NGHIEN CUU TRAO DOI
GIAI PHAP CHO SAN XUAT VU MUA
• Theo ke hoach vu mua nay, toan tinh
phan da'u gieo cay hdn 40.500ha lua cac loai trong 2 tra: Mua sdm va mua trung. Trong dd tra mua sdm cd cau khoang: 20 - 22% ty le dien tich, gieo cay sdm de thu hoach sdm, giai phdng da't lam cac cay vu ddng sdm, cdn lai tra mua trung cd cau: 78-80% dien tich.
Cac gid'ng dUa vao gieo cay chinh bao gdm:
Nhdm lua thuan: Bac thdm 7, Hudng thdm sd 1, T10, Xi23, Khang dan 18, Dot bien 5, TBR1 va nep cac loai; Nhom lua lai: Viet lai 20, Viet lai 24, TH3-3, TH3-4, Bio 404, CNR02. Theo lich thdi vu, thdi gian gieo cay bat dau tir: 25/5 ke't thuc ngay 13/7. Tuy nhien thiic te lua xuan tren ddng rudng cho tha'y, thdi gian lua cho thu hoach tap trung tif 20 - 30/6, cham khoang 15 ngay so vdi ciing ky nam tru'dc, nguyen nhan, do dau vu giec cay lua xuan, thdi tiet ret dam, ret hai keo dai 31 ngay lien tuc, lam cham tien do san xua't toan vu. Vi vay, thdi gian thuc cho gieo cay vu mua trong pham vi chi khoang 1 thang: Vu*a gieo ma mua, thu hoach lua xuan, ddng thdi vda cay nga, bUa long va cay.
Thdi gian nay, thdi tiet thUdng nang ndng gay gat co the cd miia bao bat thUdng, anh hddng rat ldn den tien dd san xua't. Theo dng Nguyen Van Phong Giam ddc Sd Ndng nghiep va PTNT: De hoan thanh ke' hoach san xua't vu mua dung tien dd, cac dia phUdng can khan trUdng trien khai nhieu giai phap chi dao, dieu hanh san xuat ddng bd va cu the, huy ddng tdi da moi ngudn liic san cd: Lao ddng thu cdng, sdc keo trau bd, cac phUdng tien may mdc. Trong dd cd gidi hda ddng bd san xuat nong nghiep la giai phap cd ban hien tai va lau dai. Cac cd sd xa, thdn can tinh tuan cdng suat may, pham vi cac may cd kha nang dam nhiem ddng rudng, lam cd sd de ddng vien, khuyen khich cac td chdc, ca nhan dau tu mua them may cay, may long, may gat dap lien hdp, dUa vao san xuat ngay trong thdi vu. De cac may lam dat,
gat dap lien hdp hoat ddng hieu qua cao.
chinh quyen cac cap can chi dao ndng dan thu hoach gon vung, gon khoanh, thu hoach va lam da't sdm, theo phUdng cham "xanh nha hdn gia ddng" de tranh mua bao gay that thu, ddng thdi gat de'n dau, cay nga ngay den dd, cho than gd'c lua sdm phan huy hoai muc. LUu y, tranh thu hoach lua "xdi do", may mdc phai di chuyen nhieu, anh hUdng de'n nang suat lam viec cua may, lang tieu hao nang ludng va tang chi phi. Tuy nhien cdn cd cd chd'giam sat khong de vi thdi vu gap ma cac chu may nang gia thue khoan bat hdp ly, anh hddng den thu nhap cua nha ndng va tien dd san xua't vu mua. Ddi vdi cac chan rudng da cay nga, can duy tri du mat ruong, de than go'c lua phan huy nhanh. Kinh nghiem san xua't nhieu nam qua cho tha'y:
Trong vu mua, nhiing chan rudng nao khdng dUdc cay, long nga sdm, thi lua mua chan rudng dd lua sinh trUdng kem, sau benh nhieu, nha't la benh vang la sinh ly, gay vang lui tUng chdm, giam nang suat nghiem trong. Nguyen nhan, do sau thu hoach, rudng khdng dUdc cay nga vui sau than, gdc lua ngay, mot so'ruong cdn sinh lua ket, cac tan du thdc vat nay. la cau ndi cho cac loai sau benh lUu truyen td vu xuan sang vu mua, mat khac bd phan than go'c lua sau thu hoach khong dddc cay long vui sau ngay, sau phan huy gay ngo ddc hufu cd. Lam cay lua bi vang la sinh ly, nang thi lui tdng chdm. Vu xuan nam nay lua dUdc mua, than, go'c sau thu hoach de tren dong ruong nhieu, nha nong thu hoach can cat sat go'c lua, cay nga ngay, duy tri miic nUdc xam xa'p mat rudng, trUdc cay nga bdn lot moi sao: 15 -20kg voi bdt, vdi cue, hoac phan bdn vi sinh Azoto Bacterin, de day nhanh qua trinh phan huy cac tan dU thiic vat; cat ddt day truyen luu dan sau benh td vu trUdc sang vu sau; khd chua ddng ruong; tao ngudn phan hflu cd cung cap cho lua mua sinh trUdng, phat trien
THONG TIN KHOA HOC VA CONG NGHE SO 2/2011 5
NGHIEN CUU TRAO DOI
rjr thuan ldi.
De dam bad du gid'ng lua cho san xua't vu mua, cac dia phUdng can can ddi lai ngudn gid'ng dang cd trong dan, huy ddng Iddng gidng san xua't td Dd an gid'ng lua vu trong mua nam trUdc, lien he vdi cac Doanh nghiep san xuat gid'ng de cd nguon cung Ung kip thdi nhu cdu gieo cay lua mua cho ndng dan. Neu thie'u, nha ndng cd the thu hoach sdm mot phan dien tich lua da chin 90-95%, chon rudng lua tro, chin deu, bang phang, cd bong tddng dd'i bang nhau, sach sau benh, gat, dap lay hat dau cd'i, phdi se vd, lam gid'ng chuyen vu gieo cay cho vu mua.
Trong khau lam ma, de cd du dien tich cho gieo ma mua, ngoai cac chan rudng chuyen ma, cac dia phUdng can dieu tiet them mdt sd' chan rudng mau hoac chi dao nong dan thu hoach sdm mdt ph6n dien tich lua da chin 85 - 95%. de dam bao du dien tich gieo. Ma can gieo thda, bdn can doi N.P.K cho cay ma khde, sinh trudng nhanh. De dam bao thdi vu, ba con ndng dan nen gieo thang hoac cay ma gieo tren nen dat cdng tren cac chan ruong chu dong tudi tieu. Gieo ma san, tuyet ddi khong gieo tren san gach hoac san be tdng, cac san nay se hap nhiet true tiep vao bo re lam chet ma, lang phi gidng va tre thdi vu, nen chon gdc vudn nha cao rao tieu thoat nUdc tot, lay bun ao hoac kenh mddng, tron vdi phan hud cd vi sinh, lam nen cho gieo ma, chu y phdng ngiia chim, chuot hai. Cac chan ruong gieo thang can lam da't ky nhuyen, bon lot sau dam va Super lan theo qui trinh ky thuat vdi tdng gidng khi gieo nem up tay cho hat gid'ng chim sau xuong bun, tao dieu kien cho r l lua se an sau. tang cUdng chong do. Hat gid'ng, neu la gidng chuyen vu, can ngam ii trong che pham sinh hda LUFAIN-91 de pha ngu, tang ty le nay mam. triet tieu mam benh, tranh lang phi gid'ng. Cach dung, theo hddng dan tren bao goi.
Doi vol khau cham soc lua mua, cfin tap trung cham bon sdm, bon sau. can ddi cac loai N.P.K. theo quan diem "Nang dau nhe
cudi" va "Trong trdi, trong da't, trdng cay", tuy theo chan rudng tot xau, tinh hinh sinh trUdng cua lua va dien bien thdi thdi tiet, khi tUdng, tuy van de dieu chinh thdi diem bon va lieu ludng phan bon hdp ly. Sau benh trong vu mua chu y cac dd'i tddng: Benh kho van, bac la, vang lun. lun soc den, ray nau, sau cud'n la va sau due than cuoi vu. Chii y theo d5i sat sao benh bac la tren cac gio'ng lua lai va cac gio'ng nhiem khac, phun phong sdm khi benh mdi phat sinh, phun tru! ngay khi sau non tuoi nhd... Do lua xuan thu hoach mudn, chen ep vu mua, nen mot sd dien tich ma mua gieo trong lua xuan cud'i vu, sau benh td lua xuan chuyen tiep ngay sang ma gay hai lua mua sau cay. Vi vay, de giam thieu nguy cd phat sinh benh, vang lun, lun soc den va cac dd'i tUdng sau benh khac, can phun trii ray nau triet de cho toan bd dien tich ma mua. Neu cac giai phap ky thuat tren dUdc trien khai thUc hien dcing bo.
cd the coi la chia khda de dam bao san xuat vu mua gianh thang ldi.
Tuy nhien, trong mot so'nam gan day, do anh hudng cua bien ddi khi hau toim cau, khi tUdng thuy van nude ta noi chung. Hdng Yen ndi rieng cd nhieu bien dong cUc doan.
thien tai lu lut xay ra nang ne hdn, thdi tiet nang nong lich sU, ret dam, ret hai keo dai hdn, tan xua't xay ra mau hdn, ngay cang gay khd khan cho san xua't ndng nghiep. Vi vay de chu ddng san xua't kip thdi vu, ne tranh thien tai, thdi tiet khac nghiet, nen chang chinh quyen cac cap ed cd che hd trd cho ndng dan Uu dai vdn vay ngan hang, dau tu mua cac may lam da't, may gat dap lien hdp va mdt sd may phuc vu san xuat khac, de ddng rudng Hung Yen sdm phu kin cd gidi hda ddng bd, giai phdng sdc lao ddng nang nhoc cho nha nong va rut bdt lao dong ndng nghiep sang cac nganh san xuat cdng nghiep, dich vu va tieu thu cdng nghiep khac, gop phan dUa muc tieu CXH-HDH Ndng nghiep. Nong thdn va Nong dan tinh nha ve dich sdm.
Nguyen Hai Tien So Ndng nghiep vd PTNT
