lien ket san xu^t theo ehuoi gia tri, gan voi tieu thu san pham tai tinh Nam Dinh
Phgm Thi Thanh H k g
Khoa Ly Lu$n chinh tri, Truong Dai hoc Kinh t^ - Ky thu$t c5ng nghiep
Trong xu hudng loan cau hda ngn kinh te va hdi nhap kinh id qudc td, Nam Djnh dang dflng trudc nhigu co bdi thuan lgi dg phat trien ndng nghigp tinh nhung cflng dat ra rat nhigu thach Ihflc. Trudc yeu cdu efla qud trinh hdi nhdp sdu rdng vdo chudi gid trj loan cdu, san xudl ndng nghiep d Nam Djnh edn phdi ed su lign kdt vdi nhau trong sdn xudl va ligu thy san phdm theo chudi gia tri san phdm hang hda dieh vy, ndng lam thfly sdn la xu thg Idl ygu vd nhu cdu khdng thg thldu cQa eae hO ddn, ed thg. Hop tde xa' (HTX) Id phuong thue tdt nhdt de thye hign vai trd lign kgl gifla cdc nhd.
T
rong digu kign kinh tg thj trudng, kinh id hd edn phdt trign theo md hinh kinh Id hgp tde, hgp tae xa, d dd vai trd efla lign kgt hgt sflc quan trpng.Trudc ddy, do ngudi ndng ddn vdi lap qudn sdn xual nhd le, manh mfln, thieu ky thuat, thigu vdn ngn ndng dan thudng ban ndng san thd, lam giam gia tn san phdm. Tuy nhign, khi HTX kigu mdi ra ddi, vige gdn san xual ndng nghiep vdi tigu thy ndng san thdng qua mdi lien ket gifla cac HTX, giOa doanh nghigp thu mua, ehg bign vol HTX, hd gia dinh, ca nhan duoc thye hien chat che va hieu qua. Ngudi ndng dan tflng budc lam chfl ca 3 edng dogn trong ehu&i gid In, lu sdn xudt dgn tieu thy sdn phdm... tu dd gid tri sdn phdm lam ra dugc nang ien.
Cd tiig thdy, nhu edu lien kdt glQa cdc HTX vdi nhau, giua HTX vdi doanh nghigp la bdt sue edn thiet.
Dae bigt, trong sdn xuat theo chudi phdi cd sy gdn kel, doanh nghigp phdi tham gia ngay tfl ddu efla qud trinh sdn xual. Id chuc ldp huan khoa hpe ky thudt eho ndng ddn, gidm sat thye hign eae quy trinh dg cho ra san pham ddng deu ve chat lugng.
Thdng qua xay dyng ehudi gia tri, HTX se cung cdp djch vu ddu vdo cho thanh vign HTX vdi gid Uidp nhdl va ddm bdo ddu ra cho san phdm eua HTX vdi gid ban cao nhdl, thay vi phdi qua cde khdu tmng gian ldm tang gia ddu vao vd hg gia thdnh sdn pham cudi cung. Vige xdy dung ehuoi gid trj gan vdi xdy dyng HTX cflng giup eho cdc thdnh vien tiong HTX cd Iidng ndi mgnh me hon, ed nang lye dam phan trong giao dieh vdi ddi tae.
Song song vdi sy lidn kdt giua ndng dan, lign ket giQa ndng ddn vdi doanh nghiep da hinh thanh va cflng ed, tu dd xay dyng kenh lieu thy mdi tiong chudi gia trj thdng qua viee loai bd bdt tae nhan tmng gian gifla ngudi sdn xudt va doanh nghiep, nit ngdn dp ddi efla kenh tigu thy ndng sdn.
Hign nay, todn tinh Nam Djnh cd 433 hgp tae xd da thye hign ehuygn ddi, thdnh Idp mdi theo Ludt Hgp
tde xa ndm 2012. Nam 2018, Nam Djnh cd 28 hgp tae xa dugc thanh ldp mdi; trong dd ehu ygu la eae hgp tde xa ehuygn ngdnh thude Iinh vye ndng nghiep.
Tinh dd ehuygn ddi hon 3.000 ha ddt Ifla kem higu qud sang trdng rau mau, hoa, cay cdnh hoac hinh thanh vflng nudi trdng thfly sdn. D&ng thdi, xay dyng duge 151 ednh ddng Idn dn dinh, dat tigu chi vdi dign tieh hon 6.500 ha de san xudt hdng hda tap tmng; 20 chudi lign kgt sdn xudt, tieu thu cdc ndng san, thuc phdm hang hda, dien hinh nhu ehudi lidn kdt san xuat, che bie'n va tigu thy lua ggo chat lugng eao efla Cdng ty TNHH Todn Xudn, Cdng ty Cudng Tdn; ehudi lign kgt ehg bidn hdi sdn sau thu hogch efla Cdng ly Hung Vuong; ehudi lign kdt sdn xudt, ehd bie'n ngao sgeh xudt khdu efla Cdng ty Longer...
Cde hgp tac xa Irong tinh da chfl ddng lidn ket vdi doanh nghigp cung cap dieh vy ddu vdo, ligu thu sdn phdm eho thdnh vign va nhan dan trgn dja ban; dong thdi phat huy ndi lye, ddi mdi phuong thfle hoat ddng, duy tri san xuat gan vdi bao tdn Idng nghg dia phuong.
Dign hinh nhu ede hpp tae xa Del Binh Qinh, Del may Hodng Mai (huyen Nghia Hung), MOc Son Lam ( huyen Nam Trye)...
Nam dinh xae djnh phat trien theo nhigu hinh thfle lien kgt, hop tde xd vdi ngudi ndng ddn, hgp tac xa vdi doanh nghiep nhung mue tigu quan trpng nhal van phdi gdn vdi tigu thy sdn pham cho ngudi ndng dan, tao sy dn dinh ve thu nhap, ngudn lyc cflng nhu ed khd nang huy ddng cdc ngudn luc tfl thi trudng.
Hgp tac xd vd thanh vign khdng chi ddng gdp Uch cue eho sy phat trign kinh te efla tinh ma cdn cung flng hdng hda tigu dung, dn dinh gia ed thj tnidng. Id thdnh td quan trong trong tai co eau nganh ndng nghigp vd xdy dyng ndng thdn mdi, giam ngheo bgn vflng.
Tinh da ed nhieu hop tac xa sdn xudt, kinh doanh ed Idi, vdn quy duge bao toan vd tung budc tang trudng. Doanh thu binh qudn dat gdn 2 ty ddng/hgp
NGHIEN CIJU
tac xa, lai tmng binh dgt 50 Irigu ddng/hgp Idc xa, ddm hpe edng ngh§ vao sdn xudl, xdy dyng ehudi gid tij bao thu nhdp cho ngudi Iao dOng tren 3 trigu hang hda, ndng cao gid trj sdn phdm nhu: hop tde xd dOng/ngudi/thang. s^n xuat kinh doanh djch vu ndng nghiep Toan Thdng Vdi bude ebuyen eo bdn vg chdt lugng, gid tii sdn (huy^n Hdi Hdu) vdi md hinh ehudi gid tri ggo dac sdn phdm, ty tiong ndng sdn, thye phdm sdn xual hdng "Tdm xoan bao tfl"; hgp tde xa chan nudi thfly sdn hda todn linh dd tdng tu dudi 20% (nam 2008) Ign hon ^^^ Hda (huygn Xudn Trudng) xay dyng chudi gid Irl 70% (nam 2018), gia tii kinh tg trdn moi hec-la canh ca lang...
tac tang lu95,4 trigu ddng (nam 2015) len 106 tiieu Dg gidi quydt nhung nhung vdn dg cdn ton tgi, ti'nh dong (nam 2018), higu qua san xuat IQa tang 10% so Nam Djnh cdn phai cd nhQng giai phap tiiidt tiiuc:
vdi tiudc. j j . j ^ j ^ ^ j ^ j g j ^ j ^ y^^ ^ ^ ^ ^ jj^j^ j^gj ^^^ j ^ ^ j ^ ^ ^g^
Hidn nay, sdn xudt ndng nghiep efla Unh vdn gdp vige ddu tien tinh cdn ddy mgnh tuydn huygn dgn mOl sd khd khan, dcic bigt Id vdn dg thj Irudng tidu thy. ngudi dan dg hg nhgn thfle dugc vai trd efla hgp tac Hgp tde xd sdn xual gap nhigu trd nggi trong vl$e nhdn xa kieu mdi, cdn xdy dyng bd sinh Uidl dOng bg cho bigt nhu edu efla thj irudng, gid ddu vdo eao nhung gia ehuoi lign kgf.
ddu ra thdp; thj trudng ddi hdi san phdm ndng nghigp phdi cd ehiing nhdn xudl xfl nhung it san phdm dgt dugc lieu chi ndy ma ndu ed thi gid Ihdnh cao khien nhigu ngucri ddn chua cd thdi quen hoge khdng ed khd ndng mua hdng Idu dai. Quy md hgp tde xa cdn nhd, vdn dg vdn vdn la khd khan Idn efla hgp tac xa.
Ndng dan vd doanh nghiep edn tim duge sy dOng thudn hon nfla de phat trign san xuat quy md Idn theo chudi gid tri gdn san xudt vdi bdo qudn, che bien va tidu thu trdn eo sd phat huy lgi thg efla tinh.
Ben egnh nhflng ehudi lign kgt sdn xudt giua doanh nghigp vdi ndng dan hogt ddng higu qud, vdn cdn mdt sd thfl tyc hanh chinh chua dugc thdo gd, dang "lam khd" DN ndng nghigp, nhdl Id DN Hgn kgt vdi cae tap doan qudc tg.
Ndi lo efla doanh nghidp la khi ddu tu nhting cdng nghg hign dai cdn sd vdn rat Idn. Vi du nhu khu tidng rau thfly eanh duge ddu tu xay dyng hi^n dgi, tfl cdng nghe trdng rau lu ddng den he thdng digu khien lugng nude, ddn chdt dinh dudng nudi cdy... ridng he ihd'ng nha ludi bao vd rau tnrde cdc digu kign thdi tidt khdng thuan Igi va djch bgnh da tri gid hon sdu ty ddng. Rau trdng thfly canh ed ehdt luong dong dgu, hodn toan khdng sfl dyng thude bao vg thye vdt. Vdi gia bdn chenh Igeh khodng 30 den 50% so rau eu tmyen thdng, san lugng 45 idn/thang va dja ban tigu thy ddi
Thfl' hai, Unh cdn dua lidn bd khoa hgc vao sdn xuat ndng nghigp dg tang nang sudt, gidm chi phi va tgo ra nhting sdn phdm dap flng nhu edu efla ngudi ddn Iheo hudng bgn vtmg, tinh cgnh tranh eao. Xdy dyng ndng thdn mdi gdn vdi boat dOng sdn xudl — kinh doanh nOng nghiep efla cdc hgp tde xd duge Unh dae biet chfl tipng.
Thfl ba, cdc nhd sdn xudt cdn tdp tiling nghien cuu thi tiudng dg l^p kg hoach, dy bdo qud tiinh sdn xuat.
Ndng ddn, hgp tde xd cdn quan tam ddu tu nhieu ban eho khdu quang bd, gidi thiOu sdn phdm. Tinh ed thg day mgnh xflc tidn thuong mai, thdnh I&p cdc md hinh sldu thj ban lg hoge higp hOi nOng sdn sgeh dg xdy dung thuong bieu, tgo Idng tin cho ngudi tidu dung vdo sdn phdm ehudi an todn; hinh thdnh thdi quen tidu thy san pham sgch, an todn vd nang eao chdt lugng cupc sdng efla ngudi dan. Hign nay, digm sang tgo efla Nam Dinh trong thye hi^n tdi eo cdu ndng nghiep Id Uianh Igp Hiep hdi Ndng san sgch, vdi sy Uiam gia efla 35 doanh ngltiep (DN) cd san phdm duge ehiing nhdn chdl lugng tiieo ede tieu chudn VielGAP, HACCP, GMP, SSOP..., c6 tem tiny xudt ngudn gdc (QR Code). DQ hogt dOng chua lau, Higp hOi dd chiing td Id budc di dflr^ ddn ctia nganh ndng nghiep tinh trong nd lyc xdy dyng Uiuong tiieu eho ndng sdn chfl lyc. Duge sy hd tig cua UBND tinh, Higp hOi dd xdy dyng tiung tam gidi thigu sdn dao. Docinh nghigp ddu tu vao ndng nghigp edn nhat phdm, vdi khodng 200 ndng sdn dde tnmg, the mgnh Id vdn dg eo gidi hda, nhung quy tiinh thu tye vay vdn khdng chi cua Nam Djnh md cdn eua ntiigu tinh, thanh vdn rudm rd, khd khan. Khd khan trong viec liep can phd khae. Vdi phuong ehdm "mudn di nhanh thi di mOt cdc chinh sdch hd trg doanh nghiep khien hp rdt khd minh, mudn di xa phdi di cflng tdp Uig", ede DN tiianh bflt Ign, nhu cdu thi Irudng eao, nhung doanh nghigp vign Hiep hdi dd lidn kdt chat ehg, hd tig eung nhau khdng dap flng dfl. phat trign.
Mdi thanh phan cua chudi gia tri dgu la nhflng mdt ThQ tu, tinh cdn ed chinh sdeh khuygn khich doanh xieh quan trpng. Cdc mdt xich hogt ddng tgo nen tinh
hieu qud efla mdi lign kgt: ngudi ndng ddn- hgp tde xa-doanh nghigp. Hign nay, do ygu eau ngdy edng cao
nghiep, cd nhdn ddu tu vdo linh vyc ndng nghiep, d$c biel la ndng nghigp cdng nghe cao dg doanh nghigp an tdm ddu lu. Ddng thdi, tinh day mgnh tang eudng cua thj tnrdng, ndng nghigp Nam Djnh phdi dugc xde edng tde qudn ly thj tardng, tidu chuan, chat lugng sdn dinh dya trdn ngn tdng khoa hgc- ky thudt cao nhdm pham tgo digu kien eanh tranh Idnh manh, ddm bdo phdt huy het nhQng tiem nang efla dia phuong dg sy cdng bdng ddi vdi cac san phdm chdt luong va ve ndng cao sflc manh uu viet cua ehudi gid tri gia tang, sinh an loan thuc phdm. Tu dd, cd thg dua cde san Cac hgp tae xa da manh dan dau tu, dp dyng khoa Ph^^ nay chidm linh thj tmdng trong va ngoai tinh.
Xem tiep irang 53