MO HINH OAOTAO NGHE H(?PTAC VOfI DOANH NGHIEPTAI TRl/OfNG CON BACH NGHE HAI PHONG (TRONG KHUON KHO CHl/OfNG TRINH HaPTACVIET-OU'COOl MOflOAOTAO
NGHE TAI VIET NAM)
PGS. TS. Bui The Dung va TS. Gunnar Specht, dugc sUijy nhiem ciia GIZ - Chuang tnnh Doi mdt Oao tgo nghe tgi Viet Nam
r . ^
Tom tat
D u a n "Trung tam Dao tao nghe Viet-Dile - T r u o n g CON Bach nghe HSi Phong" dupe thue hien tir thang 11/2012-12/2015 v6i mue tieu xay dung va t h i diem m o hinh dao tao nghe hop tae vdi doanh nghiep nhSm rut ra bai hoc kinh nghiem va nghien ciru trien khai ap dung. D u a n di/Oc thuc hien trong khuon kho Chuong trinh HoptaeViet-OilcOoi mdi Dao tao nghe tai Viet Nam do Tong cue Day nghe (TCDN) thUe hien vdi su ho trp eua To chile Hop tac Quoc te Ode (GIZ). D u an duoe sU ho t r d cua Cong ty t u van PLANCO-EBG-GFA theo hgp dong vdi GIZ. Bai viet gidi thieu t d m tSt m o hinh t h i diem hpp tac vdi doanh nghiep trong dao tao nghe va nhiJng bai hpc kinh nghiem d u c r u t tir qua trinh thuc hien. Mo hinh nay se tiep tuc dupe hoan thien va nghien cifu ap dung rong rai trong qua trinh ddi mdi dao tao nghe 6 Viet Nam.
TUkhoa: Oao tgo nghe, doi mdi ddo tgo nghe, mo hinh dao tgo nghe.
Boi canh
Mue tieu ciia giao due nghe nghiep (GDNN) la phat trien lUe lugng lao ddng Ianh nghe nh§m dap dng nhu cau eiia thi trudng lao dong. Dao tao nghe can trang bj cho hoc sinh nhirng kien thii'c, ky nang vis thai do lao dong can thiet theo tieu ehuan nghe, phii hop vdi yeu cau eiia doanh nghiep nham giiip ho sau khi t o t nghiep tim duaevi?c lam hoac t u tao vieclam.
Thdi gian qua, ben eanh nhdng thanh tieh dang ke, he thdng GDNN Viet Nam van chUa dap ifng dUOc nhu eau thi trudng lao dong. Co eau nghe trong dao tao nghe chUa dap irng duoe yeu eau ciia nganh. Qua trinh ehuyen tif dao tao nghe (DTN) theo hudng eung sang hudng eau con cham. M o t trong nhifng nguyen nhan la do chua ed su hop tac gida trudng va doanh nghiep. Dao tao nghe chii yeu van dda vao trudng nghe. Su tham gia ciia doanh nghiep vao DTN con rat han che.
Luat Giao duc Nghe nghiep eua Viet Nam ban hanh nam 2014 cd hieu lUc t d thang 7/2015 cd nhiing quy dinh mdi khuyen khich sU hop tae giifa eO sd GDNN va doanh nghiep trong dao tao nghe:
- Cd sd giao due nghe nghiep t u chii, t u chju trach nhiem to chifc bien soan va phe duyet chuong trinh dao t a o " ' (Luat GDNN, Oieu 34).
- Doanh nghiep dupe phoi hpp vdi cac co sd hoat dpng giao due nghe nghiep khae de to chile dao tao eae trinh dp so cap, trung cap, cao dang va eac chuong trinh dao tao t h u d n g xuyen; Odgc tham gia xay dung ehuong trinh, giao trinh dao tao; td ehdc giang day, hudng dan thdc t a p va danh gia ket qua hpc tap eiia ngudi hpe (Luat GDNN, Dieu 51). Cac khoan ehi cho hoat dpng dao tao nghe nghiep ciia doanh nghiep duoe t r d khi xac djnh t h u nhap chju thue (Luat GDNN, Oieu 51).
Trong boi canh DTN hien nay d Viet Nam, hpp tae giila doanh nghiep va trudng nghe cd the eoi la mdt bddc d o t pha nham nang cao chat lupng dao tao nghe va djnh hddng dao tao nghe theo hudng eau. Luat GDNN mdi da tao ra khung phap ly eho viee hpp tae vdi doanh nghiep trong DTN, tuy nhien, pham vi, npi dung va hinh thdc dao tao h o p tac can dddc tiep tue phat trie'n va t h d nghiem. Chinh vi vay, Dd an "Trung tam Bao tao nghe Viet-Dde - T r u d n g CDN Bach nghe Hai Phdng"
da dat muc tieu xay dung va t h i diem m d hinh dao tao nghe hop tae vdi doanh nghiep nham rut ra bai hpc kinh nghiem va nghien cdu trien khai ap dung rdng rai trong qua trinh ddi mdi dao tao nghe d Viet Nam.
[14] K H O A H O C D A Y N G H E S6 36 thang 9/2016
1. M o h i n h h o p tac dao t a o n g h e - B m h nghTa Mo hinh hpp tae dao tao nghe eua Trddng CDN Bach nghe Hai Phdng la mo hinh hpp tac giua mot co sd GDNN vdi cac DN n h i m nang cao chat Iddng day kien thdc, ky nang nghe, ky nang san xuat va thai dp lao dpng ngay tai noi lam viec "\ Dac diem eua mdi quan he hop tae nay la:
- Don vj ehju trach nhiem la trudng. Don vj hop tac la cac doanh nghiep. DN chju trach nhiem thdc hien mot phan cua chuong trinh dao tao dda tren cae tieu chuan nghe do trudng va doanh nghep eung phoi hpp xay ddng.
- Dja diem hpe nghe dupc thdc hien d ea hai noi: tai trudng (Idp hpc va xudng thde hanh) de hpc kien thdc va cae ky nang nghe ed ban) va tai doanh nghiep de hoe eac ky nang san xuat.
-Viec danh gia ket qua hpe tap do trudng va doanh nghiep ciing thuc hien tai DN.
2 . Cac c a u p h a n c u a m o h i n h h o p t a c d a o t a o n g h e
Doanh nghiep tham gia DTN
Doanh nghiep tham gia DTN dupc lUa ehpn theo cac tieu chi sau:
- Cd hoat dpng on djnh trong linh vue nghe cd lien quan (ve san pham, lao dpng, tai chinh)
- Cd san pham ciia nghe duge dao tao
• Cd day du may mdc, edng nghe dap dng yeu cau dao tao
- Quy trinh SX ed du vj tri edng viec lien quan den nghe dang day de hpe sinh cd the luan chuyen cong viec
- Cd dil vat t u cho day nghe
- Cd dil cdng nhan lanh nghe de lam nhiem vu dao tao
- Cd quy djnh ve an toan lao dpng va bao ve mdi trudng va thue hien eae quy djnh dd
- Dia diem xudng san xuat nSm tai dja phuong cua trudng.
DN va trudng cung thdng nhat muc tieu clao tao, nhiem vu va trach nhiem cua moi ben va ky thda thuan hpp tac (ban ghi n h d va hpp ddng dao tao).
ChUdng trinh dao tgo nghe
Chuang trinh dao tao nghe duoc bien soan va dieu chinh phu hpp vdi yeu cau cua thj trudng lao dpng va ap dung linh hoat. DN tham gia tieh cue vao viee xay dung ehuong trinh nham dap Ung nhdng yeu cau cu the cua DN.
Thdi gian ddo tgo: Thdi gian dao tao cho bac cao dang khoang 3.750 gid ddoc phan chia n h u sau: 1/3 thdi gian hoc ly thuyet tren Idp, 1/3 thdi gian hpc cac ky
nang co ban tai xddng thdc hanh ciia trudng va 1/3 thdi gian dao tao eac ky nang san xuat tai doanh nghiep.
Ket cdu vd ngi dung chudng trinh ddo tgo: Phan dao tao ky nang nghe dugc thiet ke thanh 25 md dun vdi ket qua dau ra/nang lde dap dng yeu cau thdc hien eac cong viec cu the theo chuan nghe. Ndi dung eua chddng trinh dao tao ddpc xay dung tren co sd tieu ehuan nghe.
Ddo tgo nghe tgi doanh nghiep: Chuang trinh day nghe tai DN dupe chia lam ba m d dun cdng nghiep.
3 md dun nay ddpc thue hien vao thdi diem cuoi moi nam hoc. Thdi gian hpc cac mo d u n cdng nghiep nam t h d nhat la 2 thang, nam t h d hai la 3 thang, nam t h d ba la 4 thang.
Oido vien cua trUdng
Vai tro va trinh dp cua giao vien trong m d hinh dao tao hpp tac khdng khac vdl quy djnh chung doi vdi giao vien eua trudng nghe. Tuy nhien, trudng can bo sung them vj tri can bp dieu phoi. Can bd dieu phoi lam cau noi gida trddng va DN, thiet lap va duy tri hpp tac gida hai ben, dong thdi theo ddi cac hoat dpng day nghe t a l D N .
Gido vien cua doanh nghiep
Gido vien cua doanh nghiep do doanh nghiep tU lua chpn. Giao vien ciia DN phai dam bao cac tieu chi ve dao ddc nghe nghiep, nang luc nghe va kha nang sd pham.
Giao vien ciia DN can dupe tap huan nham dap dng yeu eau giang day theo m d hinh hop tae. De thiet lap mdi quan he chat che vdi trudng, moi DN can phan cdng mpt giao vien lam nhiem vu dieu phoi. Giao vien dieu phoi duy tri mdi quan he vdi trudng va dieu phdi cac hoat dpng cua hpe sinh va giao vien tai DN.
Ke hogch dao tgo
Ke hoaeh dao tao cho 3 nam vdi 3 mo dun cdng nghiep dupe thiet ke mot each dong bd. Cac giao vien ciia DN dupe pho bien ve Ijch trinh dao tao, so Idong hpe sinh, trinh dp ky nang nghe va cac thdng tin can thiet cua hpc sinh trude khi hp den hpe tai DN.
Theo doi, qudn ly dao tgo
Tai doanh nghiep, hpe sinh dupe dao tao theo tung v j t r i eong viec rieng.Trudng bien soan tai lieu, cac bieu mau giam sat va thong nhat vdi eac giao vien cua DN ve npi dung va each lam bao cao dao tao.
Thi ddnh gid ket qua hgc tap
Viec kiem tra va danh gia ket qua hpc tap cua hpc sinh duoc thuc hien trong qua trinh hpc. Mpi m d dun deu cd hudng dan eu the. Thi kiem tra cudi khda dupc thuc hien tai noi lam viee d doanh nghiep va gdm hai phan. Phan 1 ddpe thue hien sau khi hpe sinh hpe xong nam t h d 2. Hpc sinh thi do Phan 1 se dupe cdng nhan ket qua. Neu khdng tiep tuc hpc sang nam t h d ba hpc
So 36 thang 9/2016 K H O A HOC D A Y NGHE [15]
sinh se duoc cap bang trung cap nghe. Thi Phan 2 ddoc td ehdc sau khi hpc xong nam t h d ba. Hpc sinh thi do ky thi nay se dddc cap bang trinh dp cao dang nghe. De thi tot nghiep dddc bien soan theo quy djnh cua TCDN.
3. Thi diem mo hinh dao tao
Md hinh dao tao hop tac tren da ddoc t h i diem day eho nghe cat gpt kim loai CNC tai trddng CON Bach nghe Hai Phdng t d nam 2013 vdi nhdng boat dpng sau day:
[ I j T h u c hien khao sat doanh nghiep
[2] Xay ddng eac tieu ehuan nghe tren ea sd phan tich nghe
[3] Xay ddng chddng trinh dao tao theo md dun va bien soan tai lieu day hpc
[4] Lua chpn DN hop tae dao tao nghe va ky thda thuan hdp tae
[5] Chuan bi va tien hanh dao tao giao vien cua DN [6] Hpp tac vdi DN to chde dao tao cac m d dun cdng nghiep
(71 To chde thi tai DN
[81 Danh gia t h i diem md hinh va rut ra bai hpc kinh nghiem.
Khao sdt doanh nghiep
Muc tieu ciia khao sat ban dau lade nghien edu nhu eau velao dpng k y t h u a t nghe c j t gpt kim loai, t i m hieu thuc trang edng nghe cat gpt kim loai tai dja phddng, xac djnh miic tieu, npi dung va each thde to ehdc dao tao dai ban chinh qui va dao tao nang cao nghe eat gpt kim loai va de xuat chuong trinh dao tao.
Xdy dung tieu chudn nghe
Co sd de xay ddng tieu chuan nghe la dua tren ket qua phan tich nghe cua TCDN nam 2010 ddpe ban hanh kem theo ehdong trinh khung qudc gia. Chu yeu la so do phan tieh nghe DACUM.Tieu ehuan nghe phan anh nhdng yeu cau eua Viet Nam ddng thdi eung the hien hai hda tieu chuan nghe cua Ode.
Xay dung chuang trinh dao tgo
ChUPng trinh dao tao nghe cat gpt kim loai mdi dupe xay dung dda tren tieu chuan nghe va chuong trinh khung eua Viet Nam va Ddc n h d neu trong ke hoach trien khai dao tao'''.
Bien sogn tai lieu dgy hgc
Can cdvao ehuong trinh dao tao, tai lieu day va hpc duoc thu thap, bien soan va bien tap theo mpt mau thong nhat. Tai lieu day hpc bao gdm tai lieu phat cho hpc sinh, cac phieu hddng dan, cac mau bieu danh gia va so theo ddi hpe sinh.
LUa chgn doanh nghiep hdp tac ddo tgo Trddng Bach nghe da khao sat va chpn doanh nghiep tham gia chdong trinh dao tap hap tac theo cac tieu chi neu tren.
Lda chpn va tap huan giao vien cua doanh nghiep Cac DN de xuat danh sach cac cong nhan lanh nghe dap dng yeu cau lam giao vien. Cac cdng nhan nay dddc tap huan de t r d thanh glao vien cua DN '"'.
Trien khai cdc mo dun cong nghiep
Tdp hpc sinh dau tien cua Trudng dddc gdi den doanh nghiep theo 3 m d d u n t r o n g thdi gian 2014 - 2016.Tdp hpc sinh t h d hai da hoan thanh xong m o d u n eong. nghiep 1 va 2 t r o n g nam 2015 va 2016.
Nhdng kinh nghiem t r o n g qua trinh thde hien cac m d d u n cdng nghiep dupe ghi trong cac bao eao theo doi va danh gia, phan tieh y kien nhan xet ciia doanh nghiep, eua hpc sinh va n h d n g de xuat cai tien chdong trinh dao tao. Can bp dieu phoi cua trudng gdi bao cao len phdng dao tao xem xet va dda ra bien phap hoan thien "^1.
4. Ket qua t h i diem va bai hoc kinh nghiem Qua qua trinh trien khai va phan tich bao cap theo ddi, danh gia da rut ra n h d n g bai hoc sau day:
- Nhieu doanh nghiep tren dja ban Hai Phdng da ky thda thuan hop tac dao tao vdi Trddng CDN Bach nghe Hai Phdng. Mac du cd n h d n g khd khan ban dau trong qua trinh trien khai day m d d u n thuc hanh tai DN, hai ben deu da thdc hien tot nhdng dieu da cam ket va the hien nguyen vpng hop tae lau dai. Day la tin hieu dang mdng, trai vdi djnh kien eho rang hpp tac trudng nganh trong day nghe la rat khd khan, tham ehi la khd t r d t h a n h hien thdc.
-Viee thiet ke m d d u n hpc tai doanh nghiep la phu hop va la co sd eho thanh cdng cua hpp tae dao tao.
Nhdng ket qua t h u dddc khi thdc hien md dun 1 eho thay ed the keo dai thdi gian hpc 3 m d dun tai doanh nghiep t d 6 thang len 9 thang;
-Viec to chde qua trinh hpc tai doanh nghiep ngay t d nam dau tien la phu hpp. Ca DN va hpc sinh deu nhan thay can tao dieu kien cho hpc sinh duoc tiep xuc vdl mdi trudng lam viee edng nghiep cang sdm cang tdt.
- Mdt so trddng hop ngoai le gap khd khan do DN khdng cd du dieu kien may mdc hoac lanh dao chua nhiet tlnh ung hp viee dao tao tai doanh nghiep. Han che nay da khong xay ra neu hai ben thdc hien theo dung quy trinh da thda thuan va yeu cau ddi vdi dia diem dao tao dupc t h d n g tin can trpng.
- Viec tuyen sinh tai t r d d n g hien nay khong theo mpt thdi diem nhat djnh, vi vay gay khd khan cho viee phan nhdm hpc sinh di thde tap.
[16] K H O A H O C D A Y N G H E So 36 thang 9/2016
Mo hinh dao tao nghe hop tac vdi doanh nghiep la mdt md hinh mdi nham huy dpng va cung cd moi quan he hop tac gida trddng va DN. Qua qua trinh t h i diem m d hinh nay da rut ra duac nhdng ket luan sau:
- Hpp tac dao tao vdi DN la mau chot de phat trien nang luc cho hpe sinh, bao gdm nang lde ehuyen mdn, nang luc phuong phap va nang Idc xa hpi;
- Viec hop tae vdi DN cd the thdc hien dddc d ca nhdng nudc ma DTN theo truyen t h d n g trudng sd neu ed each tiep can d u n g ;
- Chupng trinh dao tao (trinh dp trung cap va cao dang) can danh khoang 32% thdi gian cho viee hpe tai doanh nghiep. Day la thdi gian can thiet de hpc sinh dddc trai nghiem mdi trddng san xuat, tiep xuc vdi cae van de chuyen m d n va xa hpi tai noi lam viec thdc;
- DN can Ida ehpn giao vien mpt each ky ludng de hp cd the thuc hien cdng viec dao tao tai doanh nghiep, bao gdm ca viec quan ly va theo ddi qua trinh dao tao.
Md hinh dao tao nghe hop tac vdi doanh nghiep eua Trudng CON Bach nghe Hai phdng da dupe gidi thieu tai hoi thao do TCDN va GIZ to ehdc vao thang 1/2016 va due ket kinh nghiem, lam eP sd de chia se vdi he thdng GDNN. Md hinh dao tao hpp tae ddpe dieu ehinh va hoan thien va ngay eang dupe nhieu doanh nghiep d Hai Phdng quan tam, dac biet la cac doanh nghiep nude ngoai va doanh nghiep t u nhan. Thang 5/2016, 13 sinh vien da tot nghiep khda hpe eat gpt kim loai CNC dau tien cua Trudng. 84,6% em dat ket qua thi tot nghiep loai kha, gidi. Hien nay, Trudng dang ap d y n g phupng phap day nghe hpp tac vdi DN ddi vdi eae nghe khae
n h d dien t d , cd khi, cdng nghe t h d n g t i n , lai tau va tai chinh. Qua t h i diem, cac doanh nghiep va Trddng deu rat tin t d d n g vao ieh Ipi cua hinh thdc dao tao nghe hpp tac
•
Tai lieu tham khao
1. Luat Giao due Nghe nghiep so 74/2014/QHl 3 do Qudc hpi ban hanh ngay 27/11/2014.
2. Bui The Dung, Gunnar Specht, Mo hinh Hop tac dao tao nghe, De cuong, Chdong trinh Ooi mdi DTN tai Viet Nam, Trung tam Hdp tac Oao tao nghe Viet-Dde | Trddng CON Bach nghe Hai Phdng. PLANCO-EBG-GFA thay mat GIZ, Hai Phdng, 10/2015.
3.Curriculumentwicklung. Konzeptpapier. Programm Reform der Berufsbildung in Vietnam. Vietnamesisch- Deutsches Berufsbildungszentrum | Polytechnisches College Hai Phong. Im Auftrag der GIZ, Hai Phong, 10/2015.
4. Bill The Dung, Dao tao "Giao vien cua doanh nghiep" Oe cddng, Chdong trinh Ooi mdi DTN tai Viet Nam. Trung tam Hpp tac Oao tao nghe Viet-Odc | Trudng CON Bach nghe Hai Phdng. PLANCO-EBG-GFA thay mat GIZ, Hai Phdng, 10/2015
5. Nhdm chuyen gia cua PLANCO-EBG-GFA, Cae edng cu thuc hien Oao tao hpp tae vdi Doanh nghiep:
Cae tai lieu ky ket, tai lieu theo doi, danh gia. Chuang trinh Doi mdi DTN tai Viet Nam. Trung tam Hpp tac Oao tao nghe Viet-Odc | Trudng CDN Bach nghe Hai Phdng.
PLANCO-EBG-GFA thay mat GIZ, Hai Phdng, 10/2015
KE HOACH TRIEN KHAI CHLTONG TRlNH D A O TAO
N A f v i Ti-tCr 3
= > •
HCrz I > -
M o - d u n Cone n e T ^ P 3 t « i D N (16 t u S n )
LV t h u y g t (6 t u a n )
Chu-crng t r ) n h nSng cao c h u n g NghS cSt g ^ t Kln^ l o a i / M 5 - < J u n CNC ( 2 1 t u a n ^
Lv t h u y S t (tg (12 tU-
truj-crne) M a - d u n cit EQt k i m l<?a] c h i t l £ l (16 t i i S o ) (xu'd-ns t ^ i t r u - i r n g )
(Vlo-aun Cflng n e h i ^ p 1 t a i Dt^ (8 t u ^ n )
Ly t h u y e t (t (16 1 jSn)
Md-duri C5l EPl ^irT> lo^l C<r bin
rv16 dun CO- b i n (CDr>e righi; hicm tr;..
^ 8
• I f
^'B
y 2 O
[il
o
i h i
^ ^
1
N g a y n h a n b a i : 2 4 / 8 / 2 0 1 5 N g a y p h a n b i e n : 2 0 / 9 / 2 0 1 6 N g a y d a n g : T h a n g 9 / 2 0 1 6
