эффективности независимым высшим органом финансового контроля должно осуществляться при поддержке всех органов исполнительной и представительной власти.
Также важным является формирование рекомендаций, нацеленных на совершенствование процесса управления государственными финансовыми ресурсами. Для успешного внедрения аудита эффективности необходимо наличие хорошо организованной, мобильной и действенной системы государственного аудита и финансового контроля. В современном понятии бюджет должен стать надежным инструментом реализации экономической и социальной политики Правительства Республики Казахстан.
Список использованной литературы
1. Официальный сайт Министерства финансов Республики Казахстан. – Режим доступа: http://www.minfin.gov.kz.
2. Бюджетный кодекс Республики Казахстан от 4 декабря 2008 года № 95-IV.
3. Постановление правительства Республики Казахстан от 18 февраля 2016 года №76
«Об утверждении Правил проведения внутреннего государственного аудита и финансового контроля и признании утратившими силу некоторых решений Правительства Республики Казахстан».
4. Закон Республики Казахстан «О государственном аудите и финансовом контроле»
от 12 ноября 2015 г. № 392-V
5. Постановление Правительства Республики Казахстан от 21 июля 2004 года N 779
«Об утверждении Правил проведения оценки эффективности бюджетных программ» Режим доступа: http://www.esep.kz.
6. Теория государственного аудита. – Астана: Счетный комитет по конролю за исполнением республиканского бюджета. 2018. – 328с.
7. Официальный сайт Счетного комитета по контролю за исполнением республиканского бюджета. – Режим доступа: http://www.esep.kz.
8. Зейнельгабдин А.Б. «Государственный аудит как инструмент управления экономикой» // https://cipe.kz/ru/articles/macroeconomics.
9. Гуцаленко Л.В. Государственный финансовый контроль // Украина, электронное издание. – Режим доступа: http://www.studbooks.net.
10. Бейсенова Л.З. Зарубежные модели организации финансового контроля: учеб.
пособие. — Астана: Центр Элит,2012- 120 с.
ӘОК 336.025
МЕМЛЕКЕТТІК АУДИТТІ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ШЕТЕЛДІК ТӘЖІРИБЕСІ
Бидахметова Гүлім Ғалымжанқызы [email protected]
«Мемлекеттік аудит» кафедрасының 1 курс магистранты
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразиялық Ұлттық Университеті, Нұр-Сұлтан, Қазақстан Ғылыми жетекшісі – доктор PhD Б.Жуматаева
Дамыған нарықтық экономикасы бар елдерде қаржылық бақылау – мемлекеттік бақылау, тәуелсіз бақылау – аудит ретінде де бір кезеңде дамыды.
Мемлекеттік деңгейде қаржылық бақылау еуропалық елдердің көбінде бірнеше жүздеген жылдар бойы қызмет етуде. Еуропалық елдердің көбінде қаржылық бақылауды ұйымдастыру айтарлықтай ұқсас болған. Тәжірибеде мелекеттік бақылау орталықтандырылған түрде жүзеге асырылды және жергілікті бақылау органдары болмады.
Осылайша, Ұлыбританияда ревизияны жүргізу бас бақылаушы аудиторға, ал Франция, Италия, Бельгия және басқа елдерде есеп палатасына жүктелген. Мемлекеттік бақылау
і і і і і
ғ ш ш
ші і - і і . ғ
і і і і ң і ң . , И
ғ ң і і ш ғ ші -
ғ [1, .45].
і і ң ғ і ің ш і і ө :
- і;
- і і;
- .
і – ш і ң ш ғ ғ і і
ш . і ғ і і і і
(Ф ц , Ш ц ң , Ф - ң
, , И , И ң ).
і і – ө і і і і ш
, ғ ( Ш ғ
і, ң ш ) ғ і
.
і і ғ ғ
ө і ш . , і і
і ң і і і і
ң і . ғ , і і і ш ғ
і і і і і і
. і і ң ғ і
і і, ң іші і , , і
. і і і і
, і і і .
ш , , , і, і,
. . ғ ғ ө і ің і
і ғ і і .
ің ө і і ің ң і і ғ ң і
ғ , і і ғ ң
і і і ғ . ң і і ің ө
і і і і і. ң
ң ғ і і і ө і.
– і і ( ц
, ң і ң і, ш ң
ғ ғ , ң ).
і і і ш ш ғ і
ө і . і і і і і ш .
і і і ң ө і
ө :
- і ;
- і ;
- і і;
- і і і.
і , Ф ц , , И , И ,
ц , . ц
і ің і і ің ц
. « і ғ
і» Ш ц Ф . і і
ғы ың і ы ы ы і і я
ы ғ і і ш ы ө ө . ғ ғы і ы ы
ы ың ы і ы ы ы ы.
і ы ы ы ың ғ ғы ы ң шығ шы і
ы ғ ы і ы. і ө ің ың ң шығ шы і ы
ә і ы і ы і і і. ғ ың ш і ы ы ы ғ
шы ы ы ы ы ғ ә і і і ө і.
ы ы ы ың ғ ғы ы ың ә ың ы
ы і ің ә і і і і і і і .
і яғ ә ы ы ы ың ғ ғы ы , ғ ғы
ың ш ші і ы ы ә ғ і , ғ ғы ы ы ы
ы ы ғ ы. ы ғ ә і ы ғы
я ы ы ы ы ғ ғ ғы ы ы ы ың ші і
ы. ә і і і ы ың ғ ғы ы ы і ің і і
ғ ы ә ы ы ығ і ың ы і ің
ә і і і ы ы ы. , ы ың ө і
ғ ғы і ы ғ ы ы
ы ы , ө ы ы ә і і, ы , ғ ы
і і і ә і ші і і і ы ғ ығы . і і
і і ың ы ы і і і ы ы. И И я ы
ы ың ғ ы і ы ы ы ы ың шы ы
і і і ің ы ы ш ы ы
ы ы. ы ы ың ші і і ың ы і і
ы . ы ы ың і і ы ғ ғы ы ы ы ы
ө і і і ің ы і і ы ы ы ы ы.
ы ы ы ә і ы ың ңы ы ы ғ
« ы ші ғ » ы ы ы ы. « ы ші
ғ » ә і ы ә і і , іш і ы і ғ ,
ы ә і , ы і ө і , ө
шы ың ы ы , і і і ы ы ә . .
ы ы ы.
ы ы ә і ы ш ы шығ ы ғ ш ші
ы ы ы ы ы ш ы ғ ы ы ы і і і і
і ө і ы .
ғ ы ы ы , ы ы я ы
( ) ә і ы і і. і я ы
ә і ы ғ ы ы ы ы ы ы ің і ы
я ы. – і і ы і ы ы ы ы
і ы і ы ы ы і і
ы ы ы.
ы ы ы ың шы ғ ы ы я ғ ғы ы
ы ың ы ы ы ы ың ( ) І і ы ы. 1997
ы ы ы ғы ы ө і, ы ы і я
ы. і ы ы ы ы ың ы ы ші я
ә і і ғы ңы ы. яғ ә , ы ы ы ы ғ ы
ы ы ың ғы і і э ы ы ы, і
ғ ы ғы ші і ы ы ы. ы – ө ы ,
ғ і ің ы ғ ә ғ ы ы ы -
ы і і ө і і.
я ы ың і і ы ы – ы - ы ә ы ш
ы .
Ж ғ ғ ң і і і ң ң ,
ң ұ ө і і ғ і і ү і . О ү і
ш ғ і ү і , і ң і і ү і
ғ ғ . ұ ү і ң
і і ғ , ү і і , ң іші
ұ і ші і ү і .
Ж ғ ғ ң – ш
ұ ң ң ғ , ұ ғ , і і і і ұ ғ
ғ і ң . Ж ғ ғ ң і ғ ң
ң ң ғ ұ ғ ғ .
Ж ғ ғ ң і і і і ң
. ғ , ғ ғ ң ғ і
ш ш і і ұ і ғ , і і
і і і [3, .75].
і ғ ғ
і ү і . і ң ғ ғ үші
ұ ұ ғ і і і .
Ж ғ ғ ң ң і і і і
і , і үші ң і .
Ж ғ ғ ң і і і і үш і ің
і і і і . Ж ғ ғ і ұ
үші ғ і і і .
ө ш і ұ ш ш ші і
ұ . Ж ғ ғ і ө і ө і
ш і ғ ұ .
ң ш ғ і
ің ғ ғ ғ ү і і і
ұ і ғ ө і
ғ ғ ү і . ң ш
ғ . О ң ғ і і ш ің
ө і ұ і ( Ш- – 15 , – 10 , Ф ,
– 12 ) ің ш ші і .
ұ ң , ш ү і і і ің ,
ө і , ұ , ө іш і, і і і
і і і і і і і. і і ш
і ғ і і і .
ғ і і і і , ң
і і ң і , і і ,
і ғ ұ і і і і і. ,
620 ұ , ң іші 16 ғ , 110
, 448 . і ің і і і ің ғ ғ
, ғ ү өңі ө і .
О і 10 ұ ү і ғ . О ғ
3,3 . Ш , ғ ң і ің 6%-
ұ . 6-7 . Ш ө і і ш ғ ү і
ш ң ші і ш ө ш ш ұ ғ ұ
.
ғ ұ ғ ғ ұ і –
ұ ң ө і і . Ш- ғ Ж ғ ғ
ғ ғ ұ і і і ө і ш ,
і ө і ш ш ғ , ғ - і
ң і і ә і і ің
і . ө і і
і ің ә і ң ғ і і ә ғ , і
. ң і ө і ің
і і і і ш і.
ң і і
ш ші і ғ . ғ ң ,
ә і і ә і ғ , ә і ш ,
ә ш і ,
і ғ ш ші і і і.
ің і і ң
ә і і і ің ә і ә і і і ің ә і і
і. ғ ң ә і і і ің
і і і, і ң ғ ң
. ғ ә і і і і .
, ә і ң ғ ң ә і і і і
і ғ ғ ің і і і,
, ң [5, .36].
ә і і ің ғ ш і . ,
, ң і і ің ң ғ
ң ң і і ә і і і ,
ің ( , , , , , )
ң і. , ң ғ
ә і і ің ғ і ғ і і
і. , ң ә і і і ң ғ
ң , і ң ә і
.
ә і і ө і і і ің і і ш , і
ң ғ ш – і ң і ш
. ң ғ ң ә
і і і ғ ө ө ң , і ә
і ң і. ғ ң ғ
ң ң ғ ң ә і і і і
(« ң » ң ) і і і і ә
ң ә і ш ш і.
ң ң ғ ң
ғ і .
ің ө і і і і і і і і і і
ң і. , ғ ,
ә ің
ң ғ ң і ң ш ә і і
ө і і. , ң ң ғ ң
і ің ө і ғ ш
ш і і. і і ің ш
ә і і ғ . ң ң ң 11- ә
і - і і. ғ ө і ш ші і ң
ш ғ ш і , ш і ің ө і і . і ғ ,
ң ғ ө і ің ө ш і
і ө ш ші і
ғ і і і і і і і. ( ң 7-
). ң ғ ң і і
і ұ ң, ң, ң ә
ң ң .
ң ғ ү і ің ә ң
ң ә і і і і і і і і . ң 6- ң 1
ә ң ғ ң ү і ғ
ң і і ә ғ ,
ң ғ ң ө і і ұ ғ ұ ғ . ұ ұ
ә і і ң ү і ұ ғ
ң ғ ң і і . « ің і
» ( ң 18- ) і і ұ ,
ң ғ ң ә і і і ң і ғ , ұ
і [5, .6].
, , ің ,
, , ң ү і , , , ,
і ің ң ң ғ ң і і і
. , і і ә і і і і ә
і ң ғ і - і
ң ә і і і і ің ң і і. ұ
« », і і
, ң і і і ө і ің і і ғ
ә ө і і ғ ұ ұ і
. ң ғ і ң ,
, ұ « ң» ғ
.
Қ ы ғ ә р і і і
1. . . :
.- : Э , 2012 .-175 .
2. . . і ғ : ұ - :
Э , 2016 - 280 .
3. . . //
. -2014. - №4. .75-82.
4. . . :
// . - 2015. - №3. . 25-36.
5. . .
// . – 2015. - №2.
. 36-45.
343.148
,
.
– . .
