m HIÈN CUfU KHOA HOC
TÀC DUNG TRÈN MOT SÒ CHI TIÉU LÀM SÀNG NGUÒI BÉNH TÀNG SAN LÀNH TINH TUYÉN TIÉN LIÈT CÙA UNH PHU KHANG TUE TÌNH
Oqu Xuàn Cành', Doàn Minh Thuy^, Nguyén Duy Thuén^ Nguyln Quang^, LuUng Thj Thang^
TOM TÀT
Nghién cùu này duac thuc hién nhàm dành già tàc dpng cùa "Linh phu khang Tup Tình" trèn mpt só chi tièu làm sàng cùa nguòi bènh tang san lành linh tuyèn tièn lièi (TSLTTTL). Dòi tugng va phuong phàp nghièn cùu:
55 nguòi bénh TSLTTTL. Thù nghiém llm sàng mó, so sành truóc va sau diéu tri. Kèt qua va ket luàn: Linh phu khang co tàc dung trèn càc chi tièu làm sàng cùa nguòi bènh TSLTTTL nhu sau: Dièm chIt luong cuòc song (QoL) trung bình cùa nguói bpnh giàm tu 4,67 ± 3,26 diém truóe diéu tri xuòng con 3,05 ± 1,42 (sau 4 tuàn) va 2,37 ± 0,45 (sau 8 tuàn) (p<0,01); IPSS Uimg btah giàm tu 23,14 ± 3,35 truóc diéu tri xuóng 15,23 ± 5,97 (sau 04 tuàn) va 11,09 ± 2,67 (sau 08 tuàn) (p< 0,01); Linh phu khang khóng ành huòng dén mach, huyèt àp sau diéu hi so vói truóc dièu tri ó nhòm nguòi bénh nghién eùu.
Tu khoa: Linh phu khang Tue Tình, tàng san lành linh tuyèn tién lièi.
SUMMARY
THE EFFECT OF LINH PHU KHANG TUE TINH ON CLINICAL PARAMETERS OF PATIENTS WITH BENIGN PROSTATIC HYPERPLASIA
Tbis research was conducted to evaluate the effects of Linh phu khang TueTinh on elinieal parameters of patients with prostatic hypeiplasia. Subjects and Method: 55 Benign prostatic hyperplasia patients. Open - elinieal trial. Results and Conclusions: LinhphukhangTueTinh has effects on the elinieal criterias of patients with BPH:
The QoL deereased from 4,67 ± 3,26 (before treament) to 3,05 ± 1,42 (p <0.0I) (after 4 weeks) and redueed to 2,37
± 0,45 (after 8 weeks) (p <0.0l); IPSS deereased from 23,14 ± 3,35 (before treament) to 15,23 ± 5,97 (after 4 weeks), and deereased to 11,09 ± 2,67 (after 8 weeks) (p
<0.01); Linhphukhang has not changed the pulse as well as the and blood pressure post-treatment compared with pretreatment in tìie study group.
Keywords: LinhphukhangTueTinh, benign prostatic hyperplasia.
L DÀT VÀN DE
Tàng san lành tinh myèn tién hèt (TSLTTTL) là su tàng sinh lành tinh mot hay mot só logi té bào càu thành nèn myén tièn liét, làm tàng thè tich va trpng lupng myèn, gly ehèn ép làm hep niéu dao va bièn dang co bang quang, gly ra càc ròi logn tièu tièn nhu tiéu dém, tiéu khó, bi tiéu...[l]. Lua chon phuang phàp dièu tri nhu thè nào tùy thupc vào mùe dò, tình trang rói logn tiéu tién cùa nguòi bénh va thè tich cùa tién hét tuyén [2].
Trong y hoc co truyén, TSLTTTL thupc phgm vi chùng "Long bé", "Làm chùng". Bénh bàn hu, tiéu thuc.
Bénh dupc phàn làm nhièu thè làm sàng khàc nhau. Vi vày, ciìng co nhièu phuang phàp diéu tri khàc nhau tùy vào tùng thè làm sàng, nhu bò thàn, Ipi nièu, nhuyén kién tan két ...[3], [4]. Lmb phu khang Tue Tùih vói thành pbàn chinh là nhiìng vi thuòc eó tàc dimg nhuyén kién tan kèt do Vìén Nghién cùu Tue Tình san xuàt duói dang vièn nang 500mg. De góp phàn làm sàng tó hiéu qua dièu tri TSLTTTL cùa bài thuòc, chùng tòi tièn hành ngbién cùu này vói muc tièu: Dành già tàc dung cùa vién nang Linh phu khang trèn càc chi lièu llm sàng cùa nguói bénh tang san lành tinh tuyén tién liét.
n . CHAT LIÉU, DÓI TUONG VA PHlTONG PHÀP NGHIÉN ClTU
2.1. Ch4t lièu nghièn cihi
Linh phy khang Tue Tình duoc sin xuàt thành dgng vién nang 500 mg, thành pbàn gòm: Bòi alcaloid toàn phàn (1),(2),(3).(S): Hpc vién Y-Dupc hpc cà truyén Viét Nam.
(4): TVung tàm Nam hpc- Bènh vièn Hùu Nghi Viét Due.
Tàc già chiù tràch nhièm Doàn Minh Thuy: Email: [email protected], DT: 0912 933 156 Ngàynhànbài: 15/10/2017 | » Ngàyphànbièn: 20/10/2017 | » Ngày duyétdang: 11/11/2017
s ò l (42)-Thàng 01-02/20181 ^ ^ |
JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE
YHOC
CONGDONG 2018
Nàng hoa tràng 5,0mg; Bpt eao CÓt khi cu 100,0mg; Bòt cao Bach hoa xà thièt tìiào 90,0mg; Bpt tam Ihàt 150,0mg;
Tà dupc (avicel aerososil) vira dù 01 vièn.
Do Yièn nghièn eùu Tup Tình - Hpc vièn Y dupe hpe eó tmyèn Vièt Nam san xuàt, dgt tièu chuàn TCCS XNCB: 20.000/2014/ATTP-XNCB.
2.2. DÓi tirpng
Tièu chuin chpn nguói bénh: Y hpc hìén dai: Tàt eà eàc nguòi bénh TSLTTTL giai doan chua co bién chùng dèn khàm va dièu tri lai Trung tim Nam hpc-Bénh vièn Hùu nghi Viét Due tu thàng 4/2017 dén thàng 6/2017, bao gèm: Diém 8 < IPSS < 35 va diém CLCS > 3; Sièu Im:
Khòi luang TTL > 25gam, TTL co mài dp àm dóng nhIt, tròn dèu, ranh gioì rÒ. Thè tìch nuóc tiéu tón du < lOOml;
PSA < 4ng/mL hoac PSA < lOng/mL (nhung ti lé PSA tu do/PSAloàn phàn > 0,20, ti ùpng PSA <0,I5); Y hpc co O^yèn: TSLTTTL tìiupc càc thè than hu, ty hu, can khi uàt trp; Nguòi bènh tu nguyén tham già nghién eùu.
Tiéu chuàn loai trù: Y hpc hipn dai: Nguói bénh TSLTTTL giai doan co bièn chùng (bi dai hoàn toàn; suy thgn, sói thàn, vièm duòng tiét nièu cip...); Nguòi bènh nghi ngò ung thu (PSA > lOng/ml); Y hpc co truyén:
TSLTTTL diuóc càc thè niéu lo ù trò, thàp nhiét hg tièu;
Nguòi bpnh khòng tham già dù lièu trhih dièu tri.
2.3. Phu-ong phàp nghièn cihi
Thù nghiém làm sàng mó, so sành két qua truóc va sau dièu tri.
Chi tiéu nghién cùu: Mùe dó cài thién chat lupng cuòc song theo Aang dièm QoL. Dành già mùc dó rói logn tièu tién theo thang dièm IPSS, màt dp tuyén tièn tiét (TTL) va dành già hièu qua dièu tri theo 4 thè cùa y hpc co tmyèn.
Phuang phàp tién hành:
- Su dung thang diém IPSS, vói 7 càu hòi tóng só diém là 35 chia thành 3 mùe dò dành già: rói loan nhp (1- 7 diém), rói loan trung bmh (8 -19 dièm), rói loan ngng (20 - 35 diém) - Thàm true tràng dành già mal dò tuyén chic, mèm hay cùng, rành giùa con hay mlt.
- Mùc dò cài thién chit lupng cupe song theo than;
diém QoL: vói 7 mùc dò eàm nhàn dupc cho diém tu 0 -1 diém chat lupng euòc song dupc chia ra thành ba mùc dò sai nhe (1-2 diém), trung bình (3-4 diém), nang (5-6 dièm).
Dành già càe tripu chùng làm sàng vào 3 thóì dièm truóc dièu tri, sau 04 tuàn va sau 08 tuàn dièu tri.
Càch dùng thuóe: Nguòi bènh uòng Linh phi khang 6 vièn/ngày chia 02 làn, uóng sau àn l gió. Thà gian uóng là 8 tuàn.
2.4. Dia diém va thòi gian nghièn cuu Nghién cùu duoc thuc hièn tgi Trung tàm Nam hp&
Bpnh vipn Hùu nghi Viét Due, tìi thàng 4/2017-8/2017.
2.5. Xù- l:y sé Uèu: Su dpng phàn mèm SPSS 20,0.
i n . KÉT QUA NGHIÉN CÙtJ
Két qua cài thién càc ehi tiéu làm sàng cùa Linh phu khang trèn 55 nguòi bénh nghién cùu duoc trinh bay
Bang 3.1. Tình trgng ròi logn tièu tién cùa nguòì bènh nghién cùu khi vào vién Tình tr^ng tièu tìf n
Di tiéu nliiéu làn Di tiéu khó Cam giàc dai Idiòng liét Di tiéu déra Di tiéu ngàt quing Di tièu Ichòng ttr cliù Ràn khòi dòng mói dai duoc
sé lir^g 55 43 47 34 47 32 27
Tylè(%) 100 78,2 85,5 61,8 85,5 58,2 49,1 Tinh trgng rèi logn tiéu tién ehiém tJ' lé eao là di tiéu nhièu làn (100,0%), di tiéu khó (78,2%), càm giàc dai khóng hét (85,5%), di tiéu ngàt quàng (85,5%).
Bang 3.2 Mùc dg cài thièn chat lugng cu$c song ngudi bgnh nghiin cùu QoL
Nh? (1-2 diém) Trung bình (3- 4 diém) Nang (5- 6 diém) Diém trung binh ( X ±SD) Dò chénh
P
IViró'c dièu trj (1) Tànsó
3 25 27
5,51
%
45,45 49,04 4,67 ± 3,26
San 04 tuàn (2) Tao so
31 19 5
56,36
%
34,54 9,09 3,05 ±1,42 1,62 ±1,84 p,,<0,01
Sau 08 tuàn j Tàn sa
31 21 3
%
56,36 . 38,18 : 5,51 2,37 ± 0,45
2,3 ±2,81 "•' P,.l <0,01
SÓ 1 ( 4 2 ) - T h à n s 01-02/2018
u HIÉN CUfU KHOA HOC
Mùc dò cài thién chat lupng cupe song theo thang bipt co y nghìa thòng kè vói p < 0,01.
diém QoL tnróc va sau 4 tuàn, sau 08 tuàn diéu tri khàc
Bang 3.3. Mùc dò cài thièn theo thang diém IPSS
IPSS
Nhe (1-7 diém) Trung binh (8-19 dièm) Nang (20-356 diém) Bièm tmng binh ( X ±SD) D Q chénh
P
Trucie dièu tri (1) Tan so
3 13 39
%
5,51 23,63 70,86 23,14 ± 3 , 3 5
Sau 04 tuàn (2) T à n s ó
11 27 17
%
20 49,09 30,91 15,23 ± 5 , 9 7 7,91 ± 2 , 6 2
P j , < 0 , 0 1
Sau 08 tuàn T à n s ó
14 29 12
%
25,45 52,72 21,83 11,09 ± 2 , 6 7 12,05 ± 0,68 Pi-, *'',01 Diém IPSS trung bình giàm sau 04 tuàn va sau 08 tuàn so vói truóc diéu tri, su khàe bièt co y nghìa tìiòng ké vói p< 0,01.
Bang 3.4. Mot M tuyén dèn liét Tinh trang TTL
Màt dò
Rành giiìa
Chàc Mém P Con Màt P
Triró'c dièu tri (1) T à n s ó
27 28
%
49,09 50,91 P I 32
23 58,18 41,82 P I
Sau 04 tuàn (2) T à n s ó
16 39
%
29,09 70,91
<0,01 29 26
52,72 47,28
<0,01
Sau 08 tuàn T à n s ó
13 42
%
23,63 76,37
28 27
50,9 9,1 Pj.i <o.oi Sau 04 va 08 tuin diéu tri màt dp TTL thay dòi tu ehàc sang mém, su khàc bièt co y nghìa thong ké (p<0,01).
Bang 3.5. Tàn so mgch, huyét àp dgng mgch truóc va sau diiu tri
C h i s ò
Tàn SÒ mach (nhip/phùt) Huyét àp tàm thu (mmHg) Huyét àp tàm tnròng (mmHg)
Triróc dièu tri ( X± SD) 77,23 ± 2 , 5 1 127,76 ± 5,79 81,16 ± 7 , 7 8
Sau dieu tri ( X ± SD) 78,21 ± 1,39 127,15 ± 9 , 6 2 82,34 ± 1 , 2 2
P
> 0 , 0 5
> 0 , 0 5
> 0 , 0 5
Qua 8 tuàn dièu tri bang thuòc Linh phu khang làn só mgch, huyét àp dóng mach eùa nguói bénh TSLTTTL bièn dói khòng co y nghìa thòng ké va nàm trong giói bgn sinhly(p>0,05).
IV. BÀN LUÀN
TSLTTTL thupc pham vi chùng long bé cùa YHCT, bènh phàt sinh là do cóng nàng khi hóa cùa thàn khi va bang quang suy giàm. Ngoài vai trò cùa tang than trong
viéc khi hoà bang quang thi con vai irò cùa trò lue hùu hình là khóì tang sinh cùa TTL ehèn ép, theo YHCT, dièu này eó lièn quan dèn dàm kèt, khi huyét ù tré ò hg tièu làm cho mach Igc ó ha tiéu bi chèn ép, tàc tró, làm lièu lién khóng thóng. Vi vày trong phàp diéu tri, ngoài bó thàn tang cuòng khi boa bang quang cùng càn phài nhuyén kién, tàn kèt, tiéu trù tich tré.
Bénh làu ngày thiy di tiéu dau buót, tiéu nóng (nhièt làm); tiéu ra cgn sói (thach làm); tièu màu (huyèt làm);
s ó i (42) -Thénc 01-02/20181
WJ
JOURNAL OF COMrulUNITY MEDICINE
YHOC
CONGDONG 2018
hoac bì dai (nièu bi) thi thuóc vè càc bién ehùng cùa bènh... là diu hièu cùa nhiem trùng duòng tièt niéu, là nhùng bién chùng cùa TSLTTTL. Nhu vày, mot nguyén nhàn nùa cùa TSLTTTL theo YHCT, dàc biét khi cÓ nhilm trùng tiét niéu kèm theo là do thàp nhiét uàt kèt ó hg tiéu, diéu tri ngoài nhùng phuang phàp dà de cgp trèn, eùng oàn thanh thàp nhiét hg tiéu.
Linh phu khang Tue Tmh co tàc dung tàng cuòng chat lupng cupe song cùa nguòi bénh TSLTTTL (bang 3.2).
Két qua này cùng tuong tu vói Nguyèn Thi Tu Anh, su dung "Thàn khi hoàn già giàm" diéu tri TSLTTTL: Diém chat luang cupe song logi nhe tàng tu 0% lèn 59,5%, loai Inmg bmh giàm tu 90,5% xuóng 38,1%, loai nàng giàm tu 9,5% xuóng 2,4% (p<0,01) [5]. Nguyén Bà Qué cho thiy sau mot thàng dièu tri bang bài tbuoc MP05 (Thach vi, Kim ngàn hoa, Bach hoa xà thièt tìiào, Nguu tlt, Vucmg bàt luu bardi, Tam that, Ngai tuong, Ich tri nhàn) ty lé nguòi bénh co diém chat lupng cupe song ò mùc dò ngng giàm tir 28,6% xuòng 5,7%, diém chat lupng cupe song ò mùc dó nhe Igi tàng tu 0% lén 34,3%, su khàc biét eó y nghìa thòng ké vói p<0,001[6].
Diém IPSS trong nghién cùu cùa chùng tói cùng tuong tu Nguyèn Thi Tu Anh: diém IPSS giàm tu 21,0 xuóng 11,71; ty lé nguòi bènh ròi logn tièu tién mùc dó nang giàm tùt 54,8% xuóng 2,4%; mùc dò nhe va trang bình tang tu 0% va 45,2% lén 23,8% va 73,8% (p<0,01) [5]. Nguyén Bà Qué, diém IPSS giàm tu 16,34 ± 5,47 diém xuòng 11,31 ± 5,39 diém. Ty lé nguòi bènh co rói logn tiéu tién theo thang dièm IPSS ó mùc dò nang giàm tu 34,3% xuóng 5,7%. Ty lè nguòi co rói loan lièu tién
mùc dò nhp Igi lang tu 0% lèn 34,3%, (p<0,001) [6].
Vién nang Lmb phy khang Tue Tình dupc càu tao ti càc vi thuòc eó cóng dyng chinh là: hogt huyèt thóng kinh,'' hành khi khai uàt, lpi thuy thóng tiéu, nhuyén kién tan két nén làm mèm co, giàm vièm, tang cuòng dinh duòng eho tuyén tién lièi vi vày ma làm cài thièn tình trang tiéu tièn, cài thièn chat luang cupe song va cài thién diém IPSS theo huóng lich cuc ó nguòì bénh tàng san lành tinh tuyén tièn hét trèn llm sàng.
V. KÉT LUÀN
Linh phu khang Tue TTnh co tàc dyng trèn càc chi tiéu làm sàng cùa nguói bènh TSLTTTL nhu sau:
Diém chat lupng cuòc song (QoL) trung binh cùa nguòi bènh gìàm tu 4,67 ± 3,26 diém tnróc dièu tri xuóng con 3,05 ± 1,42 (sau 4 tuàn) va 2,37 ± 0,45 (sau 8 tuàn) (p<0,01).
IPSS ùung bmh giàm tu 23,14 ± 3,35 truóc diéu tri xuóng 15,23 ± 5,97 (sau 04 tuàn) va 11,09 ± 2,67 (sau 08 tuin) (p< 0,01).
Linh phu khang Tue Tình khóng ành huòng dén mach, huyét àp sau dièu tri so vói truóc dièu tri ó nhòm nguòi bènh nghién cùu.
VI. KIÉN NGHJ
Tisp tue nghién cùu sàu bau vè co che tàc dung cùa Lmb phu khang, só lupng nguòi bènh nghièn cùu lón hcm, thòi gian nghién eùu dai hon de khàng dinh tàc dung cùa bài thuóe dòng thóì làm co só cho vipc dang ky luu hành róng rài san phàm phyc vy dièu trj TSLTTTL.
^ A I LlgU THAM KHAO
1. Dào Quang Oành (2017), "Tàng sinh lành tinh luyin liin Hit. nhàn dgng nguy ca liin triin, lifa chgn phuang phàp diéu tri", Ky yèu Hói nghi khoa hpc thuòng nièn Un thù XI eùa VUNA-làn thù XI cùa Hòi Tiét nièu Thgn hgc Thùa Thièn Hué, trang 60-7.
2. Hoàng Long (2017), "L^a chon phuang phàp diéu tri tàng sinh lành tinh tuyèn liin liét, Ky yéu Hòi nghì khoa hpc thuòng nién làn thù XI cùa VUNA-làn thù XI cùa Hpi Tiét niéu Thàn hoc Thùa Thièn Hué, trang 68-80.
3. Chu Mach Duòng (1988), Trung Yung Chi (9): 41.
4.m ir ^. s * ìS(2oi2).HB i-t m ì^ -m ^ m ')$ là ^. ^ m ^ m mm tì:2oi2¥304-3r/
M (Vù Quàn Ngpc, Bgcb Thuy Ba (2012). Trungy chàn tri bénh khó tri ngày nay. Nhà xuàt bàn Trung y co tich, 304 -317).
5. Nguyén Thj Tu Anh (2003), "Dành già tàc dung bài thuóc Thgn khi hoàn già giàm trong diiu tri uphi dgi làé tinh tuyén tièn lièi", Luàn vàn tòt nghiép bàc sy chuyèn khoa càp lì. Dai hpc Y Ha Nói.
6. Nguyén Bà Qué (2006), "Nghién cùu tàc dung dièu tri u pht dai lành tinh tuyén tièn lièi aia bài thuóc MP05\
LuIn vàn bàc sT chuyèn khoa 2, Hpc vièn Quàn Y
