TAP CHi KHOA HOC, TRUdNG DAI HOG T K A VINH, S6 25, TUANG 3 NAM 2017
CAC YEU TO ANH H I T S N G DEN Y DINH KHOl SlT DOANH NGHIEP CUA SINH VIEN KHOA QUAN TRI KINH DOANH
TRl/OnVG DAI HOC KEVH TE - LUAT
DETERMINANTS TO STUDENT'S ENTREPRENEURIAL INTENTIONS OF FACULTY OF BUSINESS ADMINISTRATION AT UNIVERSITY OF
ECONOMICS AND LA W
Nguyen Hai Quang-^, Cao Nguyen Tning Cuong^
Tom tat - Nghien eim duae thuc hien nhdm muc tieu xdc dinh cdc yeu to dnh huang den y dinh kb&i su doanh nghiep (KSDN) cua sinh vien Khoa Qudn tri Kinh doanh Ti-uang Bqi hoc Kinh te - Ludl. DO- lieu nghien cuu duac thu thap tic 361 sinh vien (nam nhdt, nam hai, nam ba, nam tu) thong qua phuang phdp chon mau thuan tien.
Thuc hien mot nghien ciru khdm phd chung toi tim thdy c6 6yeu to dnh huong deny dinh KSDN cua sinh vien bao gom: (1) nhdn thuc kiem sodt hdnh vi, (2) dgng ca chon lam cong cho mot tS chue, (3) moi Uirang cho khai nghiep, (4) dong ca tu lam chu, (5) quy chudn chu quan vd (6) sif ho tra cua moi truang hoc thuat. Trong do, yeu to nhdn thuc hem sodt hdnh vi c6 tde dgng manh nhdt den y dinh khai su doanh nghiep.
Tir khoa: y dinh khdi su- doanh nghiep, sinh vien, qudn tri kinh doanh.
Abstract - The objective of this paper is to determine factors affecting on entrepreneurial intentions of business administration students of Faculty of Business Administration at Uni- versity of Economics and Law. The research data were collected from 361 students through convenience-sampling method. By conducting an exploratory study, we found that there are six fac- tors influencing students' entrepreneurial inten- tions including: (]) Perceived Behavioral Con- trol, (2) Organizational employment motivation, (3) Environment for Enlrepreneurship, (4) Self-
'Khoa Kmh l6 - Luai, Trudng Dai hoc Tra Vinh
^Quan iri kinh doanh, Tmcmg DH Kinh t6 - Luat - DHQG, TR Ho Chi Minh
Ngay nhan bai, 14/11/16, Xgay nhan ket qua binh duyci 06/03/17, Ngay chap nhan dang, 12/03/17
employment motivation, (5) Subjective norm and (6) Academic Support. In which. Perceived Be- havioral Control has the most powerful effect on entrepreneurial intentions of business adminis- tration students.
Keywords: entrepreneurial intentions, stu- dents, business administration,
I. GlCtI THIEU
Khai sir doanh nghiep (KSDN) luon c6 moi quan he rat chat che vai phat trien kinh te ciia mgt quoc gia. Boi vi doanh nghiep la mot trong nhung thanh phan kinh te chu lire dong gop to Itra vao tang truong kinh te, giam doi ngheo va tao ra cong an viec lam. Mot nen kinh t£ phat trien dugc la nho sir phat trien ve ca so lugrng va chat lucmg cua cac doanh nghiep.
Chinh vi le do, chinh phu cac nuac phat trien cung nhu dang phat tri6n deu danh nhieu chinh sach h6 tra va n6 luc de thiic diy viec khai su doanh nghiep, dac biet trong giai sinh vien khuyen khich hp khong di lam thuc ma hay tii tao viec lam, gia tang so lugng doanh nghiep cho phat trien kinh tc. Ly do c6 sir quan tam dac biet den thuc day linh than doanh nhan trong giai sinh vien bai vi luc lugng sinh vien la ngu6n luc quan trong cho khai nghiep [1], Vi vay, xa hoi ciin phai quan tam va tan dung hieu qua ngu6n lire phong phu nay. D6ng thai, cac nha nghien ciiu hy vong rang nhimg doanh nhan dugc dao tao lot sc lao ra cac doanh nghiep tang inrong nhanh va manh hon doanh nghiep cua nhung nguoi c6 irinh do thap.
Tuy nhien, mac dii KSDN va vai tro doanh nhan luon dugc d£ cao, song Vict Nam hien dang
TAP CHI KHOA HOC. TRUUNG D * ! HOC TRA VINH. SO 25, THA.VG 3 NAM 2017 lONHTfi-XAHOl
la nutjc CO ty le KSDN rat th2p so vdi cac nuac trong khu vuc. Ti le nguai truang thanh a Vict Nam CO y dinh KSDN trong vong 3 nam toi ciing a miic rat thap (18%), thap hon miic trung binh la 40% so vol cac nuac phat trien [2]. Phan Ian nguai KSDN a Vict Nam c6 trinh dp hpc van thap, con doi vdi nhung nguai c6 co hpi khcri su kinh doanh vai trinh do cao hon lai huang den viec di lam thue [3],
Ngoai ra, cac nghien cuu ve khai nghiep trong nude khong nhieu, dac biet la rat it nghien ciiu vc khai nghiep ciia sinh vien, nen viec thu thap thong tin va dua ra cac giai phap nham ho trg sinh vien KSDN con nhieu han che.
Tai truong Dai hpc Kinh te - Luat, dac biet la Khoa Quan tri Kinh doanh, de thiic day viec khcri su doanh nghiep trong sinh vien, nha truong va sinh vien da phoi hgp thanh lap cau lac bg GPA, ma cac cuoc thi va cac buoi trao doi ve khai sir doanh nghiep. Vice dua ra cac giai phap nham thiic day tinh than khai nghiep va "tu duy lam chu" trong sinh vien noi rieng va cac tang lop dan cu noi chung tra nen cap bach hon bao gia het nham giam bdt ap lire ve van de viec lam cho xa hoi. Tuy nhien, cau hoi dat ra la dieu gi anh huong den y dinh KSDN?
Chinh vi vay, nghien ciiu nay nham cung cap phan nao thong tin cho nhung muc dich noi tren, dac biet la sinh vien Khoa Quan tri Kinh doanh, Tniong Dai hgc Kinh te - Luat.
n. CO SCJ LY THUYET VA MO HINH NGHIEN CUtr
Theo McStay [4], cac nghien ciiu ve y dinh khdi nghiep thuang dua tren cac hpc thuyet sau:
ly thuyet hanh vi ke hoach (Theory of Plarmned Behavior - TPB) cua Ajzen (1991), mo hinh su kien khdi nghiep (Shapero's Entrepreneurial Event) cua Shapcro va Sokol (1982), ly thuyet nhan thiic xa hoi (Social Cognitive Theory) ciia Bandura (1986). Trong do, mo hinh ly thuyet hanh vi ke hoach eiia Ajzcn (1991) la mot trong nhimg mo hinh dugc six dung pho bien nhat de giai thich y dinh KSDN ciia mot ca nhan. Ly thuyet hanh vi kc hoach cua Ajzen (1991) cho rang y dinh thirc hien mot hanh vi chiu tac dgng ciia 3 yeu to: thai do cua ca nhan, quy chuin chii quan va nhan thiic kiem soat hanh vi. Ben canh do, trong mo hinh Social Cognitive Theory
ciia Bandura (1986), cac yeu to ngii canh cQng CO anh hudng dang kc, su tuong tac giua con ngudi va moi trudng tao ra niem tin va nang lire nhan thiic cua mot ngudi, nhiing thii dugc phat trien va anh hudng bdi moi trudng vat chat va xa boi. Cae yeu to ngu canh sau nay dugc sii dung nhieu trong cac nghien ciiu vc y dinh khdi nghiep nhu: nghien ciiu "Cae yeu to gia dinh, dac diem ca T3han va su tu hieu qua la yeu to quyet dinh ciia y dinh khdi sir doanh nghiep ciia sinh vien cao dang nghe tai bang Oyo, Nigeria"
ciia Akanbi (2013), nghien ciiu "Anh hudng ciia mgt so yeu to ca nhan den y djuh khdi su doanh nghiep" ciia Olakitan (2014)...
Ngoai ra, nghien ciiu ciia Amos va Alex [5]
CO xem xet mgt so yeu to quan trgng anh hudng den y dinh khdi su doanh nghiep ciia sinh vien nganh kinh te, ket qua khao sat chi ra rang: gidi tinh, CO cha me lam kinh doanh, quy chuan chii qimn, nhan thtic kiem soat hanh vi, thai do eiia ca nhan, dieu kien moi trudng thuan Igi va su ho trg cua moi trudng hgc thuat la nhiing yeu to quyfit dinh y dinh KSDN. Con theo nghien ciiu eiia Phan Anh Tii va cgng su [6] khao sat sinh vien Khoa Kinh te va Quan tri kinh doanh, Trudng Dai hgc Can Tho, cac tac gia ciing tim thay eo 5 nhan to anh hudng den y dinh KSDN eiia sinh vien bao gdm: (1) thai do va tu hieu qua, (2) giao due va thdi ca khdi nghiep, (3) nguon von, (4) quy chuan chii quan va (5) nhan thiic kiem soat hanh vi.
Sau khi tien hanh luge khao tai lieu trong va ngoai nude, dua theo mo hinh nghien ciiu dugc phat trien bdi Amos va Alex [5], nghien ciiu nay de xuat mo hinh nghien ciiu ly thuyet xac dinh cac yeu to anh hudng d6n y dinh khdi su doanh nghiep ciia sinh vien Khoa Quan tri Kinh doanh, Trudng Dai hgc Kinh tS - Luat nhu Hinh 1.
Tuy nhien, trong nghien cim nay, yeu t6 gidi tinh va yeu to nam hgc (sinh vien nam 1, 2, 3, 4) ehi dugc xem xet dua vao nham phuc vu cho muc dich ihong ke, d6ng thdi la nhan t6 chi thi ciia y dinh khdi su doanh nghiep, dieu tifit moi quan he giira cac bien va y dinh klidi sir doanh nghiep. Day ciing la diem mdi \a khac biet so vdi mgt sd nghien ciiu trude day, thudng chi tap trung vao doi tugng nghien cuu la sinh vien nam 3 va nam 4 (nam cudi). Ly do ciia su chgn lira nay la vi ca hoi khdi nghiep la nhu nhau cho
TAP CHi KHOA HQC TRUCING DAI HOC TRA VINH, SO ZS, THANG 3 N A M 2017 KINHTfe-XAHOl
bSi ky sinh vien nao (vi du nhu ban ca phc "take away", ban hoa...).
III. PHUONG PliAP NGHIEN CUtJ A. Phumig phdp thu thap die lieu
Nghien ciiu nay su dung phuong phap chgn mlu la chpn mlu thuan tien, phi xac suat vi nhiing kho khan trong qua trinh tiSp can cac doi tugng nghien ciiu, ciing nhu phu hgp vdi muc dich va difiu kien ciia ngudi lam nghifin cii'u.
Day la each chpn miu khong theo quy luat ngau nhien, ngudi nghien ciiu cd the thuc hien theo su thuan tien, chpn nhiing phSn tii ma c6 thfi tiep can dugc. D6i tugng nghien ciiu la sinh vien Khoa Quan tri Kinh doanh, Trudng Dai hpc Kinh tc - Luat. Theo nghien ciiu ciia Hair va cgng su [7], dh CO the phan tich nhan t6 kham pha (EFA), chiing la can kich Ihudc mhi toi thi6u gap 5 Ian s6 lugng bicn quan sat trong mo hinh nghien cmi. Ben canh do, d6 tiSn hanh phan Itch hoi quy mot each tSl nhat, Tabachnick va Fidell [8]
eho rang kich thudc mau can phai dam bao theo cong ihiic n > 8m + SO, trong do, n la ca mau, m la so bicn doc lap ciia mo hinh, Vi vay, mo hinh dang nghien ciiu eo 4 bien doc lap va 1 bien phu thugc vdi 52 bien quan sat nen so lugng mau hgp le toi thieu can phai thu thap la 260 mau.
Dc dam bao so lugng mau theo yeu cau, tac gia da phat phi5u khao sat true tiep va gih mail den sinh vien cae khoa 2012, 2013, 2014, 2015 kem dudng link bang khao sat online, ket qua thu ve dugc 445 mlu bdi dap, trong do cd 361 mlu CO y dinh khdi sir doanh nghiep, chiem 81.7%) long so mau hgp le, dugc Igc ra tir eau hoi gan Ipc: "Anh/Chi cd phai la sinh vien Khoa Quan tri Kinh doanh, Trudng Dai hgc Kinh tS - Luat, Dai hpc Quoc gia Thanh pho Ho Chi Minh" va
"Anh/Chi cd y dinh khdi su doanh nghiep kinh doanh trong mgt ITnh vuc bat ky d hien tai hoac tuong lai", dat yeu cau so vdi raiic toi thicu 260 mau. Nhu vay, so lieu dugc thu thap dam bao thuc hien lot mo hinh nghien ciiu.
B. Phuong phdp phdn tich
Trong bai nay, chiing toi sii dung hai phuong phap nghien ciiu: dinh linh va dinh lugng, va Irki qua hai giai doan nghien ciiu so bg va nghien ciiu chinh thiic, dugc mo la lom tat nhu sau:
Bai nghien ciiu nay ap dung mo hinh nghien ciiu dupe phat trien bdi Amos va Alex [5], bo ticu chi gom 52 cau hoi dugc thua kc, tdng hgp va hieu chmh tii nhieu tac gia, Thang do 5 miic do dugc sii dung trong nghien ciiu nay, tuang ling vdi miic "hoan loan khong dong y" = 1 va
"hoan toan ddng y" = 5. Ngoai ra, tac gia con bo sung them hai cau hdi vc thong tin ca nhan phuc vu muc dich thong ke la "gidi tinh" va "hien dang la sinh vien nam...". Mac du thang do cac bien da dugc ki£m dinh bSng cac nghien ciiu tiudc ciia Amos va Alex [5], tuy nhien, do mo hinh nghien ciiu dugc xay dung dua tren mo hinh d nude ngoai va ciing la nghien cihi mdi d mot quoc gia CO bdi canh kinh t6, ngdn ngu va the che khac vdi cac nude khac nen cSn phai hieu chmh va bd sung cho phu hop vdi cac dieu kien nghien ciiu d Viet Nam, cu the ban la phii hgp vdi ph^im vi nghien eiiu ciia dd tai. Ngoai ra, viec chuyen tai cac khai niem nay sang ngon ngii ti6ng Viet cung can dugc doi chiing thue te de dam bao dp tin cay va gia tri. Do do, phuong phap nghien ciiu so bg dinh tinh dugc sii dung, thong qua ky thuat thao luan sau dua tren cac ngi dung da chuan hi trude.
Qua qua trinh thao luan sau vdi 10 chuyen gia, nha quan ly va sinh vien, mo hinh van khong thay doi so vdi md hinh gdc, tuy tihien, thang do da dugc hieu chinh, nit ggn con 50 phat hieu. Noi dung ehi tiet dugc trinh bay trong Bang 2 ciia bai nghien ciiu nay. Tir ket qua nghien ciiu scr bg dinh tinh la bang cau hdi khao sat, ti6n hanh gui bang khao sat cho khoang 30 sinh vien Khoa Quan tri Kinh doanh, Trudng Dai hgc Kinh te - Luat theo phuong phap thuan tien d6 kiem tra ve tir ngu, y nghia, chi6u dai, hinh thiic trinh bay va cac hudng tra Idi chua ludng trude dupe. Sau do, bang cau hdi dugc dieu chinh Ian cudi ciing dc san sang cho giai doan nghien ciiu chinh thuc.
Sau khi khao sat so bg dinh lugng, khong c6 hieu chinh hay bQ sung nao th6m. Vi vay, bang cau hoi cho khao sat thii tiap tuc dugc su dung cho giai doan khao sat dmh lugng chinh ihiic.
Nham xac dinh cac y6u id anh hudng den y dinh khdi su doanh nghiep ciia sinh vien nganh Quan tri Kinh doanh, Trudng Dai hpc Kinh tS - Luat, qua trinh phan tich dugc thuc hien theo cac budc sau: budc 1: kiem dinh dp tin cay ciia thang do bang each su dung he s6 tin cay Cronbach's
TAP CHi KHOA H p c , TRUdNGDAI HOC TRA VINH, Sd 25, T H A N G 3 NA.M 2017 KINHTfi-XAHOl
C a c y e u to thai do:
- Sa V chu vi qin"en l u c - Ca hoi V'nli i^ n t h i thack
• Sw ghi nhan ban than va sy
- Sii dam bao va ganh olng
- Lan n i n h trach. nhieni- - Moi tnj&ng xa t o n a Nghd nghiep.
Quy chuan chii quan
I Nban tbiic Idem soat hash
Cacvgu -Sir he rfmat.
V
to ngO: canh:
aa cua moi tra Jims cho khdi
fflighoc
Biea dicu tiet/ kiein soat:
- G i o i t i n h . - Nam hoc (smh vtfti cSm 1 , 2 , 3 , 4 ) .
Y ffiiih KSDN
Hinh 1: Mo hinh nghien cihi
Bang 1. Phuong phap nghien ciiu
Biro-c
1
2
Giai doan nghien cuu
S a b p
Chi'nh thilc
Pbinnig p b a p nghien clhi
Dmh tinh
Dinh lugng
Dinh lucmg
Ky thuat Thao luan sau vdi ! 0 chuyen gia, nha quan ly
Khao sat thir qua bang cau hoi dugc hoan thanh sau ngbicn cihi dinh linh khoang 30 sinh vien.
Khao sat chinh thirc qua bang cau hoi hoan chinh, Xii ly, phan tich du lieu b i n g SPSS.
Bang 2. Phuang phap nghien ciiu
Birdrc
1
2
Giai doan nghien cihi
S o b g
Chinh thuc
Phinxng p h a p nghien clhi
Dinh tinh
Dinh lugng
Dinh lugng
K y thugt Thao lu|n sau vdi 10 chuyen gia, nha quan ly va sinh viEn.
Khao sat thii qua bang cau hoi dugc hoan thanh sau nghien cmi dinh tinh khoang 30 sinh vien.
Khao sat chinh thiic qua bang cau hoi hoan chinh.
Xii ly, phan tich dir heu bIng SPSS
Alpha, de loai cac bicn khong phii hgp vi cac bipn rac nay cd the lao ra cac yeu to gia trude khi phan tich nhan to EFA; budc 2: phan tich nhan to kham pha EFA dugc sir dung de kiem dinh gia tri ciia thang do, nil gpn bicn trong tap dii lieu, nhdm cac bicn c6 moi tuong quan chat chc vdi nhau thanh cac nhan to dai dien. Phan tich nhan to kham pha doi hdi phai thda man mot so dieu kien, trong do, he so KiMO la chi ticu dung dc xem xet su thich hop cua phan tich
nhan l6 phai dat giua 0,5 va 1,0 thi phan tich nhan Id mdi thich hgp, kiem dinh Bartlctt c6 y nghTa thong kc (Sig. < 0,05); cac bicn cd he s6 iruycn tai nhd hem 0,4 sc bi loai, khac biet he sd tai nhan to Factor Loading cua mgt bicn quan sal giQa cac nhan Id phai > 0,3; dong thdi, long phuang sai trich phai dat hem 50% [9]; budc 3:
phan tich tuong quan va hdi quy tuyen linh dc xac dinh miic do anh hudng ciia cac y6u l6 d6n y dinh khdi su doanh nghiep; dong thdi, kiem dinh
TAP CHi KHOA Hgc, TUgdNG DAI HOC THA VINH. s 6 25. THANG 3 NAM 2017
de SO sanh su khac biet giiia cac nhdm smh vien nam va nir, cac nhom sinh vien nam nhat, nam hai, nam ba va nam tu doi vdi y dinh KSDN va cac yfiu t6 tac dpng d6n y dinh KSDN.
IV. KET QUA THAO LUAN A. Thong tin mau nghien cuu
1) Dac diim mdu khdo sdt: Phan ioai ngudi tham gia tra Idi bang cau hdi theo nhom sinh vien cd y djnh KSDN va khong c6 y dinh KSDN, gidi tinh, theo nam hpc (nam 1, nam 2, nam 3, nam 4), thong tin thong ke dugc nhu sau: tdng so mau khao sat dugc la 445 mlu thong qua hinh thiic phat phi6u khao sat true tiSp va khao sat online, trong do:
- Cd 3 mlu khong hgp le - khong phai la doi tugng khao sal (khong phai sinh vien Khoa Quan tri Kinh doanh - Trudng Dai hpc Kinh IS - Luat), - Co 442 mau hgp le (la sinh vien Khoa Quan tri Kinh doanh, Trudng Dai hgc Kinh tS - Luat), vdi:
+ 81 mSu khao sat (sinh vien) khong c6 y dinh KSDN trong mgt ITnh vuc bSt ky d hien tai hoac tuong lai, chi6m 18,3% tdng sd mau hgp le.
+ 361 mlu khao sat (sinh vien) ed y dinh KSDN trong mot ITnh vuc bat ky d hien tai hoac Urong lai, chiem 81,7% tdng sd mlu hgp le.
2) Mo td thong ke nhom sinh vien eo y dinh khdi su doanh nghiep: Tong so sinh vien ed y dinh khdi su doanh nghiep trong nghien ciiu nay la 361 sinh vien. Ket qua chi tiet nhu bang ben dudi:
Bang
! .Nhta
T"!
>. Thon^
CO y Sinh vien
ke sd luong sinh vien dinh KSDN
1 x a . • X . : T ^ n , ' 1
2 * 2 i 3 i 3 4 i i
T6n<,;
22 67 89 23 62 85 31 57 88 31 ' 68 99 107 254 361 '
- Trong Bang 3, long the mau cd so lupng nam la 107 ban (chiem 29,6%), sd lugng nu la 254 ban (chiem 70,4%). Dicu nay cd the giai thich la do dac thu nganh hpc quan tri kinh doanh noi rieng ciing nhu cac nganh hgc Ihupc khoi nganh kinh tc noi chung, so lugng sinh vien nu theo hpc thuong chiem ty Ic Idn.
B. Ket qud kiim dinh do tin cay cua thang do b&ng he so Cronbach's Alpha
Trude khi dua vao phan tich nhan t6 kham pha, dii lieu nghien ciiu sc dugc dua vao kiem dinh thang do bang cong cu Cronbach's Alpha cua phan mlm SPSS, nhSm kiam tra do tin cay ciia thang do.
Ket qua kiem djnh do tin cay cua thang do vdi 50 bi6n quan sat do ludng cac yeu to anh hudng • den y dinh khdi su doanh nghiep ciia sinh vien, trong qua trinh kiem dinh cho tiing yeu to thi c6 1 biSn quan sat bi loai vi cd he so tuong quan bien - long (Corrected item - total correlation) nhd han 0,3 (QCCQ05) [10], 3 bien quan sat bi loai do he sd Cronbach's Alpha n6u loai bien lam cho dp tin cay ciia thang do tang len (SDBGNOl, XHNN03, MTHTOl). Ket qua kiem dinh cu6i cimg sau khi loai bd 4 bien quan sat nay ra khoi mo hinh cho thSy be sd Cronbach's Alpha ciia lung ygu td Idn han he sd Cronbach's Alpha ban dSu va he so tuang quan bien-tong ciia 46 bien quan sat con lai trong md hinh deu Idn han 0,3.
Do do, cac bi£n con lai dupe dua vao sii dung trong phan tich nhan td kham pha tiep theo.
C. Ket qud phdn tich nhdn to khdm phd (EFA) Qua 5 ISn phan tich nhan td kham pha voi 42 bien quan sat ciia cac bien doc lap, ket qua cdn lai 38 biSn quan sat, loai bo 4 bien quan sat CHKTTTOl, MTKN05, CHKTTT03, CHKTTT04 do khac biet he sd tai nhan td Factor Loading < 0,3.
KSt qua phan tich nhan to Ian 5 vdi 38 biSn quan sat cdn lai dugc dua vao phan tich, nit trich len 8 nhan Id va giai thich dugc 62,077% biSn thien ciia dii lieu. Miic y nghTa cua kiem dinh Bartlctt = 0,000 nho han 0,05 nen cac bien quan sat ed tuong quan xct tren pham vi long the. He so KMO = 0,856 Idn han 0,5 nen dii lieu phan tich nhan td la phii hgp. Tat ca cac bien c6 he sd tai nhan td deu Idn ban 0,4 nen dat yeu cau vc gia tri hdi tu. Dong thdi, khong c6 bicn nao lai icn hai nhan td cd miic khac biet nhd hon 0,3 nen dat yeu cau vc gia tri phan biet.
Nhu vay, ket qua phan tich nhan td kham pha cho thay, thang do cac bicn doc lap c6 anh hudng den y dinh KSDN tir 4 nhom yeu td ban dau sau khi phan tich nhan t6 kham pha EFA thi dugc nhdm lai thanh 8 nhan td vdi 38 bicn quan sat.
TAP CHi KHOA HQC, TB.U6NG DAI HOC T R A VINH. $ 6 25, T H A N G 3 NAM 2017 KINH T £ - X A Hpi
Bang 4. Bang thong ke he sd tin cay cac -thanh phan Ihang do tvr tinh toan sd lieu dieu tra
STT
1
2
3
4
5
T h a n g da
Nh6iD cac yeu to thai do Svr tir chii va quyen luc Cu hOi kinh te va Ihii thSch Sughi nhan bin than va Sir tham gia Su dam bao va ganh n | n g cong v i ^ Lin trinh trach nhiSm Ngh^ nghilp Q u y chuan cbu q u a n N h a n thurc k i i m so St
C a c yeu to ngii',cinh Su h5 trg ciia moi truong hpc thuat Moi truong cho khoi nghiep
•i dinh khoi sir doanh nghifp
Su
s i t
4
5
5
3
3 2 4
5
6
S
4 Cron- b a c h ' s Alpha
0,732
0,663
0,697
0,822
0,792 0,744 0,894
0,807 He s€ 1
0,480
0,383
0,367
0,668
0,563 0,596 0,687
0,504
1
0,862
0,772
0,82E 0,595
0,435
0,596
Cac nhan td trich ra deu dat dp tin cay va gia tri.
Chi tiet 8 nhan td mdi sau khi nhdm va dat ten lai nhu sau:
D. Kit qud phdn tich tuong quan vd hoi quy Trude khi tien hanh phan tich hoi quy, kiem dinh mdi quan he tucmg quan giira cac bicn doe lap va bien phu thuoc dugc thuc bicn. Ket qua kiem dinh Pearson cho thay khong c6 hien lupng da cgng tuycn. Ben canh do, ket qua nay cung dugc xac nhan thong qua tat ca he sd phong dai phuang sai (VIF) deu nhd hem 10.
Ket qua phan tich hdi quy tuycn tinh cho thay mo hinh cd he so Sig. F nhd hem rat nhieu so vdi miic y nghia a = 5% nen mo hinh hoi quy la cd y nghTa va phii hop vdi tap dii lieu thu dugc.
Do do, eac bien ddc lap trong md hinh cd moi quan h% ddi vdi bicn phu thuoc y dinh KSDN.
He sd Durbin - Watson ciia mo hinh la 2.022 chiing td md hinh Idifing ed hien tuong tu tuong quan [II].
Trong md hinh nay, dua 8 bien doc lap vao md hinh va md hinh cung c6 y nghia thdng kc (R^
hieu chinh - 37%, F = 27,398, Sig. F < 0,05).
Can cii vao ket qua ciia bang 3, he sd R2 hieu chinh la 0.37 nhd hon RJ2 la 0,384 chiing td md hinh hdi quy phii hop vdi du lieu d miic 0,37, CO nghTa la cd 37% su bien thien ciia y dinh KSDN dugc giai thich bdi cac bicn cd trong md hinh. Vdi gia tri nay trong cac nghien ciiu nhan td kham pha mdi, dp phu hgp ciia md hinh la chap nhan dugc.
Dua vao phuong trinh hdi quy tu md hinh d tren, chiing tdi ket luan ring c6 6 bien c6 y nghia thdng ke, bao gdm TLC, CLC, MTHT, KSHV, QCCQ, MTKN. Trong do, yeu td nhan thiic kiem soat hanh vi (KSHV) c6 anh hudng manh nhat, ke den 1^ y' dinh KSDN ciia sinh vien, yeu td dgng CO chpn lam cong cho mgt td chiic cd tac dgng am den y dinh KSDN cua sinh vien.
Ve su khac biet giiia cac nhdm sinh vien nam va nix ddi vdi y dinh KSDN va cac yeu td tac dgng den y dinh KSDN, thdng qua ket qua kiem dinh T-Test cho thay nhan thiic kiem soat hanh vi (Sid. Error MeanNam = 0,06953 > Std. Error MeanNu = 0,04394), mdi trudng ebo khdi nghiep (Std. Error MeanNam = 0,06730 > Std. Error MeanNa = 0,04708) dSn y dmh KSDN giua nhdm sinh vien nam va nhdm sinh vien nu cd anh hudng din y dinh KSDN ciia sinh vien nam la cao ban so vdi sinh vien nir (Sig. < 0,05 d do tin caiy 95%). Nghien ciiu GEM [12] ciing chi ra rang nam gidi thudng nhay ben va cd nang luc kinh doanh tot hon nu: gidi. 0 hau bet cac nude tham gia nghien ciiu GEM 2013, ty 16 nam gidi nhan thay ed co hdi de bat dau kinh doanh va tu danh gia cd dii nang lire kinh doanh deu cao hem d nu gidi. 0 Viet Nam, ty Ic nay d nam gidi Ian lugt la 39,4% va 56%, trong khi d nu gidi chi dat 34,3% va 44%. Do do, sir lac quan va tu lin thuc hien vice tu lam chii ciia sinh vien nam se cao hon. Ngoai ra, y dinh KSDN ciia nhdm sinh vien nam la cao hon so vdi sinh viCn nii (Std.
Error MeanNam = 0,06831 > Std. Error McanNu
= 0,04656 va Sig. < 0,05 d dp tin cay 95%). Kei
TAP CHi KHOA HOC, TUgCWG BAI HQC TRA VINH, s 6 25, THANG 3 NAM 2017 KKHTfi-XAHOl
Bang 5. Ket qua phan tich HFA ddi vdi thang do cac bicn ddc !
1 Bicn quan sal
STCQL02 STCQLOI STCQL04 SGXTGOl X H N \ 0 2 CHKTTT02
XHNNOl CHKTTT05
STCQL03 LTTNOl SDBGN04
LTTX03 SDBGN03 SDBGN02 LTTN'02
Nhan 10 1 1 2
0,686 0,685 0,684 0,655 0,640 0,623 0,615 0,609 0,591
MTiiT06 ! 1 MTHT05
MTliT07 ' MTIiT04 , MTHT03 MTHT02 KSHV02 KSHV03 n KSHVO] 1 KSHV04 KSHVOS QCCQ03 QCCQ02 QCCQ04 QCCQOl
0,791 0,775 0,762 0,744 0,730 0,679
0,318 MTK.N02 ( 1 MTKN04 1 MTKXI13 ' 1
3 j 4 5 j 1
0.807 0,797 0,754 0,735 0,698 0.697
1
1
i 1 i,
i0,805 0,773 0.719 0,709 0,574
0.845 0,840 0,835 0,718
j 1 1
MTKNOl : 1 1 1 S G M G 0 2 1 ; SGNTGf)3 1 1 SGXTG(15
SGXTG04
Ngi on. Ti 1/2 todi
\
tir so lieu a
6 • 7 1 8
1
;
1'
1i i
1
]
!
11
1 i
1
11 1 1 1 0,779 ! 0.749 0.739 0.672
0,853 0.819 ,
! 0,804 0,685 1 eu Ira cua ng hien ci
Ten nhan to mdi
Dgng CO l\i lam chii
Dpng c a chpn lam cong cho mgt to chuc
Sit ho trgr cua moi trucmg hpc thuat
Nhan thiic kiem soat
Quy chuan chu quan
M6i trutmg cho khoi nghiep
Sii ghi n h ^
Sy tham gia ru
TAP CHi KHOA HQC, TRUdNG DAI HOC TRA VKH, S6 25, THAKG 3 NAM 2017 KINH T ^ - X A BOI
Hinh 2: Md hinh nghien ciiu hieu chinh
• Bang 6. Ket qua phan tich hdi quy tuyen tinh
S T T
I 2 3 4 5 6 7 8
Bicn doc lap
Dgng CO tu lam chu
Dgng c a chgn lam cong cho mgt to chiic Su ho tro ciia moi tiuimg hgc thuat Nhan Ihiic kiem soat hanh vi Quy chuan chu quan Moi truong cbo khoi nghiep Su ghi nhan ban than Su tham gia
K y h , ™
TLC CLC MTHT KSHV QCCQ MTKN SGN STG R2
R 2 h i e u chinh F cua mo hinh H? s5 Sig. F He so Diabin-Watson
Mo hinh nghien cIru Beta
0,180 - 0 ^ 4 5 0,095 0.405 0,103 0.192 0,063 0,060
Beta c h u i n h6a
0,118*
- 0 , 2 7 5 "
0,093*
0,387**
0 , 0 2 * 0 , ! 8 7 "
0.058"^
0,070""
Sig.
0,019 0.000 0,042 0,000 0,023 0,000 0,214 0,152
V I F 1,428 1,247 1,191 U 0 8 1,385 1,190 1,224 1,348 38,4%
37%
27,398 0,000 2,022
Nguon: Tinh todn tir so lieu dieu tra cua nghien euu
: y nghia thong ke 5%, **; y nghia thong ke 1%, ns: kliong co y nghia thong ke.
qua phd hgp vdi bao cao chi sd kinh doanh Viet Nam nam 2013 [12], y dinh KSDN d Viet Nam cao hem d nam gidi so vdi nii gidi (25,3% so vdi 22,9%).
Ben canh dd, anh hudng ciia cac yeu td quy chuan chit quan, dpng ea tu lam chit, dgng co chgn lam edng cho rapt to chiic (dugc tach ra tir nhdm cac yeu td thai dp) va SL: ho trg cita mdi trudng hgc thuat den y dinh KSDN cGng cho thay khong cd su khac biet giua nhdm sinh vien nam
va sinh vien nu (Sig. > 0,05 d do tin cay 95%).
Ket qua nay phu hgp vdi nghien ciiu cua Phan va cgng su [6]. Do dd, ham mudn KSDN deu cd d ca sinh vien nam va nu.
Vc su khac biet giira cac nhdm sinh vien nam nhat, nam bai, nam ba va nam tu ddi vdi y dinh KSDN va cac yeu to lac dgng den y djnh KSDN, ket qua kiem dinh Anova cho thay co su khac nhau giiia cac nhdm sinh vien vc yeu to su hd trg ciia mdi trudng hgc thuat (MTHT), mdi trudng
TAP CHi KHOA HOC, TRl/flNG BAI HOC-mA VINH. S6 25, THANG 3 NAM 2017 KINHTg-XAHOl
cho khdi nghiep (MTKN) va nhan ihiic kiem soat hanh vi (KSHV) tac dpng d6n y dinh KSDN (vi Sig. < 0,05 d dp tin cay 95%). Cac bifin dpng co tu lam chu (TLC), dgng ca chpn lam cong cho mot 16 chuc (CLC), quy chuln chii quan (QCCQ) va y dinh khdi su doanh nghiep (KSDN) chua nhan thay sir khac biet gma cac nhom sinh vien lac dpng den y dinh KSDN (Sig. > 0,05 d dp lin cay 95%).
V KET LUAN VA HAM Y Nghien ciiu da xac dinh dugc cac yeu td va miic dp anh hudng ciia cac yeu to den y dinh KSDN ciia sinh vien Khoa Quan tri Kinh doanh, Trudng Dai hgc Kinh te - Luat. Dong thdi, ciing phan tich va danh gia su khac biet giua cac nhdm sinh vien nam va nii, sir khac biet giiia cac nhdm sinh vien nam nhat, nam hai, nam ba va nam tu ddi vdi van de nghien ciiu.
Qua phan tich, co 6 yeu to dpc lap anh hudng den y dinh khdi su doanh nghiep cua sinh vien xep theo thii tu giam dkn (khong xct ve dau) ISn lugl nhu sau: (1) nhan thiic kiem soat hanh vi, (2) dpng CO chpn lam edng cho mgt td chiie, (3) moi trudng eho khdi nghiep, (4) dpng ca tu lam chii, (5) quy chuan' chu quan va (6) su hd trg cua mdi trudng hpc thuat. Cac yeu to nay dSu cd y nghia vh mat thfing ke vdi miic y nghia 5%.
Md hinh giai thich dugc 37% bi6n thien ciia bi6n phu thuoc.
Ket qua nghien ciiu cung tim thdy co su khac biet giiia cac nhdm sinh vien nam va nii d6i vdi cac bien y dinh khdi su doanh nghiep (KSDN), mdi trudng cho khdi nghiep (MTKN), nhan thiic kiem soat hanh vi (KSHV).
Con khi so sanh su khac biet v6 cac y6u 16 anh hudng din y dinh KSDN va y dinh KSDN giiia cac nhom sinh vien nam nhdt, nam hai, nam ba va nam tu Khoa Quan tri Kinh doanh, chi cd yeu 16 moi trudng cho khdi nghiep (MTKN), su h6 trg cua_m6i trudng hpc thuat (MTHT) va nhan thiic kiem soat hanh vi (KSHV) la co sir khac nhau gma cac nhdm sinh vien nay.
Tir ket qua nghien cim nay, tac gia mu6n d6 xuat mot s6 ham y cho nha trudng, cac t6 chuc ho trg khdi nghiep, cac ca quan quan ly vT m6 iTong vice thiet lap cac giai phap tang cudng y dmh KSDN ciia sinh vien, lam li6n d6 chn i^ir
thiic day hanh dgng KSDN ciia sinh vien khi ra trudng sau nay nhu sau:
Thir nhat, can nang cao kha nang nhan thiic kiem soat cua sinh vien, tao ra dgng lire, kich thich sinh vien sang tao y tudng va hanh dpng vdi tinh than tu tin "tu than lap nghiep". Vice nay co the thuc hien dugc thdng qua: dao tao va trang bi kien thiic ky nang kinh doanh tai trudng;
phd bien rgng rai cac chuong trinh nhan thiic vl kinh doanh de cac ca nhan cd the tu danh gia nang luc hoac didu kien kinh doanh ciia minh;
ddng thdi, phat trien cac khda dao tao cac ky nang KSDN cho sinh vien, giiip sinh vien lir lin ban de tham gia vao kinh doanh. Trudng dai hpc ndi chung, don vi dao tao nganh quan tri kinh doanh ndi rieng, ein thudng xuyen td chiic cac cdc budi hdi thao, tpa dam kinh doanh, tao cac san choi de phat trien y tudng KSDN; dao tao nganh quan tri kinh doanh nSn phat trien chuong trinh dao tao theo hudng tiSp can, tuang tac thuc tien hoat dpng kinh doanh, ddng thdi bo sung dao tao them cac hpc phan ve KSDN vao khung chuong trinh dao tao theo "hudng md".
Thti hai, mudn nang cao y dinh KSDN cua sinh vien, can phai tich cue ddi mdi cac chucmg trinh dao tao, khuyen khich sinh vien tim hiSu v6 edng vice kinh doanh, khdi sir kinh doanh va nang cao nang lire. C4n cd hudng din cho cac sinh vien ve ky nang khdi su doanh nghiep de cac sinh vien cd the tu tao viec lam b^ng each ket hop sii dung chuyen mdn ciia minh khdi su trong nganh, linh vuc ma minh cd chuyen sau.
Thii ba, can cdi thien cac diSu kien kinh doanh, giim thieu cac thii tuc hanh chinh phiic tap, minh b^ch hda eac cbinh sach, tao dJ6u kien thuan lai de ngudi lam kinh doanh cd the tifip can cac thdng tin va su trg giiip, tang cudng su h6 trg tai chinh cho hoat ddng khdi nghiep th6ng qua cac nha tai trg, cac quy dau tu cho khdi nghiep, cac vudn uom doanh nghiep de trg giiip tich cue cho qua trinh dao tao va thiic dSy y dinh KSDN...
Thii tu, tang cudng tuycn truyen cac tim guong doanh nhan tieu biCu, thanh dat, cac difin hinh doanh nhan vugt khd, kien dinh vdi muc tieu kinh doanh va biet each khkc phuc nhiing khd khan trong kinh doanh, nang dgng ddi mm sang tao dc duy tri cong vice kinh doanh dc sinh vien cd khai khao lam giau, co ddng lire
TAP cm KHOA Hpc, TRUdNG DAI HOC TRA VINH, sd 25, THANG 3 NAM 2017 KINHTfi-XAHpI
Thii nam, nha trudng can khuyen khich va tao ca hpi de sinh vien dugc theo dudi y tudng cua rieng minh; trang bi co sd ha tang ve mat chiic nang (phdng hpc, may mdc, trang thiet bi phuc vu tu van, thdng tin, giang day...) hd trg tot cho viec khdi nghiep, thanh lap cac cau lac bd khdi nghiep ho trg sinh vien nham tao dieu kien cho sinh vien cd ca hdi dugc trao ddi, nhan thuc va thuc hanh ky nang, dac biet la cac ky nang Hen quan den nghe thuat lanh dao, dieu hanh, quan ly nhdm.
Thii sail, ddi vdi timg ca nhan sinh vien, de trd thanh doanh nhan, eIn phai tich cue hpc tap, trau ddi kien thiic va ky nang chuyen mdn, ddng thdi tich liiy nguon vdn ciing nhu tham gia tim kiem nhiing ngudn hd trg de cd the khdi nghiep trong tuang lai gan.
[12]
Hoang Trgog, Chu Nguyen Mgng Nggc. Phan tick da lieu nghien cim vdi SPSS (tgp I - tap 2). Ha Ngi:
NXB H6ng Due; 2008.
Global Entrq)reneiirship Research Association.
Global Enlrepreneurship Monitor Report; 2013.
TAI LIEU THAM KHAO [1] Wang, Wong P. Entrepreneurial interest of University
students in Singapore. Technovation. 2004;24;I63—
172.
[2] Global Entrepreneurship Research Association.
Global Entrepreneurship Monitor Report; 2014.
[3] Hu^nh Thanh Dien. Khai day tinh than lam cha cua ngir&i Viet; 2014. Tmy cap tir: htfp -.Itvfww. doanhnhansai gon.vn/van-de/khoi-day- tinIi-than-lam-chu-cua-nguoi-viet/1082114/ [Tmy cap ngay: 26/06/2014].
[4] Mc Stay D. An investigation of undergradu- ate students self-employments intention and the im- pact of entrepreneurship education and previous en- trepreneurial experience. Doctoral dissertation. Bond University: Australia; 2008.
[5] Amos, Alex. The Theory of Planned Behaviour, Contextual Elements, Demographic Factors and Entrepreneurial Intentions of Students in Kenya.
European Journal of Business and Management.
2014;6(15):2014.
[6] Phan Anh Tu, Giang Thi Cam Tien. Nghien ciiu cac nhan to anh huong den y dinh khoi su doanh nghiep:
Truong hgp sinh vien khoa Kinh t l va Quan tri kinh doanh truong Dai hgc Can TTio. Tap chi khoa hoc Truang DH Can Tha. 20I5;38
[7] Ifair J F Jr. Anderson R E, Tatham R L, Black W C.
Multivariate Data Analysis. 5th ed. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall, 1998.
[8] Tabachnick B G, Fidell L S. Multivariate Data Analysis. 3rd ed. New Work: Haiper Collins; 1996.
[9] Nguyen Dinh Thg. Phuang phdp nghien cuu khoa hoc trong hnh doanh. 3rd ed. Ha Noi: NXB Lao Dgng XaHgi; 2012.
[10] Nunnally J C, Bernstein t H. Psychometric theory.
3rd ed. New York- McGraw-Hill; 1994.
