ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ رﺎﮑﻫار ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ
Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae)
ﯽﻧﺎﺧ هﺮﻗ ﻦﯿﺴﺤﻣﻼﻏ و
ﯽﻤﯿﻫاﺮﺑا ﮏﻟﺎﺳ هﺪﯿﻤﺣ
هﺎﯿﮔ هوﺮﮔ ﯽﮑﺷﺰﭘ
، د يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧا
، اﺮﯾا ،ﻪﻏاﺮﻣ ،ﻪﻏاﺮﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ن
[email protected] https://orcid.org/0000-0003-1018-7019
[email protected] https://orcid.org/0000-0002-1428-4652
ﺎﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﭽﺨﯾر
ﺖﻓﺎﯾرد : 13 / 08 / 1401
شﺮﯾﺬﭘ : 17 / 09 / 1401
ﯽﺼﺼﺨﺗ ﺮﯿﺑد :
ﯽﺤﺘﻓ بﻮﻘﻌﯾ رﻮﭘ
هﺪﯿﮑﭼ : ﺎﺑ ﺐﺷ يﻻﺎﺑ ترﺎﺴﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ
ﺖﺸﮐ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ يﺎﻫ
ﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﯽﮕﻧ مﻮﻤﺳ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺖﻓآ ﻦﯾا ﻪﯿﻠﻋ رد
ﺶﯾاﺰﻓا لﺎﺣ ﯽﻣ
ﻦﺘﻓﺎﯾ و ﺪﺷﺎﺑ شور
يﺎﻫ ﻞﺑﺎﻗ ﻔﻠﺗ
،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ لﺮﺘﻨﮐ ﺎﺑ ﻖﯿ رد
ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﺖﻓآ ﻦﯾا ﯽﻣ
شور زا ﯽﮑﯾ .ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ
ي ﻞﯿﺘﻣ يﺪﯿﻠﮐ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ .ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ ﺖﺸﮐ زا ﻞﺒﻗ روﺬﺑرﺎﻤﯿﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا، ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ هﺎﯿﮔ رد ﯽﯾﺎﻘﻟا ﺖﻣوﺎﻘﻣيراﺮﻗﺮﺑ رد تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ
ﯽﯾﺎﻘﻟا ﺖﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺠﯾا ،نﺎﻫﺎﯿﮔ رد
ﻪﺟﻮﮔ روﺬﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺖﯿﻟا ﻢﻗر ﯽﮕﻧﺮﻓ
، 24 ﺖﻈﻠﻏ ود زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺖﺷﺎﮐ زا ﻞﺒﻗ ﺖﻋﺎﺳ 1/
0
وﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ،ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻪﻣادا رد. ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺖﺸﮐ ﺲﭙﺳ و هﺪﻧﺎﺴﯿﺧ تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ0 2/
و داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ.ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑيﻪﻠﺣﺮﻣ ا - ﯽﻨﺳ ﯽﺴﻨﺟود ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ ﯽﺘﺴﯾز لوﺪﺟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘﺐﺷ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ ﻪﮐ . دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ زا ﺮﺘﻤﮐﺎﻫنآ راﺪﻘﻣ و ﻪﺘﺷاد ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ ردλ وr ،F ،Odﯽﺘﯿﻌﻤﺟيﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘيوررﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﻦﯾا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﭼﻮﮐ ﺖﯿﻌﻤﺟ ياراد ﮏ
ﺮﺗ ي يورﻻ هرود لﻮﻃ و هدﻮﺑ
، ﯽﻧﻻﻮﻃ .دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ زا ﺮﺗ ﭘ
ﺶﯿ رﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ ﺖﻓآ ﻦﯾا ﺖﯿﻌﻤﺟ يوﺮﺸﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ
ﯽﻃ ،تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﺎﺑ رﺬﺑ 120
نﺎﺸﻧ زور ﺐﺷ ﯽﮔﺪﻧز ﻪﻠﺣﺮﻣ رﺎﻬﭼ ﺮﻫ داد ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ
ﯽﮕﻧﺮﻓ زور رد 120
، ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺮﺘﻤﮐ
ي ﺛﺄﺗ و ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘﺐﺷ ﻪﯿﻠﻋ ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ هﺎﯿﮔ يور ﺖﻣوﺎﻘﻣ يﺎﻘﻟاهﺪﻨﻫدنﺎﺸﻧ ﻪﮐﺖﺷاد ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯾا ﯽﻔﻨﻣ ﺮﯿ
ﯽﮔﮋﯾو يور ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﯽﻣ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ و ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫ
.ﺪﺷﺎﺑ ﺘﻧرد ﻪﺠﯿ ﻪﺑ تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ عﺎﻓد كﺮﺤﻣ ناﻮﻨﻋ
ﯽﯾﺎﻘﻟا ﺐﺷ ﻪﯿﻠﻋ هﺮﭘ
زﻮﻨﯿﻣ ﻪﺟﻮﮔ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ زا ﺲﭘ ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺮﺘﺸﯿﺑ يﺎﻫ ﺛﺄﺗ
ﺘﻣارﺎﭘ يور نآ ﺮﯿ دﺮﮑﻠﻤﻋ و هﺎﯿﮔ يﺎﻫﺮ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ
ﺖﻓآ ﻦﯾا ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ دﻮﺷ هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ
.
هژاو يﺎﻫ يﺪﯿﻠﮐ : ﺴﻨﺟود ﯽﮔﺪﻧز لوﺪﺟ ﯽ
ﯽﻨﺳ - ﻪﻠﺣﺮﻣ
،يا ،ﯽﯾﺎﻘﻟا ﺖﻣوﺎﻘﻣ تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ
،تﺎﻓا ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ، اﺮﭘ
ﯾ رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤ
Citation: Gharekhani, Gh. & Salekebrahimi, H. (2022) Applying seed treatment as a solution for Tomato leafminer, Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae) management. J. Entomol. Soc. Iran 42 (2), 121-132.
ﻪﻣﺪﻘﻣ
يرﺎﻤﯿﺑ و تﺎﻓآ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ار يدﺎﯾز ﺖﻣوﺎﻘﻣ تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﺎﺑ هﺪﺷ رﺎﻤﯿﺗ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا ﺎﻫ
ﻪﺟﻮﮔ هﺎﯿﮔ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ .ﺪﻨﻫد ﺪﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﺐﺒﺳ ﮏﯿﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﺪﯿﺳا ﺎﺑ ه
ﺲﭙﯾﺮﺗ داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﮐ
Frankliniella occidentalis (Pergande)
ﮏﮐ ، ﻪﺘﺷ و ﺎﻫ ﯽﻣ ﺎﻫ هﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻠﭘ يﺎﻫ
ﺎﻫزﺎﻨﺌﺗوﺮﭘ و ﺎﻫزاﺪﯿﺴﮐا ﻞﻨﻓ
ﯽﻣ هداد ﺖﺒﺴﻧ دﻮﺷ
)
Thaler et al., 2001
( ﻢﯾﺰﻧآ نﺎﯿﺑ . ﺗﺮﻣ يﺎﻫ
ﺶﻨﮐاو ﺎﺑ ﻂﺒ ﻪﺑ ﯽﻋﺎﻓد يﺎﻫ
ﯽﺴﮐﻮﭙﯿﻟ هﮋﯾو نﺎﻫﺎﯿﮔ رد زاﺪﯿﺴﮐا لﻮﻨﻓ ﯽﻠﭘ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ و زﺎﻧژ
ﺐﯿﺳآ ﻪﺑ هﺪﯾد ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ نژ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ يراد ﻢﯾﺰﻧآ ﻦﯾا نﺎﯿﺑ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﻪﺘﺷاد ﺶﻘﻧ ﺎﻫ ﺪﻧا
، ﻦﭘﺮﺗ و تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﺪﯿﺳا ﺰﺘﻨﺳﻮﯿﺑ رد ًﺎﺒﻗﺎﻌﺘﻣ و هدﻮﺑ ﻞﯿﺧد ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
ﻦﭘﺮﺗ ﻢﯿﻈﻨﺗ رد ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﺮﺛﺆﻣ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
) ﺪﻨﻨﮐ
Zebelo et al., 2014
.( ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ گﺮﺑ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘﺐﺷ
(Gelechiidae: Lepidoptera) (Meyrick)
absoluta
،Tuta
ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ و عراﺰﻣ رد بﺮﺨﻣ و ﻢﻬﻣ تﺎﻓآ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻣ ﺎﻫ
ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﺖﻤﺴﻗ زا و هدﻮﺑ ﯽﺑﻮﻨﺟ يﺎﮑﯾﺮﻣآ نآ ﺄﺸﻨﻣ ﺨﻣ يﺎﻫ
ﻪﺟﻮﮔ هﺎﯿﮔ ﻒﻠﺘ ﯽﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ هﻮﯿﻣ و ﻪﻗﺎﺳ ،گﺮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﯽﮕﻧﺮﻓ
) ﺪﻨﮐ
EPPO, 2005
لﺮﺘﻨﮐ .(
T. absoluta
ﻞﯿﻟد ﻪﺑ
ﺖﻓآ مﻮﻤﺳ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ رد نآ يﻻﺎﺑ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ و ﺶﮐ
ﯽﻣ ﻞﮑﺸﻣ تﺎﻓآ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نآ يﻻﺎﺑ ﯽﯾاز ترﺎﺴﺧ ترﺪﻗ ﺪﺷﺎﺑ
)
Siquira et al., 2000
؛
Silva et al.,
( .2011
زا هدﺎﻔﺘﺳا تﺎﻌﻓد داﺪﻌﺗ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا بﺎﯿﻏ رد دراﻮﻣ ﺮﺜﮐا رد ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ مﻮﻤﺳ
ﻞﯿﻤﮑﺗ ﺎﯾ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ يﺎﻫ شور هﺪﻨﻨﮐ
ﻪﺑ ﯽﻟﺮﺘﻨﮐ يﺎﻫ 10
ﺎﺗ 30 ﻢﺳ رد ﯽﺷﺎﭘ
ﯽﻣ ﺖﺷﺎﮐ هرود ﺮﻫ ﺪﺳر
)
Siquira et al., 2000
ﯽﻣ ﻻﺎﺑ ار ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻪﮑﻨﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ( ﻪﻨﯾﺰﻫ دﺮﺑ
ﺖﺴﯾز يﺎﻫ ﯽﻄﯿﺤﻣ
، و هﺪﻧز تادﻮﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﺐﯿﺳآ
نﺎﺴﻧا ﺖﻣﻼﺳ ) ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﭘ رد ﺰﯿﻧ ار ﺖﻓآ ﻦﯾا ﯽﻌﯿﺒﻃ نﺎﻨﻤﺷد ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا و ﺎﻫ
El-wakeil et al., 2013
.(( ﺮﮔرﺎﮑﺷ يﺎﻫﻦﺳ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ) ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ لﺮﺘﻨﮐ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﯿﻈﻧﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺮﯿﻏ يﺎﻫشور دﺮﺑرﺎﮐ و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ نﻮﻣﺮﻓ ﺎﯾ و
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺎﻫ ﺎﯾ و هﻮﺒﻧا رﺎﮑﺷ يﺎﻫ
ﺖﻔﺟ رد لﻼﺘﺧا ﯽﻣ مﺎﻗرا ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻪﻟوﺰﯾا و دوﺪﺤﻣ يﺎﻫﺎﻀﻓ رد يﺮﯿﮔ
ﻤﯿﺷ مﻮﻤﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﻫﺎﮐ يﺎﺸﮕﻫار ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ رد ﺖﻓآ ﻦﯾا لﺮﺘﻨﮐ رد ﯽﯾﺎﯿ
ﺎﻫ ﺖﺴﯾز يﺎﻫﺐﯿﺳآ نوﺪﺑ تﺎﻓآ لﺮﺘﻨﮐ يﺎﻫهار زا ﯽﮑﯾ هﺎﯿﮔ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ يﺎﻘﻟا و روﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا .(Braham & Hajji, 2012) ﺪﺷﺎﺑ عراﺰﻣ و و ﯽﻄﯿﺤﻣ
ﯽﻣ ﺪﯿﻔﻣ تاﺮﺸﺣ ﺖﯿﻌﻤﺟ يور ﻮﺳ تاﺮﺛا ﺪﺷﺎﺑ
)
Kraus & Stout, 2019
(.
يرﺎﻤﯿﺑ و تﺎﻓآ ﻪﻠﻤﺣدرﻮﻣ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ ﺎﻫ
نآ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺪﻧﺮﯿﮔ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺎﻫ
ترﻮﺻ ﻪﺑ و ﯽﻧﺎﻣز ﺮﯿﺧﺄﺗ ﺎﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻨﻫد زا ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ دﺎﺠﯾا ﻞﯿﺒﻗ ) ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ
Mithofer & Baldwin, 2012
مﻮﮑﯾﺮﺗ ،(
) ﯽﮔﺮﺑ يﺎﻫ
Traw & Dawson, 2002
ﯽﻧاﻮﺧاﺮﻓ و ﺐﻠﺟ رد ﺮﺛﺆﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ راﺮﻓ داﻮﻣ و (
ﯽﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ نﺎﻨﻤﺷد ﺪﺷﺎﺑ
)
Pinto-Zevallos et al., 2013
( ﯽﻫﺎﯿﮔ عﺎﻓد نﺪﺷ لﺎﻌﻓ و هﺎﯿﮔ يور ترﺎﺴﺧ دﺎﺠﯾا ﯽﻧﺎﻣز ﺮﯿﺧﺄﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،
، رﺎﺴﺧ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾا رد از ت
ﯽﻣ ﯽﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺮﯿﺧﺄﺗ ﻦﯾا نﺪﺷ هﺎﺗﻮﮐ ﺚﻋﺎﺑ رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﻪﮐ ﺪﯾﺎﻤﻧ دﺎﺠﯾا ترﺎﺴﺧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﯽﻣ هﺎﯿﮔ رد ﯽﯾﺎﻘﻟا عﺎﻓد نﺪﺷ لﺎﻌﻓ دوز و ﯽﻧﺎﻣز دﻮﺷ
)
Kuc, 1984
؛
Conrath et al., 2006
؛
Goellner, & Conrath, 2007
؛
Kraus & Stout, 2019
.(
زا ﯽﯾﺎﺠﻧآ ﻪﺟﻮﮔ مﺎﻗرا زا ﯽﻌﺳو ﻒﯿﻃ ﻪﮐ ﻪﮐ ﯽﻣ ﺖﺸﮐ ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ
ﯽﮔﮋﯾو ﺮﻈﻧزا مﺎﻗرا گﺮﺑ ﺖﻣﺎﺨﺿ و ﻞﮑﺷ ،ﮏﯾژﻮﻟﻮﻓﺮﻣ يﺎﻫ
هﻮﯿﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻔﺻ و ﺎﻫ ﻪﺟﻮﮔ يﺎﻫ
توﺎﻔﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ د ﯽﯾﺎﻫ
يرﺎﻤﯿﺑ و تﺎﻓآ ﻪﺑ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺮﻈﻧزا ﺪﻧرا ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
نآ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺰﯿﻧ دراﻮﻣ زا ﯽﻀﻌﺑ رد و هدﻮﺒﻧ نﺎﺴﮑﯾ ﺎﻫ
ﯽﻣ سﺎﺴﺣ ﺪﻨﺷﺎﺑ
)
Schauer et al., 2005
؛
Foolad, 2007
( ﺐﺷ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ . ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ
ﯽﮕﻧﺮﻓ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ مﻮﮑﯾﺮﺗ ﺎﯾ و ﺮﮔﻮﺷ ﻞﯿﺳآ نﻮﭽﻤﻫ يداﻮﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد عﻮﻧ ﯽﮔﺮﺑ يﺎﻫ
4 )
Alba et al., 2009
ﻪﺟﻮﮔ ﯽﺸﺣو مﺎﻗرا رد ( ﯽﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﺪﺷﺎﺑ )
Muigai et al., 2002
؛
Bleeker et al., 2009
( ﻪﮐ ﻪﺑ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ ترﻮﺻ ود ﻪﺑ ﺎﻫراﻮﺨﻫﺎﯿﮔ ﺮﯾﺎﺳ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻦﯾا هﺪﻧرادزﺎﺑ ترﻮﺻ
ﻪﯾﺬﻐﺗ يﺎﻫ هﺪﻨﻫﺎﮐ ﺎﯾ و يا
ﻢﺨﺗ ورﻻ ﻪﻠﺣﺮﻣ ندﻮﻤﻧ ﯽﻧﻻﻮﻃ ﺎﯾ و يﺰﯾر گﺮﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﯾ و ي
ﯽﻣ لﺎﻤﻋا راﻮﺨﻫﺎﯿﮔ يور ﺮﺑ ﺮﯿﻣو ) ددﺮﮔ
Firdaus et al., 2012
.(
يور ﺮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﻣوﺎﻘﻣ
ﻪﺟﻮﮔ ﻢﻗر ﺐﺷ ﻪﯿﻠﻋ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ
ﯽﮕﻧﺮﻓ مﺎﺠﻧا توﺎﻔﺗ و موﺎﻘﻣ ﭗﯿﺗﻮﻧژ ﯽﻓﺮﻌﻣ و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ
هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ ﺞﯾار مﺎﻗرا ﻦﯿﺑ دﻮﺟﻮﻣ ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ
ﺖﺳا هدﻮﺑ )
Maluf et al., 1997
؛
Gilardon et al., 2001
؛
Oliveira et al., 2012
؛
Gharekhani & Salek-
Ebrahimi, 2014a, b
( ﯿﮔ عﺎﻓد ، تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﻪﻄﺳاوﺎﺑ نﺎﻫﺎ
، ﯿﺑ ﻪﻧاوﺮﭘ ورﻻ و هﺪﻧﻮﺟ تاﺮﺸﺣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﺮﺘﺸ ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ﺎﻫ
) ﺪﺷﺎﺑ
Kessler & Baldwin, 2002
،( ﺮﯾﺪﻣ رد ﺖﺳﺎﻫلﺎﺳ (Plant elicitors) هﺪﺷبﺎﺨﺘﻧا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يﺎﻫلﻮﮑﻟﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻠﯿﺳوﻪﺑ ﺎﻫيرﺎﻤﯿﺑ و تﺎﻓآ ﻪﯿﻠﻋ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺖﯾﻮﻘﺗ ﻪﮐﯽﯾﺎﺠﻧآ زا ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ ﺖﯾ
ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ تﺎﻓآ ) دﺮﯿﮔ
Conrath et al., 2006
ﺐﺷ ﻪﯿﻠﻋ ﺖﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺠﯾا رد ﺮﺛﺆﻣ داﻮﻣ عﻮﻧ و ﺖﻈﻠﻏ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ترﻮﺻ رد ،(
ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ ﯽﮕﻧﺮﻓ
،
مﺪﻗ ﻞﯿﺘﻣ ﺎﺑ ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ روﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا .(Pinto-Zevallos & Zarbin, 2013 ؛Stout et al., 2002 )دﻮﺷﯽﻣ ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺖﻓآ ﻦﯾا ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ لﺮﺘﻨﮐ رد يﺮﺛﺆﻣ تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ
، ﻪﻧ ﻪﺟﻮﮔ يﺪﺷر ﺖﯿﻌﺿو ﺎﻬﻨﺗ ﯽﻣ دﻮﺒﻬﺑ ار ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﺪﺸﺨﺑ ﻪﮑﻠﺑ هﺪﺷ رﺎﻤﯿﺗ هﺎﯿﮔ يور راﻮﺨﻫﺎﯿﮔ تاﺮﺸﺣ يﺎﻫورﻻ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺰﯿﻧ
ﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻣ اﺪﯿ ) ﺪﻨﮐ
Worrall
et al., 2012
ﯽﻣ رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﻪﮑﻨﯾا و ﯽﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .(
) ﺪﯾﺎﻤﻧ دﺎﺠﯾا تﺎﻓآ ﻪﯿﻠﻋ ار رﺬﺑ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
Paudel et al., 2014
ﺮﺿﺎﺣ ﯽﺳرﺮﺑ رد ،(
،
ﺎﺑ .ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘﺐﺷ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ و ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ، ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ يﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ ود رد تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﺖﻈﻠﻏ ودﺎﺑ ﺖﺷﺎﮐ زا ﻞﺒﻗ روﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ و ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ رد تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫزد ﻦﯿﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗﻞﺑﺎﻗ توﺎﻔﺗ ﯽﮔﺮﺑ4 ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫهداد يﺎﻫﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻤﺟ ﺐﺷ ﯽﺘﯿﻌ ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ هﺎﯿﮔ يﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ لواﺪﺟ ،لﺎﮑﺷا دﺪﻌﺗ و ﺐﻟﺎﻄﻣ ﯽﮔدﺮﺸﻓ زا ﺰﯿﻫﺮﭘ ياﺮﺑ ،ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ
، و ﺪﯾدﺮﮔ فﺬﺣ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ
هداد ﺖﺳﻮﯿﭘ ﻪﺋارا هﺪﺷ .ﺖﺳا
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
.روﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖﻬﺟ
ﺐﺷ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ و ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يور تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ
ﯽﮕﻧﺮﻓ
، يرﺎﺠﺗ ﻢﻗر ،ﺖﯿﻟا نﻮﺘﺳا ﺮﭘﻮﺳ) ﺖﯿﻟا ﻢﻗر روﺬﺑ
(ﯽﻗﺮﺷ نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺞﯾار
، ﺖﻈﻠﻏ ود ﺎﺑ ﺖﺷﺎﮐ زا ﻞﺒﻗ زور ﮏﯾ 1/
0 و 2/
0 ) تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ
Sigma-Aldrich, St. Louis, MO, USA
( ﺎﻬﻨﺗ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ روﺬﺑ ،ﺪﯿﺳر هاﻮﺨﻟد ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ و هﺪﺷﻞﺣ ( /025%) لﻮﻧﺎﺗا ﯽﻤﮐ راﺪﻘﻣ ﻞﺧاد رد هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻞﺒﻗ تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘ . ﻣﺪﺷ هﺪﻧﺎﺴﯿﺧ ناﺪﻠﮔ ﻞﺧاد رد ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﻂﯾاﺮﺷ رد روﺬﺑ ﺲﭙﺳ ،ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻧﺎﺴﯿﺧ بآ ﺎﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ ﻪﻋرﺰﻣ كﺎﺧ و سﺎﻣ ﺖﯿﭘ كﺎﺧ يوﺎﺣ يﺎﻫ
1 ﻪﺑ 1 .ﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﮐ
يﺎﻫﺪﺣاو ﻢﻫ و ﯽﮔﺪﻧز لوﺪﺟ ﺶﯾﺎﻣزآ
ﻦﺳ ﻢﺨﺗ يزﺎﺳ .ﺎﻫ
ﻢﺨﺗ ندروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ياﺮﺑ ﻦﺳ ﻢﻫ يﺎﻫ
0 ﺎﺗ 1 يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ لواﺪﺟ ﯽﺳرﺮﺑ عوﺮﺷ ﺖﻬﺟ هزور
ﺐﺷ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ،ﯽﺘﺴﯾز ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ
ﻊﻤﺟ ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﯽﻨﻠﮐ زا ﯽﮕﻧﺮﻓ يروآ
ﻢﺨﺗ فوﺮﻇ رد و هﺪﺷ گﺮﺑ يوﺎﺣ يﺰﯾر
ﻪﺟﻮﮔ هزﺎﺗ يﺎﻫ ﺖﯿﻟا ﻢﻗر ﯽﮕﻧﺮﻓ
يزﺎﺳﺎﻫر ﺪﻧﺪﺷ . 24 ﻢﺨﺗ ياﺮﺑ تاﺮﺸﺣ ﻪﺑ ﺖﻋﺎﺳ هداد نﺎﻣز يﺰﯾر
ﻊﻤﺟ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ نآ زا ﺲﭘ و ﺪﺷ يروآ
ﻢﺨﺗ زا و هﺪﺷ ﺶﯾﺎﻣزآ عوﺮﺷ ﺖﻬﺟ ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ
ﺎﻫ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻪﺟﻮﮔ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﺐﺷ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ و ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يور تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﺎﺑ ﯽﮕﻧﺮﻓ
هﺮﭘ ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ .ﯽﮕﻧﺮﻓ
هﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﮐ نﺎﻫﺎﯿﮔ
) ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺶﯾﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ 60
ﯽﯾﺎﻣد ﻂﯾاﺮﺷ رد و ﺪﺷ هداد لﺎﻘﺘﻧا هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ (ﯽﮔزور 1
25± ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮﮔ
ﺖﺑﻮﻃر و 5 65± ﺪﺻرد يراﺪﻬﮕﻧ
ﺲﻔﻗ زا ﺲﭙﺳ .ﺪﺷ يﺮﺘﭘ زا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﺮﻄﻗ ﻪﺑ ﯽﮑﯿﺘﺳﻼﭘ يﺎﻫ 5
ﺶﻣ ﺎﺑ يرﻮﺗ نآ فﺮﻃ ود ﻪﮐ ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ 100
ﮔ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺑ هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺒﺴﭼ ﻞﺧاد رد ﻪﭽﮔﺮﺑ ﺮﻫ .ﺪﯾدﺮ
يﺮﺘﭘ رود .ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﺶﯾد يﺮﺘﭘ ﮏﯾ كﺎﺧ ﻪﺑ ﻞﺼﺘﻣ ﯽﻟﻮﺘﻔﻣ ﻢﯿﺳ زا ﻪﺗﻮﺑ ﻪﺑ گﺮﺑ لﺎﺼﺗا ﻞﺤﻣ زا ﻪﻗﺎﺳ ﻦﺘﺴﮑﺷ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ و هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺒﺴﭼ ﻢﻠﯿﻓارﺎﭘ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا ياﺮﺑ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﺘﭘ ﻪﯾﺎﭘ ﺖﻬﺟ ناﺪﻠﮔ
، 50 ﻪﺑ ﻢﺨﺗ ﺮﻈﻧ رد رﺎﻤﯿﺗ ﺮﻫ ياﺮﺑ راﺮﮑﺗ ناﻮﻨﻋ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﻪﺑ ﺪﯾدزﺎﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ يﺎﻫﺪﺣاو زا زورﺮﻫ . ﻞﻤﻋ
و هﺪﻣآ
ﺖﯿﻌﺿو ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺖﺷاددﺎﯾ تاﺮﺸﺣ ﯽﺘﺴﯾز ﻞﺣاﺮﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ و ﺎﻫ
ﻪﺑ هﺪﺷﺮﻫﺎﻇ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ .ﺪﺷ يرادﺮﺑ ﺖﻔﺟ ترﻮﺻ
ﻪﺑ ﻪﻧاﻮﺘﺳا فوﺮﻇ ﺮﻄﻗ ﻪﺑ) يا
8 عﺎﻔﺗرا و ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ
15 .ﺪﺷ هداد لﺎﻘﺘﻧا دﻮﺑ (ﺖﯿﻟا) ﻪﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ ﻢﻗر ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ هزﺎﺗ گﺮﺑ يوﺎﺣ و دﻮﺑهﺪﺷهدﺎﻔﺘﺳا100 ﺶﻣ ﺎﺑ يرﻮﺗ زا نآ يﺎﻫهراﻮﯾد رد ﻪﮐ (ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ هداد ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﺖﺒﺛ هﻮﺤﻧ .ﺎﻫ
هداد يرﻮﺌﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﯽﮔﺪﻧز لوﺪﺟ يﺎﻫ ﻦﺳ هﮋﯾو ﯽﺴﻨﺟود ﯽﮔﺪﻧز لوﺪﺟ
- ﻪﻠﺣﺮﻣ )
Chi, 1988
( مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺖﺒﺛ راﺰﻓا
TWO SEX-MS Chart
)
Chi, 2022a
( .ﺪﺷ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺪﻧز خﺮﻧ
ﻦﺳ هﮋﯾو ﯽﻧﺎﻣ
(lx)
هﺪﻧز خﺮﻧ ﯽﻨﺳ هﮋﯾو ﯽﻧﺎﻣ -
ﻪﻠﺣﺮﻣ يا
(sxj)
نآ رد ﻪﮐ) وx
و ﻦﺳ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑj
ﯽﻨﺳ هﮋﯾو يرورﺎﺑ ،(ﺖﺳا يﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ -
ﻪﻠﺣﺮﻣ يا
(fxj)
ﻦﺳ هﮋﯾو يروآداز ،
(mx)
ﻪﺠﻨﺳ اﺮﻓ و ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺗاذ خﺮﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ يﺎﻫ
ﺎﻨﺘﻣ خﺮﻧ ، (r)
ﯽﻫTuan et al., ) ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ (6 ﺎﺗ1 يﺎﻫلﻮﻣﺮﻓ) ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﻂﺑاور ﻖﺒﻃ(T) ﻞﺴﻧ ﮏﯾ نﺎﻣزتﺪﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و(R0) ﻞﺜﻣﺪﯿﻟﻮﺗ ﺺﻟﺎﺧ خﺮﻧ ،(λ) ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﯾاﺰﻓا
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ .(2014
ﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ و ﺎﻫ ﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ پاﺮﺘﺳا تﻮﺑ شور ﺎﺑ دراﺪ
) ﺪ
Chi & Liu, 1985
؛
Chi, 2022a
( ﻪﺑ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ . ﺖﺳد
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و هﺪﻣآ
نآ دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ ) پﺮﺘﺳا تﻮﺑ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
B=100000
.ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ (
1
(3) 0) 1
(
=
∑
∞=
+
− x
x
e
r xl
xm
∑
(2)∑
=
= =β β
1 1
j xj
j xj xj
x S
f m S
∑
(1)=
=
β1
j xj
x
S
l
r (6)
T=ln(R0)
x (5)
x lxm R
∑
∞=
=
0 0 r (4)
e λ =
ﺶﯿﭘ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﻨﯿﺑ .
ﺶﯿﭘ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺗاذ خﺮﻧ ﺮﺘﻣارﺎﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﮏﯾ ﺪﺷر ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﯽﻨﯿﺑ
دراد نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﯽﻧﺎﻣز ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾا ﺎﻣا ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻨﺳ ﻊﯾزﻮﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪﮐ -
ﻪﻠﺣﺮﻣ د .ﺪﺷﺎﺑ هﺪﯿﺳر راﺪﯾﺎﭘ يا ﯽﻤﻧ ﺮﺴﯿﻣ ﯽﻄﯾاﺮﺷ ﻦﯿﻨﭼ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر دراﻮﻣ ﺐﻠﻏا ر
ﺶﯿﭘ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺗاذ خﺮﻧ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﯽﻨﯿﺑ
ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﯾا رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺶﯿﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا .دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺎﮑﺗا
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﯽﺴﻨﺟود لواﺪﺟ رد ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﻨﯿﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ نﺪﯿﺳر ضﺮﻓ نوﺪﺑ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ راﺰﻓا
نﺎﮑﻣا راﺪﯾﺎﭘ ﯽﻨﺳ ﻊﯾزﻮﺗ ﭘ
ﯽﻣ ﺮﯾﺬ ﺶﯿﭘ ﻦﯾا عوﺮﺷ ياﺮﺑ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻨﯿﺑ
ﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ ، 10
عوﺮﺷ ﻢﺨﺗ ﺪﺷ
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽﻨﺳ ﯽﺴﻨﺟود ﯽﮔﺪﻧز لوﺪﺟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻪﺑ و يا
ﻪﻠﯿﺳو
هداد ﺢﯿﺿﻮﺗ شور ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ
(Chi, 1990)
و
Huang et al. (2013)
ﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ عﻮﻨﺗ و هزاﺪﻧا ﺐ
ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ ﯽﻃ ﯽﮕﻧﺮﻓ
120 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ زور
) ﮓﻨﯿﻤﯾﺎﺗ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ
Chi, 2022b
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺶﯾاﺰﻓا خﺮﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑدرﻮﻣ ( j
نﺎﻣز رد ﻖﺒﻃ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑT+1
لﻮﻣﺮﻓ 7 ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﯾدﺮﮔ
رد ﻪﮐ لﻮﻣﺮﻓ ﻦﯾا
،
nj,t
ﻪﻠﺣﺮﻣ داﺮﻓا داﺪﻌﺗ نﺎﻣز رد j
ﯽﻣt
ﺷﺎﺑ نﺎﻣز زا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﺷر خﺮﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪ نﺎﻣز ﻪﺑt
ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑt+1
ﻖﺒﻃ لﻮﻣﺮﻓ
8 .ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ
گﺮﻣ و يﺪﺷر ﻞﺣاﺮﻣ لﻮﻃ ﺮﯿﻣو
T. absoluta .
و ﻎﻟﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ لﻮﻃ ﺐﺷ ﻎﻟﺎﺑﺎﻧ
ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ ﻪﺟﻮﮔ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﺖﺤﺗ و ﺖﯿﻟا ﻢﻗر ﯽﮕﻧﺮﻓ
،ﺮﻔﺻ ﻞﻣﺎﺷ تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺳ ﺎﺑ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ 1/
0 و 2/
0 رد رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ لوﺪﺟ
1 ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ گﺮﻣ خﺮﻧ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﯿﻣو
رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يورﻻ 1/
0 رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ ﺑ ﺎ
05 /0 16± /0 ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﮐ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يورﻻ هرود لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .دراد ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ يراد
2/
0 ﯽﻠﯿﻣ
رﻻﻮﻣ ﺎﺑ 16 /0 49± / 10 ﯽﻣ زور ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ هﺮﯿﻔﺷ .دراد ﺮﮕﯾد رﺎﻤﯿﺗ ود ﺎﺑ يراد
رﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ يﺎﻫ 2/
0 ود لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ياراد رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ هر
ﯽﻣ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ د ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾا ﺮﮕﯾد رﺎﻤﯿﺗ ود ﺎﺑ يراد
ﺖﺷا گﺮﻣ . ﻪﺑ تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ رﺎﻤﯿﺗ ود رد ﻢﻫ ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ زا ﻞﺒﻗ ﻞﺣاﺮﻣ ﺮﯿﻣو ﯽﻨﻌﻣ ترﻮﺻ
راد ﻢﺨﺗ زا ﺶﯿﭘ هرود ﻞﮐ لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ0 2/ رﺎﻤﯿﺗ رد سرﺎﻧ ﻞﺣاﺮﻣ هرود لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ يﺰﯾر
) رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ (TPOP
2/
0 ﯽﻣ ﯽﻫﺪﻠﮔ يﺪﺷر ﻪﻠﺣﺮﻣ رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﻠﺣﺮﻣ يﺪﺷر ﻞﺣاﺮﻣ لﻮﻃ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .دراد ﺮﮕﯾد رﺎﻤﯿﺗ ود ﺎﺑ راد
4 .ﺖﺳا هﺪﺷهدروآ1 ﺖﺳﻮﯿﭘ لوﺪﺟ رد ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ ﯽﮔﺮﺑ
ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ T. absoluta
. خر تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﺷ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ رد هداد
ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ
لوﺪﺟ 2 هﺪﺷ هدروآ
رد هﺪﺷ هدروآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ،ﺖﺳا لوﺪﺟ
2 داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ) هدﺎﻣ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ ﻢﺨﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﺎﺑ لﺮﺘﻨﮐ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ (F
02 /8 3± / 136
ﻢﺨﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ رﻻﻮﻣﯽﻠﯿﻣ 01/ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ .دراد ﺮﮕﯾد رﺎﻤﯿﺗ ود ﺎﺑ يرادﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ هرود لﻮﻃ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﻢﺨﺗ يﺰﯾر
(Od)
ﺎﺑ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 6
/ 0 9± /8 ﯽﻣ زور توﺎﻔﺗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻨﻌﻣ
راد تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ و لﺮﺘﻨﮐ ﻦﯿﺑ ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ
دﻮﺷ ﺮﯾﺎﺳ درﻮﻣ رد .
) ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺗاذ ﺖﯿﻓﺮﻇ راﺪﻘﻣ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻪﺑ (r
،ﺪﻫﺎﺷ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ترﻮﺻ 1/
0 و 2/
0 ﯽﻠﯿﻣ رﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ رﻻﻮﻣ 2/
0 ﻞﯿﺘﻣ رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ
ﮏﭼﻮﮐ ياراد تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻦﯾﺮﺗ
وλ R0
ﯽﻣ ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ياراد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ راد
راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ هوﻼﻌﺑ .ﺪﺷﺎﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣT
2/
0 ﯽﻣ رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻨﻌﻣ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾا رد ﺪﻫﺎﺷ ﺎﺑ فﻼﺘﺧا ﻪﮐ ﯽﻣ راد
ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ زا
ﺐﺷ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ 4
ﻪﺟﻮﮔ ﯽﮔﺮﺑ ﻧﺮﻓ
رد ﯽﮕ لوﺪﺟ
ﺖﺳﻮﯿﭘ 2 .ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ
رد ﻞﮑﺷ 1 هﺪﻧز ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽﻨﺳ ﯽﻧﺎﻣ ﺐﺷ يا
ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ مﺎﺠﻧا يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ
هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد هﺪﻧز ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ
ﯽﻧﺎﻣ
ﻨﮐ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯽﻣ لﺮﺘ
رد .ﺪﺷﺎﺑ ﻞﮑﺷ 2 هﺪﻧز خﺮﻧ ) ﯽﻨﺳ هﮋﯾو ﯽﻧﺎﻣ
lx
هدﺎﻣ ﯽﻨﺳ هﮋﯾو يروآداز ،(
) ﺎﻫ
fxj
) ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻞﮐ ﯽﻨﺳ هﮋﯾو يرورﺎﺑ و (
mx
.ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ (
رد ﻞﮑﺷ 3 ﯽﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﯿﻣا ﺶﯾﺎﻣزآ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ
) شور ﻖﺒﻃ
Chi & Su, 2006
( هداد نﺎﺸﻧ ﻦﺳ رد ﯽﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﯿﻣا ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑx
ﯽﻗﺎﺑ نﺎﻣز ﯽﻣ ﻦﺳ نآ داﺮﻓا ﺮﻤﻋ هﺪﻧﺎﻣ ﺪﺷﺎﺑ
، ﯽﻣ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﺪﻟﻮﺗ لوا زور رد ﯽﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﯿﻣا ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد .ﺪﺷﺎﺑ
ﻞﮑﺷ 4 ﯽﻣ ناﻮﺗ
ا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽﻨﺳ ﯽﻠﺜﻣﺪﯿﻟﻮﺗ شزر ﺐﺷ يا
ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ دﺮﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺶﯾﺎﻣزآ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ ار ﯽﮕﻧﺮﻓ
. ﻢﺨﺗ داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ هدﺎﻣ يﺰﯾر
ﺎﻫ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻪﻤﻫ رد زور رد
19 . ﺑﺪﺷﺎﺑﯽﻣ18 زور رد ﻪﮐ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ لﺮﺘﻨﮐ رﺎﻤﯿﺗ و ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ24 زور رد ﻪﮐ ﯽﻫدﻞﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ0 2/ رﺎﻤﯿﺗ ﺰﺟﻪﺑ ﺖﺳا ﺰﯿﻧ ﮏﯿﭘ زور رد ﻢﺨﺗ داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿ
ﯽﻣ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ لﺮﺘﻨﮐ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﺷﺎﺑ
و رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﮏﯿﭘ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺗﺮﯾد 2/
0 ﯽﻣ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ .ﺪﺷﺎﺑ
(7) (8)
ﺶﯿﭘ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﻨﯿﺑ .
رد ﻞﮑﺷ 5 ﺶﯿﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ رد ﺖﯿﻌﻤﺟ يا ﻪﯿﻟوا ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺎﺑ
10 ترﻮﻫﻮﮐ .ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﻢﺨﺗ
شروﺮﭘ رﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﺘﻓﺎﯾ 2/
0 تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ
، ﮏﭼﻮﮐ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ هزاﺪﻧا ﻦﯾﺮﺗ ﺪﻫﺎﺷ رﺎﻤﯿﺗ و ﻪﺘﺷاد ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار يا
، گرﺰﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ هزاﺪﻧا ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣ اراد ار رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﺷﺎﺑ ﻞﮑﺷ
6 ﺳﻮﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﺷر خﺮﻧ تﺎﻧﺎ تﺪﻣ لﻮﻃ رد يا
120 ﻞﺑﺎﻗ زور ﯽﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ .ﺖﺳا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ رد تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ دﻮﺷ
نآ ﺖﯿﻌﻤﺟ و هدﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺮﺗﺮﯾد ﺎﻫ
ﯽﻣr
رد .ﺪﺳر ﻞﮑﺷ 7 ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪﺳ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺘﯾرﺎﮕﻟ ترﻮﺻ
ﺪﺷ هدروآ ﻞﮐ ﺖﯿﻌﻤﺟ هزاﺪﻧا ﻢ ﺖﺳا ه
نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ،
ﯽﻣ ﺪﻫد ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ هزاﺪﻧا رﺎﻤﯿﺗ
2/
0 ﯽﻠﯿﻣ توﺎﻔﺗ و هدﻮﺑ تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ رﻻﻮﻣ لﺮﺘﻨﮐ رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ
ﻪﯿﺒﺷ نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ .ﺖﺳا ﯽﯾاﺮﮔاو لﺎﺣ رد يزﺎﺳ
لوﺪﺟ 1 - ﻪﺟﻮﮔ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺐﺷ ﻎﻟﺎﺑﺎﻧ و ﻎﻟﺎﺑ ﻞﺣاﺮﻣ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫ ﻪﺠﻨﺳاﺮﻓ يور ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ ﺮﻓ
ﯽﮕﻧ
.
Table1. Effect of tomato seed treatment using methyl jasmonat on biological parameters of immature and adult stages of tomato leaf miner.
Data followed by the same letter in rows were not significantly different based on a paired bootstrap test at the 5% significance level. The numbers inside the parenthesis show the number of replications.
لوﺪﺟ 2 - ﺎﺗ ﺮﯿﺛ ﻪﺟﻮﮔ رﺬﺑ ﻎﻟﺎﺑ و ﻎﻟﺎﺑﺎﻧ ﻞﺣاﺮﻣ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ يﺎﻫ ﻪﺠﻨﺳاﺮﻓ يور ﯽﮕﻧﺮﻓ ﺐﺷ
ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ ﯽﮕﻧﺮﻓ
.
Table2. Effect of tomato seed treatment using methyl jasmonat on population parameters of immature and adult stages of tomato leaf miner.
Standard errors were estimated using 100,000 bootstrap resampling. A paired bootstrap test was used to detect differences between treatments. Data followed by the same letter in the rows were not significantly different.
Statistics Control MJ 0.1 mM MJ 0.2 mM
Larva mortality 0.02 ± 0.02 B (48) 0.16 ± 0.05 A (47) 0.08 ± 0.04 AB (43)
Larva duration (d) 8.53 ± 0.13 C (47) 9.28 ± 0.16 B (39) 10.49 ± 0.16 A (39)
Pupa mortality 0.12 ± 0.05 A (47) 0.22 ± 0.06 A (39) 0.24 ± 0.06 A (39)
Pupa duration (d) 8.68 ± 0.21 B (41) 8.5 ± 0.22 B (28) 10.59 ± 0.46 A (27)
Pre-adult mortality 0.18 ± 0.05 B (50) 0.44 ± 0.07 A (50) 0.46 ± 0.07 A (50)
Pre-adult survival (Sa) 0.82 ± 0.05 A 0.56 ± 0.07 B 0.54 ± 0.07 B
Adult duration 19.17 ± 0.71 A (41) 18.36 ± 0.8 A (28) 18.74 ± 0.94 A (27)
Female adult longevity (d) 18.75 ± 1.11 A (20) 18.14 ± 1.03 A (14) 20.1 ± 2.21 A (10) Male adult longevity (d) 19.57 ± 0.94 A (21) 18.57 ± 1.3 A (14) 17.94 ± 0.78 A (17) Total longevity (d) 41.09 ± 0.96AB (50) 40.32 ± 0.86B(50) 43.74 ± 1.13 A (50)
TPOP (days) 21.6 ± 0.46 B (20) 22 ± 0.47 B (14) 27.4 ± 0.93 A (10)
Parameters Control MJ 0.1 mM MJ 0.2 mM
F (eggs per female) 136.3 ± 8.02 A (20) 89.43 ± 4.35 B (14) 95.7 ± 7.11 B (10)
Od (d) 8.9±0.6 A(20) 5.57±0.2 B (14) 5.00±0.3 B (10)
r(d-1) 0.1573 ± 0.0082 A (50) 0.1294 ± 0.0101 B (50) 0.0992 ± 0.0111 C (50) λ (d-1) 1.1703 ± 0.0096 A (50) 1.1382 ± 0.0114 B (50) 1.1043 ± 0.0122 C (50) R0(offspring/individual) 54.52 ± 10.01 A (50) 25.04 ± 5.801 B (50) 19.14 ± 5.581 B (50)
T (d) 25.42 ± 0.56 B (50) 24.87 ± 0.4 B (50) 29.75 ± 0.8 A(50)
ﻞﮑﺷ 1 - ﯽﻨﺳ هﮋﯾو ﯽﻧﺎﻣ هﺪﻧز خﺮﻧ -
ﻪﻠﺣﺮﻣ يا
(sxj)
،
T. absoluta
تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﺎﺑ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد )1 /0 و 2/
0 (رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ
.
Fig. 1. Age-stage specific survival rate (sxj) of the T.
absoluta in tomato flowering stage with seeds treatment using Methyl Jasmonate (0.1mM and 0.2mM).
Control
Age (days)
0 20 40 60
Survival rate (
l x)
0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 1.2
Fecundity
0 5 10 15 20 25 30
lx fx mx lxmx
MJ 0.1 mM
Age (days)
0 20 40 60
Survival rate (
l x)
0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 1.2
Fecundity
0 5 10 15 20 25 30
MJ 0.2 mM
Age (days)
0 10 20 30 40 50 60 70
Survival rate (
l x)
0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 1.2
Fecundity
0 5 10 15 20 25
30 يرورﺎﺑ ،(fx4) هدﺎﻣ ﯽﻨﺳ هﮋﯾو يرورﺎﺑ ،(lx) ﯽﻨﺳ هﮋﯾو ﯽﻧﺎﻣ هﺪﻧز خﺮﻧ- 2ﻞﮑﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﻨﺳ هﮋﯾو ) ﯽﻨﺳ هﮋﯾو يروآداز و(mx)
،(lxmx T. absoluta
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد
) تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﺎﺑ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﯽﻫﺪﻠﮔ 1/
0 و 2/
0 ﯽﻠﯿﻣ
(رﻻﻮﻣ .
Fig. 2. Age-specific survival rate (lx), female age-specific fecundity (fx4), age-specific fecundity of the total population (mx), and age- specific maternity (lxmx) of the T. absoluta in tomato flowering stage with seeds treatment using Methyl Jasmonate (0.1mM and 0.2mM).
Control
Age (day)
0 20 40 60
Life expectancy (
e xj)
0 10 20 30 40
Egg Larvae Pupa Female Male
MJ 0.1mM
Age (day)
0 20 40 60
Life expectancy (
e x)j
0 10 20 30 40
MJ 0.2mM
Age (day)
0 10 20 30 40 50 60 70
Life expectancy (
e xj)
0 10 20 30
40 ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ ردT. absoluta ياﻪﻠﺣﺮﻣ-ﯽﻨﺳ هﮋﯾو ﯽﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﯿﻣا-3ﻞﮑﺷ
) تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﺎﺑ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ 1/
0 و 2/
0 (رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ .
Fig 3. Age-stage specific life expectancy (exj) of the T. absoluta in tomato flowering stage with seeds treatment using Methyl Jasmonate (0.1mM and 0.2mM).
Control
Age (day)
0 10 20 30 40
Reproductive value (
v xj)
0 20 40 60 80 100
Egg Larvae Pupa Female
MJ 0.1 mM
Age (day)
0 10 20 30 40
Reproductive value (
v xj)
0 20 40 60 80 100
MJ 0.2 mM
Age (day)
0 10 20 30 40
Reproductive value (
v x)j
0 20 40 60 80
100 ﻪﻠﺣﺮﻣ ردT. absoluta، (vxj) ياﻪﻠﺣﺮﻣ-ﯽﻨﺳ هﮋﯾو يروآداز شزرا-4ﻞﮑﺷ
ﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﺎﺑ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﯽﻫﺪﻠﮔ ) تﺎﻧﻮﻤ
1/
0 و 2/
0 ﯽﻠﯿﻣ
(رﻻﻮﻣ .
Fig 4. Reproductive value (vxj) of the T. absoluta in tomato flowering stage with seeds treatment using Methyl Jasmonate (0.1mM and 0.2mM).
Control
Time (days)
0 20 40 60 80 100 120
Po pu lat io n siz e [ lo g( n+ 1) ]
0 2 4 6 8 10
Egg Larva Pupa Female Male
MJ 0.1 mM
Time (days)
0 20 40 60 80 100 120
Population size [log(n+1)]
0 2 4 6 8 10
MJ 0.2 mM
Time (days)
0 20 40 60 80 100 120
Population size [log(n+1)]
0 2 4 6 8
10 ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ ردT. absoluta ،(r) ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ- 5ﻞﮑﺷ
) تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﺎﺑ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ 1/
0 و 2/
0 (رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ .
Fig 5. Population projection (r) of the T. absoluta in tomato flowering stage with seeds treatment using Methyl Jasmonate (0.1mM and 0.2mM).
Control
Time (days)
0 20 40 60 80 100 120
Stage growth rate [ln(nxj+1) - ln(nxj+1) -2 -1 0 1 2 3
4 Egg
Larva Pupa Female Male
MJ 0.1 mM
Time (days)
0 20 40 60 80 100 120
Stage growth rate [ln(nxj+1) - ln(nxj+1)
-2 -1 0 1 2 3 4
MJ 0.2 mM
Time (days)
0 20 40 60 80 100 120
Stage growth rate [ln(nxj+1) - ln(nxj+1) -2 -1 0 1 2 3
4 ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ ردT. absoluta ياﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﺷر خﺮﻧ -6ﻞﮑﺷ
) تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﺎﺑ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ 1/
0 و 2/
0 .(رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ
Fig 6. Stage growth rate of the T. absoluta in tomato flowering stage with seeds treatment using Methyl Jasmonate (0.1mM and 0.2mM).
Time (days)
0 20 40 60 80 100 120
lo g( To ta l p op ula tio n siz e+ 1)
0 2 4 6
8
0.1mM MJ0.2 mM MJcontrol
ﻞﮑﺷ 7 - +ﻞﮐ ﺖﯿﻌﻤﺟ هزاﺪﻧا) ﻢﺘﯾرﺎﮕﻟ 1
(
T. absoluta
ﺟﻮﮔ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ) تﺎﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﻞﯿﺘﻣ ﺎﺑ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺖﺤﺗ ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪ
1/
0 و 2/
0 .(رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ
Fig 7. Log (Total population size+1) of the T. absoluta in tomato flowering stage with priming seeds using Methyl Jasmonate (0.1mM and 0.2mM).
ﺚﺤﺑ
ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﺗﻮﺑ راﺮﻘﺘﺳا و ﻖﻓﻮﻣ ﯽﻧز ﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﺸﮐ رد ﺎﻫ
ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ يزروﺎﺸﮐ ت
، ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺎﻫرﺎﮐ و ﺖﺸﮐ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺗ
دﻮﺷ و ﻪﺸﯾر راﺮﻘﺘﺳا ﻞﺤﻣ رد ﯽﻤﺳ يﺎﻫنﻮﯾ ﻊﻤﺠﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ و يرﻮﺷ نﻮﭽﻤﻫ هﺪﻧزﺮﯿﻏ ﻞﻣاﻮﻋ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫﺶﻨﺗ .(Chen & Arora, 2013) ﻫ و ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻣ هﺎﯿﮔ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر ﯽﻃ هﺪﻧز تادﻮﺟﻮﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤ
) ﺪﻨﺷﺎﺑ
Khajeh-Hosseini et al., 2003
ﺎﺑ ﺖﺷﺎﮐ زا ﻞﺒﻗ روﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ زا ترﺎﺒﻋ ﻪﮐ رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ .(
ﯽﻣ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ ﺶﯾاﺰﻓا فاﺪﻫا ﺎﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﺑ هﺎﯿﮔ ﻞﻤﺤﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﯽﻧز ﺶﻨﺗ ﻞﻣاﻮﻋ
لﺎﻤﻋا هﺪﻧزﺮﯿﻏ و هﺪﻧز ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻢﻋا ﯽﻄﯿﺤﻣ ياز
ﯽﻣ ﻪﻧاﻮﺟ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﮑﻨﯾا لوا هﺪﺷ ﻢﯾاﺮﭘ ﺮﯿﻏ يﺎﻫرﺬﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪﺷ ﻢﯾاﺮﭘ يﺎﻫرﺬﺑ .ددﺮﮔ هﺎﯿﮔ راﺮﻘﺘﺳا و ﯽﻧز
ﻞﺑﺎﻘﻣ رد هﺎﯿﮔ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﮑﻨﯾا مود و ﺪﻧراد يﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﭼ
ﺶﻨﺗ هﺪﻧزﺮﯿﻏ و هﺪﻧز ﻞﻣاﻮﻋ ﺑ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر هرود لﻮﻃ رد ﯽﻄﯿﺤﻣ ياز
ﻊﯾﺮﺳ و ﺮﺘﺸﯿ ﯽﻣ زوﺮﺑ ﺮﺗ
ﺪﻨﮐ )
Conrath, 2009
.(
ﻢﯿﻣﺮﺗ نﺎﮑﻣا رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺐﯿﺳآ DNA
ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ رﺬﺑ ﺪﺷر ﯽﻃ ار هﺪﯾد هﺪﻧز و دزﺎﺳ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ار رﺬﺑ ﯽﻧﺎﻣ ) ﺪﻫد
Thornton et al., 1993
رد ﻦﯾا و (
نﺪﺷ لﺎﻌﻓ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ و ﺲﻔﻨﺗ
ﯽﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ بﺬﺟ ﻪﻠﺣﺮﻣ ردATP
) ﺪﺷﺎﺑ
Weitbrecht et al., 2011
ﻪﻧاد ،رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ زا ﯽﺧﺮﺑ رد .(
ﻪﺑ ار بآ ﺎﻫ ﯽﻣارآ
ﯽﻣ بﺬﺟ ﻪﻧاد ،ﻪﺠﯿﺘﻧرد ﺪﻨﻨﮐ ﻢﯿﻣﺮﺗ ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻣز ﺎﻫ
ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻟﻮﻠﺳ ﺐﯿﺳآ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺖﺷاد ﺪﻨﻫاﻮﺧDNA
ﯽﻣ ﻞﮐ رد .ﺪﺑﺎﯾ
، رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ
، ﮏﯾﺮﺤﺗ ﺚﻋﺎﺑ
لﻮﮑﻟﻮﻣ ﯽﻣ لﺎﻌﻓﺮﯿﻏ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﯽﺴﯾﻮﻧور يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺎﯾ و ﮓﻨﯿﻟﺎﻨﮕﯿﺳ يﺎﻫ ﻊﯾﺮﺳ نﺪﺷ لﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،دﻮﺷ
يﻮﻗ و ﺮﺗ ﺦﺳﺎﭘ نﺪﺷ ﺮﺗ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد ﯽﻋﺎﻓد يﺎﻫ
سﺮﺘﺳا يرﺎﻤﯿﺑ و تﺎﻓآ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ هﺪﻧز يﺎﻫ ﯽﻣ هﺪﻧزﺮﯿﻏ و ﺎﻫ
) دﻮﺷ
Bruce et al., 2007
ﯽﻣ ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ دﺮﺑرﺎﮐ رد ﻢﻬﻣ ﻪﺘﮑﻧ .(
ﺰﯿﻧ ﻎﻟﺎﺑ هﺎﯿﮔ رد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ .دﻮﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ار نآ ﺮﯿﺛﺄﺗ ناﻮﺗ
Wei et al. (2015)
ﺎﯾﻮﺳ نﺎﻫﺎﯿﮔ هداد نﺎﺸﻧ 7
ﻪﻧاد ﻪﮐ هزور نآ يﺎﻫ
ﯿﻧﻮﺗﻼﻣ ﺎﺑ ًﻼﺒﻗ ﺎﻫ يﺮﺘﻬﺑ ﻞﻤﺤﺗ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ رﺎﻤﯿﺗ ﻦ
) ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا ﯽﮑﺸﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
Wei et al., 2015
ﻪﻧاد درﻮﻣ رد ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،(
ﺎﺑ هﺪﺷ رﺎﻤﯿﺗ يﺎﻫ
H2O2
هداد نﺎﺸﻧ ) ﺖﺳا هﺪﺷ
He et al., 2009
.(
راﺪﻘﻣ ﺶﯾاﺰﻓا و روﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺐﺷ ﺎﺑ ﻪﺟاﻮﻣ رد نﺎﻫﺎﯿﮔ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ نﺎﯿﺑ ﺖﻋﺮﺳ و
ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ ﻞﺑﺎﻗ ،هدﺎﺳ شور ﮏﯾ ﯽﮕﻧﺮﻓ
شور ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﻖﯿﻔﻠﺗ
يﺎﻫ ﯽﻣ ﺖﻓآ ﻦﯾا لﺮﺘﻨﮐ رد هﻮﻘﻟﺎﺑ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ياراد و شزراﺎﺑ رﺎﯿﺴﺑ ،ﺖﺴﯾزﻂﯿﺤﻣ ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ و ﯽﻟﺮﺘﻨﮐ
ﺖﻬﺟ رد و ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد نﻮﻨﮐﺎﺗ ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﯽﯾﻮﺳ زا .ﺪﺷﺎﺑ
شور ﻣ يﺎﻫ ﺐﺷ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪ ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ
موﺎﻘﻣ ﭗﯿﺗﻮﻧژ ﯽﻓﺮﻌﻣ) نﺎﻫﺎﯿﮔ ﭗﯿﺗﻮﻧژ ﺎﯾ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ مﻮﻤﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣدرﻮﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ
هدﻮﺑ (دﻮﺟو ترﻮﺻ رد )
Maluf et al., 1997
؛
Gilardon et al., 2001
؛
Oliveira et al., 2012
؛
Gharekhani & Salek-Ebrahimi, 2014a, b
( و ﺞﯾﺎﺘﻧ مﻼﻋا
ﯽﻣ ﻪﻄﺑار ﻦﯾا رد ﯽﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ مﻮﻤﺳ ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ شور ﺪﻧاﻮﺗ
ر ) ﺪﺷﺎﺑ ﻪﯾو
Way & Van Emden, 2000
؛
Kogan, 1998
نﺎﻤﻫ ﺮﮕﯾد ﯽﻓﺮﻃ زا .(
ﻪﮐ رﻮﻃ
Stout et al. (2002)
هدﺮﮐ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﻪﺑ رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺪﻧا
ﻪﺑ و ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﯽﻤﻧ اﺰﺠﻣ شور ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ
ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻋ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ حﺮﻄﻣ تﺎﻓآ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﻟﺮﺘﻨﮐ شور ناﻮﻨ
شور ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﻖﯿﻔﻠﺗ رد ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻞﯿﻤﮑﺗ ﺎﺗ دﻮﺷ هدﺮﺑرﺎﮐ هﻮﯿﺷ هﺪﻨﻨﮐ
.ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻓآ ﮏﯾ ﻪﯿﻠﻋ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ
يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﯿﻠﻋ رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﻨﯿﻣز رد ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻘﺤﺗ ﺎﻫراﻮﺨﻫﺎﯿﮔ يور نآ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﻨﯿﻣز رد ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
لﺎﺣرد تﺎﻘﯿ ﯽﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ
)
Worrall et al, 2012
؛
Paudel et al., 2014
(.
ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ هﺪﻨﻨﮐﺎﻘﻟا داﻮﻣ دﺮﺑرﺎﮐ ﯽﻣ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ترﻮﺻ
و فﺪﻫ ﺮﯿﻏ تادﻮﺟﻮﻣ يور ﺮﯿﺛﺄﺗ مﺪﻋ نﻮﭽﻤﻫ ﯽﯾﺎﯾاﺰﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
نوﺮﻘﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻪﺑ
ﻪﻓﺮﺻ ) ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد نآ ندﻮﺑ
Thaler, 1999
.(
ﻪﺟﻮﮔ روﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯽﻣ ﺚﻋﺎﺑ يورﻻ هرود لﻮﻃ ﺶﯾاﺰﻓا .ﺖﺳا هﺪﺷ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا يورﻻ تﺪﻣ لﻮﻃ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺖﺷﺎﮐ زا ﻞﺒﻗ ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﻪﮐ دﻮﺷ
ﻌﻤﺟ و ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﺮﮔرﺎﮑﺷ و ﺪﯿﯾﻮﺘﯾزارﺎﭘ تاﺮﺸﺣ ضﺮﻌﻣ رد هﺮﺸﺣ ﻦﯾا ) ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻪﺟاﻮﻣ ﻞﮑﺸﻣ ﺎﺑ ار هﺮﺸﺣ ﺖﯿ
Price et al., 1980
ﺖﺴﯾز ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .(
ﺖﻓآ ﻦﯾا ﯽﺳﺎﻨﺷ
گﺮﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ لﺎﻤﺘﺣا زا ﯽﻗﺎﻔﺗا ﻦﯿﻨﭼ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﺮﮐاﺪﯿﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ و يورﻻ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود ﺮﻫ رد ﺮﯿﻣو
ﺶﻫﺎﮐ هﺪﻨﻫد
ﯿﻔﯿﮐ ﯽﻣ ... و ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺪﺿ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﯾ و اﺬﻏ ﺖ ﯽﻣ ناراﻮﺨﻫﺎﯿﮔ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾﺎﻘﻟا عﺎﻓد .ﺪﺷﺎﺑ
ﮏﯾﺮﺤﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻂﺳﻮﺗ ﺪﻧاﻮﺗ نﻮﻣرﻮﻫ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ هﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
ﺪﻧﻮﺷ ﮏﯾﺮﺤﺗ
(Andreu et al., 2006)
نﺎﻫﺎﯿﮔ عﺎﻓد ﻪﺑ
ﺬﻐﺗ هﺪﻧرادزﺎﺑ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ عﻮﻧ ود ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣﺮﯿﻏ و ﻪﯾ
ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﯽﻣ دﻮﺷ ﺪﯿﺳا ﻪﮐ
نﺎﻫﺎﯿﮔ رد ناراﻮﺨﻫﺎﯿﮔ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻢﯿﻘﺘﺴﻣﺮﯿﻏ و ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ عﺎﻓد ود ﺮﻫ رد ﮏﯿﻧﻮﻤﺳﺎﺟ ﯽﻣ ﺎﻔﯾا ﺶﻘﻧ
ﺪﻨﮐ )
Kant et al., 2004
؛
Chen et al., 2006
.(
ﺐﺷ ﺮﭘ ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ ه ﻢﺨﺗ زا ﻞﺒﻗ تاﺮﺸﺣ ﺮﯾﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺰﯿﻧ ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ ار نﺎﺑﺰﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺷ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر و ﻪﯾﺬﻐﺗ ،يﺰﯾر ﯽﮕﺘﺴﯾﺎﺷ ﻦﯾا و ﺪﻫد
ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺶﻘﻧ و ﻢﻬﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺪﻨﻨﮐ
هﺪﻧز و ﺖﯿﻌﻤﺟ راﺮﻘﺘﺳا رد يا ﯽﻣ نآ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر و ﯽﻧﺎﻣ
ور لوا ﻞﺴﻧ رد ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪﻧاﻮﺗ رد و ﻞﺴﻧ جﺎﺘﻧ رد ﺎﯾ و هﺎﯿﮔ ي
و ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ رد ار دﻮﺧ ﺶﻘﻧ هﺎﯿﮔ نﺎﻤﻫ يور مود ﻞﺴﻧ گﺮﻣ داﺪﻌﺗ
هﺪﻧز و ﺮﯿﻣو ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﻧﺎﻣ
ﺪﻫد )
Van Lenteren & Noldus, 1990
؛
Singh,
.( 1997
لواﺪﺟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽﻨﺳ ﯽﺘﺴﯾز
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﮑﻣا ﯽﺴﻨﺟود يا ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ﻪﻠﺣﺮﻣ و ﻦﺳ ﺮﻫ رد ار تاﺮﯿﺛﺄﺗ ﻦﯿﻨﭼ ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا و ﻖﯿﻗد
.ﺪﻨﮐ
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ هﺪﺷﺮﮐذ يﺎﻫ
، يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﯾدﺎﻘﻣ
Od
، ،F
وr
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ لﺮﺘﻨﮐ رﺎﻤﯿﺗ زا ﺮﺘﻤﮐ ار ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ ردλ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻫد
ﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﮏﭼﻮﮐ ﺖﯿﻌﻤﺟ ياراد ﺪﻫ
ﯽﻣ يﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺗاذ خﺮﻧ .ﺪﻨﺷﺎﺑ ) نﺎﺑﺰﯿﻣ ﮏﯾ يور ﺖﻓآ ﮏﯾ يﺪﺷر نﺎﻣز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ وr
Tsai, 1998
ﺮﯾﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ (
هﺪﻧز خﺮﻧ ،ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﯽﻣ يروآداز ،ﯽﻧﺎﻣ
ﻪﯾﺬﻐﺗ درﻮﻣ ياﺬﻏ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺖﯿﻔﯿﮐ .ﺪﺷﺎﺑ نﺎﺑﺰﯿﻣ ندﻮﺒﻧ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺎﯾ و ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ناﺰﯿﻣ نداد نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ بﺎﺗزﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ ﻪﻧاوﺮﭘ ﯽﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓ
(ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﮔﺮﯿﻔﺷ نزو و ﻻﺎﺑ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر نﺎﻣز ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ) نآ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر يور ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ) ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﺸﯾاﺰﻓا ﺖﯿﻓﺮﻇ و
R0
و نﺎﻣز و ﻦﯿﯾﺎﭘr
) دراﺬﮕﺑ ﯽﻔﻨﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ (ﻻﺎﺑ ﻞﺴﻧ ﻞﯿﻤﮑﺗ
Pereyra & Sanchez, 2006
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .ﺖﺳا هدﺮﮐ دﺎﺠﯾا ار ﯽﻔﻨﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﮐ (
طﻮﺑﺮﻣ ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ راﺪﻘﻣ ﯽﻣ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ لﺮﺘﻨﮐ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ
ﺐﺷ ياﺮﺑ هﺎﯿﮔ ،ﻞﮔ دﺎﺠﯾا و هﺎﯿﮔ ﻞﻣﺎﮑﺗ و ﺪﺷر ﺎﺑ ﻪﮑﻨﯾا لﺎﻤﺘﺣا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺟﻮﮔ زﻮﻨﯿﻣ هﺮﭘ
ﯽﮕﻧﺮﻓ
بذﺎﺟ ﻦﯾاﺎﺑ .دراد دﻮﺟو ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ رﺎﻤﯿﺗ لﺎﺣ
0.2 رد ار ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد رﻻﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ دﺎﺠﯾاr
ﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾا بﻮﺧ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺪﻨﻫد
ﺎ ﯽﻣ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نآ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺰﯿﻧ و ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣr ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮑﻨﯾا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺢﯿﺿﻮﺗ .ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ ﯽﮕﻧﺮﻓﻪﺟﻮﮔ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻢﻫﺎﺑ ﻪﮐ نﺎﺸﻧ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا و ﺪﻧراد راد
ﯽﻣ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر ﺎﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺶﯾاﺰﻓا هﺪﻨﻫد .ﺪﺷﺎﺑ
