تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ
ﯽﻫﺎﯿﮔ قﺮﻗ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد
لﺎﻐﺷ ﻊﺗاﺮﻣ
،ﻦﯿﻤﻧ هرد ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳا
ﻪﺘﺳراو دﺎﻫﺮﻓ
،1
،*
ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ ناودرا
، 2
يﺮﻤﻌﻣ يﺪﻬﻣ ،3
دﺮﻟ راﺪﯿﺑ دﻮﻤﺤﻣ ،4
ﻮﺟداد ﺪﯾﺮﻓ
، 5
ﯽﻨﺟوﺮﺑ ﯽﺳﺎﯿﻟا ﺪﯿﻤﺣ 6
و1 -*
:لوﻮﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻮﺠﺸﻧاد
، يراﺪﻌﺗﺮﻣ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ،
ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ،
ﻞﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد
، ) ([email protected]
-2 رﺎﯿﺸﻧاد ، ﻊﺗﺮﻣ مﻮﻠﻋ ياﺮﺘﮐد
، ﻞﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ
-3 رﺎﯾدﺎﺘﺳا
،ﻊﺗﺮﻣ مﻮﻠﻋ ياﺮﺘﮐد ، ،ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻞﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد
-4
،رﺎﯾدﺎﺘﺳا ياﺮﺘﮐد ﯽﻫﺎﯿﮔ ﮏﯿﺗﺎﻤﺘﺴﯿﺳ
، ﯽﺳﺎﻨﺸﻫﺎﯿﮔ
، رﺎﮑﻤﻫ ﻞﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد
-5 ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ ،
ﺪﺷرا ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد
،ﻊﺗﺮﻣ مﻮﻠﻋ ﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ
،ﻞ ([email protected])
-6 سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﺪﺷرا ، ﻞﮕﻨﺟ نﺎﻣزﺎﺳ رﻮﺸﮐ يرادﺰﯿﺨﺑآ و ﻊﺗاﺮﻣ ،ﺎﻫ
هﺪﯿﮑﭼ
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽﻠﺻا فﺪﻫ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ
.دﻮﺑ ﻦﯿﻤﻧ هرد لﺎﻐﺷ ﻊﺗاﺮﻣ قﺮﻗ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد ﻪﺑ
هزاﺪﻧا رﻮﻈﻨﻣ يﺮﯿﮔ
ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﺪﺻرد (قﺮﻗ جرﺎﺧ) اﺮﭼ ﺖﺤﺗ ﻊﺗاﺮﻣ رد نﺎﮑﻣ ﻪﺳ و قﺮﻗ ﻞﺧاد رد نﺎﮑﻣ ﻪﺳ
ﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﺳ نﺎﮑﻣ ﺮﻫ رد .ﺪ
يﺮﺘﻣ ﺪﺻ ﺖﮑﺴﻧاﺮﺗ يزاﻮﻣ
ﺎﺑ ﻞﺻاﻮﻓ ﺎﺑ ﻢﻫ ﺖﮑﺴﻧاﺮﺗ ﺮﻫ داﺪﺘﻣا رد و ﺐﯿﺷ ﺮﺑ دﻮﻤﻋ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ زا ﺮﺘﻣ50
ﺮﺘﻣ ﮏﯾ تﻼﭘ10
ﻞﺻاﻮﻓ ﺎﺑ ﯽﻌﺑﺮﻣ .ﺪﺷ ﺮﻘﺘﺴﻣ ﺮﮕﯾﺪﻤﻫ زا يﺮﺘﻣ 10
مﺮﻓ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﺪﺻرد ﺲﭙﺳ نﺎﮔﺮﺑ ﻦﻬﭘ و نﺎﯿﻣﺪﻨﮔ ﯽﺸﯾور يﺎﻫ
ﯽﻔﻠﻋ تﻼﭘ ﺮﻫ ﺢﻄﺳ رد .ﺪﺷ ﺖﺒﺛ
ﯽﻋﺎﻔﺗرا تﺎﻘﺒﻃ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و قﺮﻗ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻪﻘﺒﻃ ﻪﺳ)
(ﯽﻋﺎﻔﺗرا نﻮﻣزآ زا ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ وt
(ﻦﮑﻧاد نﻮﻣزآ) ﻪﻓﺮﻄﮑﯾ ﺶﺷﻮﭘ فﻼﺘﺧا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
مﺮﻓ ﯽﺟﺎﺗ ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻋﺎﻔﺗرا ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﺒﻃ و قﺮﻗ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد ﻞﮐ و ﯽﺸﯾور يﺎﻫ ﺑ راد
ﺶﯾاﺰﻓا و دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ قﺮﻗ و هدﻮ
ﯽﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ .دﻮﺷ
شور زا ﯽﮑﯾ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﺶﯾاﺰﻓا و ﻊﺗاﺮﻣ يﺎﯿﺣا ياﺮﺑ بﻮﺧ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ
ماد ياﺮﭼ مﺪﻋ و ﺎﯿﺣا ﺖﺻﺮﻓ نداد ﯽﻣ قﺎﻔﺗا ﻦﯾا ﺎﻫ
.ﺪﺘﻓا
ژاو نﺎﮔ :يﺪﯿﻠﮐ ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳا ،هرد لﺎﻐﺷ ﻊﺗاﺮﻣ ،قﺮﻗ ،ﺶﺷﻮﭘ جﺎﺗ
- 1 ﻪﻣﺪﻘﻣ
،ﻊﺗﺮﻣ ﮏﯾ ﻢﺘﺴﯿﺳﻮﮐا ﯽﻌﯿﺒﻃ
ﺖﺳا ﻪﮐ ةﺪﻧﺮﯿﮔﺮﺑ رد ﯽﻤﯿﻈﻋ ﻊﺑﺎﻨﻣ
زا ﺮﯾﺎﺧذ ﯽﮑﯿﺘﻧژ و ﯽﻋﻮﻨﺗ زا ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻪﮐ ﺖﺳا
هراﻮﻤﻫ ﻦﯾا ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ
،ﯽﺘﺴﯾز ﻦﻤﻀﺘﻣ يراﺪﯾﺎﭘ ﻊﺗﺮﻣ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻄﯿﺤﻣ و ﯽﺘـﺴﯾز ﯽـﻤﯿﻧ دوﺪـﺣ .ﺖـﺳا زا
ﯽـﺿارا
نﺎﻬﺟ ار ﻊﺗاﺮﻣ ﻪﺑ دﻮﺧ صﺎﺼﺘﺧا هداد و ﺪﻧا ياﺮﭼ ماد ﺎﻫ زا ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ هدﺎﻔﺘـﺳا زا ﻦـﯾا ﯽـﺿارا رد ﺮـﺳاﺮﺳ نﺎـﻬﺟ بﻮـﺴﺤﻣ
ﻪﮐ ﺖﺳا ﻊﺗﺮﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ ماﺪﻧا ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﻦﯿﻣز زا ﯽﺤﻄﺳ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ
نارﺎـﺑ تﺎﺑﺮـﺿ زا ار نآ و هﺪـﺷ هﺪﯿﺷﻮﭘ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻆﻔﺣ ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ ،ﻊﯿﺳو رﺎﯿﺴﺑ سﺎﯿﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻠﻣﺎﻋ ﺎﻬﻨﺗ ،ﺶﺷﻮﭘ .ﺪﻨﮐ ،هﺎـﯿﮔ ﻞﻣﺎـﺷ ﻦﯿﻣز ﺢﻄﺳ ﺶﺷﻮﭘ .دﺮﯿﮔ
ﯽﻣ هﺰﯾﺮﮕﻨﺳ و ﮓﻨﺳ و گﺮﺒﺷﻻ ،مﺪﻘﻣ) ﺪﺷﺎﺑ
.(1384 زا ﯽﮑﯾ ﻮﯿﺷ ه يﺎﻫ
،ﺐﺳﺎﻨﻣ ياﺮﺑ يﺎﯿﺣا ﺶﺷﻮﭘ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻊـﺗاﺮﻣ رد ﺐـﯾﺮﺨﺗ
،هﺪﺷ لﺎﻤﻋا قﺮﻗ رد ﻊﺗاﺮﻣ ﯽﻣ .ﺪﺷﺎﺑ
،قﺮﻗ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺚﻋﺎﺑ رد
داﺪﻌﺗ ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ
،ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ
،ﯽﺟﺎﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﯽﻧاواﺮﻓ يﺎﻫ
كارﻮﺨﺷﻮﺧ
و ﻪﻓﻮﻠﻋ
،يا ﺶﺷﻮﭘ ﺢﻄﺳ ﯽﻧاواﺮﻓ ،ﻦﯿﻣز نﺎﻫﺎﯿﮔ
ﻪﻟﺎﺴﮑﯾ و ﺪﻨﭼ
،ﻪﻟﺎﺳ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻪﻧﻮﮔ يا و ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻣ
،ﯽـﻧاوﺮﯾا و يﺮﯿـﺼﺑ) دﻮﺷ
:ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ناﺮﯾا و ﺎﯿﻧد رد يدﺎﯾز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .(1388 ) نارﺎﮑﻤﻫ و ﺖﺳوﺪﻋﻮﻧ
ﯽﻣ نﺎﯿﺑ (1384 ،ﺪـﻧراد
ﻪﻧﻮﮔ عﻮﻨﺗ ﻦﯿﺑ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ،ﻦﯿﻣز ﻞﮑﺷ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺛا و ﺐﯿﺷ ﺖﻬﺟ ،ﺐﯿﺷ ،عﺎﻔﺗرا ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﺶﺷﻮﭘ ﺪﺻرد و يا
يراد
راد دﻮﺟو ) نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﯿﻧ مﺪﻘﻣ .د ﺪـﻤﺣا ﺮﯿـﺷ هﺪﺷ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﺧﺮﺑ ﺮﺑ قﺮﻗ تاﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رد (1392
هﺰﺒﺳ ﺢﻄـﺳ رد قﺮـﻗ ﺮـﯿﻏ ﺎﺑ قﺮﻗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﯽﻫﺎﯿﮔ ﯽﺸﯾور مﺮﻓ و ﻢﮐاﺮﺗ ،ﺶﺷﻮﭘ جﺎﺗ ،ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ راو
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ %5 .ﺪﻧراد يراد
Manier و Hobbs ) ياﺮﭼ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ دﻮﺧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد (2007 ماد طﺮﻔﻣ
ﯽﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ رﻮﻃ ﯽﻨﻌﻣ
،يراد ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،رﺎﺘﺧﺎﺳ
،ﺪﯿﻟﻮﺗ عﻮﻨﺗ و ترﺪﻗ ﺖﺑﺎﻗر نﺎـﻫﺎﯿﮔ ار ﻢﺘـﺴﯿﺳﻮﮐا رد يﺎـﻫ
ﺖـﺤﺗ ،اﺮـﭼ ﺮـﯿﯿﻐﺗ .ﺪـﻫد وJedi
Chaieb ) رد (2010 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﺧ رد ﯽﺣاﻮﻧ ﮏﺸﺧ بﻮﻨﺟ ﺎﯿﻧاﺰﻧﺎﺗ شراﺰﮔ ﺪﻧدﺮﮐ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻪﮐ ﻊﺗﺮﻣ
زا ياﺮﭼ ماد رد ﯽﺿارا ﮏﺸﺧ
ﯽﭙﺘﺳا رد هﺎﺗﻮﮐ تﺪﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺘﺒﺜﻣ ﺮﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ و ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺶﺷﻮﭘ .دراد ﯽﻫﺎﯿﮔ Qasim
) نارﺎﮑﻤﻫ و ﺮـﺑ قﺮﻗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد (2017
ﻪﺗﻮﺑ رد كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ و ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ ﯽﻫﺎـﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ ،قﺮﻗ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ نﺎﺘﺴﮐﺎﭘ نﺎﺘﺴﭼﻮﻠﺑ يﺎﻫراز
ﯾاﺰﻓا و .دﻮﺷ ﯽﻣ كﺎﺧ ﯽﻟآ داﻮﻣ ﺶ ﻦﯿﻤﻧ هرد لﺎﻐﺷ ﻊﺗاﺮﻣ قﺮﻗ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد ﺶﺷﻮﭘ جﺎﺗ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽﻠﺻا فﺪﻫ
.دﻮﺑ ﻞﮕﻨﺟ ﯽﺿارا ﻪﯿﺷﺎﺣ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻣ ﻊﺗاﺮﻣ ﺐﯾﺮﺨﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ماد رﺎﺸﻓ و دراد راﺮﻗ ﻮﻠﻗﺪﻨﻓ يﺎﻫ
ﺎـﺑ ﻪـﮐ دﻮﺷ
ﯽﻣ ﯽﺿارا يﺮﺑرﺎﮐ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺮﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
رد لﺎﻐﺘـﺷا ﺖﯿﻌـﺿو ﺮـﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و دﻮﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﯽﻠﮕﻨﺟ ﯽﺿارا ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ
ﯽﻣ يروﺮﺿ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﯽﭘ رد ار گرﺰﺑ يﺎﻫﺮﻬﺷ ﻪﺑ تﺮﺟﺎﻬﻣ ﻞﯿﺒﻗ زا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يدﺎﺼﺘﻗا تاﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ .ﺪﺷﺎﺑ
- 2 شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
-2 - 1 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ
لﺎﻐﺷ ﯽﻓﺮﻋ نﺎﻣﺎﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻣ هرد
ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ رد
´´
´03
°33 ﺎﺗ48
´´
´15
°34 و ﯽﻗﺮﺷ لﻮﻃ48
´´
´52
°26 ﺎﺗ 38
´´
´59
°28 38 نوز رد ﯽﻟﺎﻤﺷ ضﺮﻋ ﯽﻟﺎﻤﺷ39
ﻢﺘﺴﯿﺳرد ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗUTM
ﻞﮑﺷ) زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ (1
.ﺖﺳا . . . و ماد ياﺮﭼ ظﺎﺤﻟ زا نﺎﺘﺳا ﻢﻬﻣ ﻊﺗاﺮﻣ دوﺪﺣ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا
ﻦﯿﻤﻧ ﺮﻬﺷ ﯽﻗﺮﺷ لﺎﻤﺷ يﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ10 ﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ رد و
30
عﺎﻔﺗرارد ارﺎﺘﺳآ ﻪﺑ ﻞﯿﺑدرا هدﺎﺟ هﺪﺷ ﻊﻗاو ﺎﯾرد ﺢﻄﺳ زاﺮﺘﻣ1530
.ﺖﺳا ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳا ﯽﻗﺮﺷ ﻊﻠﺿ رد ﺰﯿﻧ ﯽﻧﺎﺘﺳا ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﺮﻈﻧ زا
نﺎﺘﺳا ﻦﯿﺑ ﻞﺻﺎﻓ ﺪﺣ رد و .ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﻼﯿﮔ و ﻞﯿﺑدرا يﺎﻫ
ﻣ ﯽﻋﺎﻔﺗرا هدوﺪﺤﻣ ﯽﻣﻮﻗر لﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨ
ﻪﺸﻘﻧ زا هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ عﺎﻔﺗرا سﺎﯿﻘﻣ يﺎﻫ
1:25000 ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ،
ﺎﺗ1500 .ﺖﺳا ﺮﺘﻣ1700
زﺮﻣ ،هژﺮﺒﻣآ شور سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻢﯿﻠﻗا
ﻪﻤﯿﻧ ﻦﯿﺑ ﯽﻣ دﺮﺳ و بﻮﻃﺮﻣ و ﮏﺸﺧ .ﺪﺷﺎﺑ
هداد ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هﺎﮕﺘﺴﯾا زا هﺪﺷ ﺬﺧا ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫ
ﻗاﺪﺣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﻤﻧ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫ و ﻞ
ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﺳ 25
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺎﺗ 363
ﯽﻠﯿﻣ 395 يﺎﻣد ﺮﺜﮐاﺪﺣ و ﻞﻗاﺪﺣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و ﺮﺘﻣ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﻟﺎﺳ25
- 16 ﺎﺗ +28
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد هزاﺪﻧا و ﯽﻧاﺪﯿﻣ تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .ﺖﺳا داﺮﮔ
يﺮﯿﮔ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ و راﺰﻔﻠﻋ ترﻮﺻ
ﯽﻣﻮﻟ كﺎﺧ -
.ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﻨﺷ
نﺎﺘﺳا،رﻮﺸﮐﺢﻄﺳردﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣﻪﻘﻄﻨﻣﺖﯿﻌﻗﻮﻣ- 1 ﻞﮑﺷ هﺎﮕﺸﯾور ﻊﯾزﻮﺗ و ﻦﯿﻤﻧ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ و ﻞﯿﺑدرا
هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا يﺎﻫ
-2 - 2 ﻖﯿﻘﺤﺗ شور
هزاﺪﻧا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ (قﺮﻗ جرﺎﺧ) اﺮﭼ ﺖﺤﺗ ﻊﺗاﺮﻣ رد نﺎﮑﻣ ﻪﺳ و قﺮﻗ ﻞﺧاد رد نﺎﮑﻣ ﻪﺳ ﺶﺷﻮﭘ جﺎﺗ ﺪﺻرد يﺮﯿﮔ
ﺷ بﺎﺨﺘﻧا .ﺪ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻫﺪﻠﮔ نﺎﻣز رد يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﮏﯾ ﺮﻫ رد .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺐﻟﺎﻏ يﺎﻫ ﺶﺷﻮﭘ زا يرادﺮﺑ
ﯽﻓدﺎﺼﺗ شور ﻪﺑ نﺎﮑﻣ ﺮﻫ ﺖﻌﺳو و ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ ﺶﻨﮐاﺮﭘ هﻮﺤﻧ و عﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ -
نﺎﮑﻣ ﺮﻫ رد .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﮏﯿﺗﺎﻤﺘﺴﯿﺳ
ﻞﺻاﻮﻓ ﺎﺑ ﻢﻫﺮﺑ دﻮﻤﻋ يﺮﺘﻣ ﺪﺻ ﺖﮑﺴﻧاﺮﺗ ﻪﺳ ﺐﯿﺷ ﺮﺑ دﻮﻤﻋ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ زا ﺮﺘﻣ 50
ﺖﮑﺴﻧاﺮﺗ ﺮﻫ داﺪﺘﻣا رد و ﺮﺘﻣ ﮏﯾ تﻼﭘ 10
تﻼﭘ دﺎﻌﺑا) ﯽﻌﺑﺮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ
) ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺢﻄﺳ ﻞﻗاﺪﺣ شور ﻪﺑ يرادﺮﺑ ،نارﺎﮑﻤﻫ و ﺪﻧو ﯽﺳﻮﻣ ﯽﯾازﺮﯿﻣ
و ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ ؛1395
،نارﺎﮑﻤﻫ ﻞﺻاﻮﻓ ﺎﺑ (ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ (1397
.ﺪﺷ ﺮﻘﺘﺴﻣ ﺮﮕﯾﺪﻤﻫ زا يﺮﺘﻣ10 مﺮﻓ ﺶﺷﻮﭘ جﺎﺗ ﺪﺻرد ﺲﭙﺳ
،نﺎﯿﻣﺪﻨﮔ ﯽﺸﯾور يﺎﻫ
.ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ ﯽﻔﻠﻋ نﺎﮔﺮﺑ ﻦﻬﭘ رد
ﻪﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ
ﺶﺷﻮﭘ جﺎﺗ نﻮﻣزآ زا قﺮﻗ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮﺑ وt
جﺎﺗ ﺪﺻرد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﮏﯾ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ نﻮﻣزآ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻋﺎﻔﺗرا تﺎﻘﺒﻃ رد ﺶﺷﻮﭘ
مﺮﻧ رد ﻦﮑﻧاد و ﻪﻓﺮﻃ راﺰﻓا
SPSS16.00
هدﺎﻔﺘﺳا
زا ﺰﯿﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺸﻘﻧ و عﺎﻔﺗرا ﻪﺸﻘﻧ ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ .ﺪﺷ ArcGIS
.ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
-3 ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻞﮐ و ﯽﻔﻠﻋ نﺎﮔﺮﺑ ﻦﻬﭘ ،نﺎﯿﻣﺪﻨﮔ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﺪﺻرد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ قﺮﻗ ﻞﺧاد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺘﺳد ود ﻦﯿﺑ راد
لوﺪﺟ) داد نﺎﺸﻧ ار اﺮﭼ ﺖﺤﺗ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺎﺑ ﻪﺑ .(1
يرﻮﻃ ﻪﮐ مﺮﻓ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .ﺪﺷ ﺖﺒﺛ قﺮﻗ ﻞﺧاد رد ﻞﮐ و ﯽﺸﯾور يﺎﻫ
مﺮﻓ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﺪﺻرد ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ قﺮﻗ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻋﺎﻔﺗرا تﺎﻘﺒﻃ رد ﻞﮐ و ﯽﺸﯾور يﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻦﮑﻧاد لوﺪﺟ) داد نﺎﺸﻧ راد
ﻪﺑ .(2 يرﻮﻃ ﻪﻘﺒﻃ رد نﺎﯿﻣﺪﻨﮔ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﻞﺧاد رد ﯽﻋﺎﻔﺗرا مود
ﻦﻬﭘ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .ﺪﺷ ﺖﺒﺛ قﺮﻗ جرﺎﺧ مﻮﺳ و مود تﺎﻘﺒﻃ رد نآ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و قﺮﻗ رد ﺰﯿﻧ ﯽﻔﻠﻋ نﺎﮔﺮﺑ
ﻪﺳﺎﻘﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ اﺮﭼ ﺖﺤﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﻋﺎﻔﺗرا لوا ﻪﻘﺒﻃ رد نآ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و قﺮﻗ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﯽﻋﺎﻔﺗرا مﻮﺳ ﻪﻘﺒﻃ ﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ ﻞﮐ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و قﺮﻗ ﻞﺧاد ﯽﻋﺎﻔﺗرا تﺎﻘﺒﻃ ﻪﺳﺮﻫ رد ﻞﮐ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد ن
.ﺖﺳا اﺮﭼ ﺖﺤﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﻋﺎﻔﺗرا تﺎﻘﺒﻃ رد نآ ناﺰﯿﻣ
لوﺪﺟ - 1 نﻮﻣزآ ﺎﺑ قﺮﻗ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد ﺶﺷﻮﭘ جﺎﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﯽﺘﻔﺟt
ﺮﯿﻐﺘﻣ قﺮﻗ ﻞﺧاد
قﺮﻗ جرﺎﺧ هرﺎﻣا
t
نﺎﯿﻣﺪﻨﮔ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ
) (%
/21
1
a± /48 26 /49
1
b± /67 22 97*
/ 1
ﯽﻔﻠﻋ نﺎﮔﺮﺑ ﻦﻬﭘ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ
) (%
/61
1
a± /96 64 /58
1
b± /21 51 09**
/ 6
ﻞﮐ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ
) (%
/83
0
a± /45 91 /09
1
b± /85
** 73 /76 12
لوﺪﺟ - 2 رد ﯽﻋﺎﻔﺗرا تﺎﻘﺒﻃ رد ﺶﺷﻮﭘ جﺎﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻦﮑﻧاد نﻮﻣزآ ﺎﺑ قﺮﻗ جرﺎﺧ و ﻞﺧاد
ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ عﺎﻔﺗرا ﻂﺳﻮﺘﻣ
) (m داﺪﻌﺗ
تﻼﭘ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ يﺎﻄﺧ±
هرﺎﻣا f
قﺮﻗ ﻞﺧاد قﺮﻗ جرﺎﺧ
نﺎﯿﻣﺪﻨﮔ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ
) (% 1570
30 /32
±1 82b
/ 24 /57
±3 08a
/ 33
04**
/
20 17/05c±0/96 36/81a±2/17 30 1633
1700 30
/80
±0 80c
/ 17 /13
±1 88c
/ 17
ﻦﻬﭘ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ نﺎﮔﺮﺑ
ﯽﻔﻠﻋ
) (% 1570
30 /27
±2 35b
/ 67 /89
±2 08d
/ 36
87**
/
43 59/27c±1/29 51/92c±2/65 30 1633
1700 30
/29
±1 62a
/ 75 /03
±1 29c
/ 58
ﻞﮐ ﯽﺟﺎﺗ ﺶﺷﻮﭘ
) (% 1570
30 /58
±1 18a
/ 92 /76
±2 09b
/ 69
46**
/
38 76/33b±1/13 88/74a±1/59 30 1633 1700 30
/99
±0 42a
/ 93 /94
±0 12b
/ 76
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا :*
ﺢﻄﺳ رد راد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا :** ،%95
ﺢﻄﺳ رد راد ،%99
،a
،b
وc
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ فوﺮﺣ :d
ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﺒﻃ رد راد
- 4 ﻪﺠﯿﺘﻧ ﮔ ﯿ يﺮ
زور ﺶﯾاﺰﻓا و ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ ﺐﯾﺮﺨﺗ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ دﻮﺟو تﺎﯿﺣ ﻪﻣادا تﺎﻣوﺰﻠﻣ زا ﯽﮑﯾ ،ﺮﺸﺑ هﺮﻣزور زﺎﯿﻧ و ﺖﯿﻌﻤﺟ نوﺰﻓا
ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ،مﻮﻠﻌﻣ نﺎﻣز تﺪﻣ ياﺮﺑ ﻊﺗﺮﻣ زا ﯽﺸﺨﺑ رد قﺮﻗ دﺎﺠﯾا ﻪﮐ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ .ﺖﺳا ﻊﺗاﺮﻣ ﯽﻣ ﻊﺗاﺮﻣ ﺎﯿﺣا و ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ ) ﺮﮕﯾد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﯿﻧ مﺪﻘﻣ ،
؛ 1392 Qasim ،نارﺎﮑﻤﻫ و
( 2017 .ﺖﺳا يروﺮﺿ و ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ دراﻮﻣ زا ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯿﻨﭼ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻊﺗاﺮﻣ رد ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ لﺎﻤﻋا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ
.1 ،يﺮﯿﺼﺑ ،م ،ﯽﻧاوﺮﯾا ،.م . 1388
زا ﺲﭘ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ تاﺮﯿﯿﻐﺗ قﺮﻗ لﺎﺳ19
.يﺰﮐﺮﻣ سﺮﮔاز ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ ﻪﻠﺠﻣ
ﯽﻤﻠﻋ
ﻊﺗﺮﻣ ﯽﺸﻫوﮋﭘ ،
)3 :(2 -170 . 155
.2 ،مﺪﻘﻣ م.م ، . 1384 يوﺮﮐﺎﺧ نﺎﻫﺎﯿﮔ يژﻮﻟﻮﮐا ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا ،
ص701 .
.3 مﺪﻘﻣ ،ﺎﯿﻧ م ،يﺮﻫﺎﻃﺮﯿﻣ ،.ق ،ﯽﻧارﻮﺘﺳد ،.ر.ع
،.
ﻦﯾﺪﺑﺎﻋ ،ك ،هداز . 1392 ﺖﻇﺎﻔﺣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﺧﺮﺑ ﺮﺑ قﺮﻗ تاﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ
هﺰﺒﺳ ﺪﻤﺣاﺮﯿﺷ هﺪﺷ .راو
ﻪﻠﺠﻣ ﺖﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ ،
:56 -66 .57
.4 ،ح ،ﯽﻠﮐﻮﺗ ،.ح ،يدﺎﻬﺘﺟا ،.ف ،ﺖﺳوﺪﻋﻮﻧ . 1384
ﻪﻧﻮﮔ عﻮﻨﺗ ﻦﯿﺑ ﻪﻄﺑار ﯽﺳرﺮﺑ و ﺐﯿﺷ ،عﺎﻔﺗرا ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﺶﺷﻮﭘ ﺪﺻرد و يا
ﻢﺘﺴﯿﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هروﺪﻨﺗ ﯽﻠﻣ كرﺎﭘ رد ﺐﯿﺷ ﺖﻬﺟ .ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ تﺎﻋﻼﻃا يﺎﻫ
ﻪﻠﺠﻣ ﺪﻬﺸﻣ ﯽﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ،
)5 :(1 -37 .29
5. Diaz, S., Lavorel, S., McIntyre, S., Falczuk, V., Casanoves, F., Milchunas, D.G., Skarpe, C., Rusch, G.
Sternberg, M., Noy-Meir, I., Landsberg, J., Zhang, W., Clark, H. Campbell, B.D. 2007. Plant trait responses to grazing – a global synthesis. Global Change Biology, 13: 313–341.
6. Havstad, K.M. 2008. Mongolia’s rangelands: is livestock production the key to the future? Frontiers in Ecology and the Environment, 7: 386–387.
7. Manier, D.J., Hobbs, N.T. 2007. Large herbivores in sagebrush steppe ecosystems: livestock and wild ungulates influence structure and function. Oecologia, 152: 739–750.
8. Jedi, K., Chaieb, M., 2010. Changes in soil properties and vegetation folowing livestock grazing exclusion in degraded arid environments of south Tunisia. Flora - Morphology, Distribution. Functional Ecology of Plants, 205(3):184-189.
9. Qasim, S., Gul, S., Shah, M.H., Hussain, F., Ahmad, S., Islam, M., Rehman, G., Yaqoob, M. and Shah, S.Q., 2017. Influence of grazing exclosure on vegetation biomass and soil quality. International Soil and Water Conservation Research, 5(1): 62-68.
Variations comparison of canopy cover inside and outside the enclosure in Shoghaldareh rangelands of Namin, Ardabil
Province
Abstract
Main aim in this study was comparison of canopy cover, inside and outside of enclosure in Shoghaldareh rangelands of Namin County. To measure the percentage of canopy cover three sites in the enclosure and three sites in grazing rangelands (outside enclosure) were selected. In each site, three 100 m transects parallel with 50 m intervals together and perpendicular to the slope, and along each transect, were set up 10 plots of one square meter at intervals of 10 meters from each other. Then, the percentage of canopy cover of grasses and forbs was recorded in each plot. To investigate the changes inside and outside the enclosure as well as the elevation classes (three class of elevation), t-test and ANOVA (Duncan) was used. The results showed that the variation of canopy cover in the inside and outside of enclosure and different altitudes were significant and the enclosure was improved the vegetation cover. Therefore, it is one of the good management methods for restoring rangelands and enhancing canopy cover, which can be achieved by giving them the opportunity to regenerate and avoid livestock grazing.
Keywords: Canopy Cover, Enclosure, Soghaldaerh Rangelands, Ardabil Province
