74 Tap chi Nghien ciiu va Phat trien, sd 5 (76). 2009
MOI TRJCfNG - SINH THAI
MO HINH TO CHlfC DIEU PHOI HOAT DONG QUAN LY TONG HOfP Ll/U VUC SONG HlIdNG
D6 N a m / Bui Thi Mai," Nguyen Van Cif"
1. Lvfu vi^c s o n g Hu'ofng va n h u c a u q u a n ly t o n g hpfp
LUu vUc sdng Huong ndm gpn trong dia gidi h a n h chinh cua tinh Thda Thien Hue', vdi 2 ddng chinh la song HUPng va song Bd. Theo so' lieu cua Ban Quan ly Du an sdng Hupng, luu vUc song HUPng cd dien tich 3.223km^
nam tren dia ban 134 phudng, xa t r e n tdng so 152 phudng, xa cua 9 huyen, thanh phd. Sdng Hupng la doan sdng td nga ba Tuan de'n cda sdng dd ra pha Tam Giang, cd 2 n h a n h Ta Trach va Hdu Trach bdt ngudn td day TrUdng Son d cac huyen A Ludi va Nam Ddng. Sdng Bd cdng bdt ngudn td day TrUdng Son d huyen A Ludi chay qua cac huyen Phong Dien, Hupng Tra va Quang Dien, rdi n h a p vao ddng chinh sdng Huong d nga ba Sinh, xa Phu Mau, huyen Phd Vang. Ngoai cac n h a n h sdng tU nhien, he thd'ng sdng Huong cdn bao gdm cac sdng dao ndi sdng Hupng vdi sdng Bd, ndi sdng Bd vdi pha Tam Giang, ndi sdng Huong vdi dam Cau Hai. NhU vay, cd the noi luu vUc sdng Huong bao gdm ca he dam pha Tam Giang - Cau Hai. Tdng chieu dai he thd'ng sdng chinh trong luu vUc sdng Hupng la 190km, chiem dien tich gan 3.000km2 hay gan 60% tdng dien tich tU nhien cua todn tinh Thda Thien Hue. Tdng luu lUpng ddng chay n a m cua lUu vUc sdng Huong kha ldn, nhUng tap trung chu ye'u vao 3-4 t h a n g mua mUa, vi vay thudng xay ra Id, lut. Vao mua kiet lUu lUpng ddng chay ra't nhd, ehie'm khoang 25-30% tdng luu lupng nam, d i n de'n b a n h a n va xam n h a p m a n sau theo cac dong sdng [1].
Luu vUc sdng Hupng ddng vai trd cUc ky quan trpng dd'i vdi sU phat trien kinh te'-xa hpi cua tinh Thda Thien Hue [2,3]. Nd cung cap ngudn lUc tuf nhien cho cac nganh kinh te cp ban cua tinh: nUdc cho nong nghiep, cdng nghiep va sinh boat, cdc loai khoang san cho cdng nghiep khai khoang va che bien, tai nguyen rdng va da dang sinh hpc. Hon the nda sdng Huong - ddng chinh trong luu vUc sdng Huong - cd mpt ddi sdng tinh t h a n sinh dpng, phong phd, da di vao thp ca nhac hpa, theo ddng chay cua lich sd lam nen cac gia tri khac biet cua luu vUc sdng Hupng [4].
Danh gia nhdng gia tri to ldn cua lUu vUc sdng Hupng, vai trd quan trpng cua nd trong phdt trien kinh te'-xa hpi cua tinh va xua't phat td nhu
Sd Khoa hpc va Cdng nghe ThQa Thien Hue.
Vien Dia ly, Vien Khoa hpe va Cdng nghe Viet Nam.
Tdng cue Bien va Hai dad, Bd Tai nguyen va Mdi trQdng.
Tap chf Nghien cQu va Phat trien, sd 5 (76), 2009 75
cau thuc t i l n cua dia phUPng, Ban Quan ly Du an sdng Hupng (BQLDASH) da dupc t h a n h lap ngay 27/4/1996 [5]. Day la ban quan ly luu vUc sdng dau tien dupc t h a n h lap P Viet Nam, trUdc khi cd cac van ban quy pham phap luat ve quan ly lUu vUc sdng [6].
Qua hon 10 nam boat ddng, nhan thdc, quan diem ve quan ly luu vUc song lien tuc phat trien theo hUdng quan ly tdng hpp va phat trien ben vdng, nen chdc nang, nhiem vu, quyen ban va td chdc bp may cua BQLDASH da dupc sda ddi, bd sung, dieu chinh cho phd hpp, lan cud'i cung vao nam 2006 [7]. Theo quyet dinh nam 2006 cua UBND tinh Thda Thien Hue thi BQLDASH la don vi su nghiep cd thu true thudc UBND tinh, cd 4 nhiem vu chinh la: (1) Xay dung chie'n lUpc, quy hoach, ke hoach dai ban va hang nam ve chinh tri hai bd sdng HUPng; xay dUng, cai tao, chinh trang canh quan hai bd sdng Huong; bao tdn, phuc hdi sinh canh dam pha trinh UBND tinh va cac cp quan cd t h a m quyen phe duyet; (2) Quan ly cac du an lien quan de'n song Hupng va dam pha; tu van xay dUng va dieu phd'i cac boat dpng hpp tac qud'c gia va qud'c te lien quan den bao tdn, phuc hdi va phat trien lUu vUc song Hupng, dam pha; (3) Td chdc thUc hien cac du an dupc phe duyet;
(4) Td chdc nghien cdu, quan trdc mUa, ddng chay, thdy trieu, nhiem man. Id lut, va cac ye'u to' mdi trUdng nUdc khac d sdng Hupng va dam pha; xay dung CP sd dd lieu phuc vu cho cdng tac quy hoach va lap du an.
Theo ten gpi, tinh chat cua BQLDASH la "quan ly" nhung trong quye't dinh thanh lap, nd lai dupc xac dinh khdng phai la cP quan quan ly, ma la
"dpn vi su nghiep"; dd'i tupng "quan ly" chinh cua BQLDASH la cac "dU an", tUPng tu dd'i tupng cua mpt ban quan ly xay dUng cP ban cda huyen/ thanh phd Hue' hoac cua cac nganh, ma khdng phai cdc t h a n h phan, yeu to mdi trudng trong lUu vcfc sdng. Chinh chd "quan ly" trong ten gpi da gay ra nhdng phien toai, rao can khdng the vUpt qua trong quan he cdng tac vdi cac CP quan, td chdc cd lien quan. Hon nda, so vdi yeu cau ve quan ly tdng hpp luu vUc sdng thi chdc nang va cac nhiem vu d tren cdn thieu ca ve doi tupng lan npi dung va linh vUc quan ly. Qua thUc te hPn 10 nam boat dpng, cd nhdng nhiem vu dUpc giao nhUng trong mpt thdi gian dai Ban chUa trien khai thUc bien dUpc vi thie'u nhan sU va nang lUc. Cdng ddng nhU ten gpi, BQLDASH boat ddng gid'ng nhu mpt ban quan ly cac cdng trinh xay dUng, hon la mpt td chdc dieu phdi luu vUc sdng. Chinh vi vay, UBND tinh Thda Thien Hue da quyet dinh giai the BQLDASH [8]. Viec giai the BQLDASH khdng phai vi khdng can thiet cd mpt td chdc dieu phdi luu vUc sdng, ma vi BQLDASH khdng lam trdn vai trd cda mpt td chdc dieu phdi lUu vUc sdng (la thuat ngd xuat hien mudn bon nhieu so vdi thdi gian thanh lap BQLDASH, hay la cai gia phai tra cho ngUdi md dudng). Sau xa hPn, viec Ban khdng the hoan thanh cdc chdc nang, nhiem vu, la vi khi t h a n h lap, cdc chdc nang, nhiem vu cua Ban da khdng cd dupc cac luan cd vdng chdc.
76 Tap chi Nghien cUu \'a Phat trien, sd 5 (76). 2009
Theo Nghi dinh ve quan ly luu vUc sdng cda Chinh phu (Nghi dinh 120)[6], ben canh cac cP quan quan ly chuyen nganh nhu quan ly mdi trudng, quan ly quy hoach, quan ly tai nguyen nUdc va quan ly h a n h chinh, lanh thd, cac lUu vUc sdng can cd mot td chdc dieu phd'i mpi boat ddng quan ly cua cac CP quan, td chdc va dia phUPng trong luu vUc. Theo phan loai, linj vu'c sdng Huong thupc loai l\Ju vUc song npi tinh, nen viec t h a n h lap, giai the, quy dinh chdc nang, nhiem vu, quyen h a n va cP ca'u td chdc cua td chdc dieu phoi luu vUc sdng thupc t h a m quyen quye't dinh cua UBND tinh. Day la mpt thuan lpi, vi cd the dd dang sda ddi, bd sung cac chdc nang, nhiem vu cua BQLDASH trUdc day cho phd hop va tai t h a n h lap td chdc nay de nd du sdc dam nhan cac chdc nang va nhiem vu cua mpt td chdc dieu phd'i luu vUc sdng dich thuc. Tuy nhien, ve td chdc dieu phd'i lUu vUc sdng, Nghi dinh 120 chi dua ra cac quy dinh cho cac lUu vUc sdng ldn va lien tinh (Xem "Chuong 7: Td chdc dieu phd'i lUu vUc sdng" trong Nghi dinh 120).
Theo cac nguyen tac va npi dung quan ly lUu vUc sdng trong dieu 4 va dieu 5, chuong 1 cua Nghi dinh 120, cac nhiem vu quan ly nha nUdc nganh va linh vUc se do cac cP quan chuyen mdn cua UBND tinh/ t h a n h phd dam nhiem (thi du, mdi trUdng va tai nguyen nUdc se do Sd Tai nguyen va Moi trudng dam nhiem, quy hoach cac cdng trinh thuy lpi do Sd Ndng nghiep va Phat trien ndng thdn phu trach) va nhiem vu quan ly lanh tho se do chinh quyen cdc dia phuong cap huyen, cap xa phu trach. Va'n de cdn lai, he't sdc quan trpng trong he thd'ng td chdc quan ly tdng hpp luu vUc sdng ndm d td chdc dieu phdi luu vUc sdng. De thuc hien Nghi dinh 120 ve quan ly luu vUc song, de sd dung hpp ly tai nguyen, bao ve mdi trudng, quan ly tdng hpp, tien tdi phdt trien ben vdng luu vUc sdng Hupng, tinh Thda Thien Hue rat can thanh lap td chdc dieu phd'i luu vUc sdng HuPng thay the' cho BQLDASH trUdc day.
Nhung td chdc dieu phdi luu vUc sdng Huong dd se dUpc xay dUng, t h a n h lap theo md h i n h nao, dUa t r e n nguyen tac, quan diem nao, nd ndm d vi tri nao trong he thd'ng cac td chdc cdng lap lien quan de'n lUu vUc song cua dia phuong, nd cd chdc nang, nhiem vu, quyen h a n gi va td chdc cua no dupc CP cau ra sao la nhdng va'n de can dUpc nghien cdu, de xua't mpt each phd hpp, cd CP sd khoa hpc vdng chdc. Trong bai vie't nay, can cd vao cac quan diem, nguyen tde, npi dung quan ly luu vUc sdng da dUpc Nha nUdc dua t h a n h cac quy pham phap luat, ddng thdi cd t i n h den nhdng didu kien, tinh chat dac thd cua luu vUc sdng Hupng, chung tdi dua ra cac quan diem, nguyen tde quan ly luu vUc, lam cP sd de de xua't ten gpi, vi tri, chdc nang, quyen ban, nhiem vu vd cP ca'u td chdc cda td chdc dieu phd'i luu vUc song Hupng.
2. Cac q u a n d i e m , n g u y e n tde q u a n ly lu'u w^ic s o n g HvTcfng Tuan thu cac quan diem ve quan ly tdng hpp luu vUc sdng dupc the hien
Tap chi Nghien ciiu va Phat trien, sd 5 (76). 2009 77
trong cac van ban quy pham phap luat cua Nhd nudc, ma tieu bieu la Nghi dinh 120 mdi dupc Chinh phu ban hanh, cd tinh den cac dac diem mang tinh ddc thd ve tU nhien, mdi trUdng [1] va xa hpi cua lUu vUc sdng Hupng[2], chung tdi dUa ra cdc quan diem mang tinh nguyen tde, ma khi de cap den cac van de lien quan den quan ly luu vUc sdng, td ddi tUpng, npi dung den td chdc quan ly, phai tuan thu nhU sau.
- Ve phgm vi qudn ly, luu vUc sdng HuPng la luu vUc sdng npi tinh, cua tinh Thda Thien Hue', khdng phu thupc ranh gidi hanh chinh gida cac huyen, cac xa, nhung cd tam quan trpng qud'c te vUpt ra ngoai khudn khd mpt tinh, mpt qud'c gia ve gia tri tai nguyen thien nhien phong phd va da dang,'*' ve gia tri van hda-lieh sd va du lich gdn vdi sdng Hupng, ve md hinh quan ly luu vUc sdng npi tinh.
- Ve ngi dung qudn ly, tai nguyen nUdc va mdi trUdng trong ILTU VUC
song Huong cd quan he chat che, khong the tach rdi cua mpt chinh the la lUu vUc sdng. Tai nguyen nUdc va mdi trUdng lUu vUc sdng Hupng do UBND tinh Thda Thien Hue thd'ng nhat quan ly thdng qua cac van ban quy pham phap luat trung UPng vd dia phUPng da va se dUpc ban hanh.
- Ve tinh chdt cua td chdc qudn ly, vdi tU each la dd'i tUpng dieu chinh cua Nghi dinh 120 (theo dieu 30, khoan 2, muc b ve luu vUc sdng npi tinh), cd nhieu cP quan, ban, nganh tham gia quan ly nganh, linh vUc va chinh quyen cac dia phUPng tham gia quan ly lanh thd trong luu vUc sdng, ben canh dd se cd mpt td chdc ddc lap vdi cac cP quan quan ly cd chdc nang dieu phd'i boat dpng cua cac nganh, cac dia phUPng ma khong lam thay chdc nang, nhiem vu quan ly nha nUdc nganh hoac lanh thd cda cac nganh, dia phuong. Cd nghia la, ve m a t td chdc, thUc hien quan ly tdng hpp luu vUc sdng khdng phai la mpt td chdc duy nha't, ma la mdt he thd'ng cac td chdc, trong dd cd mpt td chdc lam chdc ndng dieu phd'i (xem hinh 1).
(5 hinh 1, UBND tinh Thda Thien Hue la co quan lanh dao cao nha't ve hanh chinh nha nUdc d dia phuong, thd'ng nha't quan ly cac nganh, linh vUc, td chdc trong va ngodi nhd nUdc, tren dia ban, ca cap tinh, cap huyen va cap xa. Cac CO quan chuyen mdn cua UBND tinh chiu trach nhiem quan ly nganh, linh vufc theo cac chdc nang, nhiem vu va quyen b a n dUpc UBND tinh giao, trong dd cd cac nganh va linh vUc lien quan trUc tiep hoac gian tiep de'n luu vUc sdng HUPng. Cac td chdc sU nghiep, kinh te la cac td chdc lien quan de'n khai thac, sd dung tai nguyen, lanh thd trong luu vUc nhU cac cong ty xay dUng cac hd thuy dien, thuy lpi, cdc cdng ty xay dUng, quan ly va khai thac cac cdng trinh thuy ndng, cdng ty cap nUdc, thoat nUdc, va cpng ddng nhdng ngUdi khai thac, sU dung tai nguyen vdi tU each ca nhan,,, Nhdm
Hien tai, trong IQu vpe sdng HQdng ed 1 vQdn qude gia, 1 khu bad tdn thien nhien da dUde thanh lap va 2 khu bad tdn thien nhien khae (Khu bao tdn Sao La va Khu bao tdn Thien nhien dam pha) dang dQde chuan bi thanh lap.
78 Tap chi Nghien cdu va Phat trien, sd 5 (76). 2009
dd'i tupng thd ba nay la dd'i tUpng quan ly cua nhdm dd'i tupng thd nha't va thd hai, nhUng boat dpng cua ca ba dd'i tUpng deu thupc t h a m quyen dieu phd^i cua td chdc dieu phd'i lUu vUc sdng HuPng. Chinh boat dpng dieu phdi dam bao dieu kien can cho viec quan ly lUu vUc sdng la quan ly tdng hpp.
- Ve dd'i tupng quan ly, theo quan diem quan ly tdng hpp luu vUc sdng [9], ngoai tai nguyen va mdi trUdng nu'dc (bao ve mdi trUdng nudc, khai thac, sd dung tai nguyen nUdc, phdng, t r a n h va giam nhe tac hai do nudc gay ra) cdn cd cac loai tai nguyen t h i e n nhien, cac he sinh thai va cac yeu to mdi trudng lien quan trUc tie'p hoac gian tie'p de'n cac ddng sdng trong lUu vUc. Ddng thdi, theo quan diem p h a t trien ben vdng [10], ngoai cac van de lien quan de'n kinh te va mdi trUdng, cdn cd cac van de xa hpi, van hda, lich sd cua lUu vUc, dac biet la tieu luu vu'c cda ddng chinh sdng HuPng (thanh phd' Hue' va phu can, npi cd quan the di tich dUpc cdng nhan la di san the gidi).
UBND tinh TTH
Cac cd quan quan ly ehuyen nganh (TNMT,
NNPTNT, KHDT...) UBND cap huyen,
cap xa Cac tc chdc kinh te, dich vu cdng fch lien quan den iQu vpc sdng
Td chQc dieu phdi IQU vpc sdng HQdng
Hinh 1: He thdng td chQe thpc hien quan ly tdng hpp IQu vpc sdng HQPng
3. De xua't m o h i n h to chiJc d i e u p h o i lufu vx^c s o n g Hv^ofng Theo cac nguyen tac va quan diem tren, chung tdi de xua't md hinh td chdc quan ly tong hpp luu vuc sdng Hupng, ma ddng vai trd chu dao, quan trpng nha't la td chdc dieu phd'i luu vUc sdng. Dudi day, chdng tdi de xuat ten gpi, vi tri, chdc ndng, nhiem vu va cP ca'u td chdc cua td chdc dieu phdi lUu vUc sdng Huong.
3.1. Ve ten goi, vi tri vd chvtc ndng
Ve ten goi, theo quy dinh cua phap luat, cu the la Nghi dinh 120, cac td chdc thu'c hien quan ly tdng hpp luu vUc sdng dUpc gpi la "td chdc dieu phdi luu vuc sdng". Vi vay, de cho thd'ng nha't vdi cac td chdc quan ly tdng hpp cac luu vuc sdng khac trong ca nudc, td chdc thuc hien quan ly tdng hpp luu vuc sdng Huong se dupc gpi la "Vdn phdng Bieu phd'i luu vUc sdng Huang".
Khai niem quan trpng nha't trong ten gpi nay la khai niem "dieu phdi"
- mdt khai niem mdi dupc dUa vao Viet Nam chua lau, chu ye'u la trong
Tap chi Nghien ciiu va Phat trien, sd 5 (76). 2009 79
khudn khd cac du an dupc qud'c te tai trp, qua chdc danh "dieu phd'i vien".
Chinh vi vay, boat dpng dieu phd'i that sU cdn bet sdc mdi me. Dieu phdi khong phai la quan ly, lanh dao. Dd'i tUpng cua dieu phd'i khdng phai la chinh cac td chdc ma la cac boat dpng cua cac td chdc. Muc dinh cud'i cdng cua dieu phd'i la hieu qua cua nhdng boat dpng dUpc dieu phd'i. Td chdc dieu phd'i chinh la td chdc trp giup cac cP quan quan ly, lam cho boat dpng quan ly cua cdc to chdc dd hieu qua hon. Ve ban chat, boat dpng dieu phd'i la boat dpng dich vu, nhUng la dich vu cdng ich, vi nd hudng de'n lpi ich cda mpi dd'i tupng, cua toan xa hpi.
Cd nghia la, khi mang ten cua td chdc dieu phdi lUu vUc song Huong, to chdc nay da tu khang dinh rang nd khdng cd trach nhiem va tham quyen lam thay chdc ndng, nhiem vu quan ly nha nudc nganh hoac lanh thd cua cac sd, nganh, dia phUPng dd'i vdi cac van de lien quan cua luu vUc sdng. Sd menh cua nd la dai dien cho Nha nudc (trong trUdng hpp cu the cua chung ta la thay mat UBND tinh) thyc hien quan ly tdng hpp va phat trien ben vdng luu vUc sdng Huong. Thuc hien sd menh dd, td chdc nay cd chdc nang cP ban la dieu phd'i cac boat dpng quan ly lUu vUc sdng cua cac sd, nganh, dia phUPng va cac td chdc sd nghiep va kinh te tren dia ban tinh Thda Thien Hue.
De thUc hien t h a n h cdng chdc nang dieu phdi thi td chdc dieu phdi luu vUc sdng Huong phai cd vi tri tuong xdng, dupc dam bao ve mat phap ly, du manh ve td chdc va nhan lUc.
Chdng tdi gpi td chdc dieu phd'i luu vUc sdng HuPng la "Van phdng" td y tudng cda Nghi dinh 120. Vdi cac lUu vUc sdng ldn hoac lien tinh, Nghi dinh 120 quy dinh ve viec uy ban lUu vUc sdng se la td chdc cd trach nhiem
"giam sat dieu phdi cdc bp, nganh, dia phUPng" trong cdc boat ddng quan ly mpt hoac mpt nhdm lUu vUc sdng. Gidp viec cho uy ban luu vUc sdng la van phdng lUu vUc sdng. TrUdng hpp lUu vUc sdng Hupng - mdt luu vUc sdng npi tinh - khdng dUpc de cap den trong Nghi dinh 120.
Ve vi tri trong he thd'ng cac td chdc cdng lap cua tinh, td chdc dieu phd'i lUu vUc sdng Hupng dUpc xac dinh la dun vi sU nghiep cdng lap cd thu, triJc thupc UBND tinh Thda Thien Hue, cd chdc nang dieu phd'i cac boat dpng trong luu vUc va lien quan de'n lud vUc sdng Huong.
Vi vay, chdng tdi de xuat ve ten gpi, vi tri va chdc nang cua td chdc dieu phdi luu vUc sdng HUPng nhU sau.
"Vdn phdng Bieu phdi luu vUc sdng Huang Id dan vi sU nghiep cd thu trUc thugc UBNB tinh, cd chdc ndng giup UBNB tinh gidm sdt, dieu phdi hogt ddng cua cdc sd, ngdnh, dia phuang lien quan trong viec xdy dUng vd thUc hien chien lugc, quy hogch luu vUc sdng Huang, de xudt ban hdnh cdc chitih sdch, kien nghi cdc gidi phdp ve bdo ve mdi trUdng, sd dung hgp ly tdi nguyen thien nhien, phdng, trdnh vd gidm thieu tac hgi do nUdc gdy ra tren lUu vUc sdng.
8 0 Tap chi Nghien cdu va Phat trien, so 5 (76) 2009
Van phdng Bieu phdi lUu vUc sdng Hdang cd tu cdch phdp nhdn, cd khudn ddu vd tdi khodn de hogt dgng".
3.2. Ve nhiem vu vd quyen han chinh
De thUc hien chdc nang dUpc giao. Van phdng Dieu phd'i luu vUc song Hupng cd cac nhiem vu va quyen h a n sau.
TrUdc he't la nhiem vu va quyen b a n dieu phd'i viec td chdc thUc hien chie'n lupc, quy hoach, chUPng trinh, ke hoach dai b a n va hang nam, co che, chinh sach, bien phap thuc day hoat dpng quan ly tdng hpp luu vUc song Huong cua cac sd, nganh, dia phUPng. Cac nhiem vu xay dUng chie'n lupc, quy hoach, chUPng trinh, ke hoach dai b a n va h a n g nam, cP che, chinh sach, bien phap thuc day boat dpng quan ly tdng hpp lUu vUc sdng Huong, theo quy dinh cua phap luat, la nhiem vu cua cac cP quan quan ly nha nUdc, ma cu the d dia phuong la cua Sd Tai nguyen va Mdi trudng, va mpt phan la cua Sd Ndng nghiep vd P h a t trien Ndng thdn (dd'i vdi cac van de lien quan de'n quy hoach va sd dung cac cong trinh thuy lpi). Sau khi cac van ban ve chien lupc, quy hoach, chUPng trinh, ke hoach dai b a n va h a n g nam, cP che, chinh sach, bien phap thuc day boat dpng quan ly tdng hpp luu vUc sdng Huong dupc UBND tinh phe duyet, viec thuc hien chung la trach nhiem cua nhieu sd, nganh, dia phUPng khac nhau. Ke't qua trien khai thUc hien se rat khac nhau tdy thudc vao n h a n thdc, ndng lUc, trach nhiem, quyen lpi va cac dieu kien khac cua cac dpn vi trien khai. Vi vay, can cd mdt td chdc lam nhiem vu dieu phd'i. Dd chinh la ly do chung tdi de xua't nhiem vu thd nha't.
"1. Bieu phdi, theo ddi, gidm sdt viee td chdc thUc hien chien lugc, quy hogch, chuang trinh, ke hogch ddi hgn vd hdng ndm, ca che, ehinh sdch, bien phdp thdc ddy hogt dgng qudn ly tdng hgp ldu vdc sdng Hdang".
Ly do cua nhiem vu dieu phd'i trong nhiem vu 2 sau day la tuong tU nhU d nhiem vu 1. Tuy nhien, de nha'n m a n h dd'i tupng quan ly trong quan ly tdng hpp luu vUc sdng, d day khdng sd dung thuat ngd "tai nguyen va mdi trudng nudc" ma tdng quat hda nd t h a n h "tai nguyen thien nhien", trong do, tai nguyen nUdc chi la mdt dang tai nguyen thien nhien trong sd cac tai nguyen thien nhien cua luu vUc sdng. Ngoai "tai nguyen", dd'i tupng cua boat dpng dieu tra, kiem ke, danh gia cdn la "mdi trUdng". N h u vay, nhiem vu 2 da bao dupc ca cdc dd'i tupng tai nguyen va mdi trudng, ma khdng can tach ra thanh mpt nhiem vu rieng. Nhu vay, de xua't cua chung tdi ve nhiem vu 2 se la:
"2. Bieu phdi hogt dgng dieu tra ca bdn, kiem ke, ddnh gid sd ldgng, chdt lugng vd sU bien ddng theo thdi gian cua tdi nguyen thien nhien trong luu vUc sdng^ Huang; dieu phdi viec ddnh gid chdt ldgng cdc yen td mdi trudng vd dibi tien theo thdi gian cua mdi trUang luu vUc sdng Huang".
Nhiem vu tiep theo cua Van phdng Dieu phd'i luu vUc sdng Huong la danh gid hien t r a n g khai thac, sd dung tai nguyen thien nhien va bao ve
Tap chi Nghien cQu va Phat trien, sd 5 (76), 2009 81
moi trudng trong lUu vUc. Mdt each tu nhien, theo chdc nang, nhiem vu tie'p theo cua Van phdng se la:
"3. Bieu phdi viec ddnh gid hien trgng khai thde, sd dung tdi nguyen thien nhien vd bdo ve mdi trddng trong ldu vUc sdng Huang".
Nhiem vu chinh cua BQLDASH trUdc day cd lien quan chu ye'u den cac du an [2,7]. Tuy nhien, dd chi la cdc dU an lien quan de'n nudc: cac cdng trinh thuy lpi, chinh tri va bao ve bd sdng,,. Trong khi dd, cac du an d day phai dupc hieu rpng hon la cac dU an lien quan den quan ly tdng hpp luu vUc sdng Huong ndi chung. Cu the hon, cac du an d day la cac du an xay dung cac cdng trinh tren cac ddng sdng, chinh tri bd sdng, cdc du an ban che, khac phuc tdn t h a t do nUdc gay ra, cac du an bao tdn thien nhien, canh quan mdi trudng, phuc hdi vd phat huy gia tri cua sdng Hupng va dam pha,,, Cdng viec lien quan de'n cac du an nay cua Van phdng Dieu phd'i lUu vUc sdng Huong la chu ddng td chdc xay dung, de xuat cac du an. Ne'u cd cac dpn vi tu van khoa hpc va cdng nghe khac xay dUng vd de xua't dU an, thi van phdng cd nhiem vu td chdc t h a m dinh va khi cac dU an dd di vao boat dpng, thi n h i e m vu cua van phdng la td chdc giam sat viec trien khai thuc hien. LUu y rdng, n h a n sU cda van phdng se khd cd so' lupng ldn, vi vay, nhiem vu cda van phdng khdng phai la true tie'p "de xua't, t h a m dinh va giam sat" ma la "td chdc de xuat, t h a m dinh va giam sat" (khdng loai t r d kha n a n g van phdng trUc tiep lam). Td chdc cd nghia la mdi t h e m cac chuyen gia td cac cP quan, ban, nganh trung UPng va dia phUPng, td cac to chUc khoa hpc va cdng nghe t h a m gia de xuat, t h a m dinh hoac giam sat. Nhu vay, nhiem vu thd tU cua Van phdng Dieu phd'i lUu vUc sdng Hupng se la:
"4. Td chdc de xudt, thdm dinh, gidm sdt viec trien khai thuc hien cdc chuang trinh, du dn lien quan den qudn ly tdng hgp luu vUc sdng Huang:
xdy dung cdc cdng trinh tren cdc ddng sdng, chinh tri bd sdng, hgn che, khde phuc tdn thdt do nUdc gdy ra, bdo tdn thien nhien, cdnh quan mdi trUdng, phuc hdi vd phdt huy gid tri cua sdng Huang vd ddm phd.."
d nhiem vu sd 2, chung tdi da ly giai ve quan he gida tai nguyen thien nhien trong lUu vUc sdng va tai nguyen nudc, trong do tai nguyen nudc la mpt bp phan, mpt tap con cua tap hpp cac tai nguyen thien nhien cua luu vUc sdng. NhUng, vai trd dac biet cua tai nguyen nUdc trong luu vUc sdng la khdng the khdng nha'n manh, dac biet la trong viec dieu hda, phan bd, duy tri ddng chay va chuyen nUdc td lUu vUc nay den lUu vUc khac. TUPng tU cac nhiem vu khac lien quan de'n quan ly nha nUdc ve luu vUc sdng ndi chung va quan ly tai nguyen nUdc ndi rieng, vai trd quan ly nha nudc khdng phai thudc ve Van phdng Dieu phd'i luu vUc sdng Huong, ma chi la "dieu phd'i". Cho nen, nhiem vu dudi day se la nhiem vu tie'p theo cua van phdng.
8 2 Tap chi Nghien cu'u va Phat trien, sd 5 (76). 2009
"5. Bieu phdi viec dieu hda, phdn bd tdi nguyen nUdc, duy tri ddng chdy mdi trUdng,'"' chuyen nUdc trong cdc tieu luu vUc trong luu vUc sdng Huang vd td lUu vUc sdng khde den de'n luu vUc sdng Huang vd ngugc lgi".
Nhiem vu thd 6 cua Van phdng Dieu phd'i liAi vUc sdng Hupng lien quan de'n quan he qud'c te', ta't nhien la trong linh vUc cac du an lien quan den quan ly tdng hpp luu vUc sdng HUPng. Day la sU phan cdng he't sdc hpp ly, vi Van phdng Dieu phd'i lUu vUc sdng Huong cd chdc nang didu phd'i cac boat dpng lien quan den quan ly tdng hpp lUu vUc song Hupng, nen khi cd td chdc qud'c te nao dd lien he vdi dia phUPng, hpp tac vdi dia phUPng ve linh vUc nay, thi each tie't kiem thdi gian vd cdng sdc nha't la lien he vdi van phdng.
Cdn khi trien khai thUc hien dU an tai trp qud'c te', viec cP quan, td chdc nao cua dia phUPng se la ddi tac true tie'p, chu tri td chdc thUc hien du' an, la tuy thupc vao lya chpn va de nghi cua cP quan tai trp va quyet dinh cua UBND tinh. Vi vay, nhiem vu cu the cua van phdng trong trudng hpp nay se la:
"6. Bdu mdi cua tinh trong thiet lap, cung cd, md rgng quan he vdi cdc td chdc chinh phu vd phi chinh phu cua nUdc ngodi trong cdc Unh vUc lien quan den qudn ly tdng hgp luu vUc sdng Huang".
Hoat dpng nghien cdu khoa hpc va phat trien cdng nghe trong linh vyc quan ly tdng hpp luu vyc sdng va xay dyng, cap n h a t va quan ly cac cP sd dd lieu ve luu vyc sdng Huong la nhiem vy, trach nhiem va quyen lpi cua nhieu td chdc va ca nhan cd kha ndng, cd du dieu kien ve n h a n lye va trang thie't bi ky thuat. Hoat ddng khoa hpc va cdng nghe bao gdm de xuat cac nhiem vu, tham gia t h a m dinh, danh gia ke't qua cac de tai, dy an va quan trpng nha't la chu tri hoac t h a m gia thyc hien cdc de tai, dy an khoa hpc va cdng nghe. De tranh lang phi ngudn lye khi thyc hien trung lap cac nghien cdu da cd, ddng thdi de tan dung td't nha't cac ke't qua nghien cdu va ldng ghep vdi cac de tai, dy an trong cdng linh vyc dUpc quan tam, can quy cac boat dpng nay ve mpt dau md'i. Vi vay, 2 nhiem vu cud'i cung cua Van phdng Dieu phdi luu vyc sdng Hupng dupc de xua't la:
"7. Td chdc thdc hien vd dieu phdi cdc hogt dgng nghien cdu khoa hoc vdphdt trien cdng nghe trong linh vdc qudn ly tong hgp luu vUe sdng vd cdc vdn de khde cd lien quan".
"8. Td chdc xdy ddng, cap nhdt vd qudn ly ea sd dd lieu ve luu vUc sdng Huong; Trao ddi, chia se ca sd dd lieu ve luu vUc sdng Huang vai cdc dia phuong, cdc ca quan trung uang vd quoc te".
Ngoai cac nhiem vu chinh tren, Van phong Dieu phd'i ILTU vyc sdng Huong cdn cd cac nhiem vu khac vdi tu each mpt to chdc, nhu bat ky mpt td chdc cdng lap nao khac, nhu quan ly n h a n sy, tai chinh va tai san, hoac cac nhiem vu khac do cp quan ca'p tren tryc tiep UBND tinh giao.
* Hoae la "ddng chay td'i thieu" thee Nghi dinh 120 ve quan ly IQu vpe sdng.
Tap chi Nghien cQu va Phat trien, sd 5 (76), 2009 8 3
3.3. Ve to chiic bo mdy
Van phdng Dieu phd'i luu vyc sdng Huong nen cd giam dd'c va khdng qua 02 phd giam dd'c. Trong giai doan dau, chi nen cd 01 phd giam dd'c, de'n khi van phdng di vao boat dpng mpt thdi gian, cdc boat dpng cu the se nhieu len, thi viec cd them 01 phd giam ddc nda la can thiet.
Viec phan chia cac phdng chuyen mdn cua Ban Quan ly dy an sdng Huong trUdc day [7] chua t h a t sy hpp ly. Vi vay, chdng toi de xua't Van phdng Dieu phd'i lUu vyc sdng HUPng cd cac phdng chuyen mdn (khdng ke cac don vi lam nhiem vu h a n h chinh, td chdc, tdng hpp) phan theo nhdm cac nhiem vy d tren nhU sau.
"1. Phdng Tdng hgp - Tu vdn: Chiu trach nhiem thUc hien cdc nhiem vu, 1, 6 vd 8.
2. Phdng Tdi nguyen vd Mdi trUdng: Chiu trach nhiem thUc hien cdc nhiem vu 2, 3 vd 7.
3. Phdng Tdi nguyen nUde: Chiu trach nhiem thUc hien cdc nhiem vu 4 vd 5".
Ngoai ra, van phdng cdn cd cac nhiem vu va quyen ban khac, theo cac quy dinh cua phap luat cho mpt dPn vi sy nghiep nbu tham gia tuyen chpn va chu tri thyc hien cac de tai, dy an khoa hpc va cdng nghe cac cap, chd tri hoac tham gia cac dy an nUdc ngoai...
Ve so' lupng nhan lye, sau khi cd quye't dinh thanh lap, quy dinh chdc nang, nhiem vy va quyen ban cua UBND tinh, van phdng se can cd vao cac yeu cau cua chdc nang, nhiem vu mdi de de nghi UBND tinh phan bd sd lupng nhan lye cho phd hpp. Hpn nda, trong qua trinh hoat dpng, vdi tU each la mpt dpn vi sy nghiep cdng lap cd thu, tdy thupc vao yeu cau cua cdng viec, van phdng cd quyen hpp ddng them lao dpng va tra cdng lao dpng cho hp theo quy dinh cua phap luat.
3.4. Cot che tdi chinh
Ca che tai chinh cua Van phdng Dieu phd'i lUu lye sdng Hupng dUpc thyc hien theo Nghi dinh 10/2002/ND-CP cda Chinh phu va Thdng tu sd 25/
20b2/TT-BTC cua Bd Tdi chinh hudng ddn thyc hien che dp tdi chinh dp dung cho don vi sy nghiep.
Trong md hinh quan ly cdn xua't hien cac cdng cu kinh te cho muc dich thyc thi nhiem vu quan ly. Cac cdng cu kinh te nay khdng phai la dac thd cho dia phuong nao, cho liAi vyc sdng rieng biet nao nen chdng tdi khdng dUa chdng vao phan md ta md hinh quan ly d day.
4. Ket l u a n
Nhu vay, trong bai bao nay, chdng tdi da de xua't dUpc mpt md binh td chdc kha di cd the dam nhiem vai trd ke't ndi, dieu hda cac td chdc cd lien
8 4 Tap chi Nghien cUu va Phat trien, sd 5 (76). 2009
quan trong cac boat ddng quan ly tong hpp luu vyc sdng vdi trUdng hpp cu the cua lUu vyc sdng HUPng. Day la sy bd sung can thie't cho Nghi dinh 120 ve quan ly luu vyc song cho trUdng hpp cac liAi vyc sdng ndi tinh vi trong van ban quan trpng dd cua Chinh phu cac lUu vyc sdng loai nay da khdng dUPc quan tam ddng mdc.
Tai lieu nay cd the gidp tinh Thda Thien Hue va cac tinh cd dieu kien tuong ty (cd cac luu vyc sdng npi tinh) nghien cdu, t h a n h lap td chdc dieu phd'i lUu vyc cac ddng sdng chinh trong mdt tUPng lai gan.
D N - B T M - N V C TAI LIEU THAM KHAO
1. Uy ban Nhan dan tinh ThQa Thien Hue, Dja ehi Thda Thien Hue, Phan Td nhien, Nxb Khda hpc xa hdi. Ha Ndi, 2005.
2. V d P h i H u n g , The Huong river and the development strategies for tourism of Thua Thien Hue province, Presentatien in international conference "The development plan df Hudng river basin", Hanei, May 15-16, 1997.
3. N g u y i n Van M l , The important role of Huong dver basin in the ecological balance, environmental protection and socio-economic development plans of Thua Thien Hue Province, Presentatidn in internatidnal cdnference "The develepment plan df Hudng river basin", Handi,May 15-16, 1997.
4. Phan Thuan A n , "Gia tri cua sdng HQdng". Tap chf Nghien cdu vi Phit tnen, sc 1(54).
2006, Hue, 2006,
5. Uy ban Nhan dan tinh ThQa Thien Hue, Quyet dinh s d 936/QD-UB ngay 27/4/1996 eua Uy ban Nhan dan tinh ThQa Thien Hue ve viec thanh lap Ban Quan ly DQ an sdng HQdng, Hue, 1996.
6. Chinh'phu nQde C H X H C N Viet Nam, Nghi dinh 120/2008/ND-CP ngay 1/12/2008 cua Chinh phu ve quan ly iQu vpe sdng, Ha Ndi, 2008.
7. Uy ban Nhan dan tinh ThQa Thien Hue, Quyet dinh s d 1264/2006/QD-UBND ngay 18/5/2006 eua Uy ban Nhan dan tinh ThQa Thien Hue ve viec sda ddi, be sung chQc nang, nhiem vu, quyen han va ed cau td chQc eua Ban Quan ly Dp an sdng HQdng, Hue, 2006,
8. Uy ban Nhan dan tinh ThQa Thien Hue, Quyet dinh s d 83/QD-UBND ngay 12/1/2009 cua Uy ban Nhan dan tinh ThQa Thien Hue ve viec giai the Ban Quan ly DQ an sdng HQdng, Hue, 2009.
9. DQ an Quan ly tdng hdp iQu vpc sdng HQdng, Tai lieu dp an, iQu tai Van phdng lUCN Ha Ndi va Ban Quan ly Dp an sdng HQdng, Hue.
10. Bd Ke hdach va Dau tP, Quan ly tdng hop Idu vde sdng d Viet Nam nhim phit trien ben vdng. Bad cac dQ an "Hd trp xay dpng va thpc hien chPPng trinh Nghi sp 21 Qude gia Viet Nam" (VIE/01/02) dd Trung tam Phat trien Tai nguyen va Mdi trQdng va Vien Mdi trQdng va Phat trien thQc hien, Ha Ndi, 1/2006.
TOM TAT
LQu vuc sdng HQdng ddng vai trd cpc ky quan trpng ddi vdi sp phat trien kinh te - xa hpi cua tinh ThQa Thien Hue. Nd cung cap ngudn iQc tp nhien che cac nganh kinh te cd ban cua tinh: nQde cho ndng nghiep, edng nghiep va sinh hoat, cac loai kheang san ehe edng nghiep khai kheang va che bien, tai nguyen rQng va da dang sinh hpc. Hpn the nQa sdng
Tap chi Nghien ciiu va Phat h-ien, sd 5 (76), 2009 8 5
HQPng - ddng chinh trdng iPu vQe sdng HQdng - cd met ddi sdng tinh than sinh ddng, phdng phu, da di vad thd ea nhac hpa, thee ddng chay cua lich sii lam nen cac gia tri khae biet cua iQu vQc sdng HQdng.
Uy ban Nhan dan tinh ThQa Thien Hue da thanh lap Ban Quan ly Dp an sdng HQdng tQ nSm 1996 va giai the Ban nay vad dau nam 2009. Thed Nghi dinh ve quan ly iQu vpc sdng cua Chfnh phu thi mpt td chQe dieu phd'i hdat ddng quan ly tdng hpp IQu vQe sdng HQdng khdng cdn la nhu cau rieng le cua mdt dia phQdng. Dap Qng nhu cau thpc t i l n dd, trdng bai viet nay chung tdi cung cap cac cd sd khea hpc chd viee thanh lap "Van phdng Dieu phd'i iQu vpc sdng HQdng". Tai lieu nay cd the giup tJnh ThQa Thien Hue va eac tinh, thanh phd khac cd dieu kien tQdng tQ nghien cQu, thanh lap td chQc dieu phdi IQu vpe cae ddng sdng chfnh trong tQOng lai.
ABSTRACT
ON COORDINATION ORGANIZATION FOR
INTEGRATED MANAGEMENT OF WATER BASIN OF HUONG RIVER
The water basin of HQdng river plays extreme impdrtant rdle in sdcid-ecdndmic develdpment df ThQa Thien Hue prdvince. It prevides natural resdurees fdr main eccndmics:
water fer agriculture, industry and daily life, minerals fdr mine industry and prdcessing, ferests and biddiversity,,. Furthermdre, HQdng river - main fidw in the water basin - has dynamic and diverse spiritual life, appears in pdems, music and pictures from past up today, makes values df difference fdr the water basin.
The Pedple's Cdmmittee df ThQa Thien Hue province had decided td establish the Bdard df HQdng River Prejects Management in 1996 and dissdived it in beginning df 2009.
Accdrding td the G o v e r n m e n t ' s Decision on water basin management, a eoordinatidn drganizatidn fdr water basin integrated management is the requirement df not only province or city. To meet this need, thrdugh dur paper we prdvide scientific arguments fcr establishment df "Water Basin df HQdng River Cddrdinatidn Office". This paper will help ThQa Thien Hue as well as other previnees that have water basin df inter-provinee rivers in establishing a organization for river water basin eoordinatidn.
PHAN i/u
DQpc tin Cu dng: LE NGQC LLTU (Thanh danh: Thi?n Tam, Minh LUu, nguyen Hanh chanh Vu trQdng Cd quan Phd thdng Giad ly Dai dad, mdn sanh Cad Dai Chie'u Minh d dan Ldng Hda), la than phu quy anh Le Anh Dung, Le Anh Minh (dich gia, nha nghien cQu van hda, edng tae vien Tap chf Nghien cQu va Phat trien) - da tQ tran vac ngay 06 thang 9 nam Ky SQu (23/10/2009), hQdng thp 77 tudi.
Ban bien tap Tap chf Nghien cQu va Phat trien xin chan thanh phan Qu cung quy anh Le Anh DQng, Le Anh Minh va gia quyen.
Tgp chi Nghien cdu va PJtdt trien