[ ^ TAI CHiNH VA NGAN HANG OUOC TE
T A C DONG CUA KHUNG HOANG KINH TE DEN HOAT DONG KIEM TOAN NOI B O
^ 75. Nguyen Thj Hddng Lien *
T
rong giai doan 2 0 0 8 2010, nhieu cupc khao sat da dflpc tien hanh bdi Vien Kiem toan vien npi bp Hoa Ky (IIA) va Deloitte nham xac djnh mflc do anh hudng cua khung hoang kinh t e den hoat dpng kiem toan npi bp cua cac doanh nghiip, Tren co sd ket qua cua cac cupc khao sat dd, nghien cflu da phan tich tac dpng cua khung hoang tai chinh toi hoat dong kiem toan npi bp va chl ra hal phat hien quan trpng lam thay ddi hoat dpng kiem toan npi bp thdi ky hau khung hoang la: (1) Kiem toan npi bo can t?p trung nhieu hon den cac rui ro mdi ndi phat sinh t f l su bien dong cua mot trfldng kinh te; (2) Sp thay ddi ky vpng cua cac ben lien quan co anh hfldng den vai trd, quy md, cac ky nang va trpng tam cda kiem toan noi bp trong tuong lai.1 . TAC O d N G CUA KHUNG HOANG TAI CHiNH T d l HOAT DONG KIEM TOAN NOIBO
T h i n g 3 nam 2009, Vien K i l m toan vidn ndi bd Hoa Ky (IIA) da tien h i n h mdt eudc khao sat nham x i c dinh mflc dp anh hfldng cua khung hoang k i n h t e den hoat ddng kiem t o i n ndi bd cua cac doanh nghiep tai Hoa Ky. Dd'i tflpng tham gia khao sit ehu ye'u la c i c Trfldng k i l m t o i n npi bd, Chu nhiem kiem t o i n ndi bd va c i c chuyen gia kiem toan khac lam vide trong 100 doanh nghidp h i n g dau nfldc M y (Fortune 100 companies), cac doanh nghigp thudc Ifnh vfle t i i chfnh, n g i n hang v i bat ddng san dflpe d i n h g i i l i chiu i n h hfldng nhieu nhi't tfl cude khung hoang.
* Dai hoc Kmh le, Oai hoc Quoc gia Ha Noi
@ TAPCHINGANHANG I S019 I THANG 10/2013
Theo ket qua cua cude khao sat trdn (xem bieu 1 va 2), da sd c i c dd'i tfldng dflpe hdi (87%) deu tra Idi t d chflc cua hp bj i n h hfldng tieu cfle bdi cude khung hoang t i i ehinh. Trong sd dd, 4 2 % cho rang hp chi chju anh hfldng d mflc dp nhe (doanh thu va Idi n h u i n sut giam dfldi 2 0 % ) ; 4 5 % cdn Igi b i o c i o t i e dpng d mfle dd vfla phai den nghidm trpng v i tham chi d mfle de dpa. Trong thfle te, 3 1 % dd'i tflpng dflpe phong van cho rang doanh nghidp eua hp chju anh hfldng nghidm trpng bdi khung hoang kmh te (doanh thu v i Ifli nhuan syt g i i m tren 50%). Sau hang loat vu syp dd tai chfnh cua c i c " g i khdng Id" A I G , Freddie Mac v i Fannie Mae, ed t h i t h i y rang nganh dieh vu tai chfnh chju anh hfldng khung hoang nang n l nhat.
Cac ddl tflpng tham gia khao sat cung dflpc hdi ve tac ddng cua khung hoang kmh te den hoat ddng kiem toan npi bd. C i u hdi dau tien lien quan den sfl thay ddi n g i n saeh cho hoat ddng kiem t o i n ndi bp cua doanh nghigp Bieu 1: Tac ddng CLia
trong vdng 12 t h i n g qua. Mac du 41 % sd ngfldi tra Idi cho rang ngin s i c h cua hp dflpc gifl nguyen, 51 % lai cho r i n g n g i n s i c h cua ho da bj e i t giam tfl 1 0 % den 5 0 % . Ndu p h i n theo nhdm n g i n h , cd the thi'y mdt sd d i l m tfldng ddng sau:
- 4 1 % hogt ddng k i l m t o i n noi bd trong n g i n h t i i ehinh bi cat giam n g i n sach;
- 5 3 % hoat ddng kiem t o i n nfii bd cua c i c doanh nghigp trong nhdm Fortune 100 bj e i t giam n g i n s i e h ;
- 5 3 % hogt ddng k i l m t o i n ndi bd cua c i e td chflc d i v i sd tid'p n h i n vd'n cflu trp' cua Chinh phO Hoa Ky bi c i t giam n g i n sieh.
Theo ke't qua khao sit, de dieu t i l t n g i n sach k i l m t o i n npi bo, 7 9 % dd'i tfldng tra ldi cho rang cdng t i c phf ciJa hp da bi cat giam, 6 9 % cho rang chi phf d i o tgo bi eat giam. Thdm v i o dd, vide eat giam n g i n s i c h cdn cd t i c dgng Idn de'n n h i n sfl k i l m t o i n ndi bo, 6 3 % sd doanh nghidp dflde khao sat tra Idi rang doanh nghigp ho da cat g i i m ehi phf Ifldng n h i n vidn, 4 5 % khdng t u y l n thdm n h i n sflva 3 3 % phai sa thai n h i n vidn k i l m t o i n ndi bd.
cuoc khiing hoang tai chinh ' Mile do Snh hifdng
Khong hoac it chiu anh hudng Nhe (doanh thu va lai nhuan giSm < 20%) 1 VCra phai (doanh thu va lai nhuan gi^m 20%-50%) 1 Nghiem trong (doanh thu va Iai nhuan gidm > 50%)
! Oe doa sirton tai cua doanh nghiep
T y l e t r S i a 13.5%
42%
28.7%
11.9%
3.9%
S6 luang doanh nqhiep 49 152
104 ' 43
14 1 IIA 12009) Bieu 2: Tac (Jong cua khung tioang kinh te den ngan sach kiem toan npi bQ Ngan sach KINB
Tang Gia nguyen Gl^m < 10%
Giamn%-25%
Gi5m 26%-50%
Giam > 50%
Ty le trS ldi 9.1%
41 2%
26 5%
15,5%
7,2%
0,6%
sd luang doanh nqhi^p 33 149 96 56 26 2 (Nguon: IIA (20091
- TAI CHINH VA NGAN HANG QUOC TE Q Trong n g i n h djch vy tai chfnh,
03 logi chi phf bj c i t giam d i d i l u t i l t n g i n saeh kiem t o i n ngi bd bao gdm: chi phf d i o tao (79%), chi phi Iflong n h i n vidn (68.4%) v i cdng t i c phf (63%). Cung xu hfldng dd, e i c doanh nghiep sfl dung vdn cflU trp cua Chfnh phu Hoa Ky d i c i t giam chi phf Ifldng n h i n vidn (74%), chi p h i d i o tgo (68%) va cdng t i c phf (58%).
Trong khi dd, e i c doanh nghigp thudc Fortune 100 Igi cat giam cdng t i c phf (100%), chi phi ddng tai trp (80%) v i ehi phf dao tgo (80%).
2. CHUYEN DjCH TRONG TAM COA K\iw TOAN NOI BO
D I flng phd vdi t i c ddng cua khdng hoang kinh te, nhidu hoat ddng kiem t o i n npi bd d i ehuyen dieh trpng t i m tfl kiem t o i n ndi bd truyen thdng sang kiem t o i n cac rui ro mdi ndi^ (emerging risks), hay rui ro toan cau (global risks) phit sinh tfl sfl bien ddng cua mdi trfldng kinh doanh. D l xac dinh phgm vi thay ddi, c i c ddi tflpng tham gia khao s i t da dflpc hdi ve mfle dg md rgng phgm vi kiem toan trong 12 t h i n g qua (xem Bieu 3) v i x i c dinh linh vpc nao can dflpc t i n g cfldng k i l m t o i n npi bd trong 12 t h i n g tdi (xem Bieu 4).
Trong 09/12 khoan muc d Bieu 3, da sd ngfldi dflpc hdi deu tra ldi rang edng vigc cua hp khdng thay ddi trong 12 t h i n g qua. Tuy nhien, phgm vi hogt dpng kiem t o i n ndi bp d i thay doi trong c i c Ifnh vfle cd mdi lidn hd chat ehd vdi khung hoing kinh te. Hau h i t c i c ddi tflpng tham gia khao s i t d i u chi ra hai k h o i n myc dflpc t i n g cfldng l i c i t g i i m ehi phi (47,4%) v i rui ro hoat dgng (47%). Tuy nhien, qua p h i n tfeh theo nhdm doanh nghigp, phgm vi k i l m toan chu yfflj dflpc md rgng trong c i c llnh
Bieu 3: Thay doi pham vi cua kiem toan noi bo trong 12 thang qua Kho^n m^c
1. RUI ro tai chfnh
2. Kiem nqhigm dao luat Sar banes-Ox ley i 3. RUI ro hoat donq
1 4. Ruirotuanihu 5. RUI ro tin dung j 6. RUI ro thanh khoSn 1 7. Tinh hUu hieu ciia quan tri fii'i ro 1 8. RUI ro tdn that vdl ben thU ba trong
9. Cat giam chi phi
, 10 Tinh hieu lUc cCia md hinh/danh qia 11. Riii ro nh^ cunq cap/hoat donq nqoai nudc
; 12, Rill ro danh tienq
73 nq 40,7%
10,6%
4 7 % 33,1%
33,1%
26,5%
34,7%
39,2%
4 7 ^ % 15%
18,8%
20,1%
GiSm 2,2%
19,8%
5,5%
4,1%
1,1%
1,7%
1,4%
0,6%
0,6%
1,9%
1.4%
1,9%
Tyle tra l a Khdng ddi 55.4%
44,3%
46,1%
60,6%
47,4%
50.3%
54,4%
44,5%
45,7%
45,2%
38,7%
68,4%
Khdnq ap dunq 1,7%
25,3%
1,4%
2,2%
18,5%
21,5%
9,4%
15,7%
6,4%
3,8%
41,2%
9,6%
(Nguon: IIA (2009) Bieu 4: Khoan muc can tang cudng kiem toan noi bo trong 12 thang tdi Khoan muc
1 Rui rotSi chfnh
2, Kiem nqhlem dao luat Sarbanes-Gxiey 3 Rui ro hoat ddng
4, Riii ro tuan thil 5,Riilrotindunq 6 Rui ro thanh kho^n 7, Tinh hdu hieu cua quan tn rui ro 8 Rill ro tdn that voi ben thii' ba trong 9, CSt gidm chi phi
10 Tinh hieu luc cda md hlnh/danh qia 11. RUI ro nhk cunq cap/hoat donq nqoai nUOc 12, Rill ro danh tienq
Ty le tra Idi 56,3%
11,5%
56.3%
38.5%
42.6%
31.3%
47.3%
37.9%
49,5%
124%
16,8%
19%
ThUhanq 1 12 1 6 5 8 4 7 3 11 10 9
vfle sau d i y :
Hoat ddng KTNB trong c i c doanh nghidp thude Fortune 100 dflpe t i n g cfldng ddi vdi rui ro hoat ddng (62%), e i t giam ehi phf (61%), rui ro tdn thi't vdi bdn thfl ba trong khung hoang t i i ehfnh, rui ro tin dung va riji ro thanh k h o i n {53% mdi loai).
- Trong c i c td chflc sfl dung vd'n cflu trp, kiem t o i n ndi bd dflpc tang cfldng de flng phd rui ro t i i chfnh (56%), rdi ro hogt ddng (56%), cat g l i m chi phf (51%), rui r o t i n dung v i rui ro tdn that vdi bdn thfl ba trong khung hoang t i i ehfnh (40%
moi loai) v i rui ro thanh khoan (38%).
- Hogt dpng KTNB trong n g i n h dich vg t i i chfnh dflpc tang cfldng trong vigc flng phd rui ro tin dyng (60%), rui ro t i i chinh (53%), d i n h g i i tfnh hflu higu cua quan tri rdi ro (52%) v i rui ro thanh khoan (51%).
Khi dflpe hdi v l cac linh vfle
(Nguon: IIA (2009)) kiem t o i n npi bo can tap trung nd Iflc trong 12 t h i n g tdi ( B i l u 4), 5 6 % sd ngfldi dfldc hdi deu eho r i n g dd l i rui ro tai chfnh va rui ro hoat dpng, 5 0 % ddi tflpng tra Idi Ifla chon c i t giam chi phf v i 4 7 % Ifla ehpn viee d i n h g i i tfnh hflu hidu cua quan trj rui ro. Ndu xdt theo loai hinh doanh nghiep, rui ro t i l chinh dflpc 5 6 % c i e doanh nghigp thupc Fortune 100, 5 9 % to chflc thupe nganh dich vu tai chinh va 7 4 % td chflc sddung vdn cflu trp cilia Chinh phu Ifla chpn.
Tdm lai, kiem t o i n ndi bd tap trung nd Ifle vao c i e Ifnh vfle chiu anh hfldng trflc tiep cua khung hoang kinh t l , bao gdm: rCii ro danh tieng, rui ro thanh k h o i n , rui ro tdn that vdi ben thfl ba trong khung hoang tai chfnh, tinh hflu hidu eua quan tri rui ro v i e i e bign p h i p c i t g i i m ehi phf. Do v i y , k i l m t o i n npi bd can d i n h gia c i e ke hogch kiem t o i n hidn tgi d e g i i i quyet c i c van dd mdi nay sinh.
TAPCHINGANHANG iSdl9|THANG1(V2013 ^
k TAI CHINH VA NGAN HANG QUOC TE
3 . VAI T R O C O A Q U A N T R ! R U I RO V A K I E M TOAN NOI BQ
De xac dinh tfnh hflu hieu cua quan trj rui ro trong vigc n g i n ehan khung hoang t i i chinh, 02 e i u hdi d i dflpe gLfi eho dd'i tfldng tham gia khao sat (IIA, 2009) tra Idi: (1) Neu quan trj rui ro tdt hdn doanh nghidp ed t h i da ngan ngfla dfldc anh hfldng cua khung hoang tai chfnh; (2) Hoat ddng kiem toan ndi bp d i ed t h i giup x i c d m h e i e rui ro ehu yeu n h i m g i i m thieu t i e dpng cua khung hoang t i i ehfnh tdi doanh nghigp.
D i l u d i n g nggc nhien l i ket qua cudc k h i o sat (Bieu 5) da c h i ra rang hdn mpt nfla sd ngfldi dflpc hdi (56%) khdng ddng tinh, h o i c h o i n t o i n khdng ddng tinh vdi quan diem quan tri rui ro tdt hdn cd the giup doanh nghiep han che' khung h o i n g . Kdt qua khao sat l i m di'y Idn nghi vi'n v l vai trd va tfnh hOu hidu eua quan tri rui ro.
Gia du, neu doanh nghigp eo quy trinh quan tn rui ro hieu q u i thi tgi sao doanh nghidp dd khdng dflpe chuan bj td't d l ddi phd vdi khung hoang? C i u tra Idi cd t h i l i do vide x i e dmh x i e suat xay ra mdt sd rui ro thi'p v i c i e rui ro dflpe p h i n tfeh mdt c i c h don le trong khi thpc te t i n suit xui't hidn rui ro lai eao v i n h i l u rdi ro Igi xuat hidn ddng thdi. (Bieu 5)
Khi dfldc hdi v l vai trd eua k i l m t o i n ndi bd trong vide x i e djnh rui ro c i n ban giup ngan ngfla khung hoang (Bilu 6), 4 0 % sd ngfldi tra idl ddng y h o i c hoan toan ddng y vdl quan d i l m dd, ngfloc lai, con sd khdng ddng <f la 36%. Khi p h i n tieh theo logi hinh doanh nghigp, sd ngfldi ddng tinh vdi quan d i l m n i y tang ldn rd rdt:
- 4 4 % sd ngfldi l i m vigc trong c i c td chflc sfl dyng vdn cflu trp eua Chinh phu ddng tinh;
@ TAPCHINGANHANG I so 19 I THANG 10/20
Bieu 5: Quan tri nil ro tot hdn co the ngan chan khiing hoing?
Cau tra Icri Hoan toan donq y D o n q y Trunq lap Khong dong y Hoan toan khonq donq y Khdnq ap dunq
Tyle tra ldi 4,4%
15,1%
19%
33,8%
21,7%
6%
(Nguon: llA (2009) Bieu 6: Kilm loan noi bfl giup xac dinh rui ro can ban nham giam thieu
tac dong cua khung hoang? j^
Cau trS Idl Hoan toan d o n q y D o n q y Trunq lap Khonq donq y Hoan toan khonq donq V Khonq ap dunq duoc
TJ'l&traidi • I*
8,2%
31,3%
22,3%
23,4%
12,4% ' 2,5%
- 4 4 % sd ngfldi l i m vide trong Top 100 doanh nghidp ddng t i n h ;
- 5 5 % sd ngfldi lam vide trong c i c td chflc t i i ehinh ddng t i n h ;
Nhfl v i y , ddi tflpng tham gia khao s i t ed quan diem khac nhau ve tfnh hull higu cua quan trj rui ro (quan trj rui ro td't hdn khdng giup ngan c h i n khung hoang) v i ve vai trd eua kidm t o i n ndi bd trong vide ngan ngfla e i e rui ro dd. Ke't qua nay lai d i t ra mdt c i u hdi ve sfl thieu ket ndi gifla H D Q T Ban dieu hanh va Uy ban kiem t o i n , quy trinh quan tn rui ro v i hogt ddng k i l m toan ndi bd. Trong trfldng hdp n i y , mdt cd che trao doi thdng t i n minh bach, thdng sudt can phai dflpc thid't lap de dam bao d i n h g i i va flng phd day du vdi c i c rui ro de dpa vide dat dflpe c i c mue tieu cua td ehfle. ( B i l u 6)
4 . S U T H A Y D O I K V V O N G Cl!lA CAC BEN LIEN Q U A N
Theo C h u i n mfle A 2 1 1 0 , kiem toan ndi bd ehiu t r i c h nhiem g i i m sat v i danh g i i tfnh hflu hidu cua he thdng quan tri rui ro doanh nghidp. Nhfl da p h i n tfeh d trdn, da phan hoat ddng k i l m toan ndi bd d i c h u y i n dich trpng tam sang XLf ly rui ro mdi ndi p h i t sinh tfl khung hoang kinh te toan cau.
Thdm v i o dd, van de mau chot la
(Nguon: IIA (2009)) k i l m t o i n vidn ndi bd can trao ddi thang than vdi c i c bdn hflu quan de d i p flng cac thay ddi v l ky vpng cua c i e ddi tflpng niy. Cac bdn hflu quan cd the bao gdm: Hgi ddng quan trj, Uy ban k i l m toin.
Ban dieu hanh, cd ddng, k i l m toan vien dde l i p v i eac nha l i p phip.
H D Q T va Uy ban k i l m toan.
Dam bao cho H D Q T va Uy ban kiem t o i n v l tfnh hflu higu ciJa cac nd Ifle quan tri rui ro v i v l tfnh day du cua cac thu tye kiem soit tai chfnh va hoat ddng. Cac k i l m toan vidn ndi bp ddng vai trd l i "tai mit"
cua H D Q T va Uy ban kiem toin, cung cap e i c y k i l n ddc l i p , khich quan ve e i c van de can quan t i m , ddng thdi vach ra eae rui ro tilm an cung nhfl chf ra e i e cd hdi kinh doanh cua doanh nghigp.
- Ban dieu hanh. Dam bao cho Ban dieu h i n h ve tfnh hflu higu cua e i c thu tue k i l m soit hogt ddng v i t i l chfnh, ddng thdi giim sat viec n g i n ngfla va eat giam chi phf. K i l m t o i n vidn ngi bg cdn giup doanh nghiep xac dinh eic rui ro e i n ban va d i n h g i i tfnh hflu hieu cua c i e nd Iflc quan trj rui ro cua doanh nghiep.
- Cac nha lap phap. D i m bio eho e i e n h i l i p p h i p ve tfnh tuin thu p h i p l u i t v i t m h m i n h bach cua t d ehfle.
TAI CHINH VA NGAN HANG QUOC TE I
S. TAI SAO QUAN TRj ROI RO OOANH NGHlfP KHdKG Gll3P NGAN NGITA TAG O O N G C U A K H O N G HOANG?
Theo ket qua k h i o s i t ndi tren, p h i n ddng sd ngfldi dflpc hdi deu cho r i n g quan tri rui ro doanh nghigp tdt khdng phai la n h i n t d CO the giup doanh nghigp n g i n ngfla dflpc t i e ddng cua khung hoing tdi doanh nghidp. Trong nd Iflc tim kidm c i u tra Idi eho nghi van dd, ket qua khao s i t ERM Benchmarking (2008) eho thay chl 4 0 % trong tdng sd 240 doanh nghigp tham gia k h i o s i t cd i p dung quy trinh q u i n trj rCii ro chfnh thflc. Trong sd eac ddi tfldng tra Idi khio sit (chd yeu l i e i c Trfldng kiem t o i n ndi bd), 1 4 % eho rang hp d i e i n h bao Ban d i l u h i n h vd vigc e i n thiet phai i p dpng quy trinh quan tri rui ro, nhflng thflc te quy trinh nay v i n ehfla dfldc thie't l i p . Them v i o dd, khi dflpc hdi v l trd ngai Idn nhat d l dgt dflpc myc tidu quan tri rCii ro cua doanh nghigp, da p h i n d i u t r i Idi rang dd l i thieu sfl quan t i m hd trp eua HDQT, Ban dieu hanh va c i c cap n h i n vidn trong q u i trinh thflc hign quy trinh q u i n trj rui ro cua doanh nghiep.
Theo ke't q u i nghidn eflu cua GAIN (2009), e i e doanh nghiep khdng t h i dfl bao dflpc tinh trgng khung hoang thfldng cd mdt sd d i e diem chung sau:
Bieu 7. Vai tro cua kiem toan npi bd nam 2015
- Rao can ap dung d i y du md hinh quan trj rdi ro doanh nghiep (Enterprise Risk Management ERM) do thieu sfl hd trp eua Ban dieu hanh e i p eao trong quan tri rui ro.
- Kenh x i c dmh v i danh g i i rui ro kdm hieu qua.
- K h i u vi rui ro cua doanh nghidp, trong dd quy djnh mfle dd rCii ro m i doanh nghidp san s i n g c h i p nhan trong q u i trinh theo dudi myc tieu chfla dflpe xac dinh v i t r u y i n thdng mdt each rd r i n g trong doanh nghigp.
He thdng b i o cao quan trj doanh nghidp rdi rac, chfla hoan chinh.
-Thieu sfl g l i m s i t rui ro lien tuc.
6. DU BAO VAt TRd CUA KI^M TOAN NOI BO TRONG TUdNG LAI
Nghidn cdU cua Deloitte (2010) d i p h i n tfeh ky vpng eua e i c ben lidn quan, bao gdm Uy ban kiem t o i n . Ban dieu hanh va K i l m t o i n ngi bd trong thdi gian tdi. N h i n thflc dflpe tam quan trpng cua quan tri doanh nghiep, Uy ban k i l m toan va Ban dieu hanh ky vpng v i o chflc nang bao dam eua k i l m t o i n ndi bd, trong khi dd, Ban d i l u h i n h v i K i l m t o i n ndi bd lai ehu trpng v i o chflc n i n g t f l va'n/tfl van dieu hanh eua kiem toan npi bg (chi tidt trong Bidu 7-8).
Kipm tniin noi b6 can can banq aiu^ hai vai tro bSo dam va t u van
Chu trgng
Ciy ban ki^m toSn Bao dam IT vS tai chfnh
Ban dieu hanh Tir van
Cac hoat donq (chu trinh va IT) Kiem toan noi bo Tuvan
Cac hoat dong (chu trinh v a IT) ROi ro chu yeu trong kmh doanh
(Nguon: Deloitte (2010)) Bleu 8: Hoat igng kiem toan noi bg nam 2015
Ki^m rnAn n^i bo ran can bSno qiCfa hai vai trd bSo dSm va tdvan NOI dung
Quy md KTNB
Chu trgng vho
Oy ban ki^m t o i n Khdng ddi (hodc cd th4 tang)
Thiu h i l u tinh hinh kinh doanh vh ky nSng FT
Ban di^u hanh Tang I6n (hoac giQ nguyen)
Th3u hi^u tinh hinh kmh doanh vd vi^t bao cao
Kiem toan ndi bo T^ng len (hoac gii3 nguyen) Thau h i l u tmh hinh kmh doanh, phSn tich di/tieu vaky ndng IT (Nguon: Deloitte (2010))
KET LUAN
Cudc khung hoang toan cau d i budc Hdi ddng quan t r i , Uy ban kiem t o i n v i Ban dieu h i n h xem xet Igi tinh day du v i tfnh hflu hieu cua quy trinh quan tri rui ro doanh nghidp. Phan Idn ke't qua cua c i c cudc khao s i t Idn tren the gidi deu eho thay sfl suy t h o i i kinh te toan eau da anh hfldng dd'n t o i n bd hoat ddng cua doanh nghidp ndi chung va hoat ddng k i l m t o i n ndi bd ndi rieng, trong dd, hai phat hidn quan trpng l i m thay ddi hogt ddng kidm t o i n ndi bd thdi ky h i u khung hoang, dd l i :
(1) Kiem toan ndi bd can t i p trung nhieu hon de'n e i e rui ro mdi ndi p h i t sinh tfl sfl bien ddng eua mdi trfldng kmh t l .
(2) Sfl thay doi ky vpng cCia eae ben lien quan cd anh hfldng de'n vai trd, quy md, eac ky nang v i trpng t i m eua kiem t o i n ndi bd trong tflong lai.a
'Von cffu IrO \iS CtiUdng Wnh TARP (Troubled Asset Relief Program), trong do Chinh phii Hoa Ky IliiJc hien mua cdc t^i s^n va co ph9n cua Ciic to ctiLic lai chinh nhSm 1am lanh manh hba ngSnh t^i ciiinh sau cuoc khiing hoang cho vay dUfii chuan nam 2003
^Bii ro mdi nfii aU(lc dinti nghia Ik cic sU ki$n icin It kill xay ra va kh6 di; doan ph^t sinh til xu thg loan cau vUOt qud khd nSng ki^m so^t ciia doanh nghiep, co tam anh hUdng ldn khong chi den doanh nghiep m^ cdn den nhieu ben hen quan dl nhi^u vung lanh Iho, thuoc nhigu ngdnh vd thdnh phan kinh te.
TAI UEU THAM KHAO'
1 Deloitte (2010), The Changing Role ol Internal Audit
2 Glob^ Audit Information Networl( - GAIN (2008). Enterpnse Risk Management - ERM Benchmarking Survey
3 GAIN Knowledge Briefing (2009). The Impact of the Current Financial Cnsis on the Global Business Community.
4. IIA (2003), Intematlonal Standards for the Professional Practice ol Intemal Auditing
5 IIA (2009), The Financial Crisis and its Impact on the intemal Audit Profession, The IIA Research Foundation.
6 ItA Position Paper (2009), The Role of Intemal Auditing In Enterprise-Wide Risk Managemeni
7, IIA (2010), The Economic Cnsis the Value of Internal Audit, IA Conference, Soulh Africa
8. IIA (2012), International Standards for Ihe Professional Practice ot Inlemal Auditing H/arkup Changes.
9 IIA's Audit Executive Center (2012), Tlie Pulse otthe Profession; 2012 Global Insights
