Uhg dung cong nghe sink hoc
MOT SO KET QUA tTNG DUNG CHE P H A M VI SINH TRONG XU*LY CHAT THAI NONG NGHIEP
THANH PHAN BON HUtJ CO
Tran Van Cufrng^ Nguyen Van Huan', Nguyen Hong Ngoc^
Nguyen Quang Huy^ Pham Van Ngoc^, Phan Thi Lan Anh^ Ha Van Huan^
ThS. Trung tdm Phdt trien cong nghe Tdy Bac 'KS. Trung tdm Phdt trien cong nghe Tdy Bdc
^TS. Tittang Dai hoc Ldm nghiep TOM TAX
Chit thai nong nghiep la cac loai chat thai diroc thai ra tut hoat dong san xuit nong nghiep va xuat hien ngay cang nhi£u tai cac viing nong thon trong khi kha nSng dau tu cho xii ly, giam thieu 6 nhiem rat han che. Do vay, nguoi dan a nong thon dang hang ngay, hang gio doi mat voi tinh trang 6 nhiem ngay cang tram trong.
Nghien ciiu nay nham muc di'ch lira chpn va ling dung cac thanh tim khoa hoc cong nghe trong xii ly chat thai nong nghiep tai Phii Tho. Ket qua ciia cac mo hinh trinh dien cho thay, ram ra sau xu ly c6 ham luong OC 28,02%; N 1,87%; P2O5 0,57%; KiO 1,53%; c6 mau nau den, sgi ram mem, de miin; phan Ion sau xu ly c6 ham lirgng OC 18,2%; N 0,91%, P2O; 0,21%, KiO 0,40%; c6 mau nau slm, khong c6 miii; san pham ciia cac mo hinh deu dat dp chin theo tieu chuan TCVN 7185 : 2002 va c6 th^ sii dung nhu mot loai phan bon huu co sinh hpc.
Tirkhoa: Chat thai, che pham vi sinh, phan bon huu ca.
L DAT VAN DE
Xii ly chat thai va sOr dung nguon phan bon huu ca tao ra tir qua trinh xii ly vac tai san xuat nong nghiep la mong muon khong chi cua nguai nong dan Viet Nam ma ciia tat ca nhiing nguoi lam nong nghiep tren the giai. Vi no khong nhiing giai quyet dugc van de ve moi tnrdiig ma con giai quyet dugc van dS thieu phan bon hiju co chat lirgng cao hien nay. Viet Nam trong nhiing nam qua da phat trien manh cong nghe sinh hoc trong xu ly chat thai chan nuoi va trong trot, da su dimg hieu qua cac che pham sinh hoc viia xii ly chat thai vira tao ra phan bon hiiu ca co chat lugng tot phuc vu tai san xuat nong nghiep (Pham Bich Hien, 2012).
Cong nghe xu ly chat thai nong nghiep thanh phan bon hiru ca bang che pham sinh hoc da dugc cac nude phat trien ap dung tir nhieu nam ve trudc, cong nghe nay co chi phi dau tu va van hanh thap, phu hgp vdi cac ca sd CO dien tich mat bSng rpng (Le Gia Huy, 2010).
Til dau nam 2013 den nay, Trung tarn Phat trien cong nghe Tay Bac da ling dung thanh cong cong nghe vi sinh de xu ly chat thai nong nghiep va sii dung nguon phan hiiu co tao ra tir
qua trinh xii ly phuc vu vao tai san xuat nong nghiep tren dia ban tinh Phii Tho. Sau day la mot so ket qua ling dung.
II. V ^ T LIEU VA PHirONG PHAP 2.1. Vat lieu
- Rom ra, phan chuong dugc thu gom tai cac xa Tien Phii, Ban Nguyen ciia cac huyen Phil Ninh va Lam Thao, tinh Phii Tho.
- Che pham vi sinh va cac nguyen lieu khac do Trung tam Phat trien cong nghe Tay Bac cung cap.
2.2. Phirorng phap nghien cmi - Phuong phap xii ly ram ra:
M6 hinh gom 2 cong thtic:
C T l : R a m r a .
CT2: Ram ra + che pham vi sinh vat.
Ram ra dugc xir ly qua nude vol de dieu chinh pH ve khoang thich hgp (pH = 6,5 - 7,0).
Ngam nude sao cho do am ciia nguyen lieu dat 40 - 45%; Sau khi phoi tron, danh dong u dung nilon chiu nhiet phii kin dong li. Sau li 7 ngay, tien hanh dao tron roi tien hanh u chin.
- Phuang phap xii ly chat thai chan nuoi Ion:
Mo hinh gom 2 cong thuc:
tfng dung cong nghe sinh hoc D6i chiing: Phan Ign.
Cong thiic thi nghiem: Phan Ign + che pham vi sinh vat.
Su dung chat don than biin va voi bgt de digu chinh do im va pH ciia nguyen lieu, tien hanh u theo timg cong thiic tren, do am nguyen lieu khi u khoang 50-60%. Sau khi ph6i tron xong, danh d6ng ii, diing nilon chiu nhiet phu kin dong li. Sau 7 ngay dao tron l§n thii nhat.
Ngay thii 15 dao tron ISn thii hai, sau do tien hanh li chin, khong dao tron (trong 6-7 ngay).
- Phuang phap danh gia do chin va an toan cua phan ii theo TCVN 7185: 2002.
- Phuong phap danh gia chat lugng san phdm sau xu ly:
Thi nghiem dugc chia lam 4 cong thiic:
CTl: 100% dat;
CT2: 30% phan u + 70% 6.k;
CT3: 50% phan li + 50% dSt;
CT4: 70% phan li + 30% d5t.
Mau phan u dugc nghien nho va tron voi d§t.
Moi chau gieo 5 hat Iiia va nuoi trong nha ludi.
Xac dinh chieu cao ciia cay ma sau 14 ngay.
- Phuang phap xu ly so lieu: Thu thap, xii ly va phan tich cac so lieu da co bang phan mem Excel.
HI. KET QUA VA THAO LUAN 3.1. Ket qua ung dung che pham vi sinh trong xu ly rvm ra lam phan bon hCru co*
Nghien ciiu da tien hanh nghien cuu va ixng dung cong nghe vi sinh vao xii ly ram ra tai xa Ban Nguyen, huyen Lam Thao, tinh Phii Tho.
Mo hinh dugc xay dung theo phuong phap da neu d tren.
Hinh 1. Xu ly rcfm ra bang che pham vi sinh tai Ban Nguyen, Lam Thao, Phu Tho Sau khi phoi tron, danh dong, diing nilon
chju nhiet phii kin dSng u va ri^n hanh u chin. Sau 24 ngay xu ly da thu dugc mgt s6 ket qua sau:
* Thanh phan hoa hoc ciia ca chdt ram ra tnrac va sau xic ly
Ket qua nghien cuu cho thay, nho boat dong song ciia cac chiing vi sinh vat hiru ich trong che pham, cac hgp chit hydratcacbon co cdu tnic phiic tap nhu xenlulo, hemixenlulo... da
dugc chuyen hoa thanh cac hgp chat co cau tnic dan gian hon. Su chuyen hoa nay dugc the hien qua su thay doi cac thanh phan hoa hoc ciia CO chat trong qua trinh u. Ket qua phan tich mot s6 thanh phan hoa hoc cua ram ra trudc va sau li dugc tong hgp tai bang 1. Qua bang 1 nhan thay, da co su chuyen hoa cac thanh ph§n hoa hoc cua rom ra d ca hai cong thiic, trong do cong thiic CT2 cho hieu qua xii ly ram ra cao han CTl.
TAP CHI KHOA HQC VA CONG N G H E L A M NGHIEP SO 4-2014
Ung dung cong nghe sink hpc Baag 1. Ket qua phan tich mot so chi tieu hoa hoc ciia rffm ra sau xu ly
Cor chat Truac u CTl
Sauii Tnrocu CT2 Sauii
C (%) 43,37 36,03 43,37 28,02
N (%) 0,45 0,95 0,45 1,87
Chi tieu phan P:Os(%) 0,28 0,32 0,28 0,57
ticb K2O (%)
1,07 1,24 1,07 1,53
C/N 96,37 37,93 96,37 14,98 Ty le C/N la thong so quan trong de danh
gia chat lugng cua san pham sau xii ly. Qua bang 1 cho thay, sau 24 ngay li, ty le C/N ciia 2 cong thiic da cd su thay ddi ro ret, trong CT2 nhd hoat dong ciia vi sinh vat co trong che pham neu qua trinh oxy hoa cac hgp chat hiiu ca diln ra nhanh han so vdi CTl, ty 16 C/N giam con 14,98. Theo Jedidi va cong su thi ty le C/N nay tuang ling vdi mot dang ca chat
hiiu ca on dinh, c6 the su dung lam phan b6n [Jedidi e/fl/, 1991].
Ket qua nghien ciiu ciing cho thay, ham lugng N tong so, P2O5 va K2O trong san phim sau u tang len va Idn hem so vdi mau u tu nhien CTl.
* Dae diem cam quan ciia san pham sau ii Da tien hanh danh gia cam quan san pham sau khi xii ly. Ket qua danh gia dugc trinh bay trong bang 2 va hinh 2.
Hinh 2. Mau sac vd kit cau cua san pham sau xir ly Bang 2. Tinh chat cam quan ciia row ra sau xu ly
Chi tieu danh gia CTl CT2 Mau sac
Mui
Thanh phan ccr gidi
Nau vang Hoi Sgi dai, ciing
Nau den Khong miii Sgi mem, de miin Danh gia cam quan ram ra sau xii ly thay
r5ng, CT2 dugc xii ly b5ng che phSm vi sinh vat da cd nhieu thay doi ve mau sac, do dai va miii. Nhd tac dong ciia vi sinh vat cd trong che phdm cung cac phan ling hoa ly xay ra trong qua trinh xii ly ma san pham tao thanh sau xii ly d CT2 cd mau nau den; sgi rom mun han so vdi mlu ddi chiing va mau ram liic chua xu ly.
* Danh gia do chin va an toan cua san pham sau xii- ly
Do chin la mot chi tieu quan trong de xac dinh san pham da hoai muc hoan toan hay chua. Ket qua danh gia do chin ciia ram ra sau 24 ngay u theo phuang phap da neu d tren dugc tong hgp trong bang 3.
iTng dung cong nghe sinh hoc
Bang 3. Kit qua kiim tra nhiet do trong tui san ph&m Nhiet d6 ("C)
Doi chiing Thi nghiem
Ngay thir nhat 30 28
Thoi diem do Ngay thir hai
29 28
Ngay thir ba 30 28 S6 lieu bang 3 cho thiy, nhiet do trong tiii
san phim h-ong 3 ngay danh gia rat on dinh.
Theo TCVN 7185: 2002 thi san phSm da hoai muc hoan toan.
Ciing vdi do chin thi chat lugng (do an toan) cua san pham cung la mot tieu chi dac
biet quan trong vi sau xii ly, san ph5m co the con chua nhieu chat doc hoac mSm benh cho cay. Ket qua danh do gia dp an toan cua san pham bang phuang phap sinh hgc dugc thg hien tai hinh 3 va 4.
Hinh 3. Anh hu&ng cua rffm ra sau xu ly len suphdt trien cua cay ma
1"
1 >
Anh t u ^ tua^an^phlm sau xif IJ r o m , .
„
-
^ ,. L
'
Hinh 4. Bieu do danh gia anh hir&ng ciia san phdm sau xu ly rffm ra len suphdt triin cua cay ma Qua hinh 3 va 4 cho thdy, do ligu lugng san
pham sau xii ly su dung d cac cong thiic khac nhau nen sir phat triSn ciia cay ma cung co su khac nhau. Cu thS, tai cong thiic 1- khong su dung san pham sau xii ly rom ra, chi8u cao cay ma sau 14 ngay dat 14 cm. Con tai 3 cong thiic sii dung san phSm sau xii ly ram ra thi cay ma d cong thiic 2 vdi li6u lugng san phdm sau xii ly la 30%, cay ma phat tri6n manh nhat vdi chieu cao dat 15,1 cm, cao han cong thiic 1 khoang 7,9%. Con cong thiic 3 va 4 vdi li8u ludng san pham sau xii ly sii dung 15n luot la
50 va 70% thi cay ma phat trien kera, chieu cao cay ma thap hon so vdi ddi chiing \hi lugt la 17,9 va 39,3%. Di8u nay xay ra co the la do sii dung qua nhieu va khong can doi san pham sau xii ly nen gay ra tinh trang dat canh tac bi ngo doc do tich tu qua nhieu mot loai nguyen to nao do va ngan can cay trong hSp thu cac chat dinh duong khac.
Qua ket qua tren cho thay, san pham sau xii ly rcrm ra bang ch8 pham vi sinh neu dugc sii dung vdi lieu lugng hgp ly thi se co nhiing tac dong tich cue den su sinh trudng va phat trien TAP CHI KHOA HQC VA CONG NGHE L A M NGHIEP SO 4-2014
l^ng dung cong nghf sinh hoc ciia cay trong, cd the sti dung lam phan bon
hiiu ca phuc vu san xuSt nong nghiep, hudng tdi phat trien mot nln nong nghiep xanh, sach, an toan va ben virng.
3.2. Ket qua irng dung chg phSm vi sinh trong xu ly chat thai chan nuoi Ion lam phan bon hiru c c
* Thanh phan vat ly, hod hoc cua sdn pham
Can cii vao k8t qua thu nghiem va ke thira ket qua nghien ciiu da dugc cong bo trong nude va tren the gidi, da tien hanh xay dung 01 mo hinh xii ly chat thai chan nuoi Ign tai dja ban xa Tien Phii, huyen Phii Ninh, tinh Phii Tho. Ket qua phan tich, danh gia su thay doi ve thanh phan hoa hoc ciia chat thai chan nuoi Ign trudc va sau xii ly dugc tong hgp tai bang 4.
Hinh 5. ChSt thai chan nuoi sau khi duffc xir ly bang che pham visinh Bang 4. Thanh phan ly, hod hoc cua cff chat tru&c vd sau khi xu ly Trang thai
CO chat
Tnroc khi u C T l „ , , . .
Sau khi u
T i u a c khi li C T 2 „ , , . .
Sau khi u O C 28,4 22,9
28,4 18,2
N
1,1 0,69
1,1 0,91
Chi tieu PiOs
0,16 0,17
0,16 0,21
phan tich (%) K , 0 0,35 0,37
0,35 0,40
pH 5,4 7,2
5,4 6,9
Do am 80 54
80 35
Ket qua bang 4 cho thay ham lugng cacbon t6ng s6 cua cong thiic 2 (cd sii dung che pham vi sinh vat) giam 35,9% so vdi trudc khi xii ly.
Trong khi dd d cong thiic ddi chiing (khong su dung che ph5m vi sinh) chi giam 19,4% so vdi trudc khi xu ly. Sir sai khac nay chiing td khi xii ly bSng vi sinh vat, qua trinh phan giai xenlulo, tinh bgt diln ra manh hon va nhanh han. K8t qua cung cho ihiy ham lugng P2O5, K2O CO xu hudng tang len so vdi ddi chiing do ham lugng cacbon tong so giam thong qua hoat dong cua vi sinh vat.
* Dgc diem cam quan cita sdn pham sau ii Sau khi xii ly, mau sac ctia nguyen lieu da cd nhiing thay doi dang ke so vdi liic chua li, do su chuyen hoa cac hgp chSt hihi ca nhd boat dong song cua vi sinh vat va cac phan ling hoa ly xay ra trong qua trinh xii ly ma chat thai chan nuoi Ign cd su thay doi v8 mau sac, tai xop va co kha nang giu am tot. Su thay ddi tinh chat ly hgc cua nguyen lieu trudc va sau khi xii ly so sanh vdi ddi chiing khong sti dung che pham vi sinh vat dugc trinh bay trong bang 5.
iTng dung cong nghe sinh hoc Bang 5. Tinh chat cdm quan cda chat thai
chan nuoi
Chi tieu danh gia Nguyen lieu u Thanh phSnca gidi:
- Doi chiing - Thi nghiem Mau sac:
- Doi chiing - Thi nghiem Miii:
- D6i chiing - Thi nghiem
Von cue, khong xop Toi xop Den Nau sam Hoi Khong con miii
Ket qua cho thay nhd hoat dong song ciia cac vi sinh vat trong che pham n8n san phdm sau xu ly mun va tai xop, kich thudc hat nho ban. Mau sac chuyen tu mau den thanh mau nau sIm. Dac biet la khong con miii hoi th6i khd chju ciia chat thai ban dau.
* Do chin va do an toan ciia phan li Do chin dugc xac dinh bang phuang phap do nhiet do san ph§m theo TCVN 7185: 2002, do an toan cua san pham dugc danh gia theo cac phuang phap sinh hoc, ket qua dugc th§
hien d bang 6 va hinh 6.
Bang 6. Kit qua kiim tra nhiet do trong tui sdn pham Nhiet as (*C)
Doi Chung Thi nghiem
Ngay thii nhat 31 29
Thoi diem do Ngiiy thix hai
33 29
Ngay thii ba 33 29 Ket qua danh gia do hoai muc cua san pham
theo tieu chudn Viet Nam TCVN 7185: 2002 cung cho thay nhiet do trong tui san pham cua
cong thiic su dung che pham vi sinh vat 6n dinh chiing to rang nguyen lieu da hoai muc hoan toan.
Hinh 6. Anh hu&ng cua san pham sau xu ly ch&t thai chan nuoi Iffn Un suphdt triin cua cay ma
Anh huwng ciia san phSm sau xi> ly chal thai chan nuoi Iwn len SIP p h ^ l trien ci:ia c i y ma
E 14
>= in n R
u 0
*"' BM!
^~^te"^
\ y i ^^
, -—
HMI1 ^ I H
Hinh 7. Biiu M tinh gia anh hu&ng cua sin phSm sau xu ly chat thai chin nuoi len suphit triin cua cay ma
TAP CHI KHOA HOC VA CONG NGHE LAM NGHIEP SO 4-2014
tfng diing cong nghe sink hgc Ket qua d bieu dd hinh 7 cho thSy, san
pham sau xu ly chSt thai chan nuoi cd nhung anh hudng nhat dinh d8n su phat triSn ciia cay ma. Trong 4 cong thiic, tai cong thiic 2 vdi lieu lugng san pham sau xii ly dugc su dung la 30% thi cay ma phat tri^n tdt nhdt vdi chidu cao dat 15,2 cm va cao hem 8,6% so vdi cong thiic 1- khong sii dung san phdm sau xii ly (14,0 cm), con cac cong thiic 3 va 4 vdi li^u lugng san pham sau xu ly bd sung vao ISn lugt la 50 va 70% thi chi6u cao cay ma cd xu hudng giam dan va thSp ban so vdi ddi chung lan lugt la 7,1% va 32%. Qua ket qua tren cho thiy, san pham sau xu ly chat thai chan nuoi cd anh hudng tdt nhat den su phat tnen ciia cay ma vdi lieu lugng su dung khoang 30%, Ii8u lugng nay neu bd sung vao cang cao (>30%) thi cang co anh hudng bat Igi tdi su phat trien cua cay ma.
Nhu vay, chat thai chan nuoi Ign sau khi xu ly bang che pham vi sinh vat cd the sii dung nhu mot nguon phan bon huu ca phuc vu cho san xuat ndng nghiep.
IV. KET LUAN
San pham thu dugc sau khi xu ly rom ra cd ham lugng OC 28,02%; N 1,87%; P2O5 0,57%;
K2O 1,53%; cd mau nau den, sgi ram mem, de miin. San pham thu dugc sau khi xii ly chat thai chan nuoi (phan Ign) cd ham lugng OC 18,2%; N 0,91%; P2Q5 0,21%; K2O 0,40%; cd mau nau sam, khong cd miii. Cac san pham sau xii ly cua cac md hinh deu dat do chin theo tieu chuSn TCVN 7185 ; 2002 va cd th6 su dung nhu mot loai phan bdn hiiu co sinh hgc.
TAI LIEU THAM KHAO
1. Pham Bich Hien (2012). Nglnen cuu vi smh vgl de xti ly chdt thai chan nuoi dang ran. Luan an tien si, Khoa Sinh hgc, Tmong Dai hgc Khoa hoc ty nhien.
2. Le Gia Huy (2010). Gido trinh cong nghe vi sinh vat xu ly chdt thai. >fha xuat ban Giao due Viet Nam.
3. Tigu ban ley thuat tieu chuin TCVN/TC134/SC3, TCVN 7185 . 2002 - Phan hiru ca vt sinh vat. Bo khoa hpc \'a Cong nghe.
4. Jedidi NO, CLeemput V, Mhiri A, Hachicha R, Hassen A (1991). Ulilisalwn du Cavbone Marque 14C pour I'Etude de la Mineralisation de Trois types de compost des ordures menageres. Revue de I'INAT, 6:
63-79.
REULTS OF MICROBIAL PRODUCT APPLICATION IN AGRICULTURAL WASTE TREATMENT TO AN ORGANIC FERTILIZER
Tran Van Cuong', Nguyen Van Huan', Nguyen Hong Ngoc',
Nguyen Quang Huy', Pham Van Ngoc', Phan Thi Lan Anh', Ha Van Huan^
SUMMARY
Agncultural waste is the waste emitted from agricultural activities and appear more and more areas in the rural while the ability of investment to handle, to reduce pollution is very limited. Thus, rural people are daily, hourly facing pollution worsened. For the purpose of selection and application of scientific and technological achievements in agriculture waste treatment that we carried out this study in Phu Tho province. The results showed that straw after treatment for content OC 28.02%; N 1.87%; 0.57% P2OJ; 1.53% K2O; dark brown color, soft straw, labile; The pig manure after treatment for content OC 18.2%; N 0 91%; 0.21% P2O5; 0.40%
K'O; dark brown color, no odor; product models are reaching maturity TCVN 7185: 2002 and can be used as a bio-organic fertilizer.
Keywords: Microbial product, organic fertilizer, waste.
Ngutri phan bien Ngay nhan bai Ngay phan bien Ngay quyet dinh dang
TS. Biii Van Thang lS/9/2014 01/10/2014 20/10/2014
