Effect of Mindfulness- based Cognitive Therapy on Health Promoting Behaviors in Students with Premenstrual Syndrome:
A Randomized Clinical Trial
Maryam Dafei1, Hassan Zareei Mahmoodabadi2,
Ali Dehghani3, Farahnaz Moradi Mahmoodabadi4
1 Associate Professor, Research Center for Nursing and Midwifery Care, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran 2 Associate Professor, Department of Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
3 Associate Professor, Department of Biostatistics and Epidemiology, Faculty of Public Health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
4MSc Student in Counseling in Midwifery, Student Research Committee, Faculty of Nursing and Midwifery, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
(Received September 20, 2020 ; Accepted March 14, 2021)
Abstract
Background and purpose: Adolescence is an important and vital stage of life that is associated with physical, emotional, and evolutionary changes. The purpose of this study was to investigate the effectiveness of mindfulness-based counseling approach on health promoting behaviors in adolescents with premenstrual syndrome (PMS).
Materials and methods: A quasi-experimental study was conducted in 86 students with PMS selected from high schools in Meybod, Iran 2019. They were randomly divided into intervention group (n= 43) and control group (n= 43). The intervention group attended counseling sessions based on mindfulness approach for 8 sessions/2 hours/ a week. Demographic characteristics were recorded and Health-Promoting Lifestyle Profile II (HPLP-II) and premenstrual symptoms screening tool (PSST) were administered. The scales were completed in both groupsat beginning of the study, and at weeks eight and 12 after the intervention. Data analysis was performed in SPSS V19 applying independent t-test, repeated measures test, and LSD test.
Results: There was no significant difference between the two groups in demographic variables (P>0.05). Before the intervention, there was no difference between the two groups in mean scores for health-promoting behaviors (P= 0.161), but, compared to the control group, the mean scores for health- promoting behaviors in intervention group showed significant increase immediately and one month after the intervention (P<0.001).
Conclusion: Mindfulness- based cognitive therapy was found to be effective in improving health promoting behaviors in students with PMS which could create effective and fundamental changes in adolescents’ behaviors towards achieving a healthy society.
(Clinical Trials Registry Number: IRCT20200308046720N1)
Keywords: Mindfulness, health-promoting behaviors, premenstrual syndrome, students J Mazandaran Univ Med Sci 2021; 31 (197): 65-80 (Persian).
* Corresponding Author: Farahnaz Moradi Mahmoodabadi - Faculty of Psychology and Educational Sciences, Yazd University, Yazd, Iran (E-mail: moradyfarahnaz@yahoo.com)
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-06 ]
جم ــ ل ـــ ناد هـ ـ ع هاگـــش ــ لـ ـ پ موـ ــ شز ــ ـــك ـ م يـ ــ نزا ـــ ناردـ
هرود هرامش مكی و يس 791
دادرخ لاس 7011 ( 01 - 56 )
ثات ری تخانش نامرد
ی نتبم ی هاگآ نهذ رب ی
رب راتفر اه
ی اقترا هدنهد
تملاس شناد
نازومآ لاتبم
هب مردنس پ
ی ش زا گدعاق ی
ی ک امزآراک یی
لاب ین ی فداصت ی
هدش
یعفاد میرم 1
یدابآ دومحم یعراز نسح 2
یناقهد یلع 3
یدابآ دومحم یدارم زانحرف
4
هديكچ
هقباس :فده و جون زا فده .تسا هارمه یلماکت و یفطاع ،یمسج تارییغت اب هک تسا یتایحو مهم هرود یناو هعلاطم
تملاس هدنهد اقترا یاهراتفر رب یهاگآ نهذ درکیور اب هرواشم ریثات نییعت رضاح شناد
ازوشمآ زا یش یردنشس هشب لاتشبم
.دوب یگدعاق شور و داوم نیا:اه
ک تسا ینیلاب ییامزآراک کی هعلاطم لاس رد ه
8931 اتسریبد رد و دشش یاجنا دبیم هنارتخد یاه
18 ناد یگدعاق زا ی یردنس هب لاتبم زومآ هب یفداصت شور هب
( هلخادم هورگود 39
( لرتنک و )رفن 39
.دندشش میسقت )رفن
یط ار یهاگآ نهذ درکیوراب هرواشم تاسلج هلخادم هورگ 1
اشش هشعلاطم رامشبا .دشندرک تشفایرد یشگتفه هسلج همانششسر لم
یاشه
رکلاو تملاس هدنهداقترا یاهراتفر ،کیفارگومد تاصخشم و
،دوبPSST
هدشنهداقترا یاشهراتفر تارشمن هعلاطم دمای ریغتم
هزادشنا مشهدزاود و متششه هشتفه یامتا ،هعلاطم یادتبا رد هک دوب تملاس .دشش یرشیگ
مجت شی ه لحت و شی ل هداد اشب اشه 83 ،SPSS
و
ومزآ اه ی هزادنا ،لقتسمT
گ ی ر ی اه ی قعت و ررکم یب
ی تفرگ یاجناLSD
.
هتفای هورگ نیب:اه ینعم یرامآ توافت ،کیفارگومد یاهریغتم رظن زا اه دششن هدهاششم یراد
( 05 / 0
P>
) هشلخادم زا لشبق .
تشادن دوجو تملاس هدنهد اقترا یاهراتفر هرمن نیگنایم رظن زا هورگ ود نیب یتوافت (
888 / 0 کشی و دشعب هلشصافلاب اما )P=
م ( ،لرتنک هورگ هب تبسن هلخادم هورگ رد هرمن نیگنایم هلخادم زا دعب ها 008
/
>0 ینعم یرامآ یامفا )P
.دش هدهاشم یراد
:جاتنتسا یریگراکب نهذ هرواشم
یهاگآ م ی ناوت د زا یش یردنس هب لاتبم اناوجون یاهراتفر رد یداینب و رثؤم یتارییغت
هدومن داجیا یگدعاق و
هعماج هب یبایتسد یم رسیم ار ملاس یا
.دیامن
تبث هرامش : ینیلاب ییامزآراک
8 00000901038000N IRCT
:یديلک یاه هژاو
،یگدعاق زا ی یردنس ،تملاس هدنهداقترا یاهراتفر ،یهاگآ نهذ ناد
ازومآ
همدقم
یناوجون زا مهم نیرت لشحارم دششر و لشماکت اشسنا
تسا هک هب اونع کی هلحرم یدشیلک رد عشسوت ه یناشسنا بوسحم
یم دوش . هرود ا ی هک مهم رت ی ن و ی گژ ی آ غت یی ر
رد ومروه ه ش
،ا
، دب تیعضو ،یعامتجا طیحم و یحور
:لوئسم فلوم یدابآدومحم یدارم زانحرف
- دمی : ییامام یراتسر هدکشناد ،یقودص دیهش یکشم یولع هاگشناد
moradyfarahnaz@yahoo.com E-mail:
8 . ناد
،ییامام و یراتسر یاه تبقارم تاقیقحت مکرم ،رایش اریا ،دمی ،یقودص دیهش یکشم یولع هاگشناد
0 . یولع و یسانشناور هدکشناد ،یسانشناور امترا د ،رایشناد یتیبرت
اریا ،دمی ،دمی هاگشناد
9 . رایشناد دیهش یکشم یولع هاگشناد ،تشادهب هدکشناد ، یژولویمدی ا و رامآ هورگ ، اریا ،دمی ،یقودص
3 اریا ،دمی ،یقودص دیهش یکشم یولع هاگشناد ،ییامام یراتسر هدکشناد ،ییامام رد هرواشم دشرا سانشراک .
: تفایرد خیرات 90
/ 8 / 8933 : تاحلاصا تهج عاجرا خیرات 0
/ 0 / 8933 : بیوصت خیرات 03
/ 80 / 8933
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-06 ]
یم نهذ و یناور ا هک دشاب
بیسآ ثعاب تارییغت نی رییش
یم سرتسا و بارطضا رباربرد اوجون دش یبایتسد .دوش
تملاس هب رد
ارود
،یناوجون نماض
تملاشس رد ارود
یلاسگرمب و
رد
،تیاهن تملاشس لشسن یدشعب رشه هشعماج
یم دشاب
( 0،8
دودح اریا رد .)
90 روششک تشیعمج زا دصرد
یم لیکشت اناوجون ار رت نیا هب هک دنهد
اشم روششک بشیت
یکی زا وج ا نیرت وشک ر اه ی د این وسحم ب یم دوش . نیا
وجون ا ان هیامرس اه ی ا یلص وشک ر دنتسه و رد لکش نتفرگ
لسن آ دنی ه و را اقت ء تملاس هعماج ایسب ر تشششیمها مااشششح
یم دنشاب و نیمﺄت تملاس آ ان زا ا ده فا ا یلص همانرب اه ی
هعسوت ا یعامتج و یداصتقا یروشک ره تسا
.
هششعلاطم م یدششق و اراششکمه اشششن
داد هششک عششضو ی ت
تملاس اناوجون رد ا ی ار بسانم ن ی تشس و شی ک لکششم
دج ی بوسحم شم ی وشش د هشک ن ی دشنمزا هشمانرب ر شی م ی اشه ی
بسانم تشسا
( 9
. )
هشک هرود نشیا اقم
ر یلیصحت ﻊطاقم اب
هطسوتم یود و لوا یم
اب دشششش
( 3 )
ت وشششحت لشششیلد هشششب،
یشم ر آرد هشک یرایسب یطیحم و یکیژولویمیف شهد
،د
یم سرتسا رایسب دناوت تارشییغت ،نشیا رشب هولاشع .دششاب از
و یلیشصحت یاهراششف و هشسردم رد روضح دننام یطیحم مشین لاشم راششف ی ن و شی زا ششصحت یاشگنه رد لاغتششا هشب ی
ل رد
هسردم سرتشسا یامفا ثعاب ، اناوجون زا یرایسب یارب
یششم اششناوجون رد دوششش
( 3
د یششفرط زا ).
اهرتخ یششب رششت زا
رس رد ا م رع ا ض رتس س اه ی یشان زا ولب غ دنتسه
( 5
و)
یم تش هاگیاج زا اوجون ارتخد تملاس هک دومن اعدا او
هژیو رادروخرب یا تسا
( 9
ارشتخد مشهم لااشسم زا یکی ).
هناششن اشب دشش ریگرد ،غولب زا س اوجون یردنشس یاشه
(یگدعاق زا ی رد ﻊیاشش تلاکششم زا هک تسا )PMS
یم یناتسریبد ارتخد و دشاب
آ زا ییاشج هلاشسم نشیا هشک
یم تیلاعف رد لخادت ثعاب دناوت یلغشش ،یگداوناشخ یاه
رد یشششزومآ هششمانرب کششی دوششجو دوششش درششف یعاششمتجا و علاطا و سرادم شناد هشب یناشسر
هشنیمز نشیا رد ازوشمآ
یششم یاششقت را و تشششادهب رد یرثوششم و دششیفم یاششگ دششناوت
دشششاب اوششج ارششتخد تملاششس
( 8،0
لششماوع هششلمج زا ).
ثات یگدششعاق زا لششبق یردنششس مششالاع تدششش رششب رایششگری یگژیو
یشب هشجوت اشب ایشل ،تشسا دارفا یدرف یاه هشب رشت
یشم اشنآ تملاشس اشقترا رشب رثوشم تاکن تلاکششم اوشت
اشنآ هشب کشمک اشب و هدرشک فرشطرب یدشحات ار هلصاح دوشمن تیبرت ار هعماج رثوم و قلاخ یاهورین
( 0
نیارباشنب ).
همانرب هب یمیر ی فیح روظنم یتششادهب یاهراتفر حلاصا ا
تملاشس هدشنهد اقترا یاهراتفر ظفح و داجیا و بولطمان رد باششنتجا یرششما اششناوج و اششناوجون رییشش ان
تششسا
( 8 ) .
یلع ارود نیا تیمها مغر عت
ش داد حم ش یدود زا تاعلاطم
هب ااسم شششش ل ﻁوبرم هب اهراتفر ی تشادهب شششش ی جون شششش اناو و
اشتلاکشم جوت
ش ه ک ش هدر نا ش د و بی رت علاطم ش تا هنت شا ب ش ر
شم شششش ک ت یتشادهب ﺹاخ دننام راگیس دیشک و یقاﭼ
مکرمتم هدش نا ش د
( 5 ).
همانساسا ساسارب یناهج تشادهب امزاس
(WHO)
،
تملاس یهیدشب زا یشقلت یرششب یاشهزاین و قوشقح نیرشت
یششششم دوششششش
( 9
و)
اقترا یاهراتفر ء
زا یکی تملاس هدنهد
هرایعم شششش نییعت هدمع یا تملاس هدننک
دارشششفا یم دشاب
( 1
. )
Walker
اهراتفر ی دنهداقترا ه تملاس ی ار ا ی ن هنوگ رعت ی ف
م ی دنک : وگلا یی دنﭼ دشعب ی زا تاشکاردا و
لاشمعا زاشغآ
هدش اب گنا ی هم دوخ صخش هک هب یوادشت و وقت شی ت طشس
تملاششس و افوکشششدوخ یی
صخششش کششمک ششم ی دششنک
( 3
. )
،یمسج تملاس لداعتم درب اب ،تملاس یاقترا فده ظن ششبط .تششسا یعاششمتجا و یششناور هششیر
alker
یاششهراتفر
تشیامح دشعب ش یاراد تملاس هدنهداقترا رف نیب
،ید
تیلوئسم ریی دروم رد ی تملاس
،ییافوکششدوخ ، تیریدم
ا رتس تششیلاعف و هششییغت ،س یم یکیمیف
لششباق هششک دشششاب
تششسا جنششس
( 80
آ زا ).
اششج هک را یاششهراتفر اقت
د دنه ه
تملاس ، هیقب دننام ر اتف ر لباق اه آ وم شز رظن هب دنتسه
یم ر دس ، میلعت آ اه یتسیاب زا دم آ سرا اغ ز وش نشیا اب ،د
هشمانرب نشیا ریثاشت هراشبرد یشمک تاشقیقحت لاح یارشب اشه
جون ش ص اناو ش تشسا هشتفرگ ترو
( 80،88
.)
اشب هشلباقم یارشب
لاشس رد ،زاین نیا تلاخادشم یاشجنا هشب لشیامت رشیخا یاشه
هشسردم هﭼراپکی تملاس یاقترا داشجیا لاشبند هشب هشک یا
فاطعنا یریی اشناوجون رد یتظفاشحم لشماوع یامفا و
یم هتفای یامفا ،دشاب تس
( 80،88
. )
آ زا ییاج یوشت هک
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-06 ]
تششیولوا زا ملاششس یاششهراتفر داششجیا یارششب اوششجون یاششه
یاششجنا ترورششض ایششل تششسا هششعماج یموششمع تشششادهب هدشنهد اشقترا یاهراتفر یامفا تهج رد رثوم تلاخادم یم اشن ار تملاس دهد
( 89،80
. )
لمج زا رثوشم تلاخادم ه
و اشناوجون یناور و یمسج تملاس و تیعضو دوبهب رد زا یا هرواشم یاه شور یریگراکب انآ تملاس یاقترا نهذ هلمج تشسا یهاشگآ
( 89،88
نشهذ ).
هاشگآ ی ی شک ی زا
امرد اه یی تسا هک هزورما روشطب ررشکم دروشم هدافتشسا
رارق م ی گ ی در و ا ی ن شور هب سررب ی و لشماعت شب ی ن
،نشهذ
، دب فطاوع و ه ی تاناج م ی دزادر و ثعاب دوبهب طباور
هدش تسا و اشتن ی ج ما ی هدشننکراود ار
رد مشلع شسانشناور ی
اششجرب ی هتشششایگ تششسا
( 83
جششیار.)
نیرششت شور شزوششمآ
نهذ
،یهاگآ شزومآ نهذ یهاگآ ینتبم رب هاشک سرتشسا
ا تس هک هب تروص همانرب یاه هاک سرتسا و همانرب یاشه
ششمارآ داششجیا شزوششمآ تخانششش
ه یششم دوششش
( 85
ششمانرب رد.)
ه
نهذ رب ینتبم سرتسا هاک دای دارفا ،یهاگآ
یشم دشنریگ اشت
هدهاشم و راشکفا ،تاشساسحا یشنعی دوشخ ینهذ تانایرج رگ
دوخ دب یکیمیف ساوح یمامت دنششاب
، کشیره هشک نشیا زا
ساوح یم وقلاب ﻊبنم دنناوت ه
زورب دعتشسم دارشفا رد بارطشضا
ظاحل .دنوش یمامت فنم تاساسحا ی
لاثما(
، یوششت و سرت
هعجاف راکفا و هدنیآ درومرد یرکف راوخشن و رادن
ساوشح
یکیمیف یفنم ( یراشمیب زا یششان درد دشننام نممشم یاشه
) رشه
یم کی تیشساسح یاراد دارفا رد بارطضا دیلوت ﻊبنم دنناوت
هب اب یبارطضا مانرب .دنیآ رامش
ه رشب یشنتبم سرتشسا هاک
نهذ یهاگآ یم دارفا هب شمآ
دهاششم اشب بافرشص هشک دزو ه
ودشب
ﻊباششنم نششیا یباششیزرا آ زا )راششکفا و تاششساسحا)
باششنتجا اششه
لست و دننکن ی
م آ فرص دنوشن اه
( 88
نیاربانب.)
کی درشکیور
ینتبم رب نهذ
،یهاگآ هن اشهنت یارشب یریگوشلج زا
تلاکششم
تملاس
، اور هکلب نینچمه یارب اشقترا ی تملاشس تشبثم و
تملاس یمومع یم دناوت م دشاب رثو رد ، نهذ
،یهاشگآ درشف
رد ره هظحل زا هویش ینهذ هاگآ یم دوش و تراهم ییاشسانش
هویش یاه رتدیفم ار ارف یم دریگ
( 80
، 81
.)
هب یوشحن رد هشک
و اشسگرمب فدشه تیعمج یور رب هک تاعلاطم زا یخرب شور زا هدافتشسا اب یاهاشضف زا هدافتشسا دشننام یرشیگی یاشه
،تششسا هششتفرگ تروششص یزاششجم یاششقترا بششجوم هتششسناوت
ددرگ دارفا اور تملاس .
یم رظن هب اما یتاشعلاطم یاشجنا دسر
یوشششت رد هشک اشناوجون رد درششکیور نشیا اشب اوارششف یاشه
یناوشجون رادشیا ان هرود یاشضتقا هشب یحور زا و دشنراد رارشق
یشم هبرجت ار یعیسو ینومروه تارییغت ییوس تشیمها دشننک
.دشاب هتشاد یناوارف اب
هجوت هب نیا هک شزومآ ینتبم رب نشهذ
یهاگآ هب روط یتنس هرهﭼ هب هرهﭼ هدوب و زاین هب تکرش رد
یاششجنا نیرششمت یششنهذ هششنازور رد لوششط هرود و یشششزومآ
یگتشسوی هشب
نیرشمت یشنهذ هشجیتنرد ،دراد م
هشسرد نیرششتهب
اکم یارب هاارا نیا شزومآ تسا اه
( 88
یشسررب شبط).
یاشه
تاقیقحت هدش یاجنا یب
رت ب ا هدافتسا زا تاشعلاطم یلوشط اشب
یبایزرا یوادم و تلاخادم یشزومآ
یارب ارشتخد اوشجون
لاتبم هب ردPMS
یاشقترا تملاشس هشیلوا نشیا تیریدشم و
یردنس زا تیمها یرایسب رادروخرب تشسا
( 1،0 .)
اشب هشجوت هشب
یسررب کیتامتسیس امرد
یتخانش - یراتفر یارب یاشقترا
و تملاس
، PMS
یاغدا نهذ و شور یاه یتخانش - یراشتفر
یارب تیقفوم رتهب هیشصوت یشم دوشش
( 83
هشچنانﭼ ).
تشیمها
تملاس یاقترا وPMS
رد ارود یناوجون هدیدان هتفرگ
یشم ،دوش دشناوت
راشثآ یشبرخم رشب تملاشس و داشعبا تشیفیک
یگدنز رب دارفا یاج درایگب . زا آ اشج هشک یاشجنا تاشعلاطم
یشب اشناوجون یور رشب هشتفرگ رشت
یلااشسم هشب حلاشصا لشثم
هییغت یوگلا آ رشب ایشل تشسا هدشش دودحم یندب هدوت و یا
ب اب هک میدش ه
شور کشی یریگراشک هرواششم
رشب یشنتبم یا
نهذ اشناوجون تملاس هدنهداقترا یاهراتفر یور رب یهاگآ
اب ریگرد لضعم ار رشضاح هشعلاطم ،یگدشعاق زا ی یردنس
اوشتب هوژش نیا یاجنا اب تسا دیما .میهد یاجنا یماشگ
.تشادرب هعماج ازاس هدنیآ تملاس یاقترا تهج رثؤم
شور و داوم اه
هششعلاطم نششیا یششبرجت هششمین
ششی ک ینیلاششب ییاششمزآراک
تسا یزاوم لاشس رد هک
8931 اتشسریبد رد یشتلود یاشه
.دش یاجنا دبیم ار هوژ هعماج
ناد هقباشس اشب ازوشمآ
لیکشت یگدعاق زا ی یردنس سوت هعلاطم نیا .دنداد
ط
دمی یقودص دیهش یکشم یولع هاگشناد تاقیقحت مکرم
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-06 ]
قلاخا دک اب
IR.SSU.REC.1398.209
و دشش بیوشصت
ارشششیا ینیلاشششب ییاشششمزآراک هناماشششس رد هرامشششش هشششب(
IRCT20200308046720N1
.تشسا هدشش تبث ) مشجح
انیمطا طس ساسا رب هنومن 35
وشمزآ اوشت و دشصرد
10 نشیا هشیلوا دمای هب هجوت اب دصرد یاشهراتفر( هشعلاطم
رد هدش شرامگ جیاتن زا هدافتسا اب و )تملاس دنهد اقترا اراکمه و ایسمشرو هوژ
( 00
هورگ ره رد )
30 رفن
هب باشستحا اشب هشک دشمآ تسد 80
رشه رد شمشیر دشصرد
هورگ 38 .دش نییعت رفن لقادششح تششیگ لماششش هشعلاطم هششب دورو یاشهرایعم
،یگدعاق نیلوا زورب زا لاس کی دعاق
یگ اشب مظنشم یاشه
( هرود رششه رد یششعیبط لششصاوف 95
- 08 ارششتخد ،)هزور
اب یناتسریبد 80
- 85 زا یش یردنشس هشب لاتشبا ،نشس لاشس
هرمن( دیدش ات طسوتم تدش اب یگدعاق 83
یب و رد رت
همانشسر .دوشب هشلخادم رد تکرشش هشب تیاضر وPSST
هرود دوششب مظنماششن هششعلاطم نششیا زا ورششخ یاششهرایعم م ،یگدعاق یرامیب هب لاتبا ،ینومروه تابیکرت فرص
یاه
یتخانشش تلاتشخا و یناور
، بی راشم رشه ،نممشم یمشسج ی
زا یش یردنشس مشالاع ﻊشفر تشهج ییوراد امرد هنوگ روآ سرتشسا هشعقاو عوشن رشه تحت نتفرگ رارق ،یگدعاق یکششمپناور یاشهوراد فرصم و ینامرد اور و یطیحم هداوناخ و نیشنچمه .دوب یدلاو کت یاه یراشمیب زورشب
یاشه
هدشننک تکرشش طسوت فیلاکت یاجنا هک یناور و یمسج یم لتخم ار هوژ رد ک
ر د
، و تشبیغ یلاوشتم هشسلج ود
،یگناشششخ فیلاشششکت یاشششجنا یدشششع یاهدادشششخر عوشششقو
سرتششسا دششننام روآ اششکیدمن نرششم
، نیدششلاو ییادششج
،
فداصت
، راوگان ثداوح و
هشب داد اشیا هشب درشف لشیامت
امرد هرایعم زا مین وب رضاح هعلاطم زا ورخ یا
د .
هداد یروآدرگ رامبا لماش اه
9 :دشاب یم همانشسر
8 - :کیفارگومد همانشسر زا لکشتم همانشسر نیا
هنیمز رد یت اوس هدوشت هشیامن ، زو ،دشق ،نس وﭼ ییاه
،یندب یعامتجا تیعضو -
امشیم و یداشصتقا تلایشصحت
یم رد و ردام .دشاب
0 - یششش یردنشششس همانششششسر :یگدشششعاق زا
نشششیا
یاراد همانشششسر 83
یششسررب آ فدششه و هدوششب لاوششس
( یگدعاق زا لبق یردنس مالاع وPMS
شت و )PMDD
ریثا
یم دارفا یگدنز رد آ .دشاب
9 - همانشسر :PSST
هک تهج عت یی ن مالاع یردنشس
ی زا گدعاق ی هب اونع عم ی را دورو هشب هشعلاطم هدافتشسا
دش و لماشش 83 لاوشس هدوشب هشک اد یار ود شخب تشسا
( خب لوا هک لماش 83 لاوس مشیلاع
،یشقلخ یمشسج و
یراشتفر تشسا شخب و یود هشک ریثﺄشت نشیا مشیلاع ار رششب
یگدنز دارفا دجنشس یم و
لماشش 5 لاوشس تشسا .) هویشش
هرمن هنیمگ راهﭼ ترکیل فیط ساسا رب آ یهد هدوب یا
یاشمن دیدشش و طشسوتم ،فشیفخ ،لاشصا تروص هب هک یم هداد دح .دوش رثکادشح و رفشص نشکمم زاشیتما لقا 50
.دوب دهاوخ نیب هرمن
0 ات 83 نیشب هرشمن ،)فیفخ(
83 اشت
01 زا رت اب هرمن و )طسوتم(
01 ( دیدش هشتفرگ رشظن رد )
رد .دوشیم هیشس هوژ
( اراشکمه و یزاشب 8930
یارشب )
یجنسرابتعا نیا
رامبا هنومن یا زا ایوجشناد رتخد
نکاس
هاگباوخ یاه هاگشناد ه یا ارهت هب روط یفداصت باشختنا
و دروم رارق یبایزرا دنتفرگ
. ییایا همانشسر اشب هدافتشسا
زا تابث نورد ی هبساحم و بیرض یافلآ ابنورک لداشعم
3 / 0 .دمآ تسد هب یارب
یسررب ییاور همانششسر یروص
مین زا داشقم و دشش هدافتسا فلتخم اصصختم تواضق ی
ر
وCVR
هبCVI
بیترت 0 / 0 و 1 / 0 ب ه هشک دشمآ تسد ب
شی رگنا
اور یی تسا همانشسر ییاوتحم
( 08
.)
نینچمه تملاششس هدنهداشقترا یگدنز کبس همانشسر
هک دش هدافتسا طششسوت راب نیلوا همانششسر نیا
Walker
هدشش یحارط اراشکمه و لماش و
50 شس و لا و 8 تششسا دعب
هک 3 ب افوکشدوخ دع یی
، لوئشسم ی ت ی ی یر هرابرد ،تملاشس
طباور شب ی ن لاعف ،یدرف ی
ت ندب ی یغت و ی ه ،تملاشس هرابرد
شب طشباور ی ن لاعف ،یدرشف ی
ت ندب ی ار اب 3 و لاوس دم ی ر ی ت
اب ار شزرو ،سرتسا 1
هزادنا لاوس گ
ی یر یم .دنک شس ره و لا
3 خرب ،مگره ترکیل سایقم رد خسا هنیمگ ش
شقوا ی ش ،تا
یششب نشششیا رد هرششمن لقادششح .دراد هشششیمه و تاششقوا رششت
همانشسر 50 رثکادح و 001
تسا اشن اب تارمن هک هدنهد
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-06 ]
.تسا یرتهب تملاس هدنهداقترا یگدنز کبس و ییاور ارشیا رد همانششسر نیا ییایا طشسوت
یدشباع
و یاششفلآ و هشتفرگ رارشق یشسررب دروشم اراکمه اششبنورک
ییافوکشدوخ یارشب 83
/ 0
، تیلوئسم تملاشس رد یرییش
18 / 0
، یدرف نیب طشباور 05
/ 0
، سرتشسا تیریدشم 38
/ 0
،
شزرو 03 / 0
، هشییغت 18 / 0 همانششسر لشک یارب و 10
/ 0
ب ه دمآ تسد
( 1 ).
زا س ا گنهامه یاجن ی
اه ی و شزوشمآ هرادا اب یز
اتسرهش شرور هشنومن شور زا هدافتشسا اب ادتبا دبیم
یرشیگ
هشوخ هقطنم ود نیب زا یا اتسرهش
اتشسریبد تسیل یاشه
هیهت هنارتخد و هدش
رد باشختنا هشسردم راشهﭼ هقطنم ره
دش آ نیب زا هک هشعرق اشب یفداشصت شور هشب اه
ود یششک
هششنومن هششب هششسردم هششب هششسردم ود و لرششتنک هورششگ یاششه
هنومن .دش هداد ﺹاصتخا هلخادم هورگ یاه ارب
ی لرشتنک
شودخم لماوع ننک
ش سقت زا هد ی م فداصت ی وشلب 3 اشت یی
،
3 صخت ی ص ﺹاصتخا لرتنک هورگ سرادم هب یا
تشف هشک
اعمج 88 تلاح رد ولب اه
ی ا فلتخم ی داج درگ ی د رد .
وشلب هسردم ره اشه
ی 3 اشت یی دادشعا لودشج ساشسا رشب فداصت
ی لک زا سپس و باختنا ی
ه ناد وشلب ره ازومآ
بت اب یی ن قحت ی زاربا و اشضر ی ت مکت تشهج شی
ل همانششسر
توعدPSST
دمآ لمع هب .
ا طشسوت همانششسر شی
ن دارشفا
ی ک عاق زا لبق هتفه گد
ی ط رد ی لاوتم هرود ود ی
تداع
هام ی هنا سپشس .دش لماک زا
م شی ا 533 همانششسر مکت
شی ل
هدش 033 رفن هرمن هک 83 ی ا تهج دندرک بسک ار رت اب
اس ی ر عم ی اهرا ی سررب هعلاطم هب دورو ی
هلحرم رد و دندش
دشعب زا م ششی ا 800 رشفن ارششش دشجاو هششک ی
ط دشندوب یز هششب
تروششص فداششصت ی 30 رششفن ( 38 هششب رششفن هششنومن اوششنع زا
ره ی ک سرادم زا ی هشلخادم و لرشتنک هورگ هب ﻁوبرم هک
دوب ) باختنا و دراو هعلاطم دندش ( تراﭼولف هرامش
8 .)
نهذ تاسلج لکتور هشک امام قحم طسوت یهاگآ
یاشجنا ییاشناوت یهاوگ و هدرک لیصحت هرواشم هتشر رد نهذ هرود دیتاشسا تراشظن اشب دوشب هدرک بسک ار یهاگآ
هرواشم .دیدرگ نیودت ینیلاب هب هلخادم
یرامگرب تروص
رب ینتبم ینامرد یتخانش تاسلج نهذ
ساشسا رشب یهاشگآ
لاگشس هتششون یگدرشسفا رب ینتبم ینامرد تخانش باتک دوب هرامش لودج(
8 .)
هرامش لودج 1
تملاس هدنهد ءاقترا یگدنز کبس یا هرواشم یاوتحم:
تاسلج تاسلج یاوتحم
یگناخ فیلاکت
سلج لوا ه راکدوخ تیاده دوب هنامرحم هبنج نتفرگ رظن رد اب یلک یشم طخ میظنت ،هسلج فادها نییعت ، ومزآ ی نتفرگ
هب دوخ یفرعم و هرفن ود یاه هورگ لیکشت هب اگدننک تکرش توعد ،دارفا یصخش یگدنز یسراو نیرمت ، مشک دروخ نیرمت ،دحاو کی اونع هب هورگ یاضعا هب سپس و رگیدکی ، دب
، دب یسراو دروم رد ثحب و دروخزاب داد ﻊیزوت ،یگتفه تاسلج نییعت و ثحب ،یگناخ فیلکت
هاتوک سفنت رب مکرمت اب سلاک یامتا ،لوا هسلج تاومج مشک دروخ نیرمت ، هاتوک سفنت و دب یسراو نیرمت
8 - ،دیریگب تسد رد ار مشک یا هناد 0
- تمس هب ار مشک
،دیروایب اتینیب 9 - ،دیراد هگن اتشوگ کیدمن ار مشک 3
- ،دیناخرچب اتناتشگنا ایم ار مشک 5
- تمس هب ار مشک
،دیروایب اتناهد 8 - .دینک هجوت تسا هدنام اتناهد رد هک یا همم هب مشک دروخ یامتا زا دعب
مود هسلج رتشیب لرتنک و ﻊناوم اب ییورایور هنازور ﻊیاقو هب تبسن نکاو او نیرمت
،دنیاشوخ ﻊیاقو تبث ، تاساسحا و راکفا نیرمت ،یگناخ فیلکت یرگنزاب ، دب یسر نتسشن هبقارم 80 ات 85 یگناخ فیلاکت هاارا ، یود هسلج تاومج ﻊیزوت ،هقیقد یریثات هﭼ دنیآرف نیا ؟دیراد یساسحا هﭼ دیا هداد یاجنا ار نیرمت نیا هک ونکا :دیهد خسا ریز یاه لاوس هب تیاهن رد
یور
؟دیتفایرد هﭼ نیرمت نیا زا و دیدش ییاهمیﭼ هﭼ هجوتم ؟تشاد دهاوخ مشک دروخ هبرجت
موس هسلج نهذ روضح اب هارمه سفنت تدم هب دینش ای دید نیرمت
50 . ،دنیاشوخان تاظحل تبث ، هقیقد 90
ات 30 هبقارم تلاح رد هقیقد
سفنت یاضف نیرمت ، یگناخ فیلاکت یرگنزاب ، دینیشنب 9
اب هارمه ، دیشاب هتشاد یرگنزاب و یاهقیقد
هتشاد یرگنزاب و دینمب یدق نهذ روضح اب دیهد همادا یرگنزاب هب و دیشکب زارد نهذ روضح نتشاد دیشاب دب یسراو نیرمت
8 رد راب 0 نهذ روضح اب سفنت ، زور 80
- 85 هقیقد 8 رد راب 0 تبث هنازور تایامج رکذ اب دنیاشوخ ﻊیاقو ، زور
.دنوش
مراهچ هسلج لاح امز رد روضح نیرمت
5 ، دینش ای دید یا هقیقد 30
، دب ، سفنت زا یهاگآ(یگدیمرآ تلاح رد هبقارم هقیقد
سفنت یاضف ، یگناخ فیلکت یرگنزاب ،یرگنزاب نیرمت ، ، راکفا و ادص 9
یرگنزاب و یا هقیقد
ییارجا هسلج راهﭼ یدنب ﻊمج،
یاهزور رد هبقارم تلاح اب 8،9،5
یاهزور رد دب یسراو اب ارمه ار اگوی نیرمت . دیشکب زارد 0،3،8
دنیاشوخان ﻊیاقو. دیهد یاجنا
دنوش تبث هنازور تایامج رکذ اب 0
دیشاب هتشاد سفنت یاضف زوز رد راب هس
هسلج مجنپ هزاجا و شریی 30
ت یرگنزاب ) راکفا و اهادص، دب ، سفنت زا یهاگآ( هتسشن ی هبقارم هقیقد یاضف ،یگناخ فیلک
سفنت 9
،اه یادنا رب مکرمت ، یرگنزاب و یا هقیقد سفنت یاضف
9 سفنت یاضف ، ) زور رد راب هس مظنم روط هب( یا هقیقد 9
یا هقیقد تاساسحا هجوتم تقو ره( یا هلباقم_
وافت هﭼ هک دیشیدنا هظحل نیا تیفیک هب ، درک مکرمت لاح امز یور ، )دیدش دیدش دنیاشوخان و هتشیگ هب درک رکف اب یت
؟دراد هدنیآ
مشش هسلج دنتسین یاقح راکفا هتسشن هبقارم
30 یاهقیقد زا یتشاددای هولاع هب( راکفا سپس و تاوصا ، دب، سفنت زا یهاکآ_
، توکس نیرمت ،یشزرو کینکت دنﭼ یاجنا، یگناخ فیلکت یرگنزاب ، )تلاکشم هب دارفا نکاو امتا یارب دش هدامآ ، هرود ی
هتسشن ی هبقارم 8 زا زور 0 سفنت یاضف ، زور 9 یا هقیقد 9 امز رد لاثم هنازور یاه تیلاعف اب آ درک طبترم و زور رد راب
سفنت یاضف ، دیباوخ زا لبق تسرد و دش رادیب زا دعب ، دروخ ایغ یاه 9
یا هقیقد هجوت و توکس نیرمت یاجنا یا هلباقم_
یاضف ،فارطا رد تاوصا اب سفنت
9 یا هقیقد 9 سفنت یاضف ،زور رد راب 9
یا هقیقد یا هلباقم_
متفه هسلج دوخ زا تبقارم هدهاشم نیرمت ،ییاه تیلاعغ نینﭼ یارب یمیر همانرب و خب تیل یاه تیلاعف زا یتسرهف هیهت
یگناخ فیلاکت یرگنزاب ، نهذ روضح یارب یگنز هب شوگ نیرمت ، لخ و تلاعف نیب ﻁابترا سانش،
اهنآ اب ییور ایور ارب زاین دروم یاهراک و دوع اگناشن ییا سفنت یاضف
9 یا هقیقد 9 سفنت یاضف ،زور رد راب 9
یا هقیقد ، دوع اگناشن یبایدر یارب هیلوا رادشه یاظن داجیا، یا هلباقم_
، دب یقلخ ت اح اب ههجاوم یارب تیلاعف همانرب شرتسگ
متشه هسلج اه هتخومآ زا هدافتسا هب داد ایا ، ومزآ س نتفرگ و یدنب ﻊمج ،هتشیگ بلاطم یرگنزاب ، دب یسراو نیرمت
هبقارم نیرخا اب سلاک یم روطﭼ ؟دیدش یم هجاوم یگدنز تلاکشم اب روطﭼ هرود نیا تدم لوط رد هک دیشیدنیب عوضوم نیا هب متشه هتفه ایا رد
دیهد رییغت یروط ار یهاگآ نهذ تانیرمت دیناوت
؟دشاب هتشاد ات یگدنز رد ییاج هک
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-06 ]
تراچولف هرامش 1
هعلاطم هب اگدننک تکرش دورو هوحن یارگایدولف:
هلخادم هورگ 1
سلاک هسلج یناشمرد تخانشش یاه
نهذ رب ینتبم رد هلخادم هورگ ،دندرک تفایرد ار یهاگآ
3 هورگ 3 کی و هرفن هورگ
80 ،هرفن 1 اشب هرواشم هسلج
هشسلج رشه ،دندرک تفایرد ار یهاگآ نهذ درکیور 0
- 5 / 8
هب تعاس یم لوط تاشنیرمت هسلج ره عورش رد و دیماجنا
یشسررب لبق هسلج یارب هدش هداد فیلاکت و رورم لبق هسلج لشبق هسلج بلاطم رب دارفا طلست و تفرشی تروص رد و یم هاارا دیدج بلاطم ه و دش
سر هب نینچم دارفا یاه
هداد دشعب هشسلج یارب یدیدج فیلاکت و هدش هداد خسا یم هک هعلاطم رگید رگشهوژ تراظن اب تاسلج نیا .دش
یم رامگرب تشاد هرواشم یارتکد بشلاق رد تاسلج .دش
ومششج ،ثششحب ،خششسا و ششسر ،ینارنخششس تششلفم و تا
.تسا هدش میظنت یشزومآ ه هلخادم یط رد لرتنک هورگ و دندیدن یشزومآ چی
شزومآ یامت هوژ ایا زا دعب هشب هشلخادم هورگ یاه
آ هشک دش هتساوخ هلخادم و لرتنک هورگ زا .دش هاارا اه یادششتبا رد ار تملاششس هدششنهداقترا یاششهراتفر همانشششسر
و هعلاطم 1 و 80 .دنیامن لماک دعب هتفه هداد
هدافتشسا اب اه
یرن زا رامفا
SPSS20
میلانآ دروم .تفرگ رارق
ﻊشیزوت ادتبا رد
ومزآ زا هدافتسا اب یمک یاهریغتم فونریمشسا فارگوملوک
لاشمرن ﻊیزوت دوب اراد لیلد هب و هدش یسررب زا
وشمزآ
ت ی ارب لقتسم ی اقم ی هس غتم ی اهر ی ی هتسو و زآ وشم اشک ی
راوکسا ارب ی غتم ی اهر ی هتسسگ و تهج مجت شی ه و لحت شی ل
غتم ی ر لشصا ی هوژش و داشعبا آ رد هشس هشلحرم ارشجا ی
ومزآ زا ومزآ هزادنا گ ی ر ی ررکم هدافتشسا دشش طشس(
نعم ی ومزآ یراد ربارب اه
05 / 0 .)دش هتفرگ رظن رد
اه هتفای
نیب زا 533 زا رفن ناد ،هدشش یشسررب ازومآ 033
رفن و تیاشضر بشسک زا سش هشک .دشندوب طیارشش مااشح
همانشسر لیمکت یگدعاق زا لبق میلاع یرگلابرغ
n = 533
:هعلاطم زا ورخ n=500
* :دورو رایعم نتشادن n=900
لوبق یدع*
تکرش لی د ریاس و : n=803
:یفداصت باختنا * 800
:هدش راخ * n=01
یفداصت صیصخت n=30
لرتنک هورگ n=38
هلخادم هورگ n=38 دارفا صیصخت
- (هلخادم زا لبق همانشسر لیمکت n=38
)
- میر یط رد اه هنومن ش 1
(هتفه n=9 )
- (هلخادم یاهتنا هلحرم رد همانشسر لیمکت n=39
) -
یمکت (هلخادم زا لبق همانشسر ل n=38
)
- یط رد اه هنومن شمیر 1
(هتفه n=9 )
- (هلخادم یاهتنا هلحرم رد همانشسر لیمکت n=39
)
هلخادم
- ( یریگی هامکی یط رد اه هنومن شمیر n=0
)
- (هلخادم یاهتنا هلحرم رد همانشسر لیمکت n=39
) -
( یریگی هامکی یط رد اه هنومن شمیر n=0
)
- (هلخادم یاهتنا هلحرم رد همانشسر لیمکت n=39
) یریگی
میلانآ )n=39(هدش میلانآ
(میلانآ زا فیح n=0
) (هدش میلانآ
n=39 )
(میلانآ زا فیح n=0
)
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-06 ]
یاس یسررب ش
یارش ر ش یم زا دورو ط ش
ا 800 فن ش ا اشب ر هدافتشس
یفداششصت دادششعا لودششج زا 30
ششناد هششعلاطم دراو زوششمآ
شندش ش آ نیششب زا .د اشه
9 و لرششتنک هورشگ زا رششفن 9
زا رششفن
هشلخادم هورگ هشب
نتفاشین روشضح و تشبیغ لشیلد هشمانرب زا
راخ رد .دندش اهن
ی ت 18 (رفن 39 و لرتنک هورگ رد رفن
39 دنتشششاد تکرششش هششعلاطم رد )هششلخادم هورششگ رد رششفن
تراﭼولف(
هرامش 8 .) هتفای یاه تیعمج یتخانش یکاشح
زا آ تسا هشک رشثکا تکرشش اگدننک رد رشه ود هورشگ
یاراد و ردش تلایشصحت طشس و طسوتم یگدنز طس
تکرشش ینشس نیگناشیم .دشندوب ملپشید ریز ردام اگدشننک
59 /
±0 83 / 88 لاس هورشگ نیشب هسیاقم رد .دوب رشظن زا اشه
عم یراششمآ تواششفت ،کششیفارگومد یاششهریغتم یششن
یراد
دندوب اسمه رظن نیا زا هورگ ود و دشن هدهاشم لودج(
هرامش 0 ).
هرامش لودج 2
دروشم یاهدشحاو کیفارگومد تایصوصخ هسیاقم:
هورگ ود رد هعلاطم
طس یراد ینعم
هورگ لرتنک )دصرد(دادعت
هلخادم هورگ
)دصرد(دادعت ریغتم
رد تلایصحت طس (
95 / 03 )
00 88)81/8( ملپید ریز
003* /
0 88)88/38( 83)00/3( ملپید
( 1 / 5 )
5 3)80/5( یهاگشناد
ردام تلایصحت طس (
08 / 01 )
08 88)81/8( ملپید ریز
855* /
0 80)89/03( 81)00/3( ملپید
( 1 / 5 )
5 80)80/1( یهاگشناد
یگدنز طس 503*
/
0 81)00/3( 83)88/9( طسوتم
( 80 / 00 )
05 03)99/0( بوخ
188***
/
0 88/88±0/59 88/88±0/53 * )لاس( نس
398***
/
0 880/00±8/31 889/80±5/85 *)رتم یتناس(دق
101***
/
0 50/83±83/03 50/18±89/81 * )kg( زو
330***
/
0 08/0±5/08 08/08±3/81 )Kg/M2(BMI*
رایعم فارحنا :* نیگنایم±
:**
X2
:***
Independent Samples Test
امه ودج رد هک روط ل
هرامش 9 یشم هدهاششم دوشش
هشک داد اششن )یشهورگ ورب هسیاقم( لقتسم یت ومزآ هورشگ ود رد تملاشس هدنهداقترا یاهراتفر هرمن نیگنایم یششنعم تواششفت هششلخادم زا لششبق لرششتنک و هشلخادم اششب یراد
( دنتشادن رگیدکی 888
/ 0 متششه هشتفه یاشمتا رد اشما ،)P=
( 008 /
>0 ) P
رد و 80 هششلخادم زا دششعب هششتفه (
008 /
>0 )P
هشب هشلخادم هورشگ رد تارمن نیگنایم یشنعم روشط
زا یراد
یب لرتنک هورگ اشب رشبارب رثا هزادنا و تسا رت
83 / 0 دوشب
هورشگ هشب تبشسن هلخادم هورگ رد راکشآ ریثات رگنایب هک یم لرتنک کشی سناشیراو لشیلحت وشمزآ نیشنچمه .دشاب
رد هشک داد اششن ،)یشهورگ ورد هشسیاقم( ررشکم هفرط رششگ هدششنهداقترا یاششهراتفر هرششمن نیگناششیم ،هششلخادم هو
،لششبق رد تملاششس 1
و 80 هششتفه سشش هششلخادم زا دششنور
ینعم توافتو هتشاد یشیامفا دراد دوشجو یراد
( 008 /
>0 ).P
امششیم ریثاششت ورد یششهورگ رششیغتم
هتششسباو یاششهراتفر
هدشششنهداقترا تملاشششس
8 / 88 دشششصرد و اوشششت یراشششمآ 8
یم دشاب هورگ رد نینچمه لرتنک
ینعم توافت نیا مین راد
تسا ( 008 /
>0 )P
نیگنایم امز ریگ اب هک توافت نیا اب
هتششاد یششهاک دشنور تملاس هدنهد اقترا یاهراتفر هرمن هرامش لودج( تسا 9
.)
هرامددش لودددج 3
هدششنهد ءاششقترا یاششهراتفر هرششمن نیگناششیم هششسیاقم:
هورگ ود رد هعلاطم هلحرم هس رد آ تارییغت و تملاس
امز تم ریغ هلخادم زا لبق
رایعم فارحنا نیگنایم± هلخادم زا س
رایعم فارحنا نیگنایم± هلخادم زا دعب هامکی
رایعم فارحنا نیگنایم± طس F
یراد ینعم
*
هلخادم 58
/
±00 58 / 801 01 /
±88 11 / 853 85 /
±88 09 / 858 88 / 19 008 /
>0
لرتنک 90
/
±83 33 / 800 08 /
±83 59 / 800 88 /
±83 90 / 01 800 / 008 80 /
>0
38 T / 8 33 / 1 31 / 0
یراد ینعم طس 888 **
/ 0 008 /
>0 008 /
>0
هرششمن نیگناششیم نیششنچمه نیششب
و هششلخادم هورششگ ود
لرتنک تشیامح ،ییافوکشش دوشخ داشعبا رد نیشب
و یدرشف
تیلوئششسم ششنعم تواششفت هششلخادم زا لششبق یرییشش
ی یراد
( تشادن 05 / 0
P>
) هاشم کشی و دعب هلصفلاب هک یلاح رد
هلخادم زا دعب یشنعم یراشمآ تواشفت هورشگ ود نیشب
یراد
(دش هدهاشم 05
/ 0
P<
هلخادم هورگ تارمن هک یوحن هب )
بافرشص تواشفت نشیا .دوب هدرک ادی یشیامفا دنور دشعب رد
دشن هدهاشم هییغت هرامش لودج(
3 دشعب رد رشثا هزادشنا .)
ییافوکشدوخ 50
/ 0 یدرشف نیشب تشیامح دعب ، 5
/ 0 دشعب ،
تیلوئسم یریی 85 / 0 دعب شزرو 3 / 0 شزرو دعب و 30
/ 0
.دمآ تسد هب
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-06 ]
