Thifc tiln - Kinh nghiem
Vai tro cua cong dong trong cong tac bao ve moi tririrng
O ThS. DANG TRAN HIEU Vin phdng Qudc hdi
u L ugt BVMT va nhieu van ban cua Nhi nudc ta diu de eao vai trd eua ngudi din tham gia vio hogt dgng BVMT, giim sit vige thi/c hign I CSPL ve B VMT. Tuy nhien, tren thi/c ti ngUdi din rat khd tiip cgn dugc dc thdng tin vi mdi trudng". Chat vin trin cua dgi bieu Qudc hgi Phgm Dinh Cue (Bi Rja - Vung Tiu) ddi vdi Bg trudng Tran Hdng Hi tgi ky hgp Qudc hgi vda qua cho thiy, nhiiu bit cgp trong cdng tic BVMT d nudc ta.
Tgi sao can co sU tham gia cua cpng ddng?
Cdng ddng l i mdt t i p hpp cdng dan cU tru trong mdt khu vgc dia ly, hpp t i c vdi nhau v l nhdng Ipi fch chung, chia sd g i i tri v i n h o i . Mdt sd td chde chfnh tri - xa hpi d nude ta dai dien cho cdng dong nhg: D o i n Thanh nien, Hdi Phg nd, Hpi Cgu c h i l n binh, Hdl Ndng d i n . . . Cdng ddng tham gia BVMT l i v i i c cdng ddng dupe tu van y k i l n , td t h i i dp va m i l quan t i m cija hp v l mdt ke hoach phat t r i l n hay mot qui hoach p h i t trien kinh te vung, khu vgc, hoac ke hoach sd dung t i i nguyen. Day l i cd hdl d l ngudi d i n cd t h i bay td y kiln eua minh va bang c i c h dd hp cd the l i m i n h hudng den sU ra q u y l t djnh cua d p cd tham quyen. Dieu nay se t i c dpng ri't Idn den ke hoach eua mdt vung rpng Idn, hoac cung cd t h i l i mot du i n nhd.
NhQng quyet dinh ve quy hogeh, k l hoach sd dung tai nguyen se i n h hudng trge flip d i n chi't lupng cudc sdng cua
cdng d i n g khu vgc. NhQng ngudi p h i i ehju t i e ddng bao gdm nhQng ngudi sdng, l i m vide, hoc t i p v i ngudi thudng qua lai trong khu vgc dd; do dd sg d n t h i l t p h i i ed nhQng y k i l n v l nhQng gi hp dang l i m , nhQng gi hp dang mudn, hp dang flm h i l u . Vai trd cua cdng ddng trong q u i trinh g i i m sat v i eudng e h l t u i n thu L u i t BVMT gdm: N g i n ngda c i c h i n h vi vl phgm, p h i t hidn sg cd mdi trudng v i cae vi pham, dau tranh vdi c i c h i n h vi vi pham. Md hinh cdng ddng tham gia BVMT cd ba nguyen tac cd ban, dd l i : Tang q u y l n lge eua cdng dong, sg cdng bang, tfnh hdp ly v l sinh t h i i va sg p h i t t r i l n ben vQng. Sg tham gia eua cdng d i n g trong md hinh BVMT dja phUdng ddi hdi cdng dong n h i n thdc v i to chde thgc hien c i c boat ddng cua minh mot c i c h hpp ly va b i n vQng v l sinh t h i l . NhQng boat ddng dupe thgc hien can phai tfnh den ngudng ehju dung cua nguon t i l nguyen v i sinh t h i i . Sg p h i t trien ben vQng ddi hdi p h i i c i n nhac.
nghien cdu trgng thai v i b i n ch^t cua mdi trudng tg nhien trong khi theo d u l l sg p h i t t r i l n kinh t l ma khdng l i m tdn hgi d i n Ipl fch ciia t h i he tuong lai.
Cd ba yeu td hpp thinh cac md hinh cdng ddng tham gia BVMT, bao gdm: D i p dng nhu d u (ddi hdi cdng ddng p h i i dii k h i n i n g duy tri, tgo ra hoic thu dupe c i c s i n pham v i djeh vg c i n thiet cho ddi s i n g , sde kho§
v i phuc Ipl eda hp mdt c i c h ben vOng), c i i thien v i duy tri m6i trudng (gdm c i viec b i o tdn dat, t i i nguyen nude, s d dung tai nguyen sinh hpe, khdng e h l 6 nhiem, phuc hdi c i c he sinh thii bj suy t h o i i v i c i i thien ch^t lupng moi trudng), t i n g quyln luc cua cdng ddng ( l i vide tgo thuan Ipi cho c i c cdng d i n g va ca n h i n tu k i l m s o i t cudc song eua minh, ke c i tgo i n h hUdng d i n c i c quyet djnh cd t i c ddng d i n minh).
NhOihg quy djnh cua phip lu?t H i l n phap h i i n h i n h cua N h i nudc ta, L u i t BVMT nam 3 4 Tdi nguyen vd Mdi tru'dng | Ky 1 • Thing 2/2017
2014 da ghi rit rd ngUdi d i n ed quyln dupe sdng v i dupe hudng mdi trudng trong linh, die bidt da khang djnh c i c thdng tin v l mdi trudng dupe cung d p d i n cho ngudi d i n v i ndi dung thd hai cung khang djnh td chde, cdng ding ngUdi din d i u cd vai trd d l tham gia glim s i t v l thgc hidn chfnh sich phip luit d l i vdi mdi trudng cung vdi nhi nUdc.
Trong dd, Luit BVMT nim 2014 da eg t h i hoi mdt bUdc cic quy dinh cua Hiln phip ve quyln v i nghTa vg cda ca nhin, cdng ding din cU BVMT ndi chung v i Hen quan trge tilp d l i vdi mdi trudng nudc ndi rieng, cg t h i :
Dilu 5, khoin 1 quy djnh, Nha ngde tao dilu kidn thuin Ipl cho t l chde, c i nhin, hd gia dinh tham gia boat ddng BVMT; kilm tra, glim sit vide thgc hien hogt ddng BVMT; khoin 10 quy djnh Nhi ngde ghi nhin, tdn vinh ed quan, t l chde, hp gia dinh, c i nhin cd ddng gdp tfeh cge trong cdng tie BVMT.
Dilu 6, khoin 9 quy djnh, Nhi nude khuyin khfch cdng din v i cdng ding din cU x i y dung thdn, ling, bin, i p , khu d i n cU thin thien vdi mdi trudng; phit triln cic hinh thdc tg quin v i t l chde boat ddng djeh vu gid gin vd sinh mdi trudng eua cdng ding din cu (khoin 10); cdng din, cdng ddng din cu hinh thinh nip sing, thdi quen giO gin vd sinh mdi trudng, xda bd hu tgc giy hgi din mdi trudng (khoin 11).
Luit BVMT nam 2014 khuyin khfch cdng ddng dan cu thinh lip td tg quin BVMT ndi minh sinh sdng v i hogt ddng theo nguyin tic tg nguyin.
Dilu 73, khoin 3 quy djnh, cdng trinh xiy dgng trong khu din cu phii bio dim khdng phit tin bgi, nhiet, tilng dn, dd rung.
inh sing vUpt q u i quy chuin ky thuit mdi trudng; viec vin ehuyin vat lidu dupe thgc hien bang phUPng tidn bio dim yeu c i u ky thuit, khdng lim rd ri, rdi vai giy d nhilm mdi trudng; Nudc thii, chit thii rin v i cac logi chit thii khic phii dupe thu gom, xd ly theo dung quy djnh.
Dilu 82 yeu c i u hd gia dinh giim thieu, phin logi rie thii tgi ngudn, thu gom v i ehuyin rie thil, nudc thil sinh hoat din dung ndi quy djnh; tham gia hogt ddng BVMT cdng cdng tgi khu dan cu.
Dllu 83 khuyen khich cdng ding din cu thinh lap td tg quan v l BVMT ndi minh sinh sdng v i hogt dpng thee nguyen t i c tU nguydn, thgc hidn cic nhidm vg:
Kilm tra, ddn die hd gia dinh, c i nhin thUe hien quy djnh v l gid gin ve sinh va BVMT; Td chde thu gom, tip kit v i xd ly chit thii, giO gin vd sinh mdi trudng tgi khu din cu v i ndi cdng cdng; Xiy dgng va t l chde thgc hidn HUdng Ude ve BVMT; Tuydn truyin, van ddng nhin d i n xda bd hd tgc, thdi quen mat ve sinh, cd hgi cho sde khde v i mdi trudng; Tham gia giim sit viec thgc hien phip luit v l BVMT cua eo sd s i n xuit, kinh doanh, djeh vg trdn dja bin.
Ben cgnh dd, quy djnh UBND d p x i ed trich nhidm thinh lap v i tgo dilu kidn d l td tg quin hogt ddng ed hieu qui.
Tgi cic dilu 144, 145, 146 quy dinh, trich nhiem eua MTTQ v i cic t l chde ehinh trj - x i hdi, xa hpi - nghi nghiep trong BVMT. Vdi mdt s i quy djnh phip ly da ndu ra trong Luit BVMT nim 2014 cho thay, moi cdng din, cdng ding din cU d i cd diy ail cd sd phip ly de chu ddng thgc hiin nghTa vg cung nhu phit huy quyen cua minh trong cdng tic BVMT ndi chung, BVMT nude ndi riing. Dilm sing eua Luit
BVMT 2014 l i da cg t h i hda hdn vai trd eua MTTQ, c i c td chde chi'nh tri - x i hdi, td chde xa hdi - nghi nghiep v i die bidt l i vai trd eda cdng ding d i n cU trong BVMT. NhOng quy djnh trong Luit t h i hien dupe flnh thin cda Hiln phap nim 2013 va chu trUPng, chinh sich xa hdi hda hogt ddng BVMT cua Ding va Nhi nude. Hy vpng, thdi gian tdi, cdng ding d i n cU cung nhu mdi cdng din se tfch cge, cung chung tay vdi chfnh quyln c i c d p d l BVMT, nhit la BVMT nude, gdp phin phit triln d i t nudc b i n vOng trong thdi ky mdi.
Mac dd cd cic quy djnh diy du nhu viy, tuy nhien tren diln d i n ky hpp thd hai, QuIc hdi khoi XIV, Bd trudng Tran Hdng H i da ddng flnh vdi dai bieu Phgm Dinh Cue khi cho rang, tren thue t l ngudi d i n chUa de ding tilp nhan thdng tin ve moi trudng.
Bd trudng cho rang, cich thdc thgc hien eua chung ta cdn mang tfnh hinh thdc, ehua thgc chit.
Chi'nh vi vay, ngudi d i n ehua nhin dupe diy du dupe c i c thong tin v i khi ngudi d i n chua bilt thi ngudi d i n ehua b i n v i ngudi d i n cung chUa t h i ddng gdp dupe. Theo Bd trudng, d l ngudi din tham gia BVMT, glim s i t mdi trudng, ngudi d i n trUde flen phii dupe cung d p diy du c i c thdng tin. Dong thdi, trong quy djnh sip tdi, ben cgnh nhOng v i n ban quy djnh v l trich nhidm v i vai trd cua ngudi dan, cin phii quy djnh ngudi d i n ed t h i tham gia v i chu t h i cija ngudi dan eg the l i ai, nhu hien nay l i Mat trin To qud'e. Cin phii cd ed e h l dgi dien cho ngudi din hoic to chde chfnh tri eg the dai dien cho ngudi d i n ddng vai trd thay mat cho ngudi din, dai dien cho ngudi dan trong v i n de giam sat vide thgc hien CSPL eua nhi nUdc.B Tdi nguyen vd Mdi trifdng | Ky 1 - Thing 2/2017 3 5
