• Tidak ada hasil yang ditemukan

http://dx.doi.org/10.22108/jas https://dorl.net/dor https://jas.ui.ac.ir/?lang=en Journal of Applied Sociology E-ISSN: 2322-343X Vol

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "http://dx.doi.org/10.22108/jas https://dorl.net/dor https://jas.ui.ac.ir/?lang=en Journal of Applied Sociology E-ISSN: 2322-343X Vol"

Copied!
28
0
0

Teks penuh

(1)

* Corresponding author

Tavakol, M., & Habibi Badrabadi, M. (2022). Investigating different actors’ perceptions of information technology (it) in the taxation system through structuration theory approach. Journal of Applied Sociology, 33(2), 1-28.

2322-343x / © 2022

This is an open access article under the CC BY-NC-ND/4.0/ License (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/).

http://dx.doi.org/10.22108/jas.2022.129099.2125 https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1401.33.3.1.8 https://jas.ui.ac.ir/?lang=en

Journal of Applied Sociology E-ISSN: 2322-343X

Vol. 33, Issue 3, No.87, Autumn 2022, pp. 1-28 Received: 06.07.2021 Accepted: 15.03.2022

Research Paper

Investigating Different Actors’ Perceptions of Information Technology (IT) in the Taxation System through Structuration Theory Approach

Mohamad Tavakol*

Professor of Sociology, Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran [email protected]

Mahboubeh Habibi

Ph.D. in Business Administration and Lecturer, Department of Business Asministration, Faculty of Management and Accounting, Allame Tabatabaiee University, Tehran, Iran

[email protected]

Introduction:

“Tax system reform plan” is one of the basic parts of socio-economic development strategies in Iran. This reform is based on a comprehensive program for developing and deploying new Information Technology (IT) and improving the efficiency of the tax system. In this program, integrated tax software and databases are created and developed in order to tackle tax evasion and tax fraud.

Despite the social agreement about the necessity of technological reform in tax system, changes are slow and no expected results have been achieved. Factors, such as delays in the implementation of this plan and ambiguity about its socio-economic effects, along with the conflicts of interest of the different groups involved in changes, have led to different perceptions among tax system actors and caused resistance to change. Understanding the actors’ perceptions, possible conflicts, and agreements facilitates the design and implementation of technological programs, as well as dealing with social resistances. This research focused on 3 groups of actors involved in technological changes of tax system: policy makers (top managers of the Ministry of Economic Affairs and tax administration) as the strategists of reform plans and tax officers and taxpayers, who were users of the new information system. In this article, the different actors’ perceptions about technological changes in the tax system were studied. In this regard, a sociological approach was deployed by using the concepts of structuration. In addition to Giddens’s dimensions of the duality of structure, “duality of technology” as the Structuration model of technology was considered by the authors. This conceptual framework allowed a deeper and more dialectical understanding of the interaction between technology, organizational structure, and actors.

Materials & Methods:

Matching the concepts of Structuration theory with the subject of this article, the actors’ discursive and practical awarenesses were considered as a manifestation of their perceptions. The actors’ discursive consciousness about the interactions between IS and the tax system structure was assumed as their explanation of the ideal state of this phenomenon. On the other hand, their practical consciousness was considered as their real experiences about it. According to Giddens, structure is the sum of “rules and resources organized as the properties of social systems”. In this article, the structures included rules, such as laws, policies,

strategies, formal organizational structures, and internal and external organizational resources, including budget, technical equipment, human resources, and knowledge. In this study, a narrative research method was used to go beyond personal opinions and recognize collective views and mindsets. From among the narrative research types, “analysis of narrative”

was chosen. The stories were collected as data and analyzed with paradigmatic processes. Paradigmatic analysis results in the descriptions of the themes that are held across the stories or in the taxonomies of types of stories, characters, or settings. Applying this method allowed the researchers to achieve a general model based on the common themes by

(2)

Journal of Applied Sociology, Vol. 33, Issue 3, No. 87, Autumn 2022

http://dx.doi.org/10.22108/jas.2022.129099.2125 https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1401.33.3.1.8 2

combining individual experiences. In this study, two different tools were used to collect the actors’ stories. Due to the difficulty of accessing the policy makers and senior officials of the Ministry of Economic Affairs and Finance and the tax system, their narratives were collected by referring to the texts of the interviews and the ministers’ official reports of economy and heads of the Tax Organization. Through judgmental sampling of the texts, 11 interviews and reports were selected and analyzed. The stories of the tax officers (18 persons were interviewed) and tax payers (24 persons were interviewed) were collected through in-depth interviews.

Discussion of Results & Conclusion:

The narratives of each group of actors reflected their priorities and expectations of technological changes, as well as their experiences in this regard. The results revealed the actors' perceptions about the consequences of technological changes in the tax system, the rules and resources that affected it, and how technology interacted with those rules and resources. In addition, the conflicts and agreements related to the actors’ perceptions were identified. According to the analysis results of the narratives, the tax policy-makers believed that the reform plans had improved the rules and regulations of the tax system and enhanced its performance.

They emphasized on the role of IS in facilitating the collection of taxpayers' financial information (as the most important factor in tax audits), implementing new risk-based tax audit methods, and deploying BI as a tool. In contrast, the tax officers and taxpayers believed that the reforms had not met the expectations due to the lack of training programs and cultural challenges. They believed that deploying IT had complicated work processes and increased conflicts between the tax officers and taxpayers.

Keywords: Structuration Theory, Information Technology (IT), Narrative Analysis, Tax System

References

Bamberg, M. (2012). Narrative analysis. In H. Cooper (Ed.), APA Handbook of research methods in psychology (pp.

77—94). Washington, DC: APA Press.

Barnes, B. (2001).`Practice as collective action', in T.

Schatzki , K. Knorr-Cetina and E. von Savigny (eds) The Practice Turn in Contemporary Theory, pp. 17-28.

London: Routledge.

Bartis, E., and Mitev, N. (2008). A multiple narrative approach to informationsystems failure: a successful system that failed. European Journal of Information Systems, 17, 112–124.

Behraad, A. (2015). The case study of factors affecting electronic tax acceptance based on integrating the theory of accepting model (TAM) and. Journal of Tax Research.

23 (27), 167-194 (In Persian).

Boyle, Brian O’. (2013). Reproducing the social structure: a marxist critique of anthony giddens’s structuration methodology. Cambridge Journal of Economics, 37(5), 1019–1033.

Cameron, R., and Geels, F.W. (2019). Conditions and intervention strategies for the deliberate acceleration of socio-technical transitions: lessons from a comparative multi-level analysis of two historical case studies in Dutch and Danish heating, Technology Analysis &

Strategic Management, 31 (9), 1081-1103.

Chang, C. L. (2014). The interaction of political behaviors in information systems implementation processes Structuration Theory. Computers in Human Behavior, 33, 79-91.

Dečman, M., and Klun, M. (2015). The impact of information systems on taxation: a case of users’ experience with an e-recovery information system, The Electronic Journal of e-Government, 13 (2), 110-93.

Desanctis, G., and Poole, M.S. (1994). Capturing the complexity in advance technology use: adaptive structuration theory, Organization Science, 5(2),121-147.

EbrahimiyanJelodar, S.Y., Ahmadi, M., and Iman Khan, N.

(2018). Effects of tax justice and tax culture on taxpayers' compliance by considering the role of taxpayers' attitude.

Iranian Journal of Management Sciences, 13(49), 111- 135 (In Persian).

FarhadiMahalli, A., and Dolatnia, F. (2019). Effect of trust in the government and perception of tax justice on tax compliance (Case study: Golestan Tax Affairs Organization). Fifth International Conference on Accounting, Management and Business Innovation, Tehran (In Persian).

Fua, Jen-Ruei, Farna, Cheng-Kiang and Chao, Wen-Pin.

(2006). Acceptance of electronic tax filing: A study of taxpayer intentions. Information & Management ,43,109–

126.

Geels, W.F. (2004). From sectoral systems of innovation to socio-technical systems: insights about dynamics &

change from sociology & institutional theory. Research Policy, 33(6-7), 897-920.

Giddens, A. (1979). Central problems in social theory;

action, structure and contradiction in social analysis.

Translated by M. Rezaie. Saadat publication co, 2018, Tehran (In Persian).

Giddens, A. (1984). The constitution of society: outline of the theory of structuration. Translated by A. Ahmadi, Elm publication co, 2008, Tehran (In Persian).

Hadzhieva, E. (2019). Impact of digitalisation on international tax matters. policy department for economic, scientific and quality of life policies directorate-general for internal policies of european parliament.

Hakimi, F., Mehrkam, M., Karimi, H.M., and Mirzaie, A.

(2018). An exploration into problems of users in implementing e-ris software using delphi method at tax directorate general of south Tehran. Journal of Tax Research. 26 (37), 148-172 (In Persian).

Hung, S-Y., Chang, C-M., and Yu, T-J. (2006).

Determinants of user acceptance of thee-Government services: The case of online tax filing and payment system. Government Information Quarterly, 23, 97–122.

Iyamu, T. (2017). Understanding the complexities of enterprise architecture through structuration theory, Journal of Computer Information Systems, 59 (3)‚ 287- 295 KalantariBengar, M., Nazari, A. R., and Fadaei, I.

(2013). Reviewing performance of the transformation tax plan. Journal of Fiscal And Economic Policies. 1 (1), 59- 80 (In Persian).

Klein, H., and Kleinman, D. L. (2002). The social construction of technology: structural considerations.

Science, Technology & Human Values, 27(1), 28-52.

Lari Dashtbayaz, M., Ghaemmaghami, K., and Kahromi, G.

(2016). The factors effect on tax evasion in South

(3)

Investigating Different Actors’ Perceptions of Information Technology (IT)… Mohamad Tavakol & Mahboubeh Habibi

http://dx.doi.org/10.22108/jas.2022.129099.2125 https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1401.33.3.1.8

3

Khorasanprovince : An emphasis on cultural dimensions.

Journal of Value & Behavioral Accounting. 1(1), 139- 164 (In Persian).

Leiva, F.M., Rios, F.M., and Martinez, T.L. (2006).

Assessment of interjudge reliability in the open-ended questions coding process. Quality and Quantity, 40, 519–

537.

Macnaghten, H., Davies, S.R., and Kearnes, M. (2015).

Understanding public responses to emerging technologies: a narrative approach, Journal of Environmental Policy & Planning, 21(5), 504-518.

Mahdavi, G., and Sheidaee, S. (2013). Identifying the factors associated with users’ acceptance of the online tax filing system using theory of planned behavior. Journal of Tax Research, 21 (17), 151-171. (In Persian).

Mehdizadeh, M.R., and Tavakol, M. (2010). Science and technology studies: a review of the sociology of technology. Planning and Budgeting Quarterly, 12 (105), 85-124. (In Persian).

Mojtahed, A., and Ahmadian, A. (2007). The effect of government tax income on iran's social welfare. Journal of Economic Research Review, 7 (1), 54-71 (In Persian).

Mordini, E. (2007). The narrative dimension of nanotechnology. Nanotechnology Perceptions, 3, 15–24 Naqibi, B., and Omidi, G. (2015). Investigating the

relationship between tax knowledge, perceived tax justice and tax compliance (Case Study: Taxpayers of Ilam Province). International Conference on Modern Research in Management, Economics and Accounting (in Persian).

OECD. (2016). Technologies for Better Tax Administration: A Practical Guide for Revenue Bodies, OECD Publishing, Paris.

OECD. (2019). Tax Administration 2019: Comparative Information on OECD and other Advanced and Emerging Economies, OECD Publishing, Paris.

Orlikowski, W.J. (2000). Using technology and constituting structures: a practice lens for studying technology in organizations, Organization Science, 11(4), 404–428.

Orlikowski, W.J. (1992). The duality of technology:

rethinking the concept of technology in organizations.

Organization Science, 3(3), 398-429.

Orlikowski, W.J., and Robey, D. (1991). IT & the structuring of organizations. Information Systems Research. 2(2), 143-169.

Philip, C. (1993). The giddens reader. Translated by H.

Chavoshian, Ghoghnous publication ltd. 2017, Tehran (In Persian).

Polkinghorne, D. E. (1995). Narrative configuration in qualitative analysis. International Journal of Qualitative Studies in Education, 8, 8–25.

Poole, M. S., and DeSanctis, G. (2004). Structuration theory in information systems research: methods and controversies, in The Handbook of Information Systems Research, M. E. Whitman and A. B. Woszczynski (eds.), Hershey, PA: Idea Group, pp. 206–249.

Pozzebon, M., and Pinsonneault, A. (2005). Challenges in conducting empirical work using structuration theory:

learning from IT research. Organization Studies, 26(9), 1353–1376.

Rezaei, Z., and Azami, M. (2017). Optimization and ranking of factors affecting the satisfaction of value added taxpayers in order to comply with the tax using fuzzy- genetic system, a case study of Khorramabad city. 3rd International Conference on Industrial Management and Engineering, Tehran (In Persian).

Rose, J., and Lewis, P. (2001). Using structuration theory in action research: an intranet development project. In:

Russo N.L., Fitzgerald B., De Gross J.I. (eds) Realigning Research and Practice in Information Systems Development. IFIP — The International Federation for Information Processing, vol 66. Springer, Boston, MA Rotmans, J., Kemp, R., and Van Asselt, M. (2001). More

evolution than revolution: transition management in public policy. Journal of futures studies, strategic thinking and policy. 3(1), 16-31.

Saffarzadeh, Gh., and Mesgari, T. (2014). Analysis of the effectiveness of acceptance and use of information technology based on the Davis model for electronic services to taxpayers in Alborz province. First International Conference on Economics, Management, Accounting, Social Sciences. Tehran (in Persian).

Sameti, M., and Amiri, H. (2016). the effect of tax morale on tax compliance: Case Study Isfahan City. Quarterly Journal of Economic Research and Policies. 23(75), 231- 262 (In Persian).

Saruji, S. Ch., and Hamid, N. A. (2021). Tax agents’

acceptance of the digitalisation of tax administration in malaysia. In: ICEBE 2020, Tangerang, Indonesia.

Seddighi, B. (2011). Anthony giddens's structuration theory:

theoretical, methodological and practical consequences in sociology. Journal of Social Research. 3 (9), 141-167 (In Persian).

Sharifzadeh, R. (2016). Technology, agency and decision. Strategy of Culture, 9(34), 115-136. (In Persian).

Umar, M.A., and Masud, A. (2020). Why information technology is constrained in tackling tax noncompliance in developing countries: Nigerian tax administrators’

perspectives. Accounting Research Journal, 33(2), 307- 322.

Yousefi, H., and KianiAzar, B. (2018). Investigating the factors affecting the acceptance & deployment of integrated tax software system technology (SINIM) by users of tax offices.12th Conference on Tax and Fiscal Policies in Iran (in Persian).

Yusup, M., Hardiyana, A., and Sidharta, I. (2015). User acceptance model on e-billing adoption: a study of tax payment by government agencies. Asia Pacific Journal of Multidisciplinary Research, 3(4), 150-157.

Zaidi, S.K.R., Henderson, C.D., and Gupta, G. (2017). The moderating effect of culture on e-filing taxes: evidence from India, Journal of Accounting in Emerging Economies, 7(1), 134-152.

(4)

Journal of Applied Sociology, Vol. 33, Issue 3, No. 87, Autumn 2022

http://dx.doi.org/10.22108/jas.2022.129099.2125 https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1401.33.3.1.8 4

(5)

هیرشن هعماج يسانش يدربراك

لاس موس و يس

، هرامش يپايپ ( 78

،) هرامش موس

، زيیاپ 1041 ص ، 1 - 87

خیرات :تفایرد 11 / 0 / 1044 خیرات :شریذپ 80 / 18 / 1044

http://dx.doi.org/10.22108/jas.2022.129099.2125

https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1401.33.3.1.8

یشهوژپ هلاقم

یتايلام ماظن رد تاعلاطا يروانف هب تبسن نارگشنك تينهذ يواكاو ۀیرظن درکیور اب(

تخاس )یبای

لكوت دمحم

،

نارهت هاگشناد ،يعامتجا مولع هدکشناد ،يسانش هعماج هورگ ،داتسا

، ناریا ،نارهت

[email protected]

يدابآردب یبيبح هبوبحم

يناگرزاب تیریدم يرتكد ،

، هورگ يناگرزاب تیریدم ،

يرادباسح و تیریدم هدکشناد

، هاگشناد يئابطابط هملاع ،

ناریا ،نارهت

[email protected]

هديکچ حرط زا يتايلام ماظن لوحت حرط رب يارجا رد هك تسا يداصتقا يروحم ياه

مران دااجیا رب ديكأت اب ،هعسوت موس ۀمان ۀاۀرااکی رازافا

يتاايلام و

هاگیاپ هوراگ وفاانم نرااعت و نآ راااآ راابرد ماهبا ،حرط نیا يارجا ليصفت .دش فیرعت نآ اب طبترم يتاعلاطا ياه ارايييت رد لاييد يااه

لکش بجوم ،هناروانف يتايلام ماظن نارگشنك رد وافتم يتاينهذ يريگ

قم و هدش تموا رد ار يیااه تياناش .تاسا هدراك دااجیا ارايييت رابارب

نراعت ،نارگشنك اينهذ همانرب يارجا و يحارط ،يلامتحا يیوسمه و اه

يم ليهست ار هناروانف ياه ناراذگتاسايس اينهذ رضاح ۀلاقم رد .دنك

هب يتايلام نارومأم و نایدؤم ،يتايلام ماظن ناماس رارقتسا رد لييد نارگشنك ناونع

ه ۀایرظن روۀرااۀ رد هاناروانف ارايييت راابرد ،يتايلام ياه

تياس هداد ليلحت يارب و يربي نوتم و قيمع ۀبحاصم زا اعلاطا يروآدرگ يارب .دش يسررب يبای زا اه

تایاور وياش .داش هدافتاسا ياهوژپ

اب راا ، اعلاطا يروانف رب ،راتياس ،نارگشنك اينهذ هب هجوت رد و تسا هتشاذگ

لباقم تحت ، يگژیو رياأت يام راراق يروانف ياه

زا .درايگ يواس

يگدياسر تايفيك زا ار نارگشنك كاردا ،يروانف اريييت ،رگید يام لکاش يتاايلام امداي و ااه

رد نياکمت نواۀ يیاهدامايپ و داهد لاباقم

ميمصت زا تمواقم و نراعت ای يتايلام نامزاس ياه .دراد يپ رد ار يتايلام نارومأم و نایدؤم يوس

هژاو يديلك ياه :

تياس ۀیرظن هعماج ،تیاور ليلحت ، اعلاطا يروانف ،يبای

يتايلام ماظن ،يروانف يسانش

لوؤسم هدنسیون

لكوت

، م و . يدابآردب يبيبح .م ،

( 1041 .)

« تياس ۀیرظن درکیور اب( يتايلام ماظن رد اعلاطا يروانف هب تبسن نارگشنك تينهذ يواكاو )يبای

هیرشن يدربراك يسانش هعماج ،

33 ( 3 ،) 1 - 87 .

2322- 343X/ © 2022

This is an open access article under the CC-BY-NC-ND 4.0 License (https://creativecommons.org/licenses BY-NC-ND 4.0)

(6)

6 هیرشن

هعماج يسانش

،يدربراك لاس س و ي موس

، هرامش يپايپ ( 78

،) هرامش زيیاپ ،موس 1041

http://dx.doi.org/10.22108/jas.2022.129099.2125

https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1401.33.3.1.8

هلئسم نايب و همدقم تلود مهم رازبا زا ايلام داه قاقحت ياراب ااه

نلااك يااه

يداصتقا -

يم روسحم يعامتجا اب ايلام .دوش

ددجم ویزوت

هاعماج رد دمآرد

، تقا تلاداع يراراقرب يدااص

ار يعاامتجا و

نکمم هعاسوت يارب يرازبا و تسا هدرك يام تاسد هاب

داهد

(

،نایدمحا و دهتجم

).1376

رد هااك بجوم ،يتايلام رارف ،لباقم

يارب تلود ناوت هاك ،ينيمزریز داصتقا قنور ،تلود دمآرد قفوم و داصتقا تیاده هامانرب ندشن

هعاسوت يااه و يا

يهاافر

يم ( دوش

،ناراکمه و نايب تشد يرلا

ماظن ،ور نیا زا ؛)1331

ياه

هاب اهرواشك يمامت رد يتايلام ۀعاسوت ياراب رمتاسم رواص

يحاص لواصو و هباساحم ،يتاايلام وباانم يیااسانش ،تيلباق ریز داصتقا اب هلباقم ، ايلام يتاايلام رارف زا يريگولج و ينيمز

لات يم ش راب .دننك هياصوت ياانبم نياب يااهداهن يااه

،ياللملا

هرهب يلاام اعلاطا يروآدرگ يارب اعلاطا يروانف زا يريگ ، اايلام لواصو و هباساحم ،ناانآ اب لماعت و يداصتقا نلااعف

رازبا زا يکی ماظن يديلك ياه

؛تاسا رياسم نیا رد يتايلام ياه

،هنومن يارب

OECD, 2016; 2019

. رد ناریا زين يارب هلباقم اب رارف

يتايلام و هاك هنیزه ياه لوصو

، ايلام ياتاريييت نیدااينب

رد

ماظن يتايلام اب بلاق حرط

ِوماج لوحت يتايلام رد يارجا ۀامانرب

موس هعسوت لاس يط هيلوا اعلاطم .دش داجیا يااه

1370 يالا

1377 لاااس زا نآ يارااجا و ماااجنا 1373

روااحم .دااش زاااغآ

مرن داجیا ، اريييت ۀۀرااکی رازفا

يتايلام هاگیاپ و يتااعلاطا ياه

هب .تسا هك يوحن لماعت مامت

نامزااس ااعلاطا ۀالدابم زين و اه

يذ اب يتايلام

ِناعفن هناماس ( دوش ماجنا اه

يراتنلاك ،نارااکمه و راگنب

يااکينورتکلا اااب ،هتااشذگ لاااس هد يااط .)1338

زا يتمااسق ندااش

همانراهظا تفایرد دننام( يتايلام ياهدنیآرف تبا و اه

)ناایدؤم مان

زا( زاين ياشخب و تاسا هدش يیارجا حرط نیا زا يشخب هالمج

كناب ليمکت تسد رد نانچمه )يتاعلاطا ياه

( تاسارجا

ۀامانرب

تايلام روما نامزاس يتايلمع ،ي

1337 .)

يريگراك هب اب يتايلام رارف هاك يارب يتايلام ماظن شلات رااا و ااعلاطا يروانف راب هاناروانف ارايييت درتاسگ يااه

يذ نایا يعاامتجا دااعبا تياناش ،يتايلام ماظن فلتخم ناعفن يام يتياناش نيانۀ .تاسا هدراك يروراض ار اريييت

داناوت

همانرب ر لواحت درباشيپ يارب ار يتايلام ماظن نازی هاناروانف يااه

هورگ يارب هناروانف ريييت هك تشاد هجوت دیاب .دهد يرای يااه

كاسیر اب نارگشنك فلتخم هاب .تاسا هارامه يتواافتم يیااه

ريسفت نانآ ،ليلد نيمه يناعم و دنراد اريييت زا وافتم ياه

پ يارب .دنتسه لئاق يروانف يارب مه يتوافتم ارايييت درباشي

هورگ اب اريييت يرگسح وحن كرد ،هناروانف و فالتخم ياه

،باسانم ياهراكوزااس ياحارط يارب ، اريييت هب اهنآ نكاو ( تسا يتايح

Macnaghten et al., 2015 & Iyamu, 2017

) . دوجو

يعامتجا يقفاوت -

ده رابرد يتيانش و دایدج يروانف ياه

ماجنا شور دراك داهاوي ليهاست ار اريييت دربشيپ ،راك نداد

(

Cameron & Geels, 2019

) ،اااهدرکیور يااسررب نیاربااانب ؛

راظتنا كارادا ،اه هزيگنا و اه

ارايييت رد لاييد نارگاشنك ياه

يیایوپ تيانش ،هناروانف يراذگراا وحن و دراوم نیا رب مكاح

هاناروانف ارايييت راؤام ياراجا و ياحارط ياراب اهنآ لباقتم ( تسا يرورض

Rotmans, et al., 2001

.)

هاگدید تيانش تيمها دوجو اب كاردا و اه

يذ ياه نااعفن

هانيمز نیا رد يدودحم ناد ،هناروانف اريييت رابرد دواجو

دربرااك و شریذاپ واحن راب ااهنت ااقيقحت بلاغ اریز ؛دراد ياراب ؛تسا هتشاد زكرمت ناربراك زا يصخشم هورگ اب يروانف ،هنومن

Umar & Masud, 2020 Saruji & Hamid, 2021 ؛

و يکلم ؛

،ناراکمه 1331

،يرگاسم و هدازرافص ؛ 1330

،داراهب ؛ 1330 ؛

،ناراکمه و يميکح 1338

يناايك و يفسوی ؛ ،رذآ

1338 . ياراب

قيقد تيانش هب يبايتسد ا رد ،رت

اب ،تسا هدش شوك هلاقم نی

هعماج رب ينتبم درکیور ناراذگتاسايس اينهذ ،يروانف يسانش

يتايلام نارومأم و نایدؤم ،يتايلام ماظن يرواانف لوحت هب

يااه

دواجوم ياهراتياس ، اعلاطا يروانف ۀیوس ود راا ،يتاعلاطا هاب .دواش ياسررب يروانف يريگراك هب ياهدمايپ زين و ،هولااع

و اهداضت قفاوت

هداش ياسررب زاين نارگاشنك ااينهذ نايم اه

ااب هاك تاسا راكذ نایاش .تسا رد اايلام هااگیاج هاب هاجوت

تسايس و يدااصتقا درتاسگ راااآ زاين و روشك يداصتقا ياه

هورگ ، ايلام يعامتجا يذ زا يدداعتم ياه

تاحت نااعفن رياأات

(7)

يتايلام ماظن رد اعلاطا يروانف هب تبسن نارگشنك تينهذ يواكاو و لكوت دمحم

يدابآردب يبيبح هبوبحم 8

http://dx.doi.org/10.22108/jas.2022.129099.2125

https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1401.33.3.1.8

يروانف رارق يتايلام ياه دنتفرگ

يام رااا نآ رب ای و .دانراذگ

ااب

هاك نارگاشنك زا هوراگ هاس ااهنت راضاح ۀلاقم رد ،نیا دوجو هب ميقتسم روص حراط دنیآرف رد

هاب زاين و رارقتاسا و يزایر

گراك يروانف رمزور يري و هاعلاطم ،دنتاسه لييد يتايلام ياه

.دندش يسررب تياس ۀیرظن زا ،روظنم نیا هب هاب يباای

روۀرااۀ ناوانع

ن نیا اریز ؛تسا هدش هدافتسا نييبت ناك ۀاعلاطم هیرظ

لاماع

هاب نامزمه هجوت ناکما و نکمم صاي يراتياس اب ار يناسنا كاردا و رياسافت ،)راتياس( ينوريب ايعقاو ار نارگاشنك يااه

يم مهارف هاب ،يرواانف ااعلاطم رد هایرظن نیا زا .دزاس

هژایو

و نارگاشنك طاباور تياناش ياراب ، ااعلاطا يروانف زوح وانف اب دوجوم ياهراتياس ،هنومن يارب ؛تسا هدش هدافتسا ،ير

Desanctis & Poole, 1994; Orlikowski, 2000; 1992; 1991;

Chang, 2014; Iyamu, 2017

. هااب ۀاایرظن رااب هاايکت اااب ،هولاااع

تياس يم يبای دایدپ كای داعبا تيانش و هعلاطم نمض ناوت

و ار نآ ااب طبترام يراتيااس اريييت و احلاصا ،يعامتجا مادقا هعاسوت يااه ( دراك نيايعت ار مزلا يا

،يقیداص

رد .)1373

لاؤس هب ات تسا هدش شوك رضاح هوژپ خاساپ رایز ياه

.دوش هداد يروااانف راااا رااابرد يااتينهذ هااۀ فاالتخم نارگااشنك 

؟دنراد يتايلام ماظن رد دوجوم ياهراتياس رب اعلاطا ياهراتيااس رااا راابرد يتينهذ هۀ فلتخم نارگشنك 

تايلام ماظن رد اعلاطا يروانف رب دوجوم

؟دنراد ي

هاب ياهدامايپ راابرد ياتينهذ هاۀ فالتخم نارگشنك 

؟دنراد يتايلام ماظن رد اعلاطا يروانف يريگراك هورگ اينهذ نيبام يضراعت و داضت ایآ  فالتخم يااه

يم هدهاشم نارگشنك

؟دوش

يرظن ۀنيشيپ هعماج ياهدرکیور میادارااپ ود روۀرااۀ رد يرواانف يسانش

و هااناروانف ياایارگربج نياايعت

يااگنهرف و يااسايس ،يعااامتجا

يروانف هتسد ، هدش يدنب میاداراپ .تسا

يرواانف ،يایارگربج ار

نيیآدوي يتيهام يم

راب هاك دناد ۀایاپ

يانورد ياقطنم هعاسوت

يم .دبای نیا زا

،رظنم يراذگتسايس دودحم

هب تفراشيپ یااپ

يروانف رد ريسم شریزگان و

نتفای هار يیاه يارب راتاش ،ياهد

ذح وناوم و ت ليهس شریذپ نآ اب هعماج يم هاب اهداقن .دوش

،درکیور نیا بجوم

نييبت دایدج يمیاداراپ داش

هاك نیواکت

يروانف تاحت و يعاامتجا يرما ار رياأات

،يعاامتجا يااهورين

يسايس و يم يگنهرف ( دناد

يدهم ،لاكوت و هداز

اب .)1376

هاب هجوت

لاؤااس دااه و اااه اح هوژااپ ياااه

هااب هاالاقم ناایا رد ،رااض

هاگدید يرواانف ۀعاسوت رد يعامتجا لماوع قن رب ينتبم ياه

هیرظن .تسا هدش هجوت دراکیور لایذ هك يددعتم ياه

نيايعت

يرواانف يگنهرف و يسايس ،يعامتجا هاب ،تاسا هداش حراطم

هورگ قن رد اطعنا و راختنا ، ناد ، ردق ،يعامتجا ياه

رد .دنراد هجوت يروانف ۀعسوت دا

يدايلك ۀایرظن رااهۀ راب ،هما

.دش دهاوي يرورم درکیور نیا رد حرطم ۀیرظنتخاس یعامتجا يرواانف

،هایرظن نایا قابط:

،يروااانف لوااصحم

طيااحم

،يعااامتجا

،يااسايس يداااصتقا

و

يگنهرف تسا هك رد نآ وقاو هدش ار يرواانف نیارباانب ؛تاسا

يم طیاراش رب انب هك تسناد )نيعتمريغ( فطعنم يدنیآرف ناوت

ا يم هعسوت يعامتج يعاامتجا ياهرتسب رد نآ لاوحت و دبای

يم يتوافتم جیاتن ثعاب فلتخم

هوراگ .دواش يذ يااه

زا طابر

يرواانف ااب هاك هعماج ياضعا .تسا هیرظن نیا يديلك ميهافم رد هورگ ،دنتسه طابترا يذ ياه

يم لکش ار نآ طبر نایا .دانهد

هورگ رب اه لماعت يانبم واانف راابرد دوي ياه

رياسفت ،ير يااه

رااا يرواانف تيااس و ياحارط راب هاك دانراد نآ زا يفطعنم يم ( دراذگ

Klein & Kleinman, 2002

.)

ۀیرظنرگشنك - هکبش : راصانع يماامت هایرظن نایا رد

يام روسحم رگشنك ،يناسناريغ و يناسنا راه تايهام .دنواش

هب رگشنك هکباش ااب اایوپ يلکش

زا يا نيايعت نارگاشنك راگید

يم نارگاشنك تايعقوم يیااسانش رد هایرظن نایا تيلباق .دوش

هناماس ،هکباش نورد رد ااهنآ تايفرظ يباایزرا ، اعلاطا ياه

قن ريسفت لکش وحن نييعت ،اه

لماعت و هکبش يريگ ،نآ يااه

(8)

7 هیرشن

هعماج يسانش

،يدربراك لاس س و ي موس

، هرامش يپايپ ( 78

،) هرامش زيیاپ ،موس 1041

http://dx.doi.org/10.22108/jas.2022.129099.2125

https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1401.33.3.1.8

هناماس يريگراك هب و فیرعتزاب و فیرعت تاسا يتاعلاطا ياه

(

فیرش ،هداز

.)1331

ۀیرظنماظن ياه

ِینف یعاامتجا :

يعاامتجا ِيانف مااظن

ماااجنا يارااب يرورااض رااصانع اااطابترا رگنااايب ياالمع نداد

يارااب يتااايح يلماااع يروااانف هااك اااجنآ زا .تااسا يعااامتجا ماجنا يريگرااك هب و رشن ،ديلوت ،تسا يعامتجا لمع ره نداد

ریز ،يروانف مادقا

لامع راه يلاصا يااه رواسحم يعاامتجا

يم هاب يناسنا نارگشنك .دنوش رد مااظن نایا زا ياشخب ناوانع

هورگ هتسد )طبترم لاح نيع رد و( لقتسم يصصخت ياه يدنب

يم هورگ نیا .دنوش يام تیاداه ااهداهن و دعاوق اب اه

و دنواش

مادقا يارب ار مزلا وبانم يام مهاراف مااظن ياه

يیاایوپ .دانروآ

ماظن اح يعامتجا ِينف ياه اهداهن ،نيناوق ،نارگشنك لماعت لص

( تسا يروانف و

Geels, 2004

.)

ۀیرظنتخاس یباای رد مااظن يااه هاناروانف ۀایرظن :

تياس رد يبای راتيااس و رگاشنك ۀیواس ود طاابترا نيايبت يپ

زا .تسا رد ،زنديگ هاگدید تيلاعف نایرج

راتيااس ،هرامزور ياه

هب رگشنكو يیادج يلکش

هداش هداينت رگیداکی رد ،ریذاپان .دانا

هب دامايپ و لاماع ناامزمه ،يراتيااس ياهداحاو هاك يواحن

نك نامزاس ياه ( تاسا يتشگزاب ۀتفای

Rose & Lewis‚ 2001

.)

اب لماع اب هناروانف ماظن ريسفت تسخن ماگ ،هاگدید نیا هب هجوت

ماظن .تسا روانف ياه

رياسفت راتزاب ي نياع رد و بالاغ يااه

ماظن نیا لاح ليهست نارگشنك يارب اه

نایا .تاسا زاين هداننك

ماظن هعومجم اه نارگاشنك راايتيا رد ار كرتاشم ينااعم زا يا

يم ناکما اهنآ هب و رارق عوضوم رس رب ات دهد

لدابت اه رب و رظن

رد .دننك زكرمت كرتشم لئاسم يذ نلاماع هك يتروص

راب طابر

قافاوت صااي يرايييت و هعسوت هب زاين هاناروانف مااظن ،داننك

رد .تفای دهاوي هعسوت ريسم نامه

اب تيلباق هب هجوت تياس ۀیرظن ياه

ناامزمه هجوت رد يبای

راب نآ راااآ و نك ۀتساويان و هتساوي جیاتن ،ريييت و مظن هب ( اهراتياس

،يقیدص

یرظن نیا .)1373

هب ه هعلاطم روۀراۀ ناونع

رب تياس ۀیرظن زا هدافتسا .دش هدیزگ ياليلحت روۀراۀ ،يبای

يم تسد هب يروانف ۀعلاطم يارب ار يبسانم هاب هاجوت هك دهد

ار ) رداق طباور و وبانم ،نيناوق( اهراتياس و نارگشنك قن يم نکمم زين تاينيع لواصحم ، ااعلاطا يرواانف .دنك

ۀاتفای

نك د يناسنا ياه .تسا صخشم يگنهرف و يراتياس رتسب ر

زا هاعومجم دوي اعلاطا يروانف ،رگید يوس و داعاوق زا يا

يم داجیا ار وبانم ناك و دواجوم ياهراتيااس هاك دنك

يااه

تاحت ار يناسنا يام راراق رياأات

( داهد

Orlikowski & Robey,

ظن زا هدافتسا نیاربانب ؛)1991

تياس ۀیر يروانف ۀعلاطم رد يبای

يم مهارف ار ناکما نیا اعلاطا ياسررب ااب ناامزمه اات دروآ

هااب اااعلاطا يروااانف يطااابترا هااك هوقلاااب يراتياااس ناواانع

هليادم قن هب ،دراد نك اب يکيتکلاید و نارگاشنك ااب نآ رگ

( دوش هجوت دوجوم ياهراتياس ریاس

Orlikowski, 1992

.)

رد ميهافم رب يلامجا يرورم نمض ،همادا نیا

هیرظن نآ دربرااك

يم هداد يضوت هناروانف اريييت ۀعلاطم رد .دوش

زا زندايگ هاگداید

ياهراتياس هعومجم ،يعامتجا

يا يلك و ناهگان رادایدپ هدنواش زا

،دعاوق قن

،اه طباور و يناعم هك دنتسه هاب

كامك راکف و لامع

نا ناس اه

،يهدنامزاس زاب

ديلوت و لواحتم يام دنواش . نااسنا هان ااه

،هعماج ريييت و قلاي يلو ؛دنتسه اهراتياس دنهد

مادقا ااهنآ يااه

وبات تیدودحم يااه

يعاامتجا تاسا

(

،لاسك 1373 :

.)187

ميهاافم

یرظن يلصا ۀ

تياس يبای :زا تسا رابع

فلا ) یهاگآ : ادرك زنديگ تحت ار يعامتجا ر

يهااگآ رياأات

يم هتسد طس هس رد ار يهاگآ و دناد يم يدنب

،تاسخن .دانك

يهاگآ ينامتفگ هك1

هل اسم لاح ياراب هاناهاگآ راکفت لصاح

تسا نآ رد و تين نايب اب درف نك ،شرادرك يارو ۀتفهن ياه

يم ينلاقع ار دوي ،مود طس .دنك

يلمع يهاگآ راب هك تسا 8

راهم داع ،اه هیور و اه

بالاق رد راتمك و تاسا راوتاسا اه

يم نابز ، طاس نيمواس .داجنگ يهااگآدويان

هاب هاك تاسا3

هزيگنا دراد هراشا نك هاگآدويان ياه .

و يناامتفگ يهاگآ نايم

وافت هکلب ،درادن دوجو يدس لمع ناايم ،دراد دواجو يیااه

1. Discursive Consciousness

2. Practical Consciousness 3. Unconsciousness

(9)

يتايلام ماظن رد اعلاطا يروانف هب تبسن نارگشنك تينهذ يواكاو و لكوت دمحم

يدابآردب يبيبح هبوبحم 3

http://dx.doi.org/10.22108/jas.2022.129099.2125

https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1401.33.3.1.8

يم ماجنا و هتفگ هچنآ ينامتفگ يهاگآ نايم ،لاح نيع رد .دوش

ن و زاكرمت هااگآدويان روكراس رب هك تسا يیاهدس هاگآدويا

( دنراد

،زنديگ 1336 :

.)37

ر ) تيلماع / لماع : نیزگیاج اب زنديگ تيلماع و لماع ندرك

و وا تاين زا ياپ رگاشنك لامع راب ،رگشنك و نك ميهافم اب

« تيعقوم » زا يب رگشنك

« قن » يم ديكأت نااسنا .دانك زا ياب

راه هاك تسا يلماع ،دشاب هاگآ و دنمفده يرگشنك هکنآ هاظحل

يم لمع تيعقوم هب هتسب نااکم و ناامز زتايعقوم نیارباانب ؛دنك

مهم هب ار تيلماع زنديگ .تسا قن زا رت مااجنا ياانعم

رااك نداد

يم تاين( هتساوي ياهدمايپ هب نامزمه قیرط نیا زا و دناد )دانم

يم هجوت هتساويان و دنك

(

،لسك 1373 : 131 -

.)137

ج ) ردق ردق ياشخب يروراض زا

ر و ينااسنا طابا و

شن نا دنهد مااجنا ناوات

،نداد و باسك تاساهزيۀ رايييت اای

.

ناوت رگنايب تيلماع اریز ؛دراد ردق اب قيمع يدنويپ تيلماع نازايم هاب دراف رداق .تاسا ريييت داجیا و هليادم يارب درف سد اایوپ يطابترا ، ردق طابترا .دراد يگتسب وبانم هب وا يسرت

( دراد يدنیآرف يتيهام و

،يقیدص

.)1373

د ) تخاس : .تاسا لائاق زیاامت راتياس و ماظن نايم زنديگ

هدهاشم و تباا يوگلا ،ماظن نااکم و ناامز رد لاماعت ِينداش

اانم و داعاوق هااعومجم ،راتيااس .تاسا دااننام هاك تااسا يعب

حرط يام لامع يعاامتجا مااظن رد يعمج يريسفت ياه .دانك

يم ثعاب دعاوق يناامز رتسب رد دارفا هك دوش

- صااي ينااکم

هب .دیآ مهارف وبانم بسك يارب مزلا تيلباق ات دننك لمع يوحن

يم ياج هورگ ود رد دعاوق :دنريگ

يرااجنه داعاوق رااتزاب ،1

راظتنا درف و تسا عامتجا ياه يم

نماض ااهنآ رب هيکت اب دناوت

تيعورشم وااضق ياراب يیااهرايعم ،دواي رااتفر هاب يشخب

يرياسفت دعاوق .دروآ تسد هب يرگید راتفر رابرد ۀایاپ راب ،8

يم داجیا ميهافم زا دارفا كرتشم كرد ينماض يتيهاام و دوش

تاللاد تياس ،ريسفت يارب دعاوق نیا زا نارگشنك .دراد و ااه

م هرهب يناعم وضو ي

تایاعر و دانرب ازااجم ااب ااهنآ ندراکن

1 Regulative

2 Constitutive

دنمناوت ،وبانم .دوب دهاوي هارمه فيفي ليهست و زاس

تاسا رگ

يصيصخت هورگ ود هب و يرادتقا و3

يام مياسقت0

وباانم .دواش

يگژیو يصيصخت لیااسو ،)يداام رداق( طياحم يدام ياه

و اااهلااك زااين و )يروااانف / اااهرازبا( يدااام داايلوتزاب / داايلوت ار اعونصم يم لماش

يهدنامزااس لمااش يرادتقا وبانم .دوش

نامز - لاباقتم طاباور ،)قطاانم و اهرياسم( يعاامتجا يااضف

تصرف يهدنامزاس و نلاماع زاربا و دشر تصرف( يگدنز ياه

( تسا )دوجو

Boyle, 2013

.)

ه ) یگیوااسود راتخاااس

و تاايلماع :

،لااماع و تياااس

رمتسم يطابترا ناك ااب يناسنا لماع .دنراد هیوس ود و

يااه

ياام داايلوتزاب و داايلوت ار تياااس ،دوااي زا .داانك

،وااس رااگید

يم دودحم ار نلاماع ،دعاوق اب اهراتياس لاح نيع رد و دنزاس

يم نکمم ار يعامتجا لمع ،وبانم اب ( دننك

،زنديگ 1336 : 13 -

.)17

يعامتجا يگدنز لاکشا نك لصاح اهنت

؛تسين دنمفده ياه

يعامتجا ياهرادرك اب اهراتياس اریز لاماع رااهم زا هدامآرب

و دايلوت ،درادان قبااطت رگاشنك يللادتسا يهاگآ اب هك يناسنا يم ديلوتزاب يم بجوم نلاماع رادرك ۀتساويان جیاتن .دوش

دوش

هب يراتياس اريييت هك .داشابن قابطنم ناانآ تين اب قيقد روط

ه يم رجنم دیدج يلمع / زيۀ ديلوت هب نك ر نياع رد .دواش

هتشذگ هب دنويپ مزلتسم نك دوجو ،لاح دواي هاك تاسا يا

ياهدانیآرف و تايلماع رایاد راما نیا .تسا نك زاغآ ثعاب يام دودحم ار راتياس ديلوتزاب و ديلوت اهراتيااس يااقب .دانك

رگا .تسا نارگشنك اب اهنآ رمتسم ديلوتزاب هب طونم ،نارگاشنك

هويش هوياش تاسا ناکمم ،دناشکب لاۀ هب ار دوجوم ياه يا

( دوش داجیا هزات يراتياس و دیدج

،يقیدص

.)1373

تياس ۀیرظن هاس هاب ااعلاطا يروانف اعلاطم رد يبای

يدراکیور ااب نااققحم يايرب .تسا هدش هتفرگ راك هب لکش ارب هیرظن نیا زا ،يتايلمع زا يشان يراتياس اريييت یرشت ي

هدايپ يرواانف راب اهراتيااس رااا زين و اعلاطا يروانف يزاس

هدراك هدافتسا تيااس ۀایرظن ، ااعلاطم يايرب رد .دانا

يباای

3 Allocative Resources

4 Authoritative Resources

(10)

14 هیرشن

هعماج يسانش

،يدربراك لاس س و ي موس

، هرامش يپايپ ( 78

،) هرامش زيیاپ ،موس 1041

http://dx.doi.org/10.22108/jas.2022.129099.2125

https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1401.33.3.1.8

هب ناونع و راتيااس هاب ناامزمه هجوت يارب يرتسب و هیرظنارف يايرب هك دنتسه يتاعلاطم موس هورگ .تسا هتفر راك هب نك

فنم ميهافم لاح يارب )... و ردق لاثم يارب( ار هیرظن نیا در

... و تامواقم راب هبلغ ،يروانف يژتارتسا نیودت نوۀ يلئاسم يام رااك هاب دانرب

(

Poole & DeSanctis, 2004; Rose & Lewis,

2001; Walsham & Han, 1993; Walsham & Sahay, 1999

) .

تيااس ۀایرظن دربرااك واحن رب ،نارگشهوژپ ده رد يباای

يم راا اعلاطا يروانف اعلاطم يام ييرب .دراذگ

ااب دناشوك

رد رظن رواص ، ااعلاطا يروانف فلتخم داعبا نتفرگ يدانب

اااس ۀاایرظن زا ار يداایدج تي

داانهد هاائارا يبااای .

يوااگلا ود

« يروانف يگناگود »

و

« تياس هدیا يقابطنا يبای »

هالمج نیا زا

تياس ۀیرظن ،نارگشهوژپ زا يهورگ .تسا هاب ار يباای

ناوانع

روۀراۀ يليلحت

يرواانف يعاامتجا رااآ تيانش يارب رد ااه

تيعقوم يم راك هب ،صاي ياه دنريگ

. ميهاافم زا ،هورگ نیريآ

تياااس ۀاایرظن اای

رارقتااسا يارااب مزلا رازاابا نياايعت يارااب يبا

يروانف يم هرهب اه دنرب

(Pozzebon & Pinsonneault, 2005( .

یموهفم بوچراچ هب هعلاطم نیا رد دااعبا و ينااسنا لماع هب نامزمه هجوت روظنم

تياس ۀیرظن ميهافم ،يراتياس زا يبای

هلمج

« و يالمع يهاگآ

يللادتسا

» ،

« راتياس » و

« هتاساويان و هتساوي ياهدمايپ »

ياراب

روص هاب .داش هدافتاسا لايلحت و يدنب نيايعت ياراب ،هولااع

ميهاافم زا ينااسنا نلاماع يهاگآ و راتياس هب يروانف هاگیاج

« يروانف يگیوسود يوگلا »

( داش هدافتاسا

Orlikowski, 2000;

1992;1991

زا .) راتيااس زا ياشخب يرواانف يکاسوکيلروا رظن

يم روسحم اخب راگید زا لقتسم لاح نيع رد و دوش

يااه

تحت راتياس هاتفرگ راراق ينااسنا لاماع رادرك و يهاگآ رياأت

يم راا نآ رب و تسا وهفم يو .دراذگ

حرط ار هناروانف راتياس م

يم هب هك دنك و )دواجوم دعاوق و وبانم( راتياس اب رمتسم لکش

رد يناسنا نلاماع يم راا اهنآ رب و تسا لماعت

ااهنآ زا و دراذاگ

يم راا هب اعلاطا يروانف ،هلاقم نیا رد .دریذپ زا يشخب ناونع

رد نلاك راتياس يم لاح نيع رد هك تسا هدش هتفرگ رظن

ناوت د .داشاب هتاشاد دواجوم ياهراتيااس زا لقتسم يرااآ

ااينهذ

اب .تسا هدش يسررب نانآ يهاگآ روۀراۀ رد نارگشنك هاجوت

اااينهذ يااسررب رد ،يهاااگآ حوطااس زا زنداايگ فاایرعت هااب هدایا تلاح ،هدیدپ ره رابرد نارگشنك راب هدایدپ نآ لآ

ياانبم

نايب نارگشنك يللادتسا يهاگآ تياناش ياراب و تاسا يندرك

يم )دوجوم تلاح( يعقاو ياهدادير يالمع يهااگآ هاب ناوت

ارايييت تياناش ،بايترت نایا هاب .دراك هاعجارم نارگاشنك داجیا يراتياس رد هدش

و نلامااع لامع جیااتن ،هدایدپ كی راا

هدایا تالاح اب اهدادير نیا ۀسیاقم و نآ ياهدمايپ ناکمم لآ

يم يم جیاتن نیا .دوش همانرب يانبم دناوت

بهب ،يزیر هعاسوت و دو

( دااشاب زااين

،يقیدااص

.)1373

يوااگلا يلااصا رااصانع قاايبطت اااب

تياس هعلاطم نیا رد يسررب يلصا ياهروحم ،عوضوم اب يبای

:زا تسا رابع اهراتخاس:

،نيناواق نواۀ يداعاوق لمااش اهراتيااس

تسايس يژتارتسا ،اه وباانم و نامزااس يماسر ياهراتياس ،اه

ورد زا ينامزاس نورب و ن وباانم ،يانف ازايهجت ،هجدوب هلمج

يم راا يروانف رب اهراتياس .دنتسه ناد و يناسنا زا و دنراذگ

يم راا نآ .دنریذپ

يروانف  مرن: هاعلاطم يژولونکت ،يتايلام ياهرازفا هداش

يم روسحم راسح هب راتياس زا يشخب يژولونکت نیا .دنوش

يم رااا نماض هاك دیآ زا يریذاپ

ياهراتيااس وباانم و داعاوق

رااا اهراتيااس نایا راب دایدج دعاوق و وبانم داجیا اب ،دوجوم يم .دراذگ نارگشنك: ميمصت و ناراذگتسايس ،يتاايلام ماظن ناريگ

هنامااس ناربراك يرواانف و ااه

و يتاايلام مااظن رد نیوان يااه

حرط رد لييد نارگشنك هورگ هس ،نایدؤم هاب و اراجا ،يزایر

انف يريگراك يرو

هاعلاطم قيقحت نیا رد هك دنتسه يتايلام ياه

هدش .تسا تينهذنارگشنك : نارگاشنك يهااگآ ، هوژپ نیا رد

رد ،ناانآ تينهذ اب دارتم نیارباانب ؛تاسا هداش هاتفرگ راظن

رب نارگشنك تينهذ يللادتاسا و يالمع يهااگآ ،هاعلاطم يانبم

(11)

يتايلام ماظن رد اعلاطا يروانف هب تبسن نارگشنك تينهذ يواكاو و لكوت دمحم

يدابآردب يبيبح هبوبحم 11

http://dx.doi.org/10.22108/jas.2022.129099.2125

https://dorl.net/dor/20.1001.1.20085745.1401.33.3.1.8

يالمع يهااگآ .تاسا هداش ياسررب ،يروانف اريييت اب نانآ داع راتزاب راهم ،اه

نیارباانب ؛تسا درف يلمع ۀبرجت و اه

رب هك تسا يمادقا هداد صيخاشت بسانم يعامتجا رتسب يانبم

يم ياراب ار مزلا يدنمناوت و راهم درف ،لاح نيع رد و دوش

( دراد نآ هاب لمع

Barnes, 2001

مااظن ناراذگتاسايس راابرد .)

ايلام هب نامزاس ينونك تيلاعف ،يت ناد و راهم راتزاب ناونع

رد نانآ ينمض طاس رد نارگشنك ریاس تينهذ .دش هتفرگ رظن

رب ،يلمع يهاگآ هبرجت يانبم

ناانآ لومعم ويش و هرمزور ياه

رد يروانف لابق يللادتاسا يهااگآ .داش ارختاسا ،يتايلام ياه

قيمع يحطس يناامز رتاشيب و تسا ناد زا رت

عااجرا نآ هاب

يم هزوح هب طوبرم هرمزور نایرج رد هك دوش يرما ،صاي يا

( دوش هداد صيخشت تسردان

Barnes, 2001

يهااگآ نیارباانب ؛)

هدایا تيعضو راتزاب يللادتسا رااظتنا و لآ

و نارگاشنك يااه

هزوح رد هعماج تاينهذ ،قايقحت نایا رد .تاسا صخاشم يا

ارگشنك رب يللادتسا يهاگآ طس رد ن زا ناانآ فياصوت يانبم

هدیا طیارش هتفریذپ لآ

.دش ارختسا ،هدش

اهدمايپ: نك ،يروانف اريييت اب فلتخم نلاماع ياه

هتاساويان و هتساوي ياهدمايپ ياهدامايپ زا .تاسا هتاشاد يا

دصق يم اريييت نیا دش راراف هااك نواۀ يدراوم هب ناوت

ز هاك ،يتايلام هانیزه و نام

ليهاست و اايلام لواصو يااه

.دراك هرااشا يروضحريغ امدي هب يتايلام نایدؤم يسرتسد هورااگ تاامواقم ،يروااانف شریذااپ رد نااایدؤم فاالتخم ياااه

يرااکمه و ناربراك يليش يگدوسرف و ااهداهن يايرب ندراکن

نامزاس يم رامش هب اريييت نیا ۀتساويان جیاتن زا اه .دور

قيقحت شور نیا رد رتارف يارب هعلاطم رظن زا نتفر

تياناش و يصخش ياه

هاگدید هب( تیاور و نابز رب هيکت اب يعمج اينهذ و اه ناوانع

وگزاب شزرا و گنهرف دننك زا )ومج ياه

تایاور ويش ياهوژپ

.تسا هدش هدافتسا هاب تیاور

يرگاسح ناايم يطاساو ناوانع

تاسا ياعمج يااهدرکیور و ااهرايعم ،اهرواب ،يدرف د هاك

ر اپ يتيانش يروانف ۀعلاطم

يام دااجیا عواضوم زا راگن دانك

(

Mordini, 2007

) يلاوات و ماظن اب يراتفگ ،تیاور زا دوصقم .

هب ار فلتخم ياهدادير هك تسا نشور ياراب راداانعم يلکش

يم طابترا رگیدکی هب ،بطاخم وگزاب و دهد

دارافا ۀبرجت دننك

يناعم و هداد تبسن ؛تسا نآ هب هدش

هاب ااهنت تایاور نیاربانب

يمن دودحم ،هريؤم و همدقم اب يناتساد نتام عون ره هب و دوش

ياام هااتفگ )وااگتفگ و هبحاااصم ،ينارنخااس( مجااسنم دوااش

(

Bamberg, 2012

تیاور ياهدربهار نايم زا .) ليلحت زا ،يهوژپ

تیاور دش هدافتسا1

تایاور زا يمیادارااپ ياليلحت ۀئارا رب هك

يم ديكأت يم ناکما ققحم هب و دوش رانك اب ات دهد

ماه نتاشاذگ

هبرجت راب يمومع يیوگلا هب يدرف ياه كرتاشم نيمااضم ۀایاپ

راه نيمااضم اداتبا دایاب درابهار نیا يارجا يارب .دبای تسد هتسد ،يیاسانش ایاور يدنب

ااس .دواش نييعت اهنآ طابترا و

كارتشا ۀیاپ رب ،فلتخم ایاور زا رختسم نيماضم نايم ياه

ارجا درکیور ود اب دربهار نیا .دوش هئارا يمومع يیوگلا يندش

روۀراااۀ رد نيماااضم لاايلحت ،تااسخن درااکیور رد .تااسا ميهافم يم ماجنا ،يرظن ۀنيشيپ زا هدمآرب ،مود دراکیور رد .دوش

هنيمز قيقحت هباشم هداد زا نيماضم ،يا

اه و ارختسا ) ایاور(

هتسد يم يدنب ( دوش

Polkinghorne, 1995

،رواظنم نایا ياراب .)

لکش حرش هب ماگ هس 8

.دش يط

1 Analysis of Narrative

Referensi

Dokumen terkait