Die O.B. Jaargang 5, no.8

~i~4t~~;£l~~~~~~~~~.7!~ ~•··:~~J~ . , ;J;':;i;,i:~~SrV :· :.: c~: :;z; ~·.:·;~;: 'H~f' 11 ;F:;:;'"'T 0 ~f:~' :. ~: ... ~. · , '. ~ ,~ · · · · · · · . \V1':;;;

4

I '

t ·

Gcregistreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad.

5de Jrg . Kaapstad, Wocnsdag, 16 Jan. 194G. No.8.

ruJmJ D&t ~® ~cal®rf~[f0® ~

®[W · ~i©~rnm~©Ui)fr®Offil

W~S:§<eJiwerking Tlm§§telTil

1Lei~i~~ elm Gev®Hg

Gebietlsli'ier. gent. dr. F. du T . \·an Zyl sliQ"f soos \"Olg:

Dle kra~ e:1 •

feudhcid y;tn ·u voU .. -.- hcwegiug lumg af van ·n

geSOil()f' \\-i~~~; ^{1 \} .A?·~ ... in~

ttlS~Cll lri(.lizcg ~- 'H ~~{u~·<.:l~.

Om dit te v('r:o;;eker poog die O.B. om jaadik~ 'u laertrek

Y<lll

a!if" o f fi:o-ic- re te hoa. By hierdie t;f'·

leeutheid vra die h· jdiug om vrye kdtiek, raad cu

aanhevelinge; waa rdcm·

die wf'rk van die Rewe - g ing bevot·der kan · wo1·d . Ter selfdertyd Yerskaf di~

d ie Ieiding 'n gelet'nt- heid om rf'kf'nsk ap tc gee van sy r entmecstet·-

~kap, die ., \Vaarom en die Hoe" ~·an sy optrede te verduidelik en d ie

^VE"r·

tr oue van die gevolg l ('

toets.

!lll'nli\· "'·le('n!h cid \\'Ortl

• ,, .. aa

··~··h···d np -; I'l l

8 Fe-

h:·~:;lriP

tc • HI<H mft ntcin. Db

·,. g"el

'PrHh.-itl

\\aan an cll,c•

c l

ii"it •:

hehonl"!

g-et>ruik te

111.1:11,.

Noudat diP

1

umoer ' ' an die

• "tO.!'

e[fcns beda:.Jr het en

uH~nsc

\veer nut;tcr

kan din1~.

l l l ' l dt' no<iu~

gt'\\'Qrd dnt d

O.B. opnuut

:;y

doelstcll'ng.

a.tll

llie ;\ flikancrvolk ;;t9l suo.·,

l1y dit in J!}:;s !;C:;Lcl hct. D_;_o

oo:ln.:;. rh,w· <hr

•vel( lil<e

f,Ce<:

CJrif V./~·n: <lit rr ,;~(;c·hrlng

het,

ht•t •·inclchk g, i;lVJ(

..,J.•gs

';1 bc- Jc>mn•cnle

Jahtor

lf' gcWCC'S

hE;t

t! ·

'tryd \

Ul

di 0.13.

ou ... aandag-

i..,

afgct r·el; \'an tlu·

J:utg-tl-rtH.' n-h~:lcid

waa1 ·op

11.., noll,,.,

I ryd

g<·~a,.,i'(·l·

\\a!'; en

u"' ht+i :u·t.:"'': ""'o<~~~ na die i\:ort-

paad,jii'·

11.1 \ :-~

hdd wat 'n an- dc·r 't·rinoJI \an die oorlog kon lllt'l'!;COl'ing tll't . Sullie lwrt- (l:ladjil-'> word ,.,cldt• aangetref in

If it-le\\1'

\·an ·n

,·olli.

'n \ 'oil<

\\ nrtl

~noot

en

,.,elf~tandig ~legs

dt'UI' clit· g"f'dultlige messclwerli:

, ·an tlit> voll-...ooumeester.

Die O.B. het :n

1938

tevoor- SI\yn getrec as <li e boumeester van die A frilmnervolk, lmltu- reel. maatsl\aplik en ekonomies.

Gedur ende diP storms va n d ie uol"logsjarc

h~:t hy

op voo•·beeltlig-c wyse S;\' t aal<

\'<'ITig. Hy is geli.wcs e n hct gely, maa1·

hy it;

ooli gelou- tcr gcwonl en staan tans ge- rectl om ontle1· lmlmer om- sta ndighedf' voort tc gaan met sy voll<staal•.

In Bloi'mfontcin sal u kennis nt•em van en bm·aadslaag oo•·

die langtermynbeleld wat dem·

di e Grootraad voorgcstel word tot ,·erwesen..lildng van ons Hlll\stloel.

EL~~~~e fRiil~ R~Ir

!ID® @&l ~~ap v~rm

~rstnl ~31 W w fl~ .

,.Bo allcs wil elr dit by die regcring van die voU\ e n cUe voll' insl\erp om die ra;;scwctt'(' tot die u itcrste te haml haaf e n Jn•lle genadeloos te v ersit. tt•cn die vergiftigers van alle voll•.- - d ie internasionale Jodcclorn,•·

verklaar Adolf Hitler i n 'n do·

Jmment wat deur sy scih·ieren- de vyandc gepublisecr word as

!>~'

P'llitiel•e testament en laastc

bootlsl•ap aan die Duitse vollc Voorts verldaar Hitler na- clruklil< dat hy gcen oorlog ver·

lang bet nie. maa; dut dit op hom afgeclwing is dcu r inter- nasionale staatsmanne \\at

M

van Joodse afl\om s is,

Of

Joo1h·

Kapitalistiese bel:mgc het.

Hy bestempel die Joclc, die internasionale finans iclc samc- s wecrders, as die opstolter s van die afgelope oo rlog. D ie voll>c

\'Ull

E u ropa. se hy, sal \'crgel- tling vau clie Jo1 lc i'i s wanneer hullc bi'sef wat hienlie oo rlog vii· hulle mccgebring het.

Sy testament \\'Cl1l Jig op sy Jcwcnslange strycl teen die Kommuniste, die internasionale Jodcclom en die uitbuitende Kapitalismc.

Aan sy volk. wat hy in self- loosheid gedien het, getuig Hitle1· dat hy ,.c,·kies om soos miljoenc ander van s,v volks- gcnote 'n ccrbare dood te sterf.

eerder as om na die \'yand oor te stap, gcnade te n·a en so- doende tot eerloosheid gedwing te WOI"d.

..Eft stel'f blymoedig i n die t rotse wete van tlic on ber el, en- barc

~adc

van die Duitse weer- mag aan die fronte," lui sy nf- skeid.

([))((]) RWINNAAJR§

^{0 I}

VERBO N ]J)

((]) JEDG JEIRiTI <G

MAGSPOJLK1'KEK DEUR VYF G R OTE§

Oil~ Tweede J 'olhebon d is verlede Don derdag for m eel in L o uden va n sta pel gest uur. N adat d ie mees verwo esten de oorlog in m enseh eugenis to t stilsum d ge!.· o m lwt, h et d ie ve rte e nwoord igers van .51 oonvin naarsvolke.

byeen gek om o m

^'11

Volkeb o n d te st ig tvaarvan geen een verwag d at ,dit u:eN'ld vre d e sal lwudlwaf nie, d ie regte van k lein nasies sa l b eskerm nie, of lwrmonie l u ssen d ie groot mov ndhede sal' hewerkstellig nie.

D ie Tu:eecle Volkc bond ~al ond e r die p lak van d ie vyf C rootmoond- IL NI(> staan . I n h ierdic s i n i s d it . da n ook nie ' n · voll cebo nd n ie m aar wel 'n ooru'innam·st'erbond.

Dm11· die E<~rste Vol h ebo n d het 1ninstens 'n d w1 d raadjie van id e a- lisme geioop: deur d i f' Tu:eed e streep die lcille realism c

^{W ll}

magspo li- tiel.-.

IHE :\LGK\1EXI~

\'ER-

(l \DERI:'\G

Di('

HU\',"C rlt..:nL~ " ~:

enigde Vo.l.KL·.

die

Vcrgac.lcr·in~ i~ nit

\'olke

\\'Ut in die Twceclc \\',:rdcloor-

DlfJ TRUSTEESKAPSRAAD 'n Ande1· ar·m \·an die Tweede

\'o lkebond is die Trusteeskaps-

··aad . wat die Groot Vyf na- tuudik ook domineer. Hierdic

!·aacl

sal intemasionale man- dnau;kap uitoefen oor die man-

daa~gcbiede

,·an die Eerste

Hu.ii1\n(C <G~aum !Inc dhie Wi a<l D ftc.e

~R~itse ~:;rk JFrr@~eerr Lieh®lW

Die Britsi'

p~u·Jpmcnl(·r{'

af\'aanliging na IndHi, wat tussen ses en agt

\\'1'1(1'

dan•· gaau llc•ur bl'ing om ,,die politiel' e situasie alcla:u· te best uch·c·r" .

Op ' n Vl' l'g":lc floring i n :-iind hi'! Nehnl verldaa r dat as die Uongre:-.pat·ly be\\ ind aaJl\'tta•·.

tli1

np di l' grondslag sal wecs dat

<lie llritte uil tntlii: m

H'l

padg<·c. Voo:·ts het hy verldaar <lat hy

verlan g· n a 'n fetler::t..,i<· van fndie . Binna. 1\Ialcia, Ceylon. J>ers ic en Afghanistan. Dit Jyl< h i'el moontlik dat o ns I ndiers misl\ien binn e e nkcle maan1 k on:-. onafhan ldil\lwid sal ,·erlu y .

log aan die \'erloorl\1\nL gcveg het. insluitende Finland wat die agressic van Sowjl·t-Husland die hoof gcoicd hct. Voorts is uitgesluit a! die Iande wat die

\Tede gehandhaaf hct. b\". Span- je. Portugal. Switserland. Swe- de en Ierland.

DIE .,\.EJLIGIIEIDSHA.\1)"

Hienlie liggaam bcskilt oor geen wel"l\likc mag nic. Sy laak is die pt·odultsic van woorde.

Die werklikc mag is gelec in wat ironies genoem word die .,Veiligheidsraacl''. Hie•·die raacl is die gcsag en die uilvocring van die 'l'weede Voll, ebond. Die Raad bcstaan uit elf lede : vyf pcrmanentc !cdc, die verteen- woordigers \'an clie Groot Vyf;

en ses tydelike !cdc, die ver- teenwoordigers van ses idein volldcs, wat by clkc nuwc sa- mestelling van die Raad mocl wissel.

llesluiti' van diC' Hanel

b

al- li'Cn gddcnd mil'> dit cf'nparig gcstcun word t!('ur tlii' vyf per- mancntc lcllt-. Oit \'t'I'!.Ciii'l' die dominasie van die· Groot

\'yf

en is ''

a~Hbor~

dat :-.al<c waar- oo•· die \ 'yf dit onC"en!> is nooit tcr SJ H":llie '>al lwm nie. Dit hou al dadclik kwessies soos Russiese inmenging in Iran, Pa- lestina, Egipte, Indii', China, Boelgaryc, Rocmcnie, ens. uit die raadsale ''an die 'I\veede Volkebond.

Volkcbond sowcl as oor ander vcrowerde gcbiede, in plaas van hiCI"dic gebiede onder mandaat le plaas van ·n belanghebbende lid \·an die B ond, soos die Eers- te Volkebond "'·· gedoen het.

Dit hou in dat Suidwes-Afri- l<a hts-moontlili nou onder iu- terna!-.i onale mandaat :;aan lmm in Jllaas ,·a n beheer

t

e word

<leur die Unic, soos \Toeer.

Sl\lUTS AF'.VESIG Die fcit dat veldm. Smuts, die ,·ader van die Ecrste Volke- bond en aanpor der van . die

Seggensi <ap

Volgens N~ring

';\Ia aanleiding van gedagtes wat in die openbare pers ge- wissel is oor die verbctcring ,·an die parlementere masjien skr,vf Southern Cross :

.,Die ware oplossing ,·an die probleem is gelee in die stelsel ,·an beroepsverteenwoordiging, waan·oJgens diegene wat beste bekend is met die \'erskillende nerings \'an die \"O!k wette sal optrek. binnc die raamwerk \·an neergclegde a!gemcne begin- sels, vir die behcer van hulle besondere ner ing sgroep."

Tweede, nie na Londen gegaan het \"ir die stigtingsvcrgadering·

nie, en ook nie eer s een van sy ministers sohcen gestuur het nie, dui op 'n vrees by die vcld- maarsl<alk dat hy na Suid·Afri- ka sou moes terugkeer met die jobstyding dat Suidwes wegge- skeur is van die Unie af.

As

Suidwc~

ondc1· manc.l aat van die T wcetle Volkeboml sc T rus t eeslm.psraad gcplaas word, l\ry I<Ommunistiese R uslan1 J segg cns lm p in 'n gebied wa.t g rcns nan di e UniCl van Suid- Afrilm.

Dit sal 'n m ooi bcloning wees vir S.A. sc ool'logl.poging !

!RUJ$$e

Dwatrsboom

Die wantroue wat tussen die Angel-Sal<scrs en die Russe op die \'e•·gadering van die Twcede Volkebond heers, kan nie weg- gesteek word nie. Russiese dwarsboming ''an die verrig- tinge duur \'OOrt.

Kenmei·Itend van die wereld·

toestand was Rusland se haas·

tige poging om sommer op die openingsdag van die 'I\veede Volkcbond sy gewig in daardie l iggaam rond te gooi. Die Rus- se hct nl. 'n .,verrassing'' ver- oorsaak clcur hul eie voorsitter vir d ie Algemcne Vergader ing voor te stel. Die Russiese voor- stel is met 28 teen 23 stemme verwcrp en dr. Paul Henni Spaal\, Belgiesc minister van buitelandsc sake is vcrkies.

Voorts het die Russc voorge- stel dat die ,·erldesing \·an die ses nie-pcrmanente lede op die Veiligheidsraad uitgestel word, berig Sapa. Die Ameril<aanse minister van buitelandse sake het hom egtc1· hierteen ,.e1·set en d1c vergadei·ing het met

1·1

stemmc teen 9 besluit om die lede tc kies. (Die verteenwoor- digers van 8 Iande het buite stemming gebly).

Die nic-permanente lede van die vciligheidsraad is: Austra- lic, Brasilic, Egipte, Meksilw, :-.!ederland en Pole.

A.[MIA.ANOT TOBACCO COJt,OI\ATION

I 0 ~ f ' I tt l I p I f • • l. f d

BLADSY T\VEF.

Ontvang

MaandeUI<s 'n GOEIE ROMAN

h:"ll l :; h

r.ing:.

Tua;:-.; •x o P me

Ptro lEccResia · lEft fil)lioteelk

I>I~~ ::.C:

V:\:\AF G/G TOT 8/6

J>I~t l\~ "'~)t{'fO

Vanai FclJruaric \'c: .<kyn daar t!ic volg<'ndc Homans :

If. ,J. ~t. Ht•<h•linj!"huy!-:

J•:tm;-; I)Tf-; hO:\I:~RRYK.

'n

C d dt~nst•,.:-c

Roman.

7 G, p >rt~

ld.

l)a

niP

!''l<·:~111a11: :-:t\OOH~OEJ\..

'n Hum >n:<tiese Roman.

l'il'h'l'

H. \'l'nf"J':

\'Hl (:Tr: \

.\!'10

DIE

'\OODLOT.

v,,. ll•re

1:

mans sal later nnm;ckondi;:::" word.

0

NUWE BOEKE

DJJ: \ f.l:,,.,J: I h UliE 111:. l'CfU:O:->

<l<ur 1\ \I. I I I( 'I'll '11101"1·"

'u ll.utnnri .. tJo ,,. \'rrha.al .! 'I I'"~' r\,

:\1 '"'Y~

\

<II nr \l. \I \I.IH RIHC: ~:t

\, 1'.

<

\Rl::-T<;

•u I amiJI~· \ t·rh!l31

~ !) l,H"i\~·.

J;()"f '.~.:-;:

N.\.J \ill\ Ho•.-E

11 n· • , ~.1 r d \\ lt. ~/· posvry 'I'l:l:N I>H:

-:Tt;iLTES

d ur J. N'cl •

\\ f:J: FJ,f\<.:J, 'OX

d tr 'T' c·. J • ti 10 posvry

;\IOOi'H Oi'

!HWOXBAAI

• b o. c:k. S/li po vry Hf;l'r~~F.P.JXGE

7. :< :.:· .;flO pOlwry

0~\'EP.:\IYDCI.H\l-;

LEWE

t l so~·ht...- ~. u.·.. 10 1•'-i5Yry COT~RT RI.Ot.:~l~E:\'

SE

(:1-JIII'~DI

Gi<JLrHiSOORD

cJ~1H' J:.:11rthl'lh Vt·r·mi t.IIPn. 'J/-l'O~vr}' m~. !<]LISE

dt•ur ,.\1, ::;(t•\':'1 V. J!•)I)Verl. !-\f .. f)oH;\-Ty

STU

ROOT /'1..\UI)J•:

dC'UI' C. ,\, C¹'tWrl'\:dd. 7/10 Jl't;;vry, l)ll~ LOiiSTF.'\l

d~ur Ho ·I "'r1 M/r: fiO i\'T}'

\ 1f' r~r(-l~i f!'·I~nt·l~t·J'Y Df(" (,it•rl••,\.\rtJ "! .. l)U!:h'r

<I ur II " • • II •• 1c' 10/6

Ti,.n .I :lr Trnnl.:,traf

d.u: Slh o Ptll C'> JO/G

P~ro ~cclle§Jla ...

llio~khancnlell

POSI'lS .1 STI:I,I F'XP.OSCR

DIE O.B., \\'OF-="SDAG . 16 JA)JUARIE 1916.

S oos Ons Lesers dit Sien

9 IID W mcditetr s~ ReA® irM

Wii~ , 9 Vieistt~eiiim 99 Stormloop Vir 'n

Ribbetjie

,.Huisvader", Kaapse

~kler­

e iland, skryf onthullend as volg:

Ek bet gistt"r<l:md aan my vrou die ~C"dagl(' lt'r oorwcgnng

gq.~ec,

om na die magi.siraat ntn my gchied tc gaan, en hom dan tc vra wat my as huisvad('r

'\<'11

'n ~('sin te doen :;taan. aangc~ien

on!'- ni<' J ... os kan kt·) nie.

Sy hct my

afgeraai onHiat (');: die \ asbl:'ratlcnhPicl te kl'nne

~t·gt'E' hct.

dat

l'l;:

die mag-i-;-

t

ra:1t se l;:antoor nic "ou

q~r­

laat, sonth'l"

<.!at hy my

ten

min-.tP

g-ocic raad

gc~t·c

hct,

\\at <lll"

lws· l'n YCr:tl \'lt•l-.-

(IO'>bic

sou houtlbaa1· maalt

t:n

',•re.-nvoudig nie.

F.k hct die geld, en as <.lit

nil:

was dat my \TOU 'n invalide en IJcdlccnd is nie. dan sou ek al rd!'rngs getre!' het, dat ons

~···

sm

Yan

,·ier tenrninste die

\':armkosmaaltyd

daclil{S

en p<'rmanent in

'n

openbare ect

plcl;:

uuttig.

Vir 'n

p~ar

dae reeds het my yrou aan my die om·wegmg- gestel, dat ons maa1· liew•'r ems kleurling-bediende .aan die <'ind<' ,·an die maand moet laat

g-aan,

omdat sy nie kos het

on1 aan

haar te gee nie. (\'ir drit•

\WIH' hct my

vrou

nog

ni1• daarin

g'l'-

~laag om 'n

enl;:ele onsit• 'llmap-

(lf

bees\'leis in ecn \'an di••

Skiereilandse

sbghui~e

fl'

hl'-

lwm nie.)

DIE ,.\"LEISTHt;I!'"

:\fet ·n moedelose gemoed- stemmi!1g het

or.~; ~stl'r:wnrl

gaa.'1 slaap, maar cl< hct

be-

sluit om die wenk van ·n Yrleml wat in diese!fde str:.mt as ck

\Voon, te voJ.g en snam met an- der radeloses

'n \'roelimor~­

trein te ha::tl, wat ond<'l ,,ingt•- ligtes" bekcnd :otnan a:> die ,Vleistrein".

Vnnmorr om 'yftllll' \\as

t'l;,

op, en md 'n ,.EI< g:aan vlois

S(l(:];: !"

het t•l< my

\TOll 'II IWp-

pie

lwffi<·

in

dit• hf'll

ooJ·h:\IHiig.

El' het ' n haartjiP

~wlwnp,

die tr('in (;'cha.ul

('II ln.\

lwcmnt b<··

gin lee«; mn.ar tup

1'1<

nt;r !;:om

l;:ry

\\a'>

I'

I< (lithe\\ u.; \':ln my

d:.t~!.>ladnuth,

\\ant <.lit' gt·scl- ..,t,:ap 'an diP

Jlla,,.,a

'roue 6ral.;

•. , ml <·n om my met hnl m:.tnd- jil'-., l;;offcrtjics

I'll

papierlwn- t•r-.. het ,.i r my as 'n 'recmdr·- ling in .Jcru<;alem cen\'outli:;

J!ll·t

n~rbasiog

betotvcr. Dil' onthuliings nor die swartmarlt en wat ngter d ie sl<erm<> plna'>-

'n Egtc Suid- Afrikaansc

Produk

... 0

liry

dit

by

u Handelaar of Aplekor

'inll en

h<w

<.linz.;-t> gedocu

en

lws \·l'rltry '' ord, \\a'> 'it·

my 111111'>, '"tlO'>

'-apa-Hcut1•r mocililt ... ar

l;::lll

lt•\t<•r .

..

DIE STORMLOOP By :>t'l!iie n:l

stasio~

het die ,.Yieistrc

n"

se

\Tag

huis\TOU- cns met mancljics, l<inclertjies en seW! !'itoutl<anctjic:o uange- groei. Uilt•inc!dil< op die be- stemming n.angclwm, was daar

'n

inleress:mlc slormloop Yan oud t•n

jon I<,

kldn en groot deur

self~ oop\'l'ld

t•n slolc, wat

my

laat dllll{ hct

aan

<lie dac toe ek nog-

up

d<'lwei·y-gcbiecle

\VOOnagt ig' \\'(l."'i.

\\'at b~

di1· vh•i,.,hron gcbcur

hl'l, I'll

11• ht>r1• ,,a.,,

sal

enigc

pcr-.man ""

grnot toni' laat bt·\\P

\:.111 h•Jd,t·rl'r~. Ek

het 'ir

'n

hl"i<' paar unr

op

onge- '<'t'r 'u 'iPrl.antc-voet-nrimto

I'Of•rlouo., f•n g"f'drUI( 1110('>; Staan.

I'll

'ir &Iii• t•Pr-.ft· keer

in

my 11·\\ ,.

h••l I' I<

g-l'wE'ns on1 'n jocr-

u:lli'l

nwt ·n ltantl'ra tc kon

\ \ (\fH"t.

Toe i'lc om

n~gt>-uur·

op kan-

·lum·

in die

slad

moes wees, het C'l< nog- steeds daar gestaan.

Nudal

1'1< ten lange laas 'n vlei-

:<il' 111

d•t· hande gelcry het, en uitcindt•lik teen halfeiC weer luis was, het ek die eerste telc- funnhoklcie bygedam om aan

my

\\'cr·kp·wer te

se,

dat el<

Oll\'t•rmydelik nie v66r eers na c·lfuur· in my lcantoor agter die lcs:>cnaar kon wee.'> nie

\vt:o

;\lET SO ·:-.;

OWERHEID Ek hct hom by my na:1koms mccgcdcel. dal ek na dric wckt' Yi1· die ccrstemaal ,·anmon: 'n stukkic vlcis ,;r

my

gesin, op 'n heel besondcrc manicr. bc- :wm hct. Hy was nog-al baie gemteresseerd om prc!lies te weet hoc ek flit

rc~gcl\ry

het.

Ek lwn hom egtc•· versel,er dat ek nic by d1e s\·::u·tmark was

nie~

Eh

bc-.lwu

dit a... ·n

,...J,andt•

dat dil' 11<'-.taan<lt·

~">fl'l..,t·l my

d\\illA'

lllll op ~U

'11

t~·UI'Il\\('IIUC t'll

u.gtl•r ...

tt·\ onJ·-Jtut.nh':r

•n 'tnJ,:-

Idt• \'lt-b

It•

hl'lwm.

\\'at

my

lll'lrt•f .,,.

1'1>: ,.\\t•g- met

hicr-

die ~">11'1-.Pl!

c•u wc-g-

m!'t die \

n\\<'rlwid

\\at .;u 'n

'>tf•J...pl toc-

laat!"

!JBM(UU/,6SAS6E

S-rlert dte hl'i!m liging \'an d ie oorlo,.; tol dnde :\'o,·ember i s llll)e r o.; 6!!

COO

soldate uit di<' l'nt•· -lc•·r

nnl~la:Ln,

lui 'n amptl'lli<c ,.,,.J;,Iaring ,·an die

<hrcl:to r:\a t v.m

dcmobili~asie.

'l'.tn!>

word o:lg-e,·eer 20,000 olll.ll<' ma:mdchks onts!aan.

lhndelsll!l.vm,e: fi\."Tf:R!'OA'liONAI.F. J(OJ•t:fl-. (1-:0'1".) lll'lt.

lii\AI'STJ\0 rosbu• 13!!0 - - - - -

IN 1938 AL MlEl

IPOIL!TIC GEBOTS

PROFo DU PLESSIS VERDUIDELIK

In die artikc. l oor die

Ossewatr·~k

in on:,; uitp;a- we Yan 5 :Oc:,;~'m hN· i:.

verwys na 'n voorval hy Vegkop, wnt <'intlik nHH'l

wees Koppi<'s waar tlic Yolk in hotsin~ ~ckom bet met n ondc•rl<•if'r van 'n politit"kt• party.

Die korte \"t•t·wysing mag die indruk :-;l ... t"p asof die

h~trokl.:e }('i<'r, naamlik 1wof. L. j . du Pl<'ssi~.

partypoliti<-k wou tn·aat, wat hec'ht•mal vf"rkeerd wa::;. Hy is ~Icgs dood~f'­

skr<-<-u onulat die "·olk gedink lwt h)

\\OU

pnrty- poli!ick praat.

Pr )f. Du Plessi~

het

m

,·cr- band met di<' t•oon:al

a~

\"Oig- verdnidc!il(

::~nn

'n verteenwoor-

di~er

van Die O.B.:

BOTS MET 'I'OLITICl

,.nit was juis con

\'an

die

,!.;<'·

vnllt· waar t•l< tcw reeds ml't

dh1

politici g('buts het.

,.Ek was

(~aam

met :meier J;:ultuun·oormanne} op we go om met

dL

::\Tn!an en ru1der

N.P.·

lciers t<' r;ann pleit dat hulk

!'O U toclaat dnt gen!.

Hcrtzo~

a•tans die !loo:'toe!'praal;: op Pretoria

by

die

moml'nc:~t

!'o u

hu:1,

soos <.1::. :l!nlan trouc ns op Bloedrivier sou <.loen. :'.!anr tc-

\'{'rgeefs.

,.En

in die gee-.

'au

daar<li•·

s<·nding hct elc t•H'

up

1\nppil''>

gesi" dat cl<, hnl'wt·l n•u•·-.it II·•·

en

·n

ondcrlcier tau

<Iii' '\".1'.

in die Trans\'aal,

dil to~

nuod- ,..a,aldil,;

ag dat gl'nl.

ll<•r·f'J:ug

tl"'

senior·Afril;:am••·t•ool'lnau !lit•

hooftoespraal;:

hy

<lit• mnnu- ment

-hocl>'>tl'enlt'J~A'ing

op ]•n·- toria sou vner.

.,:'11aar tol' l'l<

!II

htvrdil' verb and gcnl.

I

krt.zog ,_,.

naam nocm. h••t

^l't'll

,·an

~y

verbittcrdc volgt·ling,• g>t•dinl;, dat ck

bcsi~

is om ' n pat·ty- politieke aam·a! op hnm te maak en

hy

lwl begin skrccu, met dil'

gevol~

dat 'n

hceh~ai

ontsta:m hc·t t•n cl{

~df:1

nic daar·d1e

~in

Jwn voll<loi nie."

Skaors K os en K aartstelsel

'n Kaarht<•l-.1'1

<>nl

..,f;:aar ...

'\OI'd'"t'l rt'J::·n·rllig It• \'Crd<•el

nndl'r ldunh·. ;..,

ont

\H'I'P

deur

t\\ N·

Blul'mfnntl'in'>(' J;:ruidP·

nierl'>nl;:c·. nit o,aJ \

('r<.el;:~•r <.I

at

l'])(t'l'll

sy ,jui'<tC dct•l

onn·an~

I'll

nit' vt•ronn•g- won! drur

JWI'- '>on<'

l\'a1 \'llll

\\inl;f'l

tot

\\~nl;rf

loop ('n ,...Jma•·s vomTade

npl;:oop

II

it·.

Die lwarl:otelscl, wa:lr·op

dit~

hOC\'Ct'lhcitl \'Oedscl en

d~tl\1111 :'::ln~ed\u

word, blylt 'n sultsl's tc wees. DJt word tans op hot- ter

tnl'~cpns

en na \'en•;agting;

S:\1

clit binnelwrt op aile hcperl<- tc \'Ocd;;elsoorte toegcpas word.

I>aar

"nrd (\'ehoop dat dit•

<,h-l>·cl dil'

<>pJ;"arin~

,·an t'u!'d"t'l dt•ur mcno,e

W:lt

<lit k1n bt•J;n,.

ti~.

uit dil' weg ... al ruim. t>i-.

ct'n ,·an die

~root<;tc

prohlC'rnt•

\\:larmel' \\;nkel'> vandag f<·

I;ampc het.

§~liDimCCJjn~ wmnn IHl @@ ffJk @ntffi @1 fro

W ~rr&irdbm!k

Terwyl hfkom<.lt. P. W. 13uyN, adjndant vir die generaal \'an Gebied F4, met

sy

g-c<.in met

\"a.lia!L'<ie was op 'n plaa'> In die Ru<.tcnburg-cli>.trik hl't hulle

7-

jarigc seuntjie. Pietertjie, op tragi.e!'e wysc die ll'we verloor.

Pietertjie wou 'n

c:-~d

gaan :otap. en aange:oien

sy

ouer broertjie nie Ius

ge~·oel

het om saam te gaan nic het hy a!leen gegaan. Toe die niks,·ermoe- dendc ouers later in die \'OOr- middag na hom sock, was hy nie te \'inde me. ·n Soektog het begin en die lylde ,,·as wel- dra get ind onder die water in

'n

dam w:Lt ni<' 'er \·an die wo- nmg

ai

is nie.

Op Satcnlag-,

29

Des., was die stoflike c'orsl<et \":tn Pietertjie in

die

Prctoz-iase kcrkhof ter mste gel€:. Talryl'e farr.i!ie- lcde, \Tiende en mede-brand- wagte ht't

<.lw

hegrafnis byge- woon.

Alit· offisi!'n· cro lnandwagte van

l'rl'lut·ia

wens Jmllc innige

rn<'l'~l'vnd

met die bedroefde

<llll"qmur

h' lwt

uig

en

huUo

as t

rncts\1 <HH'd toe te ,·oeg

l\fatt.

1!1: I 1

-.,Maar Je:ous sc : T,aat

di<'

ldnth•r!ji.-s :-;taan en vcrhiu-

der

hulh• nie om na.

::\!~· tl' kom

uit·; \\ant a:m sulkes behoor!

t!ic•

lwninluyl;:

,-an die hemele."

t !-;:c Ben g.)

E.ngeland K eer Ons Petrol Voor

Hanboeneriug

van

P•'trol

sal n1•~ehef

kan \\·ord,

a.;;

·n Amcri- lcaanse aanbod om peh·ol na dit' Unie te vern•cr

aarl\':l:lr

word, hNig Die Vaderland

na

aanlci- ding- Yan gesprcl<l;:l' \\'ltt die hlad

met sa){(•m:umc

g'll\'Otlt

hl't.

Hie!·die aanbod kan egter nie nanYaar word nie omdat I<!nge- land daar 'n stoltkic voor steele

F.n~cland \':il

,·.,orlwm dat Suid-Afril,a::msl' sterling-geld na ·n dol!ar-gcbit:'<l t·Ioci. ·

Eng<•land '>l'if, ~·an

\'

if·

Suid·

A

fri!;:;~

,-crpli:;- word mn te l<oop. lu•t uh· g&'IIOl':; tPnl;:sl>epc om petrol na di .. l:nic te vcr- vucr nil'. Gt•volg-lik moet on'<

land

~ond('l'

petrul bly.

Belanghebbendc saltemanne meen rlnt die J'ontrolcring van petrol nic opg-chef sal word

;·oor C'inde Junie nie. Intussen

ver~ock

rlic petrol-kontroleu r die puhlick om maar 'n mini- mum P•'trol tc gebruik aange- sicn voorrade beperk is.

JD)~Iffilk &~ml

ID)n~ @JIDo

:\h~v.

:.r. nost slu·yf as volg:

N:mwns mv en my man, ons h;u·tlil<c dank vir die hulp ver- k• •n l•·n;·y! my man. ·n gcbore Duit:,cr maar Suid-Afrikaansc nndcn!n:tn, in die tronk en kamp

\\"as.

.,Eic

sal

my mede-Afril;:aner

nic• in di1• <;t£'1'k l:lat en hom nio

ann <lie

,~·and

wtlewer nie/'

.· .

~ . -- •J:i::s:f~>:;ic; . ;;; ::~ :;:~:;T'~~~;~~7ryr:; ~ , ··~ .. =··, . . :~?• '• -~· -::: ,, .:..~. . ~-'· ~--:-::=.-:-..-...::-·~-·=:--~::.. ::_

D IE O .B., \VOEX!:;DAG, JG JAI'\UARlE 19·16. B LA DSY DRIE

1E1Jll~r~pa Lin liDflce ffi}rree W ~111l 'W ®~~ttaruxrd~ cerm

'\'\UV 0 o ~

\l\1 nrm~]ro~~~Lr~

Berigte uit Europa tef,·en 'n ontsettende prentjie vau mom·d en <loml- slag, winsjagtery en roof

^('fl

bose g('lrcldenary. Die oorlog hct die 1mlle lj('·

bred< en 'n ware t'locdgolf t·an wclldooslwid en misdaad spoel oor l~u1·opa,

- met gedroste soldat(! op dil' t·oorpwzt nm die gety.

S\\'A.RT:\B.RKBJ·:DitY\\'IG·

H El)E

Dle M.iliter e H oofkwar ticr e van die V.S.A. m B crlyn hct

in

·n amptelike vcrklanng bcl<<>nd- gemaak dat . <lie Amcr ikaa.nsc soldate g ec!urc ndc die

eers~e

vier maande van d ie b esetting van Duitsland. 11,078 925 do l- lar

n·

cer as hulle to

talc

hc:;ol·

<liging. Amerika.-toe

g~:<tuur

h et.

S t ars and S t ript''-· die ampt e -

iikc 1\

merilmnnse lce r-lwt·ranl, skat die ornvang

\':lfl

Am!'I'i- kaansc s oltla te "<' swart• 1 a rl>·

bcd rywighl'tk in

Berl~ 11, op

lC,OOO ,OOO dollar maantll'liJ•s.

'PUJNDE IUNG By g eleentheid

Vlm

'n l<rygs- raa d in J\luns t c r, Duitsla.n d,

"':aar hoe Britse o ffisi<'n', i n·

sluitende 'n Ka p l•laan. t er eg ge- s ta::m h et op aanl<iag van dw d iefstal van 3,900 b ot tels dranl<, t ydens

'n

g-ew apende

aansl~1g

op ' n Duitse dra n kwinkel, hct die offisil'r

\'ir

die vertlcdigin);

,·c rklaar: .. Daar

!'al

\'Crsk i·ii<- lil<e s k andale openbaar word

as

ondersoek w ord hoe di e tlranlt- voorra de van

dkc

offisicrstafd i n Duitsland bek om is."

::-;a a.anlciding van hit•rdit•

verhoor ,·erwomler

The

People hom dat ,.korrespondentc f.oda- oig swygsaam 11as oor tli!' plun- deri ng 11at op <lie im·al in Duitslantl gev<•lg het.'' Die blad so by II'I'C'I sf'lfs van ' n waanlt·- volle motorkar wat 'n Nu-Sco- lander met hom saamg-e nt•••m llc t h uis-toe in 'n vlil'g-tuig!

TERRORIR:\11'~

Die Manch es ter Gua rdian skryf d at dit g evaarlil< is om nag telil<c rille op Italic se p aai e tc onderneem ,.Afgesien van die · plaaslike padrowers swerf daar onge1 ·eer 25 ,000 Amerikaanse. Britsc en antler Gealli eerde droster s op die plnt- t eland r ond. Hullc

is

d1kwels soos m i lit ere polisie of soldatc ,·ermom en hulle

is

alma! (('e- wapen.''

In

:-.ornmigt> buurtt·..,

\Ull

!,on- den, \lat e en., b esl,uu

\HI'-

as d ie \'( •iligste stad

in die 11

i-•·cld, regee r die t<>rrorbrnl' ,·an ram- pokl<erbendes 1·andag, ..,l,ryf Reyno lds N<'ll's. . I>i1• r ampol•- kcrs is mee snl ont-.lnne dng-

J.:'C'·

wapcnue Poolse soldat<'.

Volgens amptelike polisic·

syfe rs is daar in Budapes t , gedurend e Septcmbe rmaa ncl 1,998 moorde

~epleeg,

1,500

\\'aan·an die g e volg w as ,·an r oo f en die fsta.J .

Die kroon van h ierdic onl- sette nde prentjie

IS rli\'

Rus

s iese soldatedom wat mel

skrildike hand ve rwoesting en verderf in Europa s a ai

26 ROWF.ImE.XDE="

S a pa-Rcute r bcr1 g uit

Praa~

c!at a!tesu am 26 I'O\I'cr bend ••s wat hooisaaklil' u it drost ers wt verskillende Jeers saamgestcl is, tans

'n

skrilibe w;nd in Se n- traal Europa \coe r. Hic r<lie b en- des trek van die ee n pick

na

die ander en roof en m oor ne t so ,·er as hullc gaan S odra soldate opdaag, ve rdwyn hulle in d ie digte bosse.

Daar is vera! drie be rug tc

I'O\\'erma~;te

wa l in Pole, Tjeg-

go:;lowakye

e1~

H ongary e op- trcc. Hullc h cet die \\'Iasof,

lilc

l'h:nder- en die A r m ia Kra- JO V:a-bo.;Hdes. Oor

hul

t otale sterktc word gegis. maar 'n gesa;;ht'bbcndc skat dat di e

Benllc:--bcr~dcs

a!.cen sowat 20,000 man tc!.

DIE

W L \ SOF -B EXDE S DiP mecste va n die \Ylasof- bcndes wnt hulle hoofsaaldik tot Sllid-:\rorawic en Suid-Slo- wakye beperl' hcl, is nou aan- :;el<t•cr·.

Hh~rdie

bcndes besta an uit mngte 1 ·an dit. Russicsc ge- ncrnu l \Vl asof wat op 'n keer mel die Dui t sers saa mgewer k hct.

Sy ben<les h et haie platte- ln.ndse distr: kte get e r roris e er.

Selfs nou nog is ,·a n d ie oor·

bl~ fs~ls

van de Wlasof-b endes nog nir: aangckecr nie en h ull e maalc dit l'ir mense ge,·aa rlil<

om in d ie d nnke1· tangs censamc paaic. te

rt.:·.s

DIE

UE l\'DE H-BENOES Die Bender-bendes het h u l!e onlangs op gebiede in Oos -S lo- wal<ye to ... gespits. Hie rdie b en- des is saamgestel

uit

Oekra- inii'rs, Husse, Hongar e en 'n pnur Slowake. RuU e beskryf

hul~t·lf

ao; anti-Jiommunis tic-.

c·n anli-l'ools.

Hulle

IS

m et gew eer:<, rewol- we rs en lig-te e n S\\·a a r mas jicn-

geweer~>

gewapcn. Hulle hct

\'olop !:ildctgoed en wo rd d lk- w t•ls d e ur Duitse offisiere g ele i.

Dit is lJcl< c nd da t hulle vcra n t- woonl elilt is 1 ir die uitwissing

vnn

di e b evolld ng

van

\·erskeie ldein P oolse dorpies en

\'il·

die llood van 15 J ode in t wee ander d orpe.

In

Oo,-Sl< makye het h ulle

baic lwnmnmisl il•st· leuc plaa..,lilw n;hiuna lt·

\Crmo or en

dlt'

lw mmunhtc tlem1a.tc <lie :-l;ril' t'P di e ly f gcj a.ag dat lmi(• \an hullt• hul l i mnmunistk..,•• l'art y-kcutc-

l•en~

mg-c le 11 •·r h l't.

\'OLOP GEL D

Dit blyk dat di e BendN·ben- des gocd van geld voorsicn is met inbe);r.p van Amcrikaanse dollars en

I•;ngcl~•

notl'. llull<' v er!l'l aan 11lt'll!>!' dat hulk m et

die

, ·nile ::.t,·u u va n

tJjt•

,\me ri- l•aan ... e •·e gt·I·ing ll'f'll die' lt u ss(l op t rt'<'.

,.U<}am_

VAN

IHI': BINl'oE·

L~A

...

'\"1)"

Die A rmia Krajowu, o ftcwel .,leer van die hinneland", i!i sarungcstel u it Pole en tre•' nou

~~%~~~~'ElrcdiillE.!I

£Ike Dag ,n Moord

D1e Ameril<nanse geheime- dicns meld dat <har 1\'ecklil>s ses tot

~ewe

b urt:er·lil<c pcrsone in die hartjie van die bonwc r- woeste Bc.rlyn 'n gcwclddadige dood st<>rwe . bl' J'ig" Snpa-U nitt•d Press.

fi!!f'l..m.'i~J@mJi~J~lli!fi~mmmim~Jiil.m.~

h oofsaald1k in Pole op. D1e le de van die bcnde lc c f In die bosse. Hul le is g roo lliks ve r- antwoo rdt'lik vir d ie mi shande - Jing van Jodc e n Duitscn; in Pole.

AI hic rdie ro wc rbc ndes is uit-

~luiten<l

saam gest e l uil w ol'ste-

ling~.

Hulk is fci llik a lma ! d rost e r s no. wic die polisie S()Ck

vanwci~

e rns tigc mis d:tdc.

lUWEJA.& §IF lEE§

Dit· jaarlili -.c . 'ie ring \'aD :\'mH·jaarsft•!'.., op

dil' pl!ta>- \'an Onrn

:\ndri(·'>

1 an

Culler. naby l'rt·to ria., \\

U!>

, ·anjaar

11

N•r

'n

j!rool "uli-.e,...

\ ' au

\'rO(·~ die

,·ori ge

dag a.f

h<'l dlilie gl'..,inne re eds op

dil'

! t•e,t<·rrein

uil~clmmrl.

Di<- oor- g•·ntl· meenlco·he itl

\Ril die

fees - gang<>rs hl't cgi<•r eers \·roeg

op

"'11\l'(•jaursda~moro

hulk

l't'l''~l<yning

g-<•m aalc. Reeds

van

,..ou np

af

ht•t motors

<m \-rag-

1\':l.l'll" in toue tli<· feest(·rreiu b innt't.;'t'l<om. Dio son was uoi sl<a:u-. bo tli<' houmtoppo uit of 'n honte s l<are \an

fee~ganger..,

lwt l'l't'd~

dcu •·nll'l,aar

ge\'lt-~.

summi ge om

!will'

,;r dil' \·er- ,..idlh•nde ..,porti te m" in tt· ,kryf

<-n nuder "<·f'r

nm 1·as tl"

:.h•l 11 at daar

a lies by

die tl'nte <·n in

dil'

ruim fl'e ..

saal

op die tcr- n·lu aan n ·r,napcringt' t e be- liOOJ \\a... 'n \\'are fee.,!.tem- mlng het

1

an \ rot'g <li e more

af al

llntkr tlie n.wre g eheers en dil' heerliiH' IWU<' etes. lwffic, gl'nuncrbic·r e n antler "maakJil•e Bolln•gert•g-te het baie daartot'

h~·gl'dra.

om dit' fc-estelil<e stem- ming le 'erhoog-.

SPOR'l'

A nn s po rtgel eenthede h e t dit

n1c

kort~-:"cskiet

nie. Daar was

genoeg vn.n aile s portsoorte wat

by ' n cgte

Boercnuwcjnar~fees

tuishoort. D:mr

was

perd.·wcd- rcnnc

juk~l<l'i n

i:tspele tou- trek . reisiN ltindc rspor t en nog-

h~1ic

and•

r

1 ·erma.lklil;hede.

\'~r·tcl·nwoonligers

,·an dil' U it - saailwrpon ts •c h et

l

wee plaat- op names

by

die fees kom doen - et:n ,·an

du: vnlk~pelc l'll

die twecde van di e Stoeld!lll!i, 'n baie \'er maal<like 1lem

hy

die p erdcsport

E cn \'Uil die nungele cnthede w a t besollder e helangsl elling g enict het was 'n baba-te n toon- stelling wa t inderhuas g-corga- nisccr w as. Die t ent oonstcl- ling was v an kindt•J'S ondt•r· d rie j aa1· en a!tcsa a m :J3 van d tc

klein~oed

h et mc,·gcding.

Die opcmngswoord en vc r - w cll(omin).i 'nn < h e

ga~tc

w as deu r Oom Danh• :\1a lan );edocn, w aar na prc·f. \'.'olmarans 'n k o rt m aar boeicndt• lnl•spraak gelewe r hct

llit•rdic· j aarli 1 ,..,, , Xu\1 ..

ja!tr.-

f<'''"tt• lwt

".Y

gl'Ot•ientlt•

:-.ul<~•·"

aan b!'lnl anw o.n .-organba ...

l•·

t e dunk(·, en alma! 11at met die

\ '<•<·lnlldige "t·rl,..,a amhetlc gt·- ht•lp hct. n•rdit•n 'n 11

IIUI'tljh·

\':ll1

harllilit dunli l'ir

\\at

hull<' g,•dnen IH't en t·en van g elul<- n l'n::.ing met

<lit•

grout nu•h•

vnn ,.ul<-.es 11at h ullt• hc-h:\l\1

ht~t.-

( Eie Bel'ig-.)

WAARDE

Ons Gee Nog Steeds Leiding!

S. A. GRAFSTEE:X- EX

:\IO~U.\IEN'TWERKE (EIEXS.)

BPK.

Voortrckkerweg,

~IAJTL.\XD.

MARKAGENTSKAP VROEE MORE-M ARK

KAAPSTAD

0

Betaling- geslded onmiddt>ll1k, wceklik,:;, maandelil,o;

of

soos verlang 0

Beste heerscndc pryse

()

l\IINN AAlt

E.~ 'VA.'i SCHOOR

Elenaar : GUSTAV RETIEF

Paarl

Monumentale-Werke

(EIE."J.)

BPK.

Posbus 220 - Bredastraat PAARL (Ii.P .)

0

SKRYWE DIREK 01\1 ONS NUUTSTE liAT ALOGU S

Direkteure: 0

L. A. B. Bohlman - M . Bohlman GevesUg 1898

VIR GELD

~;;,r:,o

t:• EENf ,Ilk

&'-" wo 0 ,46

kowt qe ~'#Av· J

\

N V ee~ e i& • ·

/"~o f~

~

Btla.nLrlki .. po~l ,. word cleur OPOJ-:LBlDE prn~ont• vrrl<ry. llc:mdt•rdc 'T\A.1<.1<.-

~lttt.h·nt•• beklt•(' n•t·tht J:oe<l )j(':;oldlgdo l·t • .l~ln_o:s. lJ ~w.n c:•·t !lo 15\lkse.svot

\\'C\>'1, l'os hlcrdle l~ot·pon vand:l1!.

'1\'t\:\rhy mretyC Is

Un!vtr~ttelt~-K<J:-res ..

f•Qn<.!t"nslt·· Kursu~sll!

O·:!rns.) Bpk., Pr<•

tort~. en lh•lpmekrutr·l~orr .. ·!'lp•Jnd.:n::Ie·

Kolh.•t:t- T 0. Jo!::utnn•·"~:bcrJ.:.

Anr-~: Dje R••t:lstrd.tf'llr,

•rran~:lfrlka•tnsc 1\"orrr.~punrtcn~le­

kolle;:"" ( k:ien•.) 13pk.,

Otpt O.B., B\!3 &!(), Prctcrln Stuur my, ;or,n~lrr ,•nlge v~rplh;tfn~ n:'\n my ka·nt, hr-... onrtf\rlwde <•mtl'ent Julie

kurs1u~~.

Nn:lm Ac1rt.IJ

Elusnmen" nr~;clo•

Oudcrdom

lilu;r n•scbllt~r In nmk.lcttel'fl.

~ ~

V~Jil$HGYDG $IP5EL ~

Om jou

tockomstigc wclvaart

sommct loswcg

aan dic

genadc van ,die geluk" oor tc

laat,

i.9 wisscl\'allig

~n gc,·a.~rlik.

wlaa k be1yds

SEKEH.

Sorg- op pral<ticse

wyso

"<"ir

die dag W.lOOCt'r

die

"crcld , O p

SY kop"

ma~ ~r:tan!

Sorg deur- 'n SANLAM-Polis

S L\~~4~ D ANSE

- • • t 5 .'~f~~:K;lfu~!~~~~ NASIONAlE MPY., BPlL

OU': U N I E - HOOFKANTOOR WAALSTRAAT 28, KAAPSTAO

~ ~

7268-9

SLADSY VIER DIE O.B., WOENSDAG, 16 JANUARIE 1946.

DIE O.B., WOEKSDAG, 16 JAXU.:\.RlB 19+6.

Die onlseltcn<f.e ch(ws wat ttif die tcanv esf1tw· t·an dit•

i)· nmls-rcqcri?t{J vloei, sfoof die ku·essie

^{'l'(ll! ~}1{riki111Ct"­

I'C1lhcid ({1·ing end n(r rorc. as · die om•erbiddelike voon·ercislc

uan cniyr o/lensic[ o· m t·eldm . .'!m11t:s en s!J oorl'Jffsu tll•ind 11 . it cl1·e {}ror n /;ussings l e z.ig.

!'johmg- d ie venlerlclhcid m d ie A fr ikancl"g-c ledcN:

voot· tduu r. solang- sal veldm. Smuts slcwig in d ie saal bly sit.. D ie gcmor in d ie stedc oor s_y wanbcsl uu1·

t'l•

sclfs \'Ocdse l-onluslc sal hom nie ontsctcl n ic.

Die magtigstc V -wapen waaroor Y cldm. Smut.c;; bcskik is die kuusmatige A frika neJ·vrrdccldheid. Aileen di e natlllll"- likc crnhcid nm alle Afrikan{!rs op grondslag van gemecu- skaplike bloed, taal. \·rrlede. hcde en lockoms lwn hom tot onvoorwaard elikc oorgawc dwing.

Daa.rmn bc.fdrmtoon dir O.B. t'roeg en huLl die noodsaak- likllci.d t• an

lh"C

totstand/;oming ran

^'11

rolksfronl .

'N VRYE VOLKSRAAD

. van

In die V olk~orfront sal die nasionale en sosiale kl-ag-lc die volk saamg-etrck word \'ir 'n g rootskaalse oUensi<'f teen aile unti-nasionalc en ka p ital istiesc n111 gte.

D ew· ?m" ddel t•(lm. rli'e Vol/;8}"ront wil die O.B. vir volk vctn , '1tid- .tlfn:J,; a '1• Volksra. a.cl daa rslel, b.e.~taa nd(•

volks verlicem un nrd-ige1·s, tc rrl' !T!J C lil; · l;an bcrorc< lslrwg voU..sake.

die

· ni f .

{/()(

DaL hiet·die vt·ye Volksraad, die Jmidige Raad, \1·a1 suamgestd wo1:d nit die verteen"·oordigcrs nn politieJ,c partyc. e n wat onder die plak n1n die patt .\·-kouknsse slaan, sal Yervang. hinder die O.B. geensins nie. 1 ntccn- dee l, die O.B. sal die beeindiging

v<Ul

die pa1·t:q>0lit i<'l~

< 'n die koukusdiktatuur hartlik verwelkom.

'N GEMEENSKAreRAAD

Voorts dew· middel emt d1:c r olks{ront n·il die O.B". rir die volk van 'uid-.il firika 'n Gcmeenskapsraad clrwrstcl, b 'c-

staande 1til dif' r erteentcoorcligers van die volk se. 11erings, wat in onde1·lin,qC om·l eg die 1wsional e . p1·ocl11l;sie

1'71

disf ri- bw;i: e: kan rig en orden.

.As (lie ·h uidigc Scnaat. moot plck maak vi1 · hiel'dic Uemecnskapsraacl

~al

niemand huil nic.

Dcul' mid del van die Volkshont wil d ie O.B. t·cn htid en bcstaa nsveili gh cid aan die volk van Suid-Afrika bcso r~.

Die Volksfront is die enigstc lNipen u·rtarm ee die t•ul/;

/.){( asska.p in

.~y

e ic huis kan r: e<rhy.

BRITTE ERF JOODSE

WREWE!L

Di e Jewish HeraW berig dat I<"ricdman Yellin, die voel-

\' ry-verldaa rdc leier van die onclergrondse Sterngroep, m et 'u prys van £500 op sy Joodsc J;:op, in 'n onderhoud, wat .,op

·n verlatc plcl<lde ereos in Palestina" plaasgevind

h~>l.

ver-

Jdaar·

h et:

.,Ons voer oot·log teen di e Britse Ryk. Daar is geen al-

ternatief nie. Die Britte is vasber ade dat Palestina nooit 'n Joodse Staat sal word nie.

Ons is ewe vasberade dat dit we! sal gebeur.

ltUSLAND

., Aile vr·edeliewende maniere om die Palestynse vraagstui< op te los het nutteloos gebly k. Dit is nou duidclik dat die strewe van die Joodse volk nie venve- senlik i<an word deu r middel van konferensies. i<ommissies en die opstelling \·an memoran- da nie.''

Hy h et voorts gesl!:

Ons weet natuurlik dat Brit-

ta~je se verhouding tot Sowjet-

Rusland ook by di e probleem betrokk e is. Vandag steel{ die B ritte hul ware gevoelens tcen- oor Ruslan d weg. Maar hulle d rui< hul bajonette in ons rug-

te."

Sapa-U nited Press berig d al in t oespral.:e. tyd ens 'n g•·ool Joodse b etoging in Ku-Yor·Ic, verldaar is dat sedert H itler dood is en die Duitse vollc

OJ>

!':V lwiee is, Brittanjc di e titel van ..

V~•and

nonuner

1

\·an die J oodse voll;:" v en,·e1·f het. •

Die \Taag ontstaan of Br;t- tanje as gevolg hier,·an ook die weg van Duitsland sal gaan ?

[J)iice IEiice ®IDl V rcecemcdlce IHiceU: ca® lb©U:§

Vandag w ord die Afrikaner- vol]< met trane in die oe en 'n sni k in die s tem gcsmeek om tog die Ossewabrandwag te laat s taan en by een of ander politieltc party aan te sluit - dan sal daar volkseenheid wees.

1

Die groot rede waarom daa r dan nie vandag voll<seenheid is nie sou dan wces omdat som- m ige m cnse nog aan die Osse- wabrandwag behoort.

Die Ossewabrandwag bestaan sedert einde 1938 en om die waarheid \'an bostaande stel- ling te toets, moet mens aileen maar vasslcl of daar voor 1938 al volksverdeeldheid was of nie.

Indien daar voor 1938 volks- verdeeldheid reeds was. dan was dit in elk geval nie die Ossewabra odwag se skuld nie.

SAl'

EX

NAT Vana f

1!)12

is ons voll;: al ver- d ecl In

l'i

at en Sap! D it is tog rue die slmld

van

die Osscwa- brandwag nie. E n s ou alma!

vandag ult die Ossewabrandwag bedank, van kommandant-gene- rAAl tot korpo•·aal, dan sou daar tog nog maar a ltyd Sap en Nat wces. E n die Snppo sal se die Nn.ttc moot hul par ty bedan l{

en

by

hulle l<om aansluit en omgekeerd.

Ons merk dus dat die volk verdeel is sedert 1912 al. Sou dit dan wees omdat daar in 1938 'n ossewatrek was? of om - dat dr. Van Rensburg in 1941 'n toespraak op E lsburg gehou het?

Of sou dit llie dalk wees omdat in 1910 m et die tot- s hlntll<oming van die U nie van Suid-Afrika die Brits- parlemcntere stelsel met huitl en haa r, met s pealte r en ser- g eant-of-arms, met pruik en Jmlebroel<, m et septer en whip ingevoe r is nie?

ONS 'l'ltADJSIE Die Groot Trel<, die ossewa- treic en die Ossewabrandwag leer dat die Af rikanervoll< 'n eenhcid gebore is. Dit leer ons die gedagte van 'n vollcseenheid saamgevat en gemobiliseer in 'n volksorganisasie met sy pre- s ident, kommandant-generaal, ltemmandante en veldkornette.

Ons volkstradisie is 'n tradisie van l<ommando's en het die duur J es gclccr: cendrag maak mag!

Is d it hierdeur wat Oils voll<

in 1912 verdeel geraak het

'?

\Vaarin het ons volk ,·erdeel geraal< ?

Par~·e.

\\'atsc par- tye? Ons ,·olkstradisic wcet n.il<s daarvan nie. Dall;: jag- partye of v erjaar sdagpnrtye?

Nee, om na die oorsaak van die verdeeldheid te sock moet ons buite ons vollcstradisie

Hongersnood IBedreog N<OJ~(U]reUUe

ViJ· die n aturelle van die

J a~·d staan besliste honger·snood voor die deu r as daar nie volop mielies uit ander Iande van die wcrcld verlcry i<an word nie".

het maj.

R.

D. Doyle, lid van d ie Uniebeheenaad. voor die Waterbergse boerevereniging verklaar, berig Sapa.

.,Vandag kan die nature! selfs nie eers op die swartmarl< sy daaglikse rantsoen van drie- kwart pond mieliemeel kt·y nie.'' Die toestand is baic maande g elede ondet· die aandag. var:

die voedseli<ontroleur en dte re- gering g ebring, maar hulle het nil<S g cdocn nie. het maj. Doyle

gcs~.

\

gaan. Binne ons tradisic sal ons niks verstaan nie.

Ons moet gaan na 1910 toe daar vanuit \Vestminstcr ingc- voer is 'n , parlement", m et

ministers", n1et 'n ,regercnde

;arty" en 'n ,.opposisie party", m et ' n ,.spealc e r", ' ll ,sergeant- at-a rms", 'll ,whip" oftewel 'n ,sweep", 'n ,.septer", 'n ,.cerste minister", 'n ,lcomitee", 'n ,.eerste, twecde en derde Ie- sing", 'n ,.scnaat" oftowel

hoerhuis" of huis va n here, 'n

i~erhuis, bygcnaamd \'OII<sraad, 'n goewcrneur-gen er!\al''

TWEE

Kou

hicrdie gedoentc leer aan ons dat jy moet 'n regering he en 'n opposisie; dlt beteken 'n teestander - dus twee.

In

1910

en

-1911

was OilS nog dom, !n 1912 was ons slimmer en ,·an toe at is ons voll< netjies in twee verdeel - ecn llecl is vir die reg ering en praat n.lles goed, baie l<cer teen hul beter- wete - die antler is t een

die

regering en pr:a.at niles goed wnt die op poslsle nle doen nie- baie l<eer teen h ul beterwete.

Ons het gou al hi erdie dinge geleer en ons ,,nasionalc" cien- dom gemaal< net so gou as wa t rugby ons nasiona le

~port,

,ring-a-rosy" ons nas10nale kleuterspel, .,show m e the way to go home" ons nasionale straatliedjie en ,God save the Kin""" ons naslonale volkslied gew';,rd hct. Ons het h eerlik gepolitiek, eleksies geveg en, soos dit met al hie rdie ander dinge die geval naderhand was, dit beter gedoen as die Engels- man self. Die Engelsman kan by ons kom leer.

OSSEWATREK In 1938 i<om die Ossewatrek.

Binne die tydperk van drie maande word ons verplaas van nou na honderd jaar terug - vanuit die hede onder die Britse vlag en tradisie weer terug na die atmosfeer van die Boere- republiei<e. Ag, en was die lug nie nou aangcnaam nie! Nou hoor ons n!.e van goewernenr- generaals met of sollde r slr- skappe nie, maar van prcsidcn-

Turkye Weerle

!R.ussiese E.ise

Die l{ussiese aan sprnal< op Turl.:se grondgebi<-11

wa

t voor- rang in die Sowjet-pers gen iet.

is glad nic te regverdig ni e. lui ' n Yerldaring dcnr d ie 'I'ul'l<!'e Eerste )linister.

Die Russies e pet·s beweer dal die Kars en Ardaban van Rus- land afgeneem is, in

'n

periode toe Rusland swal< w as.

Die Turl;:se onu·o!'p verldaa r · dat hierdie gcbiede gedur<-nde die ecrste wiireldool"log as g-c- volg van 'n voll<stemming-. wat oor weldigcncl ten gu nste

was

van inlywing, leruggeg-ee is

aan Turl;:ye. D it is 'l'uri\SC g!'- bicde met ·n T urkse b cvolldng en daa•· is hoegcnaamd gcen rcg'"\·enliging vir die

Rus~iesc

eise nie.

'n Betog in g deur duisende studente wat volksliedere ge- sing het. het in die strate van Ankara plaasgevind. Hoe\\'el hulle deur die polisie uitmekaar gedryf is. is hulle

vasbera~e

om die Russiese eise tot dtc dood toe te weerstaan.

Die Yc relligde State. Brit- tanje, Swed e en Griek<-land hct intussen deur middel van pers- en radio -vcrl;:larings hul sim pa- tie m et Turkye betoon.

1

e, nie

van

eer ste ministers nie, maar stantssekretarlsse, nie van m agistrate nic, maar van land- drosto en hemel sy dank niks van politieke partye nie

maar

vau burgerkommando's!

Was dit nie lekker in 1938 nie! Volgens sekere opgawes en ou i<oe rantve rs lae was o ns mooi in die middel verdeel in 'n gesuiwerde party en smeltparty.

Van 8 A ugustus 1938 het ons daarvan vergeet en om

dJe

waens ons eenheid verkry ten spyte van hlerdie partye (1910- model in ons land, heelwat ouer model in Engelalld) . Ons volk was 'n eenheid honderd jaar terug, met sy eenhcidsorgani- sasie, die Boerekommando's - hierdie waarheid het tot

onB

deurgestraal! Waarom kan ons nie weer so 'n eenheid vind nie ?

TWEE WAS ONTEVREDE D ie volk het dit gevind. By sy tienduisende het hy dit ge- vind - met die Ossewabrand- wag - burgerkommando's net soos in die Boererepublieke van kommandant-generaal tot kor- poraal. Die voli< was hiermee tevrede - maar twee persone was nie tevrede nie.

Persoon No.

1

was die eerste minister (Engels : prime minis- ter). Hy het begin lol met ons kommando's en di e staatsamp- tenare dit belet.

Persoon No.

2

was die oppo- sisieleier. Hy hct gese ons moet nou ophou met laf wees en ons kommando's laat staan. Hy het die wat nie staatsamptenare is nie, ook belet.

Du it$e Leiers Se Baie Vriende

)1eer as 37,000 m ense het gevra om persoonlik te kom ge- tuienis afle ten behoewe \·an die Duitse leiers wat in N'euren - berg verhoor word, berig Sapa.

He~ Rus$e Ook

!Die A~oombom?

Die on twild ;:eling van 'n atoombom d eur Russiese weten-

slmplil<~>s,

wat die Ameril;:aan-

~o

atoombom verotHlcrd gema.ali h et, won! aangelwndig

Hierdie atoombom is voltooi met die hulp van twee Duitse wetenskaplil;:es. Hertz en Vol- ler wat na hul gevangeneming hulle eie suk sesse

a.:-•1

die Russe openbaar het en deurslag gegee het tot die maai< van die mm·e verbeter·de atoombom .

DUTSE BREI:-<' As gevolg van die beginsel wat deur die Duitse wetenskap- likes ontwikkel is. kan die Rus- siese bom enige g rootte

he

en oortref dil die Amer·ii<aanse produk in h ierdie opsig.

Proefnemings wat tot dusYcr g~maak is, het gcblyk

'n

sukses te wees, wo rd beweer.

l'r €!siden t 'l'nunan stnan sl.:cp- lics t eenoor hicnlie n uwe bom

wat.

die Amerikaanse sou o or·-

hef.

Hy Yerldaar dat hy gccn l'<'de het om nan te neem

dat die

Russc· oor so 'n bo m bcsliik nit'.

SUl D-AF RIKA

Suid-Afrikaanse wetenskap-

lil<es is begerig om ons eie ura-

nium-bronne te ont\\'ikkel. Bul-

le is die mcning toegedaan dat

ons eie bronne \·an mecr as

vet·bygaande betekenis is. Dit

word beskou dat die bcstaande

bronne ontginning betalend sal

maak, indien daartoe oorge-

g aan worrl.

l '·

l

DIE O.B.,

\VQE~SDAC. 16

JAXL"ARIE

1946.

Wce~reens 'n · p((}lrtl~mrentg

s i ttflil!ilg

lBS©lfullbte~caury @ ({)) ll' lDJrrR!l1lg tell11 dlte lPJr«»M ~rrim ~

Op d ie agt,iende dog va11 .l ·mllwri(' 1946 sal die <il·nle sillin~ va n Sy M ajcsteit sc n egend£• parl e m e nt ean die V nie L ·an Su id-A fril.-o mt•l t•nllt•

s ercmoniele vertoon .d-ellr C i deon Brand can Zyl , Cot>ll'l'f'1H'II r-(;t'llerrl(t/

wn Suid-Afrika gevpen lf.:o rd.

Seder£ hierdi(~ parlement laos bynlf -'kaar

lUIS

is door, gedurendt• dil•

rest> s , in parlypolitie he lirin;.w heeh<·at krit iese bespiegelings w·lug onr die doeltreff endh e id, al dan nie. ran die parlementere masjit•11.

Di t· Q,sewabranth\ ag \'en\

cl-

kom bcspreking \'a u t•n luiti('), op d ie parle nwntf·rl' »telscl.

II,\'

be,l;ou die parlemt•nt

as

'n

•m-

be\·oegil<' masjien \ ir die

bl'-

bartiging \'an die

\'Oil;

se ,aile.

Die O'<SI'n·ab rantl\\ag

bt')'\\'l'l'

h om \'ir die afslmffing \·an dit' pat·typolitiel; en die gcvolglil<6

\'rymaldng \'an uh· \'olk s raad uit di e wtirggree p \'Un uie par-

tykoul;u~"e;

Pn \ 'Oort:. vi1· dif' totstandlwming van 'n Gemecn- sl<aps raad met bestuul'lilic mag- te, waarin verteem\'(HH"liiger><

\'an di e vo.ll' se nerlngs sitting sal n eem.

HlCI'dte blad nocm ,-yf pligte waarvolgens die wcrl<

\·an 'n

L.V. gedurende 'n sitting ge- oordeel \\'or·d. Dte eerste is die aantal toe!>pr·akc wat hy !ewer.

Die andcr il; getl'Oue bywoning van die sttting; ondcrhoude met departemcntshoofde. <liens op gckose en spcs1a!e kom!tees van sy party; buite·aktiwiteite in belang van sy pa rty.

soo~

\'.ergaderings. ens. D'c blad be- handel die

toe~prnkc-posisie

brccdvocng.

TOESPRAIU:

BAlE

\\'OORDt:.

:Ill~ DAIH,

0 TOI'sprake?

Jn.

ongc·

twyield sommer bait• tocspral<e ons \'rtJcs egter dat mcestl' ma:1:- gclcenthetds- en propa- ganda·toc:;prake

~n.l

wees;

by

uitsondt•nng mag da:u· misktl'n 'n heel \\'Cinigc gt·lt'Wt't" word wat \'an clt•si<Undig<• !;ennis sal getuig.

C>

\\" etgewing?

Ju,

\'Cihg(•

en \'ersig-tigc wetgcwmg: wet- gewing

w~l

n iemanll wat hu lp nodig he L sal l'C d nit•, maar wnt terse!fderty<l ook nicmnnd oor- haastig sal !aat ondet·g-aan nie.

Nat.urelle S/uip K a apse Skier-

E.iland Binne

f>il' instroming van Xaturelle na eli<' Iiaapse Sldcre iland duur nng ,. teeds voo 1·t. Lang h·eitw,

\"ol~t'J>all

met· naturellc, stoom g t•rer·ld Maitland binne, om dil' getalh• \ 'an die baic

dui~cndl'

lmff!'l'!'. in die S!tiereiland aan te vul. e n die stad se problemc

\'au \\'(\I' I<

vet·sl<affing en I<Os -

\'Oorsil'ning te bcmocilik, -

om

nie

tf'

praat van die misdadr- golf-\'raag»tuk nie.

Die Kaapstadse Engelse mid- dagblad vertcl 'n onthullende storie \'an hoe een '-'an die natu- rcllc-trcme \'erlede week hier op sy bestemming aangckom hct.

mt~t

slegs die helfte \'an sy oorspmnl<like lading van

450-

die andet· helfte het tusscn Kraatfontein en :'lfaitland

in

die bosse \·erdwyn. en sodoende re- S<}strasie vermy.

So wot·d die getalle van Kaapstad :;e onbekende natu- rel!ebe\·olldng versterk.

Xa 'n segsman aan Die O.B.

meegedccl het, is hierdie soort praktyk nogal nie 'n o ngewone nie, maa r lwm dit so dikwels voor, dat dit nie !anger ooglui- k<-nd toegelaat kan word nie.

1 I

Verwag word tlal g-edurcn- de die sittin;;- die t·egering lelik geknyp gaan word oor die chaottese toestand waarin h y die land se vocdsclvoorsie- ni ng . taat beland ltet. Die groot kapitaliste maak hulle J•laar om beslis die .. belas- ti:!gdruk" op hulle \'Crminder te kry en die H.X .P. sal seker die regering oor die !wmmu- nistiese vraagstul' take!.

Hy

s(::

.,Die Mi nisters. met

Nm

uitsondcting, hct maar

~wal<

prestccr gedurende die af- gclopc sitltng." Die een uit- sonde ri ng 1s mnr. J . H. Hof- mcyt·, "\'at

180

toespral<e gehou hct. terwy! die aantal toespra - l<c deur die 11.nder ministers ge- wissel het \'an

61

deut· mnr. C.

F.

Clarkson tot

12

dcut· mnr . Stallard. Die blad publiseer ool' 'n label wat die aantal toe- spral<e \'an elkc lid aangee.

~

Gel<mse Komite,•s? Ja, sekerlik . Op hicnlit• geril'flike en lange baan sl<uif die party- politick gereeld sal<it'S van nctelige en onplesicl'ige aard.

H.on!>e

rwa

I

it'\\'(• sluttl i ug stcl

dit-

aantal nat ure lll' in dif' SldNcilaml

np

ongeveer

60,000. On-.

sf'gsman meen egter dat eli

l

tan..-.

op

heelwa

t

meer as

RO.OOO

gest('l moet word.

Uifl Kolommre l!Jallil

die Engrel$~ fPcp;rt~

I ' l

PRAATHt:IS

Hoeseer dte op\·atting \'an dte Parlement as blote praat- huis, o nder in\'loed \·an die partypolitiek, in sommige l<rin - gc ingeslaan het, blyk utt 'n

oorstg wat die mondstul< van

die amptelil<e Opposisicp(uty na die jongste pat·lementsit- ting, gegec het \'an die prcsta- sies van parlementslcdc en partye.

Poli~ieke

1 S/agoffers van

~~. Pa.r~ybewind

'n

~-

----·

^~·-

- ...-

[ l.

r

r I

J · 1

<

'· •·

~

l'

"'"

··-

f . .P"

H.

S . J>ornman

Vl'n

emn \lfort,

vroeer lid van d ie

S.A.

Polisic op .J ohannesburg.

In hegt1·nis genet•m

up

12 ,Januaric I !H2. Ka

~ent

ra!e gC\'angeni" ((' Pretoria g-t·tH'Cill

l

^{llP 13}

Januarie . Aldau t· sond('r

, onden·raging aangdwu tut :IIei

.19-12. Op 12

:lll'i

19-1·~ mt

die Fort o p Johannesburg gt·-,tuur.

Jn .Junie

19-1'!

\\ ('l' n" huug-\·er- raad aangdda.

'l'ent~;;-••nc·cm

ua Pretot·ia -.e l-:"l'\·angcni>- op

12

Old ober

J 9-1'!.

Hoog\'errn.ad-

J.Ia~ teruggt~t

rd;. Tt:

liuffit·-

fontcin geintt•rn(•tr op

:!!)

:lla::trt

•• 19-t3. Op 30 :\ugu,tu, I !H3 formec l uit clic· S.A.P. ont-.lann.

Tan-. 1\'Cer

o~

' ryo:

\'OCt.

,Ek

s al my mcde-Afril•ancr ,\ie in die sfecl; lnat nie en hom JliC ann die Yj" Hild uiilc wt' r' nif'."

.\ , die muab.taf wat dit· Op- pu-.i-,ie-(lrg-aan gt• brui!' om die pn·-.ra,ir van mini1<ter" t•n an- tlt•t·

L. \'.

's It• llll'l't. nl. die ann- tal tu c-.pral;r wa t hul lcwer. op lli1· Oppo-.isio.>lc•ipr ,. elf topgepas

\\ore

I,

,.laan d 1 ·.

0. F.

i\lula n m:nu· 'n

]lO\\'l'l'l'

figu ur. M<'t sy I(Ut'il-:"c 38 l o!'"Ji ra l•c staan hy 29stc op uil' parlemcntere

prc~ta,.ie-!ys.

:\lnr. Hofmeyr

!:>Oil

dan byna 5 maul "ovt•o!

prt•,.,t<·t'r het soos hy e n mnr.

Cl a rlcson

byna

t wed;eer soveel.

E n

IHIOIIOJ>

sou

st·stinn

l ede

\'au

clr.

i\Iuhtn

sc cic Jmt·ty dan rnee r pr1·stl'l'J" het

a.-,

hy wat hulk Icier is!

Vii· die Opposisicparty as so- danig hou die aanwending \"an die tocspt·aak-maatstaf heerlike implil<asies in. Volgens 'n ta- bcl

111

d1e blad hct die R ege- ringspat·ty se 89 !cdc gcmiddeld 15 tocspral<e elk g-elewer ten\'yl die Opposisieparty se

-1-1

ledc gemiddeld 35 toPsprake elk ge- lewer het. Dit betel•en dat in dieselfcll' \'erhouding wat die party Sl' lede in die parlement tocneem. die gemtddeldc toe- sprake per hcl afneem

H i<'ruit moet llll ' ll>- aflei oat hoe mccr lt·de dif' •O[•posisi<'-

part,r

in di e parlt' nwnt gaan lo·y.

hoP

mint! Pl' toespral;e eU;:e

lid ~aan

heHt. e n gevolg- lil< ho!•

M\

aldH•l' eli!' party g-aan

pt'(•,.I<-Pt'~

Die hdc sto>lsel \·an Opposisie t•n HPgt•t·ing i-, scker op hil'r<lie

go

r oo t waa rhc·id ):"eba""('J'

~

\'ISJE{1 SE

SIRIH~L

Uic Regt•t·ingsparty met sy baic !edc en min toesprake per ltd presteet· swak en hv lwm

tot

'n om·et·mydehke \·al. Die Opposisieparty. daarentecn, met sy min Iede en baie toesprake P<'l' hd prcstecr geweldig en l<ry gevolglik ·n weh·,•rdtende kam•ie om 'n sla:!;'gie aan be- wind te kom totdat hy weer op sy beurt \'al.

En

Ml

hou dic· ,-i.,ieusc sirlce!

aan: t·l'n , -ir jon. cen \ir my.

t'("ll • • •

Ott• dcrde sitti ng van die negcnde parlement is op hande.

\\'at snl die sitting oplewer?

STEJIREC J IR DIE 1 \ A T UUEL

.,Die

~asionaliste

het 'n stem, Pirow se Xuwc Orde-mcnst• het 'n stem , die lede van die Osse.

wabrandwag hei. ' n stem.

,.Hiet·dic pat·tyc hct gewcie r om t e vcg \'il· Sui<I-Afril<a. Die natUt·cl het ge\'('g \'ir Sulci- Afrik a . \Vaarom moct hy nic 'n stem he nic, wannccr· die ander wat gocdgesind lt? enoor Hitler was stcmgcregtig

i~

?"

So sl<ryf Arthur· Barlow's Weekly.

[(OS . ILLEEN I\' S .A . Sl\ - lARS

Burnstde's \\'eeldy skryf

dat

luidens vt'rl<larings

\'Uil

sy

hc-

riggewen; in aang1·cnscnde sta- te .. Suid-Afrika allt•t·n, van a!

die State up die Af1ikaans••

\'aste!and, aan \'ONist•l!>l<aarH<·

ly."

V.S.A. Hou Hand Uit Vir £75 Milj.

Onvct·wag-s

~n

snr'

~oo:; 'n

b!iksemstraal hct Anll'l'ii<a \'Cr- lede wee!< sy arm

u

i tg-cstrek en sy hand bal< gchou vit·

.£7f\

mi ljoen . Dit sl<uld S uid-Afri ka

\'ir bruikleengo~derc wat

gedu- rende die oorlog gelcw,•t·

t~. Ill

dre \·orm \'an kt·ygstuig- Amerika hct nou sv r<•l<ening ann ons veldnHtat·skalk

sl.'

r·ege- ring gestuur Hocwel gent•raal Smuts \'erled,· jaar in die par- kn.cnt herhaa!delik op l<ntick en ondenTaging die \'<•rsl'l<t•ring gcgee hct. dnt 'n t·ekcnmJ.. me teen S.A. gech:bitt·er sal word r:ie, aangesien Engeland vollc

\'crantwoordelikheid aannuu·

Veldm. Smut:; sw yg nog

s t eeds soos die gt·af oor htcrtlic onverwagte en

kaanse rekening.

reuse Ameri-

.. In Portugees Oos-A fdl ; a was daar· nooit. cnige tekor·t nie en selfs gedur·ende d ie oorlogs - jare

was

daar ·n oorvloed aan wit b rood. Daat· was nog nooit 'n tei<Ort aan botter, vleis. rys, tee en byna al!e andcr voedsel - soortc in Noord elike of Suide- lil<e Rhodcsie, die Belgiese Kongo of Angola nie."'

VIES V IR

PAWfYPOLITIEI\.

Burnside's Weekly skryf dat die gcwone man maar

'n

swal<

dun!• hct van di e politici en die politic!< in die algemeen.

,.Hy het al so baie beloftes wat nie tntge\·oer is nie, aange- hoor en

~o

baie bittere teleur- stcllings en \'enaad was al sy lot dat hy tot die ge\·olgtrek- king gekom het dat politick

'n

speletjie

is

waarin sy enigste aandeel is om elke paar jaar 'n stem utt tc b ring vir een of ander indiwidu of party."

V!ugtelinwe K uier Nog D..ekker

Die Suidcr·st.em (die blad \·an

wic

die bene waa'rsl,y nlik so lank is dat hy geduri g wyds- bccn oor die see kan staan ), wt•ct aan sy lesers a!{ \'Olg mee te dee!: .. As ge\·olg \·an die feit

dat

die Europese vasteland, be- halwe Franluyl< en die K eder- landc nog nie oopgestel is om landsburgers wat as \Teerr.dc- lingc in ander· werelddele \'er- keer. terug te

ont\·a:-~g

lite, en weens skaarste aan sl,ceps - ruimte. sal Suid-Afrika se

\"t'f'C•mdelinge wat op tydelil•e n•rblyf die time binnegelaat is.

of as \'lugtelinge in die oorlogs- Jar•• die land binnegekom het.

\\'aat·sl<ynlil< nog geruime

tyd

in die Unie moet bly,·•

\'onrb beduie die blad: ,.On- dt•r di!• vrecmtl c !ingc

i~

daar

unh .Jodt.}·''

BLADSY VYF

W. Voigt (Edms.) Bpk.

Fabriknnte van

Kelder- en Besproeiingsmas j in erie

Bus 10 - HUOE.l'I(OOT, K.P.

~&§IID&WOC

J' ('rrig J'oll•.vlie11s

1

Lcning-s vir g-esalarieerdc pcrsone verl<rygbaar.

T<-rme uit<•r,

hillik.

RAADPLE EG

SARBAKJi

PAA.RL:- J>o!'.bll1< 266 WORCESTER:- t•o,.bus

57

JL\APST:\

D :-

t>u,.,bus 2387

MEUBELS

PRYSE STYG VINNIG

KOOP NOU!

Ons hou alleenlik gocie kwaliteit Meubels in

voorraad

Werda

Meubelhandelaars,

(EIENDOMS) BEPERK Groote Kcrlcgcbou -

Uaapstad

V ir Deftige Ta bberds Twee-stuk Rolcke

en Somerhoede

Kom sel<or oors na

~

DIE DAl\IES-WINKEL PAROW

WYNE EN BRANDEWYN

AA?\'DAG!!