Geregistreer dan die H.P.K. as 'n Nuusb~d.
VIE:H DE JAAR GANG.
\YOE~SDAG.22
NQ\i.19 11. No.
1.!Pers R® gerirro g s
Magte wat Agter Skerms Werk V.laarvan
Ge"None Man Niks Vermoed
In s~· bd(•k H<•iu Kmu]tf h<·l llitlpr· <.lie 11111;; ra11 tlie lll'l'~ lielwn<lel P~l (l,a. aang~loon hoP tlit> per,; iu 'u paar tint• "e lril 'JI :-lvrJ, 1\'i(•r 1:111
!lu' tone~·! _a I l,,q, tltJOtlH•ri rn in diesel ide t~ tl otli.lelwiHit• 1wt•,nu<· -11 a1 uo~ ll~1o1t 1cb 8_l·Jlreslt·er hcl, ua ' tJre kan lvJH'l' a,. die eni:.:~t1• rcdd<·r,.
1:111 Ill<' 1olk. lhe per,. mnak en hr"<•cl• cukr 111a11. J)('ur d)!' 1'1~11 ~t· tlllt·H
"II late te Yr:r"'l):.: I'll die antler "c Vllt~dc rnet :.:root :.:PI.lank nit f··
hawin, ltcin•lottl hulk <~ic OliPIIIIItr(• mcuin:.: lru natlclc ·ol 11•11 f;'ll""l~·
'an 11 ic lmllc 11 il.
Ook nnclcr 51\rywers, selfs Hrittc, hel crl«•n dat die mag van die llCr~< ~o groot is dat dit rc:.:erings 11Jaak c.f Yernicti:.:. ,,'n Eerstc ;\Ii:lister won~
~emaali or ontslaan deur die eienaar van 'n grocp koerante, 011 11ie deur die stemmo Y:ln die volk or elti;;;e andor· openliko ,::;esag nio", ltet ll. Bclloc verldaar in sy bo<>k ,'l'he 1~1·ee Press''.
Hy bcwcer dat die kra.; van n Jwerant op;;esluit lti in sy ,·ennoe om die J>u- bliol' te mislci deur selicre feitc '' c~
to stock en andere ie openbaar. J!if'r- die lll<\g van hom is 'n vorskrikJ\in;:\' vir die politilws w;\t slegs in n:utm eni!!;C gesag besit. !lit• l;oerant IJcht•t·r tlu:-; dio I>CrOe]lSJlfllililnl$ omdat h) lty ma::lt• is Olll hom aau alpl•r ·in:.: {(' 1!11·
derll pr•p H•ral met h<•trclil~in:: lot :-1
prh at<· ll·wc. - ·
11\ hicrdie ~·erband !ian ons die voorhceld noem in Suid-Afrika y;m 'n politil<us wal. slerk simpatie met fllc Osscwallrandwal! llf't, maar hy hou dtl gcheim omdat hy bewus is dat a~ ll;:
hom opE'nlik aan diE' Ossewabranclwa~
sc l\:tllL skaar. die partyJ>en; ''at hom Yandag hoog aanslaan, onmiddcllik selwrc rene sal opcnbaar wat hom in 'n ongunstige Jig ::;ou stcl. Deur die mag- van aJpersing won! by d11s ;:e-
dwiJl~ om in die openhaar teen die Yolksbeweging te \C:..:.
AYHlh.U.XSE J'lm~
.\s ons na die pen; in ons land l(yJc
\l·ord bevind dat sckero kocranla dour 'n 1\lcin groepie persone bebeer word. ln dio ~oval van die Afrikaanse koc- rantc is dit veral die polilici wat die behl'cr uitoafen. lerwyl rlie En~clse
pen; hoofsaak.lil\ dour die ,!;eldma;!;
Yan die \Vi~watersrand beheer wo1cl.
Die ri<•r Xasionalc l:o£'ranie ,;tnan ai mnl h.r. OlHicr tli(• !LN' . .J'.-lci<'r' "I' 1li·
n•ldeurskap, 1JY,;"t'lot;tan !lent diP lui- teu;;u{(' 1art ~Y part) in tlic ll'r·:ldl- lt>nd<' l'novin~ic,;. ~lc~s die IUlndcr- heicl v:m die dire.J;sieledc is persona wat nie in clio politick bckend is nic.
Vir die ~owono man klink dft baie in-
<lrul\wcl:kcncl as hierclic vier koeranl~
gelyktydig dwarsdeur die land dicscH- de :standpunt inuecm ten opsi~te ntn die een of andel ~aak. Yernonit'(•l hnlh• 'n din!!, kom dit 1ir tlic L:f'llul!C n1an \H()r oi tlil 1(1:: maar die :-tanci- JlUnl ' ;m tJic l1elt: land rn(•ct wcl'><, t·n
1\'\J'['() hy :':OllOClldl' Wt'lo;g'CYOf•J'. 1);1{
Jd(•rtlir lwcrantr op in:;truksie~ 11111 dio IHlli!irko dirt'ldt'urc optr'c£', 1:- h)
~ali~ onlw,.,: 'an . . \s hy fyn opiN.
sa 1 hy c~ter dil• wels merk hoc 'n voort,·arende redakleur 1\0rt nadat hy
•n sekere sta,udpunt inp;cncem heL ='Y woo1·dc weer op 'n oulike lllanier ln- sluk on dan net. die teeuoorgcstrltlc verkondi~.
So by 1·oorbeeld moos die redaktcur
\'an Die Ooslerlig onlang:s ·n hoolar·
tikcl skryf wa~rin h~· homseH ret>u- dieer. Hy het. naamlik in ·u sckcrc tydsJn·if 'n standpnl \ crlwndig wn.t op dnar<lie oomblik nie me~ die J)arty- bclcid goklop hcl nic. 1\on da:Hna h<'l
bY !;\' woorde teru~:!:etrek in 'n hool-
a~tikel in s~· kocranl en heL hy aller-
handc v(•rcluidclikitlJ;!, tlaan·oor gr•
g-ee.
BO.IKOT
Tydcns die breuk tusscn di.e Os!le-
"·abrnndwa~ en die ll.l'\.T'.-Je;d!n~ hot ons 'n trrffende voorbcrld vnn hierd:c persbchccr ~chad. :Elensklrt ps llet a 1 die Nasionale koerantl' din Osse\\·a-
brandwa~ YOl'\\'er·p en hm;lnite p;epu blisee1· \'an lede wat brd:mk. \l'aar dnm· komrunn1lo·,.: wa~ \Ia{ IH·sluift•
teen sl.c•uring grHN'lii hd, i, tli{ 11.;1.
g-epultlbt•l'l' uir', soda! di!' 10lk die iu- tlrhk lllO('S l;ry da( a!mal tlic ll:trt) · )lOlitick\' lcidilt!:' ,·oJ:..:. lleri:.:tc• en :11l·
rrrtensi1•s 4ltnl rcul ol :<· 0."<'" :\ !)r;rntl·
wa::
'' "I
l~t•H')!'C k1111 h'•H·r ran rlic {('('IIIIC('I j, ~or;;nllcli:: nil olic Jlt'rl- ::1··weer. t•n tot Ta1Hla 0 IO\' b dil' li<.lcr~lll·
to
'filii (Jnrl) 1\'CC l.iel<•l Ora Cllig'l• ad·vcr!('n~<k 111' atlilr('l i11 •'i1 gm1~ 1:111
die 0:;~('.\l'uiH-:lnthra~ l<' 1ntldi
· ··•• r.
Die J.;nzE'I!<" per., '' N>' is in d:c llande \'an die goudnt~ nma~n:ne. \\at hulle \'el'kOndi~ Of \'CI'S\1 \':!:, Ya! S:li!IU met die bclnnge ,·au die· ~Pidma~ . .\!' ,·oorbel'ld kan genccnt word Tile Star.
Om nnn tc toon hoc ''l'•·wikiWl<l bier- die koerant is in clio ;:;oud- en gcld- belan.r::-e. noem ens 'n p;1;1r Yan ~Y <li- rekleurc en hul bctr·rl;,kint<e met die geldw(:reld.
r..
H. llrath· is YOn··~ittor ,·an di"\·an Ryn Dec1i, \nt watct·~rand (',. ;\I.
Coy., Po(giPtersrnst rlntinum )lines.
nus ten bur~ Pia tinum \linC'R. J oh:u~-
uesbur,r:- Consolidated fnvestmcnt Company. hy is onrlC'>Toorsiurr van eli(' Handfontein I•:st:ttcs Goi I
;\line e1t (:on. Gold .\linin!, ArC'a~
(;\fodderronte;n) Lt<l.: \'(•l'd<'!' is h~
dirckteur 1·an die .A11.:.:IQ .\1Jlh:1 Cement Coy., CallC I•ixplosives Ltd., S.A. Car- bide BY·Ill'Oducts Ltll., l1a1Hl Carbid<' Coy .. Cnion Lime Coy , C:onsolidalC'd
;\£urchison Gold Field DcY"lopmcnt ( ·oy.. .'\ata I Cambrian ( 'ollcriC's. Con- solidated Colleries. en no~ ·n paar and cr.
R L. lnue~ is YOOl'l1ltlct· van Natal Cambrian Colleries. N('\\ Snrin".s Colleries S .• \. CarhidC' Hy-l)toduct:;
Ltd .. Phol'nix Colleries: hY i:; direk- tem· ,·an \'an Ryn Deep, llandfontc;n Eswtcs. \\'itwatersrand G. )1. Cor ..
J\'ew SiaLC Areas, J~rrrei1·a gstme Ltd., \Swaziland orporat ion, Polgil'- (ersrusl Platinum Mine~. n.ustenlJurg Platinum l\1 incs. A frira n Cables Ltd.
.,, .. ll . . \. L:nrrcnc(' is dircktcur ,·an Cen,ral )lining Corporn1 ion. :\[odder .B, Rose Deep. l\'oursc )fir.cs. C'iiy Deep. Crown ;\lines. Du rhan Roodc- poort .Deep, J<'crrcira. IGs(nies Ltd., Geldenhuyl'l Deep, C:lynn!-1 Lydenbur:.:.
Pretoria Cement. Coy., ('cnfr·al :'lfinin~
& Finance Corporalilln. :=! .. \. Lanrl &
Exploration Coy .. T,·l. G. )f. Estate COY.
\L )l. frames is ,•oorsilter ,·an Humc Pipe Coy., l\'Orthern Lime Coy., Witbanl' Collcry, HoJronlcin 0. •\l. Coy.; en hr is direl\leur van 1\ourse Mines. C'rown ;\fines, C:eldenhuis Deep, ;\!odder East. Ro~e Peep. \Yost
··----·- - - ·- - -- - -- -- - -
O mvaJtteff!lde A fl'fb e i ds org arnffs ;;;~ff~ Aff
W a pen r ~ en K(f)Jputalis en G(ornmunis
'n Belangwckl;cndc Al·bcids• el·g;ade- ring is Oll 11 •"0''· de111' tlr. P. J. ,\Ioyer, waarrH'mende A rhcidslric1· van cl!e O.B.,
L•·
1\liplwm>ies. Prcloria, toc- :.;cspreck.11ierdie \l'l').(ad('ring bet .!;<'slaan in die teken v:1n die sleeds :..:roriOIHie be-
lan~stollin:,.!; in die ar·hc'dslacr Yan dir 0.13. lliorl'an getui;; die frit dal 'n ,;;rool aantnl nic-0.13.-IPdc ook die snmctt·ckkinJ.: bygewoou hcl. IJy hier- dic gelccnlhcid heL mnr. Ben clu
l'l·~s;;i:<. 'n ~ldltlcr Yan bcrocp en Ar- heidsw:l:!tcr· \'ill\ Gehied .. F". ns Yoor-
!<illet· op;:elrce. Hy het. aan!!;ckoodig dat bierdiC' 'l'r;.::ade,·ing ;;Jc;;s die voorlopcr is \'an gcrcclde arbcid!'- sametrcld<in.;.\S i11 Pr·eloria.
Dr. )leyCl' hot 'n tlitcen:-;eltin:; ge- nand Con,;ul!dated, Central ;\finin'!;
('OI'JlOratioo ,Fcncira .C:state Ltd .. );a- tal Portland Cement Coy., Pretoria
Portland f'cmcn t Coy.
.Johu ]lartln is voorsillcr vau nnnd )lines Ltd. en C'rown :\lines Ltd .. hy i~ direk.leur van City Deep. Geltlen- ln:is Deep. t'\ew ~[odder Gold )lining Coy., E.H.P.:-1., Central ;\lining Cor- poration. Transvaal Consolidat<;d
Land & Explotation Coy. ,
Dit is vunsell'sprckend dal hierdie manne. indien ht1lle muar net llOrmf1al mcnslii, is. niC' ~al toelaat clat. die pers
\l:tt hullc hl'h~>cr iets ~al :-kryf wat die be!ang-e nadelil?:" kan 1 rt'l' ':Ill die ondcrnemiu~s wat. hull!' hchcer nie.
llil'nlie )lcr" ,;nl ('nig·c IH''H':..:in~ uit die roll• 11af ~h·rci rlln di(· l(llpitnlis·
1110 to ''<'rllil·lis, m('t an,. rna~ )J('re~.
nf•l ~~~o~ rliP p<·r;. o:Hl(•r IJI'llr'rr 1 a 11 tHP Jlltrlnwliti<'l• t•ni~e h<'l•·<·~in!: ~a! 1,, •.
'l'~ -wal 1lic ltdl, wit q;:t-ni:..:.
;ce van die tyd van die All'ikancr- wol'l\l'r in <lie \ erlede en die li~ var,tl J;HH \al
ov
diC' optrccle van 'n p;uo~·uilHiaancle t\ l'rikaanse wcrkcrslrelde
i'OOs .Johannes l.ahuschagne. C'nrl Stassen en Piet l·~rasm us. !I • hcl 1 1• :·.
l.laar da( di<• ,fr)d l<'<'il di~; J,;qtilali~
t'll J,onmrnni' allt•('n lll•nr mitldl'l ' an
·~~ t;nnattC'ndP hPclryis-politilol.c ,t[·
)H•itblll'!!':llli:':a~i!· 1\IIHriH tltC ('t'llliCi(ls·
r•ptr·Nic ran wcr-ller~ in llie Yrr,;l.illf'n·
tl1• l•<'dr) IH' h<•ln·rk,.tPili:.; l!'nnl, met 'lt·l~lolr tot o~ot'llinnin:..: :tt'lrwr· l,an '1onl. .,Die tol'koms van die Afrika- ncrdom is \auda~ in die handc \'an die AtrikanerwcrkCJ's. lrt lJul hande is ons volk se toekom::; .-eilig;'', 1\cl- hy on<lCl' toejuigin;.:: ,·orklaar.
Kommuuisme 1\an nie ben~g- wor•l dNir YOortdurend net scntimemele tocsprake oor die :..:c,·aar daarvan voor c;l'hore \l'aL nooit kommuniste sal word. af te stc<-k nic. Die enigl'!C me- to<lC' is om jou standpunt en 1\rat-:" tern die kooununistl' hinnc die arbclds- wC\relcl self te meet. Oil doE'n tlio A r- hciclslaer van clio 0.13., hct dr. "eyer onder !:;root by,•alsbetuit::in~ ,·crkln:-..r.
(I< orr.)
,\ss~.-l'eldkl. fl. Swarl van kom- mando F1b::! (l'ielcrsbur~) hct sy maanciE>lilce jul\sl(cifunksio ;.::c•hou,
\\aa1· 1. mrns<' trf'nwoordi:. was ~'ll
die mooi bcdra~:.:ic ,·an £5 is 'h die Noodhulpfonds ingcsamcl. - (Jn:!c- stum·).
Hmtunrh r•rwc..rJi.lm::
0 ;:-,1n"k 'n stoepku"'lns vau •ulker~nk mel
\WJ1 J;C~top. Boor onl met 'n koortl van
oorsl<lct~woJ.
VE:HLAN(; U
~-\.
0 HL1 \\'E,\'IlE
C:ESO~I>!I ElI) en
e>
HECKE!\HA(~/sc modcrnc mcwdes 1·nn LICGli.Ai\lS- OP\TOEDil\G sal 'n llUI\'C ruan
van u maak.
Siuyf a an:
Joha n Hd't'l'
en meld u
r
,j;rgaamJ jk(•Swakhcdc of
\'HI hicrdie koepon in:
.]OHAI\' HE FEH.
Po~bn~
8H09 - .Joltanneshurg
~tuur m~ :l'~Cblict • ..,oHdcr \'C1'J)Ii~fhl,;, \Ollc hrsondcrhcd(' .,m(l·cut u J\ur ... n ....
NaanJ .... •.•... . . .•.•......• · ....•
TWEE
NS is dwar sdeur
di~Unie, sowel as buite sy grense, beke nd vir goeie dr ukwerk teen konkurre-
r~nde
pr yse.
rn E [\' . K ~ benodigh pleeg rino-s word gratis· ver ESTE in is om ons ede. vcr band met P rysnot l e raad- e- u ·
~.k! 1 sk ;r. Enige soort druk·
LW werk van vis it ekaarte tot geleerde Diss er tasies word onderncem.
!H!ou Koers Na
fP> rr© lE.{Cd~sfim .. [)r\11\~d~erry
( Edms.) Bpk.
Orut\1:\aro, ungs~::Jero e11 Boelll.llndel"1l
Die Laan, S tellcnbosch .
BO LAND HO'l"i' ELSTOOn
IIOOFS'l'H.\A'r ;::
P AA H L
AlANDAG
EXCELSIOR WYNE ve rower 3 silwct· h cl.:ers e n verskeic ecrste pryse
op!Paarl W yu·
tcnt oonsteH ing 19<1·3 .
Beste! direk van Produseerder
.JOHN SCHOEMAN,
,.EXCELSIOR"
VLAKTEPLAATS-ST AS IE, K.P.
Pu Por llottel Gcllln.:
Spesiaal '. 2/3 10/-
Rooi Jeripiko .. 1/9 8/-
Wit ] eripiko
. .
1/9 8/- Malmsey.
'.
' 1/9 8/-Soet Muskadel - rooi 1/8 7/6 Soet Muskadel wit 1/8 7/6
Soet Port 1/8 7/6
Port 1/6 7/-
Pontak
..
1/6 7/-Worcester Hock 1/6
7 / -
Spesiale Sjerrie 1/6 7/- Sjerrie ..
.
' 1/S 6/6Moskonfyt ..
..
1/6 6/6Voeg by 5/- vir Kissie en Bottels en 20/- vir Vaatjie, wat vergoed sal word by terugsending spoorvrag be- taald.
L.W. - Wyn word aileen in Kis- sies van 12 groot bottels of Vaatjies van 5 gel!. en meer verkoop.
TeTme: K.M.B. plus treingeld na sylyne of K.B.A. plus trcinkommissie v.o.s. Vlakteplaats-stasie.
LET \VEL. - I\lo!jf(ontyt word a.Uoou voor- mn Lo l<ts•loo ''on l:t boltd!l of ln 4-Kel.
~rbn's, •~aarop diO dcp. 6/- eo 10/- reo- pei<Ue•vt.'llk ID.
G££ T OG WEHK!
Ontsl ane
Gei'nterncerde~Souder HccnkonH'
Honderde Afrikaners is die af~clop.J
vier jaa.· sender aanklag cn S()l\cle•·
verhoor in die interoeringsknmp ~~·
stop - sommige ,·ir jnre la1:k en an- dere slegs vir enkele weke of maandt:..
rn albci ge,·alle e~;1:er is so 'u llllln \il'
!!'oed ,.1111 sr betrekldul! bero<li. Jh· i~
·n n-crlilose w.anncer lty tlie dag ·nit olie !;amp kom. Solank hy d:wr p;esil het. is daar darcm nog 'n karige toc- laa.e: aan sy gesiu beLaaL u1aar die oornblik as hv uit die kamp kom, moet hy self ·die vers01·gin;::' \'an sy huisgesin waarneem- sondcr ''er- dienslc en dilnvels nog ,;onder 'n slaalllllck. Asof hy hom nog nie ge- noeg verluslig het in die willel<eurig-e onderdrul\king van ·n lnndsburger nie, belet die regering d!ltwcls die broo<!winuer uit die kamp om nyelil\
rond te gaan en werk tc sock. )laan- delank moet hy 011 ·n rrecuHle tlnrp oi 11laas gaan l)ly wat hy ni~> uta~
rerlaat uie. Beralwc hierdic hinder- nisse wat hom doelbewus in die wc~
gelc word ,het die geinterncerdc no.-:
bierdie groot su·uil\elblok in ~Y pari dat hy gebrandmerk staan as '11
staats,·yand en dus deur aile oorlo;:>1- gesindcs en - helaas! - soms no"
deur panypolitiek-verwrone:c .\Crika- ners as 'n pes geweer word.
Oic O~~cwaiJrand wa!r I; au llit•11lit•
maunc uie iu ilie ~teek l:lat u:c. llic mam•c wat Yir lml uortui~in!! ::t•iy hct, ma~ nie tleur t1i? :-o1·::r \all 'u werl;lu~? geteister word nie. Hit is 1lanrom tlic plig Hill c}t;e O.B. om tr help so•lat hienlic lllnnnt• tlntlelik ran wed\ Toorsicn l;aa word n~ lmllc tlie da!r 1dl die knmp lwm. Laa1 nlmal
w:lt .
lmn, tlntlelil; ann tlie Sel;l'd:H·.s Ynn ilic Noodhnlt>fon<ls, TIOShns :-;.'li(;, .Johnnncshnrg, sli:r~·wc.,.Ek ~al. my met1e-Afril;anf•r llolJI en
·l>esJ;erm, ltom 11ooit in die st,ryd wr- Jant oi ann die necmtlcliug I'll \'fa'Illl niflowr··r nie.''
IP L U JJ MVEIE
Ole Be.ote il'tnn1> oro " l'LUI.:\tVII!:I!, IUEBIO "" QDdet l'BODURTE ~ t<>
otuur to;
C. M. ELOFF EN KIE.
(Edmo., 8epezk
.UOSE:U.uul (l'oobtm 7180) NE\VTO!'I
W. V t I G T ( Eiens. ) Bpk.
E~brill:anw 7an
Ke!der- en
.Bespr~iinga-ma.sj inerie.
Bus 10, HUGENOO' f, K.!·
ONOERSYEUN 11 I I
.Poskan toor IHlaarka} > pcrs
Kcrl<ntrant 113 - - • - - - l'HETOilU.
vtr DAMES eo !>dANS
E!eunnr: Jlo"EEF iff£NDBm V.9u'l I)EU WAJ.T
LUCERN e n AARTAP!PELS
STtJUR U IPBOlDURTE AAN
UNKE PRODUKTJE
AGlE.L~TSKAP
~angerstr. 34 - BlOEMIFONTEIN Elenanro: A. SPIES en :\1001-~lAN.
!Brosjures wa~ 0 Bo- lRiginllig V ~ d©lk.
AAl\lBOJO AAN K OMMANJOO'S
Op bcste llings van 10 of meer
Yandi e ,·olgende ui tgawcs wal die O.B.-rigting· ver to lk, wo1 ·d aan kommando's ' n korting van 15 per sent toegestaan.
Die
Stryd vandie Afr i kanerwer ker (Dr.
P.J . )Ieyer } . . '2./ 6 elk Die Oplossing van
dieN at ur ellevr aagstuk in Su id-Afri ka
('Drs. Van Eden, Coer tse en Language) . . . . Die Vooraa nd van ons Vryworcling (Dr. P.
J.~t'Ieye'i:.]. . . . Demoln'asie of Volkstaa t '? (Dr. P . J . Meyer } . . . . . . . . Arbeicl sor, cl ening binne die Volksbeweging en Volkst aa t
l / 6 "
1/ -
!>d.
JJ
,.
(Dr. P . J . l' d eye r ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9cl . , Bcs lel van Amptelil<e Verspreiclers :
11tJHLICI'l ' E HANDELSREKLAMEDIENS ( EDMS.) BEPEHK, Posbus 4892 - Rpoorbondlms g;euou 507 - JOHAN N ESBUHG.
D IE O.B .,
\~TOENSDAC, 2:~NOV. 1941.
Geagte Vriend, Yandag wil ek 'n bietjie oor mielies en lemoene met jou gesel!<. As ons oor O.B.-sake gesels, kan ons maar altyd teruggaan na die naLUur. want die Ossewabmr:dwa~ is nle 'n uitgedinkte ding nie, maar -iets heellemal naluurliks. Dit groei saam mel die ,·olk en sy bchoeftes, en het nie tot stand ~;ekom uit 'n kunsma- tige konstitusie wat in die studeer- kamer ,·an die een of ander g-eleerde opgestel is nie. \Veliswaar heL ·u pa?.r geleerdc!< aanYanklik saam beraad- slnag- om die gees Yau die Ossewa- h·el' in 'n groot \'olksbeweging op te vang en te bcstendig, maar snaaks g-enoeg:, dit het ;:-cskiecl soncler 'n breed u itgewerktc kon sti tusie. Troucns, die Ossomlut·a•uJwag wns nl bynn ses manndll OOI' tlic leugtc en llrce<llc nm
<lie· lautl !!'CJli'OJlllgecr en hr het al ticutallo l;on•maJulo's !!'eltnd, toe lief hy ttug- geen konstitusic gehad uic.
Hr hl'l ~•Hnntl'l' uil' (lie YOlk gegroei, en latc·r f'er:-: i~ sr organisasic ia ~l;'r'ii
rns::.:(·li:·. :\laar dil neL terloops om aan tc lOOn boe natuurlik die Volksbe,,·e- ging ill in teeustelling met ktl!lSmalige polilicke panye wal op 'n sameraap- sel van so;:,enaamde ,beginsels" gestig word waL aantreldik sal wecs vir die lliesen>massa. En hierdie konstitusie oi pro~ram van beginsels word gedu- rig gewysig namate die smaak van die kiesers ''erander.
:\laar laat ons uou kom tOL die mie- lies en lemoene . . \.s jy 'n Jemoen oop- breek, merk jy dat daar verskillende
sk~·iies aaomekaar koek en tog is elk 'u afsonderlike geheel. 'Binne in die skyfle is daar wee1· die huisies of selle , wat ook clk Ol> sis-self 'n afgeronde ccnheicl uitmaak. So ook is 'u Yolk.
Dit beslaan uit verskillende groepc wat elk op sigself 'n eenlleid vorm en weer aaneensluit met 'n groter een- heid. As jy jou hele volk nou wil or- gauisee•· om as 'n eeuheld op te tree, kan jy twee melodes volg - die regte en die verkeerde . .Jy kan die natuur- like groe1>e binne jou volk misken en man k ~tsof die hele volk net uit cnke- linge bestaan wa(. regstrecks aan die l<l:\at en die slaat alleen verantwoor- delik is. Dit lwm op diese!fde neer as wanneer jy die lcmoen se sl\\'fies sal wil misken, en net met die selle rel\enin!; hou. Veronderstel jou seun wat vir dokter wil leer en nou opge- skeep is met sy mes, sou aan jou se hy wll die !emoen so bewerk dat daar nel een skyf in ,;al wees, sal j~· hom uitlag, wam jy weet hy sal net 'n klomp heerlikc sap op die grond laat uittap. In plaas ,·an eenbcid, soos hy meeu, sal hy net Yerskeurdbeid be-
w~>rkslclli.~ binne die Jemoen. Die le- moen se ski! ,·orm die eenheid vir die skyfies. Oit omsluit alma! en tog be- hou elkeen sy seHstaudigheid met die nodi;;e onder! inge verband .
1'1-:l''l'EH JU~T .cm·:S
F.n tog is daat· vandag mense in ons JlOlitieke lewe wat maak soos jou half- geleer<le seu11. Hulle wil nie die volk in sy veelheid as 'n cenheid erken nie dog slegs diegene wat bi.nne hul be~
~andere mwt.y sit. Iemand wat nie lid van daardie parLy is nie, is me 'n goeie Afrikaner nie: hy is 'n Sap -
En.~elsc Sap of Duitse Sap - en tot.
t.yd en wyl by hom aansluit by daardie party moet hy bcve:;!: en vetTOig word op elke terreiu waar julie mekaar ontmoet. Eu as een van sy eie lede Yerkies om ook nog verband tc hou met 'n ander or.;anisasie om sodoende die groot volkseenheid t.e erken. moet hy uitge\\ en> word en toi. Yreemdeling geproklameer word - nee erger. tot 'yand. l)inl>
h
nou t1it is ooil moont- lil> om 'n bele volt. hinne een cnl;cle politicl>c party II' wrenig~ Sal nile Hlll\.I!'Cnote li1l \\Ortl ,·nu 'n polilicla•Jiurl)'l :icc, daar i tluisende wat .:;ccn
bclnn;~telliug' in die poliiiek ltet nic en nooit. mcer as net 1looic lede sa I wces niE', nl 1 erplig
.ir
lmllclllel
die wet 0111 \)y ,ion party ann tc ,;]nit. En asJr
dan no:; t.:lo nan ·n stelsel wat lli(• l>cslnan rau n•rcr as een pnrtJ' hiunt> Jon rolk Ye'r'eis, soos ilie parlc- mcntcre stt>l:o;rl wnt TPreis <lat daar 'nJ'<'~t·rin!; eu 'n am·ptelil;c OPJlOSil'ie
min~tcns nwpl. wees, dan is hierdic
houtlin~ no~ helnglil•e·,· • . Jr J;an slegs
!;'YOlt•t• l't't"l;(•nrtllteid lJilliiC iO 11 TOll\
IJC1\(•rl\,.ICIIi;.;' soos die seuu' met sr mcs iu 1liC ;;t•rnl Yan die lemoen, llenr :-:n irt I' l<' proJwer.
?\ee, jy moet eenheid bewerkstellig deur 'n ski! om die ,·olit te sit wat die hele YOlk sal omsluit sonder dat hulle juis alma! deel \'nn die skil is. Want kyk, die lemoen se skil .sell he;;taan ook uit klein selletjies en as jy daar·
nan drul;, spuit daar 'n !'a]) uit wat jou oe brand. :o;o moN jou volk ool' ·u ski!
he
wat hom teen indringin::. ,·an buite beskerm. llaaraau IJc!Jufll'l flie- gcllO YUH sy lcdc "at l)(·lau:.:~tcllin~en dus aaulc:.:- - hl'l \it tli(' voliti1•l;.
Hulle is nil' daat· om l<•eu tlic nuder selle binne flie roll; ~>1 r) •I tr 'ocr ~oo-.
in tlie }lartntOliliP!( ui1•, maar ,ini~ •nn die antler iu sl;lat f1• s(c·l om on::ehin- deril tleur- n atHIO 11111 IJuil(' ynnri 1e gaan me( htil llnfU!!'!' ll't•rk in l)('l:tn~ Ylin die gehcrl.
001' 1YRUHJ.:
F:n om clit reg le lc ry is dit nodig dal
Jy
die kunsmalige pa!'ly\'erdeling van die volk moel <tfskar en die na- uwrlihe onclerskeid mocL erl\en en daarop jou organisasic hou. Lilt i,; die taak van die Ossrwrtbrnndwag asVolksbewe~in~ en da:uom skop hy nie mense uit bloot omdal hullc ook uo~
lid van ander orA"anisaslcs is nir. En daarom het hy s~· tlcure oop~e~ooi 'ir aile goeie Afrikaners on~~;eag hul tyde- like politiel;e oonui~in~. \1 ant ~{> Ill),
hOCYCCI :'a]l)IC 11<11 jy a' '\a! l'l'lllll:J:U
l)e,·e;::- l•ct, hcl ni1; later 'au hul ocr- tuigin!::' llf!::'C:-il•ll eu 1lau "('(•1' ~.a:nn
met ,tOn ge-1 c~ uic 1 .1) l>nll 1110~ ui1.• 'n TOll>sgcnoot u il11 Cl'il n' '~a ;ul omdal hy yauda;; uu•lcr~ diu!; oor 'al>l' a~
jy uic! Jlor<· diu!, in!!(' dull; 1\l'er
<·enclcr"· Jy J;:an h01;1 allccn uitwen>
as by le sleg i,; om 'n volksgenoot te wees deur by YOOrheelcl opsetlike Ycr- raad te pleeg.
Die Ossewabmndwag gee nic voor dat hy aile volksgenote binne hom gaan luy nic, maar w:tt hy wil clocn is om vir aile volksgenote te werk en te veg - ook danrdie wal J)Uile sy geledere stann, wan~ ook hullc be- lwort lo~ die volk Ona rom sock hy nou al samewrrl;:iug waar sa!llewer- king moonllik is - ook aan <lie pal'le- ment.ere front. Wanl as ons ecrs een- maal saam gevc~ llct, ;;nl ons ook saam woon.
Die Volksbewegitlg wil wees soos die stronl;: waarann die miclicpitte sil.
Hullc hoc( n ie juis net IIi nue in hom te wees nie, maar die st ronk lira en Yoed bulle na buitc. So vorm die Voll\sbeweging clie kern ''an die ,·oJk en dra by die belan~e Yatl die bele
\'olk on~cag lidmantskap aan homseli of ander organisasies. })it moet Yir .ion dnitlelil; \IN•s 1lat llierdic metot!c vm die ,·oJk tot ·n et•uheid fc or::ani- seer, hnic nn'Cr !.nus h<'t op :-,ul<"l'~ as
• lie
,·an die put·IHHlliliel, Hal die eio TOlksgcnoot uitslWJ) en a' 'raud IJc- lJ:lllilel, _ill ltom s<•ll's :-:) hrood\linnin~wil fJIItllCClll llll<lCl' dil' \OfiT\I'CUihel dnt. ltr die hcsighrid waariu hy werlc Yfln hinnc wil vcrowcr.
,NOODHULPFONDS H ET ONS BEWAAR"
l\fnr. P . .T. Stcyn van SC'nekal skryf as volg aan die sekrela.ri:; van die Noodhulpfonds:
Graag skryf el< :tau u om uit.in~ Le gee :1an my en m~· gesi!l se inncrilke vreu;;de, dankbaarheid, en wnal'(lering vir· die licfdevolle, vaderlike ''ersor- giug cleur die Noodhulpfonds ~ednrell
de die vier jaar wal ek geinterneet was.
Dit is ncl •lie lir:t!!l ige <•JHier:-lru· ning Yan hierdir loud" 11a( 111) ('11
dnir<entl :Httl<·r iamilit·s !!'eretl hct 1<111 ondcrgmt~ ~:n IJluul;t• arnuJom, e11 lntlle gc·loutcr, gc~tcrl; t•n IJc"'icl lH•t lnt ,·olh;mlin~ iu die :-lr~·l 011 dit• 11nd Yan YOII>sn ' hcid!
Die liefdcswer·k vcrri~ dcur die .\'oodhulpfonds kan nimmer hoof{ g~::
noeg genoem word uie. \·erder, my vriend, is ek gelukki:{ om u tc kan meecleel clnt ek nou goed aangaan irt my nuwe betrekkln~ en my faruilie ook ecrsclaa~s Yerhuis. Die behui:;ing en losiesgeriewr ep,ter is ''an dte swakste, maar as j~· eet·s gellerlwu hcl.
wat ons reeds mocs verduur, dan is daar byna niks wat onoorkon\elik is nie.
Ek roep u loc Cocls ryke seen op u work en onder die leuRo v:w:
I!JEN VfR Af,:\IAL1 AL:.\fAL VU~
ELKEEN!
DIE O.B., WOENSDAG, 22 NOV. 1944.
( \\'ecns ~ebrek aan ruimte het Die O.B.
!" ,
die verlcde 'n beleid ge,·ol,.;om n1e n rubrick vir sy lesers :1.f le sta:~n soos sornmige ander blaaie cloen nie. In die ,iongste tyd ontvan.; ons e,~:ter sovcel briewe van lesers waar·- uiL die groot belangstelling ;.ir ons blad blyl;, dat clie redaksie besluit he:
om op bcperktc skaal
sr
kolomme oop te sit vir die gedagtes van sy Ieser:<.r:·it sal egter nie moonllik wees on1 briewc \'Oiledig te plaas nie. maar kon opsommin:;:s van en aanhalings uir sulke briewe sal ,·oortaan onder hier- die rubriek opgeneem word. Dit spreck ,·anself dat met so·n beperkin~
twisg-eskrifte lussen twee persone ni..:
loegelaat sal kan word nie, omdat dit nie moonllilt sal wces om die argu- mentc \'Oilcdig tc plaas nie).
I.Ol~ lJ(A
.,1<'. 0. Ur·ie" van Sunland \'ra na aanlcidiu){ ntn mnr. Eric Louw ~c
bl'ief in die .H.:\.P.-blaaic waarin hv die O.B. van kommunisrne bcsktlldi~
omdat 'n komruunistiese blad 'n gun- sli~e rc:-ensic versl;af het op dr. P. J ..\Ieyer !ie bock oor arbeid. of die pun- te ,·an oor·eenkoms tus:;en die 11.:\.l'.
en die \'ercnigde Party se konstitu- sies dan beteken dat die H.:\.P. nou .,Sar•· word'! Volgens die Actvokaat sc s(elling llli)C'L daar nou 'n geweldige politickc samesmclting plaasvinll.
want d<Hll' is oral punte ~van ooreeu-
koms. Oic hriersk rywer kan ook 11ic die lo,r:il\a lnsien van dr . .\l:t1an se ai'- Joidin;: dat da;1 r ,,'n vrrery en ,·er- andcrrlc hn11cling van ~enl. Smuts tccnoor die O.B. bcstaao" omdat .r:en:.
Smut:< die li.N.P. \'an ondankbaarheid jcens die> O.ll beskuldig- het in ,·er-
OFFlSlERSHAAD BYEEN VAN GEBIED F
'n Ver~adering van die Adviscrcndo Gcbic<lsraad is Salcrdag, 4 November, .,;chou lc Pretoria.
By hicrclic ;.:eleenilleid het tlie Ge- biedsleier 'n algcmene uiteensetting
;.:e.t:"cc van clie wel·ksaamhede en bE'-
~Iuile van die afgelopc Grootraads\ Cl'- t:adcrio:::-. neleidsake is bespreek en Ycrduidtlik. al,:::-emene ,·er:;lae \'an die uniale lciers. ,·an afdclings- en ,·cr-
taltkin~l<hoofde is bellande! en infor- masie in \'Cr band daarmee is ,·erstrek.
:.\let die hesnrcldng van Gebiedl<or- ganisasie het die noue-ofCisiere onder leicling van die Oebiedshoofvrou. ~e
noralc C'. Hnuicnbnch, apart vcr.;;ader, Lerwyl die manne-offisiere voortge- g-aan llcl met ilul spesifieke werk. Or-
g;rnisatoric~c mocilild1ede in die \'er·- skillcude ard el ings if< ui tgcp! uis, werkplannc is neergeHi vir die loe- ltoms E'll die nocli~e ondcrlinge koor- d inasic is bt>paa!.
:\a bale \'ru~barc beSJlrCkinp:s ,·an
<lie nag het die ,·olle raad later· in die midda::- weer 'n t~·d lank !'aam
\'CI'!<adcr ten einde die vrouewerk, ,·oJ:;ens hesluite nu1 die n oue-ofri- siere .~creill, tc la:1t inpas b~' die al- gemcne program van optrede. ln ·n opti rnistief\c si enuni ng1 besicl ,·ir d h:l Werlt wat voorlc en verseker· cleur d<e
Gebicd~lcier dat die di<>n<~c vat. aile ywcri;re offisicre en Brand wa~te in Gehied I' hoo:; ,,·aardeer word. is die
Dit
band met. Wakkerstroom se tussen\'e;·- kisin;:; nie As jy jou vyancl van 1 roll- breuk teenoor sy bondxenoot besk ul- dig, betelwn dit, volgends dr. Malan se logika, dat jy nou 'n bond;.!cnoot- sknp :-;!nit met daardie vyanflige bon<!- g-cnoot!
S I'J i\~J.: KOl'-l'O LJ'rll\ 1\
,.,\bonne" sliryf iu Hollands dat hy 'n brief aan Die Bur~er gcril{ het na aanleidin~ van act,·. Stlydom se arti- kel, waarin by die Su!d-.\frilmanse pers Yerantwoordclik hou vir die on- cnigheid tussen Afrikaners. I)\· ,·er- wys na die spreekwoord dat ·~ spin- nekop gi( suig uit dicselfcle blom waaruit 'n by heuning Rtlig. L'it toe- spral;e word gii gesui,:;- tCI'\\'illo ,·an partybelang en dan in die pors nanhe- vccl as medisyne. Die \'(·r·dceldhcic1 tusscn Afrilmners beslwu l1v as knns- matig, veroorsaak deur die na-anin'~ van die Engelsc nany-pers. ll~· meen dat sulke onverkwikliltc party,·nsies nic tuishoort in 'n nuusblad wa~ ooh: 1 deur ande:· as ,.e,·stokte
~E'Iees word nie.
pany,:;an;,;e::;
1
:\lor. J. A. du Plessis van Tom-
s~raat, Potchcfstroom, doen 'n beroc;>
op O.B.-!ede om die YOOrbecld tc stcl van goeie besoldiging aan hul wer·J,.
nemers. Dit moet. elke O.IJ. sc bclcid wces om sy wcrknemerf\ so te bclaal dat. hulle 'n fatsocnlike bcslaan knn maak .Hy rncen dal die voorbcc•Jcl 'C'r- al gestcl kan word wanuccr daar in die blad gead,·erteer word \'ir jon~
mannc or dogters aan wic wcrk aan- :::-cbied word. sodat die O.H.-~ees oof:
daaruit kan straal.
ver~adering aCgesluit met die sin.::, van .,Die Stem'' en daarn;t 'n kra;;- tige danl;g-ebed deur hoofkommnndant C. Rautcnbach.
IBJEDANK 3 JAAH LANK
Die Kruithoring hel onlang::; die name \'an ses , O.B.-ledc" vnn Oro- blershoop wat as ge,·ol:; van <ito :.\!cntz-aanranding- uit die Bcweginp:
sou bedank het, gepublisrer. lloof- korumandant J. R. Gouws ''au Groblershoop berig as ''olg oor die voorvnl: ,Ek kon my oe nic ~lo toe ek sien wic nou eintlik die !)Crsone is nie. Fcit is unt uic cen enl;ch· rau
•lie nnmc ntn die s('s persont· ll!l 1!i••
nnnmlyslc 1·un di(' IWHIIIIHIIIlo 4:ru·
l.ller!'llOliJl w•IL ua. .Januarit' 11) 12 ''ll-
~-:estt•l i,;, ge,'ind sal wnnl uie. l)it :-;al \'il' h ierd ie personc ba ie moeil ik gaan om hul lidmaatskap !iedert cinde 1~41 te bew-,·s, behalwe miskicn hul kaartjics wat hulle moontlik na:::claat het om in te !ewer· weens .~ehrE'k aa..;
moed of moontlik op ad,·ies, l!esien die nuttigheid daan·an met ·n voi~E':-
de skeurbevel". Hy ,·er·klanr dat die , heer F. C. van :\iekerk reeds !ieder, l 9-ll sy seun betel bet om 0.13.-,·er-
~aderings by te ,,·oon., maar nou vo('l hy ;;elf so seer oor llic :\lcnt~-voorval
dnt !Jy uit die O.B. hcdank!
Hy verklaar dat die SI<Otlrbevo~
geen die minste uitwcrldng- op 0.13.- lodc in daardie om~ewin:; ~:.:chad he. nie.
I I
I
l
Kom Daar W®e b r 'n ne . f"1 , , Vrym®~s~laars- . . 1 1
In 11.:\'.P.-ltringe word bewecr flnt die ;wnstaande parlementsitting weer dcur· dr. :.\lnl:~n aangeryp sal word as
·n geleenthcid om die Ossewabrancl-
wa.~ en ~Y leiers by die volk ,·erda:;
te maak. Hy is glo Yoornemcns om wl.'er met sogE>nnamde .,dokumenlet·e bewy:<e" teen die Bcweging te lwm en dit daar tcr tafel te le want· die Osse- wabrandwag ;.:een geleentbeid het om hom tC' ,.,..rdedig nie.
llierdie soort politieke jagmetodes herinnrr aan die berug1e \'an der
\Valt-vcddnring 'n paar jaar gcledc toe dr. ~!alan ernstige beskuldigings teen O.B.-lcici'S dokmucntcr aan clr.
Colin Sleyn oorllandig het. Hr i~ daarua hrrhnaldc Jwrc 11ifgedaa!!' om rlie l)f'W!'rilll:> !wife die parlemeut tc
h(·rhunl ~ouat hr die w;11n:hrid daar- nm roor 'n Jtoi kou Jwwr~, maar l1r hrf 1lic nitdagiu!!' uir a:tll\'IUJI' nil', ltc-
WIIS tlat. die iuhoud 11111 •liC' tloJ;ument
"'als was en nie 'u to(•fs lwn rlc•nr·
~taau IIi('. Ook herinner dit aan die ,·ryruesselaarsbriewe ,·an 'n paar jaar gelede wat dan deur ''"'le :;-en!. Hert- zog geskryf SOU gewee; beL, en waar·- io by sou aangebied hct om die repu- bliek te ,·crraai. :\iemand het ooit hierdie faolastiese produkte gesien nie - solfs nie hulle wat die storic naarstiglik versprci hct nie. i'\ogtans 'hct. dit. gedicn om 'n gronl. nrllt:;n1an soos genl. Hertzog na ~r gnn· te> sl\ill- clcr. N a ~r dood lt(lll hr weer in ere h('rsfel word - toe l1y gcen g-cwnantl(• fccn~tantlcl' mecr wa~ ni•··
2.5 NO\' EMBER
Op
:n
J u nie 1 fill is oorledr <iie Bocredogter .\lana I>:lizabeth Joh;mna Rossouw nm Kaltamns. Haat· Yerjaar- dag liOU op 25 .\'ovcm bcr geval hcl..\Jet. diE' oog op die skrur·kalendcr \';at ous voornemcns was 0111 uit te gee, skryi l1aar moc<lcr: ,.Dit was haar innige hegecrLC' om haar naam in tc stuur en sy h<'l na iou; gcsock wat op haar ver.iaa rclag v;\ I, B~ het. die da- tums wat sy .:.:cio'y het op papiet' ;.;c- skryf maar d;wrhy ;.:c,·oe.::: dat lla.;1r
v·erjaarda~datums on;:elukkig 'ir lHuu· YOlk i:<.
:!.1 :\o\. 1 fJ!l:
Sla~ by Rooilaa:::tc, oederla;:h ,·ir· Hepublikcine.
25 .:\()\', 1901:
Yerdcdil!ing Hlll Jtamilton :;encem op Leeu\1ridcr· met 71) nutn''. Haar mocdcr <>ind i;.: haar· brief met die woordE' . .,.\let 'n swal< J1art ~ebon~
wns sy rncer as con cla.~ vir ous 'n inspirasie en RY het die 0. H. op haar han ged ra''.
Ons ccr lHtnr na;.:eclagLeuis.
MAIRK.AGJENTSKAiP VROEE lWOREoiWARK
KAAPSTAU
0
!':l€TAL.ING GrESKlEO ONMllJ!.)eL.' .I..IK, WlEF.KL!!-tS, MAANliELII(~
OF SOOS V~HI..ANG.
0
G
iiJ3l\'NAAU & VAt\' SCIIVOii
lt:illnt!.nr: GUSTAV RETIEF.
TeJef('.Un '2-0~12
ON DERSTF.EUN ONS ADVBR- TEERDERS.
DIE SEKR£TARIS
EXCIEtSIOR MIEUJBJELS
Posbus 6670, Johannes bur
g.vum
Dm O.B., WOE>lSPAC, 22 l\0\'. l!tH
Politiek Anders As !Partypol~tiek
Om die Ossewabrandwag van !';)' be- staansgrond tc h<>roof wcet pnlitid
vanda~ te vertcl dat rla:~r ~ccn 'cr- skil bestaan tuss!'n politick en p:u ty- politiek nic .• \lie politick is parlypoli- tiel' on enigc saak van poliliel;c bo- 1an~ is die a11ecnre;; var1 di<' p:nly- politiek, so word \'cl·kl:lar. Ons 1\:m nie glo da;; hicrdle stelling dem die polilici scii gcglo word nie, ":111! tlit is Jni..: Jmll(' !:e:i "al morhlurt•rul k- l;er(' gaan tc<'n ltul h•(•n,:tarulcr-. IIIII·
il:11 tlil- <l:rn t1il• t'!'ll ni :mtlcr "aal; in elie party politic]{ !'011 si{'('Jl. As daa r op 'n Dingaansiees gepraat worcl oor die vr·,·heidsidealc van die Voort rl'k- 1\ers, (ian kerm die lede Yan di<' part~·
, ir wie die skocn pas, dit uit oor die insleping Yan 'n ,·olksiees in die ll:u·- typolitiek. En as <'Cn of ander party in 'n stadsverkiesing ,;y gewig ill\\ !'t'JJ by clio con of ander kandidanl, ha- suin die ander dit uit as 'n inslepin;;?.
vn11 swdsaan§(cleenthede in dir party- politiclc 11 i('l'ilie ltH·u,..(· ~<'li "f•t·1 sh:' haie ::oe<l te ontlrr,..l.d tu,:-.<•n \nll•-
~al;e iu tlie :ll:!mt('ll eu Jlarl) politic•!>
waun('(•r tlit hn!IP natlt:'lig nwlt. :'.laar as die Ossewal!rarHlw:~g diesell'dc on- dcrskeia maak, dan hel' hulle die han- de vroom op: .. ~o irts bestaan daar nic!''
En to~ tlie t:rnt>1 'l'n·l; wa;. ·u pnli- l iel;c tlaad l>r 11il llt'llli'Utlb<'itl. Hit wa:;
iets vcel meer as 'n protesyer§(adcl'in~
iecn swa1( staalshcstuur, oncindig:
groolser as 'n vcrJ,iesing teen dir be- slaande rcgcring- en iets onvcri'Oiyk- bnars: kragtiget· a~ 'n stenwcrclclin.~
in die parlemem. Dit was 'n YOII<SllOit- tiekc daad in regstreekse tcenstelllng met partypolitiek<' woordrrke nil;s- doen. ,
NOO lll~t;1{
Die Groot 'J'rcl< het uii.!!.clfiOP op die slig.ting Yan 'n hele paar 13ocre- rcpublieke - <iit op si~~clf ook reeds 'n politieke daad rna:n• on,.: nat: nn::
Yir llil' lJt>WTS tint in t1aardir rt>pulolil'- Jw rui;;l' swccm ns11 jlurtypulitic·l• he-
~t:uw hot. :En omdal tlanr nou gpcn part) poliliek in tlic Boctcsln!t• wns nic·. moct on~ 110\t aannPem dat hu!h·
nic 1\erl>lil> stanb:sl.t· en YOli,;;IJclarH!C
JJch:n:ti~ hct nic? )lot·t on;: tl:1:11·"m u:lllJI('('IIl tla1 hicrdit· h'puhli,,l.t' rn:t:rr llt'l kuHuurstigting-:- was 011 "'i<· tlOr·
lew n·rklanr mO('~ word die tla~ a:;
ht~lt· 011 llOlitil'l\t> 11'rrcin l;om- duar- elit· aiiCl'lll'C(:: " Ill tli<• }lOJifiCI\t' ]llll'l)? :\ee. ous g!o nic dat sclfs ·n mod<'rne partyJ>Olitiel;e volkslcicr sal wna:; om so'n bcwering tc docn nie, en wat hulle nie wnag n\c is onbcsprol\C'.
Die Hoere-rcpublieke het 11olitiek be·
dryf, maar dit. 1\'(U; Yoll,spolilicl\ ell nie parlypolitiek niC'. Die hcle vollc
"as inges1uit in die beh~rtiging- 1•an
\'Oiksbelnnge en nie net die kliel• met.
sv aanhang wnt loevallig 'n \'Ct·kiP- sln"' teen die ander wen 11ie. ll:1:1r
"a~ ;;ec11 aJHJ)Ielikt• oppo;:;i~i" . in 'L'nlii~Y:tal "1\':ll~ 00111 l'aul >:c rf'~t'rlllt:
, oorltlnrend moc·s pooitjic in tlit• nil- odeniuc: n1n sy mor•ilil;c taak nit·.
i\ cl het l1y lmwlitlntl' tl·en hu111 ::.·hat!
In 'n prcsidcnt.;H·rliir,in;:, ma:u· tlan hi:t 11, soms self tlaanlic lmndidaaf hcnoPin, eu n!i tlie n•l'l;icsing sy kt'n·
:o;lalldf'r in ~y rt'GNill;! OJ)~('llCl'!ll ~~~
minisl('r ra11 YeniNikin~ in plan~ \:Ill
horn a): :nnp!t•lil>l' ntltlnsisideirr IN·I.l·
olllr horn te laul :-il :1>' "\OOnH'I'Jl 'sr ' ' )t'UHI. j)jf \\:1,_ 1'tt11\::;pt•Jiti('l\ ..:1)!1-
d'er ·u ·~"<'Clll ,~au part)politit·l,. :'.laar wnt. mecr is, die T1 :m!;vanl.sc rcgcriu:::
het. i11 J893 so vcr gcgaan om die par- iypoliliek dem· Wt>f~t>wiu:;; Le verhied.
:II oct ons dan non aanneem c1at waa r panypolitiek in 'l'ran~vaal belct. wa~,
dnnr dan geen politick beoefcn :s me - wat die .,.c,·al moet wecs as daa•·
geen politick buite die part..,·politiek lmn bestaan nie'?
J)JE BHOK
~laar laat ons ua die hcdcnda:tl!~c korn na clie bronwel Yan die pa ny- poliliek self. Toe En:;eland in 1939 sv Yolk in ·n oorlo~ gcstorl hot was d.it 'n politielw claad van die Al'OOl);le omvang. Die oorlo.c: was die grootstc volks\'l'aagsluk van die oon'!l~ik As da:n toe nog verclcr panypoht.Jolt g-c- speel moes word, sou die o01:log ~ccn J;:ms op o:;uk!><'S c:~>had het me. l)nar-
DIE O.B., WOE.:\SDAG, 22 NOV. 19<!-L
Geheimc Diens in 'u ''al grlol\ wa, P:t
in Duitse gevangt>skap bclnnd het.
(Df'\ll' Prof . .J. A. Wild)
Die feiL dal die Duitse Vollc;;lur:n ''nntlng bewnpcn word, skyn 'n antler taal rc Sl>l'cck as die gcru~te uii Len- den. 'n He.~erin~ bewapen
n,,. n
,~oll.a:; dn;,rdie voll. l<'Cn hom '~ andl!.;'- gc;,ind il>
.., , 1
die wapen" tt'i.'ll hom~:lUll gel)l'llik !lit-. lYiO Olllleninding hier in Snid-At'ril<a cnige jnrt• ;!:elcrlc bewys die teendcel. 'n Hel-(orin;:; ont- W:lP<'ll die volk, soos vandn!:. in l•'rank- ryk. Belgie en Gs·iekeland llie t:<''al is, as hy vrecl. dnt die ,·olk daardit·
wapeus teen hom gaan gebrnik. Di·' geskiedenis leer ons ook dnl dlo, ;;t·oo;
Napoleon in 1 13, ua clic> sla!!; 'an Le!pzig, eli~ nie gewaag h<'l orn s)
\'Olk te bewapen nie, omdar hy revcJ- lusic en opstnnd :-;oos in 179~ ICn\a~
het. ln die huidi~e Duitsland ,;k~ n dit andcrs te ,,·ees. Hier word die ,·olk bewapcn en skyn dio rege1·in.~ nic 'n inwcudige t'C\'Olusie le vr·ecs nie
Oorlo~svropagar.da Clli liiC<!l' sl;l!:·
offers :tl:i die slag\ eld sell Die 1·. a.: 1
heid immrrs is die een;tc onge\'al 111
'n o01·log en ook die laal<Le on.~C\ ''' sell's na die vrcdesluiting. Die rf'd(' hien·oor le Yoor die hand: in tye Y:lll
oorlogsop,:;ewondenheid en -ont w r! r;- ting \\·:tnneer dii.. gaan oor s~'lie SO')='
bloed, n:mc en sweet, i~ d:tar min mcnsc wat met 'n onbe,~ange gemtlCd dinge l;nlm en bedaard op cic mcriet.c kau beoorcleel. 'Ticrdie abnormale ,;c- mocrlsloestand yan ·n oorlogYocrcnde mensht'id word deur die propngan;Jis gebruil\ en uitgcbuit.. I ie hoogste en
laa~stc mcnsiike llnrtsto;.:tc word so ,·eel moontlik ger>ro>;lilucer. Die wan- kelmocdi;!;es en ool'logsmoeges word a:mgcvuur en die oorlo.:.::sugtiges n.0~
mecr OoJ·Jogsugtig grm:tak. Tn hior.lie wcrk gaan die propat:andis 0.111. \'all twee ,·eronderstellings uit: die ecn is die spreekwoordelike kon t;eheue ,·aa
r1ie mensheicl. aic and!'r is dat da:o r van die ;;;rofs(e on wnarhe(! e, inflicn ccnmaal wGrcldkundi.c; gemaak, nlty(l iets sal bly hang -al word dergcliko onwnarhcue ool;. later :l!:i sodanig onr- masker. Die wanrh!'icl agtcrha;l wei die lenen. maar dit is :~1 te dil;wels 'n langsamc en rnoelike aglerhalin~.
"N l'IWPAGA:XOAUOLF ,, E HS\\' 1-:LG 111'-l.'l,E It
Dir jongste pt·opnganda~oH in Cc- allieerrle Iande het die Duitsc stanrs- hoof reeds klaar oorweldi~. ,\dolf Hitler wa:o< sick dit kan as beslistc feil gcstcl word maar of hv dood is en or hy no.c; !ewe is slegs
in
Duits- l:mcl bekcncl, bcrig Snr>a s'c koncs- pondcnt in Londeu. I~Ii ties· se onge- stel<lheitl was volgens gcsaghcbbende inli6ting, die gevolg Y<Hl die ~·enraagde uil werking van die bornomploffing ,·crledc .Julie. waardeur sy ruggraat beseer is.
Haic gcrugtc, gisf;in.~s en teensfl·y- lliRe bcril'te dat lty dood is, nog: lowe, beeltemal g-esond of stcrwend t~.
stt·oom no~ gedurig nit baie bronn(•
in, maat· hulle kan alma! Yervna;.:- saam word in die liA ,·an sommi).(e bcl,ende fcit.c wat uit sy siekte ,·oon-
spruit f'>n wat 'n belaogrike uiLwer-
kin~ het op die wyse waarop die Dnit·
sers tans die o01·Jog 1·oer. Aldus S:wn se korresponclent in Louden.
Daar word voons ttit diesclfdt· Lou- dense bron beweer dat Hitler sdr·
meer die leer bchccr nie. Hoewe! nir•- mand 1\an se of hy die opperbc,•cl oor·
om hel tlil' Engelse politici 1!aar t•u dan hC';.luil om nile Jl:trtypolitic·l~ 'ir die tluur rau
u :c
(Horh•:: t>Ol'l>oortl te gooi t>u Ul't nllkslH•Iit iek tc hC'tll') I.Die pnr1)c
lJct,
1\llt hullc 11ot>m,·n
.,nnsionalc regcrin;;'' ,::rrn1·m in lccu- stclliut; met; die tnHii~ionele pnrl.).
rcgerings, eu danr son goon Yerkic·
sings !:'chou ,~·ord ~vlnul' tlic ot~rl ..
a:
duur nic. )foet ons
nou
anunecm dul daar in £nt;elaud scth:d 1!)3!) !:'>·Nl ]>Oiiticl; met-r iu l~u;:eland b('~taau nit', dog net lwl1unr of ('kouomi .. oi ,,:sf ool; nl'! Nee, hierdie lwrmet·s "~m die p:l!'tystclsel het beset' daL Pttri.ypol i- tiek in tye yan J{risi:; nodlottig k:m '';ees - andet·s as hul Afrikaanse na- apers wat juis 'n oorlog uitkies om die YOII\ Yan ,·olkspolitiek te suiwer· en J!ann>olitick tot in die wcefselc 'an die volk ill le vocr dour uitd rywin~van almal wat uic nan die party bf'- hoort. nic.
:1\l:~ar die Suid-,\frikaanse polii ici scli hct enkc!e kere die neus bo di\' ringmuur ,·an panypolitiek uitgestoot wanneet· hulle gt·oot volksn·aagstukkc aangcdtll'f hct. So ht:>l die partye in 1936 ooreengekom om nic die nntu- rcllc-wctsont.werpe as 'n partypolitic- ke snak te bchanclel nic. maar as ·n
\'Oiksaak. lli('rmef· hcl hulie crl;(·n tlat ntll>,.:nl;c en "\'e)ll\:-.lwlanz nie saam- nll rn<'t partypolitiel; ('H partyhel:\111.!:
nie. )lanr tlaarlll('l' hcl !tulle ool; not:
mef'r t>rl\t'U - lsnlle het <'l'l\Pll tlat Jlilr1YJlOiitiel; ,·oll;slmtl<'lik i:,; en tlnur· om ty~ll'lil; o;•~~>ht>l' !noel word n~ 'n belan!!rike :::uak aanS<'JlHI\ woril. llnllc ltc( n('t nic bcsel uie dat as pnrt)··
pol it il-l; nadclig is 'ir d ic oplossin;.:
Y:lll die uatnrcllcnan;;stul; en nudclir-;
is Tir dit> roering rnu ·u oorlog, dit YCcl mccr natlo.li:; moot "·ccs in ldci·
uc1·c ~ake 'HID ,·olksh<>lnu!! wnnr ~hlnl' so,·ecl ruin<letc rct!e h('~taan om
uit
TCr<:it:1ic: t(> hante<'r.
die 1\ l'f:nn:tdu lrtnt 1r1.1r hl'l I'll of oil hom onl!lcem is uic. sou tli,, Duit>.t•
magtc aan die \Vcsi'J·Onl in di!' afgu- lope lyd 'n .,onmiskcnb:n\! \'erande- dnl\' van stralegiesc takticli'' ,·olg.
Da:tr word sell's berig dat ·n onbeken- dc Duitse ~Tootheid, gcnl. Sic?ir:~,l
1\"estpbals, llitlcr as oppct·bt>,·elheh- bcr oor die Duitse leer ''cn·ang- hct.
Dit is onnodig om st.il tc !>(aao l.y die ,.baic gerugle, gissing"s
cu
lcen- strydige berigte dat Hitler dood is, nog !ewe, heeltemal gcsoud of St(·r- wend is". Ons wcet Yan hierdie >;aak net so min as Sapa se korres!>Ondent in Londen. As hicrdie wilde swl'ics ,·oortspruit uit Hitler se afwesighetd 1•an die herclenkiogsfees van die i\fi.in- chen-putsch, soos die A'CV:tl skyn <e woes, clan rlien daarop gcwys tc word dat daar ook baie andcr redes :~s.,siekte of dood of onguns'' kan wees.
Dit is ook moontlik clat hies·die ;!'C-
rugte oor Hitler deur die Duitser:;
self ve1·sprei word mel die doe! om aie Geallicet·des se propaganda he- spotlik te maal' as die f,'Uh rcr dan op 'n gcgcwe moment PE'rsooulik die woord <;Ou \'Oer. Aan dit> begin Y:tll
die huidige oo!'log het 'n paar leJc
\'an die Britse Gcheime Dicns !lUIIe laat vang cleur geyugtc, waarskynlik deur die Duitsers self versprci, as sou claar in Du!tsland ·n stcrlc beweging teen Hitler bcstaan het. Die gevolg was dat hierdic lede van die Britsc
Ook die cr.d wa~ die Volksturm moat.
nflc, skyn 'n atlder taal as wan(t'OU(' in die Fuhrer of inwcnclig'o Duitsc
\'Crdeeldheid te spreek. Di(• l'Cd wat die l'olkslllrm nne, lui as Yol~: .. Ek Sl\·cer ,·oor God die heilige <'Nl clat E:k nAn Ado![ H.itlcr, die Fiihrm· 'an die
!!root Duilsc Hyk, onvoor\\'H:tt·delilt:
;:ctron en gchoorsaam sal bl~ ·• etH\.
Die jongsto ~erugte en gb~ln!!~ uit Londen oor Hitler sowel as die propa.- ganda wat daarmec ger>aard Aaan, skyn dus op sancl gebou to wces. Di(' Duitsers wect waa1·skynlik good waar- voor hullo veg en die propap;ttmla 11 at 'n inwendige Dnitse ineenstorling in die Yoorui!sig stcl. loop ~OY:lar on•
wreed onmugtcr te word
KERS· EN
NU~li'EJAARSWENSEFilm
In die uitgawe ran ,,DIE O.D." rnn l:l V BSElifll-:1: JH II sal beperldc ruimte ·aigestnau word Tir l\crs- c11 2\ n'' , ..
jnnrswcnsc. Die tnriei is !?d. J>er woord t'll die IJC\1 vortlin:;
rergesel mu die :rcgto hedru~ moet ~lir> l\antool' ':en
Voorslag (Edms.) Bp_ k. ,
Hu~14 i I , Kaap:.ita d
nie later dnn (I J)f:SlDlliEH hcreilt lsi<•. (:('ell H('ll'll' 'Ill
~ej)luns 1\'0rd i11tlieu di(l nvtli!!e lJ('tlr:~:.: nil• ,:aam::-blnur
W~>rd nil'. lH<' rninimuu1-tal'i <'i JlC'l' pla!:iu:: i' 1/·.
F~LMA
T ydl$~~rr if vnr dn~
Ton~~ ~ e n Rad i o
rrcen die eincle van hierdie maanct vcrskyn die ou tydskril
K
ultuur ondet· die Redaksie van F'ilma met die doe! om to \'Oorsien in die reeds lang geYoclde behoefle aan 'n eie film- en toneelblacl. Filmawil
dh graag vir elke persoon. waar h~· ook al \\'Oon e11 \\':1\ h~· ookat
doen, moontlik maak om bckend te word met allc.s ,,.,,~.i11
ons land opdie
gcbiccl\'an
die rolprenl en sy ,·erwan(C' knnslc gecloen ,,·ovtl.Die blad is heelt.emal onafhanklik, maar nic ncutraal nie, d. w.s. hy wil alles wat, niL eic bodem groei, in ons land aanmoedig maar hy
wil
ook kritiseer waar hy meendat
dit. nie ·n konsiruktiewe bYdrae is nie.Hy wil graag
'n
ho6 standaard slel eu op bcskeiemanie~
help "·aar hy kan om'n
liefde vir die slwon kunste aan te kweek. Elke Af1·ikanel' besef vundag die groot bchocfte as ook die noodsaakl ikheidvan
die J•'ilm in ons eic taal.Die blad werk in none samewcrking met
\ .obi
en Utoloen is in
die lewe gcroep met die doel om die Film en die Toneel te ])cYorder.JJie Afrikaner bewus lc
maak
vir die Film in sy eie taal. F'ilma salin
die toekoms Ds'n
rnaandblacl \•ctskyn, m;Jar die eienaars l1et l;csluit om so gou as moontlik dit as 'n weekblad u~L te gee.Dit word Yerncem dat Vobi en Utolo besluit. hel op die maak Yan 'n
klcur
film ,Sarie )larais, · ·da t
dit moontlik". d:
tot ses jaat sal neem om die JH'em te maak, dat ·n lanclsw~·e socklog op ton gesit sat word om die idcale damctjie te kty en Filma sal helpna.
die sockna
him·dic ACrikaanse nooientjic, dcur'n
wedstryd nit tc skryf en Uto1o Bpk. heL ingcstcm om 'n fi1mtoels te reel in verband met diewedstr·~·d om also die ideale dametjie le
kry.
Intekengeld sal lO/- per jaar wees, \·ooruit betaalbaar aan die Reken- meester, Filma (Edms.) I3pk., Posbus 42, Heilbron. Redaksionele bydracs moet gestuur word aan Pilma, Posbus
9497,
Johannesburg.Stnur dadelik u nnam en intekengeld en ontvang die blad vana£
die
eer$tc
uitgawe. (Advt.!DIE O .B., WObiNS DAG , 22 NOV. 1944.
O.B. BIED GH ONDSLAG VI R WARE EEJ'iHEID Dr. 1\Ie yer in Gc bieu B
Dr. P. J. :\!eyer. waarnemeude Ar- l>eidsleier, het 'n besoek ;:ehring aau Gebied
n
en het 'n reeks van \'Cr!!;a- derings toe~espreek. \"an C'radoek af was by vergesel deur die Stafhoof.hoofkomdL. W. P. v. d . . \lerwe. Oral is dr. :\[eyer gee~driftig outntnl-'.
Dr. :'.feyer het vera! gewys hoe dat ons vanda~ die J"e,·olusie van di<' 20stc eeu belewe, en wat ook a! clln mili- tere uilslag van die oorlog in Europa mag wees, die nuwe gaan wen. \'er- volgens hct hy die keumerl\C ran die oue, nl. die liberallsnle ~eskilder wal saamge,•at !<an word in hul leuse:
"Elkccn vir hom!'>clr en d io swaksle oor die muur·•, tecnoor diC' kcnmerl\e van die nuwe, nl. die sosialisme ::;oos uitgelewo in clie lcuso: ,Elkeen vir alma! en alma! vir· elkcen".
Vei·cler het hy daarop gowys hoe tlal die nuwe twee vorme aangcncem hct, nl. die iuternasionale ~osialis!lle :>oos ons clit ken iu die lcommunisme en die nasionale ~osialisme soos o.a. ,l::eopc>n- b::wr en aanva::rr iu Duitsland.
!Jr. Jlc•rt•r h('! 1 era! claar·up l::l'") ~
•fat die nao;ion:tll· svl>iali~r:H· !!l't'll tlil;- tatorsl;np is nic·. ln eli!· nasiunal(· <ll- siali~mc 1a11 1lic O.H. lltH·tl clit· pri- Yaat hrsit en inisi:ttic·i erl\!•n ('II lrrl' tlie l>f:tal op IC·<>n uitlmilin:;.
Hr het na die huidii!C 11 ~reld-wor
stelstryd vcrwys as 'n driehoeld::e stryd tusseu die ouc en diC' nuwc on- derling. :.\fct die uitsla,t: Yan hiercli('
\rorstclstryd hang die lot~evalle Yan clie ,\frikanen!om ten noust c> sa am.
Elkcen moot kant kies en mot:t hulle inrig om reg le kies en aan die regte kant te stry, wanueer clio rcwolusie ook l1ier kom net. soos clit oral in Europa kom en aan die gang is. ln llierclie st.ryd moel ons ulc bal\lei oor woorde nie, maar moC't Oil!'; dlc werk- likheid in die oo kyle
Die grool sLryd is lcen tlic lwceling- broer, die imporialismc en die kni>i- talisme en diL vorm 'n eenheidslt·yd.
Hy wys vera! 01> die J\.[rikaner se strycl teen die uitbuitcnrlc knpitali~o;rne
en dit veral die strytl vrrn di<' Atl'i- kanerwerl\er. Die politieko s1ryd hcl verskuif na die stede on dus na die Atriknncrwcrkcrs, aan;,:csicn 60 per- sent ·van die Afrikanervolk vandag stedelike wcrl,ers is.
1nmrnmsn E Ll> E
OJ BL.,K©mm ~rodant e Spin !Be st e VVol
W~t K enner Nog Gesien H et Beoordelares se L ot vir Pr yswenners
J)ie ~!linwedstryd wnt denr (;ehic«l A :-r ,·roue> ~rhou i:o:, he( 'n h,•.
~HnllCI"e pluim}>it: ,·ir llie Os:-c\\abr:llulwa!: uil!t(•lol •. Ho<>wel t.liP g-etd lll<:det.lin::slers heeh1al grotcr lwn ::cwcc•.; 11~·1, ":tl> die !!ehaitl' \all c!:c wol so :;:I;itfercnd llat clir .lleourtlclnrc~. di1• hool \an tlie Yr)~laabt' Hah.- 'ly1~1;ool, se opmcrldufr was tlat tlit tli(• lw~tC' \lol i;. ''at eli<' :-kooJ.
""!.!'
ooit Olrfnrng hct.Die eerste en twecdu prys hct g'Cf:ann ua lwrudlc. ,\. R. 'L'hcron T:lll Jrcrwerille en die tle·rdc )lrrs na me\ •• loostc 11111 Put~tlllder·w:lll'r.
Die wol is in die Vriendskap:;en- vroue wal dit betrag hot. l)aat is ooJ;:
trum van T-\aapstad te sicn, en dit i,; ·u l>tJmlt~•t·:; 1 l'rtouu IYat !!enl. H. lla genoeg om elke huisvrou se vingers tc 'l'oit. 1an Bl'aul'm·t-We~ cmlan~s aau Jaat jeuk. Besoel\stcr·s wit net 1\"CCt g'(•lll . . 1 .A. S111it.lr ;:c•Skl'lllc .lrel. Die or dit nie gckoop kau word niC' . . \IC\'. wol i~ n·:;~<lref'l\s ran sr sl\N'l'hol• ua Jooste se wol sou ongctwyi'eld 'n eer- tli(' ,l'nlll·ir·k" l)y ~y huis g('iJrin~ IHillr
ste [1rys verowcr het incJien diL in (lie tlit. al tlit• pro.>;c·ssc d('nrloOll t.'ll aH·
regtc !'las geval llet, maar dit was tc tlerl\aut uill.::l'l•our ltd in tli<' Yonn yan dik vir die bcsonderc J;las. Yir wecf- 'u ]ll'a~?li!!r g"('ruile 1\omiJers. SoJHmigc doelcindes is dit van die beste gchal- 11\11 1lic• ruiil' is in t.lie natuur1ikP lc. Die wit en grys wol v::m die )Jrys- ld!'nn• Pit 11rual; 'u I)('~OIIdl'l' moo; in- winners is in die natuurlike klcur <·l! clruk. rir )-,,\' tlildt• (·n grootle i~ tli<•
k~o nie oortref word dcur wol wat 111 krtJnln•r':o; ht•(·flil• !k l'l! g-('rn fahri{'ko,;.
winkels gelwop word nic. III"•Hluk ~~~1 tli(· narmtc J;an r<>r~iou'
Hoofkomdte. :\I. Erasmus. wat 'n 1:111 hi(•rdi(' O.H.-prnduk ni('.
opleiding in sowel spin as weer in Genie. ,J .S. du Toil, wat l1aar sterk Bloemfontein onlvnng het, gee tans beywcr om eli<' O.B.-\TOUC spin- en
!esse in die Vriendskapsentnrm Don- weetbewus te maak, \'OCI hoog in haar derdae .Die weefstoel ''"at dour die> :.:c- skik met die eer·ste resultate wat bc:- bicd aangekoop is. l1et so pas aan:.:e- haal is. Dit bchoort dan oo!\ te dieu kom en sal eersdaags onder Yaardigc as aanmoedi::dn:.: \'il' auder noue. Die 1·ingers sy produl\te lewer. Hfkomd<c. ge,·oel van t;·ots om jou buis met self- Erasmus het saam met haar 'n paar ~emaakte gordyne. vloermaue ell monsters ~ebl"ing. Een is ·n !'tuk ;!Ot- kombC'r!<c tC' Yoorsicu. is iets wat ·n dyugoed in natuurliliC kleur en die vr·ou ni!' weer sal wil mis as sy dit ander 'n Yloermat. .,Te pr::t,e:tig \'ir C'enmaal <'rraar h<'t nic. word Ye•·- woorde". was die kommentaar \:tn die kla:1r.
(Vervolg van kol. l) kers in sy Arbeidslaer, maar ook die boer op die plattcland word nic vcr- gect nic, maar word saam ingeskakcl sodat produseerder en vcrhruii\Cr· ccn word en '
