Journal of Forest and Wood Product

(1)

University of Tehran Press

Journal of Forest and Wood Product

Home Page: https://jfwp.ut.ac.ir

Online ISSN: 2383-0530

Effect of traditional deforestation and exploitation in different slopes on runoff and sediment in Zagros forests

(Case study: Surgeh area in Manesht and Qalarang protected areas of Ilam province) Mohammad Rezaeipour¹  Meghdad Jourgholami^2*  Shahram Khalighi-Sigaroodi³

 Pedram Attarod⁴  Mahmood Rostaminia⁵

1. Ph.D. Student of forest engineering, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran. Email:

[email protected]

2. Prof., Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran.

Email: [email protected]

3. Assoc., Prof., Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Faculty of Natural resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran. Email: [email protected]

4. Prof., Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural resources, University of Tehran, Karaj, I.R. Iran.

Email: [email protected]

5. Assoc., Prof., Soil and Water Department, Agriculture Faculty, Ilam University, Ilam, I.R. Iran. Email: [email protected]

ARTICLE INFO ABSTRACT

Article type:

Research Article

This study was conducted to investigate the effect of degradation due to traditional forest exploitation on runoff and sediment following the change of some soil characteristics in the Zagros vegetation area in Manesht and Qalarang protected areas in the north of Ilam. Based on the objectives of the study, the treatments of degraded forest, intact forest (control) and agricultural lands in the region were considered in three slopes (15, 25 and 35%) and each in three replications. In this study, runoff and sediment due to rainfall were considered.

Analysis of variance test was used to investigate the effect of vegetation cover on runoff and sediment, Duncan's test was used to compare means, and Pearson's correlation method was used to determine the significance and extent of each variable measured in the soil on runoff and sediment. The results showed that with increasing the slope, the amount of water infiltration in the soil decreases and as a result, more runoff and sediment is produced. The results showed that the amount of runoff, sediment and runoff coefficient in degraded forest lands is higher than the treatment of intact forest (control) and agricultural lands. In degraded forest lands, the amount of runoff is 5.43 mm and sediment is 0.3671 tons per hectare and in untouched forest lands (control), the amount of runoff is 0.33 mm and sediment is 0.0019 tons per hectare, respectively, and in agricultural lands, the amount of runoff, and sediment were calculated as 22. 0.00 mm and 0.004 t / ha, respectively. The results of correlation coefficient showed that the parameters of acidity, clay percentage, silt percentage had a positive correlation and sand percentage had a negative correlation with runoff and acidity parameters, silt percentage had a positive correlation and sand percentage had a negative correlation with sediment content. According to the results of this study, it can be concluded that eliminating or changing the use of vegetation, especially forest cover reduces the amount of soil permeability and thus increases the amount of soil runoff and sediment. Therefore, by preserving, rehabilitating and developing forest trees and shrubs, as well as preventing the change of use of these lands to agriculture, especially in sloping forest lands, runoff and sediment production can be prevented.

Article History:

Received 31 May 2022 Revised 27 June 2022 Accepted 01 July 2022 Published 01 March 2023

Keywords:

Traditional forest exploitation, Runoff, Sediment,

Slope gradient, Manesht and Galarang.

Cite this article: Rezaeipour, M., Jourgholami, M., Khalighi-Sigaroodi, Sh., Attarod, P.,Rostaminia, M. (2023). Effect of traditional deforestation and exploitation in different slopes on runoff and sediment in Zagros forests (Case study: Surgeh area in Manesht and Qalarang protected areas of Ilam province). Journal of Forest and Wood Product, 75 (4), 321-330. DOI:

http//doi.org/ 10.22059/jfwp.2022.343889.1213

DOI: http//doi.org/10.22059/jfwp.2022.343889.1213

(2)

تاراشتنا نارهت هاگشناد

ةيرشن هدروارف و لگنج

بوچ ياه

:هيرشن تياس https://jfwp.ut.ac.ir

:يكينورتكلا اپاش 0530

- 2383

هرهب و بیرخت رثا ش رد لگنج یتنس یرادرب

ی ب اه ی لگنج رد بوسر و باناور رب فلتخم یاه

علاطم( سرگاز ۀ

دودحم :یدروم ۀ

قطنم رد هگروس ۀ

تظافح )ملایا ناتسا گنرلاق و تشنام ۀدش

ییاضر دمحم

1روپ ملاغروج دادقم

2ی

^* یدوراگیس یقیلخ مارهش

3

دراطع ماردپ

4

یمتسر دومحم

5این

1 وجشناد . ی بط عبانم ۀدکشناد ،لگنج یسدنهم یرتکد یع

ی ا ،جرک ،نارهت هاگشناد ، ی

نار :همانایار . [email protected]

2 رادلگنج هورگ داتسا . ی

بط عبانم ۀدکشناد ،لگنج داصتقا و یع

3 ایحا هورگ رایشناد . ی

بط عبانم ۀدکشناد ،یناتسهوک و کشخ قطانم یع

4 رادلگنج هورگ داتسا . ی

شناد ،لگنج داصتقا و بط عبانم ۀدک

یع ی ا ،جرک ،نارهت هاگشناد ، ی

5 ا ،ملایا ،ملایا هاگشناد ،یزرواشک ۀدکشناد ،کاخ و بآ هورگ رایشناد . ی

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون یشهوژپ خیرات :هلاقم یاه

رات ی خ رد ی تفا : 10 / 3 / 1401

رات ی خ یرگنزاب : 06 / 04 / 1401

رات ی خ ذپ ی شر 10 : / 04 / 1401

رات ی خ راشتنا 10 : / 12 / 1401 شهوژپ نیا

فده اب هرهب زا یشان بیرخت رثا یسررب رادرب

ی راییرت یاپ رد بواسر و بااناور رب لگنج یتنس

و یخرب ی گژ ی اه ی تظافح ۀقطنم رد سرگاز یشیور ۀیحان رد کاخ ملایا رهش لامش رد گنرلاق و تشنام ۀدش

ماجنا تفرگ بیرخت لگنج یاهرامیت ،قیقحت فادها ساسارب . تاسد لگنج ،هدش

یا ارا و ودهااشش هدرواخن

ش بیش هس رد هقطنم رد یزرواشک 15

، 25 و 35 صرد ود داش هاتفرگ راظن رد رارکت هس رد مادک ره و .

ا رد ای ن

قحت ی ق شراب زا یشان بوسر و باناور اه

ی یعیبط دش یسررب یارب . یسررب شاشوپ ریثأت یهاایگ

راب راداقم

باناور و یزجت نومزآ زا بوسر ۀ

سنایراو

، یارب سیاقم ۀ م ی گنا ی ن اه زا و نکناد نومزآ نییعت یارب

نعم ی راد و ی

دح ریثأت ره کی زا یاهریرتم هزادنا گ ی ر ی هدش کاخ رد رب رادقم باناور و زا بوسر شور یگتاسبمه نواسریپ

اتن .دش هدافتسا ی

ج هک داد ناشن بیش شیازفا اب

، شهاک کاخ رد بآ ذوفن یم

دبای بوسر و باناور هجیتن رد و

م دیلوت یرتشیب ی

دوش بیرخت ی ارا رد باناور بیر و بوسر ،باناور رادقم . اتفای

ۀ راامیت زا رتاشیب یالگنج

تسد لگنج ا و ودهاشش هدروخن

بایرخت ی ارا رد .تسا یزرواشک ی ار اتفای

ۀ بااناور راداقم یالگنج 43

/ 5

یلیم و رتم رادقم بوسر 3671 / 0 راتکه رد نت

، تسد لگنج ی ارا رد بااناور راداقم ودهااشش هدرواخن

33 / 0

یلیم و رتم رادقم بوسر 0019 / 0 بااناور رادقم یزرواشک ی ارا رد و راتکه رد نت 22

/ 0 یالیم و راتم راداقم

بوسر 004 / 0 اتن .دش هبساحم راتکه رد نت ی

ج ر ی ب گتسبمه ی ناشن داد هک هب یاهرتماراپ بیترت ،هتیدیاسا

سر دصرد و

رادقم اب تلیس دصرد یفنم یگتسبمه هسام دصرد و تبثم یگتسبمه باناور

.دنراد یاهرتماراپ

هتیدیسا و رادقم اب یفنم یگتسبمه هسام دصرد و تبثم یگتسبمه تلیس دصرد نراد بوسر

اب .د هجوت جیاتن هب

نیا قیقحت م ی ناوت هجیتن یریگ درک ب یهایگ ششوپ یربراک رییرت ای ندرب نیب زا هک ه

هژیو ،یالگنج شاشوپ

یریذپذوفن ار کاخ

شهاک و رد رادقم هجیتن باناور

و بوسر م شیازفا ار کاخ ی

دهد . نیاربانب اب و اایحا ،ظفح

عسوت ۀ هچتخرد و ناتخرد اه

ی و یلگنج زین یزروااشک هاب یا ارا نیا یربراک رییرت زا یریگولج هاب

هژایو رد

م یلگنج رادبیش ی ارا ی

ناوت زا دیلوت باناور و بوسر درک یریگولج .

هژاودیلک اه :

هرهب ،لگنج یتنس یرادرب

،بوسر

،باناور

،بیش .گنرلاق و تشنام

دانتسا : ییا ر ،یدوراگیس یقیلخ ؛دادقم ،یملاغروج ؛دمحم ،روپ دراطع ؛مارهش

، ماردپ یمتسر ؛ دومحم ،این ش 1401 .و هرهب و بیرخت رثا ش رد لگنج یتنس یرادرب

ی ب اه ی باناور رب فلتخم

لگنج رد بوسر و علاطمش سرگاز یاه

ۀ دودحم :یدروم ۀ

قطنم رد هگروس ۀ

تظافح وملایا ناتسا گنرلاق و تشنام ۀدش هدروارف و لگنج ۀیرشن.

بوچ یاه ، 75 ش 4 ،و 321 - 330 .

DOI: http//doi.org/10.22059/jfwp.2022.343889.1213

.ناگدنسیون© :رشان

.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم

DOI:http//doi.org/10.22059/jfwp.2022.343889.1213

(3)

هرهب و بيرخت رثا ش رد لگنج یتنس يرادرب

ی ب اه ي رد بوسر و باناور رب فلتخم لگنج

ياه ...

/ یياضر روپ نارگيد و

323

1 . همدقم

ششوپ لگنج ی زا یشخب رد خرچ

ۀ کیژولوردیه

، زا رط ی ق بذج اوه یی شراب اه

، شهاک تعرس یژرنا و دروخرب رطق ه یاه ناراب رب

حطس مز ی ن

، خبت ی ر و قرعت طسوت کاخ یرادهگن و تیبثت ، ری

هش اه

، شهاک باناور و ازفا ی ش یریذپذوفن ریثأت

مهم ی دراد [ 1 ] . نیاربانب

رخت ی ب ه وح اه ی خبآ ی ز لگنج ی ببس ، شهاک و کاخ رصانع تفررده و بوسر ،باناور داجیا خلصاح

ی ز ی کاخ یم دوش [ 2 ].

رد

ای نار رتشیب ی ارا یلگنج هب هژیو ۀیحان بیش یاراد سرگاز یشیور دنت

لیسناتپ و دایز

شیاسرف دنا خم لیلاد هب و یفلت

دننام

هرهب رادرب ی ب ی ور ی ه ی ارا لیدبت ، ش

ی رادب و بوچ تشادرب ،یرادغاب و یزرواشک هب ز

لاغ گ ی ر ی ،ماد یارچ ،نداعم تشادرب ،

شتآ زوس ی ، هداج زاس ی روبع و هلول اه ی بیرخت رطخ ضرعم رد بآ و زاگ رارق

هتفرگ دنا . نایاش هک تسا رکذ کاخ

اه ی لگنج ی

هب تلع نتشاد داوم لآ ی زی دا و نامتخاس هناد

ا ی تفاب و

،بسانم هراومه هجوت دروم لگنج

شن ی نان هب ی ارا نیا یربراک رییرت یارب

یزرواشک هدوب

تسا [ 1 ] . نیاربانب اب هجوت هب مها ی ت عو وم و مجح و دشر ازف ی ۀدن رخت ی ب

،لگنج ناققحم زی دا ی هب سررب ی اسرف ی ش

و بوسر شان ی زا رخت ی ب کاخ لگنج .دنتخادرپ نف یل یقیقحت رد ناشن

داد هک رثا ششوپ یهایگ رب اسرف ی ش کاخ تبسن قطانم هب

نودب یهایگ ششوپ

، دودح هد ربارب بی رتش تسا [ 3 ].

ش ی موئا ی گن ناراکمه و اب

سررب ی ثأت ی تار ششوپ گ ی ها ی رب لوت ی د بوسر و باناور

رد قم ی سا ۀ وح خبآ ی ز هب ای ن تن ی هج سر ی دند هک ذوفن و ر ی ب باناور ش اب مجح میسقت باناور

هب حطس

،هنومن هعطق عافترا

باناور و اب

میسقت عافترا باناور رب

،یگدنراب عافترا بیر

باناور هبساحم دش و رد قطانم زرواشک ی تبسن هب قطانم لگنج ی 5 ات 20 ربارب بی رتش

تسا [ 4 ] . زکرام ناراکمه و اب

سررب ی رثا ششوپ گ ی ها ی رب باناور و اسرف ی ش کاخ رد ۀ وح خبآ ی ز لگنج ی رد ناپسا یا رد هعطق اه ی

هنومن دقاف ششوپ

، ر ی ب باناور ار 35 دصرد دندرک هبساحم [

5 ].

گ ی مر ی ناراکمه و اب

سررب ی باناور و تفررده کاخ رد ۀ وح

خبآ ی ز ت ی راگ ی رد لامش تا ی پو ی تن ی هج دنتفرگ هک ر ی ب مجح ،باناور باناور

و لوت ی د بوسر رد لگنج هب روط نعم ی راد ی زا دی رگ

ربراک ی اه رتمک تسا [ 6 ] رد . ای نار نی ز ناشیورد یدلاخ ناراکمه و

یقیقحت رد رد

وح ۀ زیخبآ فرعم ناسماخ رد ناتسا ناتسدرک

دنداد ناشن هک

رامیت قرق اب شیازفا مکارت ششوپ یهایگ شیازفا بجوم ذوفن

و شهاک

،باناور تظلغ بوسر و تفررده کاخ رد

سایقم تلاپ ش د [ 7 ].

یئازخ ناراکمه و ب

ا یسررب راثآ ه ی ژولورد ی ک ی رخت ی ب حطس لگنج دندیسر هجیتن نیا هب هک

رادقم لوت ی د

،باناور ر ی ب باناور و تظلغ و لوت ی د بوسر رد ۀقطنم رخت ی ب هدش دقافش هنوگ اه ی و یتخرد هچتخرد ا ی و،

تبسن هب ۀقطنم لگنج ی

رخت ی ب هدشن هب ترت ی ب 5 ، 7 ، 6 و 18 تسا رتشیب ربارب [

1 ].

یربا یداحتا ناراکمه و

یقیقحت رد ۀرابرد

ریثأت نعم ی راد رییرت ششوپ

یهایگ رد رثا هرهب رادرب ی رب ریداقم باناور بوسر و رد دوریخ لگنج دنداد ناشن

هک اب باناور دصرد سر و نزو صوصخم یرهاظ

یاراد کاخ یگتسبمه

نعم ی راد تبثم تسا و رادقم بوسر دصرد اب سر و نزو صوصخم یرهاظ

کاخ یگتسبمه نعم

ی راد تبثم

دراد [ 8 ] . ریگزاب و ناراکمه یلع هک دندومن نایب مغر

مها ی ت ششوپ لگنج ی رد ۀیحان سرگاز یشیور

، تم أ هنافس هلاسره تحاسم زی دا ی

زا اهنآ رد رثا رخت ی ب و رت یی ر ربراک ی هتساک م ی دوش [ 9 ].

ریثأت ای ن هنوگ رخت ی ب اه رب رت یی ر راتفر ه ی ژولورد ی ک قطانم لگنج ی هاگشیور

سرگاز هب تروص دودعم سررب ی هدش .تسا نیاربانب شهوژپ ر اح اب فده سررب ی رد لگنج یربراک رییرت و بیرخت رثا ش

ی ب اه ی

فلتخم رب هفلؤم اه ی ه ی ژولورد ی دننام لوت ی د

،باناور تفررده کاخ و صوصخ ی تا یکیزیف کاخ ی ارا و یزرواشک ،یلگنج ی ارا

بیرخت هتفای رد ودحم ۀد ،هگروس ی ارا ۀقطنم

تظافح ۀدش سرگاز هاگشیور رد ملایا ناتسا گنرلاق و تشنام ماجنا

تفرگ .

2 . و داوم شور اه

2 . 1 . ۀقطنم شهوژپ

ودحم ۀد شهوژپ لماش ۀقطنم رد هگروس ی ارا تظافح

ۀدش و تشنام ناتسا گنرلاق

ملایا رد ۀیحان یشیور سرگاز تعسو اب

33000 راتکه اب ییایفاررج تیعقوم 33

و هجرد 35 و هقیقد 10 هیناث ات 33 و هجرد 38 و هقیقد 40 یناث ۀ ضرع و 46 و هجرد 30

و هقیقد 33 ات هیناث 46 و هجرد 35 و هقیقد 5 وط ۀیناث ل ، عافترا رثکادح و لقادح 1105

و 2650 زا رتم حطس ،ایرد طسوتم بیش

35 طسوتم ،دصرد هنایلاس یگدنراب

550 یلیم رتم امد طسوتم و هنایلاس ی

17 جرد ۀ تناس ی دارگ تسا ش لکش 1 .و علاطم زا سپ ۀ

شهوژپ فده ساسارب هقطنم دیدزاب و هشقن هدودحم

ا ی ندوب اراد اب وی

گژ ی اه ی فده قحت ی ق و ناسکی نکمم دح ات طیارشش

ج ،کاخ تفاب و عون رظن زا هباشم تحاسم هب ،ودنشاب رگیدکی ترواجم رد ناکما دح ات هک یهایگ ششوپ و میلقا ،عافترا ،ته

(4)

3100 نوگ و ناتسطولب پیت اب هگروس یاتسور ی ارا رد راتکه ۀ

.دش صخشم و باختنا شهوژپ یارب یناریا طولب بلاغ

یسانشاوه رامآ و تاعلاطا ۀقطنم

هاگتسیا نیگنایم زا کیتپونیس یاه

ناتسرهش اه ی .دش هبساحم ناوریس و لوادرچ ،ملایا لصف

تشهبیدرا لیاوا زا هقطنم کشخ یم زاغآ

دوش همادا رهم لیاوا ات و م

ی ی دبا لکشش 2 .و هقبط ساسارب هژربمآ یدنب

، هقطنم اراد ی

همین میلقا درس بوطرم

کاخ رظن زا و هدر ود لماش یسانش

کاخ تنآ ی لوس و ای تپسن ی لوس تسا [ 10 .]

لکش 1 . تظافح ۀقطنم تیعقوم ۀدودحم و گنرلاق و تشنام ۀدش

شهوژپ

لکش 2 . تظافح ۀقطنم کیمرتوربمآ ینحنم گنرلاق و تشنام ۀدش

2 . 2 . شور شهوژپ

تلاپ اه ش یعبرم رتم ود داعبا اب

×2 1 رتم رد و بیرخت لگنج هدش

[ 1 ] یارادش پ ویعترم مک رایسب ششو فلتخم بیش هس رد

15 ، 25

و 35 دصرد ی ارا ، یزرواشک مدنگ تشک تحت مید

فلتخم بیش هس رد 15

، 25 و 35 دصرد لگنجش دهاش و تسد

ای هدروخن

تسدرتمک هدروخ

مکارت اب دایز و یتخرد هچتخرد ا ی و فلتخم بیش هس رد 15

، 25 و 35 و دصرد ردش رارکت هس رد مادک ره عومجم

27 هنومن هعطق و

ب ه یباختنا تروص ش یعبرم رتم ود داعبا اب

×2 1 رتم و بیش تهج رد رقتسم

دندش [ 11 ] . طیحم نتسب یارب

هعطق اه ی هنومن نتراک زا اع

ی ق راک ی هدافتسا وتسلاپ نتراکش یکیتسلاپ ششوپ اب هدش ش

.د یاهتنا رد ره

هنومن هعطق

شکهز اه یی یارب عمج باناور یروآ یراج

دش ۀ حطس هنومن هعطق هیبعت

ش د لکشش 3 و . رادقم طسوت یگدنراب دادخر ره رد ناراب

ناراب جنس هقطنم رد رقتسم هزادنا

گ ی ر ی ش ناراب رارقتسا لحم .د جنس

هب هنوگ ا ی هک دش باختنا ه

ی چ دوجو ناتخرد جات اب یلخادت

دشاب هتشادن .

یارب شاپ زا لصاح بآ دورو زا یریگولج ندی

ناراب تارطق حطس

لگنج کاخ زین

ناراب جنس عافترا رد 40

تناس ی رتم ی .دش رقتسم نیمز حطس زا هدزای

ِیگدنراب دادخر رجنم

دیلوت هب باناور و هامرذآ زا بوسر 1399

هامرذآ ات 1400 و تبث

هزادنا گ ی ر ی .دش نیرتشیب یگدنراب رد 18 / 11 / 1399 هب م رادق 95 یلیم و رتم نیرتمک یگدنراب رد 14 / 09 / 1399 هب رادقم 2 / 1

یلیم رتم زا سپ .داتفا قافتا ره

راب

،یگدنراب هنومن اه ی باناور هدشدیلوت بسحرب

م یل ی رتم هزادنا گ ی ر ی اب .دش مجح میسقت باناور

هب

حطس هنومن هعطق

، عافترا باناور .دش هبساحم اب

میسقت عافترا باناور رب

،یگدنراب عافترا بیر

باناور بسحرب دصرد هبساحم ش د

(5)

ياه ...

325

[ 1 ].

همادا رد یارب هزادنا گ ی ر ی تظلغ بوسر هبش شور یلخت ۀ وبآ فورظ یواح بآ و بوسر هاگشیامزآ هب لقتنم

دش [ 12 ] . زا دعب

ب ه لماک ندز مه باناور

و بوسر هنومن ادتبا یا

یرتیل کی نآ زا

هتشادرب و هب تدم 48 تعاس تلاح هب نوکس هگن هتشاد دعب .دش

زا ندرک یلاخ بآ

،یفا ا تابوسر دوجوم رد فک فرظ هتسش زا و ذغاک فاص ی نمتاو 40 هدنارذگ دش و رد نوآ رد یامد 105 ۀجرد

تناس ی دارگ هب تدم 24 تعاس کشخ .دش اب نیزوت هنومن اه ی ذغاک هارمه یفاص و بوسر

رسک ندرک نزو ذغاک

،یفاص بوسر نزو

هنومن بسحرب مرگ رد م یل ی رتم هبساحم دش [ 13 ] . یارب نییعت یاهرتماراپ کاخ

رد ترواجم ره هنومن هعطق کی

هنومن کاخ

ش یحطس 0 ات 30 تناس ی رتم و دش تشادرب [

14 ] هاگشیامزآ رد.

هنومن اه ی کاخ کشخ هدش و زا کلا 2 م یل ی رتم ی روبع .دش هداد

دصرد سپس

،سر تلیس و و نش قبط ۀ کاخ تفاب هب

شور یرتموردیه .دش نییعت

هخولک شور هب یرهاظ صوصخم مرج و

دصرد تبوطر کاخ هب شور ینزو رد نوآ رد یامد 105 ۀجرد سویسلس نییعت

دش [ 15 ].

دصرد ۀدام یلآ هب شور کلاو ل ی - کلب و

تیاده یکیرتکلا ۀتیدیسا و

کاخ اب ۀیهت ۀراصع عابشا هزادنا گ ی ر ی دش [ 16 ].

لکش 3 . وفلا هعطق نومن ۀ لگنج تسد هدروخن

؛ وب هعطق نومن ۀ یزرواشک

؛ وجش هعطق نومن ۀ لگنج بیرخت هتفای

؛ ودش تیعقوم ناراب جنس

2 . 3 . شور لیلحت

هداد اه ی عمج روآ ی هدش رد طیحم مرن رازفا

SPSS 24

هیزجت و لیلحت دش . ادتبا اب نومزآ فورگوملوک -

نریمسا و ف رد حطس 5 دصرد

ندوب لامرن هداد

اه یسررب دش . زا نومزآ ۀیزجت سنایراو ۀسیاقم و م

ی گنا ی ن اه ساسارب نکناد یارب یسررب ششوپ ریثأت یهایگ

رب

رادقم باناور و بوسر هدافتسا .دش نعم ی راد ی و دح ره ریثأت کی زا یاهریرتم هزادنا

گ ی ر ی هدش کاخ رد رب رادقم باناور و بوسر اب

هدافتسا زا شور یگتسبمه نوسریپ

نییعت ش د .

3 . جیاتن ثحب و

نیرتمک رادقم باناور و بوسر طوبرم هب بیش 15 و دصرد

ِنیرتشیب نآ طوبرم هب بیش 35 دصرد لودجش تسا 1

و.

حطس رد هعطق

د

فلا ب

ج

(6)

هنومن ادقم نیرتمک هب طوبرم باناور ر

ی ارا یزرواشک بیش اب

25 دصرد لگنج و رادقم نیرتشیب و

نآ هب طوبرم لگنج

بیرخت تفای بیش ای ه 25

دصرد تسا . نیرتمک هب طوبرم بوسر رادقم ی ارا

یزرواشک بیش اب

25 دصرد و لگنج بیش اب 15

دصرد رادقم نیرتشیب و

، هب طوبرم لگنج

بیرخت تفای بیش اب ه 25

صرد د ا .تس بیر نیرتمک باناور

رد ی ارا یزرواشک اب

بیش 25 نیرتشیب و دصرد رد بیر

لگنج بیرخت هتفای بیش اب 25 دصرد دش هدید . جیاتن لودج 2 لماش ۀیزجت سنایراو رادقم

هس بوسر و باناور ش هقطنم

و یزرواشک ،یلگنج ی ارا لگنج

رخت ی ب ی هتفا و ناشن داد رد باناور رادقم هک حطس

نعم ی راد ی

ش 05 / 0 لگنج ی ارا رد وP ≤

بیرخت هتفای زا رتشیب ب ۀیق قطانم تسا رد بوسر رادقم . حطس

نعم ی راد ی ش 01 / 0 ی ارا رد وP ≤

رد و یزرواشک حطس

نعم ی راد ی ش 05 / 0 وP ≤

رد ی ارا یلگنج بیرخت هتفای اب ب ۀیق فلاتخا قطانم نعم

ی راد ی تشاد .

بیرخت یلگنج ی ارا هب طوبرم هتیدیسا رادقم نیرتشیب تفای

اب ه بیش 25

ِنیرتمک و دصرد

،نآ یزرواشک ی ارا هب طوبرم اب

بیش 15 ششوپ نودب ی ارا هب طوبرم یکیرتکلا تیاده رادقم نیرتشیب .تسا دصرد بیش اب

35

ِنیرتمک و دصرد نآ

هب طوبرم

ا بیرخت یلگنج ی ار هتفای

بیش اب 15 بیرخت یلگنج ی ارا هب طوبرم یرهاظ صوصخم نزو رادقم نیرتشیب .تسا دصرد هتفای

بیش اب 25

یلگنج ی ارا هب طوبرم بیش اب

25 ی ارا هب طوبرم سر دصرد نیرتشیب .تسا دصرد

یزرواشک بیش اب

15

ی ارا هب طوبرم یلگنج

بیش اب 35 لودجش تسا دصرد 3

.و

لودج 1 . قطانم رد بوسر و باناور بیر و مجح رایعم فارحنا و نیگنایم یسررب تحت

بیش و ششوپ ساسارب رامیت ( باناور

م یل ی رتم ) بوسر

رد نت(

)راتکه )دصرد( باناور بیرض

نیگنایم رایعم فارحنا

یزرواشک بیش اب 35 دصرد 13

/ 0 22

/ 0 0029

/ 0 005 / 0 22

/ 0 33

/ 0

/ 0 06

/ 0 0004

/ 0 001 / 0 06

/ 0 14

/ 0

/ 0 10

/ 0 0007

/ 0 001 / 0 14

/ 0 26

/ 0

لگنج بیش اب 35 دصرد 17

/ 0 53

/ 0 0008

/ 0 002 / 0 33

/ 0 89

/ 0

/ 0 30

/ 0 0007

/ 0 003 / 0 27

/ 0 73

/ 0

/ 0 25

/ 0 0004

/ 0 001 / 0 15

/ 0 47

/ 0

لگنج بیرخت تفای بیش اب ه 35 دصرد 94

/ 1 88

/ 4 1288

/ 0 385 / 0 14

/ 3 94

/ 6

/ 3 97

/ 6 2371

/ 0 562 / 0 75

/ 6 34

/ 11

/ 0 12

/ 0 0013

/ 0 003 / 0 15

/ 0 30

/ 0

لودج 2 . لگنج ،یلگنج ی ارا رد باناور و بوسر رادقم رب بیش رثا سنایراو زیلانآ بیرخت

هتفای یزرواشک و

نعم*

ی راد حطس رد 95 ،دصرد نعم**

ی راد حطس رد 99 دصرد

رییغت عبنم تاعبرم عومجم

جرد ۀ یدازآ تاعبرم نیگنایم

رادقم حطس F

نعم ی راد ی

لگنج باناور فلتخم بیش

22 / 0 2

11 / 0 76

/ 0 47

/ 0

اطخ 95

/ 13 96

15 / 0

لک 17

/ 14 98

یزرواشک باناور فلتخم بیش

09 / 0 2

05 / 0 15

/ 1 32

/ 0

اطخ 90

/ 3 96

04 / 0

لک 99

/ 3 98

باناور لگنج بیرخت هتفای فلتخم بیش

47 / 188 2

23 / 94 90

/

* 3 02 / 0

اطخ 64

/ 2318 96

15 / 24

لک 11

/ 2507 98

لگنج بوسر فلتخم بیش

00 / 0 2

00 / 0 32

/ 0 73

/ 0

اطخ 00

/ 0 96

00 / 0

لک 00

/ 0 98

یزرواشک بوسر فلتخم بیش

00 / 0 2

00 / 0

اطخ 00

/ 0 96

00 / 0 43

/

** 6 00 / 0

لک 10

/ 0 98

بوسر لگنج بیرخت هتفای فلتخم بیش

92 / 0 2

46 / 0 98

/

* 2 05 / 0

اطخ 83

/ 14 96

15 / 0

لک 75

/ 15 98

(7)

ياه ...

327

دصرد نیرتشیب ی ارا هب طوبرم تلیس

یلگنج بیرخت هتفای بیش اب 25

یلگنج ی ارا هب طوبرم اب

15

بیش دصرد ی ارا و

یلگنج بیرخت هتفای بیش اب 15 یزرواشک ی ارا هب طوبرم نش دصرد نیرتشیب .تسا دصرد بیش اب

25

نیرتمک و دصرد دصرد

را هب طوبرم ی ا

یلگنج بیرخت هتفای بیش اب 25 دصرد نیرتشیب .تسا دصرد دام

ۀ ی ارا هب طوبرم یلآ

یلگنج ش اب بی 25 و 35 نیرتمک و دصرد دصرد

یزرواشک ی ارا هب طوبرم ش اب

بی 25 تبوطر دصرد نیرتشیب .تسا دصرد

یلگنج ی ارا هب طوبرم کاخ ش اب

بی 15 و 35 نیرتمک و دصرد نآ

یزرواشک ی ارا هب طوبرم ش اب

بی 15 .تسا دصرد

ساسارب لودج جیاتن 4

، نیب طابترا یاهریرتم

ّمک هزادنا ی گ ی ر ی هدش رد کاخ اب رادقم باناور و بوسر سیرتام زا هدافتسا اب

داد ناشن یگتسبمه یاهریرتم هک

ش تلیس دصرد ،هتیدیسا 01

/ 0 وP ≤

ش سر دصرد و 05

/ 0 دصرد و تبثم یگتسبمه وP ≤

هسام

ش 01 / 0 .دنتشاد باناور اب یفنم یگتسبمه وP ≤

ش تلیس دصرد 01

/ 0 وP ≤

ش هتیدیسا و 05

/ 0 هسام دصرد و تبثم یگتسبمه وP ≤

ش 01 / 0 .دنتشاد بوسر اب یفنم یگتسبمه وP ≤ لودج

3 نیگنایم . کاخ یاهرتماراپ قطانم رد

یسررب تحت رامیت

ریغتم

رایعم فارحنا و نیگنایم

یزرواشک35 دصرد

لگنج35 دصرد

لگنجبیرختهتفای35 دصرد لگنجبیرختهتفای25 دصرد

لگنجبیرختهتفای15 دصرد

هتیدیسا نیگنایم

2 / 7 1

/ 7 7

4 / 7 3 / 7 1 / 7 2 / 7 7

/ 7 3 / 7

رایعم فارحنا 01

/ 0 01 / 0 01 / 0 02 / 0 04 / 0 08 / 0 01 / 0 05 / 0 05 / 0

یکیرتکلا تیاده ش µs و نیگنایم

67 / 593 33 / 559 576 67 / 612 67 / 616 623 67 / 635 67 / 564 556

/ 7 7 / 4 21 / 7 06 / 11 92 / 16 21 08

/ 8 8 / 6 08 / 6

صوصخم نزو یرهاظ ش (g/cm³ نیگنایم

28 / 1 48 / 1 53 / 1 23 / 1 11 / 1 44 / 1 39 / 1 58 / 1 63 / 1

/ 0 01 / 0 015 / 0 015 / 0 01 / 0 015 / 0 015 / 0 01 / 0 076 / 0

سر دصرد نیگنایم

5 / 20 4

/ 14 26

5 / 14 5 / 16 5 / 16 5 / 20 5

/ 22 5 / 18

115 / 0 0 05 / 0 05 / 0 057 / 0 0 0

057 / 0

تلیس دصرد نیگنایم

2 / 29 22

5 / 28 34

32 20

38 44

20

/ 0 0

0 0

0

هسام دصرد نیگنایم

3 / 50 6

/ 63 5 / 45 5 / 51 5 / 51 5 / 63 5 / 41 5

/ 33 5 / 61

/ 0 115 / 0 115 / 0 057 / 0 057 / 0 057 / 0 0 0

057 / 0

دصرد ۀدام نیگنایم یلآ

12 / 2 6 / 1 5 / 2 11 / 4 08 / 4 04 / 4 01 / 4 97 / 1 51 / 2

/ 0 105 / 0 015 / 0 119 / 0 08 / 0 098 / 0 095 / 0 142 / 0 015 / 0

کاخ تبوطر دصرد نیگنایم

42 / 21 44 / 24 69 / 25 72 / 30 03 / 26 70 / 31 23 / 25 23 / 26 65 / 27

/ 0 52 / 0 23 / 0 09 / 0 47 / 0 27 / 0 34 / 0 12 / 0 05 / 0

لودج 4 . بوسر و باناور و کاخ یاهرتماراپ نیب نوسریپ یگتسبمه بیر جیاتن

کاخ یاهرتماراپ یگتسبمه

نعم ی راد ی یگتسبمه

نعم ی راد ی

هتیدیسا 645

/

** 0 000 / 0 485

/

* 0 01 / 0

یکیرتکلا تیاده ش

µs و 038

/ 0 - 850

/ 0 240

/ 0 - 227

/ 0

یرهاظ صوصخم نزو ش

(g/cm³ 293

/ 0 153

/ 0 331

/ 0 092

/ 0

سر دصرد 389

/

* 0 045 / 0 351

/ 0 072

/ 0

تلیس دصرد 785

/

** 0 000 / 0 539

/

** 0 004 / 0

هسام دصرد 775

/ 0

** - 000 / 0 564

/ 0

** - 002 / 0

دصرد ۀدام یلآ 131

/ 0 - 516

/ 0 304

/ 0 - 123

/ 0

تبوطر دصرد کاخ

109 / 0 - 588

/ 0 095

/ 0 - 638

/ 0

نعم*

ی راد حطس رد 95 ،دصرد نعم**

ی راد حطس رد 99 دصرد

(8)

لگنج ششوپ ی

ببس ازفا ی ش ناراب ابر یی ریخبت و و قرعت م ی دوش داجیا اب و ۀیلا

یگربشلا هب

روط یرثؤم زا یزاسادج تارذ

کاخ یریگولج یم

دنک و راتخاس ار کاخ دوبهب یم دشخب و رادقم باناور و بوسر ار شهاک م ی دهد [ 2 ، 8 ، 17 ] جیاتن . ۀسیاقم

م ی گنا ی ن اه لودج رد 1

ناشن داد هک نیرتمک رادقم باناور بوسر و طوبرم طوبرم رادقم نیرتشیب و یلگنج و یزرواشک ششوپ هب

هب لگنج بیرخت هتفای تسا ک ه اب ی هتفا اه ی قحت ی ق روس ی وجومتا و ناراکمه [ 18 ] و رنربنگاو و ناراکمه [ 2 ] دراد ییوسمه .

رد نیاربانب ۀیحان

فذح اب فرط کی زا نازرواشک سرگاز یشیور خاش

و ی ارا ندز مخش و یلگنج ناتخرد لماک تشادرب ای گرب

یلگنج سارت اه یی داجیا م ی دننک و یهایگ ششوپ یاراد یزرواشک ی ارا یزییاپ یگدنراب نیلوا اب رگید فرط زا م

ی وش د هک

رد بوسر و باناور شهاک لاس

هیلوا یاه دراد یپ رد ار

. رد ناتخرد یلگنج ی ارا مه

یاراد خاش و گرب دنا و بجوم شیازفا

ناراب ابر یی ریخبت و و قرعت م ی دنوش مه و متسیس ر ی هش ا ی و گربشلا دنراد هدرک لمع جنفسا دننامه و هجیتن رد و

و باناور

داجیا یرتمک بوسر م

ی دننک . نوزفا ی ارا رد زین بوسر و باناور نیرتشیب نیا رب ش

ی رادب لگنج بیرخت هتفای ب ه دمآ تسد .

لیلد

دایز ندوب فارحنا رایعم باناور و رد بوسر لودج

1 تسا نیا هک

یگدنراب و نآ یپ رد باناور

و بوسر هب تسد

،هدمآ رد لوط کی

لاس هزادنا گ ی ر ی هدش و نیاربانب رادقم نآ تبسن لصف هب شراب رامآ هب هجوت اب هد

هلاس ش نیرتشیب رادقم رد لصف زییاپ و نیرتمک

رادقم رد لصف راهب و و نینچمه نامز

ب ی گرب ی یرادگرب و ناتخرد

،لگنج ریرتم هدوب فارحنا نیاربانب .تسا رایعم

دایز هداد اه

ناشن دنهد ۀ تحص مک

،تسین جیاتن هکلب

هب لیلد یعیبط طیارش هزادنا

گ ی ر ی نینچمه و ماقرا

یعقاو هب تسد هدمآ زا نآ طیارش تسا .

یارب لح نیا لکشم م ی ناوت نلاوط ی رت ندرک قیقحت نامز ش

شهوژپ دنچ س وهلا و شیازفا مجح یرامآ هداد اه ی باناور و بوسر ار

داهنشیپ .درک باناور عافترا هب هجوت اب نینچمه ای

هدشداج بیر نیرتمک باناور

رد یزرواشک بیش اب

25 و دصرد نیرتشیب

بیر باناور تلاح رد ششوپ نودب

یتخرد 25 هبساحم دصرد ش

.د ارا رد ی یلگنج بیرخت هتفای یتخرد کاخ یاهدییولک

هب تحار ی رارق ناراب تارطق یژرنا ضرعم رد یم

دنریگ هدیشاپ مه زا و یم

دنوش سر رتشیب هک کاخ زیر تارذ و ببس دنتسه

هتسب

دش ن رفح ه یاه کاخ یم دنوش و زا فن کاخ رد بآ ذو هدرک یریگولج

و باناور عافترا و هب

داجیا یرتشیب باناور بیر نآ عبت

یم دننک . جیاتن هزادنا گ ی ر ی یاهرتماراپ کاخ

رد هن ۀقطنم تحت یسررب ناشن اد د هک ۀقطنم یلگنج رد ش ی ب اه ی فلتخم یاراد

نیرتمک رادقم نزو صوصخم یرهاظ

، رادقم نیرتشیب ۀدام

یلآ و دصرد تبوطر کاخ تبسن قطانم هب رگید

تسا هک لیلد ،نآ

دوجو جات ششوپ و مکارتم ثأت

ی ر تبثم یهایگ یایاقب رب

شیازفا ۀدام و یلآ تبوطر دصرد کاخ

تسا جیاتن نیا هک اب

ی هتفا اه ی

قیقحت و یربا یداحتا ناراکمه

[ 8 ] دراد ییوسمه .

نینچمه قیقحت جیاتن ر اح

ی ارا هک داد ناشن یلگنج

بیرخت هتفای یاراد

نیرتشیب یگدیبوک و

یگدرشف کاخ

و هجیتن رد نیرتشیب یاراد

رادقم نزو صوصخم یرهاظ

دنا هک ریثأت شهاک رد یمهم

یریذپذوفن کاخ

و رد هجیتن شیازفا دراد بوسر و باناور هتفای نیا .

شهوژپ جیاتن اب ولاکدآ

و ناراکمه [ 19 ] مه س سو ت . جیاتن

یگتسبمه لصاح

زا تایصوصخ یسررب ییایمیش

کاخ ناشن هک داد یاهرتماراپ هتیدیسا

، سر دصرد

، دصرد س تلی و دصرد نش

طابترا نعم ی راد ی رادقم اب باناور بوسر و اب .دنراد شیازفا دصرد تارذ نش یریذپذوفن کاخ

شیازفا م ی ی دبا و باناور یرتمک

دیلوت م ی دنک . زا یفرط تارذ نش هب مغر یگدنبسچ مک

و ادج ندش

،ناسآ رد ربارب لاقتنا طسوت باناور تمواقم هدرک و رد هجیتن

بوسر یرتمک دیلوت م ی دننک

؛ نیاربانب یفنم یگتسبمه نیب

رادقم تارذ نش اب رادقم باناور دراد دوجو هک

نیا جیاتن قباطم اب

ی هتفا اه ی سوتناس و ناراکمه [ 20 ] .تسا اب شیازفا سر رادقم تلیس و

، تمواقم کاخ رد ربارب لاقتنا شهاک م ی ی دبا بوسر و

یرتشیب لقتنم م ی دوش و نینچمه رد یگدنبسچ رثا یحطس

هب دوجو هدمآ و شهاک

،کاخ لک لخلخت یریذپذوفن

کاخ شهاک

م ی ی دبا و یرتشیب باناور دیلوت

م ی وش د هک مه وس اب جیاتن قیقحت سوتناس و ناراکمه [ 20 ] .تسا نینچمه ساسارب جیاتن

، هب تلع

تشادرب یب ناتخرد گرب زا هیور یارب

ماد فرصم دننام یلماوع ریثأت تحت زین و

،تافآ کشخ لاس ی و شتآ زوس ی زا رادقم شلا گرب

و ۀدام یلگنج ی ارا رد یلآ

،هدش هتساک اما

م یگتسبمه یفن

اب رادقم بوسر و باناور یم هدید

دوش . ۀدام یلآ بجوم دوبهب

نامتخاس

،کاخ شیازفا تیفرظ یرادهگن بآ

و یریذپذوفن کاخ

و رد

،هجیتن شهاک مجح باناور بوسر و م ی دوش [ 21 ]؛

نیاربانب

یزرواشک و یلگنج قطانم نیرتشیب

رادقم ۀدام یلآ و نیرتمک رادقم باناور بوسر و ار اب هسیاقم رد رگید

قطانم دنراد دصرد .

کاخ تبوطر رب

رادقم بوسر و باناور ریثأت

نعم ی راد ی و یلگنج ۀقطنم .درادن یزرواشک

نیرتشیب دصرد تبوطر کاخ ار هب لیلد

دوجو جات ششوپ هوبنا .دراد رد یتروص هک نیا نیرتمک ،هقطنم رادقم

بوسر و باناور ار

دیلوت م ی دنک هک لیلد نآ ریثأت زین دایز ۀدام