Science and Technology Policy and the Establishment of Entrepreneurial Universities in Russia, an Analysis Based on the
Triple Helix Model Ahmad Rashidi1
Associate Professor, Department of Political Science, Faculty of Law &
Political Science, University of Mazandaran
(Date received: 2 February 2022 - Date approved: 5 July 2022) Abstract
Introduction: There are significant historical similarities between Iran and Russia, soitisveryusefultostudyRussia's experiences, especially to use it in policy-making process in Iran. Therefore, this article as a case study, focuses on the study of Russia's science and technology policy and the position of entrepreneurial universities in this country.
Research Question: The main question of this research focuses on the Russia’s science and technology policies and its achievements, which are expressed in the following sub-questions: What are the developments of Russia’s science and technology policy in different periods of its history? How is the quality of science, technology and entrepreneurship in Russian companies and universities? What are the initiatives taken to build the institutional infrastructure for the development of cooperation between the main actors of science and technology in Russia? And finally, what lessons Russia’s experience have for formulating the science, technology, and entrepreneurship policies?
Research Hypothesis: It seems that despite some efforts to establish an innovation system and design a systematic relationship between the triple institutions of science and technology in Russia, these institutions are divergent and therefore the system of innovation and entrepreneurship in this country does not work properly.
Methodology (and Theoretical Framework if there are): In order to promote research methodologically, the Triple Helix model was selected as the theoretical framework of the research. In the structure of this model, accordingly, the mutual and simultaneous relations of the triple variables (e g the Russian government, universities and companies) have been analyzed in the research process. From this point of view, the research considered as a “Structural Equation Modeling” which is an appropriate method to explaining the structural
1. E-mail: [email protected]
relationships between multiple variables in policy making and interdisciplinary studies. In terms of research method, this research follows the qualitative research method and the type of case study has been selected from different types of research studies.
Results and Discussion: the article consists of two main sections: in the first section, the history of science and technology is studied in three periods of Russian history: The Tsarist Russia, the Soviet Union and the Modern Russia. The second section is focused on the study of the interactions between the three institutions of science and technology in Russia, i.e. the government, companies and universities.
In this context, the following topics have been studied: Government policy-making initiatives to strengthen the triple helix mechanisms;
the attitude of Russian companies towards Research & Development and cooperation with universities and other outside scientific research centers; and Finally, the process of transition to entrepreneurial university in Russia has been studied in framework of the triple helix model. Research Findings show that in a historical perspective from the time of Tsarist Russia up to the present, the government as the main driver of innovation in this country, has failed to establish systematic cooperation between companies and Universities.
Therefore, companies and scientific centers continue to operate under the government control. Historically, the evolution of science and technology policy in Russia has been influenced by the military requirements. Until the end of the nineteenth century, Russia’s main scientific institutes focused on basic research. During this period, there were no links between industry and scientific centers and universities. From the nineteenth century onwards, the government took some initiatives to solve the problem. However, these initiatives failed to establish a systematic interaction between the triple actors.
Thus, a production system and a relatively strong research system continued to develop separately. During the past decade, the government has implemented new initiatives to develop systematic cooperation between the triple actors. So,Russiahastaken some steps to create entrepreneurial universities which are the driving force of the triple helix system. Tomsk State University, which is the core of the electronic and informational technology innovation cluster in the region, is an example to the successful entrepreneurial universities in Russia.
Conclusion: However, the generation of entrepreneurial universities in Russia is still in its infancy and therefore has not yet entered the advanced stage of systematic cooperationbetweenthe three actors of innovation and entrepreneurship system. In the process of this
transition, the triple helix system can be upgraded to a higher level of multiple helix system. Generally, in order to bridge Science and Technology, there are two major strategies to follow: first, changing basic institutions, stimulating market competition, and creating conditions for entrepreneurship and innovation; second, gradual improvement of current legislation, policiesandpractices. Regardless of which strategy to choose, it is important for the government to be consequential. This refers to the development, implementation and evaluation of science and technology policies and evidence-based decision-making. For example, during the last decade, some strategic policy documents to innovation has been approved in Russia, while the consistency among them are very low. The government’s announced support for innovative businesses faces common administrative barriers. These problems are also being targeted by the government through the ongoing administrative reform, but the improvementsare still very modest. The results of Russia's initiatives to bridge science and technology have some policy-making lessons especially for Iran. Among them, the most important lesson is that supporting the entrepreneurial universities through creating regional entrepreneurship clusters with the centrality of selected universities can greatly contribute to transition of science.
Keywords:TripleHelixModel;Research&Development; Innovation;
Government Initiatives; Innovator Companies; Entrepreneurial Universities; Russia.
يزكرم يايساروا تاعلاطم ةرود ،
15 ةرامش ، 1 ، ناتسبات و راهب 1401
صص ، 77 - 100 یملع(
- )یشهوژپ
هاگشناد داجیا و يروانف و ملع تسايس هيسور رد نیرفآراك ياه
،
هس چيپرام يوگلا رب ینتبم یليلحت هبناج
يديشر دمحا
*
رایشناد هورگ ، یسایس مولع ةدکشناد ،
و قوقح مولع یسایس هاگشناد ، ناردنزام
:تفایرد خیرات(
31 / 03 / 1400 - :بیوصت خیرات 24
/ 01 / 1401 )
هديکچ تهابش دوجو اب یاه
ت هبرجت ۀعلاطم ،هیسور و ناریا نیب ریگمشچ یخیرا ا اام یارب هیسور یاه
،ناایناری
هب تسایس ةزوح رد هژیو هب راتشون نیا رد .تسا دیفم رایسب یراذگ
و ملع تسایس یدروم ۀعلاطم ناونع
هاگشناد رد ینیرفآراک هاگیاج و هیسور یروانف یم هعلاطم ار روشک نیا یاه
اسرپ نیا .مینک راطم اه
ح
تسایس هک تسا وآوان یارب تلود و هدنارذگ ار یتلاوحت هچ یروانف و ملع ةزوح رد هیسور یاه
و یر
هاگشناد داجیا مادقا هچ نیرفآراک یاه
ییاه مادقا نیا و تسا هداد ماجنا ه
م نااایم هچ ات ا هدوب افو
دانا
سرپ نیا هب خساپ یارب راتاشون نیا رد ،اه
شلات یااه تلود هیاسور رالتخم یااه تاهج رد
دااجیا
تخاسریز مه و ییارگمه یارب یداهن یاه
هس نارگیزاب ییاافا ع لیدبت یارب یروآون ۀصرع ۀناگ
هاب مال
ناد دیلوت و یروانف ار ناینب
لیلحت یم .مینک هتفای یم ناشن هوژپ یاه مشچ کی رد دهد
یخیرات زادنا
یسور نامز زا ۀ
عسوت یلصا کرحم تلود ،زورما هب ات یراات ۀ
ملع وب روشک نیا رد یروانف و تاسا هد
،
و یروانف هب ملع لیدبت فده دربشیپ رد اما تکرش یوشت
اه هاگشناد و اه هب اراب یرااکمه ی
یروآوان
تسا هدوبن فوم تلع .
،نآ رعض تخاسریز یراکمه دوبن و یداهن یاه
ماظن هاس نااکرا نیاب دنم ۀناگ
یسور یبایماک نیاربانب .تسا هاگشناد و تعنص ،تموکح ه
ناد دایلوت و یروآون رد تایوقت هاب نااینب
خب نیا نیب یداهن ییارگمه هشوخ داجیا و اه
هاگاشناد تایاکرم هاب ینیرفآراک یاه .دراد یگتاسب اه
هاس چیپرام لدم میدیاگرب عوضوم نیا نییبت یارب هک یرظن بوچراچ ااسا نیامه راب .تاسا هبناج
یم لدم یعون ار رضاح راتشون ناوت تلاداعم یبای
ت شور زا نآ دانیارف رد هاک تسناد یراتخاس ایقح
.تسا هدش یوریپ هیسور یهوژپدروم رب اکرمت اب یفیک ناگژاو :یلصا هاگشناد ،هعسوت و هوژپ ،یتلود یاهراکتبا تکرش ،هیسور ،نیرفآراک یاه
،روآون یاه
هس چیپرام لدم .یروآون ،هبناج
*E-mail: [email protected]
همدقم هبرجت یسررب و هعلاطم لتخم یاهروشک یاه
ر فا ییاسانش یارب نیداینب یترورض یپ یاه
ور
تسایس و فده هب ندیسر یارب دمآراک یراذگ
تسایس ۀعلاطم ،نایم نیا رد .تسا یلم یاه یاه
هب یروانف و ملع هژیو هاگیاج زا رادیاپ ۀعسوت و رییغت هنوگره داینب ناونع
ا رادروخرب یا .تس
زا
تلود موهفم روهظ نامز ا یرایسب ،یلم یاه
ز ت یروآون رب اهروشک و هدرک اکرم
یاراب تایوقت
مهس یروانف و ملع هب ،یداصتقا درکلمع رد
تسایس یارجا و یحارط رمتسم روط فواطعم یاه
هیامرس هب نیا یارب عبانم صیصخت و یراذگ
ار هزوح هدرک لابند
،نیا دوجو اب .دنا اباق داداعت
ل
یهجوت زا نآ اه داجیا رد متسیس هب ،یروآون هژیو
د ر یراجت ۀلحرم
، ناد یزاس ااب
لاچ یااه
یدج بور ه ( دنتسه ور
World Bank, 2021: 6-29
) تاعلاطم.
هب تبسن یدایز دروام رد لاماکت
متسیس ینوناق مزاول و یروآون یاه آ
ناهج رسارس رد ن تاسا هدش ماجنا
،بوچرااچ نایا رد .
لاس زا این هعسوت و یداصتقا یراکمه نامزاس 2006
ک یروآوان تسایس اش
یاسررب ار اهرو و
لیلحت و هیاجت ار جیاتن هب یبایتسد ناایم هدراک
نیا رد .تاسا لاحارم ،تااعلاطم هانوگ
یلاصا
تسایس و یرواانف و ملع یراذگ دااجیا
یروآوان ار هزوح و یراشت تلود ااکرمت یااه
ااه رد
هرود رلتخم یاه لاچ و
هطوبرم یاه هدرک صخشم ار
نیا رب مکاح طنم .دنا تااعلاطم هنوگ
،
هابتشا زا ایهرپ رب هولاع یاه
،هتشذگ نتفرگوگلا درکلمع زا
فوم ۀایارا و اهروشک ت
هیاصو ییاه
تسایس هب دنمشزرا .تسا ناراذگ
فده نیا یریگیپ ۀنیمز رد ،
هب یم رظن مالع تاسایس داسر و
یروانف هیسور رلتخم لحارم رد هک عاسوت
ۀ دواخ ااب تلاواحت یدااصتقا و یاسایس
رواخرد
وب هارمه یهجوت هد
،تسا یبسانم ۀنومن یدروام ۀعلاطم یارب
تاسا . هاب هیاسور بااختنا ناونع
تسد یتاعلاطم دروم یاهرواشک زا هیاسور هاکنیا تسخن :دراد تیمها ام یارب هیواز ود زا مک
هب ،ملع تفرشیپ رد راذگریثأت هیاسور هاکنیا مود ؛تسا یماظن ناد و هیاپ مولع طس رد هژیو
یگژیو یخیرات رظن زا ف یاه
هب ییایفارغج و یسایس ،یداصتقا ،یگنهر نارایا ااب یهبااشم تبسن
( دراد
Rashidi, 2011: 115-134
تن نیاربانب .) یم هعلاطم نیا جیا
تسایس یارب دناوت مالع یراذگ
.دشاب دیفم ناریا رد یروانف و تاسایس یتاسیچ ،دراد راراق راتاشون نایا هجوت نوناک رد هک یروحم ۀلئسم و یاملع یاه
یروانف نآ یاهدرواتسد و هیسور سرپ نیا بلاق رد هک تساه
تلاواحت :تاسا هداش نایب اه
ملع تسایس هرود رد هیسور یروانف و
،ملع تیعضو تسا مادک روشک نیا خیرات رلتخم یاه
تکرش رد ینیرفآراک و یروانف هاگشناد و اه
شلات تسا هنوگچ هیسور یاه یارب یتسایس یاه
مهارف تخاسریز ندرک یاه
ن ه مه و یراکمه شرتسگ و یدا هاس نااکرا نیاب ییاافا
و مالع ۀناگ
ناد دیلوت ،ینیرفآراک یارب یروانف یراجت و ناینب
افوم نااایم هاچ اات و دنمادک ناد یزاس
هدوب تسایس جیاتن ،ماجنارس دنا هبرجت و اه
رد هچ یروانف و ملع ةزوح رد هیسور یاه ییااه
تاسایس یاراب یرواانف و مالع یراذگ
و شور درباشیپ یاراب دراد ینیرفآرااک و راتاشون دانم
خساپ سرپ هب ییوگ حرطم یاه
دنچ چیپراام یواگلا ،یاملع یااهرایعم یانبم رب هدش و هابناج
ۀیرظن فرودسدیل و اتیووکاتا هس چیپرام ینعی ،
هب ار هبناج رب .میدیاگرب یرظن بوچراچ ناونع
قتم ماباور میدیاشوک راتشون دنیارف رد اسا نیا ا
اب مه و ل هاس یااهریغتم ناامز ،تالود ۀناگ
هاگشناد تکرش و اه دایاب دید نیا زا .مینک لیلحت و یسررب ار هیرظن نیا راتخاس رد یسور یاه
یعون ار رضاح راتشون
« لدم یراتخاس تلاداعم یبای »
نایم تااعلاطم رد هاک تسناد هتاشر
و یا
مخ یشم ب یراتخاس مباور نییبت یارب بسانم یشور ،یراذگ ی
ن زا .تاسا هاناگدنچ یااهریغتم
تیلاعف تیفیک بوچراچ نیا رد و دراد یفیک تیهام رضاح راتشون ،شور رظن تیعقوم ،اه
و اه
.تسا هدش ریسفت و لیلحت اهریغتم مباور زا رضاح راتشون هک دراد یفلتخم عاونا یفیک هوژپ
.تسا یهوژپ دروم عون ،بلاطم یهدنامزاس رظن زا نیا
راتشون خب ود :دراد
تسخن خب رد عسوت خیرات ،
ۀ ع مال
یروانف و ،هیسور رد
،دایدج ۀیاسور و یورواش داحتا ،یراات ۀیسور ةرود هس رد ادجادج ااب
رب اکرمت یاهراکوزاس
تعنص و ملع نیب یطابترا اعلاطم هاب ،مود اخب ؛تاسا هدش یسررب
ۀ
هس تلاماعت تیعضو تالود یانعی ،یرواانف و مالع دایلوت یااهداهن نیاب هبناج
، تکراش و اه
هاگشناد تسایس یاهراکتبا ،بیترت هب بوچراچ نیا رد .دراد اکرمت هیسور رد اه تالود ۀناراذگ
هس چیپرام یاهراکوزاس تیوقت یارب ،هبناج
درکلمع شراگن و تکراش
یاه یاسور اب تباسن ه
هوژپ هعسوت و و
اب یراکمه هاگشناد
رگید و اه اکارم
یاملع - دانور و یاشهوژپ هاب راذاگ
گشناد ا ه نیرفآراک و هیسور رد
قن بلاق رد نیرفآراک هاگشناد کی زا راظتنا دروم یاه یواگلا
چیپرام هس هبناج یتعنص هاگشناد ۀبرجت ۀعلاطم اب یم یسررب ار کسموت
.مینک
شهوژپ ۀنيشيپ تسج اسارب و
ماجنا یاهوج کناب رد هداش
شراااگ و یاملع ۀالاقم نیدانچ یتااعلاطا یااه
س هک میتفای یشهوژپ یا
ملع تس هاگاشناد رد ینیرفآرااک تیعاضو و هیسور یروانف و
نایا یاه
هدرک یسررب ار روشک هالاقم نایا اداتبا اجنیا رد .دنا
یام ار اه یاشهوژپ ژاخ هاب ساس .میروآ
یم یم نآ ندرکرپ یارب رضاح راتشون هک میزادرپ ( ناراکمه و نیستیبلوپ .دشوک
2021 ۀلاقم رد )
« گشناد رد ینیرفآراک شزومآ ها
هیسور یاه »
هاگشناد رد ینیرفآراک شزومآ روهظ ار هیاسور یاه
همانرب و مهم دانسا یسررب اب هداد رارق ثحب دروم مبترم یسرد یاه
هاتفای .دانا هالاقم نایا یاه
یم ناشن هاگشناد زا یمک دادعت اهنت دهد همانرب هیسور یاه
هداد شرتاسگ ار ینیرفآراک یاه .دانا
ؤم لماوع هعلاطم نیا رد رث
ب همانرب راتفر ۀیرظن ۀیاپ رب نایوجشناد ینیرفآراک یارگ ر یایر
هدش
هدرک لیلحت ار نآ .دنا
هدیسر هجیتن نیا هب اه شرگن هک دنا
و یرااتفر لرتنک ،ینهذ یاهراجنه ،اه
هاب شزومآ و ینیرفآراک میحم یم ریثأات ینیرفآرااک یاراگ راب یهجوات لاباق روط
و دانراذگ
لیصحت نانیرفآراک رک
هد د نیا نینچمه .دنراد هعماج رد تکراشم یارب یناوارف ةایگنا ،هیسور ر
یم عوضوم نیا هب هعلاطم هاگاشناد هانوگچ هاک دزادرپ
هاب ینیرفآرااک شزوامآ ااب هیاسور یاه
هقطنم ینیرفآراک متسیسوکا شرتسگ یم کمک یا
( نارااکمه و نمشیریگ .دننک 2018
ۀالاقم رد )
« ملع طابترا و
یروآون و یروانف د
ر هیسور
» یروآوان و یرواانف و ملع نیب طابترا ترورض رب
هدرک دیکأت نآ .دنا
هتفای اسا رب اه هداد ناشن هوژپ یاه
رد یخیراات رظن زا طابترا نیا هک دنا
نآ راظن هب .تسا هدوب ریعض هیسور ۀابل ،یاسایس و کی ولویدایا شراگن ،یاتلود مالع ،ااه
تاسایس رد رازاب طنم رب یماظن تاظحلام گ
ذ لکاش زا عناام یرواانف و مالع یرا مااظن یریگ
نآ للادتسا هب .تسا هدش روشک نیا رد یروآون یمن ینااهج ۀابرجت زا هدافتاسا نودب ،اه
ناوات
تسایس ( ناراکمه و ریادوگوپ .تشاد یروانف و ملع ةزوح رد یقفوم یراذگ 2015
ۀالاقم رد )
« لاچ :ینیرفآراک ۀعسوت رد هاگشناد قن رد لوحت ییاه
رب یا هیاسور طاانم »
تروراض هاب
لکش و یلاع شزومآ رد لوحت هاگشناد یریگ
هتخادرپ هیاسور رد نیرفآرااک یاه نآ .دانا
راب ااه
هدرک دایکأت هیاپ ناد یداصتقا دشر و دیلوت نآ روااب هاب .دانا
هاگاشناد ااه یناامز هیاسور یاه
یم هاگشناد هاگیاج رد دنناوت هوژپ یوق یاه
نهد ماجنا یدربراک یاه د
هک اب کیدان طابترا رد
نآ رظن هب .دنروآ یور دوخ قن ریرعتزاب هب ،تعنص ییاایفارغج یگدرتاسگ هاب هاجوت ااب اه
هشوخ داجیا ،هیسور هقطنم ینیرفآراک یاه
هاگشناد تیاکرم اب یا .تسا یرورض روشک نیا یاه
( اورایابنموت و انتلوه 2020
ۀلاقم رد )
« هوجاشناد رد ینیرفآرااک تاینهذ دااجیا :ا
ن زا یجیاات
یسور هاگشناد رد هعلاطم »
شور رد لواحت تروراض رب دیکأت نمض مااجنا ااب یاشزومآ یااه
هاگشناد زا یکی رد یبرجت ۀعلاطم هداد نااشن هیاسور یاه
هالخادم شور دربرااک هاک دانا رد یا
یم ینیرفآراک شزومآ یدانمناوت ااب ینایوجاشناد و داشاب هتشاد هارمه هب یتبثم جیاتن دناوت
و اه
ظ فر تی هتفای .دنک تیبرت لااب ینیرفآراک یاه شرااگ یاه
دااجیا تایمها هاب هاعلاطم نیا رد هدش
یم هراشا یریگدای یاضف هدانیآ ناگدانریگدای هاب نایوجشناد نآ رد هک دنک
لیدابت لااعف و رگن
یم هاتفای نایا راب هولاع .دنوش یم نااشن هاعلاطم نایا اه
رد نایوجاشناد نداشریگرد هاک داهد
اهدنیارف ی نش تهج ،تصرف ییاسانش و قلاخ یتخا نآ یدراف ینیرفآرااک یریگ
یااافا ار ااه
یم ( رایشوه و یمرک .دهد 1397
ناوانع اب یشهوژپ شرااگ رد )
« :نااهج رد یعوناصم شواه
هیسور نویساردف »
ملع تسایس ۀعلاطم رد و هدروآ یور یدروام ۀعلاطم هب هیسور رد یروانف و
تسایس رلتخم داعبا هیسور یاه
ارب ت ی شراگن زا نرااخ ار یعوناصم شواه یرواانف ۀعاسو
هس چیپرام یراتخاس هدرک شواک هبناج
هاب رتسد رد رثا اهنت یشهوژپ شرااگ نیا .دنا رد هژیو
ملع تسایس اب طابترا نااشن هاک تاسا یاسراف نابز هب هیسور یروانف و
شرتاسگ ةدنهد نتفاین
هلاقم نیا .تسا ناریا رد عوضوم تایبدا یب اه
رت
،دید انم رضاح راتشون ماجنا یارب یدنمشزرا عب
هداد زا و تسا نآ رد دوجوم تاعلاطا و اه
هدراک هدافتسا هوژپ نیا نیودت رد اه راتخااس .میا
هلاقم نیا جیاتن و هب اه
هاب .تاسا رضاح راتشون زا توافتم یلک روط چیپراام لدام دربرااک ،هژیو
هس هب هبناج زآ و تخاس و یرظن بوچراچ ناونع نوم
لدم ببس ،نآ اسا رب هوژپ یلیلحت
هلاقم نیا و رضاح راتشون نایم نشور توافت یم اه
هاناروآون جیاتن نینچمه .دوش هارامه هاب یا
تسایس یارب هک دراد هاگشناد رد ینیرفآراک و یروانف و ملع یراذگ
.تسا دیفم ناریا یاه
هبناجدنچ چيپرام ياهوگلا :يرظن ینابم سدیل و رتیوکاتا فرود
ارب هاب و لااقتنا ،دایلوت دانیارف نییبت ی ۀایرظن ، اناد یریگراک
چیپراام
هس هبناج ار هیارا هداد ا دن نآ . اه مه ،وگلا نیا رد تهج
روآون یمتسیس درکیور اب ی
یاهراکوزاس
یلماعت داهن یاه ا لمااش( یروآوان و مالع دیلوت یلص تالود و تعناص ،هاگاشناد
ار ) یاسررب
هدرک ا دن . لا یلصا ضرف یوگ
پراام هاس چی هاب و یروآوان هاک تاسا نایا هبناج ۀعاسوت نآ لابند
یم قحت هعماج رد ینامز یداصتقا هس ناکرا نیا هک دبای
ماه یرااکمه و دنویپ رد هناگ ااب ااافا
هاب و لااقتنا ،دایلوت یارب دیدج یداهن و یعامتجا یاهراتخاس رگیدکی ا اناد یریگراک
دااجی
هس چیپرام یوگلا بوچراچ رد .دننک ناج
،هب هنوگ نایا نیاب مباور تیهام زا یعونتم یاه نااکرا
هس نآ نایم زا همادا رد هک تسا هدش حرط ۀناگ اه
هس یم یفرعم ار یلصا ۀنوگ .مینک
ۀنوگ رد یوگلا لوا هس چیپرام
نییعت قن تلود ،هبناج هداننک
نیاب طاابترا یراراقرب رد یا
هب ؛دراد هدهع رب تعنص و هاگشناد هنوگ
ب هک یا را ر ناک نآ ماباور و تاسا ملاسم راگید ار ااه
یم لرتنک لکش رد .دنک
1 نیا یلک یامن ،پچ تمس ریوصت ، یم ناایب یناشور هب ار هنوگ
.دانک
ریعاض ۀانومن و یابر یااپورا یتاسینومک یاهرواشک رد تالاح نایا صخشم ۀنومن رد رت
یم هداید وران داننام ییااپورا یاهروشک یخرب و نیتلا یاکیرمآ یاهروشک اش
.دو ۀانوگ مود
هس چیپرام یوگلا ةدنریگرب رد هبناج
هاس ناکرا هک تسا نشور ییاهزرم اب لقتسم ییاهداهن هناگ
رگیدکی زا ار ادج
یم نیا .دنک یراکهار ،هنوگ یارب
تالود اقن هاک یروآوان متاسیس رد
.تسا هنومن اکیرمآ و دیوس یاهروشک یاه
جیار کبس نیا رد .دنتسه
لکاش 1 ریواصت ، یناایم
یامن یلک یم نایب یبوخ هب ار هنوگ نیا .دنک
هاس چیپرام یوگلا موس ۀنوگ راب هبناج
مه ینااشوپ
هس ناکرا قن دنیارف رد هناگ
یروآون و ملع دیلوت ت
دیکأ یم مه نیا رد .دنک ره ،یناشوپ
زا کای
نینچمه و رگید نکر ود اب ناکرا اب
نامزاس دااجیا کرتشم یحاون رد هک یبیکرت یاه یم
دواش
،
کمه یرا یم .دننک رد لکش 1 ، یاضوت یناشور هب ار هنوگ نیا یلک یامن ،تسار تمس ریوصت
یم .دهد رد هنوگ نیا تیلاعف ، زا هناروآون یاه هار
تکراش یهاگاشناد یاه ا و
تای فلا یدرابهار
هاگنب هاگاشهوژپ ،،رااب و کچوک یاه هورگ و یاتلود یاه
هاگاشناد یاشهوژپ یااه ی
اقحم
یم دوش . زا کیره داهن
یاه هس
،هناگ زا رتارف قن یتنس یاه رد ،دوخ ةژیو
راگید خب ااه ااین
قن یم ینیرفآ هاگشناد .دننک
اه اب هاشوخ هاقطنم یروآوان یاه تایفرظ یااقترا هاب یا
ۀعاسوت
یداصتقا و
هب لابند نآ یم ینایاش کمک یروآون یلم متسیس میکحت داننک
. هورگ یااه یاشهوژپ
اب هعسوت نمض ،یهاگشناد ناونع
« ۀکبش تکرش اه
» ، ۀنیمز وت لکش و هعس هنوگ یریگ
دایدج یا
یم مهاراف ار نیرفآراک هاگشناد هب موسوم ،هاگشناد زا اننک
د (
Zarghami, 2018: 107
نیارباانب .)
تکرش اب یراکمه رد هک تسا یهاگشناد نیرفآراک هاگشناد هکباش داجیا اب ای یتعنص یاه
زا یا
تکرش
،روآون یاه قا هاگنب کی دننامه
داصت هب ی ناد تلاوصحم دیلوت یم یور ناینب
.دروآ
لکش 1 هنوگ : هس ياه هس چيپرام يوگلا ۀناگ تسار هب پچ تمس زا بيترت هب هبناج
.
Source: Etzkowitz and Leydesdorff, 2000: 111
هس چیپرام یوگلا حرط زا پ
،هبناج یارب شرتسگ رتدایدج دااعبا و
ااب نآ رتاشیب قاابطنا
یاهزاین تجا یعام ،یطیحم و یگنهرف ، ناسانشراک
هزوح ت رلتخم یاه لا
ش داندرک زا آ ار ییاه
و هب نآ لابند هبناجراهچ چیپرام یاهوگلا و
جنپ هابناج .داش راب ،هابناجراهچ چیپراام یواگلا رد
هعماج یروآون یم دیکأت روحم
جنپ چیپراام یوگلا رد ماجنارس و دوش میاحم و تاعیبط ،هابناج
هاب تسیز ر ناونع
اپ ناک مجن یم هدواافا نیاشیپ نااکرا هاب یروآوان مااظن ( دواش
Zarghami,
2018:109
هب ،لاح نیا اب .) یم رظن
داسر بحااص عاامجا دروام و یلاصا عاجرم واح نارظن
ةز
یروآون و دیلوت
، ناد یوگلا نامه چیپرام
هس هایارا فروداسدیل و رتیواکاتا هاک تاسا هبناج
هدرک و نارگشهوژپ یدعب
ناونع اب نآ زا
« ه ۀتس وآون یر » هدرک دای .دنا
یم راتشون نیا رد هایاجت وگلا نیا بوچراچ رد ار هیسور رد یروانف و ملع ۀعسوت میشوک
هس ناکرا زا کی ره مهس یخیرات یهاگن اب و مینک لیلحت و وت ار یرواانف و مالع ۀناگ
و ریاص
ی .مینک یبایزرا ار رصاعم ۀیسور رد ناکرا نیا ییارگاو ای ییارگمه ناایم هتفا
ن هوژپ یاه ناش
یم ملع تسایس ،یوروش داحتا یشاپورف نامز ات دهد گ بالاق رد رتاشیب هیاسور یروانف و
ۀانو
هس چیپرام یوگلا لوا یم رارق هبناج
نییعت قن تلود نامز نیا ات ینعی ،دریگ هدننک
لرتنک رد یا
ۀیسور رد اما .تسا هتشاد هیسور رد یروانف و ملع دیلوت نایرج تیاده و دیدج
شلات م ی دوش
قن صیصخت ینعی ،وگلا نیا موس ۀنوگ و هدش نراخ بلاق نیا زا نزاواتم و لخادتم یاه
هاب
هس یاهداهن زا مادکره هب ،هناگ
ق هار نیا زا آ رد زونه هیسور اما .دوش هتفرگ راک دراد رار
نایااش .
ملع تسایس ۀناماس رد هکنیا هجوت ماج قن زونه ،دیدج ۀیسور یروانف و
م و هع یز میح ،تس
مک رایسب عوضوم تایبدا طس رد یتح .تسا گنر
یخیرات یهاگن ملع تسايس تلاوحت هب
هيسور رد يروانف و
ةرود )فلا يسور
يرازت ۀ
ناس مولع یمداکآ یسأت اب هیسور رد ملع ۀعسوت و روهظ لااس رد ،روبزرتپ
1724 مه ناامز
.تسا لاس رد یاه 1682 ات 1725 ریبکرتیپ
، رسما ور روتا هیس هک شیب رت رد دوب بر گنهرف ریثأت
( دراد یاساسا اقن ماهم نایا راب
Koolaee and Rasidi, 2009
.) راتخااس وا ار هیاسور مالع
ب ه تروص
« یتلود ملع »
داهن انب نامز نآ زا و تیولوا نییعت اب تلود
تاسایس رایرعت و ااه یاه
یشهوژپ عسوت نانچمه روشک یشزومآ و
ۀ خ لرتنک رد ار یملع دو
تشاد اسا ه ت فااشتکا وا . اه
ار هیاپ مولع رد رتشیب
یماظن ۀعسوت تمدخ رد ااصتقا ۀعاسوت تمداخ رد یمک دودح ات و
د ی
داد رارق . لاس رد وکسم هاگشناد یسأت 1755
ونومول یاتلود هاگاشناد ،رضاح لاح رد(
فواس
)وکسم هاگشخرچ یرگید
اگره هاک یمدااکآ فلاخراب .تسا هیسور ملع و شزومآ خیرات رد ا
آ قن ب یشزوم
،دوب هدرکن ریرعت دوخ یار نیا
هوژپ هن و شزومآ هب رتشیب هاگشناد ت
ااکرم
تشاد مهم مادقا.
،رگید سسؤم یسأت ۀ
نس ندعم لاس رد ،روبزرتپ
1773 عوان رد هاک تاسا
دوخ هدکشناد نیرتهب زا یکی ناهج یسدنهم یاه
.دوب ۀیاپ یا ۀیلوا ار هسسؤم ن ب
ا ۀاسردم داجیا
و تایضایر ان مولع
رد یربو لاس
1701 مهارف ریبکرتپ هدرک
دوب لاس رد . 1809
ااسکلا ،لوا ردن
،هیسور تقو روتارسما مارم
ۀمان سسؤم یسأت ۀ
هار یاسدنهم هاک دراک ااضما ار ناهآ
هب ترواص
فیظو ماجنا اب میقتسم ۀ
تلود یارب عسوت ۀ تخاسریز یاه
ةدرتاسگ لمح لاقنو تاشاد طاابترا .
ناد هک یسور ناسدنهم مآ
تخو ۀ یا م ن ؤ سس ه اه ااسریز دااجیا رد یاگراب اقن دندوب تخ
یاه
هار بآ ،نهآ
،راب و هار هیسور رد هار
تخاسریز ؛دنتشاد ییاه
اایقم راظن زا هاک یگدایچیپ و
هبرصحنم هب و دندوب درف لباق روط
یهجوات داشر هاب ۀعاسوت و
ور یدااصتقا نرق رد هیاس
یااه
متسیب و مهدزون دندرک کمک
مادقا ۀجیتن رد . یاه
ود تل یاشزومآ یااهداهن شرتاسگ یارب د
ر
نرق
،متسیب و مهدزون یاه هیسور
،راب نیرت اپورا یسدنهم شزومآ متسیس ار
ناتسآ رد ۀ ا بلاقن
ربتکا 1917 تشاد
(Saprykin, 2012: 70)
. ،لاح نیا اب نیا رد
هرود هیسور رتشیب نیاشام تلاآ
یم دراو نراخ زا ار دیدج تاایهجت و درک
دوبن رد و متسیس
م دیلوت روآون تلاوصح هنا
یرایسب
عارتخا زا اه هتشر پملا هلمج زا یامیپاوه و یا
هروتومدنچ یربرفاسم یلوت و یروانف هب اگره
د
( دندشن یهتنم هیسور رد
Graham, 2013
) لوا یناهج گنج نایرج رد.
، هب هاب دیداش زاین لیلد
،ینف ناسانشراک دادعت
نآ نلا اش ااه
هاناخراک رد و اه
تکراش اه یتعناص ی ا یاب
کی ز مواس
تفای یاافا .
اکرمت ،هرود نیا رد هوژپ
اه هب هیاپ مولع ةزوح زا هوژپ
عسوت و ۀ یدربرااک
تفای رییغت یماظن ةزوح رد .
بوچراچ نیمه رد یدادعت
هاگشیامزآ رتفد و
یاه دیدج یسدنهم
تکرش رد دندش یسأت یتعنص ،راب یاه
(
Gershman, 2018: 2
.)
)ب ود ر ة احتا وش د يور
ةرود رد یروانف و ملع یوروش داحتا
ۀایاپ راب تخااسریز یاه
رد هداشداجیا رااات نارود
هاک
.تفای شرتسگ تشاد یتلود تیهام نیا
تخاسریز راظن زا ااما ،داندوب یواق دواخ عوان رد اه
کچوک رایسب مجح ناوتب هک دندوب نآ زا رت
ن د ۀمه هدروآراب ار نامز نآ یداصتقا یاهزاین .داننک
داصتقا یوروش دش ناریو یلخاد گنج و لوا یناهج گنج زا پ نیاربانب .دوب ه
و تابث داجیا
تاشاد تروراض یملع یاهدرواتسد نیرخآ اسا رب عیانص یزاسزاب (
Koolaee, 2018: 28-
)39
ماقم.
یاه یم مالع داندوب دقتعم ادتبا زا ریبکرتپ دننامه ،یوروش یااهراابا زا یاکی داناوت
لاکشم لح یلصا اصتقا ت
روشک ید هتاشذگ داننامه ااین هرود نایا رد .داشاب
، رتاشیب لواصا
تیریدم اکرمتم یروانف و ملع ب
ه رد .دش هتسب راک دوبن میارش
تالود ،رازااب رد یتبااقر یاضف
یم هک دوب نارشیپ یورین اهنت دنک کمک یملع تفرشیپ هب تسناوت
. تالود نیاربانب دیاشوک
ااب
اکرمت رب یروانف و ملع تیریدم االا و
اکمه م یر
،نییاپ هب لااب زا اه نیاب یطاابترا یاهراکوزاس
تعنص و ملع رارقرب
دنک ،دراکیور نیا اسا رب.
لااس رد 1918 هدکاشناد یایرااسیمک موالع
شزومآ یارب لخ یارب
زا یب رب تراظن 300
م ؤ سس ۀ یشهوژپ یاملع هاگاشاب و هاگشیامزآ ،
رلتخم ش یسأت .د
نینچمه داصتقا یلاع یاروش یلم
و رگید خب هاب عوراش یورواش یاه
هسسؤم داجیا یاه
یشهوژپ ب ؛دندرک دوخ هب صتخم
ه لااس ات هک یروط 1920
هاب بیرقت ۀامه
خب لااب طس یاه یوروش ی
نامزاس یاه یشهوژپ یصصخت
دنتشاد
.
عسوت رب یوروش ناوج تلود تسایس هچرگا ۀ
اکرمت یدربراک مولع تشاد
لامع رد ، نایا
ک دوب یرظن ناد رتشیب ه
هیاپ مولع ةزوح رد درک دشر
هاگشناد اکرمت اب . یلااع شزوامآ راب اه
هدوت تیبرت و اه ناسانشراک
« یرتلورپ
» تیلاعف ، هاگشناد رد یشهوژپ یاه هاب اه
روط یریگماشچ
تاافای هاااک .
ااهد رد ۀ 1930 ، اااب ماااگمه دااشر
رف ا یتعنص داانی هیامرااس ،ندااش
رد یراذگ
تخاسریز یاه
هوژپ شر این هعسوت و درک د
. هب نآ لابند هوژپ یاه هاب ،یامهم هژیو
ةراابرد
فده یاه ماجنا یماظن دش
خب ،مود یناهج گنج رد . هوژپ
عسوت و ۀ یوروش ریدام اب تی
تاالود اااکرمتم جیااسب رد ار دوااخ ییاااناوت
تیفرظ اااه حلاااس داایلوت یارااب رد
عمتجم یاااه
یماظن م و ،راب یتعنص ؤ
سس ه یشهوژپ یاه هتسباو
داد ناشن (
Gokhberg, 1997: 10
) . زا آ رد
هد ه اب لاقتنا تیریدم دودح 30 یمداکآ تلایکشت زا دصرد هناخترازو هب اه
شلاات یشخب یاه
دش هقلح یطابترا یاه نیب
ن راجنم راظن دروام ۀجیتن هب هک دوش تیوقت تعنص و هاگشناد داش
.
یروآون زا رگید یکی تسایس یاه
ایلمع ۀمانرب میظنت ،نامز نآ رد هناراذگ یت
فداه ااب یااافا
هیامرس تکرش یراذگ رد اه
هوژپ ۀنیمز دوب هعسوت و
. نیا ب هامانر و ینابیتاشپ راب یانتبم هاک
یلام نیمأت هوژپ
عسوت و ۀ تکرش هب اه م یلام نیمأت یاج ؤ
سس ه یاه یاشهوژپ هاب ،دواب
لیلد
هیور یراکمه و هدیچیپ یرادا یاه ندرکن
تکرش نیب هب ینادنچ تبثم راثآ اه
دن لابند تشا
.
تا اح عمتجم ود نتشاد هب یوروش د هوژپ
عاسوت و ۀ یانعی ، افوم حراط
و یامتا حراط
تسا روهشم ییاضف .
ود نیا تیقفوم حرط
تیاصخش هالمج زا تسا طوبرم یددعتم لماوع هب
ناربهر ،راب حرط
اه ، رلوروک یئگرس و فوتاچروک روگیا
1، عبانم اکرمت میظع
ینااسنا ،یلاام
ینامزاس و
، همانرب ه یایر ب دنمشو ربراک ا ینوریب و ینورد یشایگنا لماوع د .
شلات راراکت یارب
رد هبرجت نآ رگید
هنیمز اه هب بیرقت دواب فومان .
اهد رد ۀ 1950 هانایار نیالوا ، یورواش رد اه
نآ زا یخرب و دندش هتخاس دندش دیلوت مخ دراو اه
اما ، عسوت ۀ نآ دربرااک نینچمه و رتشیب ااه
رف رد ا کرش یدیلوت یاهدنی ت
سب اه دنک رای دوب . لااس رد یاه 1965 اات 1970 زا ۀامه هانومن یاه
یلوا ۀ هتخاس هدش یوس زا نامزاس یاه یاشهوژپ یورواش یدایلوت و
هاب بیرقت کی مواس نآ ااه
دشن دیلوت مخ دراو اگره دن
یقاب موسود زا ؛ ،هدنام
مقف انومن ش ره زا هنومن کی ۀ
رد هایلوا
تخاس لوا لاس
، دراو ۀلحرم دش دیلوت . نینچمه نیا رد هاب نایم أت یاج ک صخااش راب دای یاه
،یفیک رتشیب صخاش رب یمک یاه
یم دیکأت .دش هد رد ۀ 1970 ، دنچره خب هوژپ هعسوت و
داد همادا دوخ شرتسگ هب
، شرتسگ نیا رتشیب
تااایهجت نااایم ات دوب لاغتشا ناایم هب فوطعم
تاناکما و یشهوژپ
(
Bodrova and Others., 2014: 261-268
.) رد رود نا
« اکیورتاسرپ »
نوام
.دش زا آ یروانف و ملع ةزوح رد تاحلاصا زا یرگید یلام ینادرگدوخ فده اب ،هرود نیا رد
سسؤم ه
،یشهوژپ یاه هب موسوم یدیدج راکوزاس
« تشارزوخ
2» ارجا دش هاب نآ ااسا راب هک
سسؤم نیا ه
اه یم هداد هزاجا هب دش
رابرد لقتسم روط هوژپ ة
ش اب هعسوت و تکر
اه هرکاذام و
نیا ،ادتبا رد .دننک اضما دادرارق عوضوم
،درک داجیا تعنص و هاگشناد نیب ار یدیدج یاهدنویپ
دعب اما اه سسؤم ه یشهوژپ یاه راب ااکرمت و ااهدادرارق تامیق یااافا هاب عوراش
حرط یااه
هاتوک عسوت هب ینادنچ کمک دیدج تابیترت نیاربانب .دندرک یرارکت و تدم ۀ
ش یروآون تکر
اه
.درکن مه نامز یارب ماجنا هوژپ یاه نایم هتشر عمتجم ،یا نیب یاه
یاشخب هوژاپ هعاسوت و
م زا لکشتم ؤ
سس ه یشهوژپ یاه رتفد ،
یاه تکرش و یحارط رد هاک دنداش یسأت یتعنص یاه
طس دندوبن دمآراک نادنچ یناهج (
Gokhberg, 1997:17
)
هب ،یالک روط داشر
هوژاپ ااحتا ةرود رد هعاسوت و
د یورواش اح اات
یداایز د رد
ریثأات
ظحلام ه یاه اخب کای ،هاجیتن رد .دوب یماظن و یسایس هوژاپ
عاسوت و ۀ و ،رااب رایاسب
تسد ریگاپو یتلود
،راب ماجح رظن زا هک دش داجیا یوروش داحتا رد یاهرواشک ۀامه زا رات
هعسوت رد .دوب دحتم تلاایا زا ری هب هتفای ۀنایم
اهد ۀ 1980 اخب ، هوژاپ عاسوت و
ۀ دااحتا
زا یب ةدنریگربرد یوروش 4600
م لمااش ،نامزاس ؤ
اسس ه یاه یاشهوژپ رتفد ،
یااه ،یاحارط
م ؤ سس ه یاه تکرش و یلاع شزومآ دوداح هک دوب اه
3.300.000 ،رافن
دوداح رد 4
زا داصرد
تشاد مادختسا رد ار روشک نیا راک یورین و
دودح تلود 4
جدوب زا دصرد ۀ
فراص ار روشک
1. Igor Kurchatov and Sergei Korolev 2. khozraschet
هوژپ یم هعسوت و درک
(
Gershman, 2018: 3
) نینچمه.
تلود هاقطنم تاسایس یا
و یاملع
یروانف لاعف ی ( تشاد
Koolaee and Rava, 2018: 113
هانیمز نیا رد و ) ۀامه
یروهمج یااه
،راب
، یمداکآ هاگشناد ،مولع یاه ااکارم ،اه
یاشهوژپ
،رااب و تکراش یرواانف یتعناص یاه
هتفرشیپ .دنتشاد ااب دواجو اجدوب موادام داشر هوژاپ ۀ
عاسوت و ایزوت ،ه ب عباانم ع ه
ترواص
یم تروص یقطنمری تفرگ
. یداصتقا یدمآراک و یهدزاب طس هب
زا یرایسب .دوب نییاپ بیرقت
و اهراتخاس راکوزاس
هدش داجیا تعنص و ملع دنویپ یارب هک ییاه و ریااظو هب لمع زا ،دندوب
تیرومأم رد و دندنامزاب دوخ یاه دوبن
هب رازاب کرحم یاهورین وس
ی دیلقت یسک و مالع یرادراب
جدوب نیمأت و اکرمتم تیریدم .دندش هدیشک یروانف و ۀ
،تالود یوس زا یروانف و ملع خب
دراک دااجیا اخب نایا ییاایوپ یارب یدج عناوم رواشک نایا ،بایترت نیداب .
زا یرایاسب رد
هزوح دنام بقع رگید یاهروشک زا یروانف و ملع روهظون یاه .
،هرود نایا رد مالع ۀعاسوت
و
وانف یر هب ، هژیو هوژپ ماجنا یاه
فیظو ،یدربراک ۀ
تلود یم دروارب رد و داش
ماباور دایچیپ ة
یم افیا ار یلصا قن تلود تعنص و هعماج ،تلود نیب .درک
ۀانوگ ،رااات ةرود دننامه نیاربانب
هس چیپرام یوگلا لوا .دوب مکاح یروانف و ملع دیلوت رد هبناج
)پ دیدج هيسور ةرود
رف زا پ ا یشاپو وش داحت رد یور لاس 1991 تخاسریز ، یاه
هوژپ هعسوت و یاسور رد
ااب ه
ینارحب ماظن دنم هبور ور دش . نیاه ۀ یارب یلخاد صلاخان هوژپ
هعسوت و ااس رد
ل یاه 1990
ات 1995 ب ه ریگمشچ روط ی
هب و تفای هاک 8
ات 7 نیاه دصرد مهد ۀ
سر یلخاد صلاخان و دی
وشک دننامه لاس نیدنچ یارب وت یاهر
هعس ریز هتفاین 1
یااتن زا یکی .دنام یقاب دصرد راکاشآ ج
تیعضو نیا لاقتنا
نارگشهوژپ هب
رگید خب و دااصتقا یاه جااهم نیانچمه
تر هدرتاسگ هاب
دوب روشک زا نراخ جدوب ریگمشچ هاک.
هوژپ ۀ عسوت و
ۀ ،تلود هسسؤم یاشهوژپ یاه ار
هب تشاداو نیاگیاج یلام عبانم لابند
درپ هار زا نتخا
هب روما ترم تامدخ و یسدنهم مب
یاتح و
تلاماعم تاایهجت و کلاما
دنشاب (
Gokhberg, 1997: 29
.) رد رف ا یصوصخ دنی رد یزاس
ۀهد
1990
، یصوصخ ااخب رد یزاااس
هوژااپ هعااسوت و
، یصوصخ فلاخرااب ااخب رد یزاااس
نایز ،تعنص تیکلام نیاربانب .دش دروارب روآ
زا یب 70 نامزاس دصرد یاه
هوژپ اسوت و هع
نینچمه .دنام یقاب تلود تسد رد نانچمه دنداش یسأت یتلود ،راب یملع یاهداینب
نام دان
داینب هوژپ یاه یاپ ۀ عسوت داینب و هیسور یناسنا مولع داینب ،هیسور ۀ
یروانف هیسور اح رد و ل
رضاح عسوت قودنص ، ۀ
تعنص .
تیوقت یارب یاهدنویپ
ۀصرع نارگیزاب یروآون
لاس رد 1996 رم آوان اکا ف و یرو و یرواان
لاس رد 2003 هار زا فداه .داش یاسأت یرواانف لاقتنا اکارم ایارا ،ااکارم نایا یزادانا
ۀ هار
لح یاه فاطعنا دوب تعنص و هاگشناد یراکمه یارب ریذپ
، جیاتن اما نآ رد تاهج ندیاسر هاب
یارجا نینچمه .دوب دودحم فده نیا حرط
لااس رد ،راب یملع یاه 2002
اجیا هاب راجنم دا
سریز تخا یاه هوژپ هعسوت و دشن یناهج زارت رد .
ۀهد رد یتح 2000
تکرش نیدنچ داجیا
ور دننام یتلود ور و متا
هعسوت یاهداهن و کت ور دننام یا
هیامراس تکراش ،ونان یراذگ
ووکلوکسا داینب ،هیسور و
تیلاعف تاسناوتن ااین هعاسوت کاناب یراجت و هاناروآون یااه
یزااس
درتسگ ة جیاتن هوژپ ه ا دشاب هتشاد هارمه هب ار
(Dezhina and Ponomarev, 2014: 24-25)
.
طباور هس ناكرا هيسور رد يروانف و ملع ۀناگ
یوگلا یاهراکوزاس چیپرام
هس هبناج نیب ییارگمه ای هاگشناد
، تعناص و تالود رد زا هیاسور
دراد هلصاف رایسب بولطم تیعضو هس نارگیزاب نیب یداهن فاکش .
ۀناگ ةزواح الع م و یرواانف
یگژیو رد یخیرات یاه
روشک نیا هشیر
دراد نآ زا یشخب هک یپ ار اه
.میدرک نایب رت نانچ
هاک
،میدید هاگشناد اه رتشیب هب رااک یاشزومآ هوژپ هاب راتمک و داندوب ااکرمتم
یااه یدربرااک
یم رپ د دنتخا . نیلوا هاگشناد یاه
،یشهوژپ یمداکآ نامه
دندوب مولع یاه ایفرظ هاک
اشهوژپ ت ی
رایسب .دنتشاد یدودحم تکرش
هک یوروش داحتا یاه رتشیب
تیهام د زا لقتاسم ،دنتاشاد یاتلو
هاگشناد و اه هسسؤم شرتسگ یشهوژپ یاه یامرس تلود .دنتفای
ه اب یمیظع یاه هوژاپ یار
و
رد هعسوت خب
یماظن یم داد مهس اما ، هاگشناد
اه هسسؤم ، نآ زا لقتسم عیانص و یشهوژپ یاه
جدوب ایچان ه دوب هجیتن رد .
، تخاسریز یروآون یاه
تافرگن لکاش اایگنا و
ة ا یاراب اخاش
.دوب نییاپ یروآون
،رگید نایب هب هکنیا اب
یزاب نارگ چیپرام هس هبناج ،دنتاشاد روضح گیداکی ااب
ر
مباور ماظن دنم دنتشادن .
هس طباور تیوقت يارب تلود دیدج ياهراکتبا هبناج
متسیس میمرت یارب یروآون
عتزاب و ریر فده اه تیولوا و یاه
ةژیو و مالع ةزوح یرواانف
، زا
ۀهد ۀنایم 2010
تلود یلاعف قن درک بیوصت یدربهار دانسا یدادعت و تفرگ هدهع رب
هک زا
مهم نآ نیرت یم اه :درک هراشا دراوم نیا هب ناوت
- بیوصت نوناق ةرامش 217 تلود لاردف لاس رد 2009 فداه اب ،نآ یانبم رب هک دربرااک
ن یلمع تیلاعف جیات عمتجم لیکشت ،یرکف یاه
هاسسؤم تکراشم اب یداصتقا یاه و یاملع یاه
نوناق نیا .دش ایوجت یشزومآ وناق هیبش
یاب ن -
1لاد ا دحتم تلاای اکیرمآ
نآ فداه هاک تاسا
و یروآون یوشت هوژپ
تکرش مسوت کرتشم هاگشناد و اه
اه .تسا
- رودص رف نام یاه هس تلود ۀناگ لاردف
نامرف(
یاه 218 ات 220 ) لاس رد 2010 هاب روظنم
تصرف داجیا م یراکمه یارب ییاه
ؤ رث نایم هس نارگیزاب ناگ
ۀ یروآون ۀصرع
، کیرحت هوژاپ
هعسوت و یلاع شزومآ رد زا تیامح و
نارگشهوژپ هتسجرب
(
Rostov on Don, 2021
.)
1
. Bayh-Dole
: هاگشناد عارتخا تبث نییآ نوناق تکرش و اه
.کچوک یاه
- اسا رب لاردف نامرف
218 ناونع اب ،
« تیامح زا لاردف شرتسگ
یراکمه شزوامآ نیاب
هتفرشیپ یروانف تعنص و یلاع
»،
یارجا یارب حرط
زواح رد هاگاشناد و تعناص کرتشم یاه ة
هوژپ وت و هعسوت و دیل
یم صیصخت یلام کمک هناروانف تلاوصحم .دبای
وچرااچ نیا رد ،ب
یلام نیمأت حرط
اسا رب اه نیا
یم تروص یتباقر رایعم هس ،تسخن :دریگ
رط یح م هک ؤ اسس ۀ
وژپ یشه یم داهنشیپ تکرش و نک
نمضتم دیاب د هوژپ
عسوت و ۀ م رد کرتشم ؤ
سس ۀ یاشهوژپ
اجدوب ااب ار تلود یلام کمک دیاب تکرش ،مود ؛دشاب ۀ
؛دانک فراصم و بایکرت دواخ ،مواس
تسد مک 20 فرص دیاب لاردف یلام کمک دصرد هوژپ
دوش هعسوت و .
امرف نایا اسا رب نا
یارب ره حرط رقس ات 10 رلاد نویلیم رد
3 یلام کمک لاس یم هداد اصتخا
دوش .
- لاردف نامرف 219
ناونع اب ،
« عسوت زا لاردف تیامح ۀ
تخاسریز اخب رد یروآوان یاه
یلاع شزومآ
»،
عسوت زا تیامح فده ۀ
تخاسریز باسک دشر اکارم دننام یروآون یاه
و ،راک
اقتنا اکارم ،همانیهاوگ رودص اکارم ،یسدنهم اکارم اکارم ،یروانف ل
م و یتاعلاطا ااشم ااکار
رو ة
یروآون تسا نامرف نیا اسا رب نینچمه . شرتسگ زا
روااشم تامداخ و ینیرفآراک شزومآ ه
یلام تیامح یروانف لاقتنا یم
دوش . ۀمه هسسؤم یشهوژپ یاه لاع شزومآ
هاب زااجم هیاسور ی
هدنرب ره هب و دنتسه یلام کمک تفایرد یارب تباقر نیا رد تکرش د
ر 3 رقاس اات لااس 1
، 7
یم تخادرپ رلاد نویلیم .دوش
- لاردف نامرف بوچراچ رد 220
، ناوانع ااب
« اخب رد هتاسجرب نادنماشناد زا تایامح
یلاع شزومآ
»،
هب نارگشهوژپ یاپ رب هتسجرب
ۀ یم یلاام کمک تباقر .دواش
نارگاشهوژپ یاراب
کمک نیا زا یرادروخرب م کی اب دیاب اه
ؤ ۀسس یشهوژپ وژپ دادرارق
تشاد یدربراک ه دناشاب ه
و اب لیکشت هورگ هاگشیامزآ یسأت و یشهوژپ یاشهوژپ
دواخ مهاس هاب هاب
و مالع ۀعاسوت
ةزواح نآ رد یروانف نک کامک یتااعلاطم
ان هانیاه کامک عوامجم .د یاه
رگاشهوژپ هتاسجرب
یمن زا دناوت 60 هانیاه کمک عومجم دصرد کای یاه
حراط ( داشاب رتاشیب
Alexandera and
Eugeniy, 2012: 47
)
.
قت یارب و تیو یراکمه لیهست هاس ناکرا
،یرواانف و مالع دایلوت ۀناگ هاب
زا یاشخب ناونع
عسوت دربهار ۀ
هیسور یداصتقا ،
لاس رد 2012 عسوت ترازو ۀ
یداصتقا هیسور تافای تیرومأم
هشوخ هقطنم یروآون یاه عسوت یارب ار مزلا تلایهست و داجیا هیسور رساترس رد ار یا
ۀ نآ ااه
ک مهارف ا زا مادکره .دن هشوخ نی
یم اه یاپ رب دنناوت ۀ
تباقر رد 5 رقس ات لاس 80
رلاد نوایلیم
.دننک تفایرد یلام کمک نینچمه
ۀشقن یروانف هار بوصم
2013 خب زا تایامح یارب یااه
،تاطابترا و تاعلاطا یروانف دننام یداصتقا دیدج تسیز
یروانف ،کاینوتوف ،تیزوسماک داوم ،
یحارط و یسدنهم و میظنت یتعنص
دش ارجا . راکتبا یاه رگید داجیا لماش 35
و یرواانف مرفتلپ
25 شوخ ۀ هقطنم یروآون یارب یا نینچمه و
همانرب یروآون یاه 60
داننام یتلود ،راب تکرش
ور ،مورپزاگ ور ،متا
ور ،تفن کت
و هار و یروآوان یاراب تلود هک تسا نهآ شرتاسگ
هاگشناد اب یراکمه ،اه
هسسؤم اه یشهوژپ ی تکرش و
ارجا مسوتم و کچوک روآون یاه هدراک
( تسا
Gershman and Thurner, 2016
) هولاع هب.
راکتبا زا یورایپ رد یااه
،ااپورا نویاسیمک
ر ی ی هیسور روهمج رد
لاس رد ینامرف 2018
هب ۀمه لیکشت یاهداهن دنهد
ة هیاسور نویساردف
روتسد داد ب ه کی ناونع حرط
یلم شرتسگ کچوک ل اشم ایامح و ماسوتم و
حرط زا ت یااه
ینیرفآراک ار
رد راکروتسد خ
دو رارق دنهد (
Hulténa and Tumunbayarova, 2020: 4
).
نینچمه
هب ییر نامرف لابند راکروتاسد رد یعونصم شوه یروانف ۀعسوت و هوژپ زا تیامح روهمج
تسایس لاس رد نیتوپ .تفرگ رارق تلود یاه 2017
هک یروشک ره درک ملاعا شواه ۀنیمز رد
م یعونص دوش زاتشیپ
« دش دهاوخ ناهج مکاح ( »
Petrella, and Others, 2021: 75
.)
عسوت دربهار ۀ
یروانف و ملع دنس رد هیسور
مشچ افا رد یروانف و ملع زادنا لااس
2030 ،
دربهار یلم یروآون ۀعسوت فا رد
2020 بواصم 2011 ناامرف نیانچمه و ییر
رد رواهمج
ربماسد 2016 چمه رب نان جیورت نف یراکمه ۀعسوت و یروا نایم
یشخب یروآوان یالم مااظن رد
یرارقرب و هیسور یاهداهن اب طابترا
طوبرم نیب طس رد راد دیکأت یللملا
ن د (
Rostov on Don,
)2021
لااس داننامه درابهار نایا رد مهزاب ،لاح نیا اب . ۀاهد یاه
1980 راجا ، ا هامانرب ی و اه
حرط
،راب یاه ملع
ی وانف و یر جوت نوناک رد .دراد رارق ه
یرااکمه داجیا ،هکنیا هصلاخ نیاب
خب یارب اضاقت کیرحت و یصوصخ و یتلود یاه هوژپ
نااشن زا یروآون و هعسوت و ه
یاه
تسایس نیرتدیدج یلصا یروانف و ملع ةزوح رد هیسور یاه
تسا . یام یاسررب هامادا رد مینک
تسایس نیا هک تهج رد یریثأت هچ اه
ع و یریگ تکرش درکلم
و اه هاگشناد یااقترا ۀنیمز رد اه
هس چیپرام مباور هتشاد هیسور رد هبناج
.دنا
تكرش هب راذگ روآون ياه
خب نیا رد یم
میهاوخ میاحم رد ایآ مینادب یااهراکتبا ااب و هاتفایرییغت یاسایس و یدااصتقا
،تلود دیدج تکرش لیامت
لوت ینوریب یاهداهن اب یراکمه و یروآون هب اه دی
ةدننک هب ناد دوب
ریخ ای تسا هتفای تکرش
یم دروخرب یروآون اب هنوگچ اه دننک
و تاسایس زا داح هاچ ات یاه
ینونک تلود یروانف و ملع ۀنیمز رد دوس
یم دنرب یارب خاساپ اسرپ نایا هاب و اه
تخاناش
تکرش درکیور هب تبسن اه
هوژاپ هاتفای زا ،هیاسور رد ینیرفآرااک و هعاسوت و
لاطم یاه ۀاع
شناد یشیامیپ دک
ة هاگشناد داصتقا یلاع هوژپ
یاه یلم هیاسور هدافتاسا یام مینک جیااتن . نایا
رب ینتبم یامیپ هبحاصم
زا یب اب هتفایراتخاس یاه 1200
زا رفن ریدام نا تکراش هیاسور یاه
.تسا صخاش زا یدادعت هعلاطم نیا رد تسایس یاه
ملع هب یروانف و صخاش هژیو
مبترم یاه
یاج اب هاگ هوژپ عسوت و رد ه دربهار تکرش تیلاعف زا تالود تایامح ریثأات و اه یااه
نآ ااه
یسررب هدش .تسا هتفای یم ناشن یامیپ نیا یاه رد مکااح تیعاضو فلاخراب ،دهد
متاسیس
همانرب اکرمتم یایر یوروش داحتا
هک نآ رد تکرش ب اه د تیفیک هب هجوت نو مقف
هب دایلوت لابند
دندوب شورف و هوبنا
، دودح ات هزورما نآ راتفر یدایز
هاب تباسن یتبثم درکیور و هدرک رییغت اه
