Chinh sach thu hut lao dong chuyen mon cao nu'O'c ngoai cua Trung Quoc
TH.S. LAI LAM ANH
TH.S. NGUYEN MINH PHUONG*
O Trung Qudc ciing nhu cdc ntivc dang dp dung chinh sdch thu hut nhdn tdi, cdc nhd lanh dgo xem ddi ngii khoa hgc Hoa kieu ciing nhu ngudn lao ddng trinh do cao nudc ngodi Id mdt luc lugng quan trgng, mdt chia khoa de ndng cao chdt lugng gido due dgi hgc vd nghien cuu khoa hgc. Chinh phu Trung Qudc hdng ndm vdn chi ra mdt ngdn khodn Idn de thu hiit cdc gido su vd nhd khoa hgc gdc Hoa tu cdc nudc Au, My ve que huang Idm viec.
De thu hilt dugc nhdn tdi trinh do chuyen mdn cao nudc ngodi, vdn de ddu tien vd ca bdn nhdt Id cdn cd che do ddi ngd thda ddng. Bdc Kinh vd Thugng Hdi Id hai thdnh phd ldn nhdt cua Trung Qudc di ddu trong viec thuc hien chinh sdch nhdn tdi.
1. Mot so chinh sach ca ban 1.1. Chinh sdch ve nhd &
Trung Quoc eiing da budc dau ap dung che do "the xanh", che do nay da duge ap dung d My. Theo dd, nhirng ngudi tai nuac ngoai se dugc mdi nhap eu vTnh vien, xuat nhap canh va duge tam tni vdi hg chieu ed sdn ma khdng cdn visa. Hg dugc mua nha vdi gia uu dai, tham ehi duge trg cap nha d. Chinh phii Trung QuIe dua ra mot loat cac dae quyen khdng chi vdi ban than ngudi tai ma edn ca vdi gia dinh hg.
Trong nam 2009, Chinh quyIn khu vuc Phi Dong len ke hoach chi it nhdt 2 ty Nhan dan te (NDT) trong vdng 3 nam tdi dl tang tinh hdp dan doi vdi lap nhan tai thong qua cac bien
Vien Kinh tk va Chinh trj Thg gioi
*fiai hoc Thuong mai
phap nhu eung cap nha d do nha nude bao cap.
Mot phan so tien nay se dugc chi cho viec xay dung 37.000 can hg. Nhiing ngudi dugc chuyen vao nha do nha nuac bao cap se phai ddng 200.000 NDT de boi thudng cho viec tai dinh eu. 120 khu can hg eao cap cd dien tich trung binh 280m^ danh cho doi tugng nhan vien ngan hang da hoan thanh vao thang 9/2009. Ci thanh pho Thugng Hai, eac bien phap nham khuyen khich nhan tai cdn the hien d ehinh sach uu dai ve thue nhu cat giam thue thu nhap ea nhan tir 4 5 % x u l n g e d n 2 0 - 2 5 % ' .
1.2. Chinh sdch ve din luang
Q Tmng QuIe, dgi ngu can bg nghien ciru phat triln khoa hgc cong nghe rat dong dao,
' Hai Ygn (2008): C/iinh sdch thu hiit nhdn tdi cua T/nmng Hai, Theo Chinadaily, http://ww\v.antd.vn
52 Nhdng vin di KINH i t Mk CHINH TR! TH^ G\tf\ Sd 7(171) 2010
Lai Lam Anh - Nguyin Minh Phu-cng Chinh sach thu hut lao ddng chuyen mdn cao.
nam 2007 ed khoang 100.000 ngudi. Tuy nhien he thong khoa hgc cdng nghe cd qua nhieu can bg ddi du, nhan thirc rat rd tam quan trgng cua viec giai quyet cac van de can bg ddi du trong nganh nay, do dac diem kinh te - chinh tri - van hoa tmyen thong, Tmng Quoc khdng de dang trong viec sa thai nhirng ngudi cd dii trinh do, nang lire nay. De giai quyet van de, Trung Quoc dang dp dung tra luong ca ban cho tat ea eac can bg nghien ciru la tir viec thue hien eac chuong trinh, dir an nghien eiru. Vi vay, vdi cae can bg cd dii nang lire, trinh do, nang dgng cd the de xuat rat nhieu du an, ehuong trinh de ddu thau canh tranh va nang cao thu nhap, trong khi do can bg khong ed nang luc se khdng the tham gia dugc va do vay chi cd luong ca ban - rat thap - ehi dii cho chi phi luong thue va eac nhu yeu pham. Nhirng can bg khong du nang lire nay duge yeu eau khong den ca quan ma tu ra thi tmdng tim viec mdi va dugc giu nguyen luong cho den khi tim dugc viec mdi.
1.3. Chinh sdch ddu tu, trg cap gido due Tir nam 2002, Tmng Quoc da cd ''De cuang quy hoach xdy dung ddi ngii nhdn tdi todn qudc 2002 - 2005'\ Theo do, Trung Quoc xac dinh nguyen tac chung la "'Ddng qudn ly nhdn tdf' va phan cap theo he thong td chiic: d Trung uong la Cue Nhan tai d Ban To chirc Trung uong Dang Cong san Trung Quoc den ban (phdng) nhan tai d tat ca eac bg, ban nganh, vi du nhu Bg Nhan sir cd bg phan chirc danh, Bg Tai chinh cd mot bg phan dai ngg vat chat cho nhan tai... Mdi tinh thanh lap to eong tac nhan tai do mot phd bi thu tinh iiy lam to trudng vai sir tham dir eiia cae sd, ban, nganh.
Trung Quoc cam ket vdi nhung ngudi tai dong y phue vu lau dai cho ddt nude, vg eon hg se duge hudng dich vu chain sdc y tl suit ddi. Hg duge mang theo gia dinh, vg con di ciing. Con cai hg dugc ghi ten vao cac trudng dai hgc dia phuang vdi muc hgc phi rdt thdp
theo thda thuan, ma neu nhu khong phai ngudi tai, mot gia dinh binh thudng se phai chi ra rat nhieu tien.
Doi vdi nhiing Hoa Kieu thi "the xanh" la che do ma Tmng Quoc dang dp dung se giup con cai ciia hg cd quyen uu tien ghi danh vao cac tmdng dai hgc. Tren thue te, viec lam nay nham ban che tinh trang chay mau chat xam von dT dang rat tram trgng d Tmng Quoc. Day la chinh sach da timg gay tranh cai manh me vi nhieu ngudi cho rang lam nhu vay la khong cdng bang doi vdi nhiing thi sinh phai thi cir chat vat mdi dugc ngoi vao ghe dai hgc. Tuy nhien, doi vdi eae nhan tai, hg se nhan thay day la mot biet dai, va chac chan se san long d lai phue vu thanh pho va dat nude.
Thanh pho Thugng Hai cdn cd ke hoach mdi cae du hgc sinh da tot nghiep den thanh pho lam viec moi nam. Cac de tai nghien ciru tot nghiep ciia nhiing sinh vien nay deu tap trung vao ITnh vuc lien quan den viec phat trien do thi.
2. Tac dong ciia lao dong chuyen mon cao den phat trien kinh te 6' Trung Quoc
2.1. Tdc dgng tich cue
Mdt Id, thiic day phdt trien kinh tU
Trong thdi dai ngay nay, thai dai eiia cdng nghe tri thirc thi toe do phat trien kinh te phu thuge rat ldn vao dgi ngii lao dgng cd chuyen mdn cao. Trung Quoc duge coi la mot trong nhung quoc gia ma san xuat ehii yeu dua vao eong nghe trinh do thap^.
Phan ldn san pham eong nghe eao xuat khau ciia Trung Quoc la do doanh nghiep ed von dau tu nuac ngoai san xuat. Day la khu vuc thu hut duge nhieu lao dgng chuyen mon eao nude ngoai den lam viec nhat d Trung Quoc. Vdi sir gia tang manh me eiia dau tu nude ngoai va cd su tham gia eiia lao dgng cd
Theo OECD Nhdng vin di KINH TE VA CHINH TR! IHt Giai S6 7(171) 2010-
53
Chinh sach thu hiit lao ddng chuyen mdn cao. Lai Lam Anh - Nguyin Minh Phuorig^
chuyen mon cao tir nude ngoai den lam viec, da keo theo nhieu nganh nghe khac phat trien, gdp phan tang tmong kinh te, cai thien ddi song ciia ngudi dan.
Viec lao dgng nuac ngoai den Trung Quoc lam viec eung cap nguon nhan lire chat lugng cao gdp phan nang cao nang suat lao dgng xa hgi, thuc day nen kinh te tang trudng nhanh. La nude dang phat trien, Trung Quoc dang dirng trudc thu'c te thieu nhan lire cd trinh do eao. Vi the vdi nguon nhan lire chat lugng cao gdp phan lam tang nang suat lao dgng xa hgi va do dd thiic day tang trudng kinh te.
Hai Id, tgo ngudn nhdn lire ddp img nhu cdu trong nudc, ddc biet Id ddi vdi cdc nhd ddu tu nudc ngodi
Vdi sir tang trudng manh me ciia eae cdng ty ed von dau tu nude ngoai thi nguon nhan lire ed trinh do chuyen mon cao d Trung Quoc hien nay chua the dap irng dugc nhu cau nay.
Chinh vi vay, nguon nhan luc trinh do cao tir nudc ngoai den lam viec se tao dieu kien thuan lgi cho nha dau tu nude ngoai trong viec tuyen dung lao dgng trinh do cao. Day cung chinh la viec tao ra moi trudng thuan lgi de thu hilt dau tu nuac ngoai nham thiie day kinh te tang trudng.
Ba Id, tgo mdi tnrdng canh tranh, tgo ddng lire ndng cao trinh do cua lao ddng trong nudc
Lao dgng nudc ngoai den Trung QuIc lam viec se tao ra nguon cung lao dgng cho thi tnrdng.
Chinh dieu nay da thiic day lao dgng canh tranh tren thi trudng gdp phan nang cao chdt lugng lao dgng. Thong qua canh tranh, ngudi lao dgng phai tir minh nang cao trinh do, ky nang nghi nghiep va ngoai ngu. Kit qua la lam cho chdt lugng nguon nhan luc duge nang cao.
Bdn Id, dcio tgo nhdn lire tcii chd theo tiraiig tdc thdm thau
De dao tao duge dgi ngu lao dgng ed trinh do chuyen mon cao ddi hoi phai cd nguIn vin ddu
tu rdt ldn, dd la chua kl din ddu tu cho nghien cuu va phat triln. Chinh vi vay, each dao tao don gian va it tin kem nhdt la cho hg lam viec vdi lao dgng cd chuyen mdn eao hon. Nhiing lao dgng cd chuyen mdn cao hen se chi dan de hg cd the lam timg budc nang cao trinh do ciia minh. Viec dao tao thong qua vira hgc, vira lam se rat tiet kiem, ton it cdng sire, ding thdi van dam bao duge ddi song eiia ngudi lao dgng.
Khong nhung vay, khi lao dgng trong nudc tiep xue vdi lao dgng ed chuyen mdn eao nudc ngoai se giiip hg hgc hdi true tiep ve ngoai ngii, phong each, ky thuat, ky nang... de tu hoan thien va nang eao trinh do cua minh.
Ndm Id, nguyen ly "ddu keo" hay tgo dgng lire phdt trien
Tmng Quoc la mot quoc gia dong dan nhat the gidi vdi lire lugng lao dgng hau nhu la lao dgng gian dan. Viec thu hiit lao dgng chuyen mdn cao nude ngoai tai lam viec d Tmng Quoc, dac biet la lao dgng chuyen mon cao lam viec d nhii'ng nganh mui nhgn se thiie day nhirng nganh nay phat trien manh. Viec phat trien manh mot nganh nghe nao do se keo theo cac nganh khac phat trien, dac biet la cac nganh eong nghiep phu trg va cae nganh dich vu ddi hdi nhieu lao dgng gian dan. Chinh vi the, viec thu hut lao dgng chuyen mon cao d mot nganh nghe nao do se tao dgng lire cho khong chi nganh do phat trien ma cdn cho ca cac nganh khac.
2.2. Mot vdi diem bdt cap
Thir nhdt, giam thu nhcip thudn trong tong thu nhdp qudc ddn (GNP)
Mot trong nhung tac dgng tieu circ khong the khong nhac tdi dd la viec lao dgng chuyen mon cao nude ngoai den lam viec d nude sd tai chuyen eae khoan thu nhap ciia minh ve nuac.
Viec chuyen cac khoan thu nhap nay ve nudc se lam giam thu nhap thuan trong tong thu nhap quoc dan.
Nhu ehiing ta da biit: GNP = GDP -H Thu nhap thuan
54 Nhdng vin di KINH T ^ VA CHINH TR! IHt GICXI So 7(171) 2G10
Lai Lam Anh - N g u y i n Minh Phu-cng Chinh sach thu hut lao ddng chuyen mdn cao..
GNP la tong thu nhap qudc dan; GDP la tdng thu nhap quoc ngi
Thu nhap thuan bang thu nhap tai san ciia cdng dan tir nudc ngodi trir di thu nhap tai san ciia cdng dan nudc ngoai a nudc sa tai. Chinh vi vay ma khi lao dgng nude ngoai chuyin thu nhap eiia minh ve nudc se lam giam GNP. Tae dgng tieu circ nay khdng chi xay ra dii vdi Trung Quoc ma cdn doi vdi bat ky quoc gia nao cd sir dung lao dgng nude ngoai.
Thir hai, du nhdp vdn hda ngoai lai Ididng phii hgp
Cd su khac biet giua van hda chau A vdi van hda cac nude khac, dac biet la van hda Au - My.
Su khac biet nay cd the dan tdi nhung xung dot nhat dinh ve van hda.
Ngudi nude ngoai den Trung QuIe lam viec, mang theo van hoa eiia dan toe hg. Cimg vai nhung yeu to van minh, hien dai thi hg cung mang theo loi song, van hoa ma Trung QuIc cho rang khdng phii hgp vdi thudn phong my tue va ban sac van hda cua Trung QuIe.
Trung Quoc hien nay dugc coi la mot quIc gia cd su mat can doi vl gidi ldn nhdt thi gidi.
Hien nay, so tre em nam d Trung QuIc han tre em nir tdi 32 trieu^ Cimg vdi su mdt can bdng ldn ve gidi, viec du nhap van hda, phim, anh bao lire va khieu dam theo phong each Au - My vao Trung Quoc cd the lam gia tang tinh trang bao luc, mai dam vdi loi song buong tha eiia thanh thieu nien Trung QuIe.
Thd ba, mo rdng /dioang cdch chenh lech phdt trien (khodng cdch gidii ngheo)
Cac nhan tai khi den Tmng QuIe lam viec, Chinh phii Trung QuIc da danh cho hg nhiing
"biet dai". Chinh sach nay ed thi din din su gia tang khoang each, giau ngheo d Trung QuIc.
' Theo TTXVN // Bao Binh Duong (2009), trich tren http:'/\v\vw.tinkinhte.com.
0 khia canh khac, nhirng ngudi ndng dan Tmng Quoc di eu ra thanh thi de lam viec (hau het la nhiing lao dgng pho thong chua qua dao tao), sau cugc khiing hoang kinh te toan eau rat nhieu ngudi trong so nay da bi mat viec. Trong khi dd, chi cd nhirng nhan tai mdi dugc trgng dung, vi vay cang lam cho nhirng ngirdi lao dgng chua qua dao tao "dd ngheo nay con ngheo hon'" va nhung nhan tai dugc Trung Quoc trgng dung van dugc huong nhung chinh sach biet dai ciia Nha nude.
3. Trien vong thu hut lao dong chuyen mon cao 6 Trung QuIc giai doan 2010 - 2020
Trong giai doan 2010 - 2020, Trung QuIc se mat di mot so uu the trong viec thu hiit lao dgng chuyen mon cao. Do phat triln kinh tl vdi tic do cao nen tien luang va mire chi tieu d Trung Quoc tang, lam cho mat bang gia ca tang. Mat khac, moi trudng song d Trung QuIe bi 6 nhiem do uu tien cho phat trien kinh tl qua ndng. Cae nhan to nay se trd thanh rao can dii vdi viec thu hiit lao dgng chuyen mon cao nude ngoai den Trung Quoc.
Trong giai doan 2010 - 2020, khi kinh tl ngay cang phat trien, lugng hgc sinh va sinh vien Trung Quoc ra nude ngoai hgc tap ngay cang tang. Sau mot thdi gian hgc tap d nude ngoai se quay ve nude lam viec hg se la dgi ngii lao dgng chuyen mon cao dong dao. Diiu nay tao ra mot nghich ly d Trung Quoc la phdn lan nhiing luu hgc sinh d nude ngoai vl nude la nhung ngudi chua cd kinh nghiem lam viec nhung lai ed bang cap. Vi thi, nhiing ngudi nay luon ky vgng cd dugc mire luong eao thda dang vdi bang cap ciia hg. Trong khi do, cac eong ty d Trung Quoc tuyen ngudi tai lai muon tuyin ngudi vira ed bang cap lai vira cd kinh nghiem lam viec, dieu ma eae luu hgc sinh vl nude khong ed. Cdn nhung cong ty edn lao dgng phi thong thi khong muon tuyen nhung ngudi nay vi biet rang vai mirc luong thdp tlii se khong tuyen dugc nhiing ngudi nay ma nlu cd tuyIn dugc thi nhung ngudi nay se khdng bao gid gdn
Nhdng vin di KINH TE VA CHINH TRI THE GIQI So 7(171) 2010-
55
Chinh sach thu hiit lao ddng chuyen mdn cao... Lai Lam Anh - Nguyin Minh Phu'OTig^
bd lau dai vdi cong ty. Dieu nay da tao ra tinh trang that nghiep eiia lao dgng ed chuyen mon cao d Trung Quoc, tao ra tinh trang thieu thi van thilu ma thira thi van thira. Day ciing chinh la la mau thuan ldn d Trung Quoc hien nay va trong nhiing nam tdi.
Trong dieu kien hien nay, neu Trung Quoc tiep tiic sii' dung chinh sach tien luong, chinh sach nha d va cac chinh sach uu dai khac doi vdi nhung ngirdi nay thi viec thu hut lao dgng chuyen mdn eao nude ngoai trong giai doan 2000 - 2010 ciia Trung Quoc se khong hoan toan phii hgp nua ma can cd nhung dieu chinh dang ke cho phii hgp vai tinh hinh mdi.
4. Mot vai goi y cho Viet Nam 4.1. Ve thu tuc hdnh chinh
Tren thuc te, nhieu Viet kieu khdng can phai duge "van dgng", "tuyen truyen" hay "uu dai"
de tham gia gdp phan vao viec phat trien que huang. Dan gian vi hg nghT rang hg la ngudi Viet cung can ddng gdp mot cai gi do cho que nha. Nhieu ngudi khong chi mong muon mang tri tue ciia minh ma cdn muon dau tu phat trien kinh te xay dung dat nudc.
Chinh vi vay cai ma hg can la thii tuc hanh chinh ggn nhe va minh bach. Do vay, cdn phai day manh ban nua viec cai each thii tuc hanh chinh theo hudng ggn nhe, de ap dung va thuan tien nhu: xay dung chinh phii dien tir va quan ly hanh chinh dua tren eae irng dung eong nghe thdng tin tien tien hien dai, dac biet la irng dung cae boat dgng khai bao dang ky thdng qua internet.
Qua kinh nghiem ciia Trung QuIc, Viet Nam Cling nen cap "the xanh"" cho ngudi nude ngoai ed chuyen mon eao din lam viec tai Viet Nam va thue hien cac uu dai doi vdi hg. Cdn dii vai Viet kieu, Chinh phii nen can nhde xem xet thire hien viec cap quoc tich cho nhung Viet kilu cd ddng gdp Ion cho ddt nuac (mot cong dan 2
qudc tich), nhu vay se tao ra moi trudng binh dang va hap dan cac lao dgng chuyen mdn eao nudc ngoai din Viet Nam.
Khi xay dung chinh sach, Chinh phu cung nen chii y viec khuyin khich lao dgng cd trinh do chuyen mdn cao chir khong khuyen khich lao dgng pho thdng dl tranh tinh trang lao dgng re nuac ngoai den Viet Nam lam viec. Dieu nay se lam gia tang sire ep that nghiep cho lao dgng pho thong trong nude.
4.2. Ve ca sd vdt chdt vd moi trudng ldm viec
Cac chinh sach thu hiit nhan tai cua Viet Nam phan nhieu mai dimg lai d viec keu ggi ma chua thuc sir ed nhirng uu dai ve ca sd vat chat eung nhu moi trudng lam viec, mdi trudng song nhu Trung Quoc da lam.
O mot so tinh, thanh cua Viet Nam da cd nhung chinh sach uu dai cu the ve tien luong de thu hiit nhan tai, nhung nhin chung van chua thuc sir ldn va hap dan, mac dii day cung dugc xem la mot trong nhung chinh sach uu dai ve mat vat chat mot each eu the. Neu nhin sau hon mot ehiit thi dieu mong muon ea ban nhat eiia con ngu'di la cd mot mdi trudng song an toan, ed ea sd ha tang tot phuc vu cho cugc song gia dinh hg nhu trudng hgc, benh vien, dien, nudc, phuong tien di lai... Vi vay, ben canh uu dai ve luang bong, neu chimg ta chii trgng giai quyet cae van de moi tnrdng, ca sd ha tang thi se thu hilt dugc nhieu hon cac nhan tai tir nude ngoai.
4.3. Ve che do tien luang
Ben canh tinh yeu que huang, dat nudc, dgi ngu tri thire Viet kieu thanh danh can din mdi trudng song va lam viec tot, cd muc thu nhap thda dang. Cd le ehinh vi nhin nhan duge vdn de thire te do ma Han Quoc va Trung QuIe da xay dirng ban mot thang bac luong rieng cho gidi khoa hgc Han kieu va Hoa kilu, tham ehi cac nude nay cdn cap nha a, xe hai cho gidi nhan tai.
56 Nhdng vin di KINH T^ VA CHINH TR! IHt GIOI S6 7(171) 2010
Lai Lam Anh - Nguyin Minh Phu-cng Chinh sach thu hut lao ddng chuyen mdn cao.
Chinh vi thi, Viet Nam khdng thi thu hiit eac chuyen gia nudc ngoai, kl ca chuyen gia goe Viet nlu chi diing nhimg Idi keu ggi chung chung nhu yeu nudc, thuong que... ma cung nen van dung cae ehinh sach thu hiit ngudi tai ma Tmng QuIc, Han QuIc, An Do, Singapore da ap dung. Van de khdng ehi la luong blng, ma la tao ra mot mdi trudng song va lam viec tot nhat cho hg.
4.4. Hgn che chdy mdu chdt xdm
Hien nay, d Viet Nam dang khuyin khich lap dgng ra nude ngoai lam viec. Diiu dd gdp phan lam cho kinh tl Viet Nam phat triln, nang cao kha nang tan dung nguon nhan lire dang rat doi dao d Viet Nam; lam tang ddu tu tu nhan trong dai han; nang cao chdt lugng nguon nhan lire; chuyin dich ca cdu kinh t l trong ngan ban va thue ddy chuyin dich ca cau kinh te theo hudng hien dai trong dai han;
gdp phan tang cudng ddu tu va md rgng thi trudng hang hoa, dich vu ciia Viet Nam tren thi trudng thi gidi... Tuy nhien, ben canh tac dgng tich cue dd, Viet nam cung dung truac nguy CO "chdy mdu chdt xdm".
Mot vi du dien hinh la, hien nay cd kha nhieu cae cdng ty nudc ngoai dae biet la cae cdng ty Nhat Ban tdi Viet Nam dl dao tao va tuyen dung nhan tai vdi chi phi re. Hg tim chgn nhung sinh vien uu tii eiia Viet Nam khi vdn cdn ngoi tren ghe nha trudng va cho nhirng sinh vien nay hgc tieng Nhat mien phi trong mot thdi gian dai, khi nhiing sinh vien nay tit nghiep dai hgc, eac eong ty ciia Nhat Ban se sang Viet Nam de tuyen nhirng sinh vien uu tu nhdt trong so nhirng sinh vien nay. Khi sang Nhat Ban hg se eung cap nai d vdi ddy du tien nghi va cho phep nhirng ngudi nay ed thi lam viec d Nhat Ban tdi vd thdi ban, tham chi khuyin khich hg dinh cu tai Nhat Ban.
Ben canh dd, hien nay ed rat nhilu hgc sinh, sinh vien xudt sdc cua Viet Nam dugc nhan eae suat hgc bong ciia nude ngoai dl ra nude ngoai hgc tap va khi tot nghiep, nhiing ngudi nay thudng d lai quoc gia do de lam viec vi d do ed dieu kien lam viec tot vdi miie luang cao.
Chinh vi thi, chiing ta khong ehi ehii trgng thu hiit lao dgng chuyen mdn cao nudc ngoai ma cdn phai biit tim each ban chi tinh trang "chdy mdu chdt xdm" ra nuac ngoai*
Tai lieu tham khao:
1. Thu Lan (2009): Sire Inh cdng nghe cao tu Trung Qudc, Vietnam Economy.
2. Huyen Trang (2005): Trung Qudc tim hid ngudi lap dgi hgc ddng edp qudc ti, Vietnam Net theo New York Times.
3. Pham Bao Duong (2007): Chinh sdch phdt trien khoa hgc cdng nghe - Kinh nghiem tu Trung Qudc, htlp://wwvv.ipsard.gov.vny
4. Hai Yen (2009): Chinh sdch thu hut nhdn tdi ciia TImgng Hdi, theo Chinadaily.
5. Ben Jelili, Riadh (1998): Rural-Urban Migration: On the Harris-Todaro Model, on-line available at http://www.arab-api.arg.
6. Richard Grabowski, Shamiistha Self va Micheal P. Shields (2007): Economic Development- A Regional, Institutional nd Historical Approach, M.E. Sarpe Publisher, England.
Nhdng vin di KINH T 6 VA CHINH TR! IHt Q\0\ S6 7(171) 2010-
57
