1. Àùåt vêën àïì
Biïn muåc coá vai troâ vö cuâng quan troång àöëi vúái hiïåu quaã hoaåt àöång cuãa cú quan thöng tin-thû viïån (CQTTTV).
Vêåy cöng taác biïn muåc taåi caác CQTTTV cuãa nûúác ta hiïån ra sao? Àïí traã lúâi cêu hoãi naây möåt caách khaách quan, tûâ thaáng 6 túái thaáng 9 nùm 2011, chuáng töi àaä àiïìu tra bùçng phiïëu hoãi hún 130 cú quan thöng tin thû viïån lúán thuöåc 4 nhoám: thû viïån cöng cöång, thû viïån cuãa viïån nghiïn cûáu, thû viïån caác trûúâng àaåi hoåc vaâ caác cú quan thöng tin Böå, ngaânh. Phiïëu àiïìu tra àûúåc thiïët kïë vúái 11 cêu hoãi chia laâm 3 nöåi dung chñnh: thöng tin chung vïì cú quan thöng tin-thû viïån, hiïån traång aáp duång chuêín trong hoaåt àöång nghiïåp vuå vaâ yá kiïën vïì viïåc aáp duång RDA. Baâi viïët naây seä cung cêëp cho baån àoåc möåt phêìn kïët quaã cuãa cuöåc àiïìu tra vïì cöng taác biïn muåc noái trïn.
1. Giúái thiïåu chung vïì hoaåt àöång biïn muåc úã Viïåt Nam
Quan niïåm vïì biïn muåc úã Viïåt Nam àaä coá sûå thay àöíi roä raâng. Nhûäng kiïën thûác vaâ thûåc tiïîn biïn muåc nùång vïì thuã
cöng, truyïìn thöëng vaâ cuåc böå trûúác àêy àaä àûúåc hiïån àaåi hoáa vaâ phaát triïín chuêín hoáa theo xu hûúáng quöëc tïë.
Cöng cuå kiïím soaát thû muåc truyïìn thöëng nhû muåc luåc phiïëu àaä dêìn mêët vai troâ. Caác thû viïån chuã yïëu sûã duång muåc luåc truy cêåp trûåc tuyïën, cho pheáp tra cûáu nhanh choáng, kïët nöëi, trao àöíi, chia seã thöng tin thuêån tiïån trïn phaåm vi toaân cêìu.
Caác CQTTTV Viïåt Nam rêët coi troång cöng taác biïn muåc. Gêìn nhû 100% caán böå thû viïån khi àûúåc hoãi àïìu khùèng àõnh, biïn muåc coá vai troâ quyïët àõnh àöëi vúái chêët lûúång hoaåt àöång cuãa thû viïån mònh. ÚÃ nhiïìu thû viïån, caán böå phoâng biïn muåc phên loaåi àûúåc coi laâ caán böå nguöìn quan troång trong nhu cêìu phaát triïín nhên lûåc thû viïån. Tuây theo quy mö, vöën taâi liïåu, nhên sûå, loaåi hònh,… caác CQTTTV Viïåt Nam coá caách töí chûác hoaåt àöång biïn muåc khaác nhau, tuy nhiïn, hoå coá nhiïìu àiïím chung vïì quy trònh biïn muåc, phûúng phaáp biïn muåc vaâ cöng cuå biïn muåc. Cuå thïí nhû sau:
- Quy trònh biïn muåc: sau khi böí
CÖNG TAÁC BIÏN MUÅC VIÏÅT NAM: HIÏÅN TRAÅNG VAÂ ÀÕNH HÛÚÁNG PHAÁT TRIÏÍN
ThS Trêìn Thõ Haãi Yïën Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia Mö taã hiïån traång cöng taác biïn muåc úã Viïåt Nam vïì caác mùåt: quy tùæc biïn muåc, khöí mêîu biïn muåc vaâ caác baãng phên loaåi. Àïì xuêët caác giaãi phaáp nêng cao hiïåu quaã cuãa cöng taác biïn muåc. Khuyïën nghõ vïì viïåc súám tiïën haânh nghiïn cûáu vaâ ûáng duång thûã nghiïåm quy tùæc “Mö taã vaâ Truy cêåp Taâi nguyïn” (RDA) úã Viïåt Nam.
sung taâi liïåu, caác CQTTTV thûúâng tiïën haânh biïn muåc theo hai giai àoaån: biïn muåc hònh thûác vaâ biïn muåc nöåi dung hay coân goåi laâ biïn muåc sú lûúåc vaâ biïn muåc chi tiïët.
- Phûúng phaáp biïn muåc: giöëng nhû caác nûúác trïn thïë giúái, caác CQTTTV Viïåt Nam sûã duång möåt trong hai phûúng phaáp laâ biïn muåc göëc vaâ biïn muåc sao cheáp. Phûúng phaáp biïn muåc taåi nguöìn úã Viïåt Nam chó múái bùæt àêìu àûúåc tiïën haânh [9].
- Cöng cuå biïn muåc: hoaåt àöång biïn muåc cuãa caác CQTTTV Viïåt Nam hiïån dûåa trïn nhûäng quy tùæc mö taã chuã yïëu nhû Quy tùæc biïn muåc Anh-Myä (AACR2 - Anglo-American Cataloging Rules, Second Edition) [3, 10], Mö taã thû muåc chuêín quöëc tïë (ISBD - International Standard Bibliographic Description) [4], Tiïu chuêín Viïåt Nam vïì mö taã thû muåc TCVN 4743-89 [1]; sûã duång khung phên loaåi BBK [8], DDC [7], LCC hoùåc Khung phên loaåi 19 lúáp; khöí mêîu biïn muåc àûúåc duâng nhiïìu nhêët laâ MARC 21 [6], ngoaâi ra coân duâng Dublin Core, UNIMARC,…
- Phêìn mïìm quaãn lyá: àa söë caác CQTTTV Viïåt Nam àaä sûã duång caác phêìn mïìm thû viïån tñch húåp àïí quaãn lyá hoaåt àöång cuãa mònh, trong àoá coá hoaåt àöång biïn muåc. Hai phêìn mïìm àûúåc sûã duång nhiïìu nhêët laâ Libol vaâ ILIP.
Ngoaâi ra, coá hai thû viïån sûã duång phêìn mïìm nûúác ngoaâi VTLS. Möåt söë thû viïån kinh phñ ñt vêîn sûã duång phêìn mïìm miïîn phñ CDS/ISIS.
2. Hiïån traång cöng taác biïn muåc úã Viïåt Nam
2.1. Quy tùæc biïn muåc
Theo kïët quaã àiïìu tra, coá ba quy tùæc biïn muåc àûúåc aáp duång phöí biïën nhêët taåi Viïåt Nam. Àoá laâ: AACR2, ISBD vaâ Tiïu chuêín Viïåt Nam TCVN 4743-89.
Nùm 2007, Vuå Thû viïån àaä ra cöng vùn söë 2667/BVHTT-TV vïì triïín khai aáp duång DDC, MARC 21 vaâ AACR2 trong caác thû viïån, trong àoá khuyïën khñch caác thû viïån sûã duång AACR2 nhû möåt chuêín mö taã cuãa Viïåt Nam [2]
nhûng trïn thûåc tïë, ISBD hiïån vêîn laâ quy tùæc mö taã àûúåc sûã duång nhiïìu nhêët.
48,9% caác thû viïån àûúåc hoãi sûã duång quy tùæc naây, kïë àoá laâ AACR2 - 46,8%.
TCVN 4743-89 ñt àûúåc sûã duång nhêët.
Vúái gêìn ½ söë thû viïån àûúåc hoãi àang aáp duång quy tùæc mö taã AACR2, so vúái khoaãng 30% vaâo nùm 2009 (theo söë liïåu àiïìu tra cuãa Höåi Thöng tin tû liïåu Viïåt Nam), AACR2 quaã àaä coá bûúác tiïën daâi trong vai troâ laâ cöng cuå biïn muåc cuãa caác CQTTTV Viïåt Nam.
Taâi liïåu hûúáng dêîn vïì AACR2 àûúåc sûã duång phöí biïën nhêët laâ: Baãn dõch tiïëng Viïåt “Quy tùæc biïn muåc Anh - Myä”
cuãa Trung têm Thöng tin KH&CN Quöëc gia (nay laâ Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia), xuêët baãn nùm 2009; Böå Quy tùæc Anh - Myä ruát goån, 1988, êën baãn Viïåt ngûä lêìn thûá nhêët nùm 2002 [3]. Theo kïët quaã àiïìu tra, taâi liïåu àûúåc sûã duång nhiïìu nhêët laâ baãn dõch nùm 2009 cuãa Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia - 53,1%, 31,3% - sûã
duång êën baãn Viïåt ngûä nùm 2002, vaâ 15,6% - sûã duång nhûäng taâi liïåu hûúáng dêîn khaác vïì AACR2. Khöng thû viïån naâo sûã duång baãn göëc tiïëng Anh.
Hoaåt àöång biïn muåc tûúng àöëi phûác taåp, vò vêåy, coá túái 41,7% ngûúâi àûúåc hoãi khöng traã lúâi cêu hoãi vïì khaã nùng àaáp ûáng cuãa AACR2 àöëi vúái hoaåt àöång biïn muåc, chó coá 2,8% cho rùçng AACR2 chûa àaáp ûáng àûúåc vaâ 55,5%
khùèng àõnh AACR2 àaä àaáp ûáng úã mûác àöå khaác nhau nhu cêìu biïn muåc úã cú quan mònh.
2.2. Khöí mêîu biïn muåc
Ngoaâi quy tùæc mö taã thû muåc, viïåc sûã duång khöí mêîu biïn muåc àoåc maáy theo chuêín chung cuäng àoáng vai troâ quan troång trong viïåc kiïím soaát thû muåc, trao àöíi dûä liïåu vaâ chia seã taâi nguyïn. Hún 2/3 caác thû viïån àûúåc hoãi àaä sûã duång khöí mêîu MARC21 laâm chuêín cho hoaåt àöång biïn muåc cuãa mònh. Àêy laâ möåt thuêån lúåi cho viïåc chia seã dûä liïåu. Khöí mêîu siïu dûä liïåu Dubli Core àûúåc 13,9% thû viïån sûã duång, tuy nhiïn, khöng sûã duång àöåc lêåp maâ song song kïët húåp vúái MARC21.
Ngoaâi ra, 15,9% thû viïån sûã duång khöí mêîu tûå xêy dûång vaâ 2,3% sûã duång UNIMARC.
Nhû vêåy, nhúâ nhûäng ûu àiïím nöíi tröåi, laåi àûúåc caác thû viïån Viïåt Nam thöëng nhêët choån laâm chuêín cho hoaåt àöång cuãa mònh nïn MARC21 chiïëm ûu thïë hún so vúái nhûäng khöí mêîu coân laåi.
Caác phêìn mïìm thû viïån phöí biïën úã Viïåt Nam cuäng àïìu töí chûác caác trûúâng theo MARC21. Trong tûúng lai, chùæc
chùæn tyã lïå sûã duång khöí mêîu naây seä coân cao hún nûäa.
2.3. Caác baãng phên loaåi
Phên loaåi taâi liïåu laâ khêu quan troång trong hoaåt àöång xûã lyá taâi liïåu cuãa têët caã caác CQTTTV. Ba baãng phên loaåi àûúåc sûã duång nhiïìu nhêët hiïån nay úã Viïåt Nam laâ DDC, BBK vaâ Khung phên loaåi 19 lúáp. Sau khi àûúåc Vuå Thû viïån, Böå Vùn hoáa Thïí thao vaâ Du lõch khuyïën nghõ sûã duång, DDC àaä trúã thaânh khung phên loaåi àûúåc sûã duång nhiïìu nhêët úã Viïåt Nam, chiïëm 60,9%, kïë àoá laâ Khung phên loaåi 19 lúáp - chiïëm 23,9%. Chó coá 8,7% caác thû viïån àûúåc hoãi duâng khung phên loaåi BBK, vaâ chuã yïëu taåi thû viïån caác viïån nghiïn cûáu. Khöng thû viïån naâo duâng UDC vaâ 15,2% caác thû viïån coân laåi, thûúâng laâ caác thû viïån chuyïn ngaânh, sûã duång caác baãng phên loaåi khaác.
Möåt söë thû viïån sûã duång song song kïët húåp caác baãng phên loaåi vúái nhau nhû Thû viïån Hoåc viïån Baáo chñ vaâ Tuyïn truyïìn sûã duång caã Khung phên loaåi 19 lúáp vaâ baãng phên loaåi DDC, Thû viïån Àaåi hoåc Luêåt sûã duång DDC vaâ möåt baãng phên loaåi chuyïn ngaânh khaác,…
Baãng phên loaåi DDC 14 êën baãn tiïëng Viïåt laâ baãng DDC àûúåc duâng nhiïìu nhêët úã Viïåt Nam. Trong söë 60,9% caác thû viïån sûã duång DDC coá túái 47,9% sûã duång DDC 14; chó 8,6% sûã duång DDC 22. Bïn caånh àoá, möåt tyã lïå nhoã caác thû viïån sûã duång caã hai êën baãn naây nhû Thû viïån Hoåc viïån Ngên haâng, Thû viïån Trûúâng Àaåi hoåc Haâ Nöåi,…
2.4. Nhêån xeát, àaánh giaá
Hoaåt àöång biïn muåc Viïåt Nam àang trïn àaâ phaát triïín vaâ àaä àaåt àûúåc nhûäng thaânh tûåu àaáng khñch lïå. Caác thû viïån àang quan têm túái ba chuêín àûúåc Vuå Thû viïån khuyïën nghõ sûã duång. Tuy nhiïn, ngoaâi chuêín MARC 21 phuâ húåp vúái moåi loaåi hònh thû viïån àaä àûúåc sûã duång röång khùæp, viïåc ûáng duång AACR2 vaâ DDC coân nhiïìu vêën àïì cêìn phaãi xem xeát. Nhiïìu thû viïån, kïí caã nhûäng thû viïån lúán vêîn duâng ISBD thay vò AACR2. Hoå cho rùçng, khöng nhêët thiïët phaãi chuyïín sang AACR2 vò caác trûúâng cuãa ISBD àang sûã duång hiïån nay khöng chïnh lïåch quaá nhiïìu so vúái AACR2.
Nhiïìu thû viïån àaä sûã duång DDC, song êën baãn ruát goån DDC 14 tiïëng Viïåt vêîn chûa àaáp ûáng àûúåc nhu cêìu cuãa caác thû viïån coá vöën taâi liïåu lúán vaâ thû viïån chuyïn ngaânh, àa ngaânh.
Hoaåt àöång biïn muåc cuãa caác CQTTTV Viïåt Nam àûúåc chñnh caán böå thû viïån àaánh giaá nhû sau: töët - 20%, khaá - 34%, trung bònh - 33% vaâ rêët keám - 13%.
Nguyïn nhên dêîn àïën tònh traång hoaåt àöång biïn muåc chûa töët àûúåc àûa ra nhiïìu nhêët laâ: hoaåt àöång biïn muåc quaá khoá, phûác taåp; trònh àöå caán böå coân haån chïë; vaâ kinh phñ daânh cho biïn muåc coân ñt.
So saánh caác hïå thöëng thû viïån cho thêëy, hïå thöëng thû viïån cöng cöång aáp duång caác chuêín nghiïåp vuå àöìng böå vaâ nhiïìu hún; tiïëp àoá laâ hïå thöëng thû viïån caác trûúâng àaåi hoåc, cao àùèng. Ngoaâi
nguyïn nhên vïì mûác àöå phuâ húåp cuãa caác chuêín biïn muåc àöëi vúái hoaåt àöång cuãa hai hïå thöëng thû viïån naây, coá thïí thêëy, viïåc húåp taác khaá töët cuãa caác thaânh viïn trong hai hïå thöëng àaä giuáp hoaåt àöång biïn muåc dïî daâng ài àïën thöëng nhêët.
Àïí hoaåt àöång biïn muåc cuãa caác CQTTTV àaåt hiïåu quaã cao hún cêìn phaãi coá àõnh hûúáng phaát triïín àöìng böå vaâ àuáng àùæn.
3. Àõnh hûúáng phaát triïín hoaåt àöång biïn muåc Viïåt Nam
3.1. Tùng cûúâng nghiïn cûáu vêën àïì chuêín hoáa trong hoaåt àöång biïn muåc
Cuäng nhû caác ngaânh nghïì, caác lônh vûåc nghiïn cûáu khaác, chuêín hoáa hoaåt àöång biïn muåc laâ yïu cêìu têët yïëu, khaách quan. So vúái caác hoaåt àöång khaác trong CQTTTV, hoaåt àöång biïn muåc àûúåc coi laâ khoá vaâ phûác taåp hún caã. Àïí chêët lûúång cuãa hoaåt àöång naây àûúåc nêng cao, cêìn àêíy maånh nghiïn cûáu caác vêën àïì lyá luêån vaâ thûåc tiïîn cuãa noá nhû chuêín biïn muåc múái trïn thïë giúái, biïån phaáp ûáng duång chuêín biïn muåc phuâ húåp vúái àiïìu kiïån vöën taâi liïåu vaâ àùåc trûng hoaåt àöång cuãa tûâng àún võ. Ngoaâi ra, nghiïn cûáu vïì sûå phuâ húåp cuãa caác chuêín biïn muåc àöëi vúái tûâng loaåi thû viïån khaác nhau cuäng rêët quan troång, qua àoá, giuáp caác thû viïån hoåc hoãi kinh nghiïåm cuãa nhau, xaác àõnh àuáng hûúáng phaát triïín, traánh laäng phñ. Vñ duå: DDC, àûúåc hêìu hïët caác thû viïån cöng cöång sûã duång, liïåu coá phuâ húåp cho caác thû viïån viïån nghiïn cûáu?
38,3% thû viïån àûúåc hoãi khöng hïì biïët vïì cöng vùn khuyïën khñch aáp duång
ba chuêín biïn muåc AAC2, MARC 21 vaâ DDC taåi Viïåt Nam. Nghôa laâ, cêìn tùng cûúâng hún nûäa hoaåt àöång tuyïn truyïìn, phöí biïën caác chuêín naây túái CQTTTV.
Ngoaâi ra, caác thû viïån àêìu ngaânh cêìn tùng cûúâng hûúáng dêîn, truyïìn àaåt kinh nghiïåm sûã duång caác chuêín cho nhûäng thû viïån cuâng hïå thöëng, àùåc biïåt laâ hïå thöëng thû viïån chuyïn ngaânh, àa ngaânh.
Sûå liïn kïët, phöëi húåp giûäa caác thû viïån naây chûa maånh bùçng hïå thöëng thû viïån cöng cöång, thû viïån àaåi hoåc.
3.2. Tùng cûúâng àaâo taåo vaâ böìi dûúäng nêng cao nghiïåp vuå cho caán böå biïn muåc
Nguöìn nhên lûåc laâ yïëu töë cöët loäi quyïët àõnh hiïåu quaã cuãa hoaåt àöång biïn muåc cuãa möåt cú quan thöng tin-thû viïån.
Phêìn lúán caán böå àûúåc hoãi àïìu àaánh giaá hoaåt àöång biïn muåc laâ hoaåt àöång khoá khùn trong dêy chuyïìn thöng tin-tû liïåu.
Nguyïn nhên laâ do caác caán böå chûa thûåc sûå kiïím soaát àûúåc noá. Búãi vêåy, àaâo taåo, böìi dûúäng caán böå laâ vêën àïì mêëu chöët cêìn àûúåc quan têm àuáng mûác. Thúâi gian qua, Cuåc Thöng tin KH&CN Quöëc gia àaä töí chûác nhiïìu lúáp hoåc vïì caác chuêín biïn muåc, mang laåi hiïåu quaã àaáng khñch lïå.
Trong tûúng lai, cêìn duy trò vaâ phaát triïín caác lúáp böìi dûúäng naây, bïn caånh àoá múã röång hònh thûác hoåc tûâ xa, höåi thaão trûåc tuyïën,…
Caán böå biïn muåc nïn àûúåc lûåa choån tûâ nhûäng ngûúâi àûúåc àaâo taåo chñnh quy vïì thöng tin-thû viïån, böí sung cho hoå kiïën thûác vïì ngoaåi ngûä, vïì chuyïn ngaânh xûã lyá.
3.3. Tùng cûúâng kinh phñ cho hoaåt àöång biïn muåc
Möåt trong nhûäng nguyïn nhên khi àaánh giaá tònh traång hoaåt àöång biïn muåc chûa thûåc sûå töët laâ kinh phñ haån heåp.
Chñnh vò vêåy, cêìn àêìu tû húåp lyá cho hoaåt àöång naây theo àiïìu kiïån cuå thïí cuãa tûâng cú quan.
Àïí tùng cûúâng trao àöíi dûä liïåu vaâ kiïím soaát thû muåc, cêìn múã röång viïåc giúái thiïåu vaâ thuác àêíy viïåc chuyïín àöíi sang caác chuêín biïn muåc àaä àûúåc lûåa choån.
3.4. Nghiïn cûáu vaâ ûáng duång thûã nghiïåm quy tùæc “Mö taã vaâ Truy cêåp Taâi nguyïn”
Nhû àaä biïët, AACR2 ra àúâi trong böëi caãnh caác thû viïån trïn thïë giúái bùæt àêìu àûúåc tin hoåc hoáa. Hiïån nay, caác thû viïån àïìu phaát triïín theo hûúáng thû viïån söë, thû viïån àiïån tûã vúái nguöìn taâi liïåu söë ngaây caâng gia tùng. Nhûäng thaách thûác cuãa taâi nguyïn söë vaâ biïíu ghi àûúåc taåo ra trong möi trûúâng söë, AACR2 khoá coá thïí àaáp ûáng àûúåc. Chñnh vò vêåy, ban chó àaåo biïn soaån AACR2 àaä cho ra àúâi möåt êën baãn múái, goåi laâ Mö taã vaâ Truy cêåp Taâi nguyïn (viïët tùæt laâ RDA) [5]. RDA laâ tiïu chuêín múái cho viïåc mö taã vaâ truy cêåp taâi nguyïn, àûúåc thiïët kïë trong möi trûúâng söë. Tiïu chuêín naây coá nöåi dung àa quöëc gia, cung ûáng viïåc truy cêåp, mö taã thû tõch daânh cho moåi phûúng tiïån vaâ àöåc lêåp vúái khöí mêîu truyïìn taãi thöng tin.
Quy tùæc RDA hoaân toaân phuâ húåp vúái giai àoaån chuyïín àöíi hiïån nay: biïn muåc dûåa trïn möi trûúâng web. Àïí biïn muåc Viïåt Nam khöng tuåt hêåu so vúái thïë giúái,
cêìn phaãi nghiïn cûáu vaâ aáp duång thûã nghiïåm RDA, qua àoá, ruát ra kïët luêån vïì khaã nùng triïín khai taåi Viïåt Nam vaâ xaác àõnh löå trònh phaát triïín thñch húåp. Möåt söë thû viïån lúán úã nûúác ta àaä tòm hiïíu vïì RDA, tuy nhiïn, múái chó nhûäng neát lúán. 64,8% thû viïån àûúåc hoãi chûa biïët àïën quy tùæc naây. Àïí tiïëp cêån RDA, nïn tiïën haânh àöìng thúâi caác biïån phaáp: dõch ra tiïëng Viïåt, xêy dûång taâi liïåu hûúáng dêîn sûã duång, töí chûác giúái thiïåu vaâ têåp huêën, aáp duång thûã nghiïåm taåi caác thû viïån lúán vaâ tòm kiïëm taâi trúå àïí triïín khai RDA.
Kïët luêån
Cöng taác biïn muåc luön giûä vai troâ quan troång trong dêy chuyïìn xûã lyá thöng tin, goáp phêìn quyïët àõnh hiïåu quaã kiïím soaát thû muåc vaâ trao àöíi dûä liïåu
giûäa caác thû viïån trong nûúác vaâ thïë giúái.
Nhûäng nùm gêìn àêy, hoaåt àöång biïn muåc taåi Viïåt Nam àaä phaát triïín theo hûúáng khoa hoåc vúái nhûäng chuêín biïn muåc àûúåc thiïët lêåp vaâ khuyïën khñch àûa vaâo sûã duång. Rêët nhiïìu CQTTTV, mùåc duâ töën nhiïìu cöng sûác vaâ kinh phñ, nhûng àaä chuyïín àöíi theo caác chuêín biïn muåc àoá. Àêy laâ thaânh tûåu rêët àaáng khñch lïå vaâ tûå haâo.
Tuy nhiïn, àïí cöng taác biïn muåc theo kõp sûå phaát triïín cuãa nguöìn taâi liïåu söë, caác CQTTTV cêìn tñch cûåc, chuã àöång nùæm bùæt chuêín biïn muåc hiïån àaåi, cuå thïí laâ quy tùæc “Mö taã vaâ truy cêåp taâi nguyïn” múái ra àúâi vaâ àaä àûúåc nhiïìu thû viïån lúán trïn thïë giúái uãng höå vaâ ûáng duång thûã nghiïåm gêìn àêy.
6. Khöí mêîu MARC 21 cho dûä liïåu thû muåc / Trung têm Thöng tin Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå Quöëc gia . - 2004
7. Khung phên loaåi thêåp phên Dewey ruát goån, êën baãn 14 / Thû viïån Quöëc gia Viïåt Nam.- 2006
8. Khung phên loaåi Thû viïån-Thû muåc (BBK) / Trung têm Thöng tin Khoa hoåc Vaâ Cöng nghïå Quöëc gia. - 2002
9. Kiïìu Thuyá Nga. Biïn muåc trûúác xuêët baãn taåi Thû viïån Quöëc gia Viïåt Nam. Taåp chñ Thû viïån Viïåt Nam, 2010, söë 6 (26), tr.43-44, 42
10. Uyã ban chó àaåo liïn húåp chónh lyá AACR. Quy tùæc biïn muåc Anh Myä, Lêìn xuêët baãn 2. Baãn dõch tiïëng Viïåt lêìn thûá nhêët. Haâ Nöåi : NXB Khoa hoåc vaâ Kyä thuêåt, 2009.
1. Böå Tiïu chuêín Viïåt Nam vïì Thöng tin Tû liïåu / Töíng cuåc Tiïu chuêín-Ào lûúâng-Chêët lûúång . - 1995
2. Cöng vùn söë 2667/BVHTT-TV ngaây 23/7/2007 cuãa Böå Vùn hoáa-Thöng tin vïì triïín khai aáp duång DDC, MARC 21, AACR2 trong caác thû viïån.
3. Gorman M. Böå Quy tùæc biïn muåc Anh-Myä ruát goån 1988 : êën baãn Viïåt ngûä lêìn thûá nhêët; Ngûúâi dõch:
Lêm Vônh Thïë vaâ Phaåm Thõ Lïå Hûúng. H.: LEAF, 2002. - 290 tr.
4. IFLA. International Standard Bibliographic Description (ISBD): preliminary consolidated edition.
2007. URL http://www.ifla.org/VII/s13/pubs/
ISBD_consolidated_2007.pdf
5. Joint Steering Committee for Development of RDA. RDA : Resource Description and Access.
Chicago : American Library Association, 2011.
(Túâ rúâi)
Taâi liïåu tham khaão
