Chương 2: THỰC TRẠNG BIẾN ĐỔI VĂN HÓA DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA
2.1 Những biểu hiện của sự biến đổi văn hóa tại Đông Tân-Đông Hưng-Thái
2.1.3 Biến đổi nhu cầu văn hóa-giáo dục-giải trí
Nhìn vào bảng,chúng ta có thể thấy lối sống của nhân dân xã Đông Tân có rất nhiều thay đổi,sự thay đổi diễn ra nhanh chóng trong thời gian khá ngắn (chưa đầy 20 năm).Phần lớn đi theo xu thế hiện đại hóa gắn với điều kiện kinh tế phát triển.Điều này tạo cơ hội nâng cao đời sống của nhân dân,có tác động tích cực mang đến cuộc sống tiện ích cho nhân dân,nhưng vô hình chung lại đẩy con người ta ra xa cộng đồng,ít có cơ hội chia sẻ tâm tư,tình cảm,các nét văn hóa nông thôn cổ truyền có nguy cơ “đô thị hóa” ,lu mờ giá trị tinh thần tốt đẹp của làng quê Việt Nam.
Thay đổi về quan niệm thẩm mỹ:
Nếu như quan niệm về vẻ đẹp của phụ nữ nông thôn trước kia là tóc dài,người đậm đà,khỏe mạnh,đảm đương được công việc đồng áng,thì ngày nay các yếu tố này đã thay đổi đi rất nhiều.
Với sự hỗ trợ của internet,cùng với điều kiện kinh tế tốt,người ta dễ bắt kịp xu hướng thời trang quốc tế,hình ảnh “thôn nữ” thay bằng hình ảnh của những cô gái có phong cách thời trang hợp thời đại.
Phẫu thuật thẩm mỹ cũng không còn là hiện tượng “chỉ có ở Hàn Quốc” nữa,mà tại vùng đất này cũng đã xuất hiện những người áp dụng biện pháp tân trang sắc đẹp.
Du nhập nhiều xu hướng thời trang hiên đại như trang điểm, nhuộm tóc,uốn tóc,trang phục với phô diễn vẻ đẹp cơ thể,trang phục với gu thời trang cá tính...
Nhu cầu làm đẹp của phụ nữ ngày càng được chú trọng hơn.
Về giải trí:
Sự hưởng thụ đời sống của người nông dân có nhiều thay đổi.
Trước thời kì XKLĐ Thời kỳ hiện tại -Tính chất giải trí theo mùa và lễ hội .
Nó kế thừa của quá khứ , mang hình thức tập thể. Người ta hay tổ chức những ngày hội địa phương
-Các lễ hội văn hóa của làng như hội đấu vật, đánh cờ, hát chèo v.v ...vào các dịp lễ, tết tổ chức đình làng
-Những bản nhạc, vở kịch truyền thống của dân tộc,văn hóa dân gian : chèo Thái Bình,Giáo cờ giáo quạt- điều múa cổ làng Thượng Liệt –xã Đông Tân được quan tâm nhiều nhất -Các hoạt động giải trí thường theo cộng đồng,nhóm thiên về hoạt động đoàn thể như thanh niên tụ tổ chức đi dạo buổi tối,tổ chức làm trại rằm trung thu
- Sinh hoạt văn hóa trong khuôn viên làng quê
-Giải trí thường qua báo, đài truyền hình, truyền thanh, internet,…
-Phạm vi giải trí mở rộng hơn
-Nhu cầu và khả năng thực hiện cao hơn
-Thay vào đó dòng nhạc hiện đại phong cách
-phương Tây, phong cách Mỹ, nghe các loại nhạc Rock, Jazz, Hip hop, uống rượu mạnh, nhảy Disco,…
-Các hoạt động mang tính cá nhân,các trò chơi vận động mạnh như trượt patin,nhảy hiphop…..
-Xu hướng đi du lịch vào những dịp đặc biệt như đầu năm,nghỉ dưỡng mùa hè
Về giáo dục:
Kinh tế đã không còn là rào cản đối với các hộ gia đình thì việc chăm sóc và tạo mọi điều kiện cho con cái được học hành đầy đủ luôn là điều mà các bậc phụ huynh hướng tới.
Các gia đình luôn sẵn sàng chi những khoản tiền lớn đầu tư cho con học tập như xuất hiện những hình thức mới trong việc đầu tư giáo dục cho con cái :thuê gia sư dạy tại nhà,đầu tư cho con cái theo học các trường chuyên từ bậc tiểu học đến bậc THPT,đầu tư cho con cái theo học các chương trình đào tạo năng khiếu như đào tạo thể thao,đào tạo nghệ thuật,du học
Nếu như trước kia,việc đồng áng được đặt lên hàng đầu thì bây giờ việc học của con mới là quan trọng.
Trước thời kỳ XKLĐ chủ yếu học sinh học đến hết bậc THCS rồi sau đó trở về lao động sản xuất nông nghiệp tại địa phương hoặc đi làm ăn.Việc học chủ yếu dành cho con trai,cho những nhà có đủ điều kiện nuôi con hành.
100% trẻ em được đến trường ở bậc tiểu học,100% bậc trung học cơ sở, 90%bậc trung học phổ thông.
Đặc biệt từ năm 2004 đến nay,số lượng sinh viên đỗ vào các trường cao đẳng,đại học không ngừng tăng lên.
Đây là một tín hiệu đáng mừng thúc đẩy cho quá trình nâng cao nhận thức,đổi mới tư duy tạo đà cho phát triển kinh tế,tiến tới xây dựng đời sống văn minh tại khu dân cư.
Sự du nhập những yếu tố ngoại lai:
Những người đi XKLĐ đều có một thời gian sinh sống và làm việc trên một đất nước khác,đồng thời trong thời gian đó người ta cọ sát với văn hóa bản địa,dù là vô tình hay hữu ý thì những nét văn hóa của nơi cư trú cũng ảnh hưởng ít nhiều đến đời sống văn hóa của người lao đông.Sau đó những người thân của họ cũng chịu tác động theo nguyên lý bắc cầu.
100% người đi XKLĐ khẳng định,họ học được tác phong công nghiệp,làm việc nhanh gọn,không ồn ào,có nề nếp trong lao động.
Nếp sống thay đổi theo chiều hướng văn minh hơn:
Tiếp thu những nét văn hóa mới,người dân biết cách thể hiện tình cảm của mình thông qua những lời chúc mừng,chia sẻ tình cảm với người ở xa.Ông Bùi Văn Sỹ cho biết: “Bây giờ vào những dịp lễ tết,tôi thường gọi điện hoặc nhắn tin chúc mừng vợ để bù đắp sự thiếu thốn tình cảm giữa hai vợ chồng,đồng thời san sẻ những khó khăn cùng vợ.Ngày trước vợ ở nhà thì không như vậy”
Nhà cửa được vệ sinh gọn gàng sạch sẽ,bố trí đồ đạc hợp lý khoa học.100% sử dụng nước giếng khoan,90% có nhà vệ sinh tự hoại.
Bên cạnh những người còn những nguyên được nếp sống Việt thì một bộ phận thu nhận những nếp suy nghĩ tư tưởng mới.
Hiện tượng sống thử đã không còn xa lạ với người dân Đông Tân.Những cặp đôi tự nguyện chung sống với nhau trước khi hỏi ý kiến của cha mẹ,sau đó nếu cảm thấy sống được với nhau thì kết hôn,không hợp nhau thì chia tay.Đây là một nét thay đổi khá rõ nét,đặc biệt là tại một làng cổ mang đậm dấu ấn của văn hóa nông thôn Việt Nam cổ truyền.