Vir u volgende
• SPORTSBAADJIE
• PAKIH ... ERE
• SPOltTSHROEI{
DIE EIKEST ADWINKEL
(ED MS.) BPI{.
• Onthou ons Snyersafdeling in CUTHBERT se Gcboue.
IE
DEEL I. No. ;18
STELLENBO:;~E STLJJJENTEKUl~nANT. ORGAAN VAN A.N.S.-
VRYDAG, 25 OKTOBER 1946
'N KRANS VAN
Ganz Deutschland, ach, in Cram urul Schmerz
s
WEE DIE OORWONNENES!
NEURENBERG
PLEIL
YSTUAA1'
, •
IMMORTELLE
mit ihni Siid Afrika
DIE MENSDOM W G
"Herman Coring, I(eit()i, Jodi - die hoo/de nan. die
,,7 ehrmacht unit die lauste holuierle
l'(II1Europa teen die Asiate
elldie ltomm.unism.e uias, die "wet
hang. Ell die m e
11ere uiat hulle
110die skanot stuur is d. i e »ert oen-
'W 0 0 r
d igers
V(11l 'II.
stoat
Wilt
die atoom- bomme op (lie we(?rlose moedors e
11suigelinge
nanlIirosjima
ellNagasold go-
w(~,.p
het ~ nan
'11 sW(11
uxtt die Satlmisme ;11
Ruslantl, Uos-
elllU i d de-
Europa ingevo()r het.;
1JOn"n Empire tout met die grootste agressie in die 'werldtlgt)sldl>.
(Lenis "n lncart von die nard- bol rooi geskilder hilt - met hOllgerbioJdwdes en.
lu)~~wll.tras;l)kllm lJe ,-00; gll,t;;I.-,ltler hct!
DAARMEE IS DIE Olf MOORDl(REET "FAE VIC·
TIS!", "TrEE nIE, OOf-
JFONNENES!", TOT N I)EEL V AN DIE IN1'EnN,~.
.. IONALE ~,RE(;" VEIUll~l.
Ook Tsjaka ell lJingaon het hierdie reel gevolg • · •
111(U(I'
sells Tsjaka
ellDin- gaan het nie agtor "n Lord.
J ustic« Laurence en sy . motel's probeer sleuii nie,
,,""(If die Engelse
11011in
N e
IIr elli)(lrg doen, liet lrul- lc ol ook te·
vore in Rouen gedoen,
111 (l. Id i
I)F r
(In s e jonkerou .10-
lumna, Ell dill sluuule
l' (In
UOlWIl
i.. nan- dog nog Ellg~'J.
1(111(1 s'n,
"Die m ons- dom wolg nir N e u.
rellberp EN lIY JI" A u: N I It VIR DIE AAN.
GEK L A A G ..
DE JI'A.N NEUUENRER(; NIE.
, .. Die soldatl'Jroem
1'011(;i;ring., I( euot, Jodi
ell1",1 kamerado I)(.)r"s by di Jre.
'·(lldgl.)sldede1l;' • • • nie by eon 01 mul,),- Lau-rence
IJ1l dillsyn«
11;(-'."JPir bait) tlinge ill hlerdi»
oorlog kan
01l~persoonlik danlrbaar
'IN-,t>S;eon
(Jafll"'allis dot
OIlSJ7 4N DIE BEGIN ,1.tN DIE OOIlLO(; AII' ons gedisossosieor hot
1'011dio clemente uiie
Sf>1.-Y1l1wilig- heid nou in Neurenborg
rp.leulmineer het",
"Oiitsiere wat vyf jaar lank 'n wereldoormag in die vervulling van hul soldateplig gestaan het, die moet op die uitspraak van 'n Lord Justice Lawrence en sy Russlese en Amerikaanse
mederegters van Neurenberg nou onder die skavot tree.
IIANS J1 AN IlENSRlJRG.
IIERl\IAN GoRING.
WIUlEJ.lU I{EITEL.
A .. FRlm tJODI •.
JOACIUM VON
.n;uus
STU 1~1()nEn,• "" ~ - ~ ~ 't"" ' ~
~ .~ ,
·
.LADS1 TWE
BESOEK -
o SI
ALON
en 1 om geniet julle ledige
uurtjies inons llILJ AHTSALO~
o n 4 e
toor
En probeer ons groot
oerslieidenlieid Soetwyne
en heurige
A plyt -dranhie
••
1>1 JrJ 1" RN<V~l UIWl'B' PI U 111
•
vir ..
I LA II~RB 01 UEU;
lVIlJHIEI{L YSTR
Jl\U ..NTE
in di nl orne -n.
M I.' 'I, III It t uot! iqdlu d (
nt.:
J) \1/ S1I!"tc
• •
R. MULLE
(Ei ns.) HpJ.
PI~in tl'< < t STELLE ..
~nOHCH
_-
ONDERST ~UNDIE ALOMBhKENDE VIRMA
Vir
LI ... WENSASSlJUAN IE Hundpl('fl'
• 1\1 LHE (Bh
s
t 18, Foon 4 6.~. MARSH
8t)t
u dien vir'
• • •
AJ
nt :DEWL
OJ. AAT{
DIE MA'l'IF., VHYI AG, 25 OKTOBER 1916
,---
"Nee!" juig die Cape Times, ,,'n mens se sin vir gere rtlgnetd is nou d .ur die Neurcnb rg-v rhoor bev stig."
"Nee!" jubel die Rand Daily Mail, JIg re ,tigheid het geski d, en 'n absoluut onpartydige verhoor h·t di skuldi e.J tel' g na die galg gestuur, want hulle wa .. ) nie op 'n soldat do d
r ..
rq>;tig' rue."Gelulekig dat daa in ons land ook ander stemme opgcgaan hot,
• t mme wat bo tc doen vi die a nd 1 wat Huid-Afrika aan hierdie treur- sp 1 chad h t. Ons dink aan die '11 lEI in , van dr, Han. van H. nsburg en genI. J. A. Smith in ViC' O.B.; aan die van adv. Pll'OW in Die Nuwe Old ,;
aan die vcrclocmende arttkcls in Die Bur , r c n Pi Vacl rland; a n p otN;te van die Hollandse Kerke n van Vrou ~V r nigingo. I. IE MATUJ vat nkele dnarv n SRam n gee hull hiom c g h(> 1 of g«.l Itclik wecr a i 'n kran oJ) di grafle v n wcerlose slagoflcrs van Ang-el·Sa1{sies~Mongoo18c wraak ..
n mlng,
Maar am nou m t (n l If volkom(:, rlik te we '1, was 0118 Afl ikanel'.:l nn 150 ja r dan clwaas gcnoeg om i ts ander., van He Ang l~Sl ks IS te vurwag? Was on8 volle dan flO kurt v n g( 11 ut'? Dat 'n E u en 'n II If vai Oprcg clie o· van 'n veldmaarskalk lean v rblind, is to verstaan; maar nc m nou tog die dl'aad op wnt lo)p van .. 'la'rt 1'8 if Ie oar I..oompl s no.
Ttansvaal, wat 001' die VNWO .Itl pIa ~ (In dOlpe Yan die twce HI publilO'ke loop; n m al die <lradc op wat ti nduiscnd graft en gl affi(>!l \ an unskul- dig, we 1'1(1 'l' vroue 11 ldnders \ an ons volle, nia ,uLers v" n An , ·l-Saksiese a rresl:li . om die mon lment op BID mfont in stH:nrr I, en
se
dan, is Neur n-nnuts? Bly die eue-oue "pcrfide Albion" homself nie Ityd geIyk ni ? Waarlik, eli Ang l-Sal s rs van bl i<l 1 ar tC' van clie os 'aan, die Tartare nit K ulmsie en die ,Mf)l1gok uit dw stf'PP<' '11 oerwoude van Sib rH:
het melraar nile; t V 1 wyt nie.
Ja tog! Die Mongolo sal di Ang 1· eIt.s ra hul ~kynhei1ip;heid verwyt, want m t wat 'n omh 1 (n rt( n n,,' it i 11 [4'ail play" het die hele sl<ynhofsittmg op N urcnh rg ni plaasg yin I uie: so 'n abo oluut onparty- dig ve1'hoor, U Ul' jou dl)od~ 'Y, llel , wat aanlelaers 'n rogters tc lyk is!
1n die bo.'s(' van Katyn h t dl( MCtll ole )l t eli 10,000 Pl)oll'{ offi. ieru ten min~·te gouer g '3pe 1. Maar, v n "Pai pIny" g pI aat, was dit nie '11 Ar,leri- ltaar. I reg tel' wat ge:,' h t. toe hulle 'n hdt nd prrdedi f inbring: lIOns sal hom 'n billike verhoor gee en daa na aan di naa~ te l)Qom opknoop 111e?"
En dit all s in dlt,> naam van die Heili ,c Oer ·tivbeic1. nit wan immcr to r 'n OJ log V11' Reg en Oer E'gUgh id, 'n 0 1'1 l~ Til' diC' Chti. tenclom, en
ekcr 'c.ldmaar II~all{ h t hom eif . n h llir" ont! Ol rin; ger d verklaar om sy tl'oepe (l no ds tot voor di ' po lrte an die h 1 to. lei. Of die r gtel's van N cllr nbcr, hom nie miskien claar s I VOOl sny ni('?
On moet erl f'n dat daar by bait'1, Vfin on 0 no" 'n flou hoo}) g(>leef het dat die hof van N ~nr('nIWJ'g op die Jan"t; mom nt bev{'l bOU gegee he.t. OJ dh~ 1t~J'( g {(·lIill van «lie v roord el<h \OJ oIl to 'Iwrt; maar llf\laa', die me('rn aal gN'oemtl di}>lom tit 1m in van die An (,l-Salrst rs h t lUlle in
dio tflt Ir plaat en din af l'Y mH' WI'CI dh itl v n II d gru veld a(, \\ord nog
oort .. ef d('ll1- dte hndemlo8e domh fd da ... van; want Iff't' ir 'n ~ol i met so 'n
\Jar. v 1'1 (Ie a di }4JngeJ I vel' 1.1 n.' Ild-AfriJ n. str )e i(]1t tot omdt is-
'bltl't' lCfWlflc en V( I'nedf'rln nUl -as I 1 follllllUlW "an· ·die Mongolo oIl t 1 r e.
"
Aile Korrespondensle aan:-
G.
J.
ROUX, Hoofredakteur, Rowanst aat, Stellenbosch.As istcnt Redakteur: PIET DELPOU.T.
Nuus Redakteur: M. VAN TONDER.
Sport Redal teur: A. CALITZ.
So iale Redaktrieses ELSINE POTGIETER.
Tegniese Redul teurr LOUW KUHN.
A(Id. Ledet Bonnie Engel, F.Jvcrt Pot gleter, Dora Lou v ell D. Cars.
VR YDAG. 25 OKTOBEI' 1916
Tt'rn yl dte wereld nor, verbv terd staan deur die grout te ramp w at
(lip mensdom oolt get, ef lu t en 1 r vvl die v r81- 11(' Duit lar d d( tlI die 00 -
, Innaars nog voortdm en I (>1 trap, uttgr-plunder, nit ehungt I' en ul gemoor word, het die gordyn nou g( val 00 die wreedste er('gtf"Uk(' tragedle "a C
(fi(. wereld oolt beleef h t met dle t l'('gstf"lIing van die Dultso Ielers in 1'1 eurenberg. Bit I soos tn sware, . .warte wolk nat op (lie aarde necrgei ale het, '11 verpestende miai ma, en in die dulsternts 11 t die g{(' te uit die af p'on<1 die oorhand behaal en 1'0 p hulle meka r Viktoric toe.
Alleen dl« pen van '11 J) .... nte ,0 I hiel'di£' In erno vall Neurenberg na waarheld kan geteken het.
Die rorwirmaars, ve blind deur dio roes van hulle trtornf, het hulls me r as 'n [aar lank verlu .. t:g in die meos di r lik en sadisttes verf'ynd rr.arteling van hulle slagoffcrs n hulle wraal nomlng het sy be.rttale kulml- nasie bel' ik in die op ret.lik onterende c n skand- Iil; • ophang n rotog afering van die ongelukkiges. 'n Mens vra jou onwillck urlg en telkt m. w er af, ,.II t alle m nslfkheid n rldd llkheld, het allc ng en g eregt gheid nou V11'
goed van di aardbodem ver dwyn ?"
"~ !" antwoord eli SuiJ r tern, "di, \0 niu 001' di twaalf Nazi oorlo . rmsdadrg 1'8 het aan (ite ru ns uom 'n nuwe beg ip van bel r,tigh Id g ge en die wereld 'n groot str p V iorult gevoer op die gl bled van morcle
J1
die
11
Tr ur v n
Twin igste eu
'n Bedrorwende ell beskamende blads y in die i{ skledenis i.; verlede week omgehlaai met die vonnisvel- ling in die N urenb rgse verhoor.
Dis 'n ge ikiedb okkl wat billlk- he ids- en eergevoel '0 spoedig moontlik sal wil vel' eet. 'n Prese- dent is l ter skep wat vir die be-
• inners daarvan nog galblttere vrug- te gaan afw rp. Asof m t 'n be- noude nazmerr e ge .pook is, is die sogenaamde handv es van $3 Augustus 1945, waarvolgenn die hot opg tree het, nu t angsv llir,' nouk urtgheid OOPb" pr i. Dit was aso juridiese gewete daar gt r wou skuilgaan te n die sk lle Jig van pubhekregtelike oordecl.
Di vonni S vc rhans nicmand nie.
Die hvle v rh )(11' h t in dl teken vall u.tro an .{9geri,~ ge taan, want maande 'ank -oord t dte verhoor 'n aanvar g g"C'n m het, i I m t wraak- gi riga I~(pt'l1P l-mentalltelt <lie eer- tydno Duits 1 'i rs die etiket van
"oorlogsmisdadlgl'I'C'!" styf om die nek gchit d, a" voorloper vir diE galg- toue. Koer ante het alle grense van welvoegrikhe id en ordentlikheid oar- s y. Me smuilend en met sadistie-
• e leodvermaak is by voorbaat van die C'gr: motes van die aangeklaagdes as <lie "we<luw es van Neurenberg"
gepraat. Hulle docn en late en die van hulle kindera, en selfs die klere wat bulle g dra het tydenn besoeke aan die vang nis, is bespreek met die 1 a vlo rse gel lets van waft- vroue langs 'n rivier. Wanncer so- vee) bet' itellkheld oor die • mart van vroue en kind m bedryf kan word, is dlt voorwaar 'n late uur vir enige bc.·k,win y.
AUt skvn van geregti rheid het soos 'n v rslcte kleed weggeval toe dl h f sa I , t 1 is. Di werwel- storm van vernic lnug, wat Europa ses jaar lank r'eteil::ltpr hot, 11 t nou- Ilks , an It of die relstc 1 ters van naatsme he: t a"! oorw+nna r. self in die gcrE'g poetr ,e oor di oorwonne- nes. Wa, die hot uit on . di~" moond- hede saamgostel, h f rhke mcnse vanclag nie met vera'""ting v rvul tc g wee.. h t 001' hi rcli(' staatsrcgte- mep wan. talti rheid nie.
Die Vl Ihoor n.o 8 ltwan1uis dien nf! afsltrihniddel vir voornemende oorlogmak('l").
Al
die getier in die nann. Vc n g·r ,ti heid h(·t <'gter an- der moondhedo g(>('nsins v rhinc1el' om hulle tc b sondig an soortgelykc mi .. drvwl! a waarvOQr die eertydse Duit. 1 i('rR na di ,aI gestuur word ni. Miljoone men ~ is in weer- wil van die v rhool' nit hulle haard- stt des verjaag-. alldel' is vo.rslaaf, anderman S(' g bied word geplunde1'en g ann 1m f'r, DuiL e w t n.11 ap- l1ke.; word vers1 ep am op vreemde bod m te p:aan oorlo, tuig ontwerp, st unpunte word gelcaap, v]ote vaar om I,po.itiek red s" Vel' van die tutswatel~, gC'h imo polisi£' ond r 'n and I' naam as G t po
n
r 01'w Jig, n [)uit~land h t selt r nio di pat ntl' r vir 1 onqe ltra i Immp "
ontv(l rin{,'s n t l' g.;t llings g had nie!
r
nkb ar dat hi rdl.c t rgende stukldc kynheilighE'id 'V n die Twin- tigsto Fl u indelik voltrc·k i 1, sal enig rt·~. kape m n beg-per dat clie winde vrn v rgetelh icl dit liewE'l' moet tOt waa!, indicn so-jets moont- lik is. (Vie Vad rland.)Dat eli Amn ;kaan ,r gt ,r, Jacl<-
SOI1, 1 00(0. nkla t' vir Amerika in Neur nb g, di 1 er g telling as "die b langrlk te mor·1 vooruitgang" br- skou wut \lit di~ oorlog g groei h t.
is be.. t bEgl YP , want n t soos SY stamg l100t Shylock, is .. y morele mac tstaf • ekl l' ool{ II' (IV 1 ponel
/I vI es, sove 1 d J1arlj."
T
N a maande en maande van marteling en vernectering i die beskuldig- des in die Neurenberg-verhoor op die eerste Oktober 194.6 gevonnis. Dle uitspraak klink soos 'n Hollywood-prestasie vall Mayer-Goldwyn-Cohen en kan as die grootste poging tot gesldedenisvervalsing vall die afgelope vyf- hondcrd jaar beskou word. Dat die poging rue slaag nie, is in die eerste plaas aan die inherente sotheid van die vervalsing toe te skrywe.
Daar was vier .,misdade" waarvan die beskuldlgdes aangekla is: (1)
~ameswcrlng om 'n agressiewe oorlog te voer; (2) Misdade teen die vrede:
(3) Oorlogsmisdade; (4) Misdade teen die mensheid.
Die skuldigbevindings en vonnisse is as volg:
(ioring: AIle aanldagte. Stra!: Dood.
Hess: Aanklagte 1 en 2. Straf: Lewenslank.
Keitel: AIle aanldagte. Straf: Dood.
Rlbbentropr AIle aanklagte. Stra£.: Dood.
Rosenberg: Alle aanklagte. Straf: Dood.
Von Nourath: AU<, aanklagte. Straf: 15 jaar.
JodI: Alle aanklagte. Straf: Dood.
}{aUenbrllnnCI': Aanklagte 3 en .1. Straf: Dood, }'ranh:: Aanklagte 3 en 4. Straf: Dood.
Stroleher ; Aanklag 4. Straf: Dood.
Doni1z: Aanklagt.e 2 en 3. Straf: 10 jaar.
Sehtrach: Aanklag 4. Straf: 20 jaar, Sauckelr Aanklagte 3 en 4. Straf: Dood.
Frfek ; Aanklagte 2, 3 en 4. Strnf: Dood.
Funk: Aanklagte 2. 3 en 4. Straf: Lewenslank, Itaedcl': Aanklagte 1, 2 en 3. Straf: Lewenslank.
Bormann: Aanklagte 3 en 4. straf: Dood (in sy afweslgheld).
Seyss-Inquurtc Aanldagte 2, 3 en 4. Straf: Dood.
Sp~('r: Aanklagte 3 en 4. Straf: 20 jaar.
Von Papen: Onskuldig, Schacht: OnskuJdig.
fi'r'tsC'he: Onskuldig.
Die N urenberg e "Hof" h t <.1i int 11 nion 1 moi lit It t lUr,y sit na v661' die Midd Ie U<", w nt gedurend Ian. genoomd tydp rk i..; <It 001'-
wonne vyand altyd m t 'n mate van rldd 1'1 kh ld b h nd '1.
Di h skuldigdes van Nourenberg is in w rkllkheld slmlllg b('\ in 1 Lv.m.
'n mtsdaad wat onv rge flilc 18:
Hulle hot die norlog teen dtt, Jo<i£'. ('1'1001'.
Hitler h t oorlog tl n di nternaslon 1 .Iood v 1 kla r n daardl o-n-log hot di b kuldigd S v 11001'.
Maar dit sal weldra blyk dat li uitspraak van hull kant di oorlog teen
Rusr lese atoombom oor L md n bars, 0.1 di En else publk k m l' kan terugdink nan die 30st S pt mb 1946, to hull fin al die Irutts volk tot Rusc;j se bondg noot gemaak h t.
Jntus q II 11 op on I t Suiu..Afl'lka trot. i om die amptclike Brttse 1. Am rikaan optr de Bonclgenot huls If g mr h: h t tot l{ 1 akt rs v mann van di Gh tto. (Die Nnw Ord.)
Dat di Britte a b mdg not en lak marine v II eli vir ons in Buld-A rfka niles nuuts rile n 1'0 p s It r hy dl pynlike herinnertng ult di Anglo-Bo re-oorlog wakl r.
Sir William Butler, wat waarn me nd go wern -ur a 11 p W 1'1
in 1898 99, toe Milner saam m t I hod s in :mng land w s om di oorlog t 11 die Transvaal voor to b 1'(.01, ,;1 ryr aan di Minist ri van Ocr'log in Lond n:
"As ons n t die Jode ult die saak IWn ] ry, .011 dit malclik gonoeg vee: om die moetltkheid te skik: 111'1ar hulle is klaarblykllk daarop ult III 11 lund in '11 oorlog te dompel, Die a nduidlnge Is hi r alte duidelik dat die aanhtt- sers daarop nit is om t n all ko. te 'n oorlog vn hul ei selrsug' do l~
eindes to ewerk.'
En toe dit hull geluk het, s~ dr. A. 1{11YP I' in Om de Oude W rf'}(1z(\('t
"het hulle heldemoed in die Anglo-Boer e-oorlog so ontvlam, lat Lucas hi r 1 lied gesing h t:
Daar is go n regsgeleerde man van enige naam en onpartydigheid wat gewaag hot om clie onwettigheid van die Neurenbcrgse "Hof" to ontken rue. Daa- is ge n man van gesonde verstand wat aan die sogenaamde he- nkuldiginFS as persoonlike beskuldigings teen Goring en ander e geglo het nie.
Daar is geen eland wat ann die Duitse kant gedurendc die oorlog plaasgevind h t, wat nie ook deur die Bondgencte gepleeg, en deur Rusland vel' oortrcr is me,
Now, w J WS, we English J wa, . 0 Moth l' T£lngland, Ask another boon of th
L t us 0 hal' with th th danger n<1 th glory;
Where thy b st and bra' st 1 ad, th r let us follow 0' r ttl ea
As daar omtrent a1 hierdi dinge ooit enige twyfel bestaan het, dan
WOl d <lit deur die volgendc feite finaal ult die weg g'eruim :
1. Daar sit as regter in die "Hof" 'n verteenwoordiger van Stalin, die wr sedste massamoordenaar va n die geskleclenis.
2. Dit was tocgelaat dat Rusland die Duitsers beskuldig van die teregstelling van die tlcn-dutsend Poolse orrtsior o in die Bos V81t Katyn, wat 'n pa r jaar vantevore reed deui '11 Internasionalc Kommlsaie as 'n Russicse massamoord VH. gcstc! wa ..
y, for 1 ath,
th m, it' ly, .I!..ngland say!"
I I
DIE ODE DE NV E
DLADSY VRYDA:I", 25 OKTOBER 1946
L I -T
1)1 e smartvolle n tragi (' drama van Neurenberg het met di e dood- vonnl op die Duitse voll Ielerr, ten elude 1001). Hulle mo t 01) ,('hang vord, 'n O( von ~ moordenaar word an' nek ~(hang totdat by dood i . ])1 Dults Ielers i da rto '(~roordef I om dlo bittere I elk tot die droe m tf J til •
1'1n om dit vir hul Ies r nou int- lik smaaklik t maak, publis {'r on ko rant al die 'meri~ besonderhede wat met die omstaudlghede g paard g n. M vrou Millin h t haar v ~
lu tt > met stories 001' die g drag van
die b skuldigde no > voor hul vor- oordeling; wat 'n dame SuN' sek . ni pas nt .
P OCAGA ... TDA
Di fond mt nt van die h 1 verloop van die rank op ... euren berg is op 'n huig la tiF,E:', skandeltke verdraaitng
c n r g regrond. Die hoofaanklag is dat hu k, 'n agreseiewc oorlog begin het, W e h ,t die 001'10 ~ v rklaar ? Wie IH't die Pole opg stook oro ni tot 'n 'VClg lyk met Hitl r te kom nie ? Onmidd Ilik na Miinlh n, (hamb rla!n na Lond n met
"vr de" teru , keel' het, hot di nts pa ICll1{ lit hond 1 de miljo ne
o 1110 ~ imaterlaal, nkepe en wa tern,
Die 00 It) sup,tip'c nuusbl a' het (ha b lani a J 'n ven an.' er, 'n mis- punt (,:11 'n nlksnuts uitg kryt, om- d. t hy in Munchen di vr d wou vel'S ker. MiinC'h n h t, 800.1 die En~
g 1 e p,-cwoond is om te doen, 'n MilnchC'ner was 'n veragtelike m n .
Dit is hem Itergend om to hoor hor UIC''3 lf'de slcre uers vandag 001'
azr s te to kere !r an. Ii. k hoef nie
001' J rltse agrcsste, veral in Suid- Afrtka, te praat ni . Sclank die En- g Ise send nog 'n v rs is, ontken hulle (lit; as (lit 'n 011 ko i word, dan
1'8 erk n hulle (lit m ar "mocnie ou koe uit di • loot h al nl !"
Ma 1'81 alk Ant ne. cu me .. y me-
d werk '1'.; L, in Room ni" tel gg .At: 1 op di ., lfde an] lagt as die waar- vs n dio Duitsers in Ncur nber aan- go,,}1\. was. Di 1 coome n c be .. kaw lng h to hut ,lag'offc s 'n dood gegun wat nle ont r nd was nie: die n ('1 Rak- sies W arerso he ka vlnrr het hul slagoff r selrs nog' in hul dood ont- eel'.
dat die Angr-l-! 'at ~ie e
C. L. Botha in Wap n.lrou.)
1m
nbe g : Einde Van awing I
"Defendant Hermann Gorlng; on the counts of the lndlctment on which you have be n convicted, the Tribunal sentences you to death by hanglng,"
Met him die sombere en ontstellen- de woorde het hoofregter Lawrence, die Britse regter op die N eurenberg- hof, die gordyn voor die aaklige slot- ton eel in Neurenberg weggetrek en net die radio met sataniese ell sa- distiese v rmaak sy woorde tot vel' deur die eter g veer.
Die verhcor is beeindig' en daar- mee is onherro pllk, onherrcepllk vir alle eeue en alle geslagte, 'n skand- vl k 001' die goskledenis van die mensdom geskryf wat niks en nie- mand ooit sal kan uitwis nie.
'N BOSE VERGRYP
'n Skalldvld{? Nee, meer, veel meor as dit; dlt is die hoogste vorm van kranksinnigheid waaraan 'n be- skaarde wereld horn ooit skuldig ge- maak hct en kan maak ; dit is 'n daad van die utterste barbaarsheid en sed Ioonheid, dit is 'n vergryp teen die hoogstc beginsels van reg en geregtigheid, 'n vergryp teen die Voorsienigheid self.
Van die
n
Duitse leiers wat tereg- gestaan hot, en wat lowe en verstand op eoff l' hot om hul land en volk te red ult die moeras van magt.eloos- h Id n mocdeloosh id waarin 'n ten hemel roep nd Vredo van Versailles die Duit ro Volk vir ewig wou ver- doem, moet twaalf die hoogste offer m t hul lewe bring, D1e wcrkltkheid, die kille, docd.s werklikheld van dit altes, lyk soon 'n nagmerrle, 'n her- senskim, 'n totale onmoontlikhetd.VF ... RSUI.LES DUJ OORSAAl{
Is dit moontlik dat die be It arde men tot so 'n p il van sedeloosheid en ongere "Urrh('id kan . ink? Is dit moontlik dat die mens in hierdie atoom- u nog nie di vaagste benul v n die verb nd tu sen oorsa k en gevolg 11 t nie? Dnnrdie tel' dood veroor deeldes is 'n sk pping van niks n niem nd andel'S as dip Vrcde van Vernaillf'; nie; en 'dam die VI' de was 'n slwpping van die demoniese, on~
sedelikf' en aIg-like verstandsw 1'-
kinge van daardie s}fd mense wat nOll h l11e die l'C'g toeCi 11 om namens die C'hristC'hh:hc1d en B slrawing an~
del' tot die dood te v roordeel.
Skaars 'n half-eeu gelede was dit hierdie selfde Engelse wat twee boe- re-republieke vergruis en vernietig het, en meer as 26,000 vroue en kin- del'S 'n marteldood laat sterf het -- erger as wat ooit in Belsen of Bu- chenwald kon gebeur het.
Dit is maar ietwat meer as 'n eeu geleda dat hierdie selfde Franse die hele EUl'opese we reId in 'n weerga- lose toestand van ellen de en verdriet gedom pel het.
Dit is nog maar 'n paar jaar ge- lede dat jou "beskaafde" en "reg- verdige" Rusland die klein "barbaar- se" Finland van die wereldkaart wou vee, om van die anne Pole nie eel'S te praat nie, Sal die Katyn-moorde oak deur 'n internasionale hof onder- soek word?
Dit is nog nie twee jaar gelede nie dat die Amerikaners Nagasaki en Hiroshima feitlik van die aardbol laat verdwyn het.
Dit is maar pas 'n maand of twee dat die Amerikaners by Bikini Atol die mees-gevreesde wanen van alle eeue verder uitgetoets het - in be- lang van die vrede?
En dit is hierdie mense wat hulle die reg aanmatig om ander na die galg te stuur, omdat die ander ge- doen het presies wat hulle ook ge- doen het of doen. Geregtigheid?
Beskawing ? Onsln, kat: dis bar- baarsheid, dis 'n ongeregtigheid wat ten hemel skrei.
Jndlen die T, 'cede Vryheidsoor- log in 1916 In plaas van 1902 ten elnde eloop her, sou 'n Paul Kru- ger, 1\1 rfhlnus Steyn, .... hrlstlaan de Wet, .Jacobus de Ja tey, Louis Botha, J. B. M. Hertr.og, Jan C.
Smuts en andere g wls tot 'n kanddood aan die galg veroordeel gewees het,
'n Mens kan maar net se: Hulle weet nie wat hulle doen nie .... !
(Uit Wapen ... kou.)
HENDRIKSZ
die ala ter, Ipesialileer in WORS en VLEIS
nhoseb.
_~i .. tr
tl'EET V?
U we t I k r hoe Iwaar dit 10m. i.
om ie1dji • t kry vir die ditjiel .a datji .?
Sorg da t u toekoms ni e,
na
'n suk·esvolle Univer iteit loopbaau, deur gebrek an eldelike vermoS belem- mer word me. Jong profe sionele m nne en vroue weet dat hulle •• 1 mi kien lank moet wag voordat hulle 'n wins ewende betrekking sal kan ophou. Dokters of prokureur moet 'n praktyk of vennootskap koop. Die maklikste en bcste manier om u planne te bewerkstellig i om nou te spa r en u. besparing in UNIE·
LENINGSE TlFIK TE te bel.
Koo • un. deur m.dd I va Ne,.·
p Sp 1'* "I., of vir kontant. b, Poak ntoor.
- t
DIE
Ge n aar o I I
As dit r('g~I)I(>ging was dan het dip ff('reg met 'n verkankerdr g Iaat gegrynslag toe dootlvonnlsse en lewenslange tronkstraf 001' dl hoofdr van Duitse militcr(' en llolitipIce Ieiers te Neurenberg ultge: prer-k is. On, \ il nie weer sUI staan by die onwetflgheld van die "hof" wat sy H me stelllng' bet ref nie; ook nie ultwel 001' die feit dat <lie beskuldlgdes na hul elnde gr- tuur word Ingevnlg« 'n Internnslonale "wet" \VA'r Vllt HIE r~ERH'rE I{EER GFJI<'O tMULEEIt IS NADAT DlJD "OORTJnmlmS" GEVANGE GF~NEEM WAS NIE.
Dit is ook nie nodig nie om na Engeland se 29 agr essiewe oorloe in die afgelope 125 jaar te verwys wat hom meester van een-kwart van di aardboI g maak het en wat sy 001'-
logs]eier Churchill hom nle bereid vcrklaar het om tc Iikwideor nie, Die nuwe wet het mos toe nog nie geg Id nto ook nie di{' besorgdheitl 001'
kleln stuatjles soos Transvaal en die Vl'Y8taat nle, I1ierdic besorgdheld Is maar 'n Iatero ontv lkkeling "at
01) hlerdlo stadium in elle rreval nog nie verder as die Curzon-Iyn in Pole strel nlo.
Nee, die gereg as dit dan gereg gcnoem word - het g'egrynslag om- dat diegena wat hulself met die uit- Voering daarvan belas het, die aan- gE'sig van die gereg verkanker het met hul huidlge dade,
te gaan werk of Duitsers verplig word om vir Britte te gaan slaat ?
Duitse leiers is galg-to gestuur deur 'n Br it. e r gt r p grond van
"mishanelelillg van burgerllkes in be- s t.te g bied" en "verpligting van bur g r.lil es om die C'E'd an getrou heid aan 'n vyandsmoondhold aft ie." Solank hlerdl« r('gter b('sig w "
om na die bewysvoerlngs to luister h t Brf tse besettmgsamptenare 'n Duit ser vlr 'n jaar tronk toe gestuur omdat hy nle OJ) aandag gnan staan het vlr 'n port ret van dh~ llritst' ko- nln ,. t~dens 'n vermaal llkh ids- by enkoms nle, Ook drt Is berig in die Britse pel's.
As dit om reg en g r , tighcid g - gaan het, wutter versktl maak elit of
<lit 'n 'rsjeg is wat .,Heil Hit! r' moet skreeu of 'n Duitser wat "Heil neorge" moct roep?
Roo; Revolusie
"MOQ,.d
ellV oruoesting"
Op die regbank het gesit 'n Bol- Sjewis ult Asie, verteenwoordigende 'n staat wat ontvang en gebore is uit die revolusie-id €', opgegroei het in die verslawing van 170,000,000 van sy eie mense en wat op nllk en dwe- I)ene} afstuur op sy Iewen tdcaal: om- verw erping van ell e nit -k immunl tie'lo staat en dle (lhri 'teliJH beska-
\\ lng. Hierdi staat is dour soge- llaamd Christc ne tocg laat om sy deol van die uitnpraak en vonnis te 1 es waarln die verwyslng na Pole
\'ool'lwm, onderwyl hy oJ) daar- die s('lfd(' oomblik met een-
<Jerde van Pole sit as buit .\ 'at hy in September 1989 afgesl{ellJ' lwt van die landjle om \\ Ie so ont- wll Brittanje en Amerlka in die 001'-
log gegann het.l En om die ander deel Vall Pole word Dultse Ielers na dl galg gestunr t
As dit nie die toppunt van sinisme is nie dan het die ~wereld nog nie die bOd m van sy verval bereik nie,
Op die reg-bank h t • itting geneem F:ngefand. En ond .rwyl sy v rteen- Woordiger in N eurcnberg strawwe O?l'peins hot vir "di opkommande-
1'1l1g van burgerlike workers" is be- rig dat DuH '0 melsles en vroue ver- Pligto dlens moot doen in dle hul e van nrit 'C off'lslere sender (lie J'eg
Om
hul "diem,h:ontrai{t(''' met ] en- ni geWing" bp 1<- e!A dit dan om reg' en F, regtigh id gaan, maak dit dan saak of die r g g k nd word t n op igte van soveel 111iljo n vakmanne of soveel duisend eli llsmeisies?
( .:Rn 'n dag v6'1' die ultspr ak van II Neur nb 19SC 1)110£" 001' die mis- dn d van "deportasie van mense as
I WE'W rkers" het Reuter berig dat
~""'() Dultse gevang De. nog steed n nrittanjc aankom om da I' slawe- } I'b -ld t(\ ~'errig - nadat 50,000 van tlUlle Sll staal n!t Iiana<Ia n elders I Q"'g'{woeg is by die g('tall(' wat reeds
n IUng<,land b ~ig wa om die Brtt se al'b~ldsvraa stul 01) to 1o ..
As dit dan om reg n ,E'J'cgtigh id
~aan, watter ver Idl maak dit of rUhs v rplig word om vir Duitsers
Rpgspraal{ ?
Geregt llke moord" is elie
" N tal
ming wat 'n Engelse blad v n a daaraan gcg e h t. ]\I[ us hui te eli kring' van I;~ SSpl ek >nd 8 kan.
tel' ge 11 WO lrd c1aal'voor vind 111 . (Die n.B.)
,Mensdom eru
eue'
DL
d nse van
ieu !
. Die oorlof van dle
ergs
gtigheid 'n espotting
ie Platte/and e Sportwink I ied U an
L
:r ... ,,
l
posiaal .,;" Dumot :
Tllh (;
1Y CE 'N J l\1Ii,,1 on PON.' N LON
~OJ. n ~ ~SN
t:1\ e
I ..'p UlIN(. ('OLD' ~. n
Ook. al die onder bek endo nutko, . lion!
11011 II 0 ,raltot her
11(1(.(,.mot IV -lon,
,dill duur
'mill) .'lUl",) •Gebr .DeWet(Edln.) pk.
Di PI ttel nds ·po ·twink I
Ii oon 2 • ~ TF..ILLF.d nosr: I Po hu ) I.
r
97
BI..ADSY SES
K E.SP D
DrnMArr~ VRYDA~ ~ OK=T~O~B=E=R~1~9_4~6 _
51
Die R dakteur, Die Matic.
Waarde Heer,
In antwoord op mnr, M. van Ton- d I' B bri for my Inletdtngsarttkel in die Augustus-uttgawe van die stu cnt, n in r -aksie op die m nings van verskeie ander persone (name ken cit nie: die menings is nooit teenoor my persoonllk gelug nie) , die volgende opmerkings:
Nee, di artik 1 is nle 0 rhaastlg
"g po " nie. Dis in woede gcskryf, in koue blo d her slen, met 001'1 g ge- heel oorgtskryf en op die vlerde d IT gedruk. Danlde vir die raad, nl ternin.
Ek blam r 10g die program-op- at llers vir die voorval - as die nommer tngcslutt moes word, sou die plek daarvoor heel aan die hegin, n t na Ii 1'1' Endl r se tjell -soto ge- w e h .t. En ek blame r nog st eds vir mnr, Grove. Hy het dus gewe t watter gehoor en mcde-lnmst naars vir hom wag. Dan rnoes hy nie htcr- die ubtl 1 werk, in 'n tdloom wat insig n diskriminasi van die g- hoor verets, geldos het ni. 'n Ver- toonstuk sou di beate keuse g we s h rt, en 11 fs 'n bekende werk van 'n
r .
kende komponts ("tlle masses may not know what they like, but they c rtainly like what th y know"). 'n Hi tjie m er nugt rh id n opoffering) 1 hom laat be cf 11 t dat hicrdic ultvoerlng; ho ,w ,1 van cen van sy best werk '. hom mcer kw ad as go d ou do .n. nit is go d om die r gt ding t do n, rna r dan mo t dlt ni op eli v rk rd tyd gcsldcd nl . Hy sal b f.,'Typ dat 'n klavier vir so 'n gehool' 'n baie meer "all daag- se" in'trum nt is as b.v. 'n viool.
June mo t byna gedwing word om t lui .tcr. Om die v rgelyklng met j. v or t ,it sy Is 'n alomb kende kunst nar s, en m t oor el h t sy stukke g ktes wat t g lyk die masse. n die kenuer bo 1. Mnr. Grove mo t 1) sef dat hy 'n gehoor so int lUg nsle m~kliker lean 001'. k t .~ onderakat. GOele ver- no 19lmnd is vir die kunst 11a r byna n t so bclann'lilt as b gaafdheid en t gnlek. M:ar allecn on 1 T'vinding
bring (ut. .
W t lie "slcrei 'nd' ollkundlge uit- 1 tin "b tr f w t mnr. Van 'r<.,nder
nt{ g .hoor h·t ni ; e1 h.t nou w J uie in di \'0 n tf' ry J~. It so hy n' , n aar lit h t IlV nl vl'rhind'r om 1 l~n' n ~ v;.r p r (In. wat vooJ', af,rtH n langs mv . [1 .. i~ hC't a1te
tlW If! toe t wens me V.l aanmer~
l' nh J S to J •••• nou Ja ele. nr)('m hu1h
li"wer nL; k ma r n t tIat die v rr,tand ,'t( v't r Ie nu- ra'1:)g luid
die feit dat clie stulc bale sag en stadig was; clie sielkunde sal u ge- lyk gee. Maar 'n goedg manierde ge- hoor sou, indlen hul tot niks meer in staat was nie, darem die hoflik- h id gehad hot om hierdle natuur- Iike reaksle te onderdruk. Ek self het 'n neiglng om. as ok na sagte musi k luis tel', des te stiller te sit on fyner te luister sodat niks my genot en die van ancler sal steur nie.
Maar mlskien is dit maar 'n persoon- Ilkc eksen trisi tei t.
Meer op die punt af is u verbasing
001' die "sterk taal" en die "beson- dei c soort sterk taal." EC'rs die soort taal. As ek vir my ele genot skryf', gebruik ek (11 styl wat die beste die betekents- en gevoelskakcrtng wat ek wil uitdruk weergee. In hierdie geval is etke woord doelbewus ge- kies om die indruk en reakste wat dit moes wek in die persone vir wie tilt bcdoel Is. Genot was daar in die gebrulk van so 'n onelegante styl nie.
Maar die reakaie in dte regte kringe het bewys dat dit soveel beretk het as 'n mens kan verwag van 'n artkiel met dte strekklng. Wat die "sterk taal' betr f: u s~ self dat ons hier t docn het met mense wat rondskuif n fluister as hulle na sagte musiek moot luister; en dus .... U begryp tog?
N og 'n 1 ede vir die heftigheid is dat dit nie soseer die voorval as sulks is wat bespr king nodig het nie, maar (argeslen van die otote onmanierlik- heid) , 'n algemene verskynsel waar- van dit sleg 'n stmptoom is elc bedo 1 'n sel« re go . telike Iuiheid en alordigheld wat almeer voelbaar word. So gou as die geringste mate van tnspanning van ons vereis word, verloor ons "clang on probeer op al- lerlel mantero ontvlug. Elt clink veral ook hter aan die gohoorr aksie by films, soos "The Magnificent Am- b rsons" en "Fantasia." Maar hler-
001' in 'n later artikel.
My waardei ing, verder, clat u niks g shot op my aanvaJ. op clie gullo ontvangs van sekere ander dele van die program nie. U swye is welspre- kend,
Eindelik wil ek antwoord op 'n beslmldiging dat cle 'n brief 001' die·
selfdo onderwerp in "Die Burger"
SOlI geskl'yf het. Natuurlik onUeen 'It dit. Ek maak aanspraak op gro- 1..1' v rantwoorclelikheid.)in as die misleide welmenendes wat na die op nharc Pt~rR gaan om sake wat a.ll n in die binnelcamer reggemaalr lean word aan di wOrelcl uit te bla- ker. Dis jammer dat die persone nie n/nder Alcadelilee man:ere kan uit- d'nlt. om hulle slmilnam(' m die pel's to Ia t v<'l'.lt:yn n'e.
Met dank vir pInsing.
)ie nwt:
ROBERT MOHR.
C.S.V.-Gebon, Stell('nbofwh.
G agte Redal teur,
Wat my betrcr heskoll C'1{ die soak hiel mea' aEg hand ,}.
Mag ek net <.lie hoc p nitspreek dat mnr. Mohr nie kwa(1d i.J vir my nie.
It.k hoslwu hom as my vl'iend.
I)fe \lwe,
MOnKE!. VAN TONDER.
KONSEHV ATOIUUM.
BEUnSE
Twee Voor-lisensiaat-beurse is hierdie jaar dour die Universiteit van Suid-Afrikn aan studente van die Konservatorium vir Mu- siek toegeken. 'n Tweejarige beurs aan Oliver C. Everson vir honn urs behaal in die Ftnale- eksamcn in Klavier en 'n 'rwee- [arlg» beurs aan I Izak J. van Beerden vir honneurs behaal in die FinaIe-eksamen in Viool.
'n Derde beurs is ook aan Christia~n E. Lamnrecht toege- ken vir een jaar vir honneurs be- haal in Intermedi6re Sang.
ANNE F ISCIIER
IN DlENS VA ... T mE
MATIES
}i'otos word e1ke Donderdag geneem in die Komiteeltamcr
van die C.S.V.-gebou.
Maak 11 bestetltngs by-
ULLIANS - 1)LEINS1'RAAT
Onder Onsies
Mej. Nellie Nepgen van Huis-de- Villiers, het in die afgelope naweek haar mondigwording by wyse vat;! 'n mlddernag'telike kostumeerde party- tjie gevicr!
II<
* *
Alfre
--0-
(Foon 48 en 176) Kerkstraat, STELLENBOSCH.
KRUIDENIERSWARE - - YSTEHWARE - -
- - PRODUKTE - - Die Winkel vir bill ike en
spoedige bediening.
l\fej. B(fatle Carstens van Huts-de- Villiers, het haar mondigwording on- langs gevier.
* '"
Mej. Hilda Borha van Harmonie, het verlecle naweek haar mondig- wording gevier.
* *
Die Matie wil graag die hulskomi- tede van Harmonie vir 1947 bale gelukwens. Hulle is: me], Rieta Nor- tier as primaria en Tri 'if" Hall as onder-prim aria, en mej]. Margie Barry, Etta Conl'adie, F'ranels Ie Item.', Ma; ,Jackson en Marl(' Bar- nard,
Kersfees- Kaartjies
VnOEGTYIHG
illn~ enlu~le due gercNI
•
GJ
9(,'lntVerHkeidenheid
o
Pro fcc/esia
Boekllan el
0 .. R S 29 ..'T LLEN OSCH
LEERTASSE
Van ultstelcende kwaliteit; met slotte; bevat 2. S en 4- afslmr- tings; donker- en ligbruin. Sterk atgowerk,
IWM KOOP NOU OM 'rEI.EURSTEI.LING TE
VOORIWM.
Slegs
Die C.S.V. Bock andcl
Pleinstraat STI1~LLENBOSCH
Gestig 1850 Foon 21
APTEKERS
J E
EN
INC U
(EIENS.) BPI{., Hoel{ "an Bird-
tCnPleins1 mat,
STELLBNBOSCH HENDUIKZ
(It'oon 95)
Vir F~I('Jrtrlese B('no{ligdhede, RadiO·
en allo Elcldriese Reparasles.
(J .. llngs Stellenho8ch-Apf.eeh:) Antlringastl'aat, StelJenbosc)1,
Die Plaza
FOOll 0013
VRYDAGM SATERDAG 25 cn 26 OI{TOBER
TilE POSTMAN ALWAYS JUNCS TJ 'ICE
JOHN GARIIIELD LANA TURNI<JH AOIul om 8 HUl' n.m.
Matinee om S nur n.m.
Besoek DIE UITSPAN ... ..
W ar di ... atmosfeer ru bg
1 ,die bedlenlng bel efd en flink, di py e - v naf .'n koppie koffi tot 'n volledige maaltyd -
maakvol aantreklik en goedkoop
DIE UITSPAN is 'n besoek werd
