!ễấ
DIỄN ĐÀN - TRAO ĐOI KINH NGHIỆMPháthuy vai trò lậnhđạo
CUA CÀP UỸCĐ Sữ ĐÓI Vữl CONG TAC KIÊM TRA
♦ì Nguyễn Quỳnh Giao*
*ThS-GVC Khoa Xây dựng Đảng Học viện Chính trị khu vực I
ại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng yêu cầu:
“Đổi mới mạnh mẽ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng”^). Muốn thực hiện tốt nội dung đó, các cấp ủy đảng, nhất là cấp ủy cơ sở cần tập trung lãnh đạo công tác kiểm tra, đưa hoạt động kiểm tra ngày càng đi vào nề nếp và tăng cường đầu tư các nguồn lực cho công tác kiểm tra... Hiện nay, công tác kiểm tra, giám sát của các tổ chức cơ sở đảng còn một số bất cập, hạn chế, có nguyên nhân từ cấp ủy cơ sở chưa tập trung lãnh đạo, đảm bảo hiệu quả với công tác này. Nội dung lãnh đạo của cấp ủy cơ sở đối với công tác kiểm tra giám sát, kỷ luật đảng cần được nhận biết đầy đủ mới có thể phát huy tốt vai trò lãnh đạo của cấp ủy và giúp nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát của chi, đảng bộ cơ sở.
Điểm 2, Điều 30, Điều lệ Đảng quy định: “Các cấp ủy
đảng lãnh đạo công tác kiểm tra và tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra các tổ chức đảng và đảng viên chấp hành Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng”. Nội dung lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy khá rộng, nhằm giúp cấp ủy cơ sở nhận biết đầy đủ trách nhiệm và phát huy vai trò của mình trong hoạt động lãnh đạo nói chung, nhất là đối với công tác kiểm tra, giám sát; có thế khái quát hoạt động lãnh đạo của cấp ủy cơ sở trực tiếp đối với công tác kiểm tra, giám sát như sau:
Một là, triển khai, quán triệt Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế, kết luận, hướng dẫn của Đảng, của cấp ủy cấp trên và cấp ủy cùng cấp về công tác kiểm tra, giám sát. Sau Đại hội XIII của Đảng đến nay, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, UBKT Trung ương ban hành các văn bản chỉ đạo nghiệp vụ về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng, cấp ủy cơ sở cần quán triệt nghiêm túc, sâu sắc các văn bản quan trọng này. Bên cạnh đó, tập trung lãnh đạo việc quán triệt cho cán bộ, đảng viên, nhất
là cấp ủy các chi bộ và UBKT cơ sở các nội dung văn kiện Đại hội XIII đề cập đến công tác kiểm tra:
- về quy định, quy chế:
“Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện các quy định, quy chế nhằm giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương; nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát. Cải tiến, đổi mới phương pháp, quy trình kỹ năng công tác kiềm tra, giám sát, kỷ luật Đảng bảo đảm khách quan, dân chủ, khoa học, đồng bộ, thống nhất, thận trọng, chặt chẽ, khả thi, trong đó tập trung vào các cơ chế, biện pháp chủ động phát hiện sớm để phòng ngừa, ngăn chặn khuyết điểm, vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên; có chế tài để phòng ngừa, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm kỷ luật đảng”(2).
- về lãnh đạo, chỉ đạo:
“Đổi mới mạnh mẽ, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng; công tác hướng dẫn, chỉ đạo của ủy ban kiểm tra cấp trên đối với cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra cấp dưới trong thực hiện 56 Tạp chí Kiểm tra - Sô 4-2022
Ễắ DIỄN ĐÀN - TRAO ĐÕÌ KINH NGHIÊM
nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng”<3).
- về phương pháp: “Triển khai quyết liệt, thường xuyên, toàn diện, đồng bộ công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, phục vụ thực hiện nhiệm vụ chính trị, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh.
Tập trung kiếm tra, giám sát tổ chức đảng, người đứng đầu, cán bộ chủ chốt ở những nơi dễ xảy ra vi phạm, nơi có nhiều bưc xúc, nổi cộm, dư luận quan tâm; xử lý kịp thời, kiên quyết, triệt để, đồng bộ, nghiêm minh các tổ chức đảng, đảng viên vi phạm.
Tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp để kịp thời phát hiện, ngăn chặn từ xa, từ đầu, giải quyết từ sớm, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn, kéo dài và lan rộng. Đẩy mạnh kiểm tra, giám sát của tổ chức đảng cấp trên đối với cấp dưới”(4X
- về phối họp với các cơ quan: “Kết hợp chặt chẽ và nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát của Đảng với giám sát, thanh tra, kiểm toán nhà nước và điều tra, truy tố, xét xử của các cơ quan bảo vệ pháp luật. Tăng cường phối họp giữa giám sát, kiểm tra của Đảng với giám sát, thanh tra của Nhà nước và giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội để tăng cường sức mạnh tổng họp và nâng cao hiệu lực, hiệu quả giám sát,
kiểm tra, tránh chồng chéo, trùng lặp, lãng phí nguồn lực, không hiệu quả”(5).
- về nội dung kiểm tra, giám sát và phát huy vai trò của nhân dân: “Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp ủy trong việc thể chế hóa và thực hiện Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, các chủ trương, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng. Tăng cường kiểm tra, giám sát công tác cán bộ, gắn với kiểm soát quyền lực, chống chạy chức, chạy quyền. Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trong công tác kiểm tra, giám sát của Đảng”<6).
Hai là, xây dựng và chỉ đạo các cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy cơ sở và các chi bộ trực thuộc xây dựng phương hướng, nhiệm vụ; phân công cấp ủy viên, các cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy cơ sở thực hiện công tác kiểm tra, giám sát. Chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc cấp ủy các chi bộ thực hiện chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát.
Đối với đảng bộ cơ sở, nội dung này tập trung vào củng cố, xây dựng đội ngũ cán bộ UBKT đảng ủy và cấp ủy phụ trách công tác kiểm tra của các chi bộ. Các cơ quan tham mưu của cấp ủy cơ sở hoạt động kiêm nhiệm (Ban Tuyên giáo đảng ủy, Ban Tổ chức ...), đặc
điểm này giúp Thường trực cấp ủy cơ sở chủ động phối họp với UBKT cấp trên cơ sở xác định nội dung bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm tra phù họp, nhưng đây cũng là thách thức đối với chi, đảng bộ cơ sở vì lực lượng cán bộ kiểm tra cơ sở chủ yếu hoạt động kiêm nhiệm, hầu như không có chế độ, chính sách, vì vậy cấp ủy cơ sở cần báo cáo với UBKT cấp trên cơ sở có hình thức bồi dưỡng phù hợp, từng bước tháo gờ thông qua các Đề án, Chương trình... để có thể hỗ trợ thu nhập thêm cho cán bộ kiểm tra cơ sở và cấp ủy các chi bộ phụ trách công tác kiểm tra của chi bộ...
Ba là, ban hành các văn bản theo thẩm quyền để thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng và chỉ đạo Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, nhân dân tham gia kiểm tra, giám sát.
Việc cần làm ngay sau Đại hội cơ sở là tranh thủ sự lãnh đạo của cấp ủy cấp trên và sự giúp đỡ của UBKT cấp trên cơ sở để sớm ban hành quy chế làm việc của cấp ủy và quy chế làm việc của UBKT cơ sở. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng, cụ thể hóa các quy định của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát tại cơ sở. Trong các văn bản này cần xác định rõ trách nhiệm cấp ủy cơ sở và cấp ủy chi bộ đối với công tác kiểm tra, giám sát; các chế độ thông tin, báo cáo...
quy định về trách nhiệm cá
Tạp chí Kiểm tra - Sõ 4-2022 57
DIỄN ĐÃN - TRAO ĐÕÌ KINH NGHIỆM
nhân đảng viên, cấp ủy viên khi tham gia các đoàn, tổ công tác để triên khai nhiệm vụ kiểm tra, giám sát.
Bon là, ban hành và chỉ đạo thực hiện các quy định phối hợp giữa UBKT với các cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy; giữa các cơ quan tham mưu giúp việc của cấp ủy với các cơ quan liên quan. Trong thực tiễn, hoạt động của UBKT cơ sở và các chi bộ rất khó khăn, do tính chất kiêm nhiệm và chưa đảm bảo về chế độ chính sách, nhiều nội dung công tác vượt quá khả năng của UBK.T cơ sở. Để khắc phục hạn chế này, cấp ủy cơ sở tranh thủ sự giúp đỡ của UBKT cấp trên cơ sở tư vấn xây dựng và ban hành quy định về cơ chế phối hợp giữa cấp ủy và UBKT cơ sở với các ban, ngành có liên quan.
Cụ thể như: Phối hợp trong hoạt động giám sát của cấp ủy, UBKT, các cơ quan tham mưu của cấp ủy cơ sở với hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân và ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cơ sở; phối hợp giữa công tác kiêm tra với thanh tra nhân dân; công tác phối họp trong thấm tra xác minh của UBK.T cơ sở với ủy ban nhân dân và các cơ quan giúp việc của ủy ban nhân dân... Khi có quy định này, quá trình triển khai nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, các tổ công tác của cấp ủy hoặc UBKT sẽ thuận lợi hơn khi cần trưng cầu ý kiến, hoặc trưng cầu giám định để
có căn cứ đưa ra kết luận chính xác, phục vụ cho hoạt động kiểm tra, giám sát.
Năm là, nghe báo cáo và chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng, giải quyết kiến nghị của các chi bộ và định kỳ sơ, tổng kết về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng.
Trong quy chế làm việc của cấp ủy cơ sở, cần có quy định về chế độ giao ban giữa Thường trực cấp ủy với UBKT cơ sở và cấp ủy các chi bộ hằng tháng. Tùy theo yêu cầu cụ thể, cấp ủy các chi bộ và UBKT cơ sở phản ánh với Thường trực cấp ủy cơ sở những khó khăn, bất cập cần tháo gỡ, cần có nội dung phối hợp giữa Thường trực cấp ủy cơ sở với UBKT cấp trên cơ sở để tạo điều kiện thuận lợi và đồng bộ khi triển khai nhiệm vụ kiếm tra, giám sát ở cơ sở.
Thông thường, nội dung đề nghị của chi bộ và UBKT cơ sở khá nhiều, nhưng cấp ủy cơ sở cần nắm vừng phân cấp quản lý để có cách xử lý cho phù hợp, không lấn sân cấp dưới, nhưng cũng không bao biện, làm thay.
Sáu là, lãnh đạo, chỉ đạo về tổ chức, hoạt động của UBKT cơ sở và xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra.
UBKT cơ sở do cấp ủy cơ sở bầu ra và cấp ủy cấp trên cơ sở trực tiếp chuẩn y UBKT và chủ nhiệm UBKT, do vậy, mọi hoạt động của UBKT cơ sở phải do cấp ủy xem xét, quyết định. Đê phát huy vai
trò của cấp ủy các chi bộ và UBKT cơ sở, cấp ủy cơ sở định hướng các nội dung công tác để UBKT tham mưu xây dựng chương trinh thực hiện nhiệm vụ cùa cấp ủy và UBKT cơ sở. Nội dung kiểm tra, giám sát phải góp phần thiết thực trong việc nâng cao chất lượng sinh hoạt các chi bộ, sinh hoạt cấp ủy và chất lượng đảng viên, đáp ứng tốt yêu cầu phục vụ nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng ở cơ sở.
Tuy nhiên, cấp ủy cơ sở cần cân nhắc kỹ khi quyết định nội dung, chương trình công tác kiểm ưa, giám sát hằng năm để đảm bảo tính vừa sức cho cấp ủy các chi bộ và UBKT cơ sở.
Bảy là, lãnh đạo, chỉ đạo việc tuyên truyền, phô biến công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Đây là hoạt động chưa được cấp ủy cơ sở quan tâm những năm qua, vì vậy UBKT cấp trên cơ sở cần định hướng các nội dung tuyên truyền như: Các văn bản, quy định của Đảng và cấp ủy cấp trên về công tác kiểm tra, giám sát; gương người tốt, việc tốt trong đội ngũ cán bộ kiểm tra cơ sở và cấp ủy chi bộ; những kinh nghiệm hay, bài học bổ ích của cơ sở khi giải quyết khiếu nại, tố cáo; những tình huống điển hình về công tác kiểm tra, giám sát của Đảng ở cơ sở...
Phương thức tuyên truyền có thể hình thành các đợt tuyên truyền nhân dịp ngày truyền thống Ngành Kiểm tra 58 Tạp chí Kiểm tra - Sô 4-2022
DIỄN ĐÃN - TRAO ĐOI KINH NGHIỆM
(16/10), hoặc xây dựng chuyên mục riêng cho đài truyền thanh cơ sở, in tài liệu tuyên truyền gửi cho cấp ủy các chi bộ phổ biến trong sinh hoạt chi bộ. Lực lượng tuyên truyền là các cấp ủy chi bộ, cấp ủy và UBKT cơ sở.
Để bảo đảm chất lượng tuyên truyền cần giao cho UBKT cơ sở phối hợp với Ban Tuyên giáo biên tập nội dung, lựa chọn hình thức và thời điểm tuyên truyền phù hợp
Tám là, đề xuất với cấp có thẩm quyền về những vấn đề cần bổ sung, sửa đổi hoặc ban hành các văn bản về công tác kiểm tra, giám sát của Đảng. Trách nhiệm của cấp ủy cơ sở lãnh đạo toàn diện về các hoạt động, trong đó có công tác kiểm tra. Mới đây, khi thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính
UBKT Tính ủy Quãng Ninh...
(nếp too Sí)trị - xã hội, cơ quan dân cử, nhằm tăng cường sức mạnh tổng hợp và nâng cao hiệu lực, hiệu quả, tránh trùng lặp, chồng chéo, bảo đảm sự đồng bộ, kịp thời. Triển khai quyết liệt, đồng bộ, thường xuyên, toàn diện, nâng cao hiệu lực và hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng gắn với thanh tra, kiểm toán, điều
trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, hầu hết các đảng bộ cơ sở đã sắp xếp lại các chi bộ ở khu dân cư, đảm bảo giảm đầu mối theo quy định. Tuy nhiên, bất cập là trước đây có thể 3 chi bộ, nay sáp nhập thành một chi bộ, tuy giảm đầu mối, nhưng giải quyết chính sách cho 2 bí thư chi bộ nghỉ và chế độ cho bí thư chi bộ mới khi nhiều việc hơn... đang là vấn đề cần giải quyết sớm.
Cùng với nội dung đó, chế độ chính sách thỏa đáng cho UBKT cơ sở cũng là một vấn đề cần được quan tâm.
Cùng với những vấn đề chung như trên, cấp ủy cơ sở cần có đề xuất về các nội dung bồi dưỡng nghiệp vụ cho cấp ủy chi bộ và UBKT cơ sở, các kiến nghị điều chỉnh, bổ sung quy chế làm việc, quy chế phối hợp...
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII yêu cầu: “Nâng cao khả năng dự báo về những hành vi vi phạm của tổ
tra, truy tố, xét xử, thi hành án của Nhà nước. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, ủy UBKT các cấp trong công tác phòng, chống tham nhũng. Tăng cường công tác giám sát, kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong các cơ quan chống tham nhũng, tiêu cực.
Sáu là, tăng cường công
chức đảng, đảng viên trong điều kiện kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và sự phát triển nhanh chóng của khoa học, công nghệ để đề ra các chủ trương, biện pháp phát hiện, phòng ngừa, ngăn chặn khuyết điểm, vi phạm từ xa, từ sớm”(7). Cấp ủy cơ sở là nơi trực tiếp quản lý, giáo dục đảng viên, nếu phát huy tốt vai trò lãnh đạo của cấp ủy, nhất là trong công tác kiểm tra, giám sát sẽ gỏp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của chi bộ và đảng viên ngay từ cơ sở. □
(1) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biếu toàn quốc lần thứ XIII, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr 245.
(2) Sđd, Tl, tr 188,189 (3) Sđd, Tl, tr 188, 189 (4) Sđd, Tl, tr 189 - 190.
(5) Sđd, TI, tr 190.
(6) Sđd, TI, tr 190.
(7) Sđd, T2, t r 246-247.
tác chỉ đạo, kiểm tra đối với việc thực hiện nhiệm vụ kiêm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng của UBKT cấp trên đối với UBKT cấp dưới; khắc phục tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm trong công tác kiểm tra, giám sát; kịp thời hướng dẫn việc thực hiện các quy định, hướng dẫn mới của Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của đàng nhất là việc thực hiện nhiệm vụ của cấp cơ sở khi được bổ sung một số
Tạp chí Kiểm tra - Sô 4-2022 59
