T«n gi¸o ë n−íc ngoμi
mét sè nh©n vËt tiªu biÓu
trong phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o ë ch©u ¸ cuèi thÕ kØ xix ®Çu thÕ kØ xx
uèi thÕ kØ XIX ®Çu thÕ kØ XX, ë nhiÒu n−íc Ch©u ¸ diÔn ra phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o. Trong sè nh÷ng ng−êi cã vai trß vμ ®ãng gãp quan träng ®èi víi phong trμo nμy næi bËt lªn bèn nh©n vËt tiªu biÓu lμ: Ngμi Henry Steel Olcott (Hoa Kú), Ph¸p s−
Anagarika Dharmapala (Sri Lanka), Hoμ th−îng Th¸i H− (Trung Quèc) vμ TiÕn sÜ Bhimrao Ramji Ambedkar (Ên §é).
1. Ngμi Henry Steel Olcott (1832-1907) Henry Steel Olcott sinh n¨m 1832 trong mét gia ®×nh theo ®¹o Tin Lμnh ë Orange, Bang New Jersey, Hoa Kú. N¨m 20 tuæi, «ng bá ®¹o Tin Lμnh theo ThuyÕt Duy Linh. Tr−íc khi ®Õn víi PhËt gi¸o,
«ng tõng tr¶i qua nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau nh−: lμm viÖc t¹i mét trang tr¹i thÝ nghiÖm, phôc vô trong qu©n ®éi, lμm thanh tra trong mét uû ban ®Æc biÖt xem xÐt hå s¬ vÒ vô ¸m s¸t cè Tæng thèng A.
Lincoln (1809-1865), viÕt b¸o, lμm luËt s−
trong ngμnh b¶o hiÓm, v.v…
N¨m 1875, H.Olcott cïng ng−êi vî, bμ Helena Petrovna Blavatsky - mét b¸c sÜ chuyªn khoa bÖnh m¾t ng−êi Nga, s¸ng lËp ra Héi Linh TrÝ (TheosophicalSociety),
lª t©m ®¾c(*)
mét tæ chøc ®ãng vai trß chÝnh gióp ng−êi Mü ®Õn víi PhËt gi¸o cña Ph−¬ng §«ng.
N¨m 1879, vî chång H.Olcott du lÞch
®Õn Ên §é. Mét n¨m sau ®ã, n¨m 1880, hä quyÕt ®Þnh viÕng th¨m Sri Lanka. Ngμy 25 th¸ng 5 n¨m 1880, vî chång H.Olcott quy y Tam B¶o t¹i Tu viÖn Wijananda ë Galle. Hä cã lÏ lμ nh÷ng ng−êi Ph−¬ng T©y ®Çu tiªn c«ng khai vμ trÞnh träng trë thμnh tÝn ®å ®¹o PhËt.
¤ng bμ tù nguyªn quy y Tam B¶o víi mét sù lÝ gi¶i cña nh÷ng ng−êi tõng theo
®¹o Tin Lμnh nh− sau: “NÕu ®¹o PhËt chøa ®ùng mét gi¸o thuyÕt ®éc ®o¸n mμ buéc chóng t«i ph¶i chÊp nhËn, th×
chóng t«i sÏ kh«ng thä Tam quy, Ngò giíi vμ theo ®¹o PhËt trong m−êi phót.
§¹o PhËt cña chóng ta do §øc §¹o s−
ThÝch Ca khai s¸ng, lμ ®¹o cña trÝ tuÖ, lμ linh hån cña tÊt c¶ nh÷ng tÝn ng−ìng thÕ giíi cæ ®¹i”(1). LËp luËn cña H.Olcott cã lÏ
*. TS., ViÖn Nghiªn cøu T«n gi¸o, ViÖn Khoa häc x·
héi ViÖt Nam.
1. DÉn theo: ThÝch Nguyªn T¹ng. Henry Steel Olcott vµ phong trµo phôc h−ng PhËt gi¸o t¹i TÝch Lan.
Http://www.buddhismtoday.com/viet/pgtg/nguoi/016 -olcott.htm
C
còng lμ suy nghÜ cña nhiÒu ng−êi ¢u - Mü “c¶i ®¹o” theo PhËt gi¸o kh¸ phæ biÕn
®−¬ng thêi vμ c¸c giai ®o¹n sau nμy.
T¹i Colombo, thñ ®« cña Sri Lanka, H.Olcott ®· thμnh lËp ®−îc 7 chi nh¸nh thuéc Héi Linh TrÝ vμ mét Héi Linh TrÝ PhËt Gi¸o (Buddhist Theosophical Society), mét sù häc tËp theo kiÓu mÉu cña C«ng gi¸o nh− chÝnh «ng ®· thõa nhËn. Gi¶i thÝch vÒ viÖc thμnh lËp Héi Linh TrÝ PhËt Gi¸o, H.Olcott cho r»ng:
“Ng−êi Kit« cã héi truyÒn b¸ lêi d¹y cña Chóa, th× t¹i sao chóng ta kh«ng lËp héi
®Ó truyÒn b¸ lêi PhËt d¹y”(2).
Víi môc ®Ých nh− vËy, H.Olcott ®· tiÕn hμnh x©y dùng nhiÒu tr−êng PhËt häc vμ nh÷ng “Sunday school” cho héi viªn cña Héi. Sù khëi x−íng cña «ng ®· trë thμnh mét cuéc vËn ®éng l©u dμi vμ thμnh c«ng
®èi víi nÒn gi¸o dôc PhËt gi¸o theo kiÓu Ph−¬ng T©y t¹i Sri Lanka. Nhê nh÷ng thμnh tÝch nμy, vî chång H.Olcott ®·
nhËn ®−îc sù tin yªu vμ kÝnh träng cña nhiÒu vÞ cao t¨ng tr−ëng l·o vμ hÇu hÕt PhËt tö ë Sri Lanka.
Trong lÇn thø hai trë l¹i Sri Lanka vμo n¨m 1881, H.Olcott ®· thμnh lËp mét ng©n quü gi¸o dôc quèc gia, viÕt vμ ph©n ph¸t kinh s¸ch PhËt gi¸o. §Ó thùc hiÖn tèt h¬n n÷a c«ng cuéc chÊn h−ng, bªn c¹nh c«ng t¸c gi¸o dôc PhËt gi¸o cña Héi Linh TrÝ vμ Héi Linh TrÝ PhËt Gi¸o, H.Olcott cßn tiÕn hμnh biªn so¹n c¸c s¸ch PhËt häc vμ gi¶ng d¹y gi¸o lÝ PhËt gi¸o ®Ó lμm gi¸o tr×nh cho c¸c tr−êng häc ë Sri Lanka. Mét trong nh÷ng c«ng tr×nh tiªu biÓu cña «ng lμ cuèn Buddhist Catechism, nguån tμi liÖu chÝnh ®Ó nhμ s− trÎ ViÖt Nam ThÝch ThiÖn ChiÕu dùa vμo biªn so¹n cuèn PhËt gi¸o vÊn ®¸p, xuÊt b¶n ë Sμi Gßn vμo ®Çu n¨m 1932.
N¨m 1882, H.Olcott trë l¹i Sri Lanka lÇn thø ba. §Ó kh«i phôc l¹i Héi Linh TrÝ PhËt Gi¸o ®· gÇn nh− ng−ng ho¹t ®éng tr−íc ®ã Ýt l©u, sau sù tõ chèi céng t¸c cña c¸c vÞ t¨ng sÜ, «ng ®· tuyÓn mé mét sè PhËt tö ng−êi Ên §é vμ ng−êi Sri Lanka tham gia c«ng viÖc ph¸t thuèc trÞ bÖnh cho nh©n d©n Sri Lanka. Tõ n¨m 1882 ®Õn n¨m 1883, ®oμn ch÷a bÖnh tõ thiÖn cña «ng ®· ®iÒu trÞ cho gÇn 3.000 ng−êi. Tuy ®¹t ®−îc kÕt qu¶ tèt, danh tiÕng vang xa, nh−ng nhËn thÊy néi dung ho¹t ®éng dÇn ®· ®i xa môc ®Ých truyÒn b¸ PhËt ph¸p cña m×nh, nªn cuèi n¨m 1883, «ng tuyªn bè ng−ng viÖc ch÷a bÖnh tõ thiÖn.
Th¸ng 1 n¨m 1884, víi t− c¸ch lμ mét nhμ l·nh ®¹o phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o Sri Lanka, H.Olcott ®−îc Héi PhËt Gi¸o Sri Lanka tÝn nhiÖm mêi lμm ®¹i diÖn vμ giao nhiÖm vô ®Õn London yªu cÇu ChÝnh phñ Anh Quèc xem xÐt vμ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cßn tån t¹i cña ChÝnh quyÒn thuéc ®Þa cña hä ë Sri Lanka, trong ®ã cã vô xung ®ét diÔn ra vμo ngμy 25 th¸ng 3 n¨m 1883 gi÷a tÝn ®å C«ng gi¸o vμ tÝn ®å PhËt gi¸o ë Kotahela khiÕn 1 ng−êi chÕt vμ 40 ng−êi bÞ th−¬ng.
Trong chuyÕn ®i ®Õn London vμo th¸ng 4 n¨m 1884, H.Olcott ®· ®Ö tr×nh lªn ChÝnh phñ Anh Quèc mét thØnh nguyÖn th− víi n¨m nguyÖn väng cña PhËt gi¸o Sri Lanka, gåm:
1. Vô xung ®ét gi÷a PhËt gi¸o vμ C«ng gi¸o ph¶i ®−îc ®−a ra xÐt xö.
2. PhËt gi¸o ph¶i ®−îc tù do trong mäi sinh ho¹t t«n gi¸o.
3. C¸c ngμy ®¹i lÔ cña PhËt gi¸o ph¶i lμ ngμy nghØ cña quèc gia.
2. ThÝch Nguyªn T¹ng. Bµi ®· dÉn.
4. TÊt c¶ nh÷ng h¹n chÕ vÒ nghi lÔ cña PhËt gi¸o ph¶i ®−îc lo¹i bá.
5. Hé khÈu cña t¨ng sÜ ph¶i ®−îc thμnh lËp vμ vÊn ®Ò tån t¹i ®èi víi PhËt gi¸o ph¶i ®−îc gi¶i quyÕt(3).
ChØ cã hai ®iÒu trong n¨m nguyÖn väng nªu trªn ®−îc chÊp thuËn. ChÝnh phñ Anh Quèc tuyªn bè c¸c ngμy ®¹i lÔ cña PhËt gi¸o lμ ngμy nghØ cña toμn d©n Sri Lanka. Ng−êi d©n Sri Lanka tin r»ng, thμnh c«ng nμy chñ yÕu lμ nhê lêi thØnh cÇu cña H.Olcott.
Cã thÓ kh¼ng ®Þnh, H. Olcott chÝnh lμ ng−êi tiªn khëi vμ cã nhiÒu ®ãng gãp quan träng ®èi víi viÖc vËn ®éng tæ chøc vμ thùc hiÖn phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o t¹i Sri Lanka, còng lμ khëi ®Çu cho phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o quèc tÕ, vμo cuèi thÕ kØ XIX. Nhê nh÷ng ho¹t
®éng tÝch cùc vμ hiÖu qu¶ cña «ng, PhËt gi¸o ®· trë nªn thÞnh hμnh kh«ng chØ ë Sri Lanka mμ cßn ë c¶ Hoa Kú quª h−¬ng
«ng trong mét diÖn m¹o míi.
Mét vÞ thñ t−íng Sri Lanka tõng ca ngîi H.Olcott: “§ã lμ mét trong nh÷ng vÞ anh hïng ®Êu tranh cho nÒn ®éc lËp cña chóng ta vμ lμ mét ng−êi tiªn phong trong phong trμo phôc h−ng nÒn v¨n ho¸
vμ t«n gi¸o (PhËt gi¸o) ngμy nay"(4). 2. Ph¸p s− Anagarika Dharmapala (1864-1933)
Anagarika Dharmapala, thÕ danh lμ David Hewavitharne, sinh ngμy 17 th¸ng 9 n¨m 1864, trong mét gia ®×nh theo ®¹o PhËt ë thñ ®« Colombo, Sri Lanka.
Tõ thuë thiÕu thêi cho ®Õn khi tr−ëng thμnh, mÆc dï ph¶i theo häc trong mét vμi tr−êng cña C«ng gi¸o, tiªu biÓu nh−
Tr−êng §¹i häc Th¸nh Thomas gÇn Colombo, h»ng ngμy ph¶i ®äc kinh cÇu nguyÖn vμ nghe gi¶ng Kinh Th¸nh,
nh−ng A.Dharmapala vÉn chøng tá lμ con mét gia ®×nh PhËt gi¸o thuÇn thμnh.
Ngμy 25 th¸ng 5 n¨m 1880, «ng cïng hai vÞ th©n sinh tham dù buæi lÔ quy y Tam B¶o vμ thä tr× Ngò giíi cña vî chång ngμi H.Olcott víi mét vÞ ®¹i s− Sri Lanka t¹i Tu viÖn Wijananda ë Galle. Cã thÓ nãi, viÖc hai ng−êi Ph−¬ng T©y c«ng khai thä lÜnh PhËt ph¸p ®· cã ¶nh h−ëng m¹nh mÏ ®Õn chμng thanh niªn A.Dharmapala.
Sau sù kiÖn xung ®ét diÔn ra vμo ngμy 25 th¸ng 3 n¨m 1883 gi÷a tÝn ®å C«ng gi¸o víi tÝn ®å PhËt gi¸o ë Kotahela, vÞ th©n sinh cña A.Dharmapala ®· buéc «ng ph¶i dêi Tr−êng §¹i häc Th¸nh Thomas. Sau mét thêi gian ng¾n nghiªn cøu vÒ c¸c m«n cæ häc Ch©u ¢u ë Th− viÖn Quèc gia Colombo, trau dåi tiÕng Pali vμ nghiªn cøu kinh ®iÓn PhËt gi¸o cïng víi bμ Blavatsky t¹i trô së Héi Linh TrÝ ë Ên §é, ®Õn n¨m 1886, «ng chÝnh thøc tham gia lμm viÖc ë Héi Linh TrÝ t¹i Sri Lanka. Tõ ®©y, «ng lμ ng−êi gióp viÖc ®¾c lùc cho vî chång ngμi H.Olcott trong sù nghiÖp chÊn h−ng PhËt gi¸o ë Sri Lanka, b¾t ®Çu b»ng viÖc thμnh lËp vμ ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cña c¸c tê b¸o PhËt gi¸o nh− San-darasa (b»ng tiÕng ®Þa ph−¬ng) vμ The Buddhist (b»ng tiÕng Anh, sau nμy trë thμnh c¬ quan ng«n luËn cña Héi Thanh niªn PhËt tö Colombo).
Nhê sù khuyÕn khÝch vμ gióp ®ì cña vî chång ngμi H.Olcott vμ cña thi sÜ ng−êi Anh E.Arnold (t¸c gi¶ cuèn The Light of Asia) giai ®o¹n sau nμy, A.Dharmapala ®· khëi x−íng vμ tiÕn hμnh nhiÒu c«ng viÖc chÊn h−ng PhËt gi¸o ë Ên §é trong giai ®o¹n cuèi thÕ kØ XIX ®Çu thÕ kØ XX.
3. ThÝch Nguyªn T¹ng. Bµi ®· dÉn.
4. ThÝch Nguyªn T¹ng. Bµi ®· dÉn.
N¨m 1891, A.Dharmapala cïng víi nhμ s− Kozen Gunaratne ng−êi NhËt B¶n sang th¨m c¸c PhËt tÝch t¹i Ên §é. ¤ng
®· rÊt xóc ®éng tr−íc nh÷ng th¸nh tÝch thiªng liªng cña PhËt gi¸o. Nh−ng tr−íc c¶nh ®iªu tμn cña Léc D· UyÓn (V−ên H−¬u) - n¬i §øc PhËt thuyÕt ph¸p ®Çu tiªn, sù xuèng cÊp cña Bå §Ò §¹o Trμng - n¬i §øc PhËt thμnh ®¹o…, «ng ®· ngåi bªn tßa Kim C−¬ng c¹nh gèc c©y Bå §Ò ph¸t nguyÖn: “Uy nghiªm thay! N¬i th¸nh tÝch! Qu¶ thùc lμ mét th¾ng c¶nh v« tØ cña thÕ giíi. Mçi PhËt tö chóng ta, ai nÊy ph¶i cã nhiÖm vô b¶o hé duy tr× n¬i th¸nh ®Þa nμy tíi khi nμo cã c¸c vÞ tu hμnh tíi qu¶n ®èc, kh«ng thÓ ®Ó cho mét th¸nh ®Þa vÜ ®¹i nh− thÕ nμy ph¶i ®o¹n tuyÖt”(5). Tõ ®ã, «ng tÝch cùc vËn ®éng trïng tu vμ t«n t¹o nh÷ng PhËt tÝch quan träng ë Ên §é.
Bªn c¹nh viÖc trïng tu vμ t«n t¹o c¸c PhËt tÝch, A.Dharmapala cßn th−êng xuyªn ®i thuyÕt gi¶ng vμ tiÕn hμnh c¸c ho¹t ®éng ho»ng d−¬ng PhËt ph¸p ë Ên
§é vμ nhiÒu n−íc Ph−¬ng T©y nh− Hoa Kú, Anh Quèc. LÇn gi¶ng ph¸p cña «ng t¹i Hoa Kú vμo n¨m 1893 cã chñ ®Ò PhËt gi¸o vμ Th«ng Thiªn häc; vμo n¨m 1896 cã chñ ®Ò Sù hoμ gi¶i cña PhËt gi¸o vμ C«ng gi¸o, v.v... Nh÷ng bμi thuyÕt ph¸p cña «ng ®· lμm cho nhiÒu ng−êi d©n Mü bÊy giê thÝch thó vμ chó ý l¾ng nghe.
§Ó ®Èy m¹nh c«ng cuéc chÊn h−ng PhËt gi¸o, n¨m 1891, A.Dharmapala ®·
thμnh lËp Héi §¹i Bå §Ò (Mahabodhi Society), xuÊt b¶n T¹p chÝ Bå §Ò (Bodhi Journal). Ngay sau ®ã, nhiÒu trung t©m PhËt häc thuéc Héi §¹i Bå §Ò ®· ®−îc thμnh lËp trªn kh¾p ®Êt n−íc Ên §é.
Môc ®Ých cña Héi §¹i Bå §Ò còng nh−
nh÷ng chi nh¸nh cña Héi chñ yÕu lμ truyÒn b¸ gi¸o lÝ PhËt gi¸o vμ vËn ®éng
mäi ng−êi trong x· héi thùc hμnh lêi PhËt d¹y, gãp phÇn xãa bá sù ph©n biÖt
®¼ng cÊp, tÝn ng−ìng hay s¾c téc, chó träng c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc, tõ thiÖn x·
héi, nhÊt lμ ®èi víi ng−êi nghÌo vμ ng−êi tμn tËt. Héi ®· ®−îc mét sè danh nh©n Ên §é ®−¬ng thêi nh−: M.Gandhi, R.Prasad, S.Radhakrishnan, J.Nehru, G.R.Tagore, S.Chittaranjan Das, I.Gandhi, M.Desai, L.Bahadur Shastri, Narsimha Rao, v.v… quan t©m h−íng dÉn vμ t− vÊn.
Do vËy, nh÷ng ho¹t ®éng cña Héi ®· thùc sù g©y tiÕng vang kh«ng chØ réng kh¾p trong ®Êt n−íc Ên §é mμ cßn uy tÝn c¶ ë nhiÒu n−íc Ph−¬ng T©y.
Mçi khi thuyÕt gi¶ng tr−íc ®«ng ®¶o tÝn ®å PhËt gi¸o vμ nh©n d©n Ên §é, A.Dharmapala lu«n trÞnh träng tuyªn bè:
“PhËt gi¸o ®å Ên §é ®· bÞ truy phãng mét thêi gian dμi 800 n¨m. Ngμy nay, hä ®· vμ
®ang quay trë vÒ tæ quèc. TÊt c¶ chóng ta h·y thøc tØnh siªu v−ît chÕ ®é, giai cÊp vμ tÝn ®iÒu, víi môc ®Ých duy nhÊt cña Héi
§¹i Bå §Ò lμ ®em gi¸o lÝ cña §Êng PhËt §μ tÆng mäi ng−êi d©n Ên §é”(6).
Ngμy 13 th¸ng 7 n¨m 1930, nghÜa lμ khi b−íc sang tuæi 66, «ng míi chÝnh thøc xuÊt gia víi ph¸p danh Anagarika Dharmapala.
Nhê sù ho¹t ®éng kh«ng biÕt mÖt mái cña A.Dharmapala vμ Héi §¹i Bå §Ò, hμng triÖu ng−êi d©n nghÌo Ên §é ®·
quy y Tam B¶o, ®¸nh dÊu sù ph¸t triÓn trë l¹i cña PhËt gi¸o trªn chÝnh quª h−¬ng cña t«n gi¸o nμy.
A.Dharmapala qua ®êi vμo ngμy 16 th¸ng 1 n¨m 1933 t¹i Sarnath, Ên §é, thä
5. DÉn theo: Hoµ th−îng ThÝch Thanh KiÓm. L−îc sö PhËt gi¸o Ên §é. Thµnh héi PhËt gi¸o Thµnh phè Hå ChÝ Minh Ên hµnh n¨m 1989, tr.200.
6. Hoµ th−îng ThÝch Thanh KiÓm. S®d, tr.201.
69 tuæi. Tr−íc khi mÊt, «ng nguyÖn cÇu cho m×nh r»ng: “T«i muèn t¸i sinh trë l¹i
®êi nμy 25 lÇn ®Ó truyÒn b¸ gi¸o lÝ ®¹o PhËt”(7).
3. Hoμ th−îng Th¸i H− (1890-1947) Nhê A.Dharmapala, phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o truyÒn sang Trung Quèc.
N¨m 1908, A.Dharmapala ®· viÕt th− liªn l¹c víi c− sÜ D−¬ng Nh©n S¬n ë Trung Quèc ®Ó mêi céng t¸c. D−¬ng Nh©n S¬n
®· thμnh lËp TÞnh x¸ Kú Hoμn vμ triÖu tËp thanh niªn t¨ng ni vμ c− sÜ h÷u t©m nghiªn cøu PhËt häc qua H¸n v¨n, Anh v¨n vμ Ph¹n v¨n. Céng t¸c víi D−¬ng Nh©n S¬n cã ¢u D−¬ng TiÖm, Mai Quang Huy, ThÝch Nh©n S¬n, nh÷ng nh©n vËt sau nμy trë thμnh r−êng cét cña phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o ë Trung Quèc.
Tuy nhiªn, nãi ®Õn phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o ë Trung Quèc kh«ng thÓ kh«ng ®Ò cËp ®Õn Hoμ th−îng Th¸i H−.
Hoμ th−îng lμ ng−êi cã c«ng rÊt lín trong viÖc chØnh lÝ T¨ng giμ, ®oμn kÕt thèng nhÊt PhËt gi¸o, b¶o hé tμi s¶n tù viÖn vμ canh t©n nÒn gi¸o dôc PhËt gi¸o ë Trung Quèc. NÕu Ên §é cã Ph¸p s−
A.Dharmapala vμ sau nμy lμ TiÕn sÜ B.R.
Ambedkar th× Trung Quèc cã Hoμ th−îng Th¸i H−. Nh÷ng nh©n vËt nμy ®·
cã c«ng rÊt lín víi phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o tõng quèc gia nãi riªng vμ quèc tÕ nãi chung.
Hoμ th−îng Th¸i H− hä L÷ (L·), huý lμ Duy T©m, sinh ngμy 8 th¸ng 01 n¨m 1890 t¹i huyÖn Sïng §øc, tØnh TriÕt Giang, Trung Hoa. N¨m 1904, khi 16 tuæi, «ng xuÊt gia ®Çu PhËt; thä giíi Cô tóc vμo ngay cuèi n¨m nμy. Khi míi xuÊt gia, do sù ®èi ®¸p vÒ PhËt ph¸p mét c¸ch lanh lîi, «ng ®−îc s− tæ (Hoμ th−îng Ký ThiÒn) khen lμ “HuyÒn Trang t¸i thÕ”.
N¨m 1909, «ng theo Hoμ th−îng Ký
ThiÒn dù §¹i héi Gi¸o dôc PhËt gi¸o t¹i tØnh Giang T«. §Çu n¨m 1910, «ng ®Õn TÞnh x¸ Kú Hoμn tu häc nöa n¨m. Cuèi n¨m 1910, «ng lμm gi¶ng s− Tr−êng TiÓu häc PhËt gi¸o t¹i chïa TiÓu Vò, nói Phæ
§μ. N¨m 23 tuæi (1911), «ng gi¶ng PhËt ph¸p trong tØnh Qu¶ng Ch©u, ®−îc cö trô tr× chïa Song Khª, nói B¹ch V©n.
N¨m 1918, sau chuyÕn kh¶o s¸t PhËt gi¸o ë §μi Loan, NhËt B¶n, Hoμ th−îng Th¸i H− thμnh lËp T¹p chÝ Gi¸c X·, sau trë thμnh nguyÖt san H¶i TriÒu ¢m, mét tê b¸o cã ¶nh h−ëng rÊt lín tíi phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o ë ViÖt Nam. N¨m 1920, «ng thμnh lËp Héi ChÝnh TÝn PhËt Gi¸o. N¨m 1922, «ng thμnh lËp vμ lμm ViÖn tr−ëng PhËt häc viÖn Vò X−¬ng. ¤ng cßn trùc tiÕp s¸ng lËp vμ gi¶ng d¹y mét sè PhËt häc viÖn kh¸c nh− PhËt häc viÖn M©n Nam (Phóc KiÕn), ViÖn Gi¸o lÝ H¸n T¹ng, v.v… TiÕp ®ã, d−íi sù ¶nh h−ëng t− t−ëng vμ thùc tiÔn gi¸o dôc T¨ng giμ cña Hoμ th−îng Th¸i H−, nhiÒu PhËt häc viÖn kh¸c
®−îc thμnh lËp ë kh¾p n¬i, ®μo t¹o ra hμng lo¹t nh©n tμi cho PhËt gi¸o Trung Hoa cËn hiÖn ®¹i. Sau nμy, «ng thμnh lËp ThÕ giíi PhËt häc UyÓn ®Ó thèng nhÊt c¸c ®å th−
qu¸n Trung Hoa vμ c¸c n−íc trªn thÕ giíi.
N¨m 1923, Hoμ th−îng Th¸i H− s¸ng lËp vμ lμm Héi tr−ëng Héi Liªn hiÖp PhËt gi¸o ThÕ giíi. N¨m 1924, «ng tæ chøc Héi nghÞ PhËt gi¸o ThÕ giíi t¹i L«
S¬n, Trung Hoa. N¨m 1925, «ng tæ chøc Héi nghÞ PhËt gi¸o §«ng ¸ ë Tokyo, NhËt B¶n.
N¨m 1928, Hoμ th−îng Th¸i H− thμnh lËp Héi PhËt häc Trung Hoa t¹i Nam Kinh. LiÒn sau ®ã, «ng thèng nhÊt c¸c
7. DÉn theo: ThÝch Nguyªn T¹ng. C¸c nhµ s− Ch©u
¸ trªn ®Êt Mü.
Http://www.quangduc.com/quocte/01pgkhaptg3nhas
u.html
héi PhËt gi¸o trong n−íc ®Ó thμnh lËp ra Héi PhËt häc Toμn quèc Trung Hoa.
NhiÒu Chi nh¸nh cña Héi sau nμy ®·
®−îc thμnh lËp ë nh÷ng n¬i cã Hoa KiÒu sinh sèng nh− Indonesia,Myanmar, Th¸i Lan, §μi Loan, v.v… Còng trong n¨m nμy, sau chuyÕn tham quan vμ ho»ng ph¸p ë Ch©u ¢u, d−íi sù gióp ®ì cña Hoμ th−îng Th¸i H−, Héi PhËt Häc c¸c n−íc Anh, Ph¸p, §øc, Hμ Lan, v.v… ®−îc thμnh lËp.
Sau ®ã, «ng tËp hîp tÊt c¶ Héi PhËt häc ThÕ giíi ®Ó thμnh lËp ra tæ chøc Liªn HiÖp PhËt gi¸o Quèc tÕ t¹i Nam Kinh.
T−¬ng tù nh− Ph¸p s− A.Dharmapala, Hoμ th−îng Th¸i H− th−êng xuyªn ®i gi¶ng thuyÕt vμ ho»ng ph¸p ë kh¾p n¬i trong ®Êt n−íc Trung Hoa vμ ë nhiÒu quèc gia Ph−¬ng T©y cho c¸c ®èi t−îng kh«ng chØ lμ tÝn ®å PhËt gi¸o mμ cßn c¶
víi c¸c thμnh phÇn ngoμi PhËt gi¸o, nhÊt lμ giíi trÝ thøc vμ giíi thanh niªn, víi nh÷ng chñ ®Ò cËp nhËt víi ®êi sèng x·
héi vμ khoa häc hiÖn ®¹i nh−: t− c¸ch vμ trÝ thøc lμm ng−êi phô n÷ t©n thêi, PhËt ph¸p víi khoa häc, dïng PhËt häc phª b×nh chñ nghÜa x· héi, chç dÞ - ®ång gi÷a PhËt häc víi khoa häc vμ t«n gi¸o(8),v.v…
Quan ®iÓm c¶i c¸ch PhËt gi¸o cña Hoμ Th−îng Th¸i H− thÓ hiÖn ë ba néi dung chÝnh: c¸ch m¹ng gi¸o lÝ, c¸ch m¹ng gi¸o chÕ vμ c¸ch m¹ng gi¸o s¶n. §iÒu nμy ®−îc
«ng tuyªn bè ngay trong buæi truy ®iÖu Hoμ th−îng Ký ThiÒn vμo n¨m 1913.
VÒ c¸ch m¹ng gi¸o lÝ: Hoμ th−îng Th¸i H− ph©n toμn bé PhËt ph¸p thμnh 3 hÖ thèng: Gi¸o lÝ chung cña n¨m thõa;
Gi¸o lÝ chung cña ba thõa, vμ Gi¸o lÝ cña
§¹i Thõa (gåm: Ph¸p kh«ng qu¸n hÖ, Ph¸p t−íng duy thøc, vμ Ch©n nh− tØnh thøc); chia tÊt c¶ tam t¹ng kinh ®iÓn PhËt gi¸o thμnh ba v¨n hÖ PhËt gi¸o gåm: V¨n hÖ Pali, V¨n hÖ T©y T¹ng vμ V¨n hÖ H¸n t¹ng. C¸ch m¹ng gi¸o lÝ ®−îc
Hoμ th−îng thùc hμnh b»ng nh÷ng viÖc cô thÓ nh− thuyÕt gi¶ng, tr−íc thuËt, lËp c¸c PhËt häc viÖn vμ §å th− qu¸n. Theo
«ng, trung t©m cña c¸ch m¹ng gi¸o lÝ lμ ph¶i xãa bá nh÷ng suy nghÜ vμ hμnh
®éng mª tÝn lμm ngu muéi con ng−êi, tÝch cùc nªu cao tinh thÇn “tù lîi lîi tha”
cña PhËt gi¸o §¹i Thõa ®Ó thùc hμnh c¶i t¹o x· héi.
VÒ c¸ch m¹ng gi¸o chÕ: Néi dung nμy
®−îc Hoμ th−îng Th¸i H− ph¸c ho¹ cô thÓ trong t¸c phÈm ChØnh lÝ chÕ ®é T¨ng giμ. Theo ®ã, tr−íc tiªn, «ng quan niÖm, tÊt c¶ hμng PhËt tö (bËc t¹i gia gåm ¦u Bμ T¾c, ¦u Bμ Di vμ Thøc Xoa Ma Na; bËc xuÊt gia gåm Sa Di, Sa Di Ni, Tú Kheo, Tú Kheo Ni) ®Òu cã hai chøc nghiÖp: ThÕ nghiÖp lμ phôc dÞch c«ng vô vμ nghÒ nghiÖp sinh sèng; vμ §¹o nghiÖp lμ thùc hμnh PhËt ph¸p vμ ph¸t triÓn trÝ ®øc. §Ó hiÖn thùc c¸ch m¹ng gi¸o chÕ, Hoμ th−îng ®· cho thμnh lËp c¸c ®oμn thÓ PhËt häc, c¸c tæ chøc PhËt gi¸o vμ tæ chøc x· héi kh¸c. ¤ng cho r»ng, trong viÖc chØnh lÝ T¨ng giμ, cÇn ®Æc biÖt chó träng ®Õn bËc xuÊt gia. Bëi v×, hä ph¶i l·nh ®¹o c¸c tæ chøc x· héi. Sù l·nh ®¹o cña hä bao gåm c¶ Th©n gi¸o (tù th©n thùc hμnh), KhÈu gi¸o (truyÒn b¸ gi¶i thÝch) vμ ý gi¸o (t− t−ëng th©m nhËp).
MÆc dï vËy, «ng còng kh«ng quªn nhÊn m¹nh ®Õn vai trß cña bËc t¹i gia vμ mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a bËc xuÊt gia víi bËc t¹i gia trong sù nghiÖp chÊn h−ng PhËt gi¸o. Trung t©m cña c¸ch m¹ng gi¸o chÕ, theo «ng, lμ ph¶i c¶i c¸ch chÕ
®é sinh ho¹t tæ chøc cña T¨ng giμ, x©y dùng T¨ng ®oμn thÝch øng víi nhu cÇu thêi ®¹i.
8. Xem cô thÓ trong: HT. ThÝch Kh¸nh Anh (ViÖt
dÞch). 25 bµi thuyÕt ph¸p cña Th¸i H− §¹i s−. Thµnh
héi PhËt gi¸o Thµnh phè Hå ChÝ Minh Ên hµnh, 1993
(PhËt lÞch 2537).
VÒ c¸ch m¹ng gi¸o s¶n: C¸ch m¹ng gi¸o s¶n lμ sö dông tÊt c¶ ®éng s¶n vμ bÊt ®éng s¶n cña PhËt gi¸o vμo c«ng viÖc PhËt gi¸o, ch¼ng h¹n nh−: kiÕn thiÕt PhËt häc viÖn, ®μo t¹o T¨ng tμi, thμnh lËp c¸c tæ chøc v¨n hãa PhËt gi¸o, c¸c tæ chøc tõ thiÖn PhËt gi¸o. Néi dung c¸ch m¹ng gi¸o s¶n cßn thÓ hiÖn b»ng nguyªn t¾c sinh lîi: “Nh− lÝ cÇu tμi, nh− lÝ thä dông”, nghÜa lμ sinh lîi hîp lÝ vμ sö dông hîp lÝ(9). Hoμ th−îng Th¸i H− nhÊn m¹nh, trung t©m cña c¸ch m¹ng gi¸o s¶n lμ ph¶i thay ®æi nh÷ng quy ®Þnh cò vÒ kÕ thõa tμi s¶n tù viÖn thμnh chÕ ®é c«ng h÷u cña T¨ng chóng thËp ph−¬ng, ®ång thêi båi d−ìng c¸c bËc cao t¨ng th¹c ®øc, båi d−ìng c¸c thanh niªn t¨ng ®Ó thùc hiÖn tèt c¸c ho¹t ®éng PhËt gi¸o.
Trong ba néi dung c¶i c¸ch PhËt gi¸o, Th¸i H− §¹i s− nhÊn m¹nh, c¸ch m¹ng gi¸o chÕ lμ c¨n b¶n nhÊt vμ quan träng nhÊt, bëi v× chØ cã båi d−ìng ®−îc T¨ng giμ ch©n chÝnh, x©y dùng ®−îc chÕ ®é tæ chøc nghiªm c¸ch, th× míi b¶o ®¶m ®−îc viÖc thùc thi c¸ch m¹ng gi¸o lÝ vμ c¸ch m¹ng gi¸o s¶n.
ViÖc Hoμ th−îng Th¸i H− x©y dùng vμ
®Ò cao thuyÕt “Nh©n sinh PhËt gi¸o” tõ n¨m 1928 còng lμ mét biÓu hiÖn tiªu biÓu t− t−ëng c¶i c¸ch PhËt gi¸o cña «ng. T−
t−ëng “Nh©n sinh PhËt gi¸o” cña «ng thÓ hiÖn ë 4 ph−¬ng diÖn chÝnh: Mét lμ, PhËt gi¸o ph¶i biÕn chuyÓn theo tinh thÇn v¨n ho¸ khoa häc thÕ giíi hiÖn ®¹i. Hai lμ, lÊy tinh thÇn nh©n sinh PhËt gi¸o §¹i Thõa ®Ó chØnh lÝ T¨ng sÜ hiÖn cã, x©y dùng mét chÕ ®é T¨ng giμ thÝch øng víi hoμn c¶nh x· héi míi. Ba lμ, tuyªn truyÒn m¹nh mÏ “Nh©n sinh PhËt gi¸o”
®Ó thu hót ng−êi míi tin theo ®¹o PhËt vμ khai ho¸ nh÷ng ng−êi ®· theo ®¹o PhËt, ®oμn kÕt hä l¹i x©y dùng mét tæ chøc PhËt tö thÝch øng víi x· héi ®−¬ng
thêi. Bèn lμ, ho»ng d−¬ng “Nh©n sinh PhËt gi¸o” s©u réng trong toμn d©n, lμm cho nh©n d©n thuéc c¸c løa tuæi, giíi tÝnh, nghÒ nghiÖp hoμ nhËp gi¸o lÝ thËp thiÖn cña PhËt gi¸o.
T«n chØ c¨n b¶n t− t−ëng “Nh©n sinh PhËt gi¸o” cña Hoμ th−îng Th¸i H− lμ lÊy tinh thÇn “X¸ kØ lîi nh©n”, “Nhiªu Ých h÷u t×nh” cña PhËt gi¸o §¹i Thõa ®Ó thay
®æi x· héi vμ nh©n lo¹i, x©y dùng nh©n c¸ch vμ T¨ng c¸ch hoμn thiÖn; lμ PhËt gi¸o hiÖn t¹i ph¶i g¾n bã mËt thiÕt víi
®êi sèng nh©n gian.
Tãm l¹i, t− t−ëng c¶i c¸ch cña Hoμ th−îng Th¸i H− lμ dïng PhËt ph¸p ®Ó biÕn ®æi kh«ng chØ hiÖn tr¹ng PhËt gi¸o mμ cßn c¶ hiÖn tr¹ng x· héi thÕ tôc
®−¬ng thêi, tõ ®ã mong muèn x©y dùng mét “Nh©n gian TÞnh §é” ngay t¹i hiÖn thÕ. Hoμ th−îng Th¸i H− tuy mÊt vμo ngμy 17 th¸ng 3 n¨m 1947 , nh−ng nh÷ng t− t−ëng c¶i c¸ch PhËt gi¸o cña «ng cã
¶nh h−ëng m¹nh mÏ ®Õn t¨ng sÜ, PhËt tö vμ thiÖn tÝn kh«ng nh÷ng ë Trung Hoa mμ cßn ë nhiÒu n−íc Ch©u ¸ ®−¬ng thêi vμ hiÖn nay.
4. TiÕn sÜ Bhimrao Ramji Ambedkar (1891-1956)
Bhimrao Ramji Ambedkar sinh ngμy 14 th¸ng 4 n¨m 1891 t¹i Bang Maharastra, trong mét gia ®×nh thuéc giai cÊp Paria, giai cÊp cïng khæ nhÊt trong x· héi Ên §é c¶ vÒ ph−¬ng diÖn vËt chÊt lÉn ph−¬ng diÖn tinh thÇn.
Thuë nhá, do th©n phËn giai cÊp cïng
®inh, B.R. Ambedkar ®· kh«ng ®−îc ®Õn tr−êng häc. Tuy nhiªn, may m¾n lμ, do cha «ng phôc vô trong qu©n ®éi Ên §é biÕt ®−îc chót Ýt tiÕng Anh, nªn song song víi viÖc häc ng«n ng÷ b¶n ®Þa, «ng
9. Xem thªm: ThÝch HuyÒn Minh. Th¸i H− §¹i s−.
T¹p chÝ Viªn ¢m, sè 95, n¨m 1950.
cßn häc thªm tiÕng Anh víi cha m×nh.
Sau nμy, tuy ®−îc nhËn vμo mét sè ng«i tr−êng phæ th«ng, nh−ng nhiÒu gi¸o viªn ®· tõ chèi viÖc gi¶ng d¹y còng nh−
kiÓm tra bμi tËp cho mét häc trß thuéc giai cÊp cïng ®inh nh− «ng. MÆc dï vËy, víi kh¶ n¨ng th«ng minh vèn cã vμ ý chÝ kiªn ®Þnh cña m×nh, v−ît qua biÕt bao khã kh¨n, «ng ®· tróng tuyÓn vμo Tr−êng §¹i häc Bombay n¨m 1908. §©y lμ mét sù kiÖn l¹ lïng vμ hi h÷u ®èi víi mét thanh niªn thuéc giai cÊp h¹ tiÖn trong x· héi Ên §é ®−¬ng thêi.
Sau khi tèt nghiÖp hai b»ng cö nh©n (ChÝnh trÞ vμ Kinh tÕ) trong n−íc vμ lμm viÖc trong mét thêi gian ng¾n t¹i Bang Baroda, B.R. Ambedkar nhËn ®−îc häc bæng cña Bang nμy cho du häc t¹i Tr−êng
§¹i häc Columbia, Hoa Kú. Hoμn thμnh ch−¬ng tr×nh cao häc ë Hoa Kú n¨m 1915, n¨m 1916 «ng qua London, n−íc Anh, häc ngμnh Kinh tÕ häc. N¨m 1917, hÕt häc bæng , «ng trë vÒ n−íc kiÕm sèng b»ng nhiÒu nghÒ kh¸c nhau nh−: lμm th− kÝ qu©n ®éi, lμm gia s−, gi¶ng d¹y ë ®¹i häc, viÕt b¸o, v.v… ë ®©u vμ lμm viÖc g×, «ng lu«n gÆp sù ph©n biÖt ®èi xö giai cÊp. N¨m 1920, «ng trë l¹i London, n−íc Anh, ®Ó tiÕp tôc viÖc häc tËp vμ nghiªn cøu. N¨m 1923, «ng nhËn b»ng TiÕn sÜ Kinh tÕ häc cña Tr−êng
§¹i häc London.
Sau khi nhËn b»ng TiÕn sÜ cña Tr−êng
§¹i häc London, B.R. Ambedkar trë vÒ n−íc, cho dï lu«n gÆp trë ng¹i trong ho¹t
®éng, nh−ng «ng vÉn ®¹t ®−îc nhiÒu thμnh tùu ®¸ng kÓ trong sù nghiÖp chÝnh trÞ cña m×nh: ®Ò cö vμo Héi ®ång LËp ph¸p Bombay (1926), quyÒn Chñ tÞch Bombay (1928), thμnh viªn cña Uû ban Quèc héi vÒ C¶i c¸ch HiÕn ph¸p (1932), HiÖu tr−ëng Tr−êng §¹i häc LuËt Bombay (1935), thμnh lËp §¶ng Lao ®éng (1935), ®Ò cö trong Uû ban Cè vÊn Quèc phßng
(1941), ®Ò cö vμo Uû ban LËp ph¸p Ên §é (1947), Bé tr−ëng Bé T− ph¸p Ên §é (1947),
®Ö tr×nh vμ ®−îc chÊp thuËn b¶n Dù th¶o HiÕn ph¸p Ên §é (1949)(10), v.v…
VÒ ho¹t ®éng PhËt gi¸o, n¨m 1935, B.R.
Ambedkar b¾t ®Çu ph¸t ®éng phong trμo vËn ®éng nh©n d©n cïng ®inh c¶i ®¹o tõ Ên §é gi¸o sang PhËt gi¸o.
N¨m 1949, B.R. Ambedkar tham dù Héi nghÞ PhËt gi¸o ThÕ giíi tæ chøc t¹i Kathmandu, Nepal. T¹i héi nghÞ nμy, «ng
®· thuyÕt tr×nh tham luËn Chñ nghÜa M¸c so víi PhËt gi¸o. Th¸ng 12 n¨m 1950,
«ng tham dù §¹i héi Liªn h÷u PhËt tö ThÕ giíi do Héi Thanh niªn PhËt gi¸o Sri Lanka tæ chøc t¹i thμnh phè Kandy.
Trong ®¹i héi nμy, «ng kªu gäi nh÷ng ng−êi nghÌo khæ Sri Lanka h·y trë vÒ víi ®¹o PhËt.
Th¸ng 7 n¨m 1951, B.R. Ambedkar thμnh lËp Héi B¶o tån T¨ng ®oμn §øc PhËt (Bharatiya Bauddha Janasangha).
Th¸ng 9 n¨m 1951, «ng biªn so¹n bé Con
®−êng Thanh tÞnh cña §øc PhËt (Bauddha Upasana Patha). Còng trong n¨m nμy, «ng b¾t ®Çu biªn so¹n t¸c phÈm §øc PhËt vμ Gi¸o ph¸p cña Ngμi (The Buddha and His Dharma).
N¨m 1954, B.R. Ambedkar ®−îc bÇu chän lμm ®¹i biÓu danh dù trong §¹i héi PhËt gi¸o ThÕ giíi tæ chøc t¹i Rangoon, thñ ®« Myanmar. N¨m 1955, «ng thμnh lËp Héi PhËt gi¸o Ên §é; tiÕp tôc khuyÕn khÝch ng−êi d©n c¶i gi¸o theo ®¹o PhËt.
Sau nhiÒu n¨m tÝch cùc tuyªn truyÒn vμ vËn ®éng, ngμy 14 th¸ng 10 n¨m 1956, B.R. Ambedkar cïng h¬n 50 v¹n ng−êi ®·
10. V× nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc cña B.R.Ambedkar cho luËt ph¸p Ên §é, ®Æc biÖt lµ b¶n HiÕn ph¸p Ên
§é, ngµy 5 th¸ng 6 n¨m 1952, Tr−êng §¹i häc
Columbia, Hoa Kú, ®· trao tÆng «ng b»ng TiÕn sÜ
danh dù LuËt. ThÝch N÷ Liªn Hoµ. Bµi ®· dÉn.
tËp trung vÒ Nagpur thuéc Bang Maharastra lμm LÔ Quy y Tam B¶o vμ thä tr× Ngò giíi. §©y lμ mét sù kiÖn v«
cïng träng ®¹i ®èi víi b¶n th©n B.R.
Ambedkar nãi riªng, víi lÞch sö PhËt gi¸o Ên §é nãi chung.
T¹i buæi LÔ Quy y tËp thÓ, B.R.Ambedkar ®· ph¸t biÓu: “Nhê tõ bá t«n gi¸o cò (Ên §é gi¸o), mét t«n gi¸o dùa trªn sù bÊt b×nh ®¼ng vμ ¸p bøc, h«m nay t«i ®−îc t¸i sinh. T«i kh«ng tin vμo triÕt lÝ Th−îng §Õ t¸i sinh. ThËt lμ mét sai lÇm vμ qu¸i gë khi cho r»ng §øc PhËt lμ hãa th©n cña thÇn Visnu. T«i kh«ng cßn lμ tÝn ®å cña Th−îng §Õ hay bÊt cø N÷ thÇn nμo cña Ên §é gi¸o. T«i sÏ kh«ng lμm LÔ Sraddha n÷a. T«i sÏ tuyÖt ®èi sèng theo B¸t Th¸nh §¹o cña
§øc PhËt. PhËt gi¸o lμ mét t«n gi¸o ®óng
®¾n. TrÝ tuÖ, tõ bi vμ chÝnh ®¹o lμ c¸c nguyªn lÝ soi ®−êng cña PhËt gi¸o”(11).
¤ng nhÊn m¹nh c¶m gi¸c sung s−íng cña ng−êi c¶i ®¹o theo PhËt gi¸o: “T«i ®·
ph¸t ®éng phong trμo tõ bá Ên §é gi¸o vμo n¨m 1935 vμ tõ d¹o ®ã, t«i ®· kh«ng ngõng ®Êu tranh. Cuéc c¶i ®¹o theo PhËt gi¸o nμy khiÕn t«i v« cïng hμi lßng vμ sung s−íng kh«ng thÓ t−ëng t−îng ®−îc.
T«i thÊy m×nh nh− ®−îc tho¸t ra khái
§Þa Ngôc”(12).
Cã thÓ thÊy, nh− lêi tuyªn bè cña B.R.
Ambedkar trong lÔ Quy y vμ nh÷ng t©m sù sau nμy cña «ng, «ng c¶i ®¹o v× tin t−ëng r»ng PhËt gi¸o lμ con ®−êng duy nhÊt sÏ ®−a ng−êi cïng khæ ra khái sù kiÒm táa tinh thÇn cña Ên §é gi¸o vμ n©ng cao h¬n ®êi sèng vËt chÊt cho hä.
§−¬ng thêi, cã nhiÒu t«n gi¸o, nh− C«ng gi¸o, Islam gi¸o, Sikh gi¸o t×m mäi s¸ch quyÕn rò, nh−ng B.R. Ambedkar l¹i quyÕt
®Þnh chän PhËt gi¸o. Bëi theo «ng, gi¸o ph¸p cña §øc PhËt chøa ®ùng nhiÒu tiªu
chuÈn tÝch cùc nh− nh©n ¸i, nh©n b¶n, khoan dung, khoa häc, tù do vμ ®Æc biÖt lμ sù b×nh ®¼ng.
Sau lÔ Quy y kh«ng l©u, B.R.
Ambedkar ®Õn Delhi nãi chuyÖn vÒ PhËt gi¸o cho mäi tÇng líp nh©n d©n. Vμi tuÇn sau, «ng tham dù Héi nghÞ PhËt gi¸o ThÕ giíi lÇn IV ®−îc tæ chøc t¹i Kathmandu víi bμi ph¸t biÓu vÒ §øc PhËt vμ Karl Marx. Trªn ®−êng vÒ Delhi,
«ng nãi chuyÖn vÒ PhËt gi¸o 2 lÇn t¹i Benares vμ viÕng th¨m Kusinagar, n¬i
§øc PhËt nhËp NiÕt Bμn.
Trong thêi gian nμy, mÆc dï bËn rén nhiÒu PhËt sù, nh−ng B.R. Ambedkar vÉn s¾p xÕp thêi gian hoμn thμnh hai t¸c phÈm: §øc PhËt vμ Karl Marx vμ §øc PhËt vμ Gi¸o ph¸p cña Ngμi.
B.R. Ambedkar mÊt ngμy 5 th¸ng 12 n¨m 1956, ngay sau khi viÕt xong c¸c phÇn Lêi tùa vμ Lêi DÉn nhËp cho tËp s¸ch §øc PhËt vμ Gi¸o ph¸p cña Ngμi.
Vμo nh÷ng thËp niªn nöa cuèi thÕ kØ XX, phong trμo c¶i ®¹o theo tinh thÇn cña B.R. Ambedkar vÉn tiÕp tôc ®−îc vËn ®éng vμ tiÕn hμnh ë Ên §é. Ngμy 4 th¸ng 11 n¨m 2001, nghÜa lμ 56 n¨m sau khi B.R.
Ambedkar mÊt, d©n nghÌo Ên §é ®· tiÕn hμnh c¶i ®¹o theo PhËt gi¸o trong mét LÔ Quy y Tam B¶o tËp thÓ víi sè l−îng lªn tíi trªn 50 v¹n ng−êi. §©y lμ LÔ Quy y víi sè l−îng tÝn ®å PhËt gi¸o khæng lå lÇn thø 2 trong lÞch sö Ên §é vμ thÕ giíi(13).
Mét vμi nhËn xÐt b−íc ®Çu
1. Qua nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ cña c¸c nh©n vËt PhËt gi¸o tiªu biÓu ®· tr×nh bμy, cã thÓ nhËn thÊy, ë tõng quèc gia,
11. DÉn theo: ThÝch N÷ Liªn Hßa. Cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña B.R.Ambedkar (14/4/1891 ®Õn 5/12/1956).
12. ThÝch N÷ Liªn Hßa. Bµi ®· dÉn.
13. ThÝch N÷ Liªn Hßa. Bµi ®· dÉn.
néi dung phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o cã nh÷ng biÓu hiÖn kh¸c nhau. Do ®ã, trong giíi khoa häc xuÊt hiÖn mét sè thuËt ng÷
®Ó chØ phong trμo nμy nh−: chÊn h−ng PhËt gi¸o, phôc h−ng PhËt gi¸o, canh t©n PhËt gi¸o, c¶i c¸ch PhËt gi¸o, hiÖn ®¹i ho¸ PhËt gi¸o,… Nh−ng nh×n chung, xÐt vÒ mÆt b¶n chÊt cña sù kiÖn, NguyÔn Duy Hinh ®· kh¸
x¸c ®¸ng khi cho r»ng, viÖc PhËt gi¸o nhiÒu n−íc Ch©u ¸ tiÕn hμnh chÊn h−ng hay hiÖn ®¹i ho¸ lμ nh»m thÝch øng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kÜ thuËt vμ khoa häc x· héi hiÖn ®¹i, thÝch øng víi t×nh h×nh tõng quèc gia Ch©u ¸ bÞ thùc d©n ho¸ nay ®Êu tranh giμnh ®éc lËp, truy cÇu mét nÒn v¨n ho¸ d©n téc ®èi kh¸ng víi v¨n ho¸ Ph−¬ng T©y(14).
2. Theo quy luËt sinh häc tù nhiªn, c¸c nh©n vËt PhËt gi¸o tiªu biÓu nªu trªn
®Òu thÞ tÞch, nh−ng râ rμng lμ nh÷ng t−
t−ëng chÊn h−ng, c¶i c¸ch PhËt gi¸o cña hä th× cßn ¶nh h−ëng m¹nh mÏ kh«ng chØ trong giíi PhËt gi¸o mμ cßn ra c¶
ngoμi x· héi thÕ tôc ®−¬ng thêi cho ®Õn c¸c giai ®o¹n sau nμy vμ hiÖn nay ë tõng quèc gia lÉn quèc tÕ. KÕt qu¶ mμ tõng nh©n vËt PhËt gi¸o nãi riªng, phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o c¸c quèc gia Ch©u ¸ nãi chung ®· ®¹t ®−îc hay mét sè ý ®å
®Æt ra ch−a thÓ thùc hiÖn ®−îc vÉn cßn nguyªn gi¸ trÞ lÝ luËn vμ gi¸ trÞ thùc tiÔn
®èi víi sù ph¸t triÓn cña PhËt gi¸o trong giai ®o¹n hiÖn nay.
3. Tõ Sri Lanka, Ên §é, Trung Quèc, víi sù ho¹t ®éng tÝch cùc cña c¸c nh©n vËt PhËt gi¸o xuÊt chóng ®· nªu, nhÊt lμ nh÷ng ®ãng gãp quan träng cña ngμi Henry Steel Olcott, Ph¸p s− Anagarika Dharmapala vμ Hoμ th−îng Th¸i H−, ngän giã chÊn h−ng PhËt gi¸o, b»ng nhiÒu con ®−êng vμ nhiÒu c¸ch thøc, ®·
thæi sang c¸c n−íc ë Ch©u ¸ kh¸c nh−:
NhËt B¶n, Myanmar, ViÖt Nam, v.v…
Riªng phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o ë ViÖt Nam, diÔn ra tõ cuèi thËp niªn 20 thÕ kØ XX, chÞu ¶nh h−ëng m¹nh mÏ nhÊt vμ trùc tiÕp nhÊt tõ phong trμo chÊn h−ng PhËt gi¸o ë Trung Quèc, ®Æc biÖt lμ nh÷ng t− t−ëng c¶i c¸ch PhËt gi¸o cña Hoμ th−îng Th¸i H−. /.
Tμi liÖu tham kh¶o
