N¨m TuÊt v ng−êi tuæi TuÊt… 33

(1)

N¨m TuÊt vµ ng−êi tuæi TuÊt… 33

Hoµng Gi¸p*

¨m nay lµ n¨m TuÊt, n¨m con chã. Chã lµ con vËt th«ng minh, trung thµnh nhanh nhÑn cã kh¶ n¨ng siªu phµm bëi c¸c gi¸c quan, chÝnh v× vËy ngay tõ thêi nguyªn thuû chã ®· lµ ng−êi b¹n tèt nhÊt cña con ng−êi trong c¸c cuéc ®i s¨n, tr«ng coi gia sóc. Sau nµy chã lµ kÎ dÉn

®−êng cho ng−êi mï. Cã lÏ còng tõ ®Æc

®iÓm nµy mµ ë ph−¬ng T©y hay ph−¬ng

§«ng, ch©u Mü hay ch©u Phi ®Òu g¾n chã víi huyÒn tho¹i dÉn hån cho con ng−êi trong bãng ®ªm.

ë NhËt B¶n, Trung Quèc, ViÖt Nam th× chã ®−îc coi lµ ng−êi b¹n trung thµnh cña con ng−êi, nã ®· tõng cøu ng−êi ®i biÓn, trung thµnh víi thµy tu vµ

®¹o sü vµ cuèi cïng nã ®−îc thê tù sïng ng−ìng.

Néi §¹o trµng t«n gi¸o néi ®Þa g¾n liÒn víi thanh ®¹o, t«n gi¸o d©n gian t«n thê §øc Th¸nh TrÇn H−ng §¹o cã mét gi¸o luËt: Kh«ng ¨n thÞt chã. Së dÜ nh−

vËy v× trong Néi §¹o trµng ®· nªu mét truyÒn thuyÕt vÒ chã:

Mét h«m thiÒn s− §¹i Nam quyÕt

®Þnh sang T©y Thiªn tu phËt. §−êng tõ

§¹i Nam sang Ên §é còng kh«ng kÐm phÇn gian khæ so víi cuéc T©y du cña

§−êng T¨ng. §−êng T¨ng ®−îc nhiÒu ®å

®Ö th¸p tïng cßn thiÒn s− §¹i Nam duy nhÊt chØ cã mét con chã hé vÖ. Tr¶i qua biÕt bao suèi s©u ®Ìo cao, chã lu«n theo hÇu, b¶o vÖ thiÒn s− mét c¸ch chu ®¸o.

§Õn mét ngµy kia hai thµy trß ®øng tr−íc ngän nói cao ngÊt, thiÒn s− nãi víi

®å ®Ö: “Tr−íc m¾t chóng ta lµ d·y nói cao mµ con kh«ng thÓ nµo qua ®−îc. V¶

l¹i phÝa bªn kia ng−êi ta cÊm kh«ng cho chã l¹ vµo l·nh thæ. V× vËy con h·y ë ®©y

®îi ta, ®Õn khi ta vÒ thµy trß l¹i gÆp nhau.”

Chã ngoan ngo·n ë l¹i ®îi chñ.

Khi chñ v−ît qua nói, chã nh×n thÊy tÊm ¸o cµ sa cña thiÒn s− bÞ rít l¹i. Chã cø thÕ ngåi tr«ng ¸o cµ sa. Ngµy l¹i ngµy chã

®ãi kiÖt søc n»m chÕt trªn tÊm ¸o cµ sa.

* ViÖn Nghiªn cøu H¸n N«m.

MÊy n¨m sau, thiÒn s− trë l¹i kh«ng thÊy chã ®©u mµ chØ thÊy bôi t¬ hång vµng ãng. ThiÒn s− nhÌ nhÑ v¹ch bôi t¬

hång th× thÊy chiÕc ¸o cµ sa cña m×nh vµ

N

(2)

nghiªn cøu trung quèc sè 1(65) - 2006 34

bé x−¬ng chã. ThiÒn s− v« cïng c¶m

®éng tr−íc sù trung thµnh cña con vËt

®èi víi chñ. TruyÒn thuyÕt nµy ®−îc lan truyÒn réng r·i. NhiÒu ng−êi tuyÖt ®èi kh«ng ¨n thÞt chã.

Ng−êi ph−¬ng T©y ®Æt lÞch cèt ®Ó ph©n chia thêi gian chø kh«ng chó ý ®Õn c¸i chÊt cña thêi gian. Ng−êi Trung Quèc th× kh¸c, hä ®Æc biÖt coi träng c¸i chÊt cña thêi gian, ph−¬ng ph¸p lµm lÞch cña ng−êi Trung Quèc xuÊt ph¸t tõ quan niÖm nµy. Hä chó ý ®Õn thêi tiÕt, ®é nãng Èm, sù t¸c ®éng cña n¨ng l−îng vò trô vµo v¹n vËt trªn tr¸i ®Êt. §iÒu nµy cã liªn quan ®Õn tõng mïa, tõng n¨m, tõng th¸ng, tõng ngµy, tõng giê. N¨ng l−îng vò trô Êy t¸c ®éng ®Õn sù tiªu tr−ëng cña ©m d−¬ng ngò hµnh, loµi vËt vµ con ng−êi. Hä rót ra quy luËt tuÇn hoµn cña sinh vËt: “Xu©n sinh, H¹ tr−ëng, Thu thu, §«ng tµng” (Mïa Xu©n sinh s«i, mïa H¹ lín lªn, mïa Thu thu lai, mïa §«ng tµng Èn).

Ngay tõ thêi ¢n Th−¬ng (1562 – 1060 TCN) ng−êi Trung Quèc ®· t×m ra can chi, ®ã lµ tiÒn ®Ò cña lÞch ph¸p. Dùa vµo quan hÖ cña con ng−êi víi thÕ giíi xung quanh ng−êi ta quan niÖm sinh vµo n¨m Tý lµ tuæi Tý (chuét), sinh vµo n¨m Söu gäi lµ tuæi Söu (tr©u), sinh vµo n¨m DÇn gäi lµ tuæi DÇn (hæ)... Hä cho r»ng sinh vµo n¨m nµo th× vÒ mÆt h×nh hµi vµ tÝnh c¸ch cã mang ®Æc tÝnh cña con vËt ®ã.

Thêi §−êng l¹i kÕt hîp khoa häc chiªm tinh víi lý häc ®Ó h×nh thµnh Tinh mÖnh häc. Tinh mÖnh häc lµ sù kÕt hîp

can chi, tinh t−îng víi sè mÖnh cña con ng−êi. Cã ng−êi cho Qu¸ch Ph¸c lµ ng−êi

®i ®Çu trong lÜnh vùc nµy. §¹i ®a sè cho Tr−¬ng Qu¶ lµ tæ s− cña m«n ph¸i Tinh mÖnh häc. Tr−¬ng Qu¶ tøc lµ Tr−¬ng Qu¶ L·o lµ mét trong b¸t tiªn. Ng−êi ®êi sau cho «ng lµ tiªn cã phÐp tr−êng sinh bÊt l·o. Tr−¬ng Qu¶ lµ ng−êi giái thiªn c¬ nªn kh«ng céng t¸c víi Vâ T¾c Thiªn.

Trong cuèn Tiªn thiªn t©m ph¸p, Tr−¬ng Qu¶ viÕt: Tinh mÖnh häc lµ ®¹o tiªn, thêi thÕ nhiÔu nh−¬ng kh«ng thÓ truyÒn thô ®−îc. Suy ®o¸n nh©n mÖnh ph¶i xÐt

®o¸n kü cµng tinh tÕ, ®Çu tiªn ph¶i chó ý

®Õn chñ ®iÖu cña con ng−êi, tøc sao chñ mÖnh, cung mÖnh.

N¨m 2006 lµ n¨m BÝnh TuÊt, n¨m con chã. Chã lµ loµi vËt linh dÞ huyÒn bÝ nªn cã mÆt trong can chi lÞch ph¸p cña ng−êi Trung Quèc.

XÐt vÒ thêi gian TuÊt tõ 07 giê ®Õn 09 giê (tèi).

XÐt vÒ ©m – d−¬ng TuÊt thuéc D−¬ng.

XÐt vÒ ngò hµnh TuÊt thuéc Thæ XÐt vÒ tø quý TuÊt lµ mïa Thu.

XÐt vÒ ph−¬ng vÞ TuÊt thuéc Trung

−¬ng (thæ).

XÐt vÒ phñ t¹ng TuÊt thuéc VÞ (d¹ dµy).

XÐt vÒ ho¸ hîp TuÊt - M·o ho¸ hîp.

XÐt vÒ tam hîp côc TuÊt – Ngä – DÇn hîp ho¸ thuû côc.

XÐt vÒ t−¬ng xung TuÊt – Th×n t−¬ng xung.

(3)

N¨m TuÊt vµ ng−êi tuæi TuÊt… 35

XÐt vÒ t−¬ng h¹i TuÊt – DËu t−¬ng h¹i.

XÐt vÒ t−¬ng h×nh th× TuÊt - Th×n – Söu – Mïi t−¬ng h×nh.

Ng−êi sinh n¨m TuÊt cã c¸c tuæi:

Gi¸p TuÊt – S¬n ®Çu ho¶ (löa trªn nói) BÝnh TuÊt – èc th−îng thæ (®Êt bªn m¸i nhµ)

MËu TuÊt – B×nh ®Þa méc (c©y gi÷a

®ång)

Canh TuÊt – Thoa xuyÕn kim (vµng trang søc)

Nh©m TuÊt – §¹i h¶i thuû (n−íc ®¹i d−¬ng)

Nh÷ng ng−êi sinh n¨m TuÊt cã ®øc tÝnh næi tréi lµ rÊt kÝnh träng tiÒn bèi vµ s− phô, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ lµ ng−êi vÞ tha cã thÓ x¶ th©n v× ng−êi kh¸c, mong cÇu vµ t¹o nªn sù tèt ®Ñp cho ng−êi kh¸c. ViÖc ®¹i sù ®èi víi quèc gia, viÖc nhá xö sù trong gia ®×nh, víi b¹n bÌ ®Òu tËn trung tËn tÝn, v× vËy hä

®−îc tÝn nhiÖm cña b¹n bÌ, cÊp trªn.

Ng−êi tuæi TuÊt th−êng ®−îc giao träng tr¸ch ®Æc biÖt bëi sù trung thµnh vµ biÕt

®iÒu. Mét khi ®· kÕt giao víi ng−êi tuæi TuÊt th× ®ã lµ mèi kÕt giao sinh tö cã nhau vµ mèi t×nh b»ng h÷u ®ã sÏ g¾n bã suèt ®êi, kh«ng bao giê thay ®æi.

Do ng−êi tuæi TuÊt th«ng minh nh¹y c¶m, trung thµnh nªn ®−îc ng−êi kh¸c tÝn nhiÖm. Tuy nhiªn trong khi lµm viÖc hay tá ra n«ng næi, véi vµng, kh«ng nh×n tr−íc ngã sau nªn dÔ bÞ ®æ vì, cã thÓ gäi lµ “H÷u dòng v« m−u”.

VÒ mÆt nghÒ nghiÖp, ng−êi tuæi TuÊt cã biÓu ®å nh− sau: Thanh niªn lµ ng−êi häc tËp c«ng t¸c tèt, ®−îc tÝn nhiÖm, trung niªn ch×m næi, c¬ héi bÞ bá lì nhiÒu, dï cã chót chøc vô g× th× còng kh«ng cã ®iÒu kiÖn thÓ hiÖn m×nh. Giai

®o¹n nµy ng−êi tuæi TuÊt muèn tiÕn lªn th× ph¶i khoan dung víi chÝnh tÝnh khÝ kh¶ng kh¸i vµ tÝnh ®éc lËp bÊt cÈn cña b¶n th©n m×nh. C¸c nghÒ hîp víi tuæi TuÊt lµ d¹y häc, c«ng chøc, b¸c sü, mü dung, c¾t tãc.

VÒ mÆt t×nh ¸i, ng−êi tuæi TuÊt cã thÓ yªu ng−êi ë c¸c tuæi kh¸c nhau nh−ng kÕt h«n con trai nªn chän ng−êi tuæi Tý, Söu, DÇn, M·o, Tþ, Ngä, Th©n, Hîi. NÕu ng−êi tuæi TuÊt lµ con g¸i th× cã thÓ yªu ng−êi ë c¸c tuæi kh¸c nhau nh−ng kÕt h«n th× chän ng−êi tuæi: Tý, Söu, DÇn, M·o, Ngä, Th©n, DËu, Hîi.

Nh÷ng ng−êi tuæi TuÊt næi tiÕng trong lÞch sö n−íc ta:

Lý Th¸i Tæ sinh n¨m Gi¸p TuÊt (974). Vua bÈm tÝnh th«ng minh, tµi n¨ng, trung thùc. Ngay tõ lóc trÎ Lý C«ng UÈn ®· ®−îc tiÕn cö lµm quan triÒu Lª. Khi vua Lª Trung T«ng bÞ giÕt, Lý C«ng UÈn «m th©y vua khãc rÊt th¶m thiÕt. Vua Ngo¹ TriÒu khen lµ trung thÇn. Sau khi vua Lª Ngo¹ TriÒu b¨ng hµ, th©n vÖ §iÖn tiÒn chØ huy sø Lý C«ng UÈn lªn lµm vua. Vua lµ ng−êi cã tÇm nh×n réng lín, ®· rêi ®« tõ Hoa L−

(4)

nghiªn cøu trung quèc sè 1(65) - 2006 36

Phong cña nhµ Tèng. §©y lµ nÒn t¶ng cña thµnh Th¨ng Long x−a vµ Hµ Néi ngµy nay. Ngay tõ lóc më ®Çu, v−¬ng triÒu Lý ®· ®−îc n−íc lín nÓ träng, n−íc nhá triÒu phôc.

Th−îng t−íng Th¸i s− TrÇn Quang Kh¶i còng sinh n¨m Gi¸p TuÊt, «ng lµ ng−êi tµi chÝ, v¨n hay vâ giái, cã c«ng lao lín trong hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Nguyªn M«ng x©m l−îc, ®Æc biÖt lµ trong chiÕn dÞch Ch−¬ng D−¬ng nh»m gi¶i phãng kinh ®« Th¨ng Long vµo n¨m Êt DËu (1285).

Lª Th¸nh T«ng sinh n¨m Nh©m TuÊt cßn cã tªn lµ H¹o hiÖu Nam Thiªn §éng Chñ. Vua lµ ng−êi th«ng minh dòng l−îc tuyÖt vêi. Trong 38 n¨m trÞ v×, n−íc §¹i ViÖt thêi Lª Th¸nh T«ng rÊt c−êng thÞnh. Nhµ b¸c häc Phan Huy Chó ®¸nh gi¸: ‘T− chÊt tÝnh khÝ nhµ vua rÊt cao s¸ng, ham häc kh«ng biÕt mÖt mái, tay kh«ng rêi quyÓn s¸ch. VÒ trÞ n−íc vua t«n träng Nho thuËt cÊt nh¾c anh tµi, s¸ng lËp chÕ ®é, më mang bê câi, v¨n vâ tµi l−îc h¬n c¶ c¸c ®êi”

Tãm l¹i, ng−êi tuæi TuÊt rÊt coi träng

tiÒn ®å ph¸t triÓn v« cïng.

VÒ thêi tiÕt, n¨m BÝnh TuÊt ®−îc dù b¸o:

Th¸i tuÕ BÝnh TuÊt niªn, H¹ Thu tØnh v« tuyÒn.

Canh xõ m¹c o¸n thiªn.

T¶o hoµ nghi t¶o h¹, V·n ®¹o t¶o l−u liªn.

Tang diÖp s¬ sinh tÆc, Tµm l·o kh−íc thµnh tiÒn.

DÞch:

Th¸i tuÕ n¨m BÝnh TuÊt, HÌ Thu h¹n liªn miªn.

Lóa sím nªn gieo sím, Lóa muén ph¶i cÊy liÒn.

Tµi liÖu tham kh¶o

3. C− Sü: ThËp nhÞ sinh tiªu mÖnh t−ëng d÷ h«n phèi. Nxb H¶i Nam – H¶i KhÈu, 1993.