هفلؤم ریثأت یسررب ینامزاس یروآون رب یعامتجا هیامرس یاه
( هعلاطم دروم هرادا :
مق ناتسرهش تارباخم لک )
یدیمح یلع
1هداز ،
هدازدیهش ابیرف یدحوم نافرع ،2
3رف
1 .
،رایداتسا ناریا ،نارهت هاگشناد یباراف سیدرپ
2 . متسیس تیریدم ،دشرا یسانشراک یوجشناد یدرپ ،یتاعلاطا یاه
ناریا ،نارهت هاگشناد یباراف س
3 . ناریا ،نارهت هاگشناد یباراف سیدرپ ،لوحت تیریدم ،دشرا یسانشراک یوجشناد
( تفایرد خیرات :
10 / 10 / 39 شریذپ خیرات ؛ :
39 / 13 / 39 )
هدیکچ
نامزاس یارب موادم تارییغت اب هارمه و مطلاتم طیحم رد یروآون تیمها هب هجوتاب ب یعس قیقحت نیا رد ،اه
هیامررس یسررب اب تسا نآ ر
هبنج زا یکی ،رییغت ریگرد نامزاس کی رد نانکراک یعامتجا درک ییاسانش ار ینامزاس راتفر دعب زا هعماج رییغت هجوت دروم یاه
. نریا دره
هفلؤم ریثأت یسررب شهوژپ یعامتجا هیامرس یاه
( هطبار ،یرصنع ،یتخانش یا
) رب تسا ینامزاس یروآون .
زا ررضاح قیقحت یدربرارک ورن
یرامآ هعماج نیب زا هک تسا مق ناتسرهش تارباخم تکرش نانکراک لماش
نآ اه 50 تسا هدش باختنا هداس یفداصت شور هب رفن .
رااربا
درادناتسا همانشسرپ قیقحت لاشوگ و تیپاهان
یارب و یعامتجا هیامرس شجنس یارب شجنس
همانشسرپ زا یبیکرت ،ینامزاس یروآون یاره
ینپ ،انمیج هب لهوس و وگجارپ و ،زدا دش هتفرگ راک
. هیضرف نومزآ یارب دش ارجا هناگدنچ یطخ نویسرگر قیقحت یاه
. نارشن قیقحت جیاتن
هفلؤم نیب زا داد دراد ریثأت یروآون رب یتخانش هفلؤم طقف یعامتجا هیامرس یاه
.
ناگژاودیلک
هطبار هیامرس ،یعامتجا هیامرس نش هیامرس ،یراتخاس هیامرس ،یا
یروآون ،یتخا .
هدنسیون همانایار ،لوئسم hamidizadeh@ut.ac.ir :
هرود 1 هرامش ، 2 ناتسمز ، 1131
تاحفص 221 ـ 201
همدقم هزورما اب دشر و تفرشیپ یژولونکت
تاعلاطا و
یشناد ندش داصتقا یناهج ، نامزااس ااه یاطیحم رد
رارق هتفرگ دنا هک دنزیرگان یارب
یاقب دوخ و ندشزوریپ رد
یایند تباقر ییاناد روحم ، ییاراد هب یااه
سوملمان دوخ
مامتها دنزرو . داصتقا نیون یشقن مهم رد ازفا شی رییماشچ هیامراس تایمها
یراکف
هتشاد تسا ( کیب هداز و یدمحمروپ ،
9831 ) . رد عقاو ، هزورما نامزاس اه یطیحم اب هبور
ور دنتسه هک
هصخشم نآ شیازفا یگدیچیپ ، یناهج ندش و ییایوپ تسا ، اذل نامزاس اه یاراب رارمتاسا و
رارقتاسا
دوخ اب شلاچ اه ی ینیون هک دنهجاوم نورب
تفر زا نیا اچ شل اه مزلتسم هاجوت رتاشیب هاب ههاسوت و
تیوقت تراهم اه و اناوت یی اه ی ینورد تسا هک راک نیا زا ایرط یناابم ینامزااس شاناد و
هیامراس
یرکف ماجنا م ی گ ی در و نامزاس اه نآ اه ندیسر یارب ار هب
درکلمع رتهب رد یایند اسک رااکو هاب رااک
یم دنریگ . رکارد داقتعا هب (
9133 ) شناد و امرس ی ه اه ی یرکف ناوانع هاب یااهدربهار
رادایاپ یاراب
لوصح و یراداهین یتبااقر تایزم
نامزااس ااه یام هتخاناش دنواش
( ناایناولهپ ،
9819 ) . نیانچمه ،
نامزاس اه ی یزورما یارب هکنآ دنناوتب رد میداراپ دیدج تباقر نایم نامزااس ااه ، هاک یااضف الامااک
یتباقر و شناد روحم تسا ، هب تایح دوخ همادا نهد د ، دایاب هاب ار یروآوان کای ناوانع
ییتارتاسا
یرورض رد رصع ینونک دنرییب رظن رد و
نمض تخانش رییغت تلاوحت و یطیحم
، یارب ییورایور اب
نآ اه ، صخاش یاه ینامزاس راذگریثأت رب
یروآوان ینامزااس
ار ییااسانش داننک
هاب و نایا تاراییغت
سانم رت ی ن خساپ اه ار دنهدب . رد طیحم ریغتم و ناد ش روحم یزورما ، هب تلع رییغت یاهویلا تباقر
ینامزاس و ترورض یراگزاس
اب تارییغت عیرس ، یروآون هب شیب
یام هجوت شیپزا دواش
. هاب نیامه
لیلد ، زا یلئاسم هک ناریدم نامزاس اه اب نآ دنهجاوم ، هاچ هک تسا نیا یتاماداقا
ار یاراب ههاسوت و
دوبهب یروآون رد نامزاس ماجنا دیاب
؛دنهد یز ار رد ههد یاه ریخا اب مکااح نداش تاباقر انهرف رد
یداصتقا یاضف ،
یسایس ، یعامتجا و
ینامزاس ، یروآون هب ناونع هار یلح فوم ، ییادج شخب ریذپان
رتسب تکرح ههماج و رد حوطس رتدرخ حم ی ط اه ی ینامزااس هداش
تاسا . زا ور نایا ، تکراش ااه و
نامزاس اه یی هک ناهاوخ داجیا ، ای ظفح تیزم اقر یتب دنا ، روبجم هب فاطهنا یریذپ شریذپ و تارییغت
م ی دنشاب . رد نینچ هرود یا یروآون هیکت هاگ یلصا نامزاس اه هدش تسا ( نیرز بس ، 9811 ) . شیازفا
هلیسو هب یروآون تعرس یژوالونکت عیرس شرتسگ
، هااتوک نداش هاخرچ رامع لواصحم ههاسوت
تلاوصحم دیدج
، اهج یداصتقا دشر تیهام رییغت ثعاب تسا هدش ین
. هزورما نامزاس اه یی دنقفوم
و یم دنناوت رد یایند یتباقر همادا تایح دنهد ییاناوت هک هلباقم
و اابطنا ااب تاراییغت هداشداجیا
ار
هتشاد دنشاب و مادم راکفا و دنا ی هش ااه ی دایدج رد ار نامزااس یدربرااک داننک
( هقجلااس و
یرراان ،
9831 ) . رتسوربمرآ (
8113 ) رد ههلاطم دوخ ناشن داد تیمها یروآون ینامزاس درکلمع رب تاباقر
یریذاپ
هاینب هب تاهلاطم هلیسو یددهتم
، دییأت هدش تسا . ناگدنسیون رظن هب هالاقم
هاچرگا نایا تااهلاطم
تیمها روآون ی اه ی ینامزاس رب دراکلمع هااینب
ار نااشن هداد دانا ، هراابرد لاماوع هداننکداجیا نایا
یروآون اه ، نینچمه ، یبایزرا یا ن یروآون اه هاجوت هداشن ؛تاسا هاب هاک یرواط رد
راثکا تااهلاطم
ماجنا هتفرگ رد هنیمز یروآون ینامزاس ، یروآون ینامزاس ار رظن رد لقتسم یلماع هتفرگ
هدش تسا ، و
تاهلاطم یکدنا
رد هنیمز لماوع رثؤم رب داجیا یروآون ینامزاس ، شیاپ نیانچمه ییاهدانیآ
نآ مااجنا
هتفرگ تسا .
زا رظن و نچ ناراکمه (
8113 ) یروآون دنمزاین شلات هتسد همه یهمج دارفا
و یاهداحاو نورد
نامزاس تسا و هیامرس یعامتجا نامزاس
زین زا یرط لیهست شنک یهمج هب لخ یروآون رد نامزاس
رجنم م ی دوش . رب ساسا رظن سکورب و وخفان ( 8112 ) لیلد نیا رما نآ تسا هک دارفا و هوراگ ااه رد
نینچ نامزاس اه یی هب تلع تخانش ، یهااگآ ، طاباور و طاس تکرااشم لاااب
، یاراب هاب یریگرااک
تیقفوم یاهرظن زیمآ دیدج
هتخیینارب ام
ی دنواش . زا راظن نارااکمه و یکااماتوک (
8112 ) هیامراس
یعامتجا رد
نینچ نامزاس اه یی ، هلیسو یوشت و هدننازیینارب تسا
، هک لمع یهمج ار تیاده هدراک
و ماجسنا ینورد و ت رمتسم یقه فادها
کرتشم ار نیمضت م ی دانک . انژ ( 8113 ) دراد دااقتعا رد
طس یهورگ یعامتجا هیامرس و
هب عبت نآ طباور تابثم ، زا ایرط لیهاست شناک یاهمج و لداابت
تاعلاطا ، نافوط یزغم و مه ییازفا یهورگ ار هب لابند دراد هک نیا ، دوخ هئارا هار لح اه ی دایدج و
هنارکتبم ، نینچمه ، طس یاقترا درکلمع
نامزاس ار رجنم م ی دواش . رد عاقاو ، هیامراس یعاامتجا زا
یرط ندرکدههتم دارفا
و هورگ اه یریگدای هب ،
یروآون ار رد نامزاس لیهست م ی دنک . اب هجوت هاب نایا
تیهقاو هک هیامرس یعامتجا یروآون هب
، هب ناونع مهم رت ی ن تیلباق رجنم نامزاس یام
دواش ، ناریدام
دیاب بسن ت هب تیریدم یعامتجا هیامرس نامزاس
زا یرط شجناس ، هزادانا یرایگ و دوابهب طاس نآ ،
رایشوه دنشاب ات زا نیا یرط یرادروخرب نمض زا
تیزم یتباقر ، دنناوتب ییآراک و یشخبرثا درکلمع
نامزاس ار شیازفا دنهد . هتبلا طرش نیا مزلا
یارب یروآون تسا ، اما طرش یفااک تاسین ، ارایز ماهم
تسا ناریدم زا هژورپ اه ی تیامح هناروآون دننک
و عبانم مزلا ار مهارف دننک . تاهلاطم یددهتم
هرابرد
هطبار هیامرس و یعامتجا یروآون
ماجنا هتفرگ تسا ، یلو چیه کی شیاراگ هراابرد هاب
یروآوان رد
نامزاس ثحب هدرکن دنا ، هولاع هب ، نیا تاهلاطم تفاب رد
تکرش اه ی شناد ناینب ماجنا رین هاتف تاسا .
نیدب یترت ، ههلاطم نیا یینویچ
شقن ینیرفآ هیامرس یعامتجا ار ینامزااس
هاب ناوانع شیاپ یآ دان
هدننکداجیا یم یسررب ینامزاس یروآون
دنک . مران و اابقر دورو ااب یدربرااک یااهرازفا
، یراراقرب و
هب طابترا هنیزه اب و هدرتسگ روط نییاپ رایسب یاه
رت ، نامزاس ناونع هب تارباخم یروآوان رد ریگرد ی
تسا هدش لیدبت ،
هاسیاقم رد سوملم و عیرس یروآون اب ریگرد نامزاس ناونع هب تارباخم تکرش
نامزاس اب یب و تسا ریید یاه
تسا هتفریذپ یتباقر یتیزم ناونع هب ار راکتبا و یروآون کش ،
ارایز
یب هاوخ رجنم نآ ینامزاس تایح هخرچ گرم و یدوبان هب یروآون هب یهجوت دش د
، ااب هاجوت هاب
شقن و تیمها هیامرس یعامتجا رد
ههسوت و دوبهب ینامزاس و هب لیلد یتیمها رب یعامتجا هیامرس هک
یروآون ینامزاس دراد ، نیا یقحت رب نآ تسا هک هافلؤم ریثأت راب یعاامتجا هیامراس یااه
یروآوان
ینامزاس دنک یسررب ار ،
یب نتخادرپ کش هب
نینچ یعوضوم یااشیهار
یانغ اس یراظن نواتم یزا
هفلؤم یشهویپ یاه
هیامرس و یعامتجا یروآون
ینامزاس و یاهریغتم طبترم
اب نآ دوب دهاوخ .
ینابم یرظن
یروآون نژ ( 8113 ) یروآون ار هب یانهم کرت یاهویلا یمیدق
و مهم رت ی ن تیلباق یاراب داشر و شرتاسگ
نامزاس هتفرگ رظن رد تسا
. هب رظن یو هزورما هب روط هدنیازف یا زا یروآون هب ناونع یاکی زا لاماوع
یلصا ظفح تیزم یتباقر و تیقفوم تدمدنلب نامزاس
رد یاهرازاب یتباقر
ی دا م ی دوش . زا رظن زنمیج
ارایس و ( 8113 ) لیلد نیا رما نآ تسا هک نامزاس اه یی هک تیفرر داجیا یروآون دنراد ، راس ی ع رات و
رتهب زا نامزاس اه ی روآونریغ رداق
دنهاوخ دوب هب شلاچ اه ی یطیحم خاساپ دانهد ، هاک نایا ، دواخ ،
نامزاس درکلمع ار
شیازفا م ی دهد . زا نیا ور ، مهف یینویچ تیریدم
نآ ااهطق مهم تاسا . یروآوان
لغا هارمه رییغت اب تسا و هب ناونع زیچ یدیدج هک هب رییغت رجنم م ی دوش ، یم هتفرگ رظن رد دواش
،
اما زا دید نیترام و چنلابرت ( 8118 ) ه ر یرییغت یروآون تسین ، اریز ناکمم تاسا لمااش یااهرظن
دیدج هدوبن ، ای هب دوشن رجنم ینامزاس دوبهب .
رد عومجم ، م ی ناوت تفگ یروآون تارییغت ون ، هدنزاس
و فوم رد رازاب تسا یاقترا هک درکلمع طس
نامزاس ار هب لابند دراد .
یروآون ینامزاس
زا بوکاج رظن و
ناراکمه (
8111 ) وآون یر زا ینا ی هدنناز اه ی یلاصا یاراب داشر یدااصتقا و
دایلوت
شزرا تسا ، هب هییو اب حرطم ندش داصتقا شناد ناینب ، یروآوان لاماع
یلاصا تایقفوم اای
تاسکش
نامزاس اه رد هصرع عبنم و تباقر یلصا
تایزم یتبااقر یاقلت ام ی دواش و زا راظن تاکاسا و
لرااک
( 8112 ) لیلد نیا هب ،
دادهت تاهلاطم رد
هنیمز یروآون ره هلاس رد لاح شیازفا تسا . زا هاگدید رکااب
ناراکمه و (
8112 ) هیرظن یروآون ینامزاس ، یروآون ینامزاس ار هاب یروآوان لواصحم
و یروآوان
دنیآرف ، و یروآون نینچمه ار
هب دوبهب رد تلاوصحم دوجوم
و ههاسوت تلاواصحم دایدج
اسقت ی م
یم دننک ، هک دروم یروآون لوا یجیردت
و مود آون یرو نیداینب ، هدیمان م ی دوش . اب نیا لاح ، رظن هب ول
و نچ ( 8191 ) یساسا شلاچ هک
ناققحم یروآون ینامزاس اب نآ دنهجاوم ، طوابرم هاب یاگییو یااه
نامزاس هناروآون تسا هک من ی دنناوت نایم نیا و ی گی ی اه یینهامه رارقرب
دننک . زا کی وس ، یگدایچیپ
و ی گی ی اه ی نامزاس ااتبسن هناروآون دایز
تسا و زا یوس رایید ، عوانت و ی اگی ی ااه و رایغتم یتاایلمع
نامزاس هناروآون هب تدش ریذپرییغت تسا
.
رورم هب هجوت اب هنیشیپ
عوضوم ، هظحلام یم دوش هک نونکات تاهلاطم یکدنا
، هچ هب یموهفم روط
و هچ هب روط شور یتخانش یروآوان هرابرد ینامزااس
مااجنا هاتفرین تاسا . رتاسوربمرآ مه و
نارااک
( 8113 ) دنراد داقتعا ،
یروآون ینامزاس لمتشم رب تارییغت رد راتخاس و یاهدنیآرف نامزااس
تاهج
هب یریگراک میهافم
دیدج یتیریدم ، یراک و تاسا یتایلمع ،
داننام هاب یریگرااک هوراگ
ااه رد دایلوت ،
تیریدم نیمأت هریجنز و
س ی متس اه ی تیریدم تیفیک . زا نیا ور ، اب باطم ی هتفا اه ی اب رکا و نارااکمه
( 8112 ) ینامزاس یروآون هب
هلزنم دربراک تسا ییاهرظن هاک
یاراب تکراش داندیدج ، هاواخ هاکنیا
ندوبدیدج تلاوصحم رد
، اهدنیآرف ، ماظن یاه یتیریدم و ای رد تیلاهف یاه یباایرازاب ناایامن
دناشاب .
رد رورم تاهلاطم یروآون هرابرد
ینامزاس ناققحم یدراوم ار ییاسانش هدرک
ا دن .
ینامزاس یروآون داعبا شیارگ هب یروآون ، شریذپ و اهرظن تسبراک ،
آرف ی اهدن ، تادیلوت ای تامدخ دیدج و لیم هب رییغت زا
یرط ذاختا ژولونکت ی اه ، عبانم ، تراهم ااه و مااظن ااه ی یتیریدام دایدج
تاسا . زا راظن و اوییاس
ناراکمه (
8112 ) شیارگ هب یروآون م ی دناوت هب ناونع راتخاس د شنا رد رظن هتفرگ دوش هک تکرش ای
ار نامزاس رداق
یم دنک وپ یا یی اه ی رازاب ار ییاسانش دنک
. نآ نینچمه اه ،
هراشا م ی داننک هاک یروآوان ،
شیارگ هب فیرهت ار یروآون من
ی دنک ، هکلب یروآون ، هجیتن و دمایپ نیا دنیآرف تسا .
یروآون مهارف یدیلوت هدننک
یرازبا یارب دیلوت تسا (
Ojasalo, 2008
) ، هاک هاب ههاسوت و هائارا
تادیلوت تامدخ و دیدج
و هتفایدوبهب هراشا
یم دنک . رد عاقاو ، ام ی ناوات تافگ رواظنم زا یروآوان
یدیلوت نیا تسا ات هک هچ دح نامزاس رد هضرع دیدج تامدخ ،
عبانم صاصتخا یلام
هب ایقحت و
ههسوت ، و یدراوم زا نیا زاتشیپ لیبق تسا
.
یروآون رد یگرب هدنر ذاختا شور اه ی دیدج ای هتفایدوبهب دیلوت
، عیزوت ای لیوحت تمداخ تاسا .
رد عقاو ، روظنم زا یدنیآرف یروآون نیا
تسا هک ات هچ نازیم نامزاس ژولونکت ی اه ی دیدج ار هب رااک
م ی گ ی در و شور اه دیدج ی ماجنا
نداد راک ار هب هتوب شیامزآ م ی دراذگ . صخاش یاه یلاصا شجناس
نیا دهب بع ترا دنا زا غت یی ر رد دنیآرف دیلوت ای تامدخ ، تسج یوجو هار اه شور و یاه دیدج یاراب
ماجنا نداد روما ، پی اتش ندوبز رد هئارا هار اه شورو یاه دیدج لوت ی د ( یناپوچ ، 9811 ) .
یروآون یرادا هب ور ی ه اه ، س ی تسا اه و لاکشا ینامزاس دیدج یام هراشا لمااش و دانک
یاتارییغت
تسا هک س ی تسا اه ، صیصخت عبانم
و ریید لماوع طبترم
اب راتخاس یعامتجا نامزاس
ار تحت ریثأات
رارق م ی دهد (
Daft, 1978
) . عقاو رد ، روظنم زا یروآون یرادا نیا تاسا هاک اات هاچ نازایم ناریدام
نامزاس س ی متس اه ی یتیریدم نیون و
هریغ رد هرادا ندرک هب یم راک دنریگ . صخاش اه ی یلصا شجناس
نیا دهب ترابع دنا زا تسج و وج ی س ی متس اه ی یرادا دیدج دننام س ی متس اه ی بذج ، مادختاسا زاج
نآ .،
پ ی زاتش ندوب رد هئارا س ی متس اه ی یرادا دیدج ، هاب یریگرااک س
ی متاس ااه ی یرادا دایدج ، ای دااج
اهراتخاس و
طباور نورد ینامزاس دج ی د ( یناپوچ ، 9811 ) . تاقیقحت یدایز
هرابرد یاهریغتم شیپ
نیب
یروآون ینامزاس ماجنا هتفرگ تسا . سپ ههلاطم زا تاقیقحت
یاهراک و یملع
ماجنا هاتفرگ رد هانیمز
یروآون ینامزاس و لدم اه ی هدشدای نیا رد هنیمز ، هطبار یروآوان ینامزااس
ااب یااهریغتم یدداهتم
ییاسانش دش
. زا نیا هلمج اهریغتم
م ی ناوت هب تیریدم شناد ، هیامرس یعاامتجا ،
انهرف ینامزااس
،
ر یربه لوحت نیرفآ ، عبانم یلام ، وج ینامزاس ، تیریدم کبس و
نآ زج .
هرااشا دراک . نایا رد هانیمز
هیامرس هب یعامتجا ناونع
یکی زا شیپ طرش اه و لماوع رثؤم یروآون رب ینامزاس
ییاسانش دش
، ز ی ار
م ی ناوت للادتسا درک هیامرس یعامتجا رد
نامزاس اه م ی دناوت ییاناوت یروآون ر نانکراک ا
شیازفا هداد
و رد لحارم یدهب ، نامزاس اه ی یتنس ار هب تمس نامزاس اه ی روآون دهد وس .
لودج 1 . ینامزاس یروآون داعبا
دعب هاتوک فیرعت
یدیلوت ههسوت
و هضرع تادیلوت تامدخ و دیدج ، شور هضرع رد یزاتشیپ و دیلوت دیدج یاه
یرادا ناریدم هک ینازیم
نامزاس س ی متس اه ی نیون یتیریدم رد یرادا و هرادا
نامزاس ندرک هب
یم راک دنریگ .
یدنیارف هک ینازیم
نامزاس ژولونکت ی اه ی و شور اه دیدج ی ماجنا نداد ار راک هب راک م ی گ ی در
یعامتجا هیامرس ثحب هیامرس یعامتجا ، لبق زا لاس 9192 ، رد هلاقم یا طسوت یناه ناف زا هایشناد یاینیجریو یابرغ
یارب سخن نیت راب دش حرطم .
هیامرس یعامتجا یمواهفم
نیاب هتاشر یا تاسا هاک رد هاهماج یاسانش ،
داصتقا ، ناور یسانش و هزوح اه ی ریید یعامتجا دراد دربرااک
. نایا مواهفم هنیاشیپ یداایز درادان و
دربراک نآ هب جیردت زا ههد 9111 رد هلاسر اه و هلاقم یهایشناد یاه ،
اب یاهراک یدارفا داننام زامیج
لک نم ، ویدروبریپ ،
ترابار ماانتاپ و سیاسنارف اامایوکوف
شیازافا هاتفای تاسا (
Wall et al., 1998
) .
نینچمه ، موهفم هیامرس یعامتجا هجوت اب
هب دنور یناهج ندش و فیهضت شقن تلود اه ی یالم ، هاب
ناوانع هار یالح ینداشارجا طاس رد
تااعامتجا یالحم
یاراب تلاکاشم ههاسوت
، دروام هاجوت
ناراذیتسایس و
نلاوئسم تسایس یعامتجا رارق
هتفرگ تسا (
Warner, 1999
) .
ینامزاس یعامتجا هیامرس نملک زمیج ،
هیرظن هرمز رد هک هاهد راخاوا رد یسایس ههسوت نازادرپ
9121 هاهد لایاوا و 9111
تسا یدلایم ،
داد طسب یعامتجا مولع رد ار یعامتجا هیامرس موهفم ،
هاتفگ هاک ااجنآ ات ام
ی دواش
حلاطصا
« مرس یعامتجا هیا »
دش یفرهم نملک زمیج طسوت هک ،
اهراجنه فیصوت روظنم هب لصا رد
نیمضت ار یداصتقا تیلاهف هک تسا هدش یفرهم یتاراظتنا و م
ی دننک ، نامز نامه رد اما امن
ی داناوت
مشچ دنک هئارا یقیقد زادنا .
مان یرول زا هتشذگ هب یهاین رد دوخ نملک م
ی درب هیامرس موهفم رب هک
متجا هیکت یعا م
ی دنک نایب هب ات هقوم
ی ت اه هاب تایلقاریغ و تایلقا نااناوج هک یفلتخم یداصتقا ی
دنهجاوم نآ اب یعامتجا یاهدنویپ لیلد ،
دنک کمک .
نملک هتفگ هب ،
ار یعامتجا هیامرس یرول تحت
یم یهبانم ریثأت یم شزرا و یرترب نآ هب هک دناد
دهد . یرول دربراک رد ،
یعامتجا هیامرس ،
مجم هاعو
داشر یاراب و دراد دواجو ههماج یعامتجا نامزاس رد و یگداوناخ طباور تاذ رد هک تسا یهبانم تسا دنمدوس ناوج ای کدوک یعامتجا ای یتخانش .
و تاسا تواافتم فالتخم دارفا یارب عبانم نیا
م ی دناوت ناناوجون و ناکدوک یارب یمهم تیزم یناسنا هیامرس دشر رد
نآ اه دشاب ( نملک ، 9811 ) .
یموهفم یبایدر کی رد م
ی ناوت لاس رد زبوکاج تفگ 9129
هب ار یعامتجا هیامرس تافرگ رااک
تیمها رب ات هکبش
اه وا هاچنآ هانویچ دهد ناشن و دنک دیکأت اهرهش رد مدرم ی
« ماشچ ااه هاک یی
خ ی نابا اه ار م ی دنرین » م ی –دمان ریید ینایب هب و ،
ناییاسمه -
نادنورهاش یاناور تاینما دااجیا رد
نییهت تسا هدننک ،
یعاامتجا عباانم صیخاشت یاراب ار یعاامتجا هیامرس موهفم یرول هک یلاح رد
داصتقا دراو یناسنا هیامرس ههسوت یارب دنمدوس درک
( نملک ، 9811 ) ، هاک دواب وایدروب درامریپ نیا
ماظن یتاهلاطم شلات نیلوا داد مااجنا یعاامتجا هیامراس هراابرد ار دانم
. وایدروب راظن زا
« هیامراس
یعامتجا ، هوقلاب ای ینیع عبانم عمج هانیداهن شیباامک طاباور ماوداب هکبش لصاح هک تسا یا
هداش
لباقتم تخانش و ییانشآ ،
ریید نایب هب ای ،
تسا هورگ کی رد تیوضع .
هکباش زا کای راه هاک یا
رادروخرب یهمج هیامرس ینابیتشپ زا ار دوخ یاضعا م
ی دنک راابتعا حتاسم ار ناانآ و ام
ی دزااس
»
1. Coleman
( وب در ی و ، 9832 ) . نیا همادا رد نملک لاهف
ی ت اه یراظن ی ،
هزواح دراو ار یعاامتجا هیامراس مواهفم
ههماج یسانش م ی دنک یملع موهفم کی هباثم هب ار نآ و ،
هب شهویپ اه یافرهم یعامتجا ی ام
ی دانک .
موهفم رد نملک صخاشم ار تواافتم یعاامتجا هیامراس عون هس دوخ یزاس
ام ی دانک ، و تاامازلا
تاراظتنا ، ؛یعامتجا یاهراجنه و تاعلاطا یراجم ناسنا
اه یاراب ییااهراک رییداکی ااب لداابت رد
ماجنا رییدکی م
ی دنهد تسا یتاراظتنا و تامازلا دجوم هک .
زاین نااسنا ااه هاب تااعلاطا لداابت رد
دامتعا رییدکی م
ی دننک . ماجنارس ، هاهماج رد ار یاقلاخا تینما یا هزادنا ات هک یعامتجا یاهراجنه
رتسگ ش م ی دهد ، یعامتجا هیامرس دوخ تسا
(
Coleman, 1998
) . یضوت رد موهفم نیا هبنج
ااه ی
یسایس ، یاب یدشر و شرتسگ مانتوپ راثآ یرط زا عماوج یعامتجا و یداصتقا هاب و تافای هقبااس
یضوت یموهفم هلزنم دش یسایس مولع دراو هدنهد
.
رازبا هلزنم هب یکیزیف هیامرس هب هراشا اب مانتوپ ،
شزوامآ یرما هباثم هب یناسنا هیامرس و شاخب
،
دنراد یدایز ریثأت ناسنا یگدنیاز شیازفا رد ود ره هک ،
حرطم م ی دانک هاک
« هاب یعاامتجا هیامراس
لثم یعامتجا نامزاس زا یهوجو هکبش
اه ، زاب یعامتجا دامتعا و اهراجنه م
ی ددراگ و یرااکمه هاک
ناسآ لباقتم عفانم یارب ار یینهامه م
ی دنک
» . ا نااشن ماانتوپ راظن زا یعاامتجا نامزااس نای هدانهد
هبنج اه تکراشم هک تسا یگدنز زا یی یم رداق ار ناگدننک
ااب کرتاشم فاداها ایقهت یاراب دانک
رییدمه ، دننک لمع رترثؤم .
مانتوپ رب هبنج اه دایکأت یعاامتجا هیامرس هدنهددنویپ ی ام
ی دانک هاب و
« ناریید اب هطبار »
یگدنز اب مدرم یاهدنویپ و رارصا دوخ تعامج رد
ام ی دزرو
» . نایا وا ثاحب رد
هک دراد دوجو ضرف
« میبای دنویپ مدرم ریید اب هچره ،
هب رتشیب نآ اه دامتعا م ی انک ی م ساکع راب و
»
(
Putnam, 1995
) . یترت نیدب ،
نایم ییتسبمه و ماجسنا ناسنا
اه دامتعا و ، یموهفم ود رد هاک دانا
ب مانتوپ رظن زا یعامتجا هیامرس قحت ه
تیوقت ار رییدکی اب لباقتم روط م
ی دننک .
هیامراس عاوانا راانک رد روشک کی ههسوت نایرج رد یعامتجا هیامرس هزورما (
یاهیبط زا ماعا ،
یدام و یناسنا )
، نورب نورد و داد رامش هب ههسوت داد
م ی آی د . زین یفرط زا ،
هداام ار یعامتجا هیامرس
یندم ههماج ماخ هتسناد
دنا . امتجا هیامرس تسین یناسنا هیامرس هعومجمریز یع
، هیامراس نایا اریز
هب لهتم هورگ
تساه دارفا هن و .
هاب ار ترااهم و تلایاصحت داننام یلومهم یناسنا هیامرس ییااهنت
م ی ناوت درک سک ،
لیکاشت ار یعاامتجا هیامرس هدولاش هک ییاهراجنه اما ام
ی دانهد یترواص رد
ینهم رد رفن کی زا شیب هک دنراد نآ
اه س دنشاب میه .
یعامتجا هیامرس م
ی دناوت رفن ود زا (
ماه اب هک
دنراد یراکمه )
، ربرد ار تلم کی ات گ
ی در ( امایوکوف ، 9811 ) .
ملاس ار ههماج یعامتجا هیامرس رت
، رتابیکش و رتریبدت اب دیاش و رتاراد م
ی نک د . ماانتوپ راظن هاب ،
اراک و بوخ تموکح نتشاد جوم یعامتجا هیامرس م
ی دوش . رد ههاسوت یاهروشک ناداقف هاتفاین
یداصتقا دشر و ههسوت هدوقفم هقلح ار یعامتجا هیامرس هتسناد
دنا . دیدج داصتقا ،
یعامتجا هیامرس
هب ار راک م ی گ ی در همشچرس یداصتقا ماظن نوریب زا هک ییاهراجنه هب و هاتفرگ
دانا یااهراتفر راب و
ریثأت یداصتقا م
ی دنراذگ ، ناشن یدج هجوت م
ی دهد . زا ور نیا ، زا یاکی هلزنم هب ار نآ نانادداصتقا
صخاش اه هدرک حرطم ههسوت مهم ی نا
د .
« یعامتجا هیامرس »
هن اسک لئاسم یارب اهنت رایاسب رااکو
تسا تیمهااب و لاج ،
و لاج لیلاد هکلب ماهم
رات و ههاسوت یینوایچ یریگداای یاراب زاین ی
هب یریگراک امرس
ی ه اه دراد دوجو یعامتجا ی .
نااشن هدشرشتنم تاهلاطم و تاقیقحت ام
ی داهد نیاب
تیفیک و یعامتجا هیامرس ،
دواجو یمیقتاسم دانویپ یگدانز مواهفم و فده دراد
( راکیب ، 9838 ) .
رکد و رنلاسوا (
9111 ) ، نارااکمه و یچاواک (
9111 ) ، و کااکنک ک
ی راف ( 9111 ) و ماانتوپ ( 8111 )
نایب زکرد و گوه م
ی دننک ا یعامتجا هیامرس هک رظن نیا نامرد و ریسک
هاهماج یااهدرد همه شخب
تسا ، تسا یلوبقم رظن (
یناوضر ، 9811 ) .
ینامزاس یعامتجا هیامرس داعبا یعامتجا هیامرس یتخانش رصنع
مهارف هک دراد یهبانم هب هراشا رهاظم هدننک
، اهریبهت ، و اهریسفت س
ی متس اه ناایم رد کرتاشم یناهم ی
هورگ اه تسا . مهم رت ی ن هبنج اه ب نیا ی ده ترابع دنا نابز زا ، و اهدک اکح ی ت اه کرتشم ی .
یعامتجا هیامرس یراتخاس رصنع
یلک یویلا هب هراشا سامت
اه ینهی دراد دارفا نیب ی ،
دایراد یاسرتسد هنویچ و یناسک هچ هب امش .
مهم رت ی ن هبنج اه رصنع نیا ی ترابع
دنا هکبش طباور زا دارفا نیب یا
، هکبش یدنبرکیپ نامزااس و یا
انم س .
هطبار رصنع یعامتجا هیامرس یا
فیصوت هاب رییداکی اب دارفا هک تسا یصخش طباور یعون هدننک راراقرب نااشتلاماهت هقبااس لایلد
م ی دننک . مهم رت ی ن هبنج اه یعامتجا هیامرس زا دهب نیا ی ترابع
دانا داامتعا زا ،
ااهراجنه ،
تاامازلا ،
تیوه و تاراظتنا (
Rhodes, 2008
) .
لودج 2 . داعبا ینامزاس یعامتجا هیامرس
دعب هاتوک فیرعت
یتخانش رصنع مهم
رت ی ن هبنج اه دهب نیا ی ترابع
دنا نابز زا ، و اهدک اکح ی ت اه کرتشم ی .
یراتخاس رصنع رصنع نیا
ترابع دنا هکبش طباور زا دارفا نیب یا
، هکبش یدنبرکیپ سانم نامزاس و یا
.
هطبار رصنع یا
هبنج اه مرس زا دهب نیا ی یعامتجا هیا
ترابع دنا دامتعا زا ، اهراجنه ، تامازلا ، تیوه و تاراظتنا .
هنیشیپ شهوژپ
هیامرس یعامتجا یلماع
راذگریثأت رب
یروآون تسا ، نامه روط هک نژ ( 8113 ) و سکوراب و
وخفاان
( 8112 ) حرطم هدرک دنا ، هیامرس یعامتجا م
ی دناوت یرط زا داجیا یروآون و میهاست شاناد ، شهااک
ه هنیز یاه تلادابم و هریغ ، رب درکلمع نامزاس دراذگ ریثأت .
هب نیا یترت ، زا رظن اانل و لایپ ( 8112 )
هیامرس یعامتجا لقادح
هنوگود هب رب
لاهف ی ت اه ی هناروآون ریثأت م ی دراذگ ، لوا هکنیا یروآون مزلتسم
ییاریمه شناد
اه ی تسا یعونتم هک
هب یاضعا فلتخم نامزاس لهت دنراد ، هک س هیامر یعامتجا نیا
ییاریمه ار
مهارف م ی دنک . نیا مود هک هیامراس یعاامتجا زا
ایرط شیازافا و ایغرت یرااکمه و
یینهامه نیب
دارفا و یاهدحاو نامزاس فلتخم
، یروآون ار لیهست م ی نک د . رد عاقاو ، یاسرتسد هاب
تاعلاطا یروآون و
زا یایازم میقتسم هیامرس یعامتجا تسا
.
هکچسامات (
8118 ) رد کی ثحب یرظن ، تیمها هیامرس یعاامتجا رد
یروآوان الخ ار
رد هاس
طس یلم ، نیب یتکرش و نورد یتکرش حراطم ام ی دانک . زا راظن وا رد طاس نورد هیامراس یتکراش
یعامتجا هدنهددنویپ
ینورد و لماع یمهم یارب یروآون رد نیب یاهدحاو فلتخم
نامزاس ، نوچمه
یاهدحاو یقحت
و ههسوت ، یسدنهم و یبایرازاب ، هب رامش ام ی دایآ . ییااست و لااشوگ (
9113 ) ، رد
ههلاطم تکرش اه ی کینورتکلا نیب
یللملا ناشن تلادابت دنداد یعامتجا
دامتعا و زا یرط لماهت عبانم
نیب اهدحاو ، رب لخ شزرا و یروآون یدیلوت ریثأت یرادانهم دراد
. نماشات و نواسردنا (
9111 ) رد
دوخ ههلاطم هجیتن
م ی گ ی ر ن د یاهدانویپ هکباش
یا زا ایرط عامج یروآ و لااقتنا تااعلاطا رد
ناایم
یاضعا هورگ هب رجنم یروآون م
ی دوش .
نارااکمه و وراتپ ایزاتسانآ (
8198 ) تامداخ شاخب رد یروآوان و یعاامتجا هیامراس هاطبار
هطبار رصنع هک دندیسر هجیتن هب و دندرک یسررب ار نانوی یریشدرگ تبسن یعامتجا هیامرس یا
هب
دراد یریشدرگ شخب یروآون رب یرتشیب ریثأت ریید رصنع ود .
نسناه ( 9111 ) رد ههلاطم تکرش اه ی کینورتکلا یاشخبدنچ
، تافایرد ییاهداحاو
هاک شاناد
ار دوجوم زا
ریید یاهدحاو ،
زا یرط هکبش اه ی نیب یدحاو هب تسد م ی دنروآ ، هژورپ اه ی دواخ ار
س یر ع رت یم ماجنا دنهد و دنرتروآون .
یکاماتوک و
ناراکمه (
8112 ) رد ایقحت دواخ هاب نایا هاجیتن
دندیسر هک دامتعا نیب یدرف و مارتحا لباقتم م ی دناوت هرظن ا ، میهست شناد و لح هلئاسم ار یواشت و
تیوقت دنک . مایناماربوس و
دنوی ( 8112 ) رد ههلاطم یلوط 18 نامزاس یتهنص ، هجیتن دانتفرگ هیامراس
یناسنا ، ینامزاس و عامتجا ی ، ییاناوت رب و
تیفرر یروآون لاکیدار و یجیردات ریثأات
یام دانراذگ و
نآ اه ار شیازفا م ی دنهد . ههلاطم رد یا
اساک ( 8113 ) ناشن داد هیامرس یعامتجا ، هب هییو هابنج ااه ی
یراتخاس نآ
، لکش هب هکبش اه ی یمسر و یمسرریغ و
تکراشم یندم
، یریثأت رب تبثم لاهف ی ت اه ی
هناروآون م ی راذگ دن . رد یشهویپ ریید
، انل و لیپ ( 8112 ) ناشن دنداد هیامراس یعاامتجا راب
تایلاهف
هناروآون ریثأت هتشاذگ داهبا و هیامرس یعامتجا کی ره
رااثآ فالتخم و
ینااسمهان راب
لاهف ای ت ااه ی
هناروآون م ی دنراذگ . رد نیا نیب داهبا ، تکراشم یندم
ریثأت تبثم یرات راب تایلاهف هاناروآون تاشاد
.
دامتعا ینامزاس زین زا یرط نامز فرص رتشیب
یارب لاهف ی ت اه ی هناروآون ، هست لی هدننک یروآون تسا .
ناراکمه و یناوضر (
9811 ) هاطبار داهب هاک دندیاسر هاجیتن نایا هب دوخ شهویپ رد هیامراس یا
1. Tsai& Ghoshal
تکرش رد یعامتجا شناد یاه
شیپ ناینب یانیب
تاسا یروآوان هداننک .
نیانچمه ،
انژ ( 8113 ) رد
ههلاطم شا ناشن داد رصانع دهب یراتخاس هیامرس
یعامتجا ، هملج زا هزادنا هکباش ، ریثأات و راداانهم
یوق رب یروآون م ی دنراذگ و نینچمه ، رصانع دهب هطبار یا لماش دامتعا و یاهراجنه یتخانش
هاطبار
تبثم اب دنراد یروآون ،
یلو رصانع دهب یتخانش هیامرس یعاامتجا تباسن
هاب ود داهب رایید هاطبار
فیهض ی اب یروآون دنراد .
لدم یموهفم قیقحت
لکش 9 هب ناونع لدم یموهفم یقحت اب هجوت هب یااهریغتم ییااسانش
هداش تاهج نااشن نداد ریثأات
هفلؤم هیامرس یاه یعامتجا
ینامزاس رب یروآون ینامزاس ، یحارط هدش تسا .
لکش 1 . لدم یموهفم قیقحت
هیضرف یقحت یموهفم لدم یانبم رب یاه
یم یسررب ریز دوش
:
9 . دراد رادانهم ریثأت یروآون رب یعامتجا هیامرس یتخانش هفلؤم .
8 . هطبار هفلؤم دراد رادانهم ریثأت یروآون رب یعامتجا هیامرس یا
.
8 . دراد رادانهم ریثأت یروآون رب یعامتجا هیامرس یراتخاس هفلؤم .
شور قیقحت
شهویپ رضاح زا ظاحل فده ، یدربراک و
زا رگ هوحن رظن یروآد
هداد اه ، یفیصوت ییتسبمه عون زا
تسا .
یتخانش
هطبار یا یراتخاس
یروآون
یرامآ هنومن و هعماج ههلاطم دروم یرامآ ههماج ،
992 نآ نیب زا هک تسا مق ناتسرهش تارباخم نانکراک رفن اه
12 هب رفن
هداس یفداصت شور ،
تسا هدش باختنا هنومن ناونع هب .
عمج رازبا هداد یروآ
اه
یقحت یاهریغتم شجنس رازبا ،
سرپ تسا همانش .
یعامتجا هیامرس ریغتم یارب ،
همانشسرپ و تایپاهان
شوگ لا 9 ( 9133 ) لماش 83 همانشسرپ یکرت زین ینامزاس یروآون ریغتم یارب و هیوگ و زنمیج یاه
ناراکمه (
8113 ) ، زداینپ ( 8112 ) ، لهوس و ویجارپ (
8112 ) لماش 91 هایوگ هاب اک ا هداش هاتفرگ ر
تسا . هب سایقم هتفرگراک
د رد هدش همانشسرپ و
، جناپ فایط هانیزگ
تراکیل یا (
مقفاوام الامااک =
2 ،
مقفاوم = 2 ، مرادن یرظن =
8 ، مفلاخم = 8 مفلاخم الاماک و =
9 ) تسا . ییایاپ یسررب تهج ،
یراض
دش هبساحم خابنورک یافلآ .
یعامتجا هیامرس همانشسرپ یارببیرض نیا 18
1/
یروآوان هماناشسرپ و ،
31 1/
دمآ تسد هب ،
ناشن هک هدنهد تسا یقحت یاهرازبا سانم ییایاپ .
هداد اب اه یارجا نویاسرگر
هناگدنچ یطخ رد
مرن رازفا هیزجتSPSS
دش لیلحتو .
ی هتفا اه جیاتن و تیهمج یاهریغتم یسررب ناشن همانشسرپ یتخانش
هک تسا نآ هدنهد 8
1/
خساپ دصرد نز ناگدانهد
و 1 11/
یم درم دصرد دنشاب
. م ی ینا ی ن ینس 8 9/
دصرد فا دار 81 ات 81 لااس ، 8 81/
داصرد 81 اات 21
و لاس 8 21/
دصرد 21 لااب هب لاس تسا
. هقباس راک 83 مک هنومن دصرد زا رت
2 لاس ، 1 21/
داصرد
نیب 2 ات 91 لاس ، و 8 89/
زا شیب دصرد 91
لاس تسا . لودج رد ریید تاعلاطا یااه
8 و 2 ناایب
تسا هدش .
1. Nahapiet & Ghoshal
لودج 3 . تیعمج تاعلاطا هنومن یتخانش
ریغتم صخاش
دصرد
درم سنج 1
11/
نز
/8 1
نس 81
- 81 لاس
/8 9
81 - 21 لاس
/8 81
21 - 21 لاس 21
21 - 21 لاس
/8 1
لودج 4 . تیعمج تاعلاطا هنومن یتخانش
یسررب یارب ضرف
هی اه تسا هتفرگ ماجنا هناگدنچ یطخ نویسرگر یقحت ی .
هفلؤم هیامراس یاه
لماش یعامتجا تخانش
ی ، هطبار ناوانع هاب ینامزاس یروآون و لقتسم ریغتم ناونع هب یراتخاس و یا
تسا هدش هتفرگرظن رد هتسباو ریغتم ،
لدم شزارب زا سپ ،
حرش هب جیاتن لودج
2 تسا .
لودج 5 هناگدنچ یطخ نویسرگر هجیتن هصلاخ .
لدم یگتسبمه نییعت بیرض هدشلیدعت نییعت بیرض هدشدروآرب درادناتسا یاطخ
9 1/8 1/11 1/113 1/82218
لودج ربانب 2
، هتفای شزارب لدم نییهت یرض 11
1/
تسا .
لودج .6 لیلحت راو ی سنا ( لدم یرادانعم یسررب )
ANOVA
دم
ل تاروذجم عومجم یدازآ هجرد تاروذجم نیگنایم Fهرامآ یرادانعم حطس 9
نویسرگر 1/329 9 1/329 1/822 1/111
هدنام 3/218 18 1/991
لک 1/282 12
ریغتم صخاش
دصرد
راک هقباس 8
- 2 لاس 83
2 - 91 لاس 1
21/
91 لاس رتلااب و 8
89/
کردم ملپید وف و ملپید
28
سناسیل 21
رتلااب و سناسیل وف 3
لودج یانبم رب 2
، لدم نیا رد یرادانهم طس 111
1/
زا هک اجنآ زا و تسا 12
1/
تاسا رتمک ،
شزارب لدم تسا سانم هدش
.
لودج 7 . لدم بیارض
لدم
درادناتسا ریغ بیارض درادناتسا بیارض
هرامآ یرادانعم عطس بیرض درادناتسا یاطخ اتب
تباث یرض 9/112 1/812 1/881 1/111
لقتسم ریغتم
یتخانش 1/823 1/112 1/811 8/218 1/113
هطبار
یا -1/192 -1/992 1/113 1/192
- 1/132
یراتخاس 1/923 9/822 1/891 1/923 1/118
هتسباو ریغتم :
ینامزاس یروآون
ناشن یارض راراق ییااهن لدام رد یتخاناش هفلؤم طقف لقتسم ریغتم هس زا هک تسا نآ هدنهد
یم یم فذح لدم زا ریید هفلؤم ود و دریگ دنوش
. هاب یراداانهم طس تاسد
یتخاناش هافلؤم هدامآ
113 1/
زا رتمک رادقم هکنیا هب هجوت اب هک تسا 12
1/
تسا ، ینهم هفلؤم نیا تسدب ریثأت یرض راد
تسا ، یراداانهم طاس هکنیا هب هجوت اب ریید هفلؤم ود هرابرد نآ
ااه زا شیاب 12 1/
تاسا ، راداقم
ریثأت یرض نآ
اه تسین رادانهم .
هب تباث یرض رادقم هکنیا لیلد 11
9/
زا نآ یرادانهم طس و 12
1/
تاسا رتمک ،
یراض نایا
د تسا رادانهم یم یقاب ییاهن لدم ر
دنام . نیاربانب ، یروآون هتسباو ریغتم لماش ییاهن نویسرگر لدم
تسا لدم تباث یرض هارمه هب یتخانش هفلؤم لقتسم ریغتم و .
هجیتن و ثحب
بواسحم نامزااس یاراب یتروراض یتبااقر تایزم تاهج رد طیاحم تارییغت و یروآون هب هجوت یم دوش . ههلاطم و یسررب میهافم ، گییو ی اه و لماوع رثؤم رب یروآون ینامزاس ناشن م ی دهد یروآون
رد نامزاس اه زا یثحابم تسا هک اب دشر یژولونکت ،
هدیچیپ ندشرت نامزاس اه تاباقر و ینامزااس
راب
تیمها هاییاج و شقن نآ رد نایم ناریدم ، نانکراک ، ناریشهویپ ناصصختم و
مولع فلتخم هدوزافا
هدش تسا و هچنآ د هب نامزاس اه رد رصع یزورما لوحتم رد
تهج یبایتسد هب فادها کمک دهاوخ
درک ، یسررب و ییاسانش لماوع رثؤم داجیا رد یروآون تسا . رد نیا اتسار ، هیامرس یعامتجا هب
ناونع
یکی زا شیپ طرش اه و لماوع رثؤم یروآون رب ینامزاس
ییاسانش دش
، هک راب سااسا هاتفای یااه نایا
شهویپ مرس یتخانش هفلؤم یعامتجا هیا
و عیراست اجوم و دراد ریثأت ینامزاس یروآون تهج رد
یم نامزاس رد یروآون ریثأت دوش
. هفلؤم زا یکی ریثأت دییأت یروآوان راب یعاامتجا هیامراس یاه
، هاب
یقحت هدننکدییأت یعون لاشوگ و ییاست یقحت هلمج زا نیشیپ یاه
( 9113 ) ، دانوی و مایناماربواس
( 8112 ) اراکمه و نچ و ن
( 8113 ) تسا . اساک یقحت هک تسا نیا مهم (
8113 ) انژ و ( 8113 )
ناشن تسا یروآون رب یراتخاس هفلؤم ریثأت هدنهد .
نینچمه ، نارااکمه و یناواضر یقحت (
9811 )
ناشن هطبار هفلؤم هک تسا نآ هدنهد یا
، دراد یروآوان راب یراداانهم ریثأات .
ااب ایقحت نایا جیااتن
یقحت م الاماک هدشدای یاه تاسا هداش داییأت یروآوان رب یتخانش هفلؤم ریثأت طقف و تسا توافت
.
یقحت اب ار یقحت نیا هک هچنآ اساک یاه
( 8113 ) ، نژ ( 8113 ) نارااکمه و یناواضر و (
9811 )
یم هباشم دنک
، هدشدای یقحت راهچ ره رد تسا نیا ،
یعاامتجا هیامرس هفلؤم هس زا هفلؤم کی طقف
د رادانهم ریثأت یروآون رب دنرا
هب هجیتن نیا و نامزاس توافت لیلد
و ناریاشهویپ یاسررب دروم یاه
توافت تسا ینامزاس نهرف یاه .
هنیشیپ هب هجوت اب داش ناایب هک یا
، رد یعاامتجا هیامراس دااهبا
نامزاس رد یروآون اب هطبار هتاشاد یتواافتم ریثأت توافتم یاه
یامن و دانا رد شهویاپ جیااتن ناوات
اتسارمه ار ینامزاس ریثأات ثایح زا یاسررب نایا و تاسناد رایید نامزاس رد راظتنا دروم جیاتن اب
هب هدشدای نامزاس یارب ینامزاس یروآون رب یعامتجا هیامرس تسا یرورض هناگادج روط
. نینچمه ،
جیاتن ساسا رب ،
هتکن شزاراب ییاهن لدم رد هک تسا نیا ریید لیمأت لباق یا هاتفای
، یراض راداقم
تارییغت 11 1/
هب ناشن رادقم نیا هک دمآ تسد هک تسا نآ هدنهد
طقف 1 یروآوان تاراییغت دصرد
شهویپ دروم نامزاس رد ،
یعامتجا هیامرس ریغتم طسوت (
یتخانش دهب )
یم هیجوت و دوش
19 دصرد
هاب و تاسا هاتفرین راراق راظن دام ایقحت رد هاک تسا ریید لماوع زا یشان یروآون تارییغت زا یم هیصوت یتآ ناریشهویپ شیپ هب دوش
دننک یسررب ار یروآون ریید یاهدنیآ .
هیامرس یتخانش دهب
یعامتجا مهارف هک دراد هراشا یهبانم هب
رهاظم هدننک ،
اهریبهت ، و اهریسفت س
ی متس اه کرتشم یناهم ی
نایم رد هورگ اه تسا . مهم رت ی ن هبنج اه دهب نیا ی ترابع
دنا نابز زا ، و اهدک اکح ی ت اه کرتاشم ی .
ظنم نیدب یم رو یمسرریغ و یعامتجا یاهورگ هب هجوت اب ناوت ،
لااخ یاهرظن داجیا و یروآون هب
درک کمک نامزاس رد هناروآون و .
مران یاابقر رواهر اب ریخا لاس دنچ رد تارباخم تکرش یرازافا
هدوب هجاوم یدایز تاسا هداش رجنم نآ یدمآرد دایز تفا هب و دنا
، نیانچمه ،
نامزااس ناوانع هاب
اب رتریگرد نامزاس اب هسیاقم رد یروآون
یم ریید یاه یب و دشاب
ناوانع هب ار راکتبا و یروآون کش
تسا هتفریذپ یتباقر یتیزم ،
تاسا یاکمک رازبا تارباخم تکرش رد یعامتجا هیامرس یتخانش دهب
یم هک یرااکمه هب ار نامزاس یاضعا و دشاب نامزاس رد لرتنک یمسر یاهراکوزاس نیشناج دناوت ،
و تکراشم یغرت رییدمه اب اهرظن و تاعلاطا لدابت
دنک ، نیا هک ، دوخ ، و یقد قحت و یروآون
عیرس یم لیهست ار نامزاس فادها رت دنک
. عقاو رد ، دامتعا یلااب طس و تبثم طباور ،
میهاست بس
یب شناد مشچ
یم نانکراک نیب تشاد دوش
، نامزااس دراکلمع و رااکتبا دوابهب ثاعاب لماهت نیا هک
یم وش د . نیاربانب ، بوکرس هک یسارکوروب یرورضریغ هیلا تسا راظتنا رد تیقلاخ و یروآون هدننک
تسا نامزاس نانکراک نیب ،
دارافا رااتفر رب تراظن و لرتنک فرص هک ینامز و عبانم و دوش نرمک
یم نامزاس دوش
، تیلاهف و دیدج یاهرظن لخ فرص دوش هناروآون یاه
، شاخب رد راظن هب نیا هک
یتلود یم هدید رتمک تارباخم هرادا دوش
.
عبانم ذخآم و
9 . دروب ی و ، پی ر ( 9832 ) لکش . اه ی امرس ی ه ، امرس هی یاه عامتجا ی
؛ دامتعا ، سارکومد ی ، و ههسوت .
همجرت ک ی نا شخبجات ،
نارهت ، رشن ش ی هزار .
8 . رکیب ، نیاو ( 9838 ) تیریدم . و هیامرس یعامتجا . همجرت دهمدیس ی یناولا و اضردمحم بر
یهی
نیجدنم . نارهت ، تاراشتنا نامزاس
تیریدم یتهنص .
8 . هدازکیب ،
؛رفهج یدمحمروپ ،
هدیرف ( 9831 ) . هیامرس یرکف رد نامزاس اه ی هرازه موس لصف . همان
رصع تیفیک ، هرامش 93 ، 23 - 22 .
2 . ولهپ ا این ن
، نیسح ( 9819 ) . هیامرس«
رکف ی اراد یی اهنپ ن رب یا رترب ی رد ر
»تباق همانهام .
یسدنهم یریدم
ت ، 2 ( 22 ) ، تاحفص 22
- 21 .
2 . یناپوچ ، ردیح ( 9811 ) یسررب . هطبار نیب یربهر لوحت نیرفآ اب شیارگ هب یروآون ینامزاس رد
یماهس تکرش همیب
زربلا . ایاپ ن ن یسانشراک هما دشرا
، تیریدم یشزومآ ، هایشناد نارهت .
2 . یناوضر ، ییارغط ؛نارهم ،
یقتدمحم (
9811 ) .
« شقن د یعامتجا هیامرس ینیرفآ هب شیارگ ر
تکرش رد ینامزاس یروآون شناد یاه
ناینب
» لوحت تیریدم همانشهویپ . ،
8 ( 2 ) ، تاحفص 82
-
83 .
1 . نیرز بس ، یدهم ( 9811 ) یسررب . هطبار نیب هیامرس یرکف اب شیارگ هب یروآون ینامزاس
نانکراک نارهت هایشناد یروانف و ملع کراپ ،
نایاپ دشرا یسانشراک همان ،
ناور هدکشناد انش
و یس
یتیبرت مولع ،
نارهت هایشناد .
3 . هقجلاس ،
؛رجنس یرران ، ناگیم ( 9831 ) .
«ن شق تیریدم شناد
ینمض رد تیقلاخ و یروآون
» .
تیقلاخ یلم سنارفنک نیلوا یسانش
، ناریا یروآون یسدنهم وTRIZ
، نارهن ، نابآ هام 9831 .
1 . امای وکوف ،
سنارف سی ( 9811 ) یعامتجا هیامرس مظن نایاپ . و
نآ ظفح . سابهملاغ همجرت
یلسوت ، نارهت ، ههماج نایناریا
91 . نملک ، زمیج ( 9811 ) نب . یاهدای رظن هی یعامتجا . همجرت یروبص رهچونم ،
نارهت ، ین رشن .
