Cross-Cultural Research in Social Sciences and Behavioral Sciences
Journal of Organizational Innovation & Culture (Sarakham Journal), 12(2). 1-19
ISSN: 2730-3830(Online) ISSN: 1906-893X (Print) https://skjournal.msu.ac.th
Accept Submission (xx/xx/xx) : Revisions Required (xx/xx/xx) : Accept Review (xx/xx/xx)
Gunniga Phansri,
1Chaiporn Pongpisanrat,
1Dussadee Lebkhao,
1Bovornpot Choompunuch,
1Phamornpun Yurayat,
2Rungson Chomeya,
3Lakkana Sariwat,
3Wipanee Suk-erb,
1Supachai Tuklang,
1* Sombat Tayruakham,
4Sukirin Amadbundit,
1Araya Piyakun
11Lecherer, Faculty of Education, Mahasarakham University
2Assistant Professor, Faculty of Education, Mahasarakham University
3Associate Professor, Faculty of Education, Mahasarakham University
3Associate Professor, Faculty of Education, Chiang Mai University
Corresponding : Sombat Tayruakham, email : [email protected]
Citation
Phansri, G., Pongpisanrat, Ch., Dussadee, L., Choompunuch, B., Yurayat, P., Chomeya,. R., Sariwat, L., Suk-erb, W., Tuklang, S., Tayruakham, S.,
Amadbundit, S., & Piyakun, A. (2021). Cross-Cultural Research in Social Sciences and Behavioral Sciences. Sarakham Journal, Mahasarakham University, 12(2). 1-19.
Abstract
This article has three aims. The first is to present the ideas for all readers to have a better understanding regarding the meaning and importance of a cross-cultural research in social sciences and behavioral sciences. The second is to show the similarities and differences of principles and methods between cross-cultural research in social sciences and behavioral sciences and general research in terms of context and methodology.
Finally, but importantly, the article reveals new perspectives of cross-cultural research in social sciences and behavioral sciences that lead to a current and future trend. The authors synthesize the essential information from books, textbooks and research papers,
as well as their own research experience on cross-cultural
research. At the beginning of the article, an introduction of cross- cultural research in social sciences and behavioral sciences is presented, followed by the methodology of cross-cultural research in social sciences and behavioral sciences. The last part of the article presents examples of cross-cultural research in social sciences and behavioral sciences in various contexts. This will be of assistance for readers to see some guidelines and benefits of cross-cultural research in social sciences and behavioral sciences.
(Sarakham Journal Database Record Copyright 2021 Mahasarakham University, Thailand, all rights reserved)
Keyword : Research methodology, Social and Culture, Education, Psychology, Sociology
การวิจ ัยข้ามว ัฒนธรรมทางพฤติกรรมศาสตร์และ ส ังคมศาสตร์
กรรณิกา พันธ์ศรี,
2ชัยพร พงษ์พิสันต์รัตน์,
1ดุษฎี เล็บขาว,
1บวรพจน์ ชมภู
นุช,
1ภมรพรรณ์ ยุระยาตร์,
2รังสรรค์ โฉมยา,
3ลักขณา สริวัฒน์,
3วิภาณี สุข เอิบ
1ศุภชัย ตู ้กลาง,
1สมบัติ ท ้ายเรือคำา,
4สุขิริณณ์ อามาตย์บัณฑิต,
1อารยา ปิยะกุล
11 อาจารย์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
2 ผู ้ช่วยศาสตราจารย์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
3 รองศาสตราจารย์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
4 รองศาสตราจารย์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
อ้างอิง
กรรณิกา พันธ์ศรี, ชัยพร พงษ์พิสันต์รัตน์, ดุษฎี เล็บขาว, บวรพจน์ ชมภูนุช, ภมรพรรณ์ ยุระยาตร์, รังสรรค์ โฉมยา, ลักขณา สริวัฒน์, วิภาณี สุขเอิบ, ศุภชัย ตู ้กลาง, สมบัติ ท ้ายเรือคำา, สุขิริณณ์ อา มาตย์บัณฑิต, และ อารยา ปิยะกุล. (2564). การวิจัยข ้ามวัฒนธรรมทางพฤติกรรมศาสตร์และ สังคมศาสตร์. วารสารสาระคาม, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, ปีที่ 12(2). หน ้า 1 - 19.
บทค ัดย่อ
บทความนี้ มีวัตถุประสงค์ที่สำาคัญ 3 ประการ คือ (1) นำาเสนอเนื้อหาเพื่อให ้ผู ้ อ่านได ้รู ้จักและทำาความเข ้าใจเกี่ยวการวิจัยข ้ามวัฒนธรรมทางพฤติกรรมศาสตร์และ
สังคมศาสตร์ ในเรื่องความหมาย และความสำาคัญ (2) เพื่อให ้ผู ้อ่านได ้เห็นหลักการ และแนวทางในการดำาเนินการวิจัยข ้ามวัฒนธรรมทางพฤติกรรมศาสตร์และ
สังคมศาสตร์ ความเหมือนและความแตกต่างกับการวิจัยแบบปกติโดยทั่วไป ทั้งใน บริบทและวิธีการ (3) เพื่อให ้ผู ้อ่านได ้เปิดโลกทัศน์เกี่ยวกับการวิจัยข ้ามวัฒนธรรม ทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์ ที่เป็นแนวโน ้มใหม่ที่มีความสำาคัญมากขึ้น เรื่อยๆ ทั้งในปัจจุบันและในอนาคต ซึ่งบทความนี้ผู ้อ่านใช ้วิธีการสังเคราะห์
(Synthesis) หนังสือ ตำาราเอกสารและงานวิจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข ้อง ตลอดจน
ประสบการณ์ในการทำาวิจัยแบบข ้ามวัฒนธรรม โดยในตอนต ้นของบทความนำาเสนอ เรื่องราวการวิจัยข ้ามวัฒนธรรมทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์ ตอนกลางของ บทความจะนำาเสนอวิธีการทำาวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์แบบข ้าม วัฒนธรรม และตอนท ้ายของบทความจะนำาเสนอตัวอย่างของการวิจัยข ้ามวัฒนธรรม ในบริบทต่าง ๆ เพื่อเป็นแนวทางให ้ผู ้อ่านได ้มองเห็นแนวทางและประโยชน์ของการ ทำาการวิจัยข ้ามวัฒนธรรมทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์
คำาสำาค ัญ : วิธีวิทยาการวิจัย, สังคมและวัฒนธรรม, การศึกษา, จิตวิทยา, สังคมวิทยา
การวิจ ัยข้ามว ัฒนธรรม (Cross- Cultural Research)
การวิจัยข ้ามวัฒนธรรม หมาย ถึง การศึกษาทางมนุษยศาสตร์และ สังคมศาสตร์ ที่ทำาการศึกษาวิจัยภาย ใต ้วัฒนธรรมตั้งแต่สองวัฒนธรรมขึ้นไป โดยเปิดโอกาสให ้ผู ้วิจัยสามารถศึกษา ธรรมชาติและผลกระทบของวัฒนธรรม ที่มีต่อพฤติกรรมมนุษย์ ซึ่งเป็นการ แก ้ไขปัญหาข ้อจำากัดทางวัฒนธรรมที่
ปรากฏในการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์
และสังคมศาสตร์ส่วนใหญ่ นอกจากนี้
การวิจัยในลักษณะนี้ช่วยให ้สามารถ เปรียบเทียบผลการวิจัยในหัวข ้อ เดียวกัน แต่ดำาเนินการภายใต ้
วัฒนธรรมที่ต่างกันว่า จะปรากฏข ้อสรุป ในแนวทางเดียวกันหรือต่างกันได ้อีก ด ้วย สำาหรับการวิจัยข ้ามวัฒนธรรมใน สาขาทางพฤติกรรมศาสตร์และ
สังคมศาสตร์เป็นการเปรียบเทียบที่
ชัดเจนและเป็นระบบ ตัวแปรทางทาง พฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์ภาย
ใต ้เงื่อนไขทางวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน เพื่อระบุ คุณลักษณะ รากเหง ้าที่มา และกระบวนการที่เป็นสื่อกลางถึงการ เกิดขึ้นของความแตกต่างของ
พฤติกรรม (Eckensberger, 1972, p. 100 cited in Berry,
Poortinga, Breugelmans, Chasiotis, & Sam, 2012, p. 3) การวิจัยเปรียบเทียบทางวัฒนธรรมนั้น ไม่ได ้เป็นการปฏิเสธเอกลักษณ์ของ แต่ละคน ชาติพันธุ์วรรณาและข ้อตกลง เบื้องต ้นของการวิจัยเปรียบเทียบกับสิ่ง เดียวกันในลักษณะที่สังเกตเห็นได ้ แม ้ว่ามันอาจจะดูแตกต่างจากความเป็น จริง ซึ่งในปัจจุบันการศึกษาที่เกี่ยวกับ มนุษย์สามารถใช ้การศึกษาข ้าม
วัฒนธรรมได ้อย่างอิสระเพื่ออ ้างถึงการ เปรียบเทียบประเภทใดก็ได ้ของ
วัฒนธรรมที่แตกต่าง ที่มีความหมาย เฉพาะเจาะจงมากขึ้น มุ่งเน ้นการ เปรียบเทียบอย่างเป็นระบบที่เป้าหมาย ชัดเจนซึ่งจะตอบคำาถามเกี่ยวกับอุบัติ
การณ์การแจกแจงความถี่ แนวโน ้มและ สาเหตุของการเปลี่ยนแปลงทาง
วัฒนธรรม (Ember, 2009, p. 11) การศึกษาแบบข ้ามวัฒนธรรม ถือเป็น แนวโน ้มใหม่ของการศึกษาทางด ้าน พฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์ใน สหรัฐและในกลุ่มประเทศทวีปยุโรป ที่
เริ่มมีการศึกษากันอย่างจริงจังเมื่อไม่
นานมานี้ การศึกษาแบบข ้ามวัฒนธรรม จะช่วยให ้การประยุกต์องค์ความรู ้ใน เรื่องพฤติกรรมดังกล่าวสามารถนำาไป ใช ้ประโยชน์ได ้ง่ายและเป็นสากลมาก ขึ้น ความสำาคัญของการวิจัยข ้าม วัฒนธรรมนั้น เกี่ยวข ้องกับการพัฒนา ทางสังคมและวัฒนธรรมของประเทศ ต่าง ๆ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นอกจากนี้เหตุผลที่ทำาให ้การวิจัยข ้าม วัฒนธรรมมีความสำาคัญมากขึ้นเรื่อย ๆ คือ การให ้ความสำาคัญในเรื่องความ หลากหลายของชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในแง่
มุมของการพัฒนา ที่เกิดขึ้นพร ้อม ๆ กันในทุกพื้นที่ในโลก การละเลยความ สนใจในเรื่องสังคมและวัฒนธรรมที่
แตกต่างกัน นำาไปสู่ ปัญหาการเรียก ร ้องสิทธิ ความเสมอภาค และการเข ้า ถึงทรัพยากรที่ไม่เท่าเทียมกัน
นอกจากนี้การศึกษาวิจัยแบบข ้าม วัฒนธรรมยังทำาให ้เกิดการเชื่อม
วัฒนธรรม ความร่วมมือระหว่างนักวิจัย เป็นแนวทางในการมองวัฒนธรรมที่
แตกต่าง และเป็นการป้องกันการ ครอบงำาทางวิชาการจากชาติตะวันตก รวมทั้งทำาให ้เกิดความร่วมมือในการนำา เสนอผลการวิจัยในระดับนานาชาติเพื่อ สร ้างเครือข่ายของผู ้ที่มีความสนใจร่วม กัน
แนวคิดวิธีการวิจ ัยข้ามว ัฒนธรรม (Methodological Concepts in Cross-Cultural Research)
วิธีการวิจัยสำาหรับการวิจัยข ้าม วัฒนธรรมในทางสังคมศาสตร์ส่วน ใหญ่จะเน ้นการวิจัยเชิงพรรณนา การ ศึกษาทุกด ้านของชีวิตและกิจกรรม การวิจัยเชิงประวัติศาสตร์ที่เน ้นการ สะสมทางประเพณีมากกว่า
ปรากฏการณ์ทางวัฒนธรรม การศึกษา ทางด ้านบรรทัดฐานที่เน ้นกฎเกณฑ์ที่มี
ร่วมกันในการทำากิจกรรมของคนใน สังคม การศึกษาเชิงโครงสร ้างและการ ก่อกำาเนิดที่การค ้นหารากเหง ้าของการ เกิดวัฒนธรรม ส่วนการวิจัยข ้าม
วัฒนธรรมทางด ้านพฤติกรรมศาสตร์
เน ้นเรื่องการปรับตัว การแก ้ปัญหา การ เรียนรู ้และอุปนิสัยของบุคคล การปรับ ตัวให ้เข ้ากับวัฒนธรรมต่าง ๆ การมี
ปฏิสัมพันธ์กับคนต่างวัฒนธรรม การ วิจัยข ้ามวัฒนธรรม มุ่งเน ้นการเปรียบ เทียบเป็นสำาคัญ ตอบคำาถามเกี่ยวกับ ความเป็นสากล การนำาไปใช ้ในสภาพ ทั่วไป ศึกษาในวัฒนธรรมหนึ่งแล ้วนำา ไปใช ้ในวัฒนธรรมหนึ่ง ดังนั้นการวิจัย ข ้ามวัฒนธรรมทางพฤติกรรมศาสตร์
และสังคมศาสตร์จึงเป็นการศึกษาที่
เชื่อมโยงการอธิบายพฤติกรรมของ มนุษย์ภายใต ้บริบททางสังคมและ วัฒนธรรมที่มีความแตกต่าง หลาก หลายในสภาพการณ์ปัจจุบัน (Social Cultural Diversity)
อย่างไรก็ตามการวิจัยข ้าม วัฒนธรรมมีหลักการทางวิธีวิทยาการ วิจัยที่มีลักษณะเฉพาะ
(Methodological Features of Cross-Cultural Research) บาง ครั้งอาจจะมองว่าการวิจัยข ้าม
วัฒนธรรมมีลักษณะคล ้ายคลึงกันกับ การวิจัยกึ่งทดลอง (Cross-Cultural Research as Quasi-
Experiments) มุ่งเน ้นผลของการ เปรียบเทียบเป็นสำาคัญ ใช ้ตัวอย่างที่มี
อยู่ในสภาพจริงตามธรรมชาติ ซึ่งบาง ครั้งก็ไม่มีกลุ่มควบคุม อาจจะมีหรือ ไม่มีการจัดกระทำากับตัวแปรทดลอง อาจจะมีการควบคุมอิทธิพลของตัวแปร เกิน หรือสถานการณ์เงื่อนไขต่างๆ ที่
ไม่ต ้องการศึกษาและอาจจะมีผลต่อ การศึกษาวิจัย ซึ่งจะทำาให ้ผลการวิจัย ผิดพลาดไม่ตรงกับความเป็นจริง โดย การวิจัยข ้ามวัฒนธรรมถือหลักการที่
สำาคัญว่าไม่มีสูตรสำาเร็จสำาหรับ วัฒนธรรม (Unpackaging
Culture) และอคติความลำาเอียงถือ เป็นสิ่งที่ผู ้วิจัยต ้องระมัดระวังที่สุด สำาหรับการศึกษาวิจัยแบบข ้าม วัฒนธรรม (Bias as the Major Threat in Cross-Cultural Studies) ทั้งหมดที่สรุปมานี้ถือเป็น หลักและหัวใจสำาคัญของการวิจัยข ้าม วัฒนธรรม (van de Vijver &
Leung, 2021, pp. 4 - 9)
ความเป็นสากล (Universality) ความเป็นสากลเป็นประเด็นที่
สำาคัญประการหนึ่งที่ทำาให ้การวิจัยข ้าม วัฒนธรรมเป็นการวิจัยที่มีลักษณะแตก ต่างไปจากการศึกษาวิจัยด ้วยวิธีการอื่น
ๆ ในแง่ที่ใช ้การเปรียบเทียบเป็นสำาคัญ การวิจัยแบบนี้จะช่วยตอบคำาถามที่เป็น สากล และการนำาไปใช ้ในสภาพทั่ว ๆ ไปโดยไม่มีขีดจำากัดทางด ้านวัฒนธรรม ผลการวิจัยในวัฒนธรรมหนึ่งอาจจะถูก นำาไปใช ้ในอีกวัฒนธรรมหนึ่ง ดังนั้นวิธี
การแบบนี้จึงถือว่าเป็นแนวทางใหม่ใน การแสวงหาองค์ความรู ้ทางวิชาการ ทางการวิจัย ที่จะนำาไปสู่ความคิดใหม่
ๆ อันเป็นแนวคิดหลัก
นอกจากนี้การวิจัยข ้าม
วัฒนธรรมนั้นผลการวิจัยที่ได ้จะมาจาก ปัญหาความเป็นสากลของข ้อค ้นพบ จากการวิจัย ทั้งนี้เนื่องจากการวิจัยใน ทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์
ทฤษฎีและข ้อมูลที่นำามาใช ้ มีพื้นฐาน มาจากการอ ้างอิงพฤติกรรมมนุษย์ ซึ่ง พฤติกรรมมนุษย์มาจากปัจจัยต่าง ๆ ทั้งที่เป็นปัจจัยภายในและปัจจัย ภายนอก ดังนั้นถือว่าพฤติกรรมของ มนุษย์ได ้รับอิทธิพลมาจากวัฒนธรรมที่
ผู ้วิจัยทำาการสังเกต ทดลอง หรือ รวบรวมข ้อมูลการวิจัย การสรุปและการ อ ้างอิงแนวคิด ทฤษฎีจึงอยู่ภายใต ้ อิทธิพลของการตีความเชิงวัฒนธรรม นั้นๆ ไม่ได ้ปลอดจากอิทธิพลของ วัฒนธรรมอย่างแท ้จริง ตัวอย่างเช่น ความเป็นสากลในเรื่องของความ ก ้าวร ้าว (Kornadt, Hayashi, Tachibana, Trommsdorff, &
Yamauchi, 1992, pp. 250-268) ที่สามารถแสดงได ้ดังนี้
Table 1 Preventing internationalization in aggression Internationalization
attribute Biological
properties
All Cultures
Some cultures
The cause of aggression Aggression to other people
Bias according to gender status
Motivation
Aggression as a learning Behavior pattern
Behavior Control pattern
Universal Universal Unavailable Not universal Not universal Not universal Not universal
Univers al Univers
al Univers
al Not universa
l Univers
al Not universa
l Not universa
l
Not universal Universal
Not universal Universal Universal Universal Universal
ความก ้าวร ้าวสามารถตรวจ สอบได ้ในแง่ของโครงสร ้าง โดยเรา สามารถตรวจสอบได ้ในฐานะที่เป็นการ กระทำา หรือที่เป็นเจตคติต่อความ ก ้าวร ้าว ซึ่งสามารถเทียบเคียงได ้ใน ระหว่างวัฒนธรรม เนื่องจากความ ก ้าวร ้าวมีลักษณะของความเป็นสากล ค่อนข ้างมาก ในหลายลักษณะ เช่น สาเหตุ ลักษณะของการเกิด อคติทาง สังคมและการมองความก ้าวร ้าวใน ฐานะที่เป็นพฤติกรรมที่เกิดจากการ เรียนรู ้ อย่างไรก็ตามในการเก็บข ้อมูล อาจจะมีปัญหาในเรื่องของภาษาที่ใช ้ เนื่องจากเนื้อหาที่ใช ้ในแบบวัดจะก่อ ให ้เกิดโครงสร ้างหรือมโนภาพในการ ตอบแบบวัดได ้อย่างถูกต ้องตรงกัน หรือมีความสมบูรณ์เหมือนกันมากกว่า 1 ภาษาได ้หรือไม่ บางอย่างอาจจะ ทำาได ้ในภาษาหนึ่งแต่ทำาไม่ได ้ในอีก ภาษาหนึ่ง จึงเป็นเรื่องที่นักวิจัยข ้าม
วัฒนธรรมจะต ้องพิจารณาอย่าง เคร่งครัด
อนุกรมวิธานว่าด้วยการวิจ ัยข้าม ว ัฒนธรรม (A Taxonomy of Cross-Cultural Research) การวิจัยข ้ามวัฒนธรรมมี
ลักษณะของการศึกษาเปรียบความ แตกต่างกันไปในสามมิติ ดังนี้คือ มิติ
แรก คือ การทำาให ้เกิดความแตกต่าง ระหว่างการวิจัยเชิงสำารวจและการวิจัย เพื่อทดสอบสมมติฐาน ซึ่งในการวิจัย เชิงสำารวจนักวิจัยอาจจะไม่มีภาพที่
แน่นอนเกี่ยวกับผลของการศึกษาที่จะ มาจากการศึกษาแบบข ้ามวัฒนธรรม เนื่องจากความคล ้ายคลึงกันและความ แตกต่างที่นักวิจัยคาดหวัง โอกาสทุก อย่างเป็นไปได ้เมื่อนักวิจัยเข ้าสู่
วัฒนธรรมที่พวกเขาไม่รู ้จักคุ ้นเคย หรือ การทบทวนวรรณกรรมอาจจะยังมีไม่
เพียงพอสำาหรับการตั้งสมมุติฐานว่าผล การเปรียบเทียบจะออกมาแตกต่างหรือ ไม่แตกต่างกัน มิติที่สอง คือ การใช ้ ตัวแปรด ้านบริบทต่าง ๆ เพื่ออธิบาย วัฒนธรรม ความแตกต่างและหรือการ ตั้งข ้อสังเกตเกี่ยวกับตัวแปรทางด ้าน บริบทที่อาจเป็นไปได ้ในประชากรของ การศึกษาในสภาพธรรมชาติ ซึ่งจะมี
ตัวแปรทางด ้านบริบทมากมาย เช่น ระดับการศึกษา อายุ สถานภาพสมรส คุณลักษณะต่าง ๆ ทางจิตวิทยา (บุคลิกภาพ เจตคติ ความเชื่อ รูปแบบ ความรู ้ ความเข ้าใจ ฯลฯ) ตัวแปรบริบท เหล่านี้สามารถทำาให ้เกิดความ
คล ้ายคลึงและความแตกต่างกันทาง วัฒนธรรมได ้ และมิติที่สาม คือ ความ แตกต่างระหว่างโครงสร ้างทางสังคม และวัฒนธรรมของแต่ละประเทศ แม ้ว่า การวิจัยข ้ามวัฒนธรรมจะมุ่งเน ้นไปที่
ความแตกต่างหรือความสัมพันธ์
ระหว่างตัวแปรและพยายามระบุถึง ความคล ้ายคลึงและความแตกต่างของ ตัวแปรเหล่านั้น ในการวิจัยข ้าม
วัฒนธรรมก็ต ้องไม่ลืมว่ายังมีมิติ
โครงสร ้างทางสังคมและวัฒนธรรมของ แต่ละประเทศครอบอยู่ (van de Vijver & Leung, 2021, pp. 25- 29; Halford, & van de Vijver, 2020, pp. 3-9)
ระเบียบวิธีและการออกแบบ (Methods and Design) แนวทางหลักในการทำาวิจัย สำาหรับการวิจัยข ้ามวัฒนธรรม คือ การ ศึกษาเชิงเปรียบเทียบ ซึ่งอาจจะ ทำาการศึกษาได ้ในสองลักษณะ คือ ลักษณะแรกเป็นการศึกษาจากข ้อมูล เชิงประจักษ์ เช่น การใช ้แบบวัด
(Psychometric) แบบสอบถาม (Questionaire) แบบทดสอบ (Test) การสังเกต (Observation) การสัมภาษณ์ (Interview) การ ศึกษาเชิงสำารวจ (Survey) การศึกษา แบบกึ่งการทดลอง (Quasi-
Experiment) การศึกษาในห ้อง ปฏิบัติการ (Laboratory) การศึกษา ด ้วยการจัดกระทำาต่าง ๆ ในสังคม (Intervention) หรือลักษณะที่สอง ศึกษาจากแหล่งข ้อมูล ทางด ้าน ประชากร ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ชาติพันธุ์วรรณา โดยทำาการเก็บข ้อมูล อย่างลึกซึ้งในประเด็นต่างๆ ที่
เกี่ยวข ้อง ซึ่งการศึกษาในลักษณะที่
สองนี้ อาจจะใช ้การวิเคราะห์ชุมชน (Community Analysis) หรือ วิเคราะห์เอกสารต่าง ๆ
(Documentary Analysis) หรือ การวิเคราะห์อภิมาน (Meta-
analysis) ซึ่งการเปรียบเทียบระหว่าง วัฒนธรรม จะต ้องมีความเที่ยงตรง (Validity) โดยในกระบวนการเก็บ ข ้อมูล นักวิจัยจะต ้องเก็บด ้วยเครื่องมือ หรือวิธีการวัดที่เป็นลักษณะเดียวกันใน แต่ละวัฒนธรรม (ในแง่ของโครงสร ้าง ทางภาษา การมโนภาพและความ เข ้าใจที่มีต่อเนื้อหาของการวัด) ทั้งนี้
สิ่งที่ถูกวัดอาจจะมีความแตกต่างกันแต่
จะมีบทบาทเหมือนกันในแต่ละ วัฒนธรรม (ความเป็นสากล) หรือ พฤติกรรมเดียวกันแต่มีความหมายที่
แตกต่างกันในแต่ละวัฒนธรรม โดยใน มิติการวัด ผู ้วิจัยจะต ้องมีความแน่ใจว่า เนื้อหาในการวัดตัวแปรนั้นๆ มีความ เหมาะสมในเชิงวัฒนธรรม มีความเป็น สากลพอที่จะนำาไปใช ้ในการวิจัยข ้าม
วัฒนธรรม โดยแบบวัดจะมีการคำานึงถึง เรื่องราวและเนื้อหาของสถานการณ์
ต่าง ๆ ที่นำามาใช ้ในการวัด ในเรื่องของ การแปลผลแบบวัดการวิจัยข ้าม
วัฒนธรรมจะขจัดปัญหาความเข ้าใจไม่
ตรงกันอันเนื่องมาจากการแปล ด ้วยวิธี
การแปลกลับอีกครั้ง (Back
Translating) อธิบายได ้ว่า หลังจาก ที่มีการแปลแบบวัดจากภาษาไทย ไป เป็นภาษาอังกฤษด ้วยผู ้แปลคนที่หนึ่ง แล ้ว จะทำาการแปลจากภาษาอังกฤษ กลับมาเป็นภาษาไทย ด ้วยผู ้แปลคนที่
สอง จากนั้นนำาเอาไปเปรียบเทียบกับ ต ้นฉบับเดิมที่เป็นภาษาไทย เพื่อพิจาร ณษว่ามีความสอดคล ้องตรงกันมาก น ้อยแค่ไหน อย่างไร โดยสรุปหลักการ ของการวิจัยข ้ามวัฒนธรรมคือการคำานึง ถึงความเท่าเทียม (Equivalence) อคติในเรื่องของการเปรียบเทียบ (Bias) แหล่งที่มาของข ้อมูล
(Sources) และการตรวจสอบข ้อค ้น พบของการวิจัย (Detection) (van de Vijver & Leung, 2021, pp.
11 - 22)
ปัจจุบันการวิจัยข ้ามวัฒนธรรม เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาทาง
พฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์
กระแสหลักและมีผลกระทบสำาคัญใน การศึกษาแบบจำาลองแนวคิดของ พฤติกรรมมนุษย์ ซึ่งเป็นหลักการพื้น ฐานของวิธีการศึกษาทางจิตวิทยา สังคม ระเบียบวิธีการวิจัย แนวทางการ วิเคราะห์ข ้อมูลสามารถนำามาใช ้กับการ ศึกษาการวิจัยข ้ามวัฒนธรรมได ้ (Matsumoto, Fons, & Vijver, 2010, pp. 273-298) ดังนั้นในการ ศึกษารูปแบบการใช ้ชีวิตแบบข ้าม วัฒนธรรมนี้ จะเป็นการศึกษาที่ช่วย
ทำาความเข ้าใจและสร ้างองค์ความรู ้ เกี่ยวกับพฤติกรรมของมนุษย์มากยิ่งขึ้น การสุ่มต ัวอย่าง (Sampling of Participants)
การศึกษาการเปรียบเทียบวิธีการ หรือรูปแบบของการศึกษาเชิงความ สัมพันธ์ การวิเคราะห์องค์ประกอบ การ วิเคราะห์แบบจำาลองสมการโครงสร ้าง เชิงเส ้น สำาหรับการวิจัยโดยปกติจะไม่
สนใจตัวอย่างโดยเฉพาะอย่างยิ่งในแง่
ของการตรวจสอบ แต่สำาหรับการวิจัย ข ้ามวัฒนธรรมการสรุปอ ้างอิงไปยัง ประชากรขนาดใหญ่โดยตัวอย่างที่มี
ขนาดไม่มากนักเป็นเรื่องที่อาจจะมี
ความจำาเป็น (van de Vijver &
Leung, 2021, pp. 32 - 34) ตัวอย่างของการศึกษาเปรียบเทียบ ระหว่างประเทศสหรัฐและประเทศจีน ทฤษฎีการสุ่มตัวอย่างบอกเราว่าการ อนุมานขนาดตัวอย่างจะต ้องมีความ เท่าเทียมกันเท่านั้น แต่การวิจัยข ้าม วัฒนธรรมอาจจะมีข ้อจำากัดหลายอย่าง มากกว่าการวิจัยโดยทั่วไป ดังนั้นอาจ จะต ้องใช ้วิธีการสุ่มตัวอย่างบางรูปแบบ หรือการกำาหนดขนาดตัวอย่างสำาหรับ การสำารวจระหว่างประเทศที่มีขนาด ใหญ่ด ้วยกรอบวิธีคิดบางอย่างที่ตอบ สนองต่อข ้อจำากัดนั้น ตัวอย่างการวิจัย ข ้ามวัฒนธรรมเรื่อง พื้นที่ทางสังคม และรูปแบบการใช ้ชีวิต : การศึกษา ข ้ามวัฒนธรรม (ไทย-ออสเตรเลีย) (Chomeya & Piyakul, 2020, pp. 31-40) ใช ้วิธีการกำาหนดขนาด ตัวอย่างจากงบประมาณของการวิจัย เป็นหลัก โดยตัวอย่างของการศึกษา ทั้งหมดได ้มาโดยการสุ่มแบบบังเอิญ (Accidental Sampling) มาจากทุก
คณะๆ จากมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ประเทศไทย และมหาวิทยาลัยโมนาช เมืองเมลเบิร์น ประเทศออสเตรเลีย มหาวิทยาลัยละ 100 คน ได ้ตัวอย่าง จำานวน 200 คน ทั้งนี้ โดยถือว่า จำานวนตัวอย่างสำาหรับการวิเคราะห์
เปรียบเทียบความแตกต่างของตัวอย่าง สองกลุ่ม แม ้ว่าการประมาณจาก
ตัวอย่างที่มี 1,000 รายมีแนวโน ้มที่จะ ประมาณค่าพารามิเตอร์ได ้มากกว่า แต่
การประมาณค่าพารามิเตอร์จาก ประชากรด ้วยจำานวนตัวอย่าง อย่าง น ้อย 100 คน ก็สามารถทำาได ้และ ให ้การประมาณค่าในระดับที่ยอมรับได ้ (Healey, 2015, p. 153 – 154) ข ้อควรระวังเกี่ยวกับขั้นตอนนี้ คือ การ ทดสอบจะไม่น่าเชื่อถือหากความ แปรปรวนของทั้งสองกลุ่ม ไม่เท่ากัน หากมีข ้อสงสัยผู ้วิจัยก็ควรจะทำาการ ตรวจสอบก่อน ถ ้าความแปรปรวน พิสูจน์แล ้วว่าไม่เท่ากันและขนาดของ กลุ่มตัวอย่างมีขนาดเล็ก สองกลุ่มรวม กันมากกว่าหรือเท่ากับ 30 ค่าวิกฤต อาจถูกประมาณค่าโดยการทดสอบค่า ซี (z) เพื่อความสะดวก แต่ถ ้าสอง ตัวอย่างมีขนาดใหญ่ (แต่ละกลุ่มมี
ตัวอย่างมากกว่าหรือเท่ากับ 30 ขึ้น ไป) ก็จะให ้ผลการประมาณที่ดีได ้ (Dowdy, Wearden, & Chilko, 2004, pp. 190 - 196)
การยกระด ับมาตรฐานความเที่ยง ตรงของการว ัด (Measurement Validity Enhancement)
มาตรฐานของการวิจัยสำาหรับ การวิจัยข ้ามวัฒนธรรม เป็นประเด็นที่
ต ้องพิจารณาในลำาดับแรก ทั้งนี้เพื่อ การตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหา
(Content Validity) และตรวจสอบ ในเรื่องของภาษาและการใช ้สำานวน ถ ้อยคำาในข ้อคำาถามว่ามีความถูกต ้อง เหมาะสมกับตัวอย่างของการศึกษา หรือไม่และตรงตามความหมายของ แนวคิดทฤษฎีต่างๆ ที่เกี่ยวข ้องกับ ตัวแปรนั้นหรือไม่อย่างไร รวมทั้งมี
สำานวนที่ผู ้ตอบแบบสอบถามอ่านแล ้ว เข ้าใจความหมายและสามารถตอบได ้ ตรงกับประเด็นที่ต ้องการศึกษา แล ้วนำา มาปรับปรุงให ้มีความถูกต ้องและเหมาะ สมมากที่สุด หลังจากนั้นจึงนำาเอาแบบ วัดไปทดลองใช ้ (Try out) เพื่อนำามา ตรวจสอบคุณภาพอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งรวม ทั้งการตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิง โครงสร ้างทางทฤษฎี (Construct Validity) โดยใช ้การวิเคราะห์องค์
ประกอบยืนยัน (Confirmatory Factor Analysis) หากผลการ วิเคราะห์พบว่า (Tabachnick, Fidell, & Ullman, 2018, pp.
476 - 527) ค่าสถิติสุดท ้าย (Final Statistics) แสดงจำานวนองค์ประกอบ ครบตามทฤษฎีและแต่ละองค์ประกอบ สามารถอธิบายการผันแปรของตัวแปร ได ้ ทุกองค์ประกอบมีผลการวิเคราะห์
ผ่านเกณฑ์ (ทุกองค์ประกอบมีค่า Eigenvalues มากกว่า 1) จึงจะถือ ได ้ว่าแบบวัดมีความเที่ยงตรงเชิง โครงสร ้างทางทฤษฎีในระดับที่น่า พอใจ (Kemp, Snelgar, Brace, &
Harrison, 2021, p. 387) หลังจาก นั้นผู ้วิจัยก็ดำาเนินการปรับปรุงแบบวัด อีกครั้งหนึ่งก่อนนำาเอาแบบวัดไปใช ้ จริงในการเก็บรวบรวมข ้อมูล ส่วนการ พิจารณาค่าอำานาจจำาแนกรายข ้อ (Discrimination) ใช ้การวิเคราะห์
ทางสถิติเพื่อหาค่าอำานาจจำาแนกของ
เครื่องมือในชุดต่างๆ โดยใช ้สห
สัมพันธ์รายข ้อกับคะแนนรวม (Item Total Correlation) ของสถิติสห สัมพันธ์เพียร์สัน (Biserial
Correlation Coefficient) ซึ่งใช ้ เกณฑ์ค่าสหสัมพันธ์ที่มีค่าตามระดับ จำานวนตัวอย่างของการ Tryout และ ผลการทดสอบพบว่ามีนัยสำาคัญทาง สถิติ แสดงว่าเครื่องมือที่ใช ้ในการวิจัย มีความสามารถในการจำาแนกสูง (Mclver & Carmines, 1981, p.
24; Gravetter, Wallnau, Forzano, & Witnauer, 2021) สุดท ้ายคือการพิจารณาค่าความเชื่อมั่น (Reliability) โดยใช ้สัมประสิทธิ์
แอลฟา () ของครอนบาค ซึ่งตาม เกณฑ์ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟา (α) ค่า น ้อยว่า .50 ถือว่าใช ้ไม่ได ้
(Unacceptable) ค่ามากกว่า .50 ขึ้นไปถึง .60 ถือว่ามีความเชื่อมั่นใน ระดับตำ่า (Poor) ค่ามากกว่า .60 ขึ้น ไปถึง .70 ถือว่ายังมีข ้อเคลือบแคลง สงสัย (Questionable) ค่ามากกว่า . 70 ขึ้นไปถึง .80 ถือได ้ว่ามีระดับค่า ความเชื่อมั่นอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได ้ โดยทั่วไปในการวิจัยโดยทั่วไป (Acceptance) ค่ามากกว่า .80 ขึ้น ไปถึง .90 ถือว่ามีค่าความเชื่อมั่นใน ระดับดี (Good) และ ค่ามากกว่า .90 ขึ้นไป ถือว่ามีค่าความเชื่อมั่นในระดับ ยอดเยี่ยม (Exellent) (George &
Mallery, 2020, p. 244) สำาหรับ การวิจัยข ้ามวัฒนธรรมค่าสัมประสิทธิ์
แอลฟา (α) ของครอนบาคควรมีค่า มากกว่า .80 ขึ้นไปเพื่อให ้ผลของการ วิจัยอยู่ในมาตรฐานที่ดี แม ้ว่าค่าความ เชื่อมั่นตำ่าสุดที่จะยอมรับได ้ในงานวิจัย
โดยปกติทั่วไปคือเท่ากับ .7 ขึ้นไป (Kemp, et al., 2021, p. 409) ก็ตาม
ตัวอย่างการวิจัยข ้ามวัฒนธรรม เรื่อง การศึกษาเปรียบเทียบพฤติกรรม ความก ้าวร ้าวในการขับขี่ของนิสิต มหาวิทยาลัย : การศึกษาแบบข ้าม วัฒนธรรม ไทย, อินโดนีเซียและ
ออสเตรเลีย (Chomeya & Piyakul, 2012, pp. 26-29) ผู ้วิจัยใช ้วิธีการ สร ้างแบบวัดต ้นฉบับในภาษาไทยขึ้น มาก่อน หลังจากพัฒนาแบบวัดต ้นฉบับ ในภาษาไทยเสร็จและผ่านการหา คุณภาพเรียบร ้อยแล ้ว ผู ้วิจัยดำาเนินการ แปลจากต ้นฉบับภาษาไทยเป็นภาษา อังกฤษ (Translation) จากนั้นก็ให ้ผู ้ เชี่ยวชาญทางภาษาต่างประเทศแปล จากฉบับภาษาอังกฤษมาเป็นภาษา ไทย (Back translation) เพื่อตรวจ สอบความตรงของเนื้อหาทางภาษาให ้ มีความใกล ้เคียงกัน หรือมีความแตก ต่างกันน ้อยที่สุด โดยในกระบวนการ พัฒนาหากพบว่ามีความแตกต่างก็จะ ต ้องดำาเนินการแก ้ไขเพื่อให ้ความ หมายตรงตามต ้นฉบับมากที่สุด หรือมี
ความหมายเหมือนกันแทบทุกประการ ทำาการตรวจสอบการแปลและความ หมายเดิมอีกครั้งและทำาการแปลกลับ เป็นภาษาอังกฤษปรับและเรียบเรียงจน มีข ้อความใกล ้เคียงต ้นฉบับ โดยคำานึง ถึงมาตรฐาน ความสุภาพ แนวปฏิบัติ
ตามวัฒนธรรมนั้นๆ ส่วนในฉบับภาษา อินโดนีเซีย ได ้ดำาเนินการสร ้างดังนี้
คือ หลังจากพัฒนาแบบวัดต ้นฉบับใน ภาษาอังกฤษเสร็จ ผู ้วิจัยดำาเนินการ แปลจากฉบับภาษาอังกฤษเป็นภาษา อินโดนีเซีย (Translation) จากนั้นก็
ให ้ผู ้เชี่ยวชาญทางภาษาต่างประเทศ
แปลจากฉบับภาษาอินโดนีเซียมาเป็น ภาษาอังกฤษ (Back translation) และแปลจากฉบับภาษาอังกฤษมาเป็น มาเป็นภาษาไทยอีกครั้งหนึ่ง เพื่อตรวจ สอบความตรงของเนื้อหาทางภาษาว่า มีความใกล ้เคียงกัน หรือแตกต่างกัน มากน ้อยเพียงใดกับต ้นฉบับในภาษา ไทย หากพบว่ามีความแตกต่างก็จำา ดำาเนินการแก ้ไขเพื่อให ้ความหมายตรง ตามต ้นฉบับมากที่สุด หรือมีความ หมายเหมือนกันทุกประการ ทำาการ ตรวจสอบการแปลและความหมายเดิม อีกครั้งและทำาการแปลกลับเป็นภาษา อังกฤษและแปลไปเป็นภาษา
อินโดนีเซียอีกครั้งหนึ่ง โดยปรับและ เรียบเรียงจนมีข ้อความใกล ้เคียง ต ้นฉบับ และคำานึงถึงมาตรฐาน ความ สุภาพ แนวปฏิบัติตามวัฒนธรรมนั้น ๆ เป็นสำาคัญ (Chan, Nguyen, &
Tran, 2018, pp. 43-45) ซึ่งการ ทำาให ้แบบวัดสำาหรับการศึกษาวิจัย แบบข ้ามวัฒนธรรมให ้มีความเท่าเทียม กันถือเป็นเรื่องที่สำาคัญและมีความ จำาเป็นอย่างมาก ดังนั้น การประเมิน ความเท่าเทียมกันของแบบทดสอบใน ภาษาต่าง ๆ นักวิจัยจึงมีความสำาคัญ อย่างที่สุด (Hedrih, 2020, p. 99) ซึ่งในงานวิจัยข ้ามวัฒนธรรมที่ศึกษาใน ตัวอย่างหลาย ๆ ประเทศ ตระหนักถึง ความสำาคัญในประเด็นนี้ เช่น การ ศึกษาของ Dao-Tran, Seib, Jones, and Anderson (2018, pp. 1-7) ซึ่งทำาการศึกษาการเปรียบเทียบข ้าม วัฒนธรรมความสัมพันธ์ระหว่าง คุณภาพชีวิตกับสุขภาพ ความ
เกี่ยวข ้องระหว่างปัจจัยทั้งสองในหญิง สูงวัยในประเทศเวียดนามและประเทศ ออสเตรเลีย และงานการศึกษาของ
Ozkana, Lajunen,
Chliaoutakisc, Parker, and Summala (2006, pp. 1011- 1018) ที่ทำาการศึกษาวิจัยเรื่อง การ ศึกษาแบบข ้ามวัฒนธรรมเกี่ยวกับความ แตกต่างระหว่างพฤติกรรมการขับขี่
(รูปแบบการใช ้ชีวิตแบบหนึ่ง) โดย ทำาการศึกษาเปรียบเทียบ 6 ประเทศ ในประเด็นความสามารถในการประยุกต์
ใช ้ ทักษะการรับรู ้และทักษะด ้านความ ปลอดภัย สัมพันธ์กับขีดจำากัดความเร็ว เป็นการสำารวจทักษะการขับขี่ในกลุ่ม ตัวอย่างจากอังกฤษ เนเธอร์แลนด์
ฟินแลนด์ กรีซ อิหร่านและตุรกี
นอกจากนี้ในงานการศึกษาวิจัยของ Frambach, Driessen, Chan, Vleuten, and Van der (2012, pp. 738-747) ได ้ศึกษาวิจัยเรื่อง การทบทวนประเด็นโลกาภิวัตน์เกี่ยว กับการเรียนรู ้โดยใช ้ปัญหาเป็นฐานว่า ส่งเสริมวัฒนธรรมการเรียนรู ้ด ้วยตนเอง ได ้อย่างไร ทั้งนี้ เนื่องจากบริบทการ ศึกษาและแนวทางการเรียนรู ้ที่แตก ต่างกันไปตามวัฒนธรรม เก็บตัวอย่าง จากโรงเรียนแพทย์สามแห่งในภูมิภาค ที่มีวัฒนธรรมแตกต่างกัน ในเอเชีย ตะวันออก ตะวันออกกลางและยุโรป ตะวันตกตามลำาดับ ผลการศึกษาพบว่า ให ้คำาตอบว่าการเรียนรู ้โดยใช ้ปัญหา เป็นฐานก็สามารถนำาไปใช ้ในบริบท ทางวัฒนธรรมที่แตกต่างกันได ้ ซึ่งการ ที่งานวิจัยที่ยกตัวอย่างในข ้างต ้นจะให ้ ข ้อสรุปของผลการวิจัยข ้ามวัฒนธรรมที่
ถูกต ้องได ้นั้นแสดงว่ามาตรฐานของ เครื่องมือที่ใช ้ในการวิจัยต ้องไม่มีความ แตกต่างกัน จึงจะสามารถนำาข ้อมูลที่
ได ้จากการศึกษามาทำาการเปรียบเทียบ ระหว่างวัฒนธรรมได ้อย่างมี
ประสิทธิภาพและมีความน่าเชื่อถือตรง ตามความมุ่งหมายของการวิจัยทุก ประการ
การวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analysis)
การวิจัยข ้ามวัฒนธรรมมีเทคนิค และแนวทางในการวิเคราะห์ข ้อมูลอยู่
หลายแนวทาง ขึ้นอยู่กับประเด็นในการ ศึกษาของการวิจัยนั้น ๆ เช่น การ วิเคราะห์เบื้องต ้น (Preliminary Analyses) การวิเคราะห์ประเด็นเกี่ยว กับอคติต่าง ๆ (Item Bias
Analysis) การวิเคราะห์เทคนิคเชิง โครงสร ้าง (Structure-Oriented Techniques) การวิเคราะห์โครงสร ้าง ภายใน (Internal Structure
Analysis) ความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ
(Causal Relationships) เทคนิค การวิเคราะห์เชิงระดับ (Level- Oriented Techniques) ขนาด อิทธิพล (Effect Sizes) วิเคราะห์
โดยไม่มีตัวแปรบริบท (Analyses without Context Variables) วิเคราะห์ตัวแปรภายใต ้บริบท (Analyses with Context
Variables) การวิเคราะห์ตัวแปรกำากับ และตัวแปรคั่นกลาง (Mediation and Moderation Analysis) การ วิเคราะห์พหุระดับ (Multilevel Analysis) การวิเคราะห์ระดับของผล ร่วมและทิศทางโครงสร ้าง
(Combinations of Level- and Structure Orientations) ฯลฯ (van de Vijver & Leung, 2021, pp. 64 - 137) ซึ่งการวิเคราะห์เหล่า นี้ผู ้อ่านสามารถศึกษาเพิ่มเติมได ้จาก ตำาราเกี่ยวกับการวิจัยข ้ามวัฒนธรรม
โดยคณะผู ้เขียนจะไม่ได ้นำาเสนอราย ละเอียดในบทความนี้
ต ัวอย่างงานวิจ ัยที่ทำาการวิจ ัยข้าม ว ัฒนธรรม
Hofstede and McCrae (2004, pp. 38 – 52) ได ้ทำาการ ศึกษาทบทวนรูปแบบบุคลิกภาพและ วัฒนธรรม ความเชื่อมโยงลักษณะและ มิติทางวัฒนธรรม โดยทำาการศึกษารูป แบบทางด ้านบุคลิกภาพ ในแต่ละยุค สมัย เปรียบเทียบลักษณะทางด ้าน บุคลิกภาพของคนสมัยก่อน (ศตวรรษ ที่ 18) กับบุคลิกภาพของคนใน
ศตวรรษที่ 20 เพื่อนำาเสนอมุมมองทาง ด ้านบุคลิกภาพ รูปแบบพฤติกรรมต่างๆ การใช ้ชีวิต ผลการศึกษาสะท ้อนให ้ เห็นการเปลี่ยนแปลงทางด ้าน
บุคลิกภาพภายใต ้บริบททางวัฒนธรรม ที่มีการเปลี่ยนแปลงไป
Özkana, Lajunenb, Chliaoutakisc, Parkerd, and Summala (2006, pp. 1011- 1018) ได ้ทำาการศึกษาวิจัยเรื่อง การ ศึกษาแบบข ้ามวัฒนธรรมเกี่ยวกับความ แตกต่างระหว่างพฤติกรรมการขับขี่
(รูปแบบการใช ้ชีวิตแบบหนึ่ง) โดย ทำาการศึกษาเปรียบเทียบ 6 ประเทศ จุดมุ่งหมายแรกของการศึกษาครั้งนี้คือ เพื่อศึกษาความสามารถในการประยุกต์
ใช ้ ทักษะการรับรู ้และทักษะด ้านความ ปลอดภัย สัมพันธ์กับขีดจำากัดความเร็ว เป็นการสำารวจทักษะการขับขี่ในกลุ่ม ตัวอย่างจากอังกฤษ เนเธอร์แลนด์
ฟินแลนด์ กรีซ อิหร่านและตุรกี โดยมี
สมมุติฐานว่า ทักษะการรับรู ้และทักษะ ทักษะด ้านความปลอดภัย มีความ สัมพันธ์เกี่ยวข ้องกับความปลอดภัย
และการมีส่วนร่วมในอุบัติเหตุทางถนน และเพื่อตรวจสอบความสัมพันธ์
ระหว่างทักษะการรับรู ้และทักษะด ้าน ความปลอดภัย กับการได ้รับโทษทาง กฎหมายที่เกี่ยวข ้องกับการจราจร กลุ่ม ตัวอย่างจำานวน 242 คน จาก 6 ประเทศ ผลการวิจัยพบว่าทักษะการรับ รู ้และทักษะด ้านความปลอดภัย มีความ สัมพันธ์เกี่ยวข ้องกับความปลอดภัย และการมีส่วนร่วมในอุบัติเหตุทางถนน ในประเทศในยุโรปตะวันตกมากกว่า กรีซ อิหร่านและตุรกี ที่พบว่าไม่
สอดคล ้องกันระหว่างทักษะการรับรู ้ และทักษะด ้านความปลอดภัย แต่การ รับรู ้มีความสัมพันธ์เกี่ยวข ้องกับความ ปลอดภัยและการมีส่วนร่วมในอุบัติเหตุ
ทางถนน
Dao Tran, Charrlotte, Lee, and Debra (2014, pp. 1 – 7) ได ้ ทำาการศึกษาการเปรียบเทียบข ้าม วัฒนธรรมความสัมพันธ์ระหว่าง คุณภาพชีวิตกับสุขภาพ ความ
เกี่ยวข ้องระหว่างปัจจัยทั้งสองในหญิง สูงวัยในประเทศเวียดนามและประเทศ ออสเตรเลีย เพื่อเปรียบเทียบคุณภาพ ชีวิตและปัจจัยที่เกี่ยวข ้องกับสุขภาพ กลุ่มตัวอย่างเป็นหญิงสูงอายุจำานวน 305 คน ใช ้การวิเคราะห์เชิงพรรณนา และการทดสอบทางสถิติด ้วยการ ทดสอบค่าไคสแควร์ ผลการวิเคราะห์
พบว่า ในประเทศเวียดนาม ลักษณะรูป แบบการบริโภคอาหาร อายุ และ สถานภาพสมรสมีความสัมพันธ์กับ สุขภาพกาย การออกกำาลังกาย เกี่ยวข ้องกับสุขภาพจิต ส่วนประเทศ
ออสเตรเลียการออกกำาลังกาย
เกี่ยวข ้องกับสุขภาพกาย กิจกรรมการ ออกกำาลังกายและดัชนีมวลกายมีส่วน เกี่ยวข ้องกับสุขภาพกาย ส่วนตัวแปร ด ้านอายุ การบริโภคเครื่องดื่ม
แอลกอฮอล์และการนอนหลับมีส่วน เกี่ยวข ้องกับสุขภาพจิต ส่วนในประเทศ เวียดนาม อายุ การบริโภคเครื่องดื่ม แอลกอฮอล์ การนอนหลับมีความ สัมพันธ์กับสุขภาพกาย ความแตกต่าง ชี้ให ้เห็นอิทธิพลของรูปแบบการใช ้ ชีวิตที่ส่งผลต่อสุขภาพกายและสุขภาพ จิตที่แตกต่างกันในสองประเทศ
สรุป
การวิจัยข ้ามวัฒนธรรมในทาง พฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์ มุ่ง เน ้นการศึกษาพฤติกรรมและบริบททาง สังคมที่เป็นสากล การวิจัยที่มุ่งตอบ คำาถามว่า ทฤษฎีและผลวิจัยใน
วัฒนธรรมหนึ่งนำาไปใช ้ในอีกวัฒนธรรม หนึ่งได ้หรือไม่ การเน ้นวัฒนธรรม เฉพาะแห่ง มุ่งชี้ให ้เห็นความแตกต่าง ในการตีความ การเปรียบเทียบผลวิจัย ในเชิงอภิปรายมากกว่าในเชิงประจักษ์
การตรวจสอบปฏิสัมพันธ์ระหว่าง วัฒนธรรม เช่น ผลของวัฒนธรรม สากล ต่อวัฒนธรรมท ้องถิ่น โดยอาศัย วิธีวิทยาการวิจัยที่มีความหลากหลาย เพื่อตอบสนองต่อประเด็นปัญหาการ วิจัยที่มีความทันสมัย ดังนั้นการวิจัยใน ลักษณะนี้จะเป็นการวิจัยที่ได ้รับการส่ง เสริมและสนับสนุนให ้มีการวิจัยใน โครงการต่าง ๆ มากขึ้น เพื่อผล
ประโยชน์ในแง่มุมของการพัฒนาพื้นที่
ต่าง ๆ อย่างเท่าเทียม References
Berry, J.W., Poortinga, Y.H., Breugelmans, S.M., Chasiotis, A., &
Sam, D.L. (2012). Cross-cultural psychology: research and applications. Cambridge University Press.
Chan, K. T., Nguyen, T. H., & Tran, T. V. (2018). Developing cross- cultural measurement in social work research and
evaluation. Oxford University Press.
Chomeya, R., & Piyakul, P. (2012). The study on student’s
aggressive driving behavior in university : cross-cultural research (Thailand, Indonesia, Australia). Higher Education of Social Science, 3(3), 26 – 29.
doi.org/10.3968/j.hess.1927024020120303.1356
Chomeya, R., & Piyakul, A. (2020). Social Space and Life Style:
Cross-Cultural Research (Thai Australia). Rajabhat Maha Sarakham University Journal, 14(2), 31-41. [In Thai]
Dao-Tran, TH., Seib, C., Jones, L., & Anderson, D. (2018). A cross- cultural comparison of health-related quality of life and its associated factors among older women in Vietnam and Australia. BMC Research Notes,11(174), 1 – 7.
doi.org/10.1186/s13104-018-3282-0
Dowdy, S, Wearden, S. & Chilko, D. (2004). Statistics for research (3rd ed). Wiley-Interscience A JOHN WILEY & SONS, INC.
Ember, C. R. (2009). Cross-cultural research methods. AltaMira Press.
Frambach, J. M., Driessen, E. W., Chan, L. C., Vleuten, C. P., & Van der, M. (2012). Rethinking the globalisation of problem based learning: how culture challenges self directed learning. Medical Education,46(8), 738-747.
doi.org/10.1111/j.1365-2923.2012.04290.x
George, D., & Mallery, P. (2020). IBM SPSS statistics 26 step by step: a simple guide and reference. Routledge.
Gravetter, F. J., Wallnau, L. B., Forzano, L. B., &Witnauer, J. E.
(2021). Essentials of statistics for the behavioral sciences.
Cengage Learning.
Halford, K. W., & van de Vijver, F. J. R. (2020). Cross-cultural family research and practice. Academic Press.
Healey, J. F. (2015). The essentials of statistics: a tool for social research. Wadsworth Publishing.
