TẠP CHÍ CÕNG THltÕHG
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG
• PHẠM THỊTHÙY LINH
TÓM TẮT:
Du lịch hiện nayđược định hướng phát triểntrởthànhngành kinhtếmũi nhọn của đất nước.
Phát triển Dulịch dựa trên sự khai thác các yếu tố tài nguyên tựnhiên và tài nguyên nhân văn, văn hóacủa từng địa phương.Nhưng nếu không biết khai thác tiềm năng du lịchmột cáchhợplý, sẽ làm suy giảm chấtlượng môi trường và ảnh hưởngtới phát triểndulịch.Bàiviết đã nêu rõxu thế phát triển du lịch bền vữngtrên thế giới và tại ViệtNamđồng thời đưa ra mộtsô'giải pháp phát triển du lịchbềnvững tại ViệtNam.
Từkhóa: du lịchbềnvững,rácthải,môitrường, năng lượng.
1. Xu thế phát triển du lịch bền vững trên thế giới và tại Việt Nam
Năm 2020, lượng khách du lịch quốc tế vượt 1,5 tỷ lượt và dự kiến sẽ lên tới 1,8 tỷ lượt vào năm2030. Tuy nhiên, khi dulịch phát triên đồng thời cũng là mối đe dọa đếncác sinh cảnh sống, xáo trộn đời sông hoang dã, tác động đến chất lượng nước và đe dọa cộng đồng địa phương do việcphát triển quá mức,dễ phá vỡcác giátrị văn hóa địaphương. Do đó, các quô'c gia và các vùng cần lập kếhoạch một cách cẩn trọng theo hướng pháttriển du lịch bền vững,tôn trọngvăn hóa địa phương,bảotồn nguồnlợi tự nhiên, nguồn lợi trực tiếp được mang đến cho cộng đồngđịaphương.
Theo Báo cáo Thường niên về Du lịch Bền vững của Booking.com vào năm 2021 từ29.000 du khách trên30 quốc gia trong đó có ViệtNam cho thấy, những diễn biến của đại dịch đã trở thành điểm mốc then chốt để du khách hướng tới
lối sông bền vững. Trong đó, 97% dukhách Việt cho biếtdu lịchbền vững rất quan trọng và 79%
tin rằng mọi người phải hành động ngayđểbảo vệ hành tinhcho cácthếhệ tương lai. 100% du khách Việtmong muôn tìmđến các điểm dịch vụ lưu trú cam kết với du lịch bền vữngtrong năm tới. Tuy nhiên, 41% du khách cho rằng sô' lượng điểm dịch vụ lưu trú vẫn còn hạn chê' trong năm 2021.
84%du khách Việt Nam muốn có những trải nghiệm chân thật, mang nét đặc trưngvănhóacủa nơi mà họ đi du lịchvà 93% du khách Việt Nam tin việc nângcao nhận thức về vănhóa cũng như việcbảotồn di sản làquan trọng.
88% du khách Việt Nam cho biết, đại dịch đã thúc đẩy họ muốn đi du lịch theo cách bền vững hơn trong tương lai và 41% thừa nhận chính đại dịch đã khiến họ thay đổi quan điểm để hướng tới lô'i sống tích cực hơn. Trong đó, tái chê'(33%) và giảm phung phí thức ăn (40%) là những ưu tiên
122 SỐ 7-Tháng 4/2022
QUẢN TRỊ - QUẢN LÝ
hàng đầu. Hơn một nửa (53%) khách du lịch toàn cầu sẵn sàng giảm thiểu rác thải và tái chế nhựa khi đi du lịch, saukhimọihạnchế được dỡbỏ.
Báocáo cũng chothấy, cam kết hướng tới bền vững trong sinh hoạt hằng ngày của du khách cũng nhất quán vớiý định của họ cho các chuyến du lịch sau này, với88% du khách Việt Nam muốn giảmrác thải tổng hợp;86% muôn giảm mức tiêu thụ năng lượng (ví dụ: tắt điều hòa không khí và đèn khi rakhỏi phòng) và 81% mucin sử dụng loại hình giaothông thân thiện vớimôi trường hơn như đi bộ, xe đạp, hoặc phương tiện côngcộng, thay vì taxi hay thuê xe.
Những thương hiệu khách sạn toàn cầu như Marriott, Hilton, Hyattvà IHG đãbắt đầu bổ sung các chỉ sô' bền vữngvàotrang webđặt phòng của riêng họ và cam kết giảm ítnhâ't 25% "dâ'u chân carbon" (carbon footprint) trong vòng 3 năm tới.
Trên thếgiói, nhiều khách sạn, nhà nghỉ,khu nghĩ dưỡng, nơi lưu trú đã bắt đầu triển khai sáng kiến độc lập để tăng cường tính bền vững trong quá trình vận hành, thu hút khách du lịch và bảo vệ môi trường. Khách sạn Hi của Pháp đã sử dụng các sản phẩm làm sạch thân thiện với môi trường, giây tái chế, thực phẩm hữu cơ, dầu gội thực vật và sữa tắm mà không cần đóng gói. Khu nghỉ dưỡng Jumeirah Vittaveli tại Maldives đã xây dựng hệ thông "Eco Pure" xửlý nước biển để tạo ra nước uống trong lành, đóng chai thủy tinh tái chế và tiết kiệm được khoảng 50.000 chai nhựa mỗi năm. Trong khi đó, khách sạn Crowne Plaza của Đan Mạch đã có thể tự hào là tòa nhà lớn nhất, với công viên tích hợp bảng năng lượng mặt trời ở Bắc Âuvà hệ thông làm mát, sưởi â'm dựa trên nướcngầmđầutiênở Đan Mạch.
Thực tế, Việt Nam làquô'c giarấtcó lợithế để pháttriển du lịch bền vững. ViệtNamcóhệthông 9 khu dự trữ sinh quyển thế giới được UNESCO công nhận vàhơn 30 vườn quốc gia, trong đó có6 vườn di sản ASEAN còn giữ gần như nguyên vẹn về hệ sinh thái, đa dạng và giá trị nổi bật quần thể. Đặc biệt là tài nguyên 400 nguồn nước nóng từ 40-150 độ. Việt Nam đứng thứ 27 trong sô' 156 quôc gia có biển trên thê' giới với 125 bãi tắm biển, hầu hết là các bãi tắm đẹp và là 1/12 quốc
gia CÓ vịnh đẹp nhất thế giới1 (Vịnh Hạ Long và vịnhNha Trang).
Trong những năm qua, hoạt động đu lịch tại Việt Nam đã tập trung phát triển theo hướng du lịch bền vững, với nhiều khu nghỉ dưỡng được nhận các chứng chỉ xanhquốc tê' củaEarthCheck và Green Growth 2050. Một số điểm lưu trú tại Việt Nam đạt các chứng chỉ xanh trong những năm qua, gồm: khu nghĩ dưỡng Banyan Tree Lăng Cô, Khách sạn Caravelle Saigon; Angsana Lăng Cô (đạtChứng nhận Vàng củaEarthCheck); Khu nghỉ dưỡng Avani Quy Nhơn, Anantara Mui Ne Resort and Spa, khách sạn Harbour View Hải Phòng, Anantara Hoi An Resort (đạt chứng nhận Vàngcủa Green Growth2050).
Bên cạnh đó, tôn trọng cộng đồng địa phương cũng làmô'i quan tâm hàng đầukhi 84% du khách ViệtNam muốn có những trải nghiệm chân thật, mang nét đặc trưng văn hóa của nơi mà họ đi du lịch, 93% tin rằng việc nângcao nhận thức về văn hóa cũng như việc bảo tồn di sản là quan trọng, 88% muốn đảm bảo những nguồn thu tác động về kinh tếmà ngành Du lịch mang lại sẽ được phân bố đồng đều trong mọi tầng lớp xãhội. Thêm vào đó, 64% du khách Việt Nam sẽ châ'p nhận tránh các điểm đến và nơi tham quan phổ biến để đảm bảo không gâythêm áp lực lên những chỗ đãquá đông đúc, đồng thời, gópphần phân tán những lợi ích tốt đẹp của du lịch đếncác địa điểmvà cộng đồngcó ítkhách ghé đếnhơn.
Trong năm qua, có đến 52%du khách Việt đã có những hành động có ý thức cao, như tắt máy lạnh/lô sưởi trong phòngnghĩ khiđi ra ngoài, 52%
mang theochai nướcriêngcó thểtáisử dụngthay vì mua nước đóng chai khi du lịch, và 44% tham gia các hoạt động hỗ trợ cộng đồng địa phương.
Trên thực tế, 55% du khách thừa nhận họ cảm thây không thoải mái nếu chỗ nghỉ không có các tiện nghi hỗ trợ tái chế.
Tại Việt Nam, 100% du khách Việt trả lời trongnămtới, họ mong muôn lưu trútạinhữngnơi camkết với dulịch bền vững. Tuy nhiên, 14% du khách Việt Nam cho biết,họ không lưu trú tại chỗ nghỉ bền vững trong năm qua, 47% du khách không biết CÓ những chỗ nghỉ như vậy, 42% du
SỐ 7
- Tháng 4/2022 123
TẠP CHÍ CÔNG THƯƠNG
khách lại không tìm được lựa chọn nào tại điểm đến và 54% du khách không biết tìm bằng cách nào. Thựctế cho thấy, đến 41% khách ViệtNam tin rằng trong năm 2021, sẽ vẫn chưa có đủ các lựachọn cho du lịch bền vững.
2. Giảipháp phát triển dulịch bền vững tại Việt Nam
Thứ nhất, để phát triển dulịch bềnvững, trước hết Việt Nam cần đảm bảo các nguyêntắc thiết lập sự cân bằng phù hợpgiữa các khía cạnhmôi trường, kinh tếvà văn hóa xã hội, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học.
Giải pháp phát triểnbền vững dựatrênhiệuquả của các nguồn lực, như: Giảm thiểu mức sửdụng những nguồn tài nguyên quý hiếm và không thể tái tạođược trong việc phát triểnvà triểnkhaicác cơ sở, phương tiện và dịch vụ du lịch; đồng thời không quên chú trọng đến một môi trường trong lành. Môi trường được giữ trong lành ở đây như:
giảm thiểu ô nhiễm không khí, nước, đất và rác thải từ du khách và các hãng du lịch. Bêncạnh đó, hỗ trợ cho việc bảo tồn khu vực tự nhiên, môi trường sống, sinh vật hoang dãvà giảm thiểu thiệt hại đôivới các yếu tô'này.
Thứhai, quá trình phát triểnnày cầnđượcbắt đầu từnhững bước nhỏ để đạt được mục tiêu lớn, giảm thiểu tác động lên môi trường. Chẳng hạn như xóa bỏ rác thải nhựa dùng một lần từ những chai nước nhựa hay chai sữa tắm, đồ vệ sinh cá nhân bằng nhựa,...
Thứ ba, đầu tư đồng bộ đểkhai thác một cách có hiệu quảtàinguyên sẵn có, tạo nênnhững sản phẩmdu lịch độc đáogắn với bảo vệ môi trường và thay đổi cách làm du lịch chỉ dựa dẫm vào thiên nhiên. Thực tế, giải pháp đó đã đem đến cho du lịch Việt Nammộtsựthay đổi mạnh mẽ trong vòng 5 năm qua, khingành Du lịch mở cửa, mời gọi cácnhà đầutư tư nhânlớn như Vingroup, SunGroup, BRG, FLC,... đầu tư vào hạ tầng cơsở dulịch.
Thứ tư, tận dụng sự phát triển của khoa học công nghệ trong ngành Du lịch. Việc cung cấp thông tin mới nhât và chínhxác về cácchỉdẫncủa địa phương sẽ giúp xây dựng niềm tin với du khách. Thêm vào đó, việc cập nhật tình hình các danh lamthắngcảnh gần đó như công viên, điểm du lịch có mở hay không, có hạn chế gì, hoặc có yêu cầu an toàn ra sao cũng rất quan trọng. Việc sử dụng công nghệ thông minh giúp các doanh nghiệp dulịch, đặcbiệtdoanh nghiệp lưu trú giảm thiểu chi phívận hành củahệ thông lênđến23%, góp phần tiết kiệmchiphínhâncông.
Thứ năm, tập trung vào phát triển các địa phương.Bên cạnhviệc tăng tốiđa đónggópcủadu lịchđôivớisựphát triển thịnh vượngcủa nềnkinh tế địa phương tại các điểm dulịch, khu du lịch, bao gồm phần tiêu dùng của kháchdu lịch được giữ lại tại địa phương, việc duy trì và tăng cường chất lượng cuộc sốngcủa người dânđịa phương cũng rất quan trọng. Nó bao gồm cơ cấu tổ chức xã hội và cách tiếpcậncác nguồn tài nguyên, hệthống hỗ trợ đời sống, tránh làm suy thoáivà khai thác quá mức môi trường cũng như xã hội dưới mọi hình thức.
Đồng thời bảo tồn văn hóa thể hiện qua việc tôn trọng và tăngcường giá trị các di sản lịchsử, bản sắc văn hóa dântộc, truyền thống và những bảnsắc đặc biệt của cộng đồng dâncư địa phươngtại các điểmdu lịch.
Đặc biệt, cần chú ý một nguồn thu lớn đến từ việcpháttriển mảng đặc sản, ẩm thực địaphương.
Cáccơ sở lưu trú cóthể gia tăngtrải nghiệmcho du khách bằng việc tạo ra những cẩm nang ẩm thực chỉ dẫn với lờigiới thiệuvề nhà hàng, quán ăn nên đến gần đó. Ngoàira,nêncung cấp những thôngtin về dịch vụ giaođồ ăn hoặc mang đi sẽ giúp khách lưu trú tránh đượcnhững phiền hàkhi phải tìmkiếm; thiếp lập quan hệ đối tác với cộng đồng địaphươngđểhọcó thể phục vụ những món ăn đậm hương vịbảnđịa với giá ưuđãi cho khách lưutrú ■
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Nguyễn Bá Lâm (2007), Tổng quan về du lịch và phát triển du lịch bền vững, Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội.
124 Số 7
- Tháng 4/2Ũ22
QUẢN TRỊ-QUẢN LÝ
2. Nguyễn Thị Tuyết Nga, Nguyên Thu Hiền (2020), “Nghiên cứu các tiêu chí đánh giá và những nhân tố tác động đến phát triển du lịch bền vững tại Việt Nam”, Tạp chí Công Thương, số 16, T7.
3. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật Du lịch, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội.
4. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2014), Luật Bảo vệ môi trường.
Ngàynhận bài: 20/2/2022
Ngày phản biện đánh giá và sửa chữa: 22/3/2022 Ngày chấp nhận đăngbài: 15/4/2022
Thông tin tác giả
ThS. PHẠM THỊ THỪY LINH Khoa Du lịch khách sạn
TrườngĐại họcKinh tế - Kỹ thuật công nghiệp
SOLUTIONS FOR THE SUSTAINABLE TOURISM DEVELOPMENT IN VIETNAM
• Master.
PHAM THITHUYLINKFaculty of Tourism and Hotels
University of Economic and Technical Industries
ABSTRACT:
Tourism is currently developed to become a spearhead economic sector of Vietnam, The tourism development is based on the exploitation of natural resources and human and cultural resources of eachlocality. However, ifthetourismresourcesare not properly exploited, tourism activities will degrade the environmental quality and negatively affect its development. This paperpresentsthe sustainable tourism development trends in theworld and inVietnam.The paper alsoproposes some solutionsfor the sustainable tourism development in Vietnam.
Keywords:sustainable tourism, waste,environment,energy.
SỐ 7
