TIẾP TỤC ĐỔI MỚI VIỆC BAN HÀNH, Sơ KẾT, TỔNG KÉT

ĐƯA NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XIII CÙA ĐẢNG VÀO cuộc SÓNG

TIẾP TỤC ĐỔI MỚI VIỆC BAN HÀNH,

Sơ KẾT, TỔNG KÉT CÁC NGHỊ QUYẾT CỦA ĐẢNG THEO TINH THẦN ĐẠI HỘI XIII

★ PGS, TS PHẠM HUYKỲ Học viện Báo chí và Tuyên truyền

• Tóm tắt: Nhìn lại 35 năm đổi mới, Đảng ta đã chứng minh năng lực lãnh đạo của mình

bằng những thành quả không thể phủ nhận, tạo ra cho đất nước một cơ đồ, tiềm lực, vị thê và uy tín quốc tê chưa từng có. Để có được thành quả to lớn đó, Đảng ta đã không ngừng đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo, chỉ đạo phù hợp với yêu cầu thực tiễn đặt ra trong mỗi giai đoạn phát triển của đất nưốc. Trong đó, đổi mới việc ban hành, sơ kết, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảngđược coi là khâu đột phá của đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trong tình hình mới.

•

Tù khóa: đổi mới; phương thức lãnh đạo; ban hành; sơ kết, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng; Đại hội XIII.

1. Sự cần thiết phải tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo trong việc ban hành, sơ kết, tổng kết các nghị quyếtcủaĐảng

Phương thứclãnh đạo của Đảng là tổng thể cáchình thức, phương pháp, quy trình, lềlối, phong cách làmviệc màĐảng sử dụng để tác độngvàođối tượng lãnh đạo nhầmthực hiện tháng lọi các nộidunglãnh đạo. Phươngthức lãnh đạo không phảilà“nhấtthành bất biến", mà phải thay đổi cùng vóisự thayđổicủa nhiệm vụ cách mạng, của đường lối, chủtrương, chính sách của Đảng trong từng thòi kỳ, từng giai đoạn cách mạng, củađối tượng mà Đảng lãnhđạo.

Trongquá trình lãnhđạo cáchmạng, nhất là thòi kỳ đổimói,Đảng ta đã không ngừng làm rõ

vàtừngbước hoàn thiện phương thức lãnh đạo của Đảng phù họpvói yêucầu, nhiệm vụ của cách mạng đặt ra. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xãhội (bổ sung, phát triển năm 2011) đã xác định rõ, phương thức lãnh đạo của Đảngđốivới Nhà nước và xã hộibàngCương lĩnh, chiếnlược, các định hướng về chính sáchvà chủ trương lớn;

công tác tuyên truyền, thuyết phục, vận động;

công tác tổchức, cán bộ; công tác kiểmtta,giám sát; hành động gương mẫu của đảngviên; Đảng lãnh đạo thông qua tổchức đảng và đảng viên hoạt động trong các tổchức của hệthốngchính trị. Nhưvậy, có thể hiểuràng, việc banhành, sơ kết, tổng kếtcác nghị quyết là những mát khâu

LÝ LUẬNCHÍNH TRỊ- số 534(8/2022)

Đại hội XIIIcủa Đảng chỉ rõ: “Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo củaĐảng, đảm bảo sự lãnh đạo,chỉđạo thông suốt, kịp thòi, đúng đắn của cấp ủy, tổchứcĐảng các cấp; phát huy vai trò nêu gương, thúc đẩy đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức, cơquan trong hệ thống chính trị.

Đổi mới phongcách, lề lối làm việc của các cơ quanlãnh đạo củaĐảng

từ Trung ương tói cơ sở;

xây dựng và thực hiện phong cách làm việc khoa học, tập thể, dân chủ, trọng dân, gần dân, hiểu dân, vì dân, bám sát thực tiễn, cầu thị, học hỏi, nói đi đôi với làm"(1). Có thểthấy, đổi mới phương thức lãnh đạovẫn là một nhiệm vụ trọng tâm của công tác xây dựng Đảng trong nhiệm kỳ Đại hội XIII.

Một trong các nội dung đổi mới phương

thứclãnhđạo, Đảngta nhấnmạnh: “Tiếptục đổi mới, nâng cao chất lượng xây dựng, ban hành nghị quyết của Đảng. Ban hành nghị quyếtkhi thậtsự cần thiết, họp lý, thiết thực, ngángọn, khả thi. Tậptrung lãnh đạo, chỉ đạo kiên quyết, giám sátchặt chẽ việccụ thể hóa, thểchế hóa, tổchức thực hiện nghị quyết; coi trọng kiểm tra,giám sát, đôn đốc,sơ kết, tổng kếtviệcthực hiện nghịquyết, quy định, chỉ thị, kết luận của Đảng, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả”(2). Rõràng, đổi mói việc ban hành,sơ kết,

Một trong các nội dung đổi mới phương thức lãnh đạo,Đảng ta nhấn mạnh:“Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng xây dựng,ban hành nghịquyết của Đảng. Ban hành nghị quyết khi thật sự cầnthiết, họp lý, thiết thực, ngắn gọn, khả thi. Tập trunglãnh đạo, chỉ đạo kiên quyết, giám sát chặt chẽ việc cụ thể hóa, thể chế hóa, tổ chức thực hiện nghị quyết; coi trọng kiểm tra, giám sát, đôn đốc, sơ kết,tổng kết việc thực hiện nghị quyết, quy định, chỉ thị, kết luận của Đảng, bảođảm hiệu lực,hiệu quả”.

Theo Quyđịnh số 66-QD/TW ngày 6-2-2017 của Ban Bíthư khóaXII, banhành “Quyđịnhvề thể loại, thẩm quyền ban hànhvà thể thức văn bảncủa Đảng”,thì Nghị quyếtlà văn bản ghilại các quyết định được thông qua ở đạihội, hội nghịcơ quanlãnh đạo đảng các cấp, hội nghị đảngviên về đườnglối, chủ trương, chínhsách, kếhoạch hoặccácvấn đề cụ thể. Như vậy,nghị quyết của Đảng là hình thức văn bản trình bày nộidung cácquyếtđịnh về những vấn đề cơ bản sau khiđược hội nghị cơ quan lãnh đạo, tức cấp ủyđảngcáccấp hay hội nghịđảng viên bàn bạc, thông qua, phản ánh đường lối, chủ trương, chính sách, kế hoạch triểnkhai thựchiệnmột vấnđề cụ thể thuộc chức nănglãnh đạo, chỉ đạo của Đảng.

Trong các loại văn bản của Đảng, xét về cấpđộ của công tác lãnhđạo, chỉ đạo thìnghị quyết là cấp độ cao nhất, dưới nghị quyết là quyết định, chỉ thị, kết luận, quy chế, quy định, thông tri, hướng dãn...

Chỉ thị là văn bản dùng để chỉ đạocác cấp ủy, tổ chức, cơ quan đảng cấpdưới thực hiện các chủ trương, chính sách hoặc một nhiệm vụ cụ thể.So vói nghị quyết, nội dung chỉ thị ít mức khái quát và phạm vi nội dungthường hẹphơn.

Mụcđích của việc banhànhchỉ thị làđể truyền đạt những chủtrương,chínhsáchhay các biện

LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ - số 534 (8/2022)

10

ĐƯA NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐẢNG VÀO cuộc SỐNG

pháp lãnh đạo, chỉ đạo nhàm giao nhiệm vụ, đôn đốc Cắp dưói thựchiện nhiệm vụ theonội dung chỉthị đã nêu.

Kết luận là văn bản ghi lại ý kiếnchính thức củacấp ủy, tổ chức, cơquanđảng về những vấn đề nhất định hoặc chủ trưong, biện phápxử lý côngviệc cụ thể. Thựcchất là trìnhbày nội dung xemxét, đánh giá kết quả việc thực hiện một nghịquyết,quyếtđịnh, chỉ thị của Đảng về một chủtrưong, chính sáchhay một công việc cụ thể nào đó sau một thòigiantriển khaithực tế và đưara quan điểm chỉ đạo tiếp tục thực hiện hay dừng lại hoặc kết thúc. Thôngthường, kết luận chỉ được ban hành khi các nghị quyết, quyết định, chỉthịnào đó của Đảng đượctriển khai thực hiện một thòi gian nhất định. Vì vậy, kết luận thường gán vói nội dung của một nghị quyết, quyết định,chỉ thị cụ thể.

Thực tiễn chothấy,vấn đề đổi mói việcban hành cácvăn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng đã được nêu ra khásớm trong quá trìnhđổi mới, như: Nghịquyếtsố 03-NQ/TW ngày 26-6-1992 của Hội nghị Trung ương3 khóaVII “về một số nhiệm vụ đổi mới và chỉnhđốn Đảng”, đã chỉ rõ:“Cải tiếnviệc ra các nghị quyết,quyết định.

Cấp ủy và tổ chức đảng chỉ ra nghị quyết khi thấy thật cần thiết và lựa chọn đúng vấn để...Nghị quyết cần có nội dung thiết thực, có cơ sởkhoa học,có khả năng thực thi và quy rõ thời gian thực hiện...”.

Đại hội XII của Đảng nêu rõ: “Tiếptục đổi mói, nâng cao chất lượngviệc xây dựng, ban hành nghị quyết của Đảng, luật pháp, chính sáchcủaNhà nước. Nghị quyết phải thiết thực, ngán gọn, khả thi; phải tính đến cân đối các nguồn lực và điều kiệnbảođảm triểnkhaithực hiện có hiệu quả...”<3).

Trongnhững nhiệm kỳ gần đây, BanChấp hành Trung ương,Bộ Chính trị, BanBí thư và cấp

ủycác cấp đã có nhiều đổimói trong việcban hành các nghị quyết, chỉ thị,kết luận trong quá trình thựchiệnchức năng lãnhđạo,chỉ đạo. Hầu hết các nghịquyết, chỉ thị,kết luận đượcban hành đúng, trúng vấn đề, đápứngyêucầucấp bách của thực tiễnđặt ra; nộidung được trình bày khoa học, đi vào trọngtâm, trọng điểm hơn.

Đáng lưuý là, hầuhết các nghịquyết, chỉthị,kết luận của Đảng cáccấp đãđivào cuộc sống, phù họp vói yêu cầu củathực tiễn, đóng vai trò định hướng, dẫndắt thực tiễn, khảng định rõvị thế, vaitròlãnh đạo, chỉ đạo của Đảngđối vói các lĩnh vực củađòi sống xã hội. Trongđó có nhữngnghị quyết, chỉ thị, kếtluận đem lại những dấu ấn quan trọng, như Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về “Xây dựng nềnvãnhóa ViệtNam tiên tiến, đậm đàbản sácdân tộc” ra đòi trongbối cảnh Đảng ta chủ động đổimói tư duy, lãnhđạo toàn dânthựchiện công cuộc đổi mói toàn diện đất nước, trongđó có văn hóa; Nghị quyết Trung ương 4 khóa XIvề “Mộtsố vấn đềcấp bách vềxây dựng Đảng hiện nay” ra đòiphản ánh đúng tâm trạngxã hội, tâm nguyện của người dân và nhu cầu củngcố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng;Nghịquyết 35 của Bộ Chính trị khóa XII về “Tàng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng,đấu tranh phảnbác các quan điểmsaitrái, thù địch trongtình hìnhmói”

ra đòi trongbối cảnh các thếlực thù địch,phản động, cơ hội, trởcờ đang tìmmọi cáchtấn công quyếtliệt vào nềntảngtưtưởng,xuyên tạc đường lối, quan điểm của Đảng, bôi nhọ, hạ thấp uy tín của Đảng; Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩymạnhhọc tậpvà làm theo tư tưởng, đạo đức,phong cách Hồ ChíMinh” ra đòi ttong bối cảnh việc học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương của Bác đã trở thành phong trào rộng khắp trong xã hội, cần tiếp tục thúc đẩyđể đi vào chiều sâu vàcóhiệu quả hơn...

LÝLUẬNCHÍNHTRỊ - số534 (8/2022)

Việc sơkết,tổngkếtcác nghịquyết của Đảng cũng có nhiều đổimói và ngày càng thiết thực, hiệu quả hơn. Bản chất của hoạt động sơ kết, tổng kết làxem xét, đánh giá kết quả của quá trình tổ chứcthực hiện các nghị quyết củaĐảng trênthực tế. Vì thế, công tác này có ý nghĩa rất quantrọngtronghoạt độnglãnh đạo, chỉđạo của Đảng. Thực hiện sơ kết, tổngkết cácnghị quyếtcủa Đảng nghiêm túc, bài bản, có chất lượng;đánh giá khách quan những ưu điểm và hạn chế, khuyết điểm;rút ra được những bài học kinh nghiệm quý giá, nhữngtấm gương điển hình về sự đổi mới và thực hiệnsáng tạo ừong việc quán triệt và tổ chức thực hiện, qua đó khẳngđịnh được chấtlượng, hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạocủaĐảng.

Thí dụ, việctổ chứcsơ kết việcthựchiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trịvề “Đẩy mạnh học tập, làmtheo, tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” năm2021 của Đảng ta được thực hiện ttong toànĐảng và hệthốngchínhtrị,cả ởcấp Trung ương và cấp địa phương,sau5 năm thực hiện. Kết quảcủa hoạt động sơ kếtđãtạo được ấn tượng tốt,sức lan tỏa rộng, tạo cảmhứng cho toànĐảng và toàn xã hội bước vào giai đoạnmói tiếp tục học tậpvàlàmtheotư tưởng, đạođức, phong cách củaChủ tịch Hổ Chí Minh ởmức độ toàndiện hơn, sâu sác và hiệu quả hơn như Kết luận số 01-KL/TW ngày 18-5-2021 của Bộ Chính trịvề tiếp tục thực hiện Chỉ thịsố 05-CT/TW ngày 15- 5-2016 của Bộ Chínhtrịkhóa XII “Về đẩymạnh học tập và làmtheo tưtưởng,đạođức, phong cáchHổChí Minh”đãchỉrõ.

2. Những hạn chế, bất cậpvà yêu cầu đặt ra đối vói đổi mới phương thức lãnh đạo trong việcban hành,sơ kết, tổng kết các nghị quyết của Đảng hiệnnay

Những hạnchế, bất cập

Bên cạnhnhữngưu điểm nêu trên, thì vấn đề đổi móiviệcban hành, sơ kết, tổngkết các nghị quyết của Đảngvẫncó những hạn chế,bất cập, chưa đápứngtốt cácyêu cầucủa Đảng trong tình hình mói.

Thứ nhất, vấn đề đổi móiviệcbanhànhcác nghị quyết Đảngtuy đã được thực hiệnnhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, cả về chất lượng và tính cấp thiết

Đại hộiXIII đặt vấn đề phảitiếptục đổi mói, nâng caochất lượng xây dựng, ban hành nghị quyếtcủa Đảng và yêu câu chỉban hành nghị quyếtkhi thực sựcần thiết. Điều đócho thấy, việc banhànhcác nghịquyết vãnchưađược đổimói nhưkỳvọng. Trên thực tế, nghị quyết của một số cấpủy đảng ban hành đồi khi chưathiếtthực, chưađápứng đòi hỏi cấp bách của thực tiễnvà thiếutính khả thi; nội dung trình bày còndàn trải, rườmrà, chưangángọn; khôngít các nghị quyết được mô phỏngtheo nghị quyết của cấptrên một cách máy móc. Chính điều nàylàm choviệc học tập, quán triệt và tổ chức thực hiện của các tổ chức đảng và đảng viên gặp không ítkhó khăn vì khó hiểu, khó nhớ và khó thựchiệnhiệu quả.

Thứ hai, vấn đềlãnhđạo, giám sát việc cụthể hóa, thể chế hóa và tổ chức thực hiện nghịquyết vẫn còn nhiều hạn chế, thiếu tập trung, chưa chặtchẽ

Nghị quyết,chỉ thị, kết luận là cácvăn bản thể hiện quan điểm, chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy cấp trên đối vói cấp ủy cấpdưói.Hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của các vănbánđóchỉcó thể đạtđượckhinhững quan điểm, chủ trương ấy được cấpủy vàtổ chức đảng các cấptập trung lãnh đạo đểcụ thể hóa thành chương trìnhhành động của từng cấp, từngngành, từng lĩnh vực;

đồng thòithể chếhóa thành nhữngchính sách, biện pháp hữuhiệu để triển khai nghiêm túc, đồng bộở tất cả các cấp,các ngành, cáclĩnh vực

LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ - Sô 534 (8/2022)

12

ĐƯA NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐẢNG VÀO cuộc SỐNG

trên phạm vi toàn xã hội. Văn kiện Đạihội XIII của Đảng chỉ rõ: “việc cụ thể hóa,tổ chức thực hiện đường lối, chủ trưong,nghịquyết của Đảng của một số cấpủy, tổ chứcđảngchưakịp thòi, chưa sát thực tế; công tác lãnh đạo,chỉ đạo, tổ chức thực hiện một sốchủ trưong, nghị quyếtcó noi, có lúcchưa quyết liệt, còn yếu kém, chậm trễ nhưng chưaxác địnhrõ trách nhiệm củatập thể, cá nhân, nhấtlà người đứng đầu”(4)...

Thứ ba,vấnđề kiểm tra, giámsát việcsơ kết, tổng kếtquátrình tổ chức thực hiện các nghị quyết của Đảngchưa được coi trọng đúng mức

Sau khiban hành, việc kiểmtra, giám sát,đôn đốc thực hiệnđểnghị quyết, chỉ thị, kếtluận của Đảng đi vào cuộc sống có hiệu quả là trách nhiệmcủacấp ủy và tổ chứcđảng các cấp.

Hồ Chí Minhchoràng: “Khi đãcóchính sách đúng, thìsự thành cônghoặc thất bạicủa chính sáchđó là do noi cáchtổchức công việc, nơi lựa chọn cán bộ, và noikiểm tra. Nếu ba điều ấy sơ sài, thì chínhsáchđúngmấycũngvô ích (...) Có kiểm tra mới huy động được tinhthần tích cực và lực lượngto tát của nhân dân, mói biết rõ nănglực và khuyết điểmcủa cán bộ, mới sửa chữa vàgiúp đỡkịp thời”®.

Đại hộiXIII củaĐảng đãtháng thần chỉra:“chỉ đạovàtổ chức thực hiện vẫn là mộtkhâuyếu, chậm được khác phục; năng lực cụ thểhóa, thể chế hóa chủtrương, nghị quyết còn hạn chế,năng lực tổ chức thựchiện của cán bộ chưađápứng đượcyêu cầu nhiệm vụ,làm chopháp luật, nghị quyếtchậm được thực hiện và hiệu quảthấp”(6).

Rõ ràng,vấnđềkiểm tra, giám sát, đônđốc việc triển khai thực hiệnnghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, dẫn đến sự hạn chếviệc cụthểhóa, thể chế hóa, tổchức thực hiện nghị quyết, chỉ thị, kết luận củaĐảng chậm chạp và thiếu hiệuquả.

Không những thế, vấn đề đôn đốc, giám sát,

kiểmtra công tác sơ kết, tổng kết các nghị quyết của Đảng cũngchưa được coi trọng, dẫn đến tình trạng một sốcấp ủy và tổchức đảngthực hiệnsơ kết, tổng kết còn mang nặng tínhhình thức, chỉ quan tâmđến báo cáo thành tích,chưa chú trọngchỉ rõ hạn chế,khuyết điểm và nguyên nhân đểtìm hướngkhác phục, hoặc nếu có cũng rất sơ sài,hòi hợt.

Yêu cầu đặt ra:

Một là, đổi móiviệc ban hành vàviệc sơ kết, tổng kếtcác nghị quyết củaĐảng phải gán bó với nhau, làm tiền đề, điềukiệnchonhau và cùng nhầm mục đích chung là nâng cao chất lượng, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng

Đổi mói việc ban hành, sơ kết, tổng kếtcác nghị quyết của Đảng là yêu cầucủa thựctiễn côngtác lãnh đạo, chỉ đạocủa Đảngtrong thòi kỳ mói. Thòi kỳ mà “Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhấtlà công nghệ sốphát triển mạnh mẽ, tạo đột phátrênnhiều lĩnh vực, tạo racảthòi cơ và thách thức đối vóimọi quốc gia, dân tộc”m. Vì vậy, đổimóiviệcban hành và đổimói việc sơkết, tổngkếtphảiđược coittọng như nhau, bởi giữa chúng có quan hệ biện chứng với nhau. Việc này là tiền đề, điều kiện của việc kiavà ngược lại. Các nghị quyết được ban hành có chất lượng, đúng, trúng yêu cầu công tác lãnh đạo, chỉ đạo đốivói thực tiễnsẽ là tiền đề, điều kiện để tiến hànhsơ kết, tổngkết việc thực hiệnthiết thực vàhiệu quả. Ngược lại, đổimóiviệc sơ kết, tổng kết quá trình thực hiện các nghị quyết của Đảng lại nhầm phát hiện những hạnchế, bất cập và nhữngvấn đề đặt ra từ thực tiễn, từ đó gọi mở cho việcban hành các nghịquyếtcó chất lượnghơn.Đây chính là cơsở để nâng caochất lượng, hiệu quảcông tác lãnh đạo, chỉđạo của Đảng.

Hailà,thể chế hóa quy trình ban hành, sơ kết, tổng kết các nghị quyết của Đảng dựa trên

LÝLUẬN CHÍNHTRỊ - số534 (8/2022)

nguyêntác khách quan, dân chủ, đượctiến hành từcơ sở, coitrọngviệc lấy ýkiến các tầng lópnhân dân, ýkiến các nhà khoa học, các chuyên gia

Việc ban hành, sơ kết, tổng kết các nghị quyết củaĐảngphải được thực hiện theo một quy trình thốngnhấtởcấp ủy vàtổ chức đảng các cấptrên cơsở, bảo đảm phát huy dân chủ và mangtínhkhách quan. Dù làhoạt động ban hành nghị quyết, hay hoạtđộng sơ kết, tổngkết nghị quyếtthì quy ttình vẫn là yếutố quyết định đến chấtlượngvàhiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của Đảngđốivói các hoạt động đó.

Nguyêntác cốtlõi đểxâydựngmộtquy trình như vậy là phải bảo đảm tính dân chủ và khách quan của quá trình ban hành cũng như quá trình sơ kết, tổng kết cácnghịquyết của Đảng.

Muốn vậy, quy trình cầnđược cụthể hóa bàng các bước, các khâu thể hiện sự kết họp hàihòa từưên xuốngvà từdưới lên, trong đó coi trọng lấyý kiếntừ cơ sở vóisự tham gia của các chuyên gia,nhà khoa học, quần chúng nhân dân. Vì vậy, thểchế hóa bàngquy trình chính là điềukiện để đổimói việc ban hành, việc sơ kết, tổng kếtcác nghị quyếtcủaĐảng hiện naycó chất lượng và hiệu quả.

Ba là, phát huytinh thầnnhìn thẳng vào sự thật, đánhgiá đúngsự thật, chú trong phát hiện những hạn chế, khuyếtđiểm trong quá trình sơ kết,tổng kết các nghịquyết của Đảng

Đảng lãnh đạo Nhà nước và xã hội thôngqua việc đề ra quan điểm, chủ trương, đường lối đượcban hành bàng các nghị quyết của Đảng, trên cơsởđó, các thànhtố của hệ thốngchính trịthểchếhóa, cụ thểhóavàtổ chức thựchiện ưên thựctế. Vì thế, khi sơ kết, tổng kết không thể tiếnhành qua loa,đại khái, coitrọng thành tích, xem nhẹ hạn chế, khuyết điểm. Đây vốn là những hạn chế đang tồn tại trongcông tácsơ kết,tổng kết các nghị quyết củaĐảngcủa không

ít cấp ủy và tổ chức đảng. Chonên, muốn đổi mói việcsơ kết,tổng kết phải xuất phát từ tinh thần nhìn thảng vàosự thật, đánhgiáđúng sự thật, qua đó đánh giá thật khách quan, trung thực kết quả thực hiệncác nghị quyết của Đảng.

Theo đó, cần mạnh dạn, thẳng thán chỉ ra những hạnchế, khuyết điểm để rút kinh nghiệm và tìm giải pháp khác phục.

Bốn là, công tác kiểm tra, giám sát, khen thưởng,kỷ luật là nhân tố thúcđẩyđổi mói việc ban hành, sơkết, tổngkết các nghị quyết của Đảng có chất lượng và hiệu quả

Mục đíchcủaviệcban hành, sơ kết, tổng kết các nghị quyết của Đảng là nhàm tăngcường và nâng cao chấtlượng, hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng. Tuynhiên,đểđạt được mục đích đó thì ngoàinhững tiền đề, điềukiện cần có như đã nêutrên, cần phải thực hiện nghiêm túc công tác kiểm tra, giám sát, khen thưởng, kỷ luật. Nếu công tác kiểm ưa,giám sát đượcthựchiệnthường xuyên, chặtchẽ; công tácthi đua, khenthưởng được chú trọng ở mỗi cấp ủy,tổ chức đảng thì sẽtạo được áp lực, động lực cầnthiết choviệc ban hành, việc sơkết, tổng kết các nghị quyếtcủa Đảng vừa thực chất, vừa thiết thực, góp phần nâng caochất lượng, hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đáng trong tình hìnhmói.

3. Một số giải pháp tiếp tục đổi mới

phương thứclãnh đạo trong việc ban hành, sơ kết, tổng kết các nghị quyết của Đảng

trong tình hình mới

Thứ nhất, nâng cao nhận thức, ttách nhiệm của các cấp ủy và tổ chức đảng, nhất là người đứng đầutrước yêucầu đổi mói việc ban hành, sơ kết, tổng kết các nghị quyếtcủa Đảng

Đổi mới việc banhành,sơ kết, tổngkếtcác nghị quyết của Đảngtheotinhthần Đại hội XIII làmộtquá trình phảiđượctiếnhành một cách

LÝ LUẬNCHÍNH TRỊ - số 534 (8/2022)

14

ĐƯA NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐÀNG VÀO cuộc SỐNG

thận trọng, bài bản và khoa học.Nếucáccấp ủy, tổchức đảng không nhận thức đúng đán về ý nghĩa vàtầmquantrọng, thiếu tinh thầntrách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, nhất là vaitrò của người đứngđầu trong quá trình thực hiệnthì khó có thểđem lại chất lượng và hiệu quả.

Thực tế cho thấy, ở cấp Trung ưong, Ban Chấp hành Trungưong, Bộ Chính trị, Ban Bí thư luôn quan tâm đối với chủ trưong đổi mới, nâng cao chấtlượngban hành cácnghị quyết của Đảng và đãđạt được nhữngkết quả tích cực, nhưng ở một số cấp ủy, tổ chức đảng địa phưong, cơ sở vẫnchưa thực sự quan tâmđúng mức. Biểu hiện rõ ở sự mô phỏngcách thức ban hành nghị quyết của Trung ương,của cấp ủycấp trên, việc tổ chức thựchiệnnghị quyết, việc sơ kết, tổngkết theo chỉ đạo củaTrung ương, của cấp trên chưa được thực hiện nghiêm túc dẫn đến kém hiệu quả. Nguyên nhânchínhlà do các cấp ủy, tổ chức đảng và người đứng đầu chưa nhận thứcđúng vềtầm quan trọng, chưa phát huy đượctrách nhiệm, vai trò trong quá trình thực hiện đổi mớiviệc ban hành,sơ kết, tổng kết cácnghị quyết của Đảng trongthời kỳ mới.

Thứ hai, cáccấp ủy và tổ chức đảng cần tiến hành khảo sát, đánhgiátình hình thực tế một cáchkháchquan, toàndiện để lựa chọn chính xác vấn đề cần phảibanhành nghị quyết

Nghị quyết là những văn bản mang nộidung lãnh đạo,chỉ đạocủa cấp ủy và tổ chức đảng đối với cáclĩnh vực củađòisống xãhội. Vì thế,muốn lựa chọn đúng, trúngnhững vấn đề bức thiết nhất của đòi sống xã hộiđể ban hành nghịquyết cần phải tiến hành khảosát, đánh giá thực trạng một cách khách quan, toàn diện các lĩnhvực chính trị, kinhtế,văn hóa, xã hội... từ đóphát hiệnnhững vấn đật rađòi hỏi phải ban hành các văn bảnđểlãnhđạo, chỉ đạokịp thời. Nghĩa là

lựa chọn được những vấn đề thực sựcầnthiết từ yêu cầu của thực tiễn.

Để làm được điều đó, cáccấp ủyvà tổ chức đảng phải cókế hoạch rõ ràng,đầu tưthỏađáng mói có thể tổ chứckhảo sát, đánh giá cóchất lượng và đem lạikết quả chính xác. Đây cũng là giải pháp đểbảo đảm chỉ “ban hành nghị quyết khi thựcsự cần thiết,họplý, thiết thực” như yêu cầucủa Đại hội XIII,khắc phục hiệntượng ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo chỉdựa trên những nhậnđịnh, phán đoánmang tính chủ quan, ápđặt từnghị trường của một số cấpủy, tổ chức đảng hiện nay;đồng thòigóp phầnhạn chếviệc banhành nhữngnghịquyết khôngthiết thực, thiếu hiệu quảttongcông tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng.

Thứ ba, chútrọng đổi mói việc ban hành, sơ kết, tổng kết các nghị quyết của Đảng theo hướng ngángọn, rõ ràng, khả thi, thiết thực và hiệuquả

Trong việc ban hànhcác nghị quyết cần tiếp tụcđổi mói về nộidung, làm rõ những vấn đề cần nhận thức, quán triệtvà cácnhiệm vụ, giải pháp thật cụ thể hướng vàogiải quyết những khó khăn,vướngmác của thực tiễnđể cán bộ, đẳng viên dẽ nhớ, dê hiểu, dễ làm. Khắc phục hiện tượng trình bày nội dung quá rộng, dàn ttải, trừu tượng, làm cho cán bộ, đảng viênkhihọc tập, quán triệt nghị quyết có tâm lý nặng nề, nhàm chán.Đâycũng là giải pháp đểkhácphục bệnh lười học, ngại học tập nghị quyết của không ít cán bộ, đảngviên hiện nay.

Trong bối cảnh Cách mạngcôngnghiệp lần thứtư, cán bộ, đảng viên có nhiều cơ hội và phương tiện để tiếpnhậntrithức, thông tinthì nội dung cácnghị quyết của Đảngcầnxây dựng các thôngđiệp ngán gọn, thiết thực, rõ ràng,cụ thể sẽ tạođiều kiện cho họ dễ tiếp nhận và ghi nhớ hơn. Những nội dungmang tính hướng

LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ - Sô534 (8/2022)

sự đồng thuận xã hội. Nghị quyết, chỉ thị, kết luận cần côđọng, rõràng, tránhphântích, lý giải dài dòng. Những vấn đề cầnphải phân tích làm rõhon, sâu sác hơn nêngiaocho cơ quan tham mưu đưa vào nội dung các tài liệu hướng dẫn nghiên cứu, họctập vàdànhcho báo cáo viên khitruyền đạt nộidung.

Quá trình đổi mới việc ban hành các nghị quyết của Đảng cầnchú trọng công tác điều tra dư luận xãhội; nấm bátthông tin của báo chí, truyềnthông, mạng xã hội; tổchứctọa đàm, hội thảo khoa học, lấy ý kiến chuyên giatrướckhi ban hành các nghị quyết quan trọng.

Chủ động thăm dò dưluận,tạodư luận thông qua vai trò của các phương tiện truyền thông đại chúng, mạng xã hội, công tác tuyên truyền miệng của báo cáo viên, tuyên truyền viên...

trong quá trìnhchuẩn bị và xây dựng dự thảo nghị quyết để bảođảmkhi nghị quyết được ban hành sẽ có sựđồng thuận và nhất trí cao của cán bộ,đảng viên và nhân dân.

Việc sơ kết, tổngkết các nghị quyết của Đảng cần được đổi mói theo hướng mở rộngdân chủ hơn bàng cách láng nghe, tôntrọngý kiếntừ cơ sở.Sau khi cấp ủy, tổ chức đảng lựa chọn, định hướng vấn đề ttọngtâm cầnsơkết, tổngkết của nghị quyếtthìnên có bước lấy ý kiến cán bộ, đảng viên, quần chúngtừ cơsở đểxem quátrình tổ chức thực hiện có thiết thực và hiệu quả không,còn những băn khoăn, thác mác, đề xuất gì?Cầnquán triệtsâu sác quan điểm củaĐảng:

“Mọi chủ trương, chính sáchphải thực sự xuất phát từ yêucầu, nguyện vọng, quyền và lọi ích họp pháp của nhân dân"(8).

Bêncạnh đó, cần khác phục việcsơkết, tổng kết các nghị quyết của Đảng một cách hình

trong việc quán triệt và tổ chức thực hiện. Chỉ khi nào mỗi cấp ủy, tổchức đảng thẳng thán đánhgiá và chỉ ra được những hạnchế,khuyết điểm,rút ra được những bài học kinh nghiệm sâu sácthì việcsơ kết,tổng kết mới được coi là thiết thực và hiệu quả.

Thú tư,khoa học hóa việc ban hành,sơ kết, tổngkếtcácnghịquyết củaĐảngbàng cácquy định rõ cáchthứctrình bàyvề nộidung vàquy trìnhthực hiện bảo đảm sự thốngnhất,họp lý từ Trungương đến cơ sở

Việc banhành haysơ kết, tổng kết các nghị quyết của Đảngcần có quyđịnh rõ cáchthức trìnhbày về nội dung vàquytrình để chuẩn hóa và bảo đảm sự thống nhất cả về nội dung và phương thứctừ Trung ương đếncơ sở làrất cần thiết. Hiện Đảng tađã có Quy định số 66 - QD/TW năm 2017 và Hướng dẫn số 36-HD/VPTW năm 2018, song đómới chỉ là quyđịnhvề thểloại, thẩm quyền ban hành văn bảnvàhướng dân kỹ thuật trình bày văn bản của Đảng màchưa có quy địnhrõ vềcách thức trình bày nội dung,từ bố cục, kết cấu đến phương pháptrìnhbày nhưthếnào;

hay quy trình ban hànhbátđãutừ những khâu nào và kếtthúc ởđâu...

Việc sơ kết,tổng kết các nghịquyếtcủa Đảng cũng cần được quy định cụ thểvà chi tiết hơn.

Vì vậy,cần phải tiếp tụckhoa học hóa các hoạt độngnày bàng việc xâydựng, banhành các quy định, quy trình ban hành, sơ kết, tổng kếtcác văn bản lãnh đạo, chỉ đạo củaĐảng để bảo đảm tính họp lý, thống nhất từTrung ương xuống cơ sở.

Thúnăm, kiên quyết và chặt chẽ trong lãnh đạo, chỉ đạo, giám sátviệccụ thể hóa, thể chế hóa, tổ chức thực hiện nghị quyết của Đảng

LÝ LUẬNCHÍNH TRỊ- số 534 (8/2022)

16

ĐƯA NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐẢNG VÀO cuộc SỐNG

Để khác phục nhữnghạnchếtrong việc cụ thể hóa,thểchế hóa, tổ chức thực hiện các nghị quyết củaĐảngtrong thòi gian qua,cần có sự lãnh đạo, chỉ đạoquyết liệt, sự giámsátchặt chẽ từngkhâu, từngviệc. Đến nay, vấn đề cụ thể hóa,thể chế hóacác nghị quyết của Đảngvẫn làkhâu yếu nhất, đượcĐảng ta chỉra qua các kỳ đạihội, nhưng việc khắc phục vẫn còn chậm, chưa mang lại kết quả như mongđọi. Nguyên nhân chính là dotrongcông tác lãnh đạo, chỉ đạo, giám sát việc cụ thể thể hóa, thể chế hóa cácnghịquyết, nhấtlànghịquyếtđại hội thành các chưong trìnhhành động cụ thể, những cơ chế, chính sách và giải phápthực hiện hiệu quả chưa được quan tâm đúng mức, thiếu kiên quyết, việc giám sát,kiểm tra, cònhìnhthức.

Vì vậy, tậptrung sựlãnh đạo,chỉđạo, giámsát vói thái độ kiên quyết và chặt chẽ việc cụthể hóa,thể chếhóacácnghịquyếtcủa Đảng đối vói tấtcả cấp ủy vàtổ chứcđảng các cấp phải được coi là nhiệm vụ trọngtâm, xuyên suốt trongquá trình tổ chức thực hiện. Do đó, phảitiếptụcđổi mói phươngpháp, phong cách, lểlối làm việc củacáccơ quan lãnh đạo của Đảng từTrung ươngtói cơ sử xây dựng và thựchiện phong cách làm việc khoa học, tập thể,dân chủ, ttọng dân, gần dân, hiểu dân, vì dân, bám sát thực tiễn, cầuthị,học hỏi,nóiđi đôi vói làm theotinhthần Đạihội XIIIcủaĐảng.

Thứsáu, coi trọng công tác kiểm ưa,giám sát, sơkết, tổngkết, khen thường, kỷluật việc tổ chức thựchiện các nghịquyết của Đảng

Công táckiểmưa,giám sát, sơ kết, tổng kết, khen thưởng,kỷ luật có ýnghĩa như lànhântố thúc đẩy cáccấp ủyvà tổ chức đảngcó trách nhiệm hơn ưong tổ chức thực hiện các nghị quyếtcủaĐảng. Bởi lẽ, đã lãnh đạo, chỉđạolà phải có kiểmưa, giámsát để đôn đốc việc thực hiện; không có kiểmtra, giámsát coi như không

có sựlãnhđạo, chỉđạo. Có kiểmtra,giámsát mói biếtviệc tổchứcthựchiện có diễn ra đúng mục đích,yêu cầuhay không,có thuận lọi,khó khăngì, tiến độ nhanh hay chậm... qua đó đôn đốc, nhácnhở, uốn nán kịp thòi.

Còn sơkết,tổng kếtviệc thực hiện làđể đánh giá kết quả thựchiện ưên cả hai phươngdiện ưu điểm và hạn chế, khuyết điểm, từ đó rút ra những bài họckinh nghiệmcần thiết và những kiến nghị, đềxuấtvói các cấp lãnh đạo, chỉ đạo.

Đồng hành cùng công tác kiểmưa, giámsát, công tác sơ kết,tổng kếtlàcông táckhen thường, kỷ luật trongviệc tổ chức thực hiện các nghị quyếtcủa Đảng. Công tác khen thưởng, kỷ luật vừa là động lực thúc đẩytính tíchcực, vừa là yếu tố ngăn chặn, kìm hãmcác hành vi tiêu cực trong việc thực hiện các nghị quyết của Đảng.

Do vậy, coi trọng công tác kiểm ưa,giámsát, công tácsơ kết, tổng kết, công tác khen thưởng, kỷ luật trong tổ chức thực hiệncác nghị quyết của Đảnglàgiải pháp quantrọngđể đổi mói, nâng caochấtlượng,hiệu quả công tác lãnhđạo, chỉ đạo của Đảng ưong thòi kỳ mói□

Ngày nhận bài: 28- 7-2022; Ngày bình duyệt:1 -8- 2022;Ngày duyệtđăng:22-8-2022.

(1), (2), (6), (7), (8) ĐCSVN: Vãn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứXIII, t.I, Nxb Chính trị quốc giaSự thật, Hà Nội,2021,ư. 198-199,199,94,106,96.

(3) ĐCSVN: Văn kiện Đại hộiđại biểu toàn quốc lần thứXII, Vănphòng Trung ương Đảng,HàNội, 2016, tt.216.

(4) ĐCSVN: Văn kiệnĐạihộiđại biểutoàn quốc lần thứXIII, t.II, Nxb Chínhtrị quốc gia Sựthật,HàNội, 2021,ư. 168.

(5) Hồ Chí Minh: Toàn tập,t.5,Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, HàNội,2011,tr.636.

LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ - số 534 (8/2022)