University of Tehran
Journal of Forest and Wood Products
Home Page: https://jfwp.ut.ac.ir Online ISSN: 2383-0530
Determining the most suitable planting spacing for superior poplar clones in Markazi province based on wood production performance
Gholam Reza Goodarzi1* | Fatemeh Ahmadloo2 | Mohsen Calagari3
1. Corresponding Author, Research Division of Natural Resources, Markazi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Arak, Iran. Email: [email protected]
2. Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran. Email: [email protected]
3. Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, I.R. Iran. Email: [email protected]
ARTICLE INFO ABSTRACT
Article type:
Research Article
The proper spacing for planting stands is of special importance in producing well- shaped, high-quality trees with straight trunks and few knots, as well as in meeting wood production needs. In this study, the wood production performance of five successful clones of Populus nigra L. was tested at different planting spacings.
Initially, a sufficient number of cuttings were obtained from the clones, and seedlings were produced in the nursery. Then, 81 one-year-old seedlings from each clone were planted at three different spacings (2×3, 2×2, and 2×1 m) and in three replicates with a randomized complete block design as split plots. Vegetative characteristics such as diameter at breast height (DBH) and total height were measured annually, and the current and average annual increments of DBH, height, and volume were calculated. The damage caused by Phloeomyzus passerinii Sign., Paranthrene tabaniformis Rott., and Monosteria unicostata (Muls & Rey) attacks was also recorded. The results showed a statistically significant difference in vegetative variables of volume per ha and average production among the different planting spacings and clones. The P.n.62/154 clone had the greatest increment in volume per ha, and the highest average yield of wood production per ha after three years was at a spacing of 2×1 m and in the P.n.62/154 clone. The P. n.62/154 clone at 2×1 m spacing is recommended for short-term exploitation and at 2×2 m spacing for medium-term exploitation. Pest investigation showed that the P. n. betulifolia 17/13 clone had the greatest damage to pests at a spacing of 2×3 m, with an 18.52%
frequency. The P. n.62/154 clone at a planting spacing of 2×1 m with an average wood production of 90.88 m3 ha-1yr-1 for short-term exploitation and at a planting spacing of 2×2 m with an average wood production of 44.36 m3 ha-1yr-1 for medium- term exploitation are recommended in Markazi Province.
Article History:
Received 15 February 2023 Revised 08 May 2023 Accepted 14 May 2023 Published online15 June2023 Keywords:
Average production, Current increment, Planting density, Poplar plantation, Wood farming.
Cite this article: Goodarzi, G. R., Ahmadloo, F., Calagari, M. (2023). Determining the most suitable planting spacing for superior poplar clones in Markazi Province based on wood production performance. Journal of Forest and Wood Products, 76 (1), 75-89.
DOI: http//doi.org/10.22059/jfwp.2023.355489.1241
© The Author(s) Publisher: University of Tehran Press.
DOI: http//doi.org/10.22059/jfwp.2023.355489.1241
نارهت هاگشناد
رف و لگنج ةيرشن آ
هدرو بوچ ياه
:هيرشن تياس https://jfwp.ut.ac.ir
:يكينورتكلا اپاش 0350
- 3535
لصاف نيرتبسانم نييعت ة
نلک تشاک قفوم ياه
رب يزکرم ناتسا رد ربونص ساسا
ديلوت درکلمع
بوچ
یزردوگ اضرملاغ
1
|*
ولدمحا همطاف
|2
یرگلاک نسحم
3
1 ،لوئسم هدنسیون . قحت شخب
ی تاق بط عبانم یع ی
، قحت زکرم ی تاق زرواشک شزومآ و ی
بط عبانم و یع ی زکرم ناتسا ی
، قحت نامزااس ی
،تااق ورات و شزوامآ ی
ج زروااشک ی
،
ا ،کارا ی نار :همانایار . [email protected]
2 . قحت نامزاس ،روشک عتارم و اهلگنج تاقیقحت هسسؤم ی
،تاق ورت و شزومآ ی
ج زرواشک ی
، ا ،نارهت ی نار :همانایار . [email protected]
3 . قحت نامزاس ،روشک عتارم و اهلگنج تاقیقحت هسسؤم ی
،تاق ورت و شزومآ ی
ج زرواشک ی
، ا ،نارهت ی نار :همانایار . [email protected]
هلاقم تاعلاطا هديکچ
:هلاقم عون یشهوژپ خیرات :هلاقم یاه
رات ی خ رد ی تفا : 22 / 11 / 1041
رات ی خ یرگنزاب : 11 / 42 / 1042
رات ی خ ذپ ی شر : 20 / 42 / 1042
رات ی خ راشتنا 25 : / 43 / 1042 لااصاف
ة شوخ ناتخرد دایلوت رد ،هدوات باسانم تااشاک انت یاراد ،تیفیکاب ،مرف
ة ماک و تاسار زاین و هراگ
هژایو تایمها یبوچ یاهزاین نیمأت دراد یا
. نیا رد قیقحت دادعت جناپ ربوناص قافوم نالک ةانوگ
Populus
nigra L.
شیامزآ رد هک بوچ دیلوت درکلمع زا یراگزاس یاه
یدایز ندوب رادروخرب د
دروم شیاامزآ دراکلمع
فلتخم تشاک لصاوف رد بوچ دیلوت رارق
.تفرگ نلک زا ادتبا رد و هداش هیهت هملق یفاک دادعت هب روکذم یاه
نآ زا هنازخ دیلوت لاهن اه
سپس .دش دادعت هب نلک ره زا 11
کی لاهن هلصا لصاف هس رد هلاس
ة تاشاک 2
× 3 و
2
× 2 و 2
× 1 آ حرط بلاق رد رارکت هس رد و رتم یرام
کولب هب یفداصت ًلاماک یاه تروص
ترک هداش درخ یاه
.دش تشک لاهن تشاک زا سپ
اه
، شیور لصف نایاپ رد هلاس همه
، یگژیو دننام یشیور یاه هنیاسربارب رطق
و
عافترا لک هزادنا یریگ سپس و یراج شیور و
مامج و عاافترا ،رطق طسوتم شیور نیانیمه .داش هباساحم
زا یشان تاراسخ زا یرادربرامآ تافآ ةلمج
یور رب نلک یاه اب یسررب دروم ه
تاب یاناوارف هدهااشم ترواص
یشیور یاهریغتم یارب ربونص نلک و تشاک ةلصاف لباقتم ر ا هک داد ناشن سنایراو ةیزمت جیاتن .دیدرگ ممج
دیلوت طسوتم و راتکه رد یاراد یرامآ رظن زا
ینعم فلاتخا راد
یم .دشاب راتکه رد ممج شیور رادقم نیرتشیب
نلک هب طوبرم
P.n.62/154
رد نآ نیرتمک و
P.n.56/72
هب دیلوت درکلمع نیگنایم نیرتشیب .تسا هدمآ تسد
تشاک ةلصاف رد تشاک زا دعب موس لاس نایاپ رد راتکه رد بوچ 2
× 1 رتم نالک رد و
P.n.62/154
راداقم ااب
11 / 04 تن .تشاد دوجو راتکه رد بعکمرتم نالک هاک داد ناشن تافآ یسررب جیا
P.n. betulifolia 17/13
رد
تشاک ةلصاف 2
× 3 اب رتم 52 / 11 نالک .تاشاد ار تاافآ هاب تراسخ نیرتشیب یناوارف دصرد
P.n.62/154
رد
تشاک ةلصاف 2
× 1 رتم دیلوت طسوتم اب 11
/ 04 هرهب یارب لاس رد و راتکه رد بعکمرتم هاتوک یرادرب
رد و تدم
تشاک ةلصاف 2
× 2 رتم دیلوت طسوتم اب 32
/ 00 هرهب یاراب لااس رد و راتکه رد بعکمرتم نایم یرادراب
،تدام
یم داهنشیپ یزکرم ناتسا یارب .دوش
:هژاودیلک ،تشاک مکارت ،یراج شیور ،یراکربونص دیلوت طسوتم .
:دانتسا
،یزردوگ
؛اضرملاغ
،ولدمجا
؛همطاف یرگلاک نسحم ، ( 1042 .) نیرتبسانم نییعت لصاف
ة نلک تشاک رب یزکرم ناتسا رد ربونص قفوم یاه ساسا
بوچ دیلوت درکلمع لگنج ةیرشن .
رف و آ هدرو بوچ یاه ، 62 ( 1 ،) 65 - 10 . DOI: http//doi.org/10.22059/jfwp.2023.355489.1241
.ناگدنسیون©
:رشان .نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم
DOI:http//doi.org/10.22059/jfwp.2023.355489.1241
1 . همدقم
لگنج هنوگ اب یراک یاه
دنت هب لاغتشا دامیا قیرط زا دشر رد میقتسمریغ و میقتسم روط
عسوت ة .دراد یمهم شقن اهاتسور یداصتقا
قیقحت و هعلاطم هنوگره یراگزاس یسررب هلمج زا ربونص عونتم ماقرا یور
تشاک مکارت ، نلک بوچ دیلوت نازیم و
،نآ فلتخم یاه
دیلوت شیازفا تهج رد ر ؤم یماگ یراکربونص حطس هعسوت ،حطس دجاو رد
نیا رد هعماج یاهزاین عفر و بوچ رتشیب هچره دیلوت ،اه
تسا هنیمز
. Modir Rahmati
( ناراکمه و 1306
هدرک شرازگ ) هک دنا
پ ات ناایا امانرب ة ماشش هعسوت ، زواج ة تعنص 13 نوایلیم
فراصم باعکمرتم بوچ
زاین یلاجرد ،تاشاد داهاوخ هاک
ناوت راثکادج بواچ نایمأت 5
اات 2 تاسا باعکمرتم نوایلیم [
1 .]
نیاربانب دوجواب عاسوت ة هزواج نایا ،بوچ تعنص نوزافازور هجاوم بواچ دیلوت تیدودحم لکاشم اب
تسا بوچ تعارز.
دیاب ااب
هب لاغتاشارپ و هدزابرپ تاعنص یااهزاین نایمأت و لگانج ظافج فداه لئااسم زا یکی ناوانع
یدربهار دوش هتفرگ رظنرد رواشک
،
ارچ هاک روشک رد یداایز هتاسباو عیانص دنراد دوجو
لاغتاشا هاک یدایز
هدرک داامیا ماه دانا
.
ةلصاف تشاک ای نازیم مکارت حطس دجاو رد مهم زا یکی
راذگری أت لماوع نیرت رب
،هنت تیفیک دوبهب ،یرطق شیور رادقم
هب ناتخرد بوچ دیلوت تیاهن رد و هنلااس یممج و ینیمز ةیور ،یعافترا تباقر تلع
هشیر یاه ،رون بسک رد ناتخرد یجات و یا
.تسا ییاذغ داوم و بآ ةلصاف
یم بسانم تشاک نس دناوت
بسانم ار تشادرب میظنت نآ فادها اب
ار حطس دجاو رد بوچ دیلوت و
د شیازفا هدا و همیتن رد دمآرد
یدیلوت دجاو شیازفا
یم دبای نینیمه . دلوم لاغتشا دامیا نمض
، زاین دروم هیلوا داوم زا یشخب
هدننک فرصم عیانص چ
ت بو أ نیم یم دوش . هنوگ تشرس رب ینتبم ناتخرد بسانم مکارت باختنا اه
نلک ای اه و یگژیو یاه هاگشیور
.تسا یشرورپ تایلمع یارجا و شیازفا اب
تشاک لصاوف ربونص ناتخرد ،رتلااب نینس رد
زا بوچ دیلوت یم رادروخرب یرتشیب
دنوش
[ 2 ] . یسررب روشک زا جراخ و لخاد رد ربونص ناتخرد دیلوت و شیور ریداقم رب نآ ری أت و تشاک هلصاف ةنیمز رد یددعتم یاه
.تسا هدش مامنا
Alijanpour
( نارااااکمه و 2410
) هصخشم یاسررب رد یاه
هدوت یفیک و یمک رد یزیربت ربونص یاه
هردناوید ناتسرهش ناتسا
ناتسدرک اب
ود لاصاف ة تاشاک 1
× 1 و راتم 2
× 2 هامیتن نیا هب راتم دندیسر
هک هقطنم نیا رد
، لصاف ة
تشاک
، نااتخرد لک عافترا رب یلو درادن هنیسربارب رطق شیازفا رب ینادنچ ری أت ربونص
ر ؤم تسا [ 3 .]
جیاتن یسررب دادعت 14 نلک
تشاک لصاوف رد نکیرماروا گرود و سدیئوتلد 3
× 3 ، 0
× 0 ، 5
× 5 و 2
× 2 کی زا سپ نلایگ ناتسا رد رتم رود
ة 12 داد ناشن هلاس
سدیئوتلد نلک هک
P. deltoides 72/51
هلصاف رد 3
× 3 اب رتم 32 ار بوچ دیلوت درکلمع نیرتشیب لاس رد راتکه رد بعکمرتم
شاد .ت تلد نلک ود نینیمه سدیئو
P.d.72/51
و
P.d. 62/55
)یتمجر(
هب اب بیترت 31 و 34 لاس رد و راتکه رد بعکمرتم زا سپ
کی رود ة هرهب یرادرب 12 هلاس
، رد ار بوچ دیلوت درکلمع نیرتشیب لصاف
ة 0
× 0 رتم ناشن [ دنداد 0 .]
Hemati
و
Modir Rahmati
( 2445 ) هب بسانم نییعت روظنم نلک راهچ ،تشاک هلصاف نیرت
هنوگ زا
P. nigra
ش لما نلک یاه
P.n.62/145
،
P.n.63/135
،
P.n.62/172
و
P.n.42/78
تشاک هلصاف رامیت راهچ رد 2
× 1 ، 2
× 2 ، 2
× 3 و 2
× 0 هاشنامرک ناتسا رد رتم ار
رارق شیامزآ دروم
دنداد . کی زا سپ جیاتن رود
ة 1 هک داد ناشن هلاس رد
لصاف ة 2
× 1 نلک رتم
P.n.63/135
اب 3 50/
راتکه رد بعکمرتم و
لاس رد و
هلصاف رد 2
× 2 اب رتم 3 30/
راتکه رد بعکمرتم و
تشاد ار بوچ دیلوت درکلمع نیرتشیب لاس رد .
رد لصاف ة 3
× 2 نلک رتم
P.n.62/154
اب هنیس ربارب رطق نیگنایم 0
/ 13 یتناس اب و رتم بوچ دیلوت 20
بعکمرتم راتکه رد
و لاس رد لوصحمرپ مقر نیرتهب
رد تسا هدوب هلصاف نیا [
5 ].
لیاوا زا هیکرت روشک رد هد
ة 1064 تشاک لصاوف رد بوچ دیلوت یفیک و یمک درکلمع شیازفا اب طابترا رد یدایز تاقیقحت
هب فلتخم نلک یور رب هژیو
P.euramericana I-214
مامنا .دش بوچ هب رازاب زاین هب هجوت اب تاقیقحت نیا رد روطق یاه
، لصاوف
تشاک 0
× 0 ات رتم 2
× 2 تفرگ رارق یسررب دروم رتم هاگشیور رد ربونص دشر و
لودج و ممج لودج و هدش یسررب فلتخم یاه
تسا هدش هیهت هنوگ نیا یارب لوصحم [
2 ] هک داد ناشن نیققحم جیاتن.
ازفا اب هدوت ممج ی
ش هاگشیور یزیخلصاج نیمه و
ی ن اب
ازفا هلصاف شهاک ی
ش ی تفا اما ةلصاف مک تشاک هب
نتشاد لیلد داعبا
یرطق ،کچوک ارب ار دوس رثکادج تسا نکمم ی
راکربونص
مضت ی ن دنکن هک ا هب ی ن لد ی ل داعبا اب ربونص بوچ هک تسا کچوک یرطق
ق اب ی تم اه ی اپ یی ن رت ی اقم رد ی هس بوچ اب اه ی داعبا اب
گرزب رت هب شورف یم دسر [ 2 ] باختنا .
لصاف ة متسیس عون ،هاگشیور طیارش ،ربونص نلک عون دننام یلماوع عبات ربونص رد تشاک
تشاک )یقیفلت ای صلاخ(
بوچ دیلوت تیریدم فادها و تسا
جیاتن.
یراکربونص کی 11
تفه اب هلاس ةلصاف
زا تشاک 2
× 2 ات رتم
0
× 2 هنوگ اب رتم
Populus tomentosa
رتشیب تشاک مکارت رد هک داد ناشن ،نیچ رد یارب تباقر و هدوب دیدش ناتخرد نیب تباقر
هب دشر تافص نیگنایم .تسا دایز ییاذغ داوم و بآ ،رون دننام کیژولوکا لماوع ای تشاک مکارت شهاک اب یهجوت لباق روط
ةلصاف
لباقم رد و هتفای شیازفا رتشیب تشاک ةلصاف
نینس رد .تشاد تخرد عافترا دشر طسوتم رب یرتمک ری أت تشاک رد دشر هیلوا
5 -
3 یگلاس
، ةعسوت تشاک مکارت رد یعافترا دشر دایز
ا اب یلو دوب مک تشاک مکارت زا رتشیب ف
رطق یدایز دج ات ناتخرد نس شیاز
[ تفای شیازفا رتشیب تشاک هلصاف ای مک تشاک مکارت رد عافترا و هنیس ربارب 2
تشاک هلصاف هس ری أت اداناک رد .]
1
× 1 ، 3
× 3 و
5
× 5 ر یور رتم دیلوت و دش
یز ةدوت نلک شیازفا اب داد ناشن جیاتن .تفرگ رارق هعلاطم دروم لاس جنپ تدم رد ربونص دیربیه یاه
ةلصاف هیور و یرطق دشر تشاک لاس رد یعافترا دشر نامزمه و هتفای شیازفا ینیمز
نس شیازفا اب و رتمک تارییغت اب هیلوا یاه
[ تسا هتشاد یشیازفا دنور ناتخرد 6
.]
رد لوط تاظجلام هب هجوت اب ربونص تشاک مکارت رب یتاقیقحت قباس یولاسگوی روشک
رود ة تسا هدش مامنا دیلوت لباق بوچ ممج تیفیک و تیمک زین و تشادرب .
کی رد صرع ة رد یشیامزآ یشاج
ة ناخدور ة و بوناد
بوچ ممج کبس یبوسر کاخ یور گرود نلک
نکیرماروا ربونص
P.e. I-214
رد لصاف ة تشاک 25 0/
× 25 0/
( رتم 555 رد تخرد
کی زا سپ )راتکه رود
ة 11 ،دشر هلاس 6
21/
اب هسیاقم رد هک تسا هدوب لاس رد و راتکه رد بعکم رتم لصاف
ة تشاک 3
× 3 رتم
( 22 سا هتشاد یرتشیب بوچ ممج )راتکه رد و لاس رد بعکم رتم [ ت
1 .]
امنآ زا یارش هک ط و یمیلقا خ ور هقطنم ره یکا ی
شر د ،
تیفیک و درکلمع بوچ
رد خ ش هتشاک نات د
م هقطنم نآ رد ه ؤ
بسانم و نیرتهب نییعت نیاربانب ،تسا ر کارت نیرت
م ارب ی هقطنم ره
یو اب ژ یگ اه ی توافتم یمیلقا شیامزآ هب زاین ،
اه ی تاقیقحت و قیقد درتسگ
ة هقطنم ا ی دراد یفرط زا.
، باختنا مدع ةلصاف
تشاک
بسانم نلک زا هدافتسا مدع و دیلوترپ یاه
ناعراز طسوت یزکرم ناتسا رد بوچ تعارز ةدننکدودحم و ر ؤم لماوع زا
[ تسا 0 ]
تشاک مکارت یسررب هک نلک یفرعم و ناتسا رد بسانم
رورض ار لوصحمرپ یاه ی
یم دزاس .
لماوع ءزج تافآ ی
تراسخ هک دنتسه اه
ی مک ی ک و یف ی هجوت لباق ی
ربونص هب ار یراک
اه م دراو ی رد یتسیاب هک دننک لجرم
ة
نلک لوا تراسخ نازیم و ییاسانش تافآ عون و ساسج یاه ات دنوش یسررب هدراو یاه
شور هزرابم یاه نآ اب
اه یارب شهاک
نییاپ هب تافآ تیعمج یر ؤم یداصتقا نایز حطس زا رت
، همانرب بلاق رد .دوش هضرع و نیودت یتیریدم یاه
ربونص ناتخرد یارب
هدنز و بوچ دیلوت ینام
و نتشاد نت ة یرامیب و تافآ هنوگ ره زا یراع هرود رد بآ زا یصخشم ریداقم هب زاین اه
یمظنم ینامز یاه
هک دنراد یمئاد عبنم اب ب
ه شیازفا لیلد یهدزاب
متسیس ،بآ هرطق و راشف تحت یرایبآ یاه
لاهن دیلوت یارب یا رد
هنازخ و اه
عسوت ة رد بوچ تعارز یم هدافتسا کشخ همین و کشخ قطانم
دوش
.
نیا یارجا زا یلصا فده قیقحت
، بسانم نییعت نیرت
لصاف ة تشاک یزکرم ناتسا یمیلقا طیارش رد ب
ه دیلوت شیازفا روظنم
حطس دجاو رد بوچ نآ بقاعتم و
هرهب رثکادج هیامرس زا یرو
هتفرگ مامنا یراذگ یم
نیا رب هولاع .دشاب
، نلک یاه بسانم ربونص
هک بوچ دیلوت درکلمع ظاحل هب دنراد فلتخم تشاک لصاوف رد بسانم تیعضو
، .دش دنهاوخ یفرعم
2 . شور شهوژپ یسانش
2 - 1 . طنم شهوژپ ةق
نیا رد قیقحت رد عقاو کارا یزرواشک تاقیقحت هاگتسیا
یشاج ة کارا رهش یقرش هب
تدم راهچ لاس ( 1044 - 1306 ) تفرگ مامنا
لودج(
1 .) تاصتخم هصرع ییایفارغج
13″ 46′ 30° ضرع لامش ی
″و
′ 25
°00 00 لوط یقرش تسا . یگژیو یمیلقا مهم یاه
ناتسرهش کارا
لودج رد 1
هئارا تسا هدش [
14 ].
لودج 1 . تاعلاطا لقا ی م ی 04 هلاس ا ی هاگتس دمه ی نابد ی (ا ی هاگتس دک اب کارا 04620 ) هصرع تشاک رد ناتسرهش کارا
یتناس ۀجرد( امد )دارگ
نیگنایم یگدنراب هنلااس
( م یل ی رتم ) نیگنایم
تبوطر هنلااس )دصرد(
میلقا زا عافترا
ایرد حطس )رتم(
ریخبت نیگنایم یلیم( هنلااس )رتم
لقادح یامد قلطم رثکادح
یامد قلطم نیگنایم
یامد هنلااس نترامود
هژربمآ
5 / 34 - 00 10
2 / 346 02
همین کشخ درس و کشخ
1643 6
/ 2435
یخرب ،شهوژپ عورش زا شیپ یگژیو
یاه شیامزآ لحم کاخ ییایمیش و یکیزیف و تاقیقحت زکرم کاخ هاگشیامزآ رد
رارکت هس رد یزکرم ناتسا یعیبط عبانم و یزرواشک شزومآ دش نییعت
لودج(
2 .) یگژیو م کاخ یاه ح
شیامزآ یارجا ل لودج(
2 ) یم ناشن هک دهد کاخ کاخ ،هصرع تسا یکبس
. ا تفاب ی ن لا ،سر لداعتم تبسن نتشاد اب کاخ ی
بولطم زا نش و ی
ت بسن ی
ارب ی عسوت ة ر ی هش بآ و ی را ی اده .تسا رادروخرب ی
ت رتکلا ی ک ی م ناشن ی عضو هک دهد ی
ت روش ی سا ،بولطم کاخ ی
د ی هت مک کاخ ی
لق یا یی سلک تانبرک ، ی
م م ت م طسوتم کاخ عابشا دصرد و لداع ی
م هک دشاب ی
عضو ناوت ی
ت ف ی ز ی ک ی .تفرگ رظن رد بولطم ار کاخ
زا خلصاج رظن ی
ز ی عضو ، ی ت ساتپ ی م نارحب دج زا رتلااب و بولطم ی
م ی دنشاب [ 11 ] .
لودج 2 . یگژیو یخرب یارجا لحم کاخ یاه
مع رد شیامزآ ق
54 - 4 یتناس کاخ یرتم
تیاده یکیرتکلا
( ورکیم
سنمیز رب
یتناس رتم ) هتیدیسا
لگ عابشا میساتپ
لباق بذج رفسف
لباق بذج نهآ
لباق بذج لباق زنگنم
بذج هدام
لک تزا یلآ یثنخ داوم
هدنوش تفاب
یلیم مرگولیک رب مرگ دصرد
3 / 1 6
/ 6 204 2
/ 0 2 1
/ 31 22
/ 4 42 / 4 11
/ 4 یمول - یسر
2 - 2 . شور شهوژپ يارجا
ربونص قفوم نلک جنپ دادعت قیقحت نیا رد هنوگ زا
Populus nigra
هیکرت أدبم اب (
Populus nigra 62/154
،
P.n. betulifolia
17/13 P.n.56/72 ، P.n.62/127 ،
P.n.62/167 و
هک ) شیامزآ رد بوچ دیلوت درکلمع زا یراگزاس یاه
یدایز رد و دندوب رادروخرب
یم رارق تشک دروم روشک کشخ همین قطانم دنریگ
، نلک زا ادتبا .دش باختنا نآ زا هنازخ رد و هدش هیهت هملق روکذم یاه
لاهن اه
( کی هشیر و هقاس هلاس
هدامآ تایلمع یارجا زا سپ .دش دیلوت ) یزاس
نیمز لماش مخش
، ،کسید یهددوک )هدیسوپ یناویج دوک(
هب نازیم 04 راتکه رد نت
، حیطست هلاچ رفج و داعبا اب ییاه
64
× 64 یتناس
،رتم لاهن کی یاه اب ربونص هلاس
ةزادنا و بسانم
تخاونکی هب نلک ره زا
دادعت 11 هامدنفسا رد هلصا 1301
هس رد ةلصاف تشاک 2
× 1 و 2
× 2 و 3
× 2 بلاق رد رارکت هس رد و رتم
یرامآ حرط کولب
ًلاماک یاه هب یفداصت
تروص ترک یلصا ترک( هدش درخ یاه ةلصاف
تشاک لماش(
135 )لاهن عرف ترک و ی
نلک ربونص یاه (
05 )لاهن دادعت عوممم رد( دندش هتشاک ) 045
دادعت و یعرف و یلصا یاهرامیت یارب هلصا 112
زین لاهن هلصا
هب هیشاج تار ا ناونع رفاب ای یا
دوب فرط راهچ ره زا لاهن فیدر کی لماش ط رد تشاد تایلمع .)
لو ةرود یرایبآ دننام شیامزآ
هرطق شور هب هتفه( یا
کی یا تدم هب راب 1
شوج هشیر و شوجاپ فذج ،)تعاس ،اه
اپ نداد کاخ ی
لاهن ،اه فلع اب هزرابم یاه
مخش ،یکیناکم قیرط زا زره و ندز
ب سره و زاین دروم تاعفد هب یتسد نیجو ه
.دیدرگ مامنا مظنم روط لصف نایاپ رد هلاس ره
( هنیس ربارب عافترا لحم رد ناتخرد رطق ،شیور 34
/ 1 حطس زا رتم هزادنا ًلابق هک نیمز
گنر و یریگ و سیلوک اب )دوب هدش یزیمآ
یلیم تقد ات جنسرطق راون اب ناتخرد عافترا و رتم
مولب هاگتسد لی
س یتناس تقد ات هزادنا رتم
دش یریگ و
ةطبار زا هدافتسا اب 1
ممج
نآ .دش هبساحم اه
طبار ة 1
2
V 4d h f
ممج =V
تخرد ،بعکم رتم هب اپرس ،رتم هب هنیس ربارب رطق =d
رتم هب عافترا =h
و لکش بیرض =f
تخرد ک ه تابساحم رد
5 / 4 روظنم هدش تسا [ 12 ].
زا سپ بساحم ة ممج یمامت ناتخرد
، اب رامیت حطس رد ممج نتفرگ رظن رد
راتکه حطس هب سپس و هبساحم تشاک هلصاف
.دش هداد میمعت نلک یممج و یعافترا ،یرطق شیور سپس
لاس یارب کیکفت هب اه نیگنایم و هبساحم فلتخم یاه
3 لاس ة نآ اه
نلک تیساسج و تمواقم .دیدرگ لیلحت و هیزمت تافآ هب فلتخم یاه
یموم هتش
، ربونص یازلاگ هناورپ بوچ تافآ و
راوخ هنت یور
نلک بلغا ربونص کنس و اه
ناتخرد گرب یور زین
یناوارف دصرد ساسارب هیاپ
اه ره رد رامیت لصاف ة تشاک کولب و .دش یسررب
ینایاپ لاس رد
، دصرد و تب فلتخم تشاک لصاوف رد ربونص ناتخرد یمامت یور هراشا دروم تافآ تراسخ و روضج شیامزآ
هیاپ دادعت یناوارف و نلک عون ساسا رب هدولآ یاه
لصاف ة دش هبساحم تشاک
2 - 3 . ليلحت شور
هیزمت و رامآ لیلحت ی
هداد اه مرن اب رازفا ةخسن SPSS
22 مامنا دش . هداد ندوب لامرن طرش ادتبا فورگوملوک نومزآ اب اه
-
هداد سنایراو ینگمه و فونریمسا هداد یرامآ توافت نییعت یارب .دش مامنا نول نومزآ اب اه
سنایراو هیزمت نومزآ زا یمک یاه
یارب و هفرط ود ةسیاقم
نیگنایم سنایراو ینگمه تروص رد اه هنماد دنچ نومزآ زا اه
.دش هدافتسا نکناد یا دیما زا هدافتسا اب
هداد سنایراو ةیزمت زا لصاج تاعبرم نیگنایم یضایر .دندش هدز نیمخت سنایراو یازجا ،اه
لیلحت و هیزمت یارب ةصخشم
هرمن نازیم ،تافآ هب تمواقم ر یهد
ور زا و هدرک لیدبت دصرد هب ا سنایراو هیزمت یرامآ ش
کی هفرط (
One-way ANOVA
)
یارب ةسیاقم نومزآ زا و یلک هنماد دنچ
نکناد یا (
Duncan's Multiple Range Test
یارب ) ةسیاقم .دش هدافتسا هناگدنچ
3 . هتفاي شهوژپ ياه ثحب و
جیاتن قباطم ةیزمت
سنایراو
، هصخشم یاه یشیور نلک یسررب دروم یاه لودج(
3 ،) ینعم توافت رد یراد
یمامت یمک تافص
یشیور نلک یاه هنیسربارب رطق( ربونص
، عافترا راتکه رد ممج ،تخرد کت ممج طسوتم ،لک طسوتم و
دیلوت ) .دراد دوجو ر ا
لباقتم نلک اه رامیت تحت لصاف
ة تشاک رد طقف هصخشم یاه ینعم فلاتخا دیلوت طسوتم و راتکه رد ممج ناشن ار یرامآ راد
یم دهد . هدنز هک تسا رکذ لباق ناتخرد یمامت ینام
144 هب اهرامیت یمامت یارب دصرد .دمآ تسد
لودج 3 . یزمت ة سنایراو هصخشم یاه یشیور نلک یاه رامیت تحت یسررب دروم ربونص ةلصاف
( شیامزآ ینایاپ لاس رد تشاک 1044
)
تارییغت عبانم ۀجرد
یدازآ ( )df تاعبرم نیگنایم
رطق هنیسربارب عافترا
مجح طسوتم لک کت مجح تخرد
راتکه رد طسوتم
دیلوت
کولب ( )B
ns 2 1 /
ns 4 15 /
ns 1 444 /
ns 4 10 /
ns 510 011 / 20
تشاک هلصاف (
)D
ns 2 46 4 /
ns 4 402 /
ns 3 444 /
** 4 221 / 52025 22**
/ 5114
( یلصا یاطخ )Ea
0 165
/ 4 113
/ 4 444
/ 4 025
/ 212 00
/ 31
( نلک )C
** 0 22 / 3
** 1 335 /
** 5 1 4 4 /
** 4 51 / 12431 16**
/ 1332
( لباقتم ر ا ( ×)C
)D
ns 1 0 /
ns 4 213 /
ns 1 444 /
** 4 23 /
** 1042 12 / 211
یاطخ یعرف ( )Eb 34
566 / 4 120
/ 1 444
/ 4 5
/ 563 620
/ 23
تارییغت بیرض -
12 / 12 61
/ 13 51
/ 0 01
/ 10 25
/ 10
فلاتخا**
نعم ی راد رد حطس مطا ی نان 00 دصرد و ینعم فلاتخا دوجو مدعns
راد
ةسیاقم نلک لباقتم ر ا نیگنایم زا هک داد ناشن شیامزآ ینایاپ لاس رد یشیور یاهریغتم یارب تشاک هلصاف رامیت تحت اه
لاس نایاپ رد راتکه رد یدوجوم ظاحل 1044
نلک زین
P.n.62/154
تشاک هلصاف رد 2
× 1 اب رتم 25 / 262 نیرتشیب بعکمرتم
نلکود زین نآ زا سپ .تشاد ار راتکه رد ممج رادقم
P.n.62/127
و
P.n.56/72
هب اب بیترت 10 / 150 و 62 / 102 بعکمرتم (
رد
ةلصاف تشاک 2
× 1 رتم ) دنتفرگ رارق مود هورگ رد راتکه رد لودج(
0 ) ظاحل زا . ةصخشم
راتکه رد دیلوت نیگنایم و
زین لاس رد
نلک
P.n.62/154
تشاک هلصاف رد 2
× 1 اب رتم 11 / 04 ود زین نآ زا سپ و لوا هورگ رد لاس رد راتکه رد بعکمرتم نلک
P.n.62/127
و
P.n.56/72
هب اب بیترت 0
/ 51 و 51 / 06 .دنتفرگ رارق مود هورگ رد لاس رد راتکه رد بعکمرتم یرامآ توافت
ینعم نلک نیب راد هصخشم ظاحل زا اه
،یسررب دروم یاه ناشن
ةدنهد شنکاو توافتم یاه نلک
اه و هدوب یطیحم لماوع هب تبسن
نلک شنیزگ یارب بسانم ییانبم نآ یفرعم سپس و رترب یاه
یم اه هنیسربارب رطق طسوتم ،رضاج شهوژپ رد .دشاب نلک
اه زا
لقادج 22 / 6 تناس ی رتم نلک رد
P.n. betulifolia 17/13
رد ةلصاف تشاک 2
× 2 رثکادج ات رتم 30
/ 11 تناس ی رتم رد نلک
P.n.62/154
رد ةلصاف تشاک 2
× 2 لک عافترا .دوب ریغتم رتم نلک
اه لقادج زا 01
/ 6 تناس ی رتم نلک رد
P.n.62/127
رد ةلصاف
تشاک 2
× 2 رثکادج ات رتم 20
/ 11 تناس ی رتم رد نلک
P.n.62/154
رد ةلصاف تشاک 2
× 1 ریغتم رتم تسا
. تخرد کت ممج طسوتم
لقادج زا 42
/ 4 رتم نلک رد بعکم
P.n. betulifolia 17/13
رد ةلصاف تشاک 2
× 2 رتم نلک و
P.n.56/72
تشاک هلصاف رد 2
× 3
رتم رثکادج ات 455
/ 4 رتم بعکم رد نلک
P.n.62/154
تشاک هلصاف رد 2
× 1 تسا ریغتم رتم لودج(
0 ) . جیاتن یم ناشن رضاج دهد
هک نلک دنراد یتوافتم یشیور ناوت ربونص فلتخم یاه .
جیاتن ساسارب
Goodarzi
و
Ahmadloo
( 2422 یممج شیور طسوتم )
یراکربونص ةنلااس یزکرم ناتسا یتنس یاه
13 / 20 راتکه رد بعکم رتم و
نیب ناتسا هنلااس یممج شیور ةدودحم و لاس رد
2 / 0 ات 26 / 60 رد بعکم رتم تسا راتکه
[ 0 ،]
اما نلک رد حلاصا یاه زکرم ناتسا طیارش اب راگزاس و هدش
ینعی ی
P.n.62/154
،
P.n.56/75
و
P.n.62/172
هب ترت ی ب ریداقم 23 / 14 ، 21 / 21 و 20 / 22 رتم بعکم راتکه رد هب لاس رد
دمآ تسد تسا ه
[ 12 .]
رد
لقادج زا دیلوت طسوتم رضاج قیقحت 30
/ 11 راتکه رد بعکمرتم و
لاس رد نلک رد
P.n.56/72
ةلصاف رد تشاک 2
× 3 ات رتم
رثکادج 11 / 04 راتکه رد بعکمرتم و
لاس رد نلک رد
P.n.62/154
رد ةلصاف تشاک 2
× 1 ریغتم رتم یم ناشن هک تسا
دیلوت دهد
نلک
P.n.62/154
قیقحت رد نآ دیلوت هب تبسن رضاج قیقحت رد
Goodarzi
و ( ناراکمه 2421
یزکرم ناتسا رد ) [
12 ] هب لد ی ل
هرطق یرایبآ رد تبوطر ظفج و جات ندش هتسب عیرس ،راتکه رد ناتخرد رتشیب دادعت ،لااب تشاک مکارت یا
.تسا رتشیب
لودج 4 . ةسیاقم نیگنایم هصخشم نلک یشیور یاه ( شیامزآ ینایاپ لاس رد تشاک هلصاف رامیت تحت یسررب دروم ربونص یاه
1044 )
نلک ربونص یاه ۀلصاف
تشاک ( رتم ) تخرد دادعت
راتکه رد رطق
هنیسربارب ( یتناس رتم ) لک عافترا
( رتم ) مجح طسوتم
کت تخرد
( بعکم رتم )
رد مجح ( راتکه رتم
رد بعکم راتکه ) طسوتم
( دیلوت رتم رد بعکم
رد راتکه لاس )
P.n.62/154 2
× 1 5444
46 / 11 20
/ 11 5
5 4 /
a 4 25 /
a 262 11 / 04
2
× 2 2544
0 3 / 1 1 0
3 / 4 1 453
/
bc 4 1 4 /
bc 133 32 / 00
2
× 3 1222
16 / 14 10
/ 14 45
/
de 4 16 /
de 13 62 / 26
P.n. betulifolia 17/13 2
× 1 5444
22 / 1 2
/ 0 425
/
bcd 4 1 /
bcd 125 03 / 01
2
× 2 2544
22 / 6 30
/ 1 42
/
ef 4 51 /
ef 00 53 / 12
2
× 3 1222
50 / 1 13
/ 0 421
/
ef 4 42 /
ef 06 26 / 15
P.n.56/72 2
× 1 5444
00 / 1 01
/ 0 0
42 /
b 4 62 /
b 102 0 5 / 06
2
× 2 2544
25 / 1 60
/ 1 425
/
ef 4 26 /
ef 21 52 / 24
2
× 3 1222
20 / 6 23
/ 1 42
/
f 4 42 /
f 30 30 / 11
P.n.62/127 2
× 1 5444
66 / 1 26
/ 0 431
/
b 4 10 /
b 150 0 / 51
2
× 2 2544
10 / 1 01
/ 6 421
/
ef 4 60 /
ef 52 2 / 16
2
× 3 1222
16 / 0 10
/ 0 433
/
ef 4 3 /
ef 55 3 0 / 11
P.n.62/167 2
× 1 5444
1 5 / 1 1
1 / 1 422
/
bc 4 1 /
bc 131 03 / 03
2
× 2 2544
11 / 0 40
/ 0 432
/
cd 4 22 /
cde 10 65 / 20
2
× 3 1222
1 / 1 41
/ 1 425
/
ef 4 01 /
ef 02 12 / 10
ینعم نیبم هصخشم ره هب طوبرم نوتس رد فلتخم فورج ندوب راد
توافت نیگنایم حطس رد اه یاطخ 45 / 4 .تسا
سنایراو ةیزمت جیاتن قباطم هس نیگنایم
لاس ة شیور ریداقم نلک
یاه ربونص لودج( یسررب دروم 5
ینعم توافت ،) رد یراد
ریداقم نیگنایم شیور
و یرطق شیور یممج نلک .دراد دوجو ربونص یاه ینعم فلاتخا
یرامآ راد یلصا ر ا یسررب رد
،کولب
تشاک هلصاف رامیت و
نلک لباقتم ر ا تشاک هلصاف رامیت تحت اه
یرطق شیور یور یعافترا ،
و نلک یممج ربونص یاه
دوجو
.درادن ینعم فلاتخا مدع لیلد یرطق دشر راد
یممج و یعافترا ، یم تشاک لصاوف رد
دشاب ناتخرد مک نس دناوت
؛ نینس رد اریز
دشر هیلوا
، .دنراد رگیدکی اب یرتمک تباقر ناتخرد هب
رظن یم سر د تشاک هلصاف ،ناتخرد دشر و نس شیازفا اب ی أت
ر ب ه رد ییازس
تشاد دهاوخ یرطق دشر نلک باختنا رد هک
.تسا راذگری أت هقطنم طیارش یارب بوچ یلااب دیلوت اب و راگزاس یاه
لودج 5 سنایراو ةیزمت . نیگنایم
هس ةلاس ریداقم نلک شیور رامیت تحت یسررب دروم ربونص یاه ةلصاف
تشاک
تارییغت عبانم یدازآ ۀجرد
( )df تاعبرم نیگنایم
یرطق شیور نیگنایم یعافترا شیور نیگنایم
یمجح شیور نیگنایم
( کولب )B
ns 2 5 40 /
ns 4 2 /
ns 4 444 / 4
تشاک هلصاف (
)D
ns 2 430 /
ns 4 200 /
ns 4 444 / 4
( یلصا یاطخ )Ea
0 130
/ 4 250
/ 4 444
/ 4
( نلک )C
** 0 413 /
ns 1 343 /
** 4 4 44 / 4
( لباقتم ر ا ( ×)C
)D
ns 1 101 /
ns 4 231 /
ns 4 444 / 4
یاطخ یعرف ( )Eb 34
126 / 4 00
2 / 4 444
/ 4
تارییغت بیرض -
02 / 12 36
/ 10 63
/ 15
فلاتخا**
نعم ی راد رد حطس مطا ی نان 00 دصرد و ینعم فلاتخا دوجو مدعns
راد
نلک رد یرطق شیور نیگنایم رادقم نیرتشیب ،نیگنایم هسیاقم جیاتن ساسارب
P.n.62/154
رد نآ نیرتمک و
P.n.56/72
هب لکش( تسا هدمآ تسد 1
.) دشر هیلوا لاس هس دشر هیلوا لجارم وزج
نآ رد هک تسا توافت
هنایلااس ریاود یانهپ رد یصاخ
نااتخرد هب یمن دوجو دیآ
[ 13 ] هب طوبرم هلجرم نیا . رود
ة هتسب زا شیپ یناامز جات ندش
یساسا تاباقر زوانه هک تسا ششوپ
هیاپ نیب هدشن زاغآ اه تسا
. روم نیا یم هدوت تیریدم و )ندوب هتسب ای زاب جات( نلک عون ساسارب و یمکارت ره رد د ریغتم دناوت
.دشاب هب ترابع رگید
، ،موس لاس ات لصاف
ة هتشادن یسررب دروم ناتخرد یرطق شیور راب ینادانچ شقن هدوت مکارت ای و تشاک
تسا . نلک رد یرطق شیور تشاک هلصاف ری أت تحت فلتخم یاه
زین رارق ن رامیت ود نیا لباقتم ر ا و تفرگ زین
زا کی ره رد
هصخشم اه ینعم راد ن دش هچرگا نلک
P.n.62/154
ره رد ةلصاف یتشاک تسا رادقم نیرتشیب یاراد لکش(
2 ).
رد یسررب ری أت ود
ةلصاف تشاک 1
× 1 و 2
× 1 رتم رب هصخشم یاه یمک و یفیک هدوت یاه تشاک تسد ربونص
یزیربت 1 هلاس رد ناتسرهش هردناوید
رد ناتسدرک ناتسا تسا هدش شرازگ
هتفای شیازفا ناتخرد لک عافترا هک اما
هک تسا هتشادن شیازفا ناتخرد هنیس ربارب رطق
نآ لیلد ةلصاف هتشادن ار یرطق دشر یارب یفاک یاضف هک هدوب ناتخرد مک تشاک دنا
[ 3 .]
( نارااکمه وFang
1000 ) تلایا رد
Jiangsu
نیچ رد یقیقحت هنوگ یرطق شیور یور
P. deltoides
رااهچ رد لاصاف
ة تاشاک ( 3
× 3 ، 0
× 3 ، 0
× 0 و 5
× 0 رتم عبرم ) و
هس نلک (I-69 Populus deltoides Bartr. cv. `Lux'
،) (I-72 P. euramericana (Dode) Guinier cv. `San Martino'
و )
NL-80351
(
P. deltoides Bartr. cv. `Havard'
) ماامنا دانداد هک دنداد شرازگ و لجرم
ة شاشوپ جاات ندش هتسب نیب
5 - 3
لواط لااس یم
دشک [ 10 .]
توافت نیب نلک یاه
NL-80351
و رد I-69
نس 2 یگلاس لباق هجوت دوبن و درکلمع اب بوچ دیلوت
لوط بوانت زا نس 0 ات 2 لاس زا 14 ات 13 نت رد راتکه رد ره ود لاصاف ة تاشاک 3
× 3 و 0
× 3 رتم ریغتم درکلمع نیرتشیب و دوب
هب تشاک لصاوف یارب بیترت 0
× 3 ، 3
× 3 ، 0
× 0 و 5
× 0 نلک رد
NL-80351
زا سپ تدم 2 هب لاس .دمآ تسد رد هک یلاج رد
نلک رضاج قیقحت اه
یسررب دروم ی ینعم فلاتخا
بوچ دیلوت درکلمع رد ار یرامآ راد شیامزآ لاس هس یظ رد
دنداد ناشن [
10 ].
ةلصاف مکارتم تشاک هب
لد ی ل ذغم داوم و بآ ،رون دننام عبانم رس رب تباقر ی
یم دناوت رب ةزادنا حطس جات زتنس و گرب حطس ،
هوبرک ی تارد اه ظنت و ی م هدننک اه ی نومروه دشر ی
نلک فلتخم یاه أت
ی ر هتشاذگ رد رییغت ببس هک زادنا
ة هنیس ربارب رطق
یم دوش تخرد نس شیازفا اب و تباقر عورش اب و
یم رتشیب تشاک مکارت یراذگر ا ، جیاتن اب هک دوش
( ناراکمه وTun
2411 )
دراد تقباطم [
15 .]
نلک هنیس ربارب رطق ریغتم زا ییامن
P.n.62/154
کارا یزرواشک تاقیقحت هاگتسیا رد تسا هدش هداد ناشن
لکش(
3 .)
لکش 1 . نلک یرطق شیور نیگنایم ریغتم یاه
فلتخم ربونص
لکش 2 . ریغتم نلک یرطق شیور نیگنایم رامیت تحت یسررب دروم ربونص یاه
ةلصاف تشاک
لکش 3 . زا ییامن دشر نلک هنیس ربارب رطق P.n.62/154
هامرهم( کارا یزرواشک تاقیقحت هاگتسیا رد 1044
)
