สองนโยบายการศึกษา ‘ภาษาอังกฤษ’ของรัฐบาลไทย
จริงใจ หรือเพียงขายฝน
ผศ. บุญเลิศ วงศพรม มหาวิทยาลัยศรีปทุม
(บทความนี้ตีพิมพที่หนังสือพิมพไทยโพสท ฉบับวันที่ 20 ตุลาคม 2553 หนา 4)
“บุคคลที่มีความรูความสามารถในการใชภาษาอังกฤษเปนพิเศษ โดยพิจารณาจากคะแนนสอบ TOEFL จะมีสิทธิ์ไดรับเงินเดือนเริ่มตนมากกวาคนทั่วไป เพื่อเปนการดึงเอาคนที่มีความรู
ความสามารถและประสบการณเขาสูภาคราชการ แทนที่จะสมองไหลไปทํางานเอกชนกันหมด”
นโยบายที่ทาง ฯพณฯ อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี ไดประกาศออกมาใหเหลา ขาราชการน้ําลายไหล มีเปาประสงคหลักเพื่อเปนการลดชองวาง หรือเปนความพยายามที่จะดึงเอา คนเกงมารวมงานราชการ โดยปรับอัตราเงินเดือนใหสูงขึ้น เพื่อไมใหเกิดความหางชั้นกันเกินไป ระหวางอัตราเงินเดือนของขาราชการและพนักงานเอกชน
ไมวานโยบายนี้จะเปนเรื่องความตั้งใจที่ดี ประสงคจะแปรใหเปนรูปธรรมอยางชัดเจน หรือเปนเพียงหนึ่งในยาหอมที่เหลานักการเมืองมืออาชีพขายฝนใหขาราชการดีใจเลน เพราะจาก การสํารวจภาระการครองชีพของขาราชการพลเรือนสามัญประจําป 2553 โดยกระทรวงไอซีที
พบวา ขาราชการประเภทวิชาการมีหนี้สินสูงถึงรอยละ 83.0 โดยสาเหตุของการเปนหนี้ คือการกู
เพื่อซื้อที่อยูอาศัยอันเปนปจจัย 4 เปนหลัก หาใชเพื่อความหรูหรา อยางที่หลายคนเขาใจไม ดังนั้น เปนไปไดหรือไมที่ทางรัฐบาลจะใหการสนับสนุนเงินเพื่อที่อยูอาศัย ดอกเบี้ยต่ําๆ มากกวาที่เปนอยู
จากการประเมินผลสมรรถนะการศึกษาไทยในเวทีสากล ยังอยูในระดับไมเปนที่นาพอใจ ลาหลังกวาหลายประเทศ แพแมกระทั่งประเทศเพื่อนบานบางประเทศ จากผลการศึกษาจึงเสนอวา ควรสงเสริมการเรียนภาษาสากลเปนภาษาที่ 2 ตั้งแตระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ตองยกระดับ คุณภาพการศึกษา โดยมุงเนนคุณภาพใหมากขึ้น ทั้งคุณภาพครู คุณภาพผูเรียน คุณภาพของระบบ การศึกษา และอุปกรณการเรียนการสอน
นโยบายขายฝนลาสุดที่ทางรัฐบาลชุดปจจุบันพยายามที่จะแกปญหาการดอยสมรรถนะใน การใชภาษาอังกฤษของคนไทยก็คือ รมต. กระทรวงศึกษาธิการ ฯพณฯ ชินวรณ บุญยเกียรติ เกิด ไอเดียจะวาจางฝรั่งที่เกษียณอายุแลวมาสอนภาษาอังกฤษใหกับนักเรียนไทย เพื่อเปนการพัฒนา ศักยภาพในการใชภาษาของเด็กไทย อนาคตของชาติใหมีโอกาสไดสัมผัสกับเจาของภาษา โดย คาดหวังวาจะชวยเปนตัวเรงใหเด็กไทยกลาคิด กลาพูด กลาแสดงออกทางภาษาอังกฤษมากยิ่งขึ้น ถือเปนแนวคิดที่นาสนับสนุนแมนจะเปนการตื่นตัวชาไปหนอยและคาตัวแพงไปนิด ประเทศญี่ปุน เขานําหนาไปนานแลวในเรื่องนี้
หากเด็กไดสัมผัสกับฝรั่งตัวเปนๆบอยขึ้น อยางนอยก็จะทําใหโรคกลัวฝรั่งลดลง แตวา...
เมื่อลงทุนจางครูฝรั่งมากมายถึงเพียงนี้ ก็อยาลืมหันมามองครูคนไทยที่สอนภาษาอังกฤษแต
เงินเดือนยังไมพอใชที่มีอยูเกลื่อนประเทศดวยนะครับทาน!
หลายคนอาจเกิดความขัดแยงขึ้นในใจวา เราไมจําเปนตองเกงภาษาอังกฤษก็สามารถอยูใน โลกปจจุบันไดอยางสะดวกสบาย
มันก็ใชนะ...
แตหากมองไปขางหนา คนในโลกยุคใหมตางก็ตองรูภาษาอังกฤษทั้งนั้น เพราะ ภาษาอังกฤษเปรียบเปนดั่งสะพานเชื่อมเราไปสูโลกสากล ยิ่งอีกไมกี่ปขางหนานี้ที่ FTA จะมี
บทบาทเพิ่มขึ้น เปนเหตุใหประเทศในเอเชียเราเชื่อมโยงกันเปนหนึ่งเดียว ตลาดทุน ตลาดแรงงาน การติดตอสัมพันธกันทางการคาจะไมมีพรมแดนอีกตอไป หากการพัฒนาภาษาอังกฤษเรายังไม
ทันเพื่อนบาน เชื่อขนมกินไดเลยวา คนไทยเราจะถูกแยงงานจากเพื่อนบานที่เกงกวาเปนแน
ปญหามีอยูวา ทางกระทรวงศึกษามีการปรับเปลี่ยนรัฐมนตรีมาแลวหลายครั้ง ไมไดเดิน ตามแนวทางการปฏิรูปการศึกษา และรัฐไมไดลงทุนจัดงบประมาณดานการศึกษาอยางเพียงพอ จนไมชวยใหเกิดการพัฒนาตามแนวปฏิรูปการศึกษา การจะดูความพอเพียงของงบประมาณ นาจะ ดูวารัฐมีเงินเพียงพอที่จะจางครูที่มีคุณภาพใหอยูในระบบไดหรือไม เพราะหากมีงบประมาณไม
เพียงพอ การที่จะดึงเอาคนเกง คนดีมีคุณภาพมาเปนครูก็ยาก อาคารสถานที่ อุปกรณการเรียน และ เทคโนโลยีที่เปนสื่อในการจัดการเรียนการสอนก็ตองไดรับการสนับสนุนอยางดี ใหสอดคลองกับ การเปลี่ยนแปลงของยุคสมัย
หันมามองปจจัยสําคัญที่จะชวยใหเรากาวไปสูการแขงขันในระดับโลกไดอยางมั่นใจ นั่น คือ ภาษาอังกฤษ มิอาจปฏิเสธไดเชนกันวาศักยภาพทางภาษาอังกฤษของไทยเมื่อเปรียบเทียบกับ ประเทศเพื่อนบานถือวาอยูในเกณฑที่ต่ํา หลายคนอาจปลอบใจตัวเองดวยคํากลาวอางวา ‘ก็เราไมได
เปนเมืองขึ้นของใครมากอนนี่’ ถือเปนคําแกตัวที่ฟงไมขึ้น
อยางไรก็ตาม ทั้งครูและนักศึกษาตางก็เผชิญกับปญหาที่แตกตางกัน เชน กรณีของครู
อาจารยเราพบปญหาโลกแตกในเมืองไทยก็คือ
1) ครูผูสอนมีภาระงานมากเกินไป ตารางแทบจะไมมีเวลาวาง งานอื่นๆที่เปนวาระจรก็มา เยือนโดยมิไดนัดหมายอีกมากมาย ครูหลายคนถูกบังคับใหมาทําหนาที่เปนพนักงาน ธุรการ งานลนมือ จนแทบจะคิดงานสรางสรรควิชาการอื่นๆไดยากยิ่ง
2) แตละหองมีจํานวนนักเรียนมากเกินกวาที่อาจารยจะดูแลเอาใจใสอยางทั่วถึง หองหนึ่ง ตกประมาณ 40 – 60 คน หนักเกินกวาที่จะเข็นใหเกงไดทุกคน อาจารยชาวตางชาติ
เดินทางมาสอนภาษาอังกฤษในบานเราตางรองจาก!!ดวยความตกใจเมื่อมาเห็นปริมาณ ของนักศึกษาในแตละหอง หากจะหวังผลในคุณภาพ หองหนึ่งๆ ไมนาจะเกิน 20 คน 3) ภูมิหลังทางความรูดานภาษาอังกฤษของนักเรียนมีไมเพียงพอ รูศัพทนอยมาก ไม
เขาใจในโครงสรางของประโยค ไมไดรับการปลูกฝงใหมีใจชื่นชอบในภาษาอังกฤษ มาตั้งแตตน ภาษาอังกฤษกลายเปนยาขมหมอใหญของนักเรียนไทยเสมอมา รูเรื่อง วัฒนธรรมชาวตางชาตินอย เปนเหตุใหการเรียนมีผลสัมฤทธิ์ต่ํา
4. นักเรียนเองขาดความกระตือรือรนในการฝกฝน อยากมีทางลัด อยากเกงโดยที่ไมอยาก ฝกฝน เฝา หวังแตจะมีใครสักคนมาชวยใหเกงไดแบบเรงรัดภายในสามวันสิบวัน ขาด ความขยันหมั่นเพียรในการเรียนรูอยางจริงจัง
มันเปนความลมเหลวของระบบการศึกษาไทยที่เนนใหเด็กทองจําและจดบันทึก ในแตละ วันเราไดแตมองเห็นภาพเด็กตัวเล็กๆที่ตองแบกกระเปาใบใหญและหนักอึ้ง ครูที่ตองเรงรีบสอน ใหจบตามกรอบหลักสูตรที่กําหนด ทุกอยางมีแตความเรงรีบ ยัดเยียดสิ่งที่เรียกวา “ความรู” ใหแก
เด็ก ในที่สุด เด็กไทยมีแตเพียงตําราเลมใหญอยูในออมกอด แตไมสามารถนําเอาสิ่งที่เราเรียกวา ความรูที่เรียนกันมาเปนสิบปมาใชในทางปฏิบัติได
แตมิอาจปฏิเสธไดวา บุคคลที่มีบทบาทสําคัญอีกคนหนึ่งไดแกคนในครอบครัวของเด็กเอง พอแมคือคนที่ทําหนาที่เปนชางปนที่สรรคสรางเราขึ้นมาเปนรูปเปนราง เปนแกว ถวย จาน ชาม แต
ครูบาอาจารยคือผูที่รับไมตอจากทางบาน ทําหนาที่ประดับประดาตกแตง ลงลวดลายใหกลายเปน เซรามิกที่สวยงาม มีคุณคา มีราคาเพิ่มขึ้นจากสภาพดินเหนียวธรรมดา
ทั้งสองสถาบัน คือสถาบันแรกเริ่มคือบาน และสถาบันการศึกษาซึ่งมีกระทรวงศึกษาธิการ เปนตัวขับเคลื่อนสําคัญจะตองทํางานประสานกันอยางลงตัว ตกแตงตบซายทีขวาหนอย เพื่อใหเปน เซรามิกที่สวยงาม ไมบิดเบี้ยว หากเปนไปไดก็ทํางานรวมกับสถาบันศาสนาที่มีมหาวิทยาลัยสงฆ
เปนตัวจักรสําคัญที่พรอมจะใหความชวยเหลือเพื่อความสมบูรณแบบแหงผลิตภัณฑของเรา
คุณกิตติรัตน ณ ระนอง เลาวา สมัยที่ทานไปสมัครเรียนที่ศศินทร ถูกหมอมอุย (หมอม ราชวงศปรีดียาธร เทวกุล) หนึ่งในคณะกรรมการที่ทําการสัมภาษณ รองขอใหปรับปรุงการใช
ภาษาอังกฤษ คุณกิตติรัตนจึงตกลงกับเพื่อนนิสิตที่ไมเกงภาษาอังกฤษจํานวนหนึ่งวา เวลาพูดคุยกัน จะตองพูดเปนภาษาอังกฤษ
ตอมา ทานมาดํารงตําแหนงผูจัดการตลาดหลักทรัพยแหงประเทศไทย ในขณะที่หมอมอุย เปนผูวาการธนาคารแหงประเทศไทย ทั้งสองทานเปนบุคคลสําคัญของประเทศตองไปโรดโชวและ แสดงปาฐกถาที่กรุงนิวยอรค หลังแสดงปาฐกถาทานหมอมอุยก็มาตบที่ไหลคุณกิตติรัตนเบาๆ พรอมกับกลาววา “ไมเสียแรง” ถือเปนแบบอยางที่ดีของความตั้งใจในการฝกฝนดวยความอดทน
ทานสรุปแบบฟนธงวาภาษาเปนเรื่องของการฝกฝน เปนเรื่องของการทุมเท แมนจะไมได
ไปเรียนตอตางประเทศ แตมันก็มีความเปนไปไดรออยู ขอเพียงแตตั้งใจ ฝกฝนดวยใจที่ตั้งมั่น ระหวางทางของการฝกฝนอาจพบกับความขมขื่น แตก็ตองมีความขยันหมั่นเพียร ฝกฝนทุกวัน ความเพียรเปรียบเสมือนมอเตอรของเครื่องจักร มอเตอรหยุดเมื่อไร เครื่องจักรก็หยุดทํางานเมื่อนั้น คนเราหากขาดเสียซึ่งความเพียรพยายาม ละทิ้งงานกลางคัน ทอถอยเพราะอุปสรรค คนเชนนี้จะ ประสบผลสําเร็จไดอยางไร?