Spatial Analysis of Changes and Detection of Jump of Monthly Evapotranspiration Time Series in Mazandaran

(1)

Iranian Journal of Soil and Water Research ISNN: 2423-7833 Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir

Spatial Analysis of Changes and Detection of Jump of Monthly Evapotranspiration Time Series in Mazandaran

Reza Norooz-Valashedi¹ , Sedigheh Bararkhanpour Ahmadi²

1. Corresponding Author, Department of Water Engineering, Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran. Email: [email protected]

2. Department of Water Engineering, Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran. Email: [email protected]

Article Info ABSTRACT

Article type: Research Article

Article history:

Received: Aug. 1, 2022 Revised: Feb. 16, 2023 Accepted: Feb. 26, 2023 Published online: March. 21,

2023

Keywords:

Change Point, Evapotranspiration, Extreme Values Temporal-Spatial Trend,

Reference evapotranspiration as an important indicator of demand for air evaporation is an important factor for climatic and hydrological studies. Due to the occurrence of climate change and the occurrence of large fluctuations in precipitation and the occurrence of mild to severe droughts, it is important to study the evapotranspiration changes. In this study, to investigate the temporal-spatial changes of trend and change point in the reference evapotranspiration time series for different seasons in Mazandaran province, 40 years data (1981-2020) from satellite networks (with a resolution of about 5 km) were used. Non-parametric Mann-Kendall, Sen's slope, Pettitt's test (Non-Parametric Rank Test) and quantile regression were used to investigate the changes in the trend and to present the range of fracture point changes in the evapotranspiration. The correlation coefficient between network evaporation-transpiration data and ground station data was estimated to be more than 0.9 in most of the stations and the average value of BIAS was 0.24. The results of Pettitt's test showed the time of sudden changes in reference evapotranspiration in spring, autumn and winter seasons in 2013, 2007-2010 and 1999, respectively, in most cases. Very high values of evapotranspiration increased in spring in the eastern half, in summer in the northern half and in winter in the southern and western strips (with a seasonal slope percentage of 45, 75 and 120 percent, respectively), but they decreased in autumn in the north of the province (with a slope of -45 percent). In general, significantly increasing slope rates for high values of evapotranspiration were higher than average. A significant increase in high amounts of evapotranspiration, especially in the dry season, will reduce water resources and disrupt the agricultural sector. Therefore, scientific and practical methods for managing reference evapotranspiration in the province should be considered.

Cite this article: Norooz-Valashedi, R., & Bararkhanpour Ahmadi, S. (2023). Spatial Analysis of Changes and Detection of Jump of Monthly Evapotranspiration Time Series in Mazandaran. Iranian Journal of Soil and Water Research, 54 (1), 15-31.

https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.346636.669332

DOI: https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.346636.669332

(2)

Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir

لحت ی ل هنهپ ا ی غت دنور یی تار زاسراکشآ و ی

هطقن ی

ِتسکش رس

ی نامز ی خبت ی ر - رد هناهام قرعت ناردنزام

یدشلاو زورون اضر

*1

هقیدص ، ناخرارب روپ یدمحا

2

1 .

،لوئسم هدنسیون یراس یعیبط عبانم و یزرواشک مولع هاگشناد ،یعارز یسدنهم هدکشناد ،بآ یسدنهم هورگ

، یراس

، .ناریا :همانایار [email protected]

2 . یراس یعیبط عبانم و یزرواشک مولع هاگشناد ،یعارز یسدنهم هدکشناد ،بآ یسدنهم هورگ

، یراس

، .ناریا :همانایار [email protected]

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم

رات ی خ رد ی تفا : 10 / 5 / 1401

رات ی خ یرگنزاب : 27 / 11 / 1401

رات ی خ ذپ ی شر : 7 / 12 / 1401

رات ی خ راشتنا : 1 / 1 / 1402

هژاو :یدیلک یاه

خبت ی ر - ،قرعت

،دنور نامز ی - ناکم ی

،

داقم ی ر دح ی .

،تسکش هطقن خبت

ی ر - هب عجرم قرعت مهم صخاش ناونع

ی اضاقت زا ی خبت ی ر ن ی

،راو ی ک ارب مهم لماع ی

لقا تاعلاطم ی

م ی و

ه ی ژولورد ی ک ی غت عوقو هب هجوت اب .تسا یی

ر لقا ی م ا و ی داج ز تاناسون ی دا م رد ی ناز کشخ عوقو و شراب لاس

ی اه ی عض ی ف

دش ات ی

،د مز رد هعلاطم ی

هن ی سررب ی غت یی تار خبت ی ر - ها زئاح قرعت م

ی ت ا رد .تسا ی ن هب ،شهوژپ سررب روظنم ی

ت غ یی تار

نامز ی - ناکم ی هطقن و دنور ی

رس رد تسکش ی

نامز ی خبت ی ر - ارب عجرم قرعت ی

لصف اه ی ناتسا رد لاس فلتخم

رد ناردنزام ی

ک هرود ی 40 ( هلاس 2020 - 1981 هداد زا ) اه ی هکبش ا ی هراوهام ا ی دودح حوضو اب(

5 ک ی رتمول هدافتسا )

سررب تهج .دش ی

غت یی تار هنهپ هئارا و دنور ی

غت یی تار هطقن ی خبت رد تسکش ی

ر - نومزآ زا قرعت اه

ی رتماراپان ی نم -

ش ،لادنک ی ب تپ ،نس ی ت سرگر و ی نو رض .دش هدافتسا کدنچ ی

ب گتسبمه ی ب ی ن هداد اه ی خبت ی ر - قرعت هکبش ا ی اب

هداد اه ی مز ین ی ا ی هاگتس ی ا بلغا رد ی هاگتس اه ب ی ش زا 9 / 0 م و ی گنا ی ن رادقم را ی ب 24 / 0 اتن .دش دروآرب ی

ج تپ نومزآ ی

،ت

بی رتش ی ن غت عوقو نامز یی

تار ناهگان ی خبت رد ی ر - قرعت لصف رد عجرم اه

ی اپ ،راهب یی ز ترت هب ار ناتسمز و ی

ب لاس رد اه ی

2013 ، 2010 - 2007 و 1999 داقم .داد ناشن ی

ر لااب ی خبت ی ر - ارب قرعت ی لصف اه ی ن رد راهب ی هم ی قرش ی

، ارب ی

ن رد ناتسبات ی

هم ی لامش ی ارب و ی بونج راون رد ناتسمز ی

برغ و ی ازفا ی ش ترت هب(

ی ب ش دصرد اب ی ب لصف ی 45 ، 75 و

120 ارب اما )دصرد ی

اپ لصف یی ز ش اب( شهاک ناتسا لامش رد ی

ب 45 - )دصرد ی هتفا هب .تسا لکروط ی ش خرن ی ب اه ی

نعم ی راد ازفا ی ش ی ارب ی داقم ی ر لااب ی خبت ی ر - ب قرعت ی رتش م زا ی گنا ی ن هدوب تسا ازفا . ی ش لباق داقم هجوت ی ر لااب ی خبت ی ر -

هب قرعت وی هژ زرواشک شخب رد للاتخا و بآ عبانم شهاک بجوم ،لاس کشخ لصف رد ی

اربانب .دش دهاوخ ی

ن ب ای د

شور اه ی ملع ی لمع و ی ارب ی دم ی ر ی ت خبت ی ر - .دوش ظاحل ناتسا حطس رد عجرم قرعت

دانتسا : زورون ی دشلاو ی

؛ ناخرارب ،اضر دمحا روپ

ی

؛ دص ی

،هق ( 1402 ).

لحت ی ل هنهپ ا ی غت دنور یی تار زاسراکشآ و ی هطقن ی رس ِتسکش ی نامز ی خبت ی ر - ناردنزام رد هناهام قرعت ،

،ناریا کاخ و بآ تاقیقحت هلجم 4

5 ( 1 ،) 31 - 15 . https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.346636.669332

.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم :رشان .ناگدنسیون©

https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.346636.669332 DOI:

(3)

قم همد

خبت ی ر زا هفلؤم اه ی مهم هخرچ ه ی ژولورد ی ک تسا هک دزن هطبار ی ک ی غت اب یی تار م ناشن اوه و بآ ی

دهد مهم شقن و ی

دم رد ی ر ی ت و

همانرب ری ز ی بآ ی را ی دراد ( ناراکمه و ینادزی

، 1390 ) آ . هاگ ی غت زا یی تار ناکم ی نامز و ی لدم و زاس ی غتم ی اهر ی خبت ی

،ر رف رد آی اهدن ی

زرواشک ی

، بط عبانم یع ی تظافح و آ

ب مها کاخ و ی

ت ز ی دا ی ( دراد وسوم ی

، 1398 .) ا م ز ی نا هافم ی م خبت فلتخم ی

،ر خبت ی ر - یکی عجرم قرعت

هفلؤم زا همانرب رد یدیلک لماع و بآ نلایب یلصا یاه تسا بایراف یضارا یفرصم بآ نامدنار دوبهب یارب یرایبآ یزیر

( یبا عراز و هنا

یلیعمسا

، 1400 ) و ارب ی فلتخم فادها ی

دورو هلمج زا ی

لدم اه ی ه ی ژولورد ی ک ی ب ی لا خبت هبساحم ،بآ ن ی

ر - ت عقاو قرع ی ارب ی ی ک نم هقط

و یا لحت ،هضوح ی

ل کشخ لاس ی سررب ، ی غت تارثا یی ر لقا ی م

، دم ی ر ی ت همانرب و ری ز ی بآ ی را ی تسا هدافتسا لباق (

.(Peng et al., 2017

تاعلاطم

شخب رد هدش ماجنا ریخبت شیازفا رگنایب ناریا زا فلتخم یاه

- بقاعتم و یکشخ صخاش و عجرم قرعت آ

عبانم شهاک ن آ

سا هدوب ب ت

( ناراکمه و یرون

، 1396

؛ ناراکمه و یراغوم ینیسح

، 1398

؛ ناراکمه و یرایتخب

، 1400 .) ا هب هجوت اب ی

هکن ا روشک ی نار هقطنم رد ا ی مک

سناتپ اب شراب ی

ل خبت ی ر نچمه و هدش عقاو لااب ی

ن دودح روشک لامش هقطنم رد 75

ضارا دصرد ی

زرواشک ی ز ی ر باقرغ تشک ی

،تسا جنرب

مأت ی ن بآ ا ی ن لوصحم ژتارتسا ی ک زا رط ی ق بآ ی را ی هب دم ی ر ی ت بولطم و بسانم ی هتسباو تسا ( ناراکمه و نایئادیش

، 1394 ) اذل . هب روظنم

ای داج ارش ی ط دم ی ر یت ی ارب رتهب ی زرواشک رد بآ تفررده شهاک ی

غت رثا رد یی تار خبت ی ر - ،قرعت رد م لوا ماگ ی

اب ی تس غت یی تار نامز ی و

ناکم ی خبت ی ر - رد قرعت هقطنم سررب ی دوش لحت بلاق رد هک ی

ل م تروص دنور ی

گ ی در .

غت دنور یی تار رس رد ی اه ی نامز ی اهرتماراپ ی سانشاوه ی ه و ی ژولورد ی ک ی ردت تروص ود هب ی

ج ی و یا رس ی ع هطقن(

ا ی م قافتا ) ی دتفا .

رس دنور ی ع ی ا هطقن ا ی لوط رد ی ک رس ی نامز ی هب تسکش تروص یا

ازفا ی ش ناهگان ی دی هد م ی دوش صاخ تامادقا و تاقافتا رثا رد ًاتدمع هک

رد هقطنم ی م خر رظن دروم ی

دهد لو ی ردت دنور ی ج ی غت لصاح یی تار ئزج ی رامآ هرود لوط لک رد ی

( تسا ناراکمه و یناعنک

، 1398 .)

رتماراپان نومزآ ی

نم - لادنک (

Mann, 1945; Kendall, 1975

) ی ک ی شور زا اه ی رامآ ی مز رد دربراکرپ ی

هن خشت ی ص تسا دنور ارب هک

ی

عت یی ن ردت دنور ی ج ی هب م راک ی دور نینچمه .

ی ک ی شور زا اه ی آ رام ی مز رد ی هن سررب ی رتماراپان نومزآ ،تسکش هطقن ی

تپ ی ت (

Pettitt,

) 1979

تسا هک لد هب ی ل لباق ی ت رد نامز عوقو غت یی تار ناهگان ی رد رس ی نامز ی هداد ( تسا هتفرگ رارق لابقتسا دروم اه یناغف

و ناراکمه

،

1396 .) هطقن و دنور یسررب هنیمز رد یفلتخم تاعلاطم لماوع و ریخبت رتماراپ تسکش ی

رثؤم رب آ شخب رد ن ماجنا ناهج فلتخم یاه

.تسا هدوب اهرتماراپ نیا ینامز یرس نیگنایم رد یناهگان و یجیردت تارییغت دادخر رگنایب هک هدش

Houngue et al. (2019)

رد زجت ی ه و

لحت ی ل گدنراب دنور ی

، خبت ی

،ر بسن تبوطر ،امد ی

، اتلد رد باتفآ شبات نامز تدم و داب تعرس ی

Ouémé

رد نب ی ن لاس زا 1960 ات 2016 اب

نومزآ زا هدافتسا نم

- لادنک تن هک دنتفرگ هجی گدنراب

ی دش ی د و امد و تسا هتفای شیازفا م

ی گنا ی ن خبت ی ر تشت ی ک ازفا دنور ی ش ی لباق هجوت ی

نم رد ار هقط داد ناشن .

Jhajharia et al. (2021)

زا هدافتسا اب تشت ریخبت تسکش هطقن و دنور یسررب هب آ

نومز یاه رتماراپان ی ک م ن -

سایقم رد داد ناشن جیاتن .دنتخادرپ دنه رد تیتپ و لادنک هناهام و یلصف ینامز یاه

، ینعم یشهاک دنور هام رد تشت ریخبت رد راد

ه یا

سرام

، آ جیاتن و دش هدهاشم یتاعلاطم هقطنم یحاون یمامت رد یم و لیرو آ

تیتپ نومز

، لاس 1992 - 1991 ار هب ناونع رییغت یلامتحا لاس

ریخبت رد .تسا هداد ناشن تشت

نچمه ی ن هعلاطم رد ا

ی

Han et al. (2018)

ارب ی سررب ی غت للع یی تار خبت ی ر - هداد ،عجرم قرعت اه

ی

خبت ی ر - اس و عجرم قرعت ی

ر اهرتماراپ ی اوهو بآ یی رد ار 22 ا ی هاگتس لم ی سانشاوه ی هرود رد ی 2015 - 1961 زجت دروم ی

ه لحت و ی ل رارق

هطقن نومزآ .دنداد ی

غت یی

،ر ی ک غت یی ر هداد رد اه ی خبت ی ر - رقت ار عجرم قرعت ی

ًاب لاس رد 1991 عت و داد ناشن یی

ن اوه و بآ لماوع یی

رثؤم

خبت رب ی ر - سرگر شور زا هدافتسا اب قرعت ی

نو لاس زا هک داد ناشن هناگدنچ 1961

ات 1991 رثا ،باتفآ شبات تدم و داب تعرس شهاک ،

ازفا ی ش امد ی ثنخ ار اوه ی شهاک هب رجنم و درک خبت

ی ر - قرعت عجرم دش ا اب . ی ن لاس زا ،لاح 1992

ات 2015 م ، ی گنا ی ن امد ی مهم اوه رت ی ن

ازفا رد رثؤم لماع ی

ش خبت ی ر - قرعت عجرم دوب و ازفا ی ش امد ی اوه و تعرس داب و شهاک تبوطر بسن ی ثعاب ازفا ی ش خبت ی ر - قرعت دش

هعلاطم جیاتن.

ی

Pandey and Khare (2018)

ریخبت و شراب ینامز دنور و یناکم تارییغت یسررب رد -

هضوح یور رب عجرم قرعت ی

ادامران هناخدور

(Narmada)

هرود لوط رد دنه رد ی

آ یرام 102 هلاس ( 2002 - 1901 ) هاگتسیا یمامت داد ناشن هضوح یاه

، ار یتبثم دنور

ریخبت یارب -

دنداد ناشن عجرم قرعت لاحرد

ی هک 8 هاگتسیا زا دصرد ه

ا،

طاقن نینچمه .دنداد ناشن هنلااس شراب نیگنایم یارب ار یفنم دنور

لاس دودح رد یگدنراب رییغت 1962

.دش ییاسانش لع

ی مغر سررب ی غت دنور یی تار م رد ی گنا ی ن هداد اه ی سانشاوه ی لحت ، ی ل داقم رد دنور ی

ر

دح ی هداد هلابند هک اه اه

ی زوت عبات ی ع غتم ی اهر ی سانشاوه ی کشت ار ی ل م ی دنهد ن ی ز ترورض آ رطخ تاعلاطم رد اسب هچ .دراد ب

اوه و یی

،

سررب ی غت یی تار داقم رد ی ر دح ی دش و ی د هداد ب اه ی رتش م زا ی گنا ی ن زئاح مها ی ت سرگر شور .تسا ی

نو ( کدنچ

Koenker and Bassett,

ا )1978

ی ن اناوت یی غت هک دراد ار یی

تار داقم رد ی ر اهرتماراپ زا فلتخم ی

لقا ی م ی ه و ی ژولورد ی ک ی هب هژیو داقم ی ر دح ی سررب ار ی ن ام ی د . نینچمه

(4)

ای ن سررب ناکما شور ی

ب طابترا ی ن غتم ی اهر ی کدنچ و لقتسم اه

ی غتم فلتخم ی

ر ارش رد ار هتسباو ی

ط ی هداد هک غ اه ی لامرنر سه دنت یا رد

هداد روضح اه

ی م مهارف هداتفارود و ترپ ی

دنک (

Koenker, 2005

.) هنیمز رد یفلتخم تاعلاطم یسررب ی

تدش دنور یاه

آ اب ییاوه و ب

لاح .تسا هتشاد هارمه هب ار یدربراک و مهم جیاتن هک تسا هدش ماجنا کدنچ نویسرگر زا هدافتسا آ

ن هنیمز رد هک تارییغت یسررب ی

ریداقم

ریخبت یدح و دیدش -

یلع قرعت عبانم و یزرواشک رد هک ییلااب تیمها مغر

آ دراد ب

، هرهب اب ینادنچ تاعلاطم یریگ

نویسرگر شور زا

هعلاطم رد .تسا هدشن ماجنا کدنچ ی

Ferraz Do Nascimento and Bourguignon (2020)

هب هک دربراک شور سرگر ی نو کدنچ

ور ی هداد اه ی امد دراد هراشا

، نمض زم ی ت هدافتسا زا ا ی ن شور ، تن ی هج دنتفرگ هک ناکما دروآرب قتسم ی م کدنچ اه هب ناونع ی ک عبات ی زا

غتم ی اهر زین ار مهارف م ی دنک و ناشن م ی دهد هک مادک ی ک زا نآ اه رد زورب امد ی دش ی د ثأت ی ر م ی دراذگ . نینچمه

Kalisa et al. (2021)

رد سررب ی ارش ی ط کشخ و بوطرم رد

رفآ قرش ی اق دنتفرگ هجیتن غت هک

یی تار هجوت لباق ی

ارش رد ی ط دش کشخ ی

د کدنچ(

اه ی اپ یی ن ی دح ی )

دش بوطرم و ی

د کدنچ(

اه ی لااب یی دح ی هقطنم تشه رد ) ی

ولوکا ژی ک ی رفآ رد ی اق ش اب ی ب اه ی .تسا هداد خر فلتخم دنور

Shah et al.

(2022)

یسانشاوه دیدش یاهریغتم تدمدنلب یاهدنور یبایزرا هب (

شراب و داب تعرس ،یبسن تبوطر ،منبش هطقن یامد ،اوه یامد )

رد

زکرم و بونج

Ontario

قم گرزب یوج تاناسون شقن و هب یسانشاوه دیدش یاهریغتم هک داد ناشن جیاتن .دنتخادرپ تارییغت نیا رد سای

میقتسم روط هقطنم تبوطر و امرگ لداعت یاهدنیارف ریثات تحت یرت

تسا یناهج سایقم رد یوج شدرگ یاهریغتم هب تبسن یلحم و یا

هدش هدهاشم دنور و یم ناشن دیدش داب تعرس و تبوطر ،اوه یامد ی

هک دهد متسیسوکا یژولونف رب یقیمع ریثات یکشخ و یبآ یاه

.دراد

نیاربانب اب مها هب هجوت ی

ت سررب ی غت یی تار خبت ی ر - ،قرعت تاعلاطم کدنا ی سررب رد ی نامز ی ناکم و ی غت یی تار خبت ی ر - قرعت عجرم رد

ا زا فلتخم قطانم ی

نار هب هژیو هب ناردنزام ناتسا دم روظنم

ی ر ی ت بآ شخب رد زرواشک ی ماجنا دش ه تسا . اذل رد ا ی ن شهوژپ غت دنور ، یی تار

رد داقم ی ر زا فلتخم رتماراپ

خبت ی ر - قرعت سناتپ ی ل هب هژیو داقم ی ر دح ی س رد حط هنهپ ی فارغج یا یی ناتسا ناردنزام لصف رد ، اه

ی زا فلتخم

اتن و هدش هبساحم لاس ی

ج سررب دروم ی

زجت و ی ه لحت و ی ل .تفرگ رارق

هداد اه شور و اه

هقطنم تاعلاطم ی

رد ا ی ن شهوژپ

، هنهپ ی ا روشک لامش رد ناردنزام ناتسا ی

نار عبانم ندوب دودحم لیلد هب آ

و یب آ ناتسا نیا رد یزرواشک ندوب رب ب

، هب

هقطنم ناونع ی

تاعلاطم ی رد رظن هتفرگ هدش تسا لکش(

1 تحاسم اب ناردنزام ناتسا .) ی

رب غلاب 4 / 2 م یل ی نو راتکه رد لامش ا روشک ی نار و

هدودحم رد 35

و هجرد 47 قد ی هق ات 36 هجرد و 35 قد ی هق لامش ضرع ی

و 50 و هجرد 34 قد ی هق ات 54 هجرد و 10 قد ی هق قرش لوط ی رارق

ا .دراد ی ن ا لامش رد هقطنم ی

نار و رد بونج رد یا ی و هدش عقاو رزخ رد

ب ی ن هوک هتشر اه ی زربلا رد هوک و لامش اه

ی ت رارق برغ رد شلا

را .تسا هتفرگ زا ناتسا عافت

9 / 17 - هرانک رد اه ی رد یا ی ات رزخ 5595 غتم دنوامد هلق رد رتم ی

ر .تسا م ی گنا ی ن گدنراب ی ناتسا قرش رد

ب ناردنزام ی

ش زا 300 م یل ی رتم ب ناتسا برغ رد و ی

ش زا 1000 م یل ی رتم تسا ( نداسرف یا و

،ناراکمه 1391

هب ناردنزام ناتسا .) لد

ی ل وی گژ ی

اه ی فارغج صاخ یا

یی مک هلصاف و نآ بی

ن ناتسهوک قطانم ی

رد و ی

،ا اراد ی شراب اه ی ًاتبسن هنلااس لباق

( هجوت 710 م یل ی رتم و )لاس رد

امد ی ( لدتعم 17 هجرد سلس ی سو .تسا لاس لوط رد ) شخب

برغ بوطرم ی

مک عافترا ناتسا ی

گدنراب اما دراد ی

ز ی دا آ رد ن بسانم ثعاب

ا ندش ی ن ارب هقطنم ی لاعف ی ت اه ی زرواشک ی برغ قطانم زا تکرح اب .تسا هدش ی

هب تمس قرش قطانم ی

ش هتساک شراب رادقم زا ،ناتسا هد

م رب و ی ناز امد ی م هدوزفا اوه ی

دوش .

هداد اه هدافتسا دروم ی

رد ا نی شهوژپ

، زا هداد اه ریخبت هناهام ی -

عجرم قرعت (

هب هناهام عومجم م

یل ی رتم ) هداد هاگیاپ زا هک دش هدافتسا

TerraClimate

جارختسا

نمنپ شور زا هدافتسا اب و دش -

ثیتنام - تسا هدش هبساحم وئاف (

Abatzoglou et al., 2018

) . هداد اه ی

TerraClimate

هعومجم ا ی زا

هداد اه ی واح ی اهرتماراپ ی سانشاوه ی و نزاوت کرت هک تسا بآ یب

ی هداد زا اه ی لقا ی م سانش ی یناکم

WorldClim

تسا هداد نیا . اه

هک

حوضو یناکم بوخ ی راد ن د هداد اب هسیاقم رد یاه

CRU TS4.0

هک حوضو نامز مود دروم هک یلاح رد دنراد ییاراک رایسب ،دنراد یبوخ ی زا

یناکم حوضو رظن تسین بسانم نادنچ

(

Susanti et al., 2021

.) و ماغدا ناسمه زاس ی هداد ود هاگیاپ زا روکذم یاه ازفا هب رجنم

ی ش

ک یف ی ت م رظن زا ی گنا ی ن لک ی خ اط ی و قلطم یناکم حوضو دش رتهب ًاتبسن

تسا ه هداد هاگیاپ یلک روط هب و

TerraClimate

هداد یاه هناهام

اوه و بآ ریخبت هلمج زا یی -

هریغ و راخب راشف ،شراب ،امد هنیشیب و هنیمک ،عجرم قرعت ارب ار

ی مز حطس ی ن رد ی ک هکبش دودح 4 ک ی رتمول ی

(5)

لاس زا 1958 اب نونک ات هکبش ماغدا

ی هداد اه ی

WorldClim

،

CRU Ts4.0

و

JRA55

م هئارا ، ی دنک (

Abatzoglou et al., 2018

.)

هداد اه ریخبت هناهام ی -

و هناهام ینامز سایقم رد قرعت هرود

ینامز ی 40

هلاس - 2020 - 1981 - تمرف اب

netCDF

تیاس زا

TerraClimate

سپس و دش جارختسا هداد

اه هب طوبرم ی هنهپ

ناردنزام ناتسا ی لک زا

هداد اه و دش ادج عومجم رد

1400 یهاگتسیا هطقن

( لکش 1 ) زا رتمک یناکم کیکفت و هناهام ینامز کیکفت اب 5

.تفرگ رارق سرتسد رد رتمولیک هب

روظنم تحص یبایزرا هداد

اه اب هداد اه ی

ینیمز هاگتسیا

، لوط اب کیتپونیس هاگتسیا یدادعت زا هرود

ی آ بسانم یرام هب

روظنم اقم ی هس ی هداد اه ریخبت ی - هناهام قرعت آ

اب ن هداد اه ی

دزن ی ک رت ی ن هب هکبش تیعقوم ای

هاگتس اه دش هدافتسا کیتپونیس ی (

لکش 1 لودج و 1 ) یبایزرا زا سپ . هداد

،اه زا یلصف ینامز یرس هداد

اه

لیلحت و تارییغت دنور یسررب هب و دش لیکشت هطقن

رب تسکش ی هداد

اه زا هدافتسا اب شور

اه ی آ یارب رضاح هعلاطم رد ثحب دروم یرام

سپس .دش هتخادرپ هداد طاقن زا کی ره ش

ی ب اه و دنور ی هطقن

زا هدافتسا اب تسکش ی شور

اه ی نورد ی با طیحم رد ی هنهپGIS

دنب دش ی

.تفرگ رارق لیلحت و هیزجت دروم جیاتن و لکش 2 هنهپ دنب ی ناکم ی م ی گنا ی ن خبت عومجم تدمزارد ی

ر - قرعت عجرم صف ل ی لکش(

2 ) هداد زا هدافتسا اب ریخبت یاه

- عجرم قرعت

هداد هاگیاپ زا جرختسم

TerraClimate

زا رتمک یناکم کیکفت اب 5

یم ناشن رتمولیک .دهد

بی رتش ی ن خبت رادقم ی ر - لصف رد عجرم قرعت اه

ی

ناتسبات و راهب (

لکش 2 لکش و فلا 2

ب رتمک و ) ی ن آ رادقم ن لصف رد اه ی اپ یی ز ناتسمز و (

لکش 2 لکش و ج 2

د .تسا هدوب ) زا

رظن

ناکم ی

، خبت رادقم ی

ر - لصف رد عجرم قرعت اه

ی راهب

، اپ یی ز ن رد ناتسمز و ی

هم ی قرش ی حاون رد ناتسبات لصف رد اما ناتسا ی

بونج راون

قرش ی

، بونج ی برغ بونج و ی

ب تبسن هب ی

رتش .تسا

لکش 1 - هاگتسیا طاقن یناکم تیعقوم و یتاعلاطم هقطنم هشقن ی

لکش 2 - هنهپ دنب ی ناکم ی م ی گنا ی ن تدمزارد ( 40 هلاس ) خبت ی ر لصف ی رد لصف اه ی راهب ( فلا )،

ناتسبات ( ب )،

اپ یی ز ( ج ) و ناتسمز ( د )

(6)

لودج 1 - و یناکم تیعقوم توافت هلصاف

ی ای هاگتس اه و کیتپونیس ی دزن

ی ک رت ی ن هاگتسیا ره هب طوبرم هکبش هاگتسیا هلصاف

( رتمولیک )

هاگتسیا هکبش

یا کیتپونیسهاگتسیا

ییایفارغج ضرع لوط

ییایفارغج ^ID ییایفارغج ضرع ییایفارغج لوط هاگتسیا مان 9

/

1 36/64583 51/52083 38661 36/64583 51/5208 رهشون

4 /

2 36/72917 53/8125 37754 36/72917 53/8125 هاگولگ

2 36/52083 52/97917 40139 36/52083 52/97917 یراس

2 36/14583 53/0625 44470 36/14583 53/0625 دیفسلپ

8 /

0 36/85417 53/39583 36301 36/85417 53/39583 دابآریما ردنب

7 /

1 36/47917 52/39583 40606 36/47917 52/39583 لمآ

1 36/4375 52/8125 41097 36/4375 52/8125 لیخارق

2 /

2 36/6875 52/64583 38207 36/6875 52/64583 رسلباب

6 /

0 36/89583 50/64583 35754 36/89583 50/64583 رسمار

شور اه ی آ رام ی دروم سررب ی

نومزآ خشت ی ص دنور نم لادنک

نومزآ نم ( لادنک

Mann, 1954; Kendall, 1975

) ی ک رتماراپان نومزآ ی

نتبم هک تسا ی

اقم رب ی هس ی ی ک رس ی نامز ی ( تسا

Alashan,

ا .)2020

ی ن نومزآ رتماراپان ی رب اپ ی ه ةبترم هداد اه رد ی ک رس ی نامز ی راوتسا تسا . ای ن نومزآ ارب ی سررب ی فداصت ی ندوب هداد اه ( مدع

دوجو دنور ) رد لباقم دوجو دنور رد رس ی اه ی نامز ی ه ی ژولورد ی ک ی و سانشاوه ی دروم هدافتسا رارق م ی گ ی در . رد عقاو رد ا ی ن نومزآ ره هداد

اب مامت ی هداد اه ی سپ زا دوخ اقم ی هس م ی دوش . رد ا ی ن هلحرم م ی ناوت هب اج ی هدافتسا زا داقم ی ر لصا ی هداد

،اه زا هبترم هداد اه رد هعومجم ی

رظندروم ( رس ی نامز ی ) هدافتسا هدرک و ب یار فذح تارثا ارض ی ب گتسبمهدوخ ی

نعم ی راد زا رس ی نامز ی

، نومزآ نم - لادنک حلاصا ش هد

(

Hamed and Rao, 1998

) هدافتسا هدش تسا ضوت . ی تاح نچ مه و لادنک نم نومزآ هب طوبرم ی

ن نم گنوگچ و هدش حلاصا لادنک ی

ا تابساحم ی

ن نومزآ ( رد ناراکمه و ینابرق

، 1399 ب ) ی نا زا هدافتسا اب تابساحم و هدش رازفا مرن

XLSTAT

ماجنا .تسا هدش

نومزآ ش ی ب طخ نس

مخت ی ن رگ ش ی ب هب نس مخت روظنم ی

ن ش ی ب طسوت دنور طخ

Sen (1968)

ارب ی خشت ی ص رد دنور ی ک رس ی نامز ی ا .دش هئارا هداد ی

ن شور

رتماراپان ی لحت زا هدافتسا اب ی

ل ب توافت ی ن تادهاشم ی

ک رس ی نامز ی

، ی ک ش ی ب م ی هنا ارب ار ی رس ی نامز ی هداد م هبساحم اه ی

دنک شور اب .

ارب نس ی لاوتم هداد تفج ره ی

، ی ک ش ی ب م هبساحم ی

دوش ش . ی ب اه ی ،هدش هبساحم ی

ک رس ی امز ن ی کشت ار ی ل م ی دنهد م هک ی هنا نآ اه

ش ی ب م ناشن ار دنور طخ ی

دهد (

Solaimani and Bararkhanpour, 2022

.)

نومزآ خشت ی ص شهج تپ ی ت

ای ن نومزآ طسوت

Pettitt (1979)

هب عت روظنم یی ن هطقن ی شهج یا غت یی تار ناهگان ی رس رد ی نامز ی ناکم رد .تسا هدش هئارا ی

زا رس ی

نامز ی طقن هک ة غت یی ر دوجو هتشاد

،دشاب رس ی رظندروم رد رس ءزج ود هب ناکم نآ ی

سقت ی م م ی دوش نعم تروص رد . ی

راد ندش هطقن ی

تسکش رد رس ی رظندروم

، تبسن داقم ی ر م ی گنا ی ن ءازجا رس ی لبق و هطقن زا دعب ی

غت یی

،ر ارب ی لحت ی ل گرزب ی م هتفرگ راک هب تسکش ی

دوش .

ارب ی رس ی اه ی نامز ی هک هطقن ی تسکش نعم ی راد ار ناشن من ی

،دهد نومزآ دنور رب ور ی لک رس ی لامعا م ی دوش ( ناراکمه و ینابرق

،

1397 .)

شور سرگر ی نو کدنچ

سرگر ی نو کدنچ شور ی رامآ ی ارب ی کدنچ ندرک لدم اه

ی غتم ی ر عم خساپ ی ن ور رب ی غتم ی اهر ی طرش لقتسم ی

ی ا ور رب ی تسا نامز هک

ب تاعلاطا ی

رتش ی تبسن هب شور سرگر ی نو م ی گنا ی ن هب صوصخ سررب رد ی گنوگچ ی غت یی تار اقو ی ع داقم اب طبترم ی

ر ح د ی دش و ی د رد هک

رطخ تاعلاطم بآ

و اوه یی و دم ی ر ی ت ر ی کس مها ی ت هب ازس یی تخا رد ،دنراد ی

را م رارق ی دهد . ای ن شور اناوت یی هبساحم و مسر نحنم ی اه ی

سرگر ی نو ی توافتم و قبطنم اب طاقن کدص ی فلتخم دراد و وصت ی ر ی لماک هداد زا رتهب و رت م مهارف ار اه

ی .دنک شور سرگر ی نو کدنچ

مخت ی ن اه ی سرگر ی نو ی رب ار توافتم دروآ

م ی دنک رب ره هک رگدروآ زوت هب ی ع طرش ی کدنچ اه ی م فلتخم ی دزادرپ سررب ناکما هک ی

طابترا

(7)

بی ن غتم ی اهر ی کدنچ اب لقتسم اه

ی غتم رظندروم ی

ر هتسباو ار نودب ن ی زا هب لامرن ب ندو قاب ی هدنام تح ،اه ی م مهارف ترپ طاقن روضح رد ی

دنک

(

Koenker, 2005

.) لدم سرگر ی نو کدنچ هب لکش هطبار ( 1 ( تسا )

Koenker, 2005; Koenker and Bassett, 1978

:)

هطبار(

1 )

Y(ρ|x) = β₀(ρ) + β₁(ρ)x + ε

،نآ رد هک

β₀(ρ)

و أدبم زا ضرع

β₁(ρ)

ض بیش بیر رادقم هب هتسب ود ره و تسا

یم رییغت یسررب دروم کدنچ نیماρ

.دننک

ε

هدودحم و رفص راظتنا اب اطخ ریداقم ی

کدنچ نویسرگر .تساρ

( هطبار ندرک لقادح طسوت ،ماρ

2 یم ماجنا ) :دوش

هطبار(

2 )

minimize { ∑ (1 − ρ)|y_i− y_p(x_i)| + ∑ ρ|y_i− y_p(x_i)|

{i|y_i>y_p(x_i)}

{i|y_i<y_p(x_i)}

}

هک

i = 1,2, … , n}

{y_ρ(x_i) = β₀(ρ) + β₁(ρ)x_i,

( تسا

Koenker, 2005

هطبار هب هجوت اب .) ی

2 ارب ی سرگر دروآرب ی

نو

کدنچ زا قاب قلطمردق عومجم ندومن لقادح ی

هدنام اه م هدافتسا ی دوش قاب قلطمردق لقادح شور هک ی

هدنام

1اه مان ی هد م ی دوش ترابع هب . ی

،

ب توافت قلطم رادقم ی

ن ی ک هدهاشم

y_i

کدنچ زا ماρ

رظاتنم

y_p(x_i)

، نزو

(1 − ρ)

م ی گ ی در ز تادهاشم رگا ی

ر نزو و دشاب کدنچ طخ

م ρ

ی گ ی در لااب تادهاشم رگا ی

( دشاب کدنچ طخ

Solaimani and Bararkhanpour, 2022

ارب .) ی ی ک تادهاشم زا هعومجم

(𝑥_𝑖, 𝑦_𝑖) , 𝑖 = 1,2, … , 𝑛

، اتساپ دروآرب ی

𝛽_𝜌

( هطبار لکش هب 3

) تسا (

Koenker, 2005

:)

هطبار(

3 )

β̂_ρ = argmin ∑ ρ_ρ(y_i− x_i^Tβ)

n

i=1

هک عبات

𝜌_𝜌(. )

( هطبار لکش هب 4

) رعت ی ف م ی دوش (

Koenker, 2005

:)

هطبار(

4 )

ρ_ρ(u) = {u(ρ − 1) if u < 0 uρ if u ≥ 0}

اهاطخ دروآرب ی

مطا لصاوف ،درادناتسا ی

،نان هرامآ نعم وt

ی راد ی ارب ی ا ی ن ارض ی

،ب رد

Koenker (2005)

و ا تابساحم ی

ن اب شور

هتسب زا هدافتسا

quantreg

(

Koenker, 2018

رازفا مرن رد ) ماجناR

هدش تسا .

اتن ی ج و ثحب

زرا ی با ی هداد اه ی مز ین ی هکبش و ا ی

خبت ی ر - ا هناهام قرعت ی

هاگتس اه ی س ی تپون ی ک دروم رظن اب هدافتسا زا شور تنروت - او ی ت ( یمرک و یدسا

، 1399 ارب ) ی ی ک هرود ی آ رام ی 10

هلاس ( 2015 - 2006 آرب ) درو هدافتسا اب و دش زا

آ نومز گتسبمه ی پسا ی

2نمر ( ناراکمه و نشلگ

، 1394 صخاش و ) اه

ی زرا ی با ی ر ی هش مود

م ی گنا ی ن عبرم اطخ را رادقم و3

ی ب 4

( ناراکمه و یریم

، 1396 ) دزن اب ی ک رت ی ن هداد ی هکبش ا ی ا ره هب ی هاگتس س ی تپون ی ک هدهاشم ا ی اقم ی س ه

و دش اتن ی ج رد لودج 2 هئارا هدش تسا . سررب ی داقم ی ر گتسبمه ی بی ن هداد اه ی خبت ی ر - خبت و عجرم قرعت ی

ر - زا هدش هبساحم عجرم قرعت

هداد اه ی ا ی هاگتس ناشن هدنهد ی تقد بسانم ای ن هداد اه ارب ی هنهپ ناتسا ناردنزام تسا ز.

ی ار م ی ناز گتسبمه ی پسا ی نمر رد هاگن لک ی ارب ی

مامت ی ا ی هاگتس اه نعم ی راد ارب و ی ا بلغا ی هاگتس اه ب ی ش زا 9 / 0 تسا هب .

روط ی هک مک رت ی ن ب و ی ش رت ی ن م ی ناز گتسبمه ی اب رض ی ب 865 / 0

و 95 / 0 هب ترت ی ب ارب ی ای هاگتس اه ی رهشون و هاگولگ تسدب دمآ رادقم .

RMSE

رد بی رتش ای هاگتس اه ی دروم هعلاطم رتمک زا 5 م یل ی رتم تسا

هک بی رگنا فارحنا سب ی را چان ی ز خبت ی ر - قرعت عجرم لصاح هداد زا اه ی هکبش ا ی رد اقم ی هس اب خبت ی ر - قرعت عجرم رد ای هاگتس اه ی تنم بخ

تسا نچمه.

ی ن هدهاشم م ی دوش هک رادقم را ی ب داقم ی ر هداد اه ی رد هکبش مامت ی ا ی هاگتس اه و هدوب مک هک

کاح ی زا تقد هداد اه ی هکبش ا ی

هراوهام رد ای ن ای هاگتس اه .تسا ساسارب اتن ی ج هب تسد هدمآ زا هرامآ اه ی مان هدرب هدش م ی ناوت تفگ هک هداد اه ی هکبش ا ی خبت ی ر - قرعت

زا روکذم هناهام تقد

بسانم ی رادروخرب م ی دنشاب و زا ای ن هداد اه م ی ناوت ارب ی طاقن فلتخم ناتسا ناردنزام هدافتسا درک

.

1. Least Absolute Deviation

2. Spearman correlation test 3. Root Mean Square Error 4. BIAS

(8)

لودج 2 - یبایزرا جیاتن هداد

اه و کیتپونیس یتادهاشم ی هداد

اه ی هکبش ا کی رد ی هرود ینامز ی 10 هلاس ( 2015 - 2006 )

BIAS RMSE نمریپسا یگتسبمه بیرض هاگتسیا 16

/

0 2/45 0/865 رهشون

29 /

0 3/57 0/950 هاگولگ

25 /

0 3/15 0/940 یراس

37 /

0 4/6 0/930 دیفسلپ

28 /

0 3/52 0/935 دابآریما ردنب

22 /

0 2/97 0/900 لمآ

25 /

0 3/15 0/940 لیخارق

2 /

0 2/68 0/930 رسلباب

15 /

0 2/25 0/894 رسمار

هتسجرب بلاق رد ریداقم :

نعم ی راد دامتعا حطس رد یگتسبمه نومزآ ی 99

% .تسا

آ نومز نم - لادنک و ش ی ب نس

اتن ی ج آ دربراک نومز رتماراپان ی نم - لادنک و ش ی ب نس رب ور ی رس ی نامز ی خبت ی ر - قرعت عجرم لکش(

3 لصف رد هک تسا هداد ناشن ) اه

ی

لکش( ناتسبات و راهب 3

فلا لکش و 3 ب )،

اهدنور ی نعم ی راد ازفا و ی ش ی ش اب ی ب 16 - 10 قرش قطانم رد دصرد ی

لحاس راون ی ناردنزام ناتسا

دوهشم تسا لحت . ی ل ناکم ی ش ی ب اه ی شخب رد دنور اه

ی ن ،راهب لصف رد هک تسا هداد ناشن ناتسا فلتخم ی

هم ی قرش ی ناتسا برغ و

اراد ی ش ی ب حاون و تبثم ی

زکرم ی اراد ،ناتسا ی

ش ی ب فنم ی ش تدش .تسا هدوب ی

ب اه ی ازفا و تبثم ی

ش ی ا رد ی ن د ،لاس زا لصف ود ر

حاون ی قرش بونج ی

اسمه رد و ناتسا ی

گ ی ب نانمس ناتسا ی

رتش ا اب .تسا ی ن

،لاح ،ناتسبات لصف رد ای

ن ش ی ب ن رد تبثم ی

هم ی بونج ی ناتسا

دادتما ی هتفا اپ لصف رد .تسا یی

ز لکش(

3 ج )،

ه ی چ نعم دنور ی راد ی ه رد ی چ ی ک ا اب .تسا هدشن هدهاشم ناتسا قطانم زا ی

ن

،لاح ش ی ب اه ی

مامت رد دنور ی

فنم قطانم ی

شهاک و ی ش تدش هک هدوب ی

ب اه ی فنم ی ن رد ی هم ی برغ ی ب بتارم هب ی

رتش ن زا ی هم ی قرش ی .تسا ناتسا اما

وگلا ی غت یی تار رد لصف ناتسمز لکش(

3 د مک ) ی توافتم لصف زا رت اه

ی دی رگ ا رد .تسا ی

ن لحاس قطانم ،لصف ی

قرش ی اراد ی نعم دنور ی

راد ازفا و تبثم ی

ش ی ش اب ی ب دنور 6 - 2 و هدوب دصرد ی

ک نعم دنور ی راد ازفا ی ش ی قرش بونج زا هجوت لباق ی

تروص هب و هدش عورش ناتسا

ی ک راب راون ی ک ا برغ تمس هب دادتما ناتس

ی هتفا روط هب ،تسا ی

هک لحاس قطانم ی

لامش ی ناتسهوک قطانم و ی

بونج ی زا ار ی دک ی رگ ادج

اراد و هدومن ی

ش ی ب هجوت لباق دنور 28

- 24 ازفا .تسا دصرد ی

ش م ی گنا ی ن خبت ی ر - ن رد عجرم قرعت ی

هم ی قرش ی لصف رد و ناتسا اه

ی راهب

گدنراب و اوه ندوب مرگ هب هجوت اب ،ناتسبات و ی

ا رد مک ی ن لئاسم تسا نکمم ،لصف ود ی

ا تهج رد ار ی

داج آ رد شنت ب فرصم لباق ارب

ی

زرواشک ی هب آ دوجو درو .

آ نومز تپ ی ت

اتن ی ج آ دربراک نومز رتماراپان ی تپ ی ت سررب تهج ی

هطقن ی تسکش یا غت یی تار ناهگان ی رس رد ی هداد اه ی خبت ی ر - ارب عجرم قرعت ی

لصف ه ا ی

لکش( فلتخم 4

ب هک تسا هداد ناشن ) ی

رتش ی ن نگمهان ی نامز ی ی ا غت یی تار ناهگان ی اپ لصف رد یی

ز لکش(

4 ج رتمک و ) ی ن آ ن لصف رد

ناتسبات لکش(

4 ب ) هدوب لکش .تسا 4

نعم تسکش طاقن ی

راد کفت هب ار ی ک لکش و لصف ره 5

هقبط دنب ی ناکم ی هطقن عوقو لاس ی

ارب ار تسکش ی

شن لاس زا لصف ره م نا

ی دهد . رد لصف راهب لکش(

4 فلا و لکش 5 فلا )،

ن رد رادانعم تسکش طاقن هدمع ی

هم ی برغ ی

م ی نا ی د ناتسا ی هد ب رد هدنکارپ تروص هب هک تسا هدش ی

ن لاس اه ی 1998 - 1990 و 2014 - 2013 اپ لصف رد .تسا هداد خر یی

ز لکش(

4

ج لکش و 5 ج غت ،) یی تار ناهگان ی خبت ی ر - ن رد قرعت ی هم ی قرش ی

، بونج راون ی د ناتسا برغ و ی

هد روط هب ،تسا هدش ی

هک هقبط دنب ی ناکم ی

ا عوقو لاس ی

ن غت یی تار ناهگان ی لحاس راون رد تسکش طاقن هک تسا هداد ناشن ی

قرش ی ب رد ناتسا ی

ن لاس اه ی 1998 - 1994 هدمع رد اما ،

ن زا طاقن ی هم ی قرش ی ب رد ناتسا ی

ن لاس اه ی 2014 - 2007 برغ قطانم رد اما هدوب ی

نامز ،ناتسا یا

غت عوقو لاس یی

تار ناهگان ی رس رد ی

نامز ی خبت ی ر - هدنکارپ تبسن هب عجرم قرعت روط هب هک تسا رت

لک ی رد ب ی ن لاس اه ی 2014 - 2000 غتم ی ر ا اب .تسا ی ن لاح ناتسمز لصف رد

لکش(

4 د لکش و 5 د نعم تسکش طاقن ،) ی

راد ن رد ًاتدمع ی

هم ی برغ ی بونج راون و ی

د ناتسا ی هد ا عوقو لاس هک تسا هدش ی

ن غت یی تار

ناهگان ی ب رد ًابلاغ ی ن لاس اه ی 2001 - 1995 .تسا

(9)

لکش 3 - هنهپ دنب جیاتن ی آ نم نومز - ( لادنک P-Value ای نعم ی راد )دنور ی

نس بیش و

)دنور بیش(

رد لصف اه راهب ی

،)فلا(

ناتسبات

،)ب(

زییاپ

ناتسمز و )ج(

)د(

لکش 4 - هنهپ دنب رییغت طاقن ی نعم

ی راد P-value ( )تیتپ نومزآ

،)فلا(

ناتسبات

،)ب(

زییاپ ناتسمز و )ج(

)د(

(10)

لکش 5 - هقبط دنب رییغت طاقن عوقو لاس یناکم ی

،)فلا(

ناتسبات

،)ب(

زییاپ ناتسمز و )ج(

،هشقن رد کچوک هریاد ره( ،)د(

ار هداد هکبش تیعقوم یم ناشن

)دهد

هب لک روط ی م زا ی نا ا طاقن لک ی

هاگتس ی ناردنزام ناتسا حطس رد

، ترت هب ی ب 47 / 26 ، 27 / 71 و 1 / 31 زا )لک زا دصرد عومجم( دصرد

اراد طاقن ی هطقن ی تسکش یا غت یی ر ناهگان ی لصف رد اه ی اپ ،راهب یی ز هدوب ناتسمز و .دنا

عوقو غت یی تار ناهگان ی رس رد ی نامز ی خبت ی ر - قرعت

ثأت تحت ًاتدمع عجرم ی

ر غت یی ر غتم رد ی اهر ی سانشاوه ی آ هب هتسباو ن

تسا . شهوژپ جیاتن

zhang et al. (2000)

هطقن یسررب رد رییغت ی

ریخبت رد - لاس نیب رد نیچ عجرم قرعت یاه

2011 - 1960 هطقن کی هک داد ناشن لاس دودح رد یناهگان رییغت ی

1993 ریخبت یارب -

قرعت

صیخشت هنلااس عجرم لاس زا اوه یامد عیرس شیازفا و دش هداد

1993 ریخبت رد یشیازفا رییغت یلصا لماع ، -

.تسا هدوب عجرم قرعت

رد رییغت نینچمه آ

هدنی ریخبت ی - ریخبت تارییغت رب اوه یامد شیازفا هک تسا هداد ناشن نیچ رد میلقا رییغت یاهویرانس تحت عجرم قرعت -

ریخبت و دوب دهاوخ بلاغ قرعت -

رد قرعت ههد لوط یاه

2020 ، 2050 و 2080 یم شیازفا .دبای

Pour et al. (2020)

ناشن هک دنداد

ازفا ی ش رس ی ع مک ی هن زلام رد امد ی

زا 1985 - 1981 ازفا ثعاب ی ش خبت ی ر - لاس زا سپ عجرم قرعت اه

ی 1996 - 1993 ب رد ی رتش حاون ی زلام ی

.تسا هدش

لکش 6 - طاقن لیلحت هب طوبرم یعمجت یبسن یناوارف ریخبت رییغت

- ناردنزام رد یلصف قرعت