Ch©u ¸ - kiÕn t¹o t−¬ng lai

(1)

Ch©u ¸ - kiÕn t¹o t−¬ng lai

Douglas H. Paal. Asia - Shaping the Future.

Carnegie ndowment for international peace, June 2008.

Lª Xu©n Tïng l−îc thuËt Lêi BBT: Ngµy 5/11/2008 ®¸nh dÊu mét sù kiÖn ®Æc biÖt ®èi víi n−íc Mü - vÞ Tæng thèng thø 44 cña Hîp chñng quèc Hoa Kú, th−îng nghÞ sÜ Barack Obama lµ ng−êi Mü gèc Phi ®Çu tiªn trë thµnhTæng thèng.

ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña Tæng thèng B. Obama sÏ cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c víi c−¬ng lÜnh tranh cö cña «ng lµ mèi quan t©m lín ®èi víi kh«ng chØ cö tri Mü. Trong bµi viÕt nµy, t¸c gi¶ Douglas H. Paal - nhµ ph©n tÝch cao cÊp thuéc Côc t×nh b¸o trung −¬ng (CIA), cè vÊn ®Æc biÖt cña Tæng thèng George H. W. Bush vÒ c¸c vÊn ®Ò an ninh quèc gia, ®ång thêi lµ Gi¸m ®èc phôtr¸ch c¸c vÊn ®Ò ch©u ¸ thuéc Héi

®ång An ninh quèc gia d−íi thêi Tæng thèng Ronald Reagan - ph©n tÝch nh÷ng chÝnh s¸ch chÝnh quyÒn s¾p tíi cña n−íc Mü cÇn lµm ®èi víi khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh d−¬ng ®Ó b¾t kÞp víi nhÞp ®é ®æi thay cña khu vùc nµy, ®ång thêi kiÕn t¹o nh÷ng mèi quan hÖ míi mµ tÊt yÕu sÏ ph¶i biÕn ®æi do sù thay ®æi t−¬ng quan lùc l−îng ë khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh d−¬ng.

Lùa chän mét nh©n vËt cÊp cao vµ tiÕng nãi ñng hé ch©u ¸ trong chÝnh quyÒn míi

Trong çc chÝnh quyÒn tr−íc ®©y, møc ®é quan t©m tíi vÞ thÕ cña Mü t¹i khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh d−¬ng th−êng lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Liªn tôc trong nhiÒu n¨m, çc nhµ th−¬ng l−îng qu©n sù chiÕn l−îc tµi n¨ng vµ çc chuyªn gia, çc nhµ nghiªn cøu vÒ Nga vµ ch©u

¢u th−êng ®−îc bæ nhiÖm vµo 3 chøc vô cao nhÊt: Ngo¹i tr−ëng, Bé tr−ëng Quèc phßng vµ Cè vÊn an ninh quèc gia. C¸c

tæng thèng Mü còng cÇn mét nh©n vËt cÊp cao nµo ®ã trong chÝnh quyÒn "nh¾c nhë" hä vÒ nh÷ng lîi Ých ngµy cµng lín cña Mü ë khu vùc ch©u ¸-Th¸i B×nh d−¬ng.

Th«ng qua viÖc bæ nhiÖm nh÷ng chøc vô chñ chèt trong chÝnh quyÒn, ®·

®Õn lóc vÞ tæng thèng míi cña n−íc Mü ph¶i chøng tá r»ng vÞ trÝ cña ch©u ¸ trong "chßm sao" quyÒn lùc cña Washington lµ thÝch hîp víi ®Þa vÞ cña ch©u lôc nµy - lµ "träng t©m" míi cña

(2)

toµn thÕ giíi. §· ®Õn lóc chÊm døt t×nh tr¹ng giao nhiÖm vô "phô tr¸ch khu vùc ch©u ¸" cho mét Thø tr−ëng Ngo¹i giao hoÆc mét quan chøc cÊp thÊp h¬n, bÊt kÓ c¸ nh©n ®ã cã ®−îc chµo ®ãn hoÆc cã

®ñ n¨ng lùc hay kh«ng. Bëi lÏ, d©n chóng ë ch©u ¸- Th¸i B×nh d−¬ng cã thÓ

®äc ®−îc th«ng ®iÖp vÒ sù ®¸nh gi¸ thÊp vai trß cña hä so víi c¸c −u tiªn kh¸c trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña Mü.

Tr¸nh khuynh h−íng thµnh lËp liªn minh dùa trªn c¬ së d©n chñ hoÆc c¸c gi¸ trÞ chung

Ch©u ¸ vèn dÜ qu¸ ®a d¹ng vµ c¸c mèi quan hÖ qua l¹i cña khu vùc nµy còng qu¸ phøc t¹p ®Ó cã thÓ x©y dùng thµnh c«ng mét liªn minh dùa trªn nh÷ng gi¸ trÞ chung. Mü nªn tËp trung vµo ho¹t ®éng ®· ®−îc kiÓm chøng qua thêi gian - t×m kiÕm nh÷ng mèi quan hÖ tèt ®Ñp víi hÇu hÕt c¸c chñ thÓ trong khu vùc nµy, thËm chÝ tèt ®Ñp h¬n c¶

quan hÖ gi÷a chÝnh çc quèc gia nµy víi nhau. Mét çch tiÕp cËn dùa trªn c¬ së lîi Ých vµ chñ nghÜa hiÖn thùc vÒ çn c©n quyÒn lùc sÏ lµ mét c¬ héi tèt h¬n ®Ó

®¹t tíi thµnh c«ng. §iÒu nµy sÏ ph¸t huy hiÖu qu¶ trong c¸c diÔn ®µn, ë ®ã t×nh h×nh an ninh hoÆc nh÷ng thµnh qu¶ kinh tÕ chung tõ sù hîp t¸c ®Òu cã thÓ l−îng ho¸ vµ cã thÓ ®−îc truyÒn t¶i

®Õn tÊt c¶ c¸c bªn tham gia.

Thay ®æi hiÖn tr¹ng vµ ®−a ra nh÷ng lùa chän Còng nh− ë bÊt kú n¬i nµo kh¸c, mét chÝnh quyÒn míi h−íng ®Õn ch©u ¸ sÏ gÆp khã kh¨n tr−íc mét c¬ sè çc tæ chøc vµ çc ®Þa ®iÓm míi mÎ, vèn dÜ rÊt phøc t¹p vµ ngèn rÊt nhiÒu thêi gian cña Tæng thèng cïng çc céng sù cña

«ng ta. Th«ng th−êng, c¸c chÝnh quyÒn míi ®−îc bÇu lªn sÏ ph¶i ®−a ra sù lùa

chän phï hîp trong nh÷ng yªu cÇu ®èi lËp nhau nµy vµ cè g¾ng ®i theo c¸c chÝnh quyÒn tiÒn nhiÖm, tr¸nh g©y bÊt b×nh, ®ång thêi ®Èy tr¸ch nhiÖm tham gia cho c¸c quan chøc cÊp thÊp nhÊt.

§iÒu nµy cµng ®óng ®èi víi khu vùc ch©u ¸-Th¸i B×nh d−¬ng, do kho¶ng c¸ch réng lín ®Ó cã thÓ ®i l¹i tõ Washington tíi khu vùc nµy vµ thËm chÝ, tõ n−íc nµy sang n−íc kh¸c trong khu vùc. Ch©u ¸ vÉn ch−a thu ®−îc hiÖu qu¶ tõ nh÷ng cuéc gÆp gì lu©n phiªn diÔn ra ë thñ ®« c¸c n−íc, gièng nh− ë ch©u ¢u hoÆc Mü Latinh.

Tæng thèng Mü vµ c¸c cè vÊn hµng

®Çu cña «ng nªn tËn dông giai ®o¹n ngay sau bÇu cö vµ nh÷ng th¸ng ®Çu tiªn lªn cÇm quyÒn ®Ó xem xÐt l¹i ch−¬ng tr×nh c¸c cuéc g¨p cÇn thiÕt.

§©y sÏ lµ giai ®o¹n mµ çc ®èi t¸c cña Mü trong khu vùc "tiÕp thu" çc s¸ng kiÕn míi mét çch dÔ dµng nhÊt vµ tá ra tö tÕ trong viÖc cã chÊp thuËn hay kh«ng nh÷ng −u tiªn cña t©n tæng thèng. Tæng thèng nªn c©n nh¾c vÒ viÖc tõ chèi tham gia çc cuéc gÆp cña nhãm G8 hoÆc thóc ®Èy G8 kÕt n¹p thªm Trung Quèc vµ Ên §é.

TiÕn tr×nh nµy nªn thiÕt lËp c¸c nguyªn t¾c chØ

®¹o cho sù tham gia cña çc bªn cã liªn quan VÒ çc vÊn ®Ò an ninh vµ kinh tÕ, çc quèc gia h÷u quan nªn ®−îc tÝnh

®Õn, nh−ng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cã tÊt c¶ c¸c quèc gia. Héi nghÞ c¸c nhµ l·nh

®¹o APEC thu hót rÊt nhiÒu chñ thÓ tham gia, nh−ng héi nghÞ nµy cã thÓ

®−îc dïng lµm c¨n cø cho mét cuéc häp míi, víi quy m« nhá h¬n. HoÆc Héi nghÞ Th−îng ®Ønh §«ng ¸ cã thÓ chµo ®ãn Mü tham gia th¶o luËn mét ch−¬ng

(3)

tr×nh nghÞ sù thùc tÕ. Ýt cã kh¶ n¨ng mét vÞ tæng thèng míi cña n−íc Mü sÏ nhËn thÊy lîi Ých tõ viÖc tham gia c¶ hai héi nghÞ nµy, trõ phi chóng cã thÓ ®−îc thèng nhÊt trong mét khu«n khæ thêi gian hoÆc mét sù kiÖn chung.

Çc thÓ chÕ míi cÇn tËp trung vµo nh÷ng kÕt qu¶ thùc tÕ. NÕu kh«ng x¶y ra khñng ho¶ng th× çc vÊn ®Ò an ninh cÊp b¸ch vÉn lµ qu¸ nhiÒu ®Ó mét tæ chøc non trÎ cã thÓ gi¶i quyÕt trong khu vùc réng lín nµy, n¬i mµ çc quèc gia vèn kh«ng mÊy tin t−ëng lÉn nhau. §èi víi vÊn ®Ò h¹t nh©n cña CHDCND TriÒu Tiªn vµ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan, çc cuéc ®µm ph¸n 6 bªn cÊp tiÓu vïng/tiÓu khu vùc vÉn lµ mét diÔn ®µn cã kh¶ n¨ng tiÕp tôc tån t¹i. Ch−¬ng tr×nh nghÞ sù ban ®Çu ë cÊp ®é toµn khu vùc cÇn bao gåm çc lÜnh vùc hîp t¸c phi truyÒn thèng, trong ®ã cã m«i tr−êng, dÞch bÖnh, chñ nghÜa khñng bè vµ cøu trî thiªn tai. Mét tæ chøc nh−

vËy cã thÓ lµ c«ng cô h÷u Ých ®Ó trî gióp c¸c n¹n nh©n cña c¬n b·o Nargis võa qua t¹i Myanmar.

H−íng tíi thêi ®iÓm Mü sÏ chia sÎ quyÒn lùc víi Trung Quèc vµ Ên §é

Cã mét thùc tÕ râ rµng lµ, nhÞp

®é t¨ng tr−ëng nhanh chãng nh−

hiÖn nay cña c¸c nÒn kinh tÕ Trung Quèc vµ Ên §é, tuy sÏ chËm l¹i theo thêi gian, nh−ng vÉn cho phÐp hai n−íc nµy dÔ dµng ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong ho¹t ®éng qu©n sù cña m×nh. Trong giai ®o¹n nµy, c«ng luËn Mü cã thÓ tá ra bít khoan dung h¬n ®ãi víi viÖc ®Æt chi tiªu qu©n sù cña Mü cao h¬n c¸c −u tiªn kh¸c nh− y tÕ, an sinh x· héi vµ m«i tr−êng. Mü sÏ thu ®−îc lîi Ých khi ®i tiªn phong trong viÖc khëi

®éng triÓn khai an ninh ®a ph−¬ng trong khu vùc ch©u ¸-Th¸i B×nh d−¬ng vµ ®iÒu nµy sÏ gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc cña quèc gia kh¸c nh»m duy tr× lîi Ých c«ng cña nh÷ng yÕu tè nh− an ninh, æn ®Þnh vµ cã kh¶ n¨ng dù b¸o (®· tõng vµ sÏ cßn cho phÐp c¸c quèc gia, dï lín hay nhá, trë nªn phån vinh vµ thÞnh v−îng).

V× vËy, v× lîi Ých cña Mü vµ cña khu vùc ch©u ¸-Th¸i B×nh d−¬ng, cÇn x©y dùng c¸c c¬ chÕ hßa hîp vµ t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng th−¬ng m¹i, tµi chÝnh nh»m thóc ®Èy sù t¨ng tr−ëng cña c¸c nÒn kinh tÕ ®·

tho¸t khái ®ãi nghÌo vµ ®ang trë nªn thÞnh v−îng. Nh÷ng g× ®ang ®−îc tiÕn hµnh hiÖn nay chñ yÕu mang tÝnh t×nh thÕ, nhÊt thêi vµ tiÓu vïng, tiÓu khu vùc, bëi lÏ diÔn ®µn APEC liªn khu vùc ®· tá ra cång kÒnh vµ kh«ng hiÖu qu¶. MÆc dï khu vùc nµy

®· phôc håi sau nhiÒu thiÖt h¹i ®¸ng kÓ trong cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh n¨m 1997, nh−ng çc biÖn ph¸p gi¶i cøu l¹i dÉn ®Õn viÖc n¾m gi÷ ngo¹i hèi qu¸ møc vµ nhiÒu sù mÐo mã, biÕn d¹ng kh¸c (mµ nÕu cã sù kÕt hîp çc tháa thuËn khu vùc víi nhau sÏ tr¸nh ®−îc t×nh tr¹ng ®ã). Cô thÓ lµ, çc c¬ chÕ ho¹t ®éng liªn ng©n hµng vµ t− vÊn tiÒn tÖ hiÖu qu¶ ®Òu cÇn cã sù quan t©m ®óng møc.

Tõ bá luËn ®iÖu “cuéc chiÕn chèng khñng bè”

ThuËt ng÷ nµy ®· xãa mê ranh giíi gi÷a nh÷ng tÝn ®å Håi gi¸o biÕt tu©n thñ ph¸p luËt vµ nh÷ng tÝn ®å Håi gi¸o khñng bè t¹i c¸c n−íc Håi gi¸o §«ng Nam ¸, trong khi viÖc t¸ch rêi hai bé phËn Håi gi¸o nµy míi lµ lîi Ých cña Mü. C¸ch ®©y tõ

(4)

rÊt l©u, trong cuéc næi dËy cña ng−êi Ireland, ng−êi Anh ®· häc ®−îc c¸ch kh«ng sö dông nh÷ng thuËt ng÷ nh−

vËy, bëi lÏ chóng cã khuynh h−íng biÕn toµn thÓ d©n chóng, thay v× mét bé phËn nh÷ng kÎ chèng ®èi, thµnh kÎ thï. Chèng khñng bè tr−íc hÕt vµ trªn hÕt thuéc vÒ chøc n¨ng cña c¶nh s¸t vµ ngµnh t×nh b¸o, cïng víi sù tham gia cña lùc l−îng qu©n sù

®Æc biÖt. Mü sÏ thµnh c«ng h¬n trong viÖc ®¹t ®−îc sù hîp t¸c t¹i ch©u ¸ vµ tr¸nh ®−îc sù o¸n giËn cña d©n chóng, nÕu Mü thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch chèng khñng bè theo ®óng nh÷ng giíi h¹n ®ã.

Sím quyÕt ®Þnh c¸ch tiÕp cËn cña Mü ®èi víi Trung Quèc

B¶y chÝnh quyÒn kÕ tiÕp nhau cña Mü ®· x©y dùng ®−îc nhiÒu h×nh thøc rµng buéc mang tÝnh chÊt x©y dùng hoÆc hîp t¸c víi Trung Quèc, bÊt kÓ nh÷ng gi¸ trÞ vµ lîi Ých kh¸c biÖt gi÷a hai n−íc. Cuéc phiªu l−u t−¬ng ®èi ng¾n ngñi cña chÝnh quyÒn Clinton nhiÖm kú thø nhÊt trong thÕ

®èi ®Çu víi Trung Quèc vÒ vÊn ®Ò nh©n quyÒn vµ th−¬ng m¹i ®· kÕt thóc trong sù bÏ bµng vµ sù thÊt b¹i t¹m thêi c¸c môc tiªu cña Mü.

ChÝnh quyÒn míi cña Mü nªn bµy tá mong muèn t×m kiÕm ph−¬ng thøc thÓ hiÖn mèi quan t©m s¸t sao

®èi víi viÖc Trung Quèc ®ãng vai trß ngµy cµng quan träng, víi t− c¸ch lµ mét “chñ thÓ cã tr¸ch nhiÖm” trong hÖ thèng quèc tÕ.

Mét ph−¬ng tiÖn cã gi¸ trÞ ®¸ng kÓ ®èi víi môc ®Ých nµy lµ §èi tho¹i Kinh tÕ chiÕn l−îc (SED), ®−îc khëi x−íng t−¬ng ®èi muén d−íi thêi

ChÝnh quyÒn Bush. Bé tr−ëng Tµi chÝnh Mü Henry Paulson ®· ho¹t

®éng tÝch cùc ®Ó biÕn SED thµnh mét ph−¬ng tiÖn bÒn v÷ng nh»m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò dµi h¹n, bao gåm c¬

cÊu tæ chøc vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh, sö dông n¨ng l−îng vµ biÕn ®æi khÝ hËu. SED cã tiÒm n¨ng ®−a nh÷ng vÊn ®Ò nan gi¶i vµo nh÷ng m«i tr−êng h÷u Ých vµ phi chÝnh trÞ hãa t−¬ng ®èi ®Ó gi¶i quyÕt trong nhiÒu n¨m liÒn.

ChÝnh quyÒn míi cña Mü còng nªn xóc tiÕn ho¹t ®éng lËp ph¸p míi liªn quan ®Õn quan hÖ gi÷a c¸c lùc l−îng qu©n sù Mü vµ Trung Quèc.

ChÝnh quyÒn Bush ®· liªn tôc kªu gäi Trung Quèc ph¶i “c«ng khai, minh b¹ch” nhiÒu h¬n n÷a vÒ nh÷ng dù ®Þnh chiÕn l−îc cña m×nh, nh−ng qu©n ®éi mü l¹i bÞ h¹n chÕ tiÕp xóc víi Qu©n gi¶i phãng nh©n d©n Trung Hoa theo §¹o luËt vÒ thÈm quyÒn quèc phßng n¨m 2000. C¸c chØ huy qu©n ®éi Mü kh¼ng ®Þnh, hä

®−îc trao nhiÒu quyÒn h¹n h¬n trong viÖc quan hÖ, tiÕp xóc víi c¸c

®èi t¸c cña m×nh vµ vÞ tæng thèng míi cña Mü nªn tiÕp tôc ñng hé hä.

Chøng tá lËp tr−êng kiªn ®Þnh ®èi víi vÊn ®Ò §µi Loan

C¸c cuéc bÇu cö t¹i §µi Loan håi

®Çu n¨m 2008 ®· më ra mét thêi kú míi mµ ë ®ã, nh÷ng c¨ng th¼ng gi÷a hßn ®¶o nµy vµ Trung Quèc ®¹i lôc

®· gi¶m xuèng sau 10 n¨m lu«n ë trong t×nh tr¹ng ®èi ®Çu thÊt th−êng xung quanh eo biÓn §µi Loan. Cam kÕt cña Mü ®èi víi t×nh h×nh an ninh cña §µi Loan lµ mét vÊn ®Ò thuéc ph¹m vi cña ph¸p luËt quèc gia,

(5)

chiÓu theo ®¹o luËt vÒ quan hÖ víi

§µi Loan, vµ ®ã còng lµ mét mÖnh lÖnh tinh thÇn.

C¸c quyÕt ®Þnh vÒ viÖc bu«n b¸n vò khÝ hoÆc hîp t¸c quèc phßng víi qu©n ®éi §µi Loan nªn ®−îc ®¸nh gi¸ d−íi ph−¬ng diÖn chóng sÏ t¸c

®éng nh− thÕ nµo tíi nh÷ng môc tiªu nµy. Mü nªn ñng hé nç lùc cña §µi Loan nh»m ®¹t tíi nh÷ng ®iÒu chØnh hîp lý trong mèi quan hÖ víi Trung Quèc ®¹i lôc, ®ång thêi tin t−ëng r»ng c¸c thiÕt chÕ d©n chñ cña §µi Loan sÏ gi¸m s¸t hiÖu qu¶ hµnh vi øng xö cña chÝnh quyÒn §µi Loan.

X¸c ®Þnh nh÷ng −u tiªn ®èi víi CHDCND TriÒu Tiªn BÊt cø ai trë thµnh tæng thèng Mü ®Òu sÏ nhËn thÊy mét CHDCND TriÒu Tiªn vÉn cßn së h÷u mét vµi lo¹i vò khÝ h¹t nh©n. C¬ héi thµnh c«ng cho viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò CHDCND TriÒu Tiªn sÏ t¨ng lªn khi vÊn ®Ò nµy ®−îc x¸c ®Þnh cµng cô thÓ cµng tèt. VÊn ®Ò h¹t nh©n rèt cuéc cã thÓ qui vÒ vÊn ®Ò c¸i gi¸ ph¶i tr¶ hoÆc quan niÖm cña chÝnh quyÒn CHDCND TriÒu Tiªn vÒ ph−¬ng thøc ®¶m b¶o sù tån vong cña nã. V×

vËy, c©u tr¶ lêi vÉn cßn lµ Èn sè. NÕu chÝnh quyÒn míi cña Mü tiÕp tôc theo ®uæi c¸c cuéc ®µm ph¸n 6 bªn víi CHDCND TriÒu Tiªn trong bèi c¶nh mét s¸ng kiÕn míi ®−îc cËp nhËt, söa ®æi vµ thay thÕ cho HiÖp

−íc kh«ng phæ biÕn vò khÝ h¹t nh©n (NTT), th× hä cã thÓ ®ñ kh¶ n¨ng më réng nh÷ng lùa chän dµnh cho B×nh Nh−ìng vµ kiÓm chøng nh÷ng dù

®Þnh cña CHDCND TriÒu Tiªn.

Hµn Quèc ®ang n»m trong tay chÝnh quyÒn míi cña Tæng thèng Lee

Myung-bak. BÊt chÊp nh÷ng c¨ng th¼ng ban ®Çu vÒ ®éng th¸i t¨ng c−êng qu©n sù cña Mü, giíi l·nh ®¹o míi cña Hµn Quèc høa hÑn sÏ cã sù phèi hîp tèt h¬n gi÷a Seoul vµ Washington. Trë thµnh ®èi t¸c cña mét n−íc ®ång minh ngµy cµng cã tinh thÇn hîp t¸c, Mü cã thÓ c¶i thiÖn nh÷ng ®Ò nghÞ ®−a ra vµ mang l¹i ý nghÜa nµo ®ã cho nh÷ng biÖn ph¸p trõng ph¹t cÇn ®−îc ¸p dông song song, nh»m t¹o ®éng lùc cho sù thay ®æi cung c¸ch hµnh xö cña B×nh Nh−ìng.

NhËt B¶n nªn lµ mét ®èi t¸c lín cña Mü trong tÊt c¶ nh÷ng nç lùc nµy

Trõ phi cã nh÷ng chuyÓn biÕn míi vµ quan träng tõ ®©y cho tíi th¸ng 1/2009, vÞ tæng thèng míi cña Mü cã thÓ nhËn they giíi l·nh ®¹o NhËt B¶n tá ra do dù v× ho¹t ®éng chÝnh trÞ trong n−íc bÞ chia c¾t.

®ang dµnh ®−îc vÞ trÝ v÷ng ch¾c trong H¹ viÖn (vèn cã nhiÒu quyÒn lùc h¬n trong hÖ thèng c¬ quan lËp ph¸p cña n−íc nµy); tuy nhiªn, §¶ng D©n chñ NhËt B¶n (DPJ) l¹i chiÕm

®a sè tuyÖt ®èi trong c¬ quan lËp ph¸p yÕu h¬n, nh−ng rÊt quan träng – Th−îng viÖn. Do ®ã, l·nh ®¹o DPJ d−êng nh− quyÕt t©m gi÷ v÷ng lËp tr−êng “ph¸ rèi”, lµm thÊt b¹i nh÷ng s¸ng kiÕn chÝnh s¸ch míi cña c¸c bé tr−ëng NhËt B¶n. Mét cuéc bÇu cö

®ang bÞ ho·n l¹i, nh−ng nã kh«ng høa hÑn sÏ mang l¹i lèi tho¸t cho sù bÕ t¾c nµy.

Tuy vËy, trong t×nh h×nh nµy, ng−êi ta vÉn thu ®−îc mét kÕt qu¶

(6)

chó träng ®Õn viÖc xin ý kiÕn t− vÊn cña c¶ hai ®¶ng D©n chñ vµ Céng hßa, còng nh− ®−êng lèi ngo¹i giao nh©n d©n “gÇn gòi” ®Ó thuyÕt phôc cö tri NhËt B¶n chÊp nhËn ph−¬ng h−íng míi trong c¸c chÝnh s¸ch cña m×nh. Ch−¬ng tr×nh nghÞ sù cÇn t−¬ng xøng víi nh÷ng s¸ng kiÕn cã tÇm cì ®−îc ®−a ra.

Tãm l¹i, chÝnh quyÒn míi cña Mü cÇn chuÈn bÞ mäi mÆt tr−íc khi lªn cÇm quyÒn vµ trong kho¶ng thêi gian ngay sau ®ã ®Ó gi¶i quyÕt mét lo¹t nh÷ng vÊn ®Ò riªng rÏ liªn quan

®Õn khu vùc ch©u ¸-Th¸i B×nh d−¬ng, mét sè vÊn ®Ò lµ lín vµ râ nÐt, trong khi mét sè vÊn kh¸c nhá, nh−ng l¹i lµ nh÷ng ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch thùc sù cÇn thiÕt. Kinh nghiÖm cho thÊy r»ng, sÏ lµ kh«ng kh«n ngoan nÕu lÆp l¹i nh÷ng sai lÇm cña B. Clinton vµ George W. Bush khi ñng hé bÊt kú chÝnh s¸ch nµo, trõ nh÷ng chÝnh s¸ch cña ng−êi tiÒn

nhiÖm. C¸ch tiÕp cËn “bÊt cø thø g×

trõ Bush (cha)” cña Clinton ®èi víi Trung Quèc vµ c¸ch tiÕp cËn “bÊt cø thø g× trõ Clinton” cña Bush (con)

®èi víi CHDCND TriÒu Tiªn ®Òu ®·

ph¶i tr¶ gi¸ ®¾t.

Cho dï ®¾c cö mét hoÆc hai nhiÖm kú, “tuæi thä” cña bÊt kú chÝnh quyÒn míi nµo còng sÏ bÞ thu ng¾n l¹i. Vµ thêi gian dµnh cho sù s¸ng t¹o vµ ®æi míi chÝnh s¸ch cßn ng¾n h¬n nhiÒu. §©y lµ kÕt qu¶ tõ qu¸ tr×nh kh¼ng ®Þnh bÒn bØ cña çc quan chøc quan träng cÊp d−íi néi çc. Nã sÏ kh«ng cã lîi cho tæng thèng trong viÖc tr× ho·n nh÷ng quyÕt ®Þnh quan träng khi ph¶i ®îi sù t¸n thµnh cña tÊt c¶ çc thµnh viªn. Mèi quan t©m cña t©n tæng thèng cµng sím tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò cÇn thiÕt th× con ®−êng cña

«ng ta cµng thuËn buåm xu«i giã vµ kh¶ n¨ng duy tr× nh÷ng thµnh qu¶