____________________ NGHIÊN CỨU ___________________
RESEARCH
Tình hình kinh tế Việt Nam năm 2021 và triển vọng năm 2022
Hà Thị Thanh Hoa Nguyễn Thị Mai Hương
Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên
Asia-PacificEconomicReview
Năm 2021 Việt Nam tiếp tục chịu ảnh hưởngnặng nề bởidịch Covid - 19. Nền kinh tế gặpnhiều khó khăn, tháchthức. Tuy nhiên với những nỗlực củaĐảng, Chính phủvà toàn bộ nềnkinh tế nên Việt Nam vẫn duy trì được các hoạtđộng sản xuấtkinh doanh, kinh tế dầnđược phục hồi,cáchoạt độngphòng chống dịch bệnh vẫnđược đảm bảo.Năm 2022 được dự báo là có nhiều khó khăn, tuynhiên với những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm màĐảng vàNhànước đề ra, hy vọngkinh tế - xã hội Việt Nam sẽ sớmổn định và tăng trưởngtốt hơn.
1. Tình hình kinh tê'- xâ hội năm 2021
1.1. Tình hình kinh tế năm 2021
Năm2021 là một năm đầythách thức với kinh tế Việt Nam, dịch Covid-19 với biến chủngmới đãảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế. Nhiều tỉnh, thành phố là đầu tàu kinh tế, trọng điểm sản xuất công nghiệpbị ảnh hưởng nặng nề như Thànhphố Hồ Chí Minh,Bình Dương,Đồng Nai,BàRịa-VũngTàu,Long An, Hà Nội, Bắc Ninh, BắcGiang,...
Trước tình hình đó, Chínhphủ Việt Nam đã ban hành những quyếtsách kịp thời để phòng chống sự lâylan của dịch bệnh và phát triểnkinh tế đảmbảo an sinh xã hội. Đặc biệt là Nghị quyết 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 về ban hành quy định tạm thời
"thích ứngan toàn, linh hoạt, kiểmsoát hiệuquả của dịch Covid-19”,cùng với các chính sách đảm bảoan sinh xã hộikhác.Điều nàyđã giúp chocác hoạt động sản xuất kinh doanh được hoạt động trở lại trong trạngthái bìnhthường mới, lưu thông giữa các tỉnh, thành phố đã cởi mở hơn, kinhtế dần hồi phục và tăng trưởngtrởlạiở những tháng cuốinăm.
Nguồn: Tổng cục Thống ké
Tăng trưởng kinh tế năm 2021 đạt 2,58% so với năm trước. Trong bối cảnh dịch COVID-19 ảnh
hưởng nghiêm trọngtới mọi lĩnh vựccủa nền kinh tế, đây là một thành công lớn của Việt Nam trong việc phòng chống dịch bệnh, duy trì sản xuất kinh doanh. CPI bình quân tăng 1,84% so với năm 2020, mức tăng bình quân năm thấp nhất kể từ năm2016.
Xuất nhập khẩu duytrì tốcđộ tăng trưởng cao khi đạt 668,5 tỷ USD, tang 22,6% so VƠI nămtrước.
Vốn FD1 vào Việt Nam trong năm 2021 đạt 31,15 tỷ USD, tăng 9,2% sovới cùng kỳ năm2020. Các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 18 ngành trong tổngsố 21 ngành kinhtế quốc dân. Trong đó,ngành côngnghiệp chế biến, chế tạo dẫn đầu với tổng vốn đầu tư đạttrên 18,1 tỷ USD, chiếm 58,2% tổng vốn đầutư đăng ký. Ngành sản xuất,phân phối điện mặc dù thu hút đượcsố lượngdự ánmới,điều chỉnhcũng nhưgópvốn mua cổ phầnkhông nhiều, song có dự án có quy mô vốn lớn nên đứngthứ 2 với tổng vốn đầutư trên5,7tỷ USD,chiếm18,3%tổng vốnđầu tư đăngký. Tiếp theo lần lượt là cácngành kinh doanh bất động sản; bán buôn, bán lẻ với tổng vốn đăng ký đạtlần lượt là trên2,6tỷ USD vàtrên 1,4tỷ USD...
Nguồn: Tổng cục Thống kê
Sản xuất nông, lâm nghiệp vàthủy sản năm 2021 diễn ra trong điều kiện thời tiết tương đối thuận lợi, năngsuất cây trồng vàchăn nuôi đạtkhá. Tuy nhiên,
28
Kinh tế Châu À - Thái Bình Dương (Tháng 2/ 2022)đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp làm ảnh hưởngtới chuỗi cung ứngcác sản phẩm nông, lâm nghiệp vàthủysản. Trước những thuận lợi và khó khăn đan xen,kết quả hoạtđộng năm 2021 của khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản đã thểhiện rõ vai trò bệ đỡ của nền kinh tế tăng 2,9%, đóng góp 13,97% vào tốc độtăng tổng giá trịtăng thêm của toàn nền kinh tế.
Năm 2021, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp tăng 4,8% so vớinăm 2020 (năm 2020 tăng 3,3%). Mức tăngtrưởng này của ngành côngnghiệp trong bối cảnh toàn cầu và Việt Namchịutácđộng nặng nề của đại dịch covid-19 là điểm sáng, đóng góp tích cực vào tăng trưởng chungcủa toàn bộ nền kinh tếnăm 2021.
Tổngkim ngạch xuất,nhập khẩu hàng hóa duy trì tốc độtăng cao, là điểm sáng của nềnkinh tếtrong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Năm 2021, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 668,5 tỷ USD, tăng 22,6% so với năm 2020. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 336,25 tỷ USD,tăng 19%; kimngạch nhập khẩu đạt 332,25 tỷ USD, tăng26,5%, chủyếu nhập khẩu tư liệu sảnxuất chiếm đến 93,5% tổng kim ngạch (tăng 26,8% so vớinăm trước). Cáncânthương mại hàng hóanăm 2021 xuất siêu4 tỷUSD.
Năm 2021, sự bùng phát mạnh của làn sóng COVID-19 lãn thứ tư cùng với các đợt phong tỏa, giãn cách kéodàiđãtác độngtiêu cực đến số lượng doanh nghiệp.Tổng số doanh nghiệp gianhậpvà tái gia nhập thị trường trong năm đạt gần 160.000 doanh nghiệp, giảm 10,7% so với năm 2020; gần 120.000 doanh nghiệp rút lui khỏi thịtrường, tăng 17,8%,phần lớn là các doanh nghiệp thành lập dưới 5 năm, quy mô vốn nhỏ. Việc ban hành vàtriển khai kịp thời Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 đã góp phần quan trọng trong khôi phụcsản xuấtvà thúc đẩy thịtrường,từng bước tạo niềmtin chocác doanh nghiệp.
1.2. Tình hình xã hội năm 2021
Dân số trung bình của Việt Nam năm 2021 là 98,51 triệungười tăng 0,95% so với năm 2020. Chất lượng dân sốđược cải thiện,mức sinh giảm,tỷ lệ tử vong vẩn duy trì ở mức thẩp, tuổi thọ trung bình ngàycàngtăng.
Lực lượng lao độngtừ 15 tuổi trở lên năm 2021 là50,5 triệu người, giảm0,8%so với năm 2020;lực lượng lao động trongđộtuổi lao động là 44,6 triệu người,giảm1,5%;lao động 15 tuổi trởlên đang làm việc là49 triệu người.
Tỷ lệ thất nghiệp trongđộ tuổi lao động cảnước năm 2Ỏ21 ước tíiih là 3,22%. Tỷ lệ thiếu việc làm củalaođộngtrongđộ tuổi năm 2021 là 3,1%
Số ca mắc COVID-19 mới tiếp tụctăng tại nhiều địa phương; số bệnh nhân nặng và số ca tử vong
chưa giảm. Trước ảnh hưởng của dịch COVID-19, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đãchỉ đạo cácBộ, ngành, địa phương ưu tiên cho công tác phòng chống, kiểmsoátdịch bệnh vớinhiệmvụtrọng tâm là bảo đảm công tác an sinh xãhội và đời sống của người dân, nhấtlà ngườidân ở cácđịaphươngthực hiệngiãn cách xãhội.
Công tác an sinh xã hội định kỳ tiếp tục được quan tâm. Trong năm 2021,tổng trị giá tiền và quà hỗ trợcho các đối tượng là 9,7 nghìn tỷ đồng; có gần 29,1 triệu thẻ bảo hiểm xã hội/sổ/thẻ khám chữa bệnh miễn phí được phát, tặng cho các đối tượng thụ hường.
Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông quốc gia năm 2021 đã được tổ chức thành công, đảm bảo nghiêm túc, an toàn và đúngquy chế thi. Tỷ lệ tốt nghiệp trunghọc phổ thông của cả nước năm 2021 đạt 98,6%, tăng 0,2% so với năm học trước.
2. Triển vọng kinhtế - xã hội Việt Nam năm 2022
Năm2022lànăm có ý nghĩa quantrọng, tạo nền tảng thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch 5 năm 2021 - 2025. Dự báo tình hình quốc tế,trong nước có những thuậnlợi, cơhội và khó khăn,thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn.
Dịch CƠVID-19 cóthể diễn biến phức tạp, nguy hiểm hơn. Tăng trưởng kinh tế thế giới dự báo không đồng đều, chưa vững chắc, có thể thấp hơn năm 2021; áp lực lạm phát, rủi ro thị trường tài chính, tiền tệ quốc tế gia tăng. Trong nước, kinh nghiệm, năng lực, khả năng ứngphó dịch bệnh tiếp tục được nâng lên, nhưng sức chống chịu của doanh nghiệp, người dân giảm sút. Bên cạnh kết quả đạt được, vẫn cònnhững tồn tại, hạn chế cần phải khắc phục trong phát triển kinh tế - xã hội. Nguycơ chậm phục hồi kinh tế, suy giảm tăng trưởngcòn tiềm ẩn nếudịch bệnhkhông được kiểm soáthiệu quả. Thiên tai, biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường, tác độngngàycàng nặng nề...
Trong năm 2021, tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) cả năm xuống mức thấp nhất trong thập kỷ qua. Tuy nhiên, vẫn có nhiều điểm sáng giúp kinh tế Việt Nam phần nào phục hồi sau thời điểm khó khăn nhất. Xuất nhập khẩu là điểm sáng nhất khitổng kim ngạch đạt hơn 668 tỷ USD, tăng 22,6% sovới năm trước. Trong đó, xuấtkhẩu tăng 19%; nhập khẩutăng 26,5%và cán cân thương mại quý IVnăm 2021 đã đổichiều từnhập siêusang xuất siêu, qua đó giúpcáncânthươngmại hàng hóa cả nước thặng dư khoảng 4tỷ USD.
Kết quả trên tiếp tục đưa Việt Nam trở thành quốc gia xuất siêu6năm liên tiếp. Điều nàycộngvới chỉ số giá tiêudùng (CPI) cả nước năm2021 chỉtăng 1,84% - mứcthấp nhất trong 5 năm trở lại đây đã
Xem tiêp trang 27 Kinh tế Châu Ả - Thái Bình Dương (Tháng 2/ 2022)
