Die O.B. Jaargang 5, no.25

(1)

ls~H

g

rl< in plans tc vcg in tjies '!

)

rits

fees

•·cr.lof om it ilio go- Duitsluml 1g, ls tleur hand go- ing is go- istcr vuu

onlangs planne m om Britse

·an Euro- Geallieer- tid-Afrika

>rge word r die doe!

: regering

~uid-Afri

mens tot L die re-

?er nbuis t toe hy u·opa gett'ing bet 1g gehad

1ksies

van die lnsics in ,elpo!>isio B. van 1

t 0{) dic- l)<yn het.

ncnso op rlcoop on cct voor

vcrbiod d of oni-

;1

g

>-

k e

~

t

,..

~

OR

I

, .

~eret,-istrccr aan llil' H.l'.l\.. as 'n Nuusblad.

flQfj~·-

f;f~'

/'·~· )

~'\

·~·:~-~·

~ :·~_,·.··\ .. i:

.·i!jt~Jo

fide Jrg. Kaapstacl, \Vorm;dag, 15 Me1 1946. No. 25.

IIDii§ ll~f.t§

Die K.G., dr. Hans \·an Renf<- burg, doen die vo!gendt• \'er- ldaring:

,A.s twee dieselide doen dan is dit tog iets anders."

Die speurders was by die Ge- bicdskantoor, Joharmesburg, en wou \Veet of hullc icts w~:ct va:1 dreigemente wat Sersant-:\Ia- jonr Jock Isaacowitz. s~kreta

!·is van die Springbok-Lrgiocn oor d!c telefoon sou ont\•an~

hct in verband met hul aanhit- sing teen die O.B. Ons k::mtoor hlot natuurlik ~.Iaan·an r.iks ge- wect nic. Ecrstt.:ns is ons ni·~

&IID&l~rr§

n•rll'!lt· jaar. waarin l1uUe bc- -.Juit lu·t dat !tulle .,\'an Rens-

bur~ en "Y generaals" aan die lamppah· ,·an Johunnesburg- gaan hang t'n diP lyl;e in wind c•u "I'Pr laat ontaard.

Ons hct nie na die polisie gc- h:ndloop nie ons het net die

\\'a;; \'t·r~tPI'I< en die polisie hd nug- mindrr na ons gehard- lnop.

:\la:~t· 'n ht.•\Vt:-.~r<.!c tt~!~::oor:- bt.:clr~it.,.'ing- van 'n Joo<! .. . Hja~

boer. dat',; idf< andl'! s. zoa!s

ce

hurg·'ntl't)Ste:· 7.Pi !"

.,

~~AA .

'

~(Q)~~(Q)@~i[E liGlEV@LE~

fiD

Offer Vir Britse Sentiment

Ouden') I daar iu Suid - \ frikaan,;e

~tede

tougt':-.laa n wm·d om skaal')'i , .• ,.,d .. • ·l!" norte iu han de

tt·

kr). en daar in

~onuni;;t• ~t·vallt'

nif' ccn::;

tougt-.,taau kan '' m·d u it·. mndat d ie toonbm1k('

f't•nvoudi~

)'it'l..<•n' ware glad nit' aanhit'd u it•, 'ind d aar 'n nie-amptcJik•'

ko~uitvn('l' rw

Groot- B rittaujc plaa:-. op l't'u:-.t'-"k<tal. t\ a bet·ekcning wo rd daa•· m a andcliks mf'er a., 'n mi)joc>n pond voedsf'l op hierdie

wy~f' uit~<~y<H'l'.

Iuder daad word daa•· in d i(• spesiaal ingcl'igte afdt-l i ng::- vir· kosver-

~cndiu~

na Rugcla ud i n di4'

~ront ~tf'dclike

win k cls

tou~C!;taan

om hc- :-;tt·lling,.,

h' plaa~

, .• ,.

paJd~ie:,

wa t oor see gestum· Jnoct word.

'n Verslagg-ewcr van Die O.B. wal in Kaapslad navraag gedoen Jwt na hierdil! l'osuit-

voc~ hct op lang louc 1nenRe afgel<om wal wag op n beurt om lml bestdling te plaas Vii' die uitnH:rp:tl<loc Onder diP J,:Q<,-.ourt(• \\at h,\ hic•rdit• tnun- banl' bt•.,t••l J,an word 'ir in\\n- nel--. in }~n~PI:tnd. j., daar "at nic· our tfio· ~''\\ ono· tuunhanl.:

g-el.:onp J,an \\ urt! nll'. l>ii -.In it ondO'r :uull·n· in .. uilio•t·. lli.-

::'f'Won~· Jllihlit·k !,an -.It·~-:..., h~

'n ,aangename halfuur"

deurbring in die uitsoek van goedere om oor see te stuur' Da.l hicrdie voedsel net na Groot-Brittanjc gaan, blyk uit die adreskaartjie wat een \'a.'l

die groot winl<ds laat druk het.

Dit if< net vir in\'ul .:n daarin is by ,·oorbaat aangeneem dat dit na die ,.Vercnigde Koninl<- ryl;:" ~a! ga.an dcur dii· \':oordc ,.vnitccl Kin;.:dmn" klaar op die kaartjie te Iaat drulc!

Yolgl'n'> ·n mPih'or>lin~ \Un

I

^djc

1\a.ap~tad.,l'

posl<antoor

"onl daar mrutntlclik>. 80,000 1 VOC'd...,clpaJd,it·:. 'an nil• mC't'r as

gewoond nH:nse dre!g nie .-n twe;.:dcns is hierdic J oodS<' mcncer ook 11ic bt·bngrik ~c

nocg nie Ewcwel. vo!g,·ns bc- edigde verklarings \'.'aarmee hy na die poliSH! g~hardloop het.

is hy gcdrcig-g.:~word, per tek- fooJl.

Altemit "rc Hra18we Brood

!'-C\\ c pond die lnntl uitgcstuur.

Dit gt•ld net vir 1\uap.,tad. An- der groot Rrntnmu; soos Johan- nesburg, Prl•toria, Bloemfon- tein, Durban ~·n Pi<•lermaritz- burg maal< hul t•it" pal<l,ics op vir regstrecl,~c \'('l'~t·nJing. A ...

Iiaap~tad a-. maat.,taf gen<·t"m word, bdt'l,f•n dit dat daar me••• a-. ·n miljnt n pond a.an

\'Ot'd-.l'l maatHh•Jil,.., di•· land uit- gt·\·ol'r \\oll'tl, o'n tlat 'n baio~

;::-mot tlcl'l iHt'l'\ an hE'..,t:l..ln uit..

l•o""'lllrto• \1 aaraan drl' l niP ...,P.Jf 'n telwrt hl't.

\'ergclyk cgier hit·rdie poli-

... ie-onthubin).:' oor bt'\\ et•rdt• tl'-

lcfoonbetlrrig-ing--. 'an 'n Joud-;p nab:y-liommu11i..., met dil' OJH'TI-

ban; opruiin::;- I'll Jw,lui t \':lll

'n sklre 'an om t•n hy diP 20,000 1\:ommuni,(c· op I .'ll'i

Suikertekort En Marmalade

Die \'oedseUwntrokur lwt dil'.

publici; in die Hwruit ... ig- ~l' ... to·l {fat die tekort aan .,uil"•r in die komende jaar .... aJ 'oul'f- duur as gevolg ,·an dil· druogh·

\\at daar in die ,.,uiJ,(•I'J.:'I'bil'llt·

,·an ons land gchcE'l'" hl'l. Hy het verklaar dat gcen :mil\e1·

.aan nuwe winkcls vcrsltaf :ml word nie en dat die stelsel vau rantsoenering soos t.;~ns deur die winkels toegepas, sal voort-

<luur.

Gedurende die afgclopc jam·

was suiker so skaars dat l'll;e huisvrou slegs 'n pa.ar pond suiker kon bekom en clan is dit Aileen aan \'aste klanclisie n'r- sl;af. Die skaarste "a>. nic tc

"yte a.an droogte aUccn ni<•, maar is veroorsa.al> dt•ur dil·

rc~cring se gcwc·tenlose uit-

\'oo·r 'loan hierdie produl;. .\an :t:ogeland is daar gedurcndc UHS soveel as 72,378 ton ~ui

l.:~·r teen \ ermindertle pr~;; '('r-

t-l.:af. Volgens bcrigte het En- gdand 'n groot dee! \'an h.er- die suiker gebruil\: vir die maak ''an marmalade wat weer na ons verskeep is. En hierdit·

marmalade word weer r10. En- gcland tlitgevot!t· in die vom1 van gcskcnke deur Dritse pa- triottc in die Uni.:::!

;»."'.::.·;oJ-· :g~

l>ui-,t•ntiP KapPnaar,.. moet dce::.- dat· Ml tou-,taan in die hoop dat hullt· 'n ll:thH· hrcrodjic in handc :-at l•r,\. )l!•t•-.tal b dit net die

\'onq)unt \\al geholpc raak Die tnu gaan rondom die groot bioi.:

g'('h(IU('.

.• Ui(· guud

Yan

d ie Hand gaan in die

~akke

'a n tlit'

Lond~n,o;c

kapita-

1

, Ji:- -

maar

die m

vn~tof

i n dif' Ionge 'au d ie

~.A. , lll)HWf'd.:t•t·.~· -

(Die

! 1\. .(; _)

STAATSAM PTENARE ONTfVREDf

PRETOHIA. Uie aanlton- diging \"an die nuwe salaris- sl;ale vir staatsamptcnnre ver- wek algcmenc ontcvn:dt'nheid in die gelcderc ,·an die staats- amptenare. ~·cral ccrstl' graad en senior klerke.

In Prctona waar die ~"Toot

ste gros ampt-.;t'are ,.;"•rksa:t:n is, heers uitcrste teleurstdlir.;.:- oor die onbenulli"e bcdra.::-~:,~

,,-at by hull~ ~a1ar!~sc g .. :,·o~g

is. Gevorderde klerk·~ ~et b.v.

uitgewcrl< daL hnHe on•ler~l<l"ic

salarisse met ong-cn:: ~:· JIJ - per ma.and vcrm<'erdcr.

Ecn SL'nior c n~ptnn·1a~· hf~t t:iit ,·crhog-ings beskryf :ts sk;t::dc- lil:.

Drie eers.:t>graad '>lcrt;r I ct onmiddellik ltul bcdanl<!nt~s in- g':!dicn en n<>. v~rwag .\·o:·d ga<•n talle junior sowcl as semor l;lerke die di~ns \'Cl'h:l". ·-

(Eill Berig.)

wy~l' van uitsonucring 'n lou

\'OI'lll vi•· l'llil<t'r de<'Sdae. Ori- g-cn-; \\ onl Mlil,er no•t aan \'Ustt·

ldanclbic 'l'r-.J,a( I'll dan op !.O

'n g'l'l'lllltsuo•nt•t·rtl!' -,)(:l;l) uat hui'-J;t::.innt• ':Ut ',\ f I'll mN~r

mcn.,t• maar· -.n•. t't'l a.... twE'e pond per \H·•·l' nnl\ang.

Daar· is dar· oo~> dcur n kl~rk

in d!c gcskt!nl{t··afdt!ling l.·rkc·n cr.t die pro· !nk wat die meeste gekoop "'' 'rd ,·ir verst·t:ding na G::oot-Br:ittanjc ~uil;cr is. Die winkel \'crskaf 'n .~cdi·ukte Jys van pakkics waaruit gcl<il's l<an word. Vocrh~···ldt· \·an dit• pak- kies is o.a.: I x :! pond appd- kooslmnfyL, J r>ond tlrn<·Vnlgtc, 1 pond suil((•r·; l pond ht't''-' h•...,, 1 x 2 pond pruunlmnfyl, 1 pond l<alfsvlei-;, 2 pond g'<'lllt'ngde d1·oevrugtc; 2 jcll~<'S, ',~ lwffic.

Een \'an die gnJOl~l,• winln•ls in die stad h~t ~0 \·an hlcrdie soorte pakkit.:s opgt-nwak uit verskillende voell!'~;boort,.•. Dil•

meest~ van hulk b,•,·at \ ll'i~.

maar net twec pal<lttl'~ hit•n an be\ at suil.:er. (·n hull!' g"l'llil'l die grootste aft rC'l;.

'n Sapa-bcri .. • uit Johan- nesburg 'u1t'!d troucns ool< dat ' huis\-roue by die ecn loon- bank staan l'll Ida(' omdat hulle nie ,.SUII<er, tell en brood'' l<an !o·y nic. maar dan stap hulle oor na die afdcling- vir uit\'oerpakldes waar hullc

Laat Johan Hefer

u help om Blakende Gcsond·

heid te ge.niet en 'o Mooi Geboude Liggaam met Reuse•

krag te ontwikkcl.

J~t .. rltn); A S. lA)UW, Jnr.. vnn Ohvlen•ho~k. =':t.tal. skr~•r: "\'nn,:~t ~K U kur~U"~ Ot:t'm he: ('k nrJ~ ~Cl'O V~:

i<OUC ~chad nle • n m>· l>ootp~ne het

v~rdwyn. .My b()r!-lmn~t hct. m~t. 6 dm.

v~rmerr~ll'r. my bo-nr:n m~t a dm,' my ho·hcnc mrt 5 ~tro. 4':'1 my ku.:t· mt"t 3 (tm. Batt." dankte v·!r u fnter~~.::uute

kur:iU.:J eo raad."

hl.lhL'-'<l; \'JR \IA'i'i \.\ .... t::;;"Ha;

OlDT~IUJO'I.

\1'\KTE KI'K';IIS J'\' 1,£-,0l'.lllll:;lll

\'lit J) \.\1 t~:,.

...,..._f') f vandag om nndere )}('KtlfHh·rh('l.l~.

JOHAN HEFEIR

Bus 3-!94 KAAPSTAD

AlDIE:-. SI~ DBBL Omdat <lit uit d1e ao.rd \'llll

tlic snak hoofsaaldik rylH~s i~

w:tt so kwistig is met. hul gc- skenkc, I<Om dit clanrop ncer dat hierdic be\'OOrregtes, wa.l ond·'r die heersendc slclsel van winlwlt·antsoen 'ring wceklil<s lntl \'Olle l;wola. aan skaars

\'oedselsoorte by hul huise aJ.-

.:;ekw,~r luy, nog \'an die hic-

tjic anmyp wal \'ir die arm

n~n.n l·n kontant-kopcr bc:-;kik- lmar :.:•·st~l word Hit ga.an n11'1

at 'an hul d1· \ oorra.de niP.

nr:tar \:tn tlic \oorrade \\at af o•n lu1· our dtl~ toonbank aaDf:'l'-

hit·tl \\ord aan die lang touo lwntant-l,copc·r" - merended-, blanl,t•..., ':111 di .. arm l;la ... .,se en

l,lo•urlin~t·. Hit is eintlik huUe

''at dit• uffc·r \ ir Groot-Brit- tanj•· br·ing ~

A~ daar \'<'rdcr m gedagte

;t'hou won! da.t Engeland nog

nit~ Cl'lls hrood rantsocnccr nie, maar nog volop Wltbroocl eet, clan lmn bl'Scf word dat die Unie-bevolldng 'n swaar prys uit sy lw.ngc voe<lselvoorrade betaal vir blotc scntimentsbe- tuiging van 'n l<lompie wclge- 3tddc Briltc.

~ ~·

,..

_ .... .. ~ . ..-'·

-.,«;<:, '

)<>

J()IJ \ ' HEVER stuor my asse-ouet, aonder ~i!rpUJrttng, ~one beeondrrbtde omtrent u kunu:t.

:-;u:tm (llnr., !.lev.; MeJ.) .......... . . ..

A·~r.:::

'

(2)

'

•

·BLADSY TWEE I9IE O.B., WOENSDAG, 15 MEI 19{6.

®@Lr®~JP ITITil riDrr®~JJNHr~

w ihr @®ilcilflrm~~rn.ro~llnilll~

Onder die opsl(rif ,Fondsd ag 19-Hl" het Gl'bied F. (.Noord- Transvaal) 'n netjiese brosjure uitgegce wat 'n oproep bevat vir die insameling van fondse. vir 8 Augu!>tu~ ,·anjaar .

Saam met etlil'e afdrukkc van O.B.-parades en -funl<sies , be\·at dit 'n oproep van die ge- biedshoofvrou, genie. C. W. Rautenbach, van die Volksorg- leier. genl. G. Cronje en van die gebiedsleier. genl. H. ;.f. van

<ler \Vesthuizen.

,.Dit is vanjaar op 8 Augus- tus agt jaar geledc dat die simboliese Ossewatrcl' 'n aan- vang geneem het vanuit Kaap- stad. Gedurende die agt jaar wat verby is, het baie dinge gekom en gegaan. Die Ossewa- brand\>ag het gelwm en gebly.

want die roeping en taal' ,·an die Airihane•· is nog steeds daar," skryf genie. Rautenbach.

,.Die Ossewabrandv.:ag staan nog steeds in diens om sy doe!

te bevorder. Dam·om het ons

v~;ymoedighcid. om op te roep tot steun, ook gel<Ielilm steun aan d.ie Voll<sbeweging wat in

<liens wil staan van d.ie hele volk. Ons plig is om ons hand diep in ons sak te steek vir die Volksbeweging wat in diens van die voll< beweeg in die rig- ting van sy bestemming."

In verband met die viering van 8 Augusttus skryf genl.

Van der Westhuizen: ,.Die O.B. sal voortgaan om te st1-y vir die algehele '-rywording en blywende voortbestaan van ons I

volk. Ons vier ons Beweging se verjaardag; ons gedenk die verle<le; ons besin oor die toe- lwms wat voorle." ,.Gee u hand, u hoof, u hart en u trou, en die oorwinning is beslis."

,O.B.-dag, die dag waarop geld vir die instandhouding van

die O.B.-organisasie ingesamel word. is die dag van die vrou omdat dit deur· die vrou ingestel

Genl. H. l\1. v. d. \Vesthuizen.

is en omdat sy met geldinsame- ling veel meer as die man kan bereik," verklaar die Volksorg- Jeier in hierdie brosjm·e. .,Die vrou neem op O.B.-dag <lie voortou en sy byt die spit af maar sy moet getl'Ou deur die man bygestaan word."

,.Laat ons ons kragte inspan om geld in to same! ( nogeens duisende pondo), want d.aarson- der l<an die stryd nie gevoer en d.ie oor\\"inning nie behaal word nie," sln·yf genl. Cronje ten s!otte.

Soek A.frukaners

OUiJ Duff~dand

Lede van die Unie se verde- digingsmag is tans besig om in die vr:oeere Duitse mililerc hoofkwartier getuienis in te win teen die Afril<aners wat gcdur·ende die oorlog in Duits- land verkeer het en vermoecte- lil<, \'olgens bewel'ing. die Duit-

~c oorlogspoging cp een of andcr manier bevord~r h:ot. Aan die hoof van die swartlys van .. oor·Jogsmisctadigers". i::; dr.

Eric Holm wat geclurcntle die oorlog oor die Duitse radio na Suid-Afrika uitgesaai hct. An- der persone wie sc Ioopbane nagegaan \\'Ord, is soldate van die Unic \\'at na hulle gcvange- neming hulp aan die Duitsers sou verleen hct.

Ondersoek het tot dusve1· nog net in die Franse. Amerikaan- se en Engelse gebiede plaasgevind omdat die Russe geweier het om die l<ommissie van on- dersoel' in hul gebied toe te laat.

K Hop JUffe A.rnder

!BO<OJaffe

Mnr. W.

J.

^van ^Aardt,^jr.,

Kliprug, pos Banhof, EmH~lo, skryf na aanlciding van 'n ad•

vertensie wat by in Die O.B.

geplaas bet in verband met aartappels en boontjiesaad dat Die O.B. aile blaaie klop waar•

in hy nog tot sover geadverteer het. Hy het 'n toets gemaak tussen Die O.B. en 'n welbe•

kende landbou•weekblad en ,die gevolg was dat Die O.B.•

lesers my die meeste onder• steun het".

Dit is die soveelste bewys dat Die 6.B. vandag die beste advertensiemedium in die land vir die Afrikaner is.

Die lKoiPJer§lb((])ntdl BeiPJerk

(Geregistreer onder die Maatskappywet 1926)

()

Hierdie is nie n prospektus nita maar 'n aankon- diging dat ons nominale kapitaal nou verhoog is na

~ 1l

^S)

(Q)(Q)(Q) 9 C{J)(Q)(Q)

JKOPER§BOND hied aan:

1. V eiligheid vir u belegging.

2. V erspre iding van u beliegging.

3. Goeie diwidende.

Met die verhoging van KapitaaB word 50,000 ,B" aande8e van £5 elk aangebied.

1 DR. F. J. KRITZINGER DR. J. H. PIENAAR DR. F. F. BORCHARDT J. N. B. SCHABORT G. T. ROBERTSON

DIREKSIE :

DR. C. J. S. ~TRYDOM

J. J. ACKERMANN DR. H. J. LUTTIG

DR. F. D. DU TOIT-VAN ZYL

Shryf d@d<effok om ptro$p<ektu5> <iJJ<OJn:

fDDf SfK !P§IE1' AIR US

])ie ]K((])per§lb((])nd lBeiPJer k

JPO§BU§ 8363 JOHANNESBURG

il®rril~11ll&l LH1~11 ~unrrJlDilDn~

~o£ ~3)~@ l¥bJITJJo ~Jk@fl@J

lerland wat gedurend.e die o01·Jog onsydig gebly l1et, het sy finansiclc jaat· mot 'n sur- plus Yan mccr as £2 miJjoen af- gesluit. As gevolg van die be- Jastingsvermindl'ring wat voort- spruit nit d.ic gesonde finan- siiHe toPstand van die land omdat hy gccn oorlogsh-uld het nie, is clie belasting met

£3.662.000 verminder.

Die huidige begroting wat ingedien is, maalc voorsiening vir 'n bedrag van £3 miljoen

vir noodleniging in Europa.

Daar is vandag min Iande wat aanspraak kan maal' op so 'n gesondc finansiele posisie soos lerland.

Die Unie het volgen~ die jongst.e besldl<barc syfers 'n oot·Iogslmld van mecr as .£540 miljoen waarop ons 'n rente van £16 miljoen per jaar be- faa!. Uit die gegewcn~ blyk dat ons Jandskold sedcrt !\Iaart 1939 net mooi verdubbel het.

Ons slmld het toe ongen:er .£271 mlljoen bed.ra.

~~¢~¢¢~~¢¢~¢~¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢~~¢0~00000~000~~

u ST HYD IS 'N STHYD TEEN DIE GEORGANISEERDE PERSMAC U OORWINNING WORD BESPOEDIG DEUR 'N BELEGG ING IN PERSKOR Skryf aan Die Sckretaris, Posh us 14·1 1, K aa1 >stad

~~~0~0~0¢¢¢0000¢0¢¢¢0¢¢0¢00~00¢0¢0¢0¢0~0~00~

§ement teen

JErrn Brood!

Berghaurnge

vir V arke

N adraai van V ermor §ing

Die i\Iin.ister van Gesondheid. en Behuising het ,·erlede

\\'CI'I< in 'n verl<larillg oor die woningnood gcsi"' llat ecn van die ernstigste beperl<cnde faktore in dio boubedryf d.ie tekort aan beton is.

Die meeste van die tekorte wat die land vandag onder ge- buk gaan, is toe te skryf aan die spandabelheid tydens die oorlog. Voedsel en voorrade is op ongekende skaal uitgevoer en ook binnenslands vermors.

So by voorbeeld was daar tydens die oorlog 'n reuse mili- tcre kamp naby Barberton. Uit blote vervecl<lhoid het die soldate van hicrdie !camp groot wapens van hul ondersl<eie een- hede teen dio berge uitgele met semont. In 'n kort a.fstand is daar ongeveer twintig van !tier- die "it olifante wat elkeen nagenoeg vyftig saklties sement bevat. Dit is wat Barberton betref. Hoeveel sement op hierdie wyse in ander dele van

die land en die buiteland ver-

mors is. kan maar net geraai word.

BROOD VERMORS

Dieselfde geld vir voedsel.

Mense in die omgewing van militere l<ampe verklaar dat vark- boere floreer het deur vragtc- vol brood, l<aas, ens. wat in die vuilgoedbald'e beland het, weg te ry vir hul varke. Rectls in die stadium toe d.ie regeriug dit nodig geag het om 'n verbod op witbrood te plaas, was dit nog die praktyk in militere lmmpe hinne d.ie Unie d.at onverant- woordelil'e elemente net die Iwrsics va,n die brood. afsny, dit dil{ boplak met botter, en die res van die broo!l en bottcr in die vui!goedbak gooi. Vii· die volgcnde ete word nuwe brood en nuwe bottcr verslmf.

,.Dit is geen wonder dat ons land vandag deur ·n hongersnood geteister word nie," het 'n persoon gese wat van hierdie vermorsing !<ennis dra.

J.NDI:i!:RS RLA .BY V.V.v . - Die regering van Indie het besluit om die saak van die Suid- Afrikaanse lndierkwessie aan die Verenigde Vollte-Organisa- sie voor te !e. Politieke !cringe in Londen is die mening toege- daan dat die voorlegging van hi?.rdie kwessie n.ie besondere steun binne die Britse Gemene- bes sal vind nie.

NLAo Met D..of U tn1 T trotnJk

Van die politieke gevangl'ncs in Pretoria. is daar 'n aant.al wat hul tyd deeglil' ultkoop met stud.ie. ]}fnr. Willie ,·an Rcnsburg van Bloemfontein het vorlede jaar d.ie slui1telil{e d.eel van die graad J.\·I.A. in el<ono- mic met onderskeiding afgele.

Twee van sy vriende, Freddie Venter en Boeta Fourie, het onderskeidelik drie kursusse vir die B.A.-graad en twee vir matriek deurgekom. Laasgenoem- de het net std. ses.

As mens die omstandighede waaronder hierdie jongrnanne verkeer. in ag neem, kan hulle slegs bewonder word v1r hul moed en prestasie.

Die volgende bocke word deur hulle benodig, en indicn iemand daarvan het om af te staan.

kan aan die redal<sie geskryf word:

Haney: History of Economic Thought; Lester: Economics of Labour; Boga1·dus: A History of Social Thought; House: The Range of Social Theory; Queen.

Bodenhafer en Harper: Social Organisation and Disorganisa- tion; Knight: Civilized Life.

,As d ie volkswa dan te stadig d ie opdraende u itgaan, sit jou skouet·

ook teen d ie wiel - en stoot h roe r, s toot! " -

(Die K .G.)

GEBRUIR DUITSE PRO- SESSE: Sedert verlede Ju.nie is die Ameril<aners in Duitsland besig om inligting in te win in verband met die Duitse meto- des vir die verwerking van hout en die bereiding van newepro- dukte soos alkohol en voedsel- gis. As al hierdie gegewens ingesamel is, sal dit op die Amerikaanse nywerheid toegepas word.

1.

[

I

r

,[

I

[

l:'

"' . ~ ,

~ iii

-

~:

" veil plig ons ska tal sed• as : net

op ber!

eni~

F. plat sien seri wer 0 go\\ ma1 ons Nat van

SOil

met van Jan op geh betl die 1 ver bla1 hui. d.io kin son bla; ver 194 blru nat Die pia Ho• kin gw mu hui sen 'kes

(

he kin

r =--

(3)

L

n

·a.

at 'n

OS

ii.e (n lO te

~k e-

h

lt. er

~

=

~s '1.}

'P .n

~t

cl

)-

c .

ie

~t ir t- 1-

le te le 11

tr .d

:1,

rf

ic

>f y te

J, il l-

·;~

ll

e

·r

11

·:.1

>~

te d n

>- It

)-

l- IS .e :-

'·~

f

DIE O.B .. WOENSDAG, 15 l\1El '1.916.

§~rn~~ce I[ (Q) Jill fr ff @~ 1f 11Jl ~ ~(eJID

IE liD IL(()j k <Bl~n ze

§ !PJ ([])((}) !l'W ce g

Ons pl aas hie ronder twee foto's wat ' n skrille teenstell ing met me- kaat· vor m . Die een h o is een

V<m

vier geboue wat so pas in d ie naturelle -lok a sie van Kaapstad ( Langa) teen 'n koste van £21,000 elk opge- I·ig is en dee] uitmaak van 'n skema van 38 sul ke gehone waarvan daar agt h ierdie j aa1.· voltooi sal word . Afgesien van h iel'<lie gebo ue sal daar nog haie huise vir naturellegesinne gehou wor d op min o f meer dicself- de gr9ndslag.

r: . - ..

t !

)!

,_.,,

~Ik~\W® W ~rrrhlcroWJ®ilrm~ TIIID

rn~Thl unn~nml~

ROBERTSON NilE/EM !BIESlUUT

,.Ons hoor van bestaansbe- veiliging, van die blanke se -pligte teenoor die nature! maar ons hoor niks van die voogdy- sl\ap oor die blankes wie se ge- tal verarmdes en veragterdes sedert 1910 van 50.000 tot meet· as 350,000 aangegroei het nie,"

net mnr. A. L. de Jong onlangs op 'n vergadering van die Ro- 'bertsonse Belastingbetalersver-

eniging gese.

Hy het aangevoer dat die plattelandse samelewings uit- sien na 'n beleid van desentrali- sering op die gebied van Ny- werheid.

Ons kry nie nywerheidswet- gewing wat lwordinerend is nie maar wei wetgewing wat op ons afgedruk word, soos die Naturellebehuisingswet Ko. 25 van 1945. In 1938 het Robert- son 154 blani{e gcsinne gehad met 'n maanuelil•se inkomste van £6 en minde1· per gesiJ1. In Januaric 1942 i~ te \Vorcester op die SOOstc blani\C gcsin af- gekom waar, na die huishuur betaal is, £3 oorgcbly het vir die huishouuing.

Loonbcpalings maak gcen versltil tussen blanl;:e en nie- blani<e arbcid nic, maar die huisbum· is vir die blanke in dic reel duunlcr. Die bevol- l\ingsverhouding is op Robert- son 60% blank en 40% nie- blank; op 'Worcester was die verhouding teen die einde van 1944 61% nie-blank en 39'fr blank. Worcester moet vir 1.300 naturelle behuising ,-oorsien.

Die sub-ekonomiese behuisings- plan is vir blankes permissief.

Hoewel Robertson as bevol- ldngsverhouding 60-40 in die guns van blankes is, bou die munisipalitcit 25 persent (22 huisies) vir blankes en 75 pet·- sent (66 huisies) vir nie-blankes.

MOET SELF KAN BOU Ons wil die nature! nie by ons he nie omdat ons die be\·oi- kingsverhouding nie wil ver-

stoor nie, het mnr. De Jongh gese. Ons verlang na hoer loon- skaal-nywerhede met mense vir wie sub-ekonomicsc huise nie hoef gebou te word nie maar wat self kan bou; nywerhede wat ook die plattclandse seun in die geleentheid sal stel om as leerjongens tot ambagte toe te tree in plaas van hul samelewings te verlaat om in die grootitedc wed' te vind.

Sy \'OOI·stel wat sonder teen- stem aangeneem is, lui dat die munisipaliteit die regering \Ta om toepassing van Wet 25 van 1945 uit te stel tot tyd en wyl wetgewing ingedien word oor- eenkomstig die desentralise- ringsaanbevelings van die Raad van Handel en Nywerheid en dat intussen die blanke en nie- blanke be,·olkingsverhouding van die jongste algemene be- volkingsopname in do1·pe erl<en word om insypeling en infiltr·e- ring van naturelle te \'Oorkom. - (Ingestum.)

..

Ell\c gcbou huisves 168 naturelle - twee-twec in 'n kamer en op ell{e verdieping is daa1·

stot·tbaddens aangebring met warm water. Die waterpype wat gebruil\ is. is van koper - iets wat \'ir die private bouer vandag nie verkrygbaar is nie.

Op die grondverdieping is ge- mcenskaplike sale wat voorsien is van stallasies, tafels en elek- triese ysters vir die was en str·yk van ldere. Die vloere is uitgele met houtblolddes en die mure met wit teels ,.ten eincle meer lig te verskaf".

Die huur wat bctaal wor·d is

£1 pez· nature).

Die O.B. wil dadelik beldemtoon dat hy niks het teen die billike behandeling van die nature! wat na die stede kom en daar nodig is nie, maar· wan- neer· daar aan hier·die mense halwe paleise verska( word, terwyl hul kapteins en lwnings in hul eie gebiede aan niks meer as strooise gewoond is nie, ''an darem minstcns n~r

wug word tlat die blanlw wcr- l<en; in die stcdc, wat gcslagte lank gewoon<l was om in be- hool'like hnise te woon. dieself- dc geriewe ~a! out van g. ·Maar wa t is die geval ·?

Die tweede foto toon die huis\·esting wat vir die afgclope tientalle jare a! vir Spoorweg- werkcrs in Kaapstad \'erskaf word. Dit b 'n l<cttingreel\s

WAARD E

YIR REVOLUSIE'? - Die polisic hct 'n arsenaal van wapens C'n ammunisie van Russic- se fabril<aat· ffi die buitewyiH'

van 'Milt\a.n (Jtalii~) ontdelc On-

der die wapens wat ontdck is.

is 'n <lubbelloop-lugdoellmnon.

'n tenkdoPihanon, 40 swaar ma.- sjicngt•wt•re, 11 lugdocl-masjicn- gcw .. re, 20 outomatiese gewt•re en 16 gPwone gewerc. Daar was ool< 200 ldste ammunisie, twep ra<lioscndc·rs en twee ratlio-ont- vangtocstelle.

r van ldein hout- en sinldwisies waar·van tl.ie hout teen hicr·die ty<l a! so verweC"r is, dat dit t usscn die v;ngers fyngeva t word. Sowel dit• mure as die dald<e lek en baie meubels is al bcsl<adig hierdeur. Elke hui- sic bestaan uit drie hokkies vir· vet-trekke wat so klein is dat daar net 'n bed en klerekas in pas. Dan gaan dit skuur- slwur om daar·tussen deur te beweeg. Die vertrcl,ldcs is so donker dat die elcl<tricsc lig be- dugs aangeslaan rno('t \\·or<l om binnehant iets te bcken. Daar is Ian!; geledP al deur die io- woncrs aansoek gcdoeo om lui- 1\e in die da.l\ sodat die daglig lian hinnekom, maar sonder gevolg.

Die huur wat vir hierdie krotte betaal word is £2 lOs.

stuk plus lig en water. Die huise op die foto is nie die swakste in daardie omgewing nie. ·n Sinkgeboutjie wat so bouvallig is dat dit nouliks vir 'n hoenderhok gebntik kan word, l<On weens sy toegeboude ligging nie in die ]{amera-lens betrek word nie.

In hierlliC Iuotte \\·a.t denr die staat ,·cr~lmf is, mo<:t ouers tot sovccl as agt en tien l•indertjies herberg en opvocd.

In Langa, wat deur die stads- raad beheer word, stap onge- troude natm·elle met hul kaal- voete op parJ,etvloere in die

weerkaa~s~nde Jig van wit teel- mure.

\\'annc('t' word daar iets gc- docn dr die blanlie annes'?

BLADSY DR.IE

V I R GElD

Ooa Gee Nog Steeds Lcld.isg!

§.A. GRAFSTEEN- EN MONUMENTWERKE

(EIENS.) BPK.

W oortrekkerweg, l'tlAITLAND.

Dameshoed!e

^{o o o}

YIR WELKE GELEEN'l'IIEID OOK AL, U lillY VER-

SKEIDE~HEID BY

~

DIE i\fODEWINliliL PAROW

A.V.B. O.B

Lykbesor~:crs, Ornlsteerunakero, JJcgrn!nJsverseliera.n:rs

9!oomfoi!D.tel.n - ~

lSO~

MJEUBEL§

PRYSE STYG VlliNIG

KOOP NOUI

Ons hou alieenllk goeio kwaliteit Meubels ln ·

voorraad

Werda

Meube1handelaars9

(EIENDOMS) 6EPERK

Groote Kerkgebou - :ITeapsb{l

Wa!\i»!rll RfJ oml ijlOO\~Irn tt«illlaD

w~r~~

(EIEN.) BPK..

Posbns 220 - Bredaetraat PAARL (K.P.)

0

SKRYWE DIREK OM' ONS NmSTE KATALOGUS

0 Direkteure:

L. A. B. Bohlman - M. Bohlman

Gevestlg 1898

Th~~KAGJENT§UIP>

won: lViiOHm-~ronr

ll(AAP§T AJl) 0

lii.\3(;Qllng geakisd owm!~

~ marut~ oil

oooo v~

0

&ste lloo.roondo Pli'llOO

\ 0

MINNAAJI«

l&N VAN §ffiOOllli

.Pll==.r: GU9TAV !Eil1".il'ill:lm'

.,Die O.B." word gedruk dcur Pro EeclC<Jia-Drukkery (Ed.rru!.) &:perk, Stcllcnboscb vir dle efenaars en U!t- gcwcrs: VOORSLAG (Edms.) Beperk, Grooto Kcrkgebou 703, Kcrkplein, Klr.npsta.<l.

(4)

liKLADSY VIER DIE O.B,, \~'OENSDAG, ) 5 MEI 1946.

DIE O.B., WOENSDAG, 15 1-IEI 1946.

Op 'n stadium wanneet· die hele \\·ercld al belangstelling in die Neurcnbergse wraakhof verloor het, probeer die regerende party hier by ons soos met 'n laatvrug weer oorlogsgeesdrif by sy verbysterde volgelinge op te wei< deur die Ieier van die opposisie, dr. D. F. Malan, as 'n verraaier van die oorlogspoging uit te hang.

Dit js 'n kenmerl< van die partypoliticl< dat dit nooit of baie seldc 'n saak op sy verdienste behandel. Aile optrede word oor- weeg vanuit 'n propaganda-oogpunt. As die regering ·n regsaal' hct, kon hy al lanka! gehandel het -- en moes hy gehandel het, soos woordvoerdcrs van die H.N.P. dan ook tereg beldemtoon het.

l\faar dit gaan rtie Yir die regercndC' party om die hn.ndha\\'ing van reg nie, maar oor die mate van propaganda wa.t hy op die gewenste oomblil• l<an uitslaan.

Dit is een van die ongelukkige ge\'Olge van die pat·typolitiek dat die parlement nie meer 'n plel< is waar staatsake bespreek en beslis word nie, maar waar die een party die andcr voor die toeskouende oog van die volk bevuil. Lasterlike d}nge wat buite' op straat nie gese durf v.,;ord nic, kan hier straCioos geuit word.

En niemand spring dit vry nie. ·'n Paar jaar gelede het die Ieier van die opposisie dieselfde taktiek teen sekere O.B.-leiers aan- gewend toe hy die berugte Van der \Valt-verklaring wat niks met enige wetgewing of staatsaangeleentheid te doen gehad het nie - in die parlement voorgelees en dit aan die Minister van Justisie oorhandig het. Die Ieier van die opposisie is toe deur die Ossewabrandwag uitgenooi om getuienis voor 'n lwmmissie te kom gee, maar hy het dit \'an die hand gewys.

Die huidige episode is 'n hcrhaling hiervan met die Ieier van die opposisie in die rol van aangeklaagde. Onder applous van Stalin se nalopers word hierdic Afrikanerlcier nou met modder bestook, nio omdat die reg dit Yereis nie. maar omdat die wraal<- beleid van die r·egercndc party ten opsigtP Yan gcinternePrdc Ouitser·s 'n ,·oolcslcepn verds om sy wandadC' te bedek.

Vir die doe! word nou sogenaamde dol<umente uit die bou- valle van Berlyn gevis wat gedeeltelik 'n sameflansing van radio- praatjies uit Zeesen skyn to wees, en gedceltelik uittreksels bevat uit beweerde dokumente \'an die Duitse buitelandse departe- ment wat by die eerste oogopslag 'n uiters apol{riewe voorlwms het. As daar by vooi·bceld onder datum 22 :November 1940 ver- wys word na die ,1\'lalan-RI·nsburg-grocp", terwyl Ur. \'an Reus- burg op daardie tydstip a_-; administratcnr van <lie Vt·y!'ltaat ge- lleel en al buite die politick gcstaan het, dan word die hele aan- klag so belagl.ik as wat <li f politie!{-kwaadwillig skyn tC' wees. Daar Imn tog immers ePrs sedert J::muarie 19·H, die datum waarop dr. Van Rensburg Icier \'an die O.B. gcword het. ,·an 'n :\lalan-

Rc~rsburg-groep spral<e woes!

SAL VERANDER

Laat die gekose komitee sy work doen. Ons wil in sy be- vindings nie vooruit loop nie, maar totdat hy dit anders bevind, noem ons die hele voorval 'n growwe poging om 'n partyleenstan- der te bemodder - indien dit bemocldcring is, gcsicn die treurige toestand, met Iwmmunisliesc baasslmp, waarin diP oorlogmal;:ers ons land en die wcr·cld gedompel het. Die oomblil;: is t·ccds baie naby dat al.mal wat die oorlog teengestaan het, as die wyses uitgeroep sal word en diegene wat <lit wou, as uwas'c.

Moontlik moet dit dan ook aan hierdie dwaasheid toegeskryfr word dat die regering nog steeds dreig om na dr. ?11alan ool<

andcr nasionale leiers, wat hulle teen die oorlog verset het, te vervolg. En is <lit misl<ien met die oog daarop dat die regering

ta~s bcsig is om sy Gestapo- of sogenaamde inligtingdiens nit

tO brei tot ¹11 hClO uepartement, en dat tclCfOOllgesproldH! Olldanl<S amptelikc ontl•cnnings nog steeds afgeluister word?

Dit het al gewoonte geword by die Engelse pers en woord- voerders om met \'Cnvysing na die Afrikaner se v~rset teen diQ dwase om·log te beduie dat in enige ande·~ land hulle doodgcs~iet

sou gewees het. So verklaar die Cape Times \'erlede weel< ten, opsigte van dr. :Vfalan in verband met die beweerde Duitse dokumente dat hy in mceste Europese Iande vir wat hy erken hy gedoen het, nic gelnterneer nic, maar doodgeskiet sou geword het.

In 'n bitsige pleidooi vir diktatoriale optrede teen die Ossewa- brandwag, verl<laar ook Arthur Barlow in sy blad dat die ,.ekstrc-

;miste" wat in Suid-Afrika \·erraderlik opgetree het, ,.in enige ander land" as verraaiers in 'n tronk gegooi of doodgesklet sou geword hct.

Die vraag wat aa.n hiet·die uitlanderelement gestel moet word~

is:

Moet die feit dat daar nie so opgetree is teen Afril<aner- nasionaliste nie toegeskryf word aan \'erregaande verdraagsaam- heid van die bewin<lvoerders - '"at hulle egtcr rtie tecnoor Duitse mede-burgers geopenbaar het nie - of moet dit toegeskryf word aan die feit dat die leicrs in die regeringskring nog besef dat die Boer 'n reg hot om gett'OII te \\'ees aan sy eie traui1ie en jdcale naas die plig \\·at hy \'l'ronderstel word ool.: te he tcenoor wat sommige clemente beslcou as 'n moedel'land?

En sou hulle dan nio besef dat HUL blindc lojaliteit tcenoor 'n vrePmde land van uit 'n Suid-Afrikaanse standpunt meer strai- baar is volgens die algemcnc norme van gctrouheid as die Afri- kaners so dislojaliteit tccnoor daardie vreemde moondhcid nie?

I D ie

I EttereJllde §weer lin. Die Har t Van JE ur opa

(Deur Dr. J. A. WIID)

Duitslao<l is of licwers was \'Oot· dio einde van die .iougste

\\'creldoorlog die hart van Europa. Oit is nie aileen ::;y sentrale geografiesl' Jigging tussen die Slaafse ooste en t]je Ro- maansc weste, tussen <lie Germaansc :-.'oordsee en dk oor- wogend Romaansl' l\'liddellandso Sec. en sy historiese rol scdert die verdwyning van die Romeinse Ryk \\'at Duitsland die hat·t van E111·opa gemaalt het nie, maar oolc sy uitstaande prcsta;,ics op die gebied Yan wetcnsl<ap en lwns. Daar is

\·andag mense in \\'asltington, 1\Ioslwu, J,onden en Parys wat die volk wat 'n Frcderik die GJ:Otc. 'n Otto \'On J3ismarcl.:, 'n 1\Jartin I,uthcr. 'n Philip 1\lelanehthon, 'n .rohann Goethe, 'u Johann SehiliC't·. 'n Gottft·ied Lcibnitz. 'n Immanuel Kant, 'u J,udwig \'On Bectho\'cn, 'n Johann Sebastian Bach, 'n

\Volfgang iliozart en 'n Richard Vl/ngnet· voot·tgebring het, om :-legs 'n paar uitstaande Duitscrs te noem, wi\ opvoecl en Jeer. By dic·gPne wat ingelig is en wat nio aan blinde oor·- logsdolheid ly nie, sal hierdic astrante en aanmatigend(;) lcct·- mccstcragtighcid alleen 'n glimlag van medelye \'ir Jecrmces- lct·s en leerlinge wek I\"ie ·n gcsonde Duitsland nie maar 'n ot.terende sweet· in die hatt van Europa., nie die demol.:ratise- ring van Duitsland en Italic wat die stempel van \Vasltington en J,onden dt·a nie, maar die bolsjevel'ing en ball•anisering

\·an Sentraai-Enropa wat waarsl<ynlik dio stempel van 1\'Ios- Iwu gaan dra. is die rampsaligo doelwit waarop die ,Gl'Otcs

\·an die \Vcreld" vandag onbowus met seherhcid afstuur. Die ,·oortel•ens is duidelil• gcnoeg.

::-.rEURENBERG Asof die jongste Wereldoor- Jog nie genoeg dood, verderf, haat en wraak \'eroorsaak het nie. het die oon\rinnaars \'an gister 'n nuwe instrument van wraak in die !ewe geroep. Die wraakhof van Neurenberg, enig in die gesl<iedenis, is reeds ge- rui.me tyd besig met die ver- hoor van Duitse .,oorlogsmisdadigers''. Tot hierdie aange- J<laagde •. oorlogsmisdadigers"

behoort nie aileen die militere leicrs nie maar ool< die politieke en finansiele leiers van die vorige Duitsc regering. Volgens

~eurenberg lyk dit of aileen Duitsers hulle in die oorlog in Europa aan oorlogsmisdade skuldig gemaak hct. Amerika- ners, Britte, Franse en Russe is bokant dergelil.:e misdade vcrhcwe. Die Brits-l<"ransc oor- logsverklaring in 1939 teen Duitsland was natuuriil< 'n wel- daad aan die mensheid; die manier waarop Roosevelt sy land en· volk uit strcngc neu- traliteit in oorlog gemaneu- vrecr het, was fyne diploma- sic; die vernietiging van Dres- den, die Saksiese kuns- en hoof- stad deur Britse bomme \\'a~ 't:

noodsaaklike oorlogsdaad om die Russiese bondgenoot te h<:Ip; die likwidet·ing van tien- duisend Poolse offisiere sowel as die uitvinding en aanwen- ding van die Atoom-bom was ook maar net ,,wettige om·Jogs- maatreels".

Vir toekomstige Duitse geslag- te gaan Neurenberg 'n ander betekenis

h e

as vir· die regters wat eersdaags vonnisse daar gaan vel.

EL'\'DELOSE ONSERERJ-IEID Veel ernstiger as die Neuren- bergse hof vir Duitsc ,oorlogs- misdadiget·s'' is die einclelose gesukkel van die oorwinnaars om tot eenstemmigheid te kom oor die sogenaamde vrede. JJie onsel<erheid van die hede en van die toekoms moet vir die

\'Oike van Sentraal-Europa \'eel verslnil<liker wccs as die ver- 'Skrild<inge van die oorlog en

die hongersnood en ontberinge ·

\'an vandag. Dit is hierdie onsekerheid \vat mense en ,·oJke tot \\·a.nhoopsdade dryf. Op die oomblil< lyk dit of hierdie vrees- like onsekerheid nog lanl< gaan duur. As die oorwinnaars in P'arys dit moeilik vind om oor die woestynagtige kolonies van Italic te besluit, dan lyl< eenstemmigheid insakc \'l'Cde met Dui tsland b:y-na onmoontlik.

Intussen word Duitslal6d be- hcet· dcur Rusland, die V.S.A., Brittanje en Franlo·yJ<. Elkeen

\·:m hierdie moonclhede vo!z 'SY cie beleid in die gebied wat onder sy beheer staan. Van 'n sentrale eenhcidsbeleid in Duitsland ls claar gecn spralce :nie. Die gcbicd waaroor die Russe beheer voer, is die grootste en wat agtcr die Russiese ,.ystergordyn" gebeur, om Churchill se uitdrukking te gebruik, weet sy eie bondgenote nie. 'n l\fens kan maar raai dat bolsjevering hier sy gUJ1g' gaan.

DIE J3Rl'l"'.'E BESORGD'?

In die Britse parlement is daar voorsiening gemaal< \'ir

£80 miljoen jaarliks vir die dee!

van Duitsland wat deur die En- gelse beset word. Hiervan sou

die oorgrote dee! bestee word aan die Duitsers self. Die Lon- densc Times vind dit ,.ironies"

dat die Britse belastingbetaler 'n jaar na die Duitse oorgawe

\'ir die lewensonderhoud van sy vroeere ,·yande moct sorg. 'n :Mens wonder wat die Times anders venvag het. Maar die besetting van Duitse gebied bc- tel<en ool' verpligtings vir die besettingsmoondheid, aldus die blad. Dit is volgens die Times in elk geval nie so 'n slegte belegging nie ,\\'ant hongersnood in die Brits-besette gebied sal nie aileen onberekenbare sosiale en politieke gevolge he nie maar sal alle vooruitsigte vir <lie ekonomiese herstel van Duils- land uitskakel en 'n dergelikc ekonomiese herstel is vir Brit- tanje noodsaaldik ten einde uil

·n dilemma te ontsnap". Vel- gens 'n lid van die Commons moes Brittanje verhinder dat Duitsland ·n ,.distressed area"

word wie se ertigste uit\'oer- artikels na sy buurstate uit .,sosiale ellende, politieke des- pcrasie en nuwe vorms van to- talitariese fanatisi~me en 'n nuwe versoeking om hulle, d.w.s. vorms van totalitarics.:

fanatisme. te eksploitcer".

Die sorge van hierdie Brit is seer sel<er nic sonder grond nie.

Ondez· ,.nuwe \·orms van totali- tariesc fanatisisme" verstaan hy nii\S an<lers as H:ommuni~>

mc nie. Sy besorgdheid is egtcr mosterd na die maal. Die Kommunisme wat hy wil keer, het in die Russies-bcsctte deel

\·an Duitsland sonder twy(el reeds wortel geskiet. Hongers- nood1 cllende en onselterheid sal ool\ daarvoor sorg dat Kom- munisme op die res van Duits- land ·n hom·as luy. Die Pots- dam-besluite wat aan die Duit- se nywerheidspotensiaal 'n doodsteek toegedien het, het daurvoor gesorg.

Met sy leiers as aangeklaagde oorlogsmisdadigers in hcgte- nis, met hongersnood en cllende in baie ernstige vorms, en met 'n duistere en onsckere toe- lwms, het die hartjie van Eu- ropa 'n etterende sweer geword. Nie deur leermeesters uit die Iande van die oonvin- na.ars nie maat· ueur uitcrste nood en ellende word Sentraai- Europa gcbolsjeveer en gebal- kaniseer. Die \'yande ,.an Sen- traal-Europa mag op die oomblik oor sy ongeluk juig, maar die da.g sal aanbreek, het vir dcnkendes reeds aangebrecl<, dat lwmmer en vrees die pick van ligsinnige gejuig sal in- neem.

INDIESE SENDING !'lllS- LUK - Die samespreking oor Indiese onafhanl<likheid tussen verteenwoordigers van die Brit- se regering en die Indiese leiers, wat in Sin1la plaasgevind het, het misluk. berig Sapa- Router.

.1\'faar aangesien aileen die oorwonnenes aan oorlogsmidade skuldig kan. wecs en die Neu- renbergse hof ldaarbly!{li\{ 'n alleenreg is war slegs in die diens ,.an die oonvinnaars ~taan,

wonder 'n mens wat sou gc- beur het as die oorwonnenes die oorwinnaars was en 'n ge- regtelikc ondcrsoek van oor- Jogsmisdad'e ingcstcl het. En daar ons met asse en hipotc- tiese gevalle bcsig is, wond.:r

·n mens wat na die Amcril<aanse Burgeroorlog sou gebeur het as 'n hof vir oorlogsmisdade ingestel was en die V.S.A. nie so 'n versoeningsgesinde president as Abraham Lincoln aan die hoof gchad het nie. Of hoe sou lords Kitchener en :,1iJner ~·c

Yaar het as die Boere die En- gelse Oorlog (1899-1902) ge- wen het en 'n geregtelil{C ondersoek na die dood van 26.000 vroucns en kinders in die Britse Konsentrasiekampe ingestel het?

OPEN BARE VERGA DERING

Dit alles cgter is hipoteties.

Vi.'at nie hipoteties is nic is dat daar op die oomblik in Neuren- berg die saad van haat en wraal{ gesaai word en marte- laars gcmaal{ word wat nie die episodiese betekenis van die Neurcnbergse hof gaan he ni<-.

Die J{ornmandant-gencraal

D r. J. F. J. VAN R ENSBURG

en die Adjunl•-Rommandant-gencraal

GENL. J. A. SMITH

spree!\ 'n Opcnbare Vergadering toe te

KAAPSTAD WO ENSDAG, 22 JHEI

om 8 n,m.

m die Hof meyr saal

Oie Kaapstadse Q.B.-Blaasorkcs sal musick \'Crslmf.

Dit word vetwag dat elke Offisier en Brandwag die vcrgadering sal bywoon. Die Voll.:sbowPging rocp aile Afrilumers! ~

N

II 64-: :Ma ver

1110• baa die l Sed wa·

WOI mel Bez de Aln tiel toe, die

1 I an• leie dee wee Wil ge\' .IJ Die deu se dan wat Ian• klet die na

Jl sole spr• die van Hul as hull Stm nag die geri te

p Die om op hou nog ont" kin; geb 'n raa

s

EJII in I a an 400 raa er, gell dab gev aar het we< G ter: in

lin~ weE ten om lita ccn as cni1 ad11 l

wr

op ]{ill Jini ron bt'C fit·l Fa1 rad die, die

(5)

.;-:~

..

y

= j

.;-:-..· ~

word Lon-

mies"

~taler

·gawe an sy

~· 'n

rimes .r die d be-

.l' die

s die rimes :e be- snood d sal :>sialc ' nie

·ir die

>uits-

;clike Brit- le uit

Vol- nlOns

dat 1rea"

voer- : uit

des- n to- :n 'n mile,

xics~

rit is i nie.

)tali-

;taan uuis-

3 eg-

Die l<eer.

dee I vyfel gers- rheid

~om

•uits- Pots- )uil-

'n het aag-

~gte

en de met toe- Eu- ge- sters win- crste t·aal- ebal-

Sen·

oorn- naar . \'ir reel<,

pic I<

in-

\US- oor ISSen Brit-

lei- vind apa-

ring

"rs!!

..

J

l

1

DIE O.B., \VOENSDAG, 15 l\.fEI 1916. BLAD3Y VYJl

Nuus van die Week

i\IOORD lX BIOSKOOl>: Die 64-jarige mcde-eienaar van die Majestic-bioskoop, Kaapstad, is verlede wee!< in sy kantoor vermoor. Die motief was blyl{- baar roof, ,\·ant die geld uit die brandl<as het verdwyn.

l)RIE 1\IOORDE PER DAG:

Sedert die algemene verkiesing wat in Griekeland gehou is, word daar elke 21 uut· drie mensc om die !ewe gebring.

Berig word dat daar gedurende April 116 mensc vermoor is.

Alma! word bestempel as politieke moorde. Die moorde word toegesluyf aan die optrede van die Kornmuniste.

TEREGGESTEL: Die Neder- landse nasionaal-sosialistiese Ieier Anton

:r ...

russert is veroor- deel tot die dood en is verlede week tereggestel. Koningin Wilhelmina het begenadiging geweier.

DA.."''K AA~ SUID-AFRIRA: Die Nederlandse Koningin het deur middel van die Nederland- se gesant in Suid-Afrika haar dank uitgespreek vir die hulp wat Suid-Afrika aan Neder- land by wyse van voedsel en klere aan haar land gedurende die oorlog en die tydperk daar- na ver!een het.

RET GEEK GELYI\.E: Britse soldate het die mening uitgespreek dat daar geen meisie in

die w~reld is wat die ge!yl<e van die Duitse meisics is nie.

Hulle het die meisies bestempel as die hardwerkendste wat hulle nog teengekom het. 'n Stemopname het getoon dat nagenoeg honderd persent van die soldate in Duitsland be- gerig is om met Duitse meisies

te trou.

l>ERSIE BLY OP AGE::-.lDA:

Die Veiligheidsraad het besluit om die Persiese \Taagstuk nog op die agenda Vall die raad te l!_ou. Dit is gedocn orndat daar n6g geen verslag van Rusland ontvang is oor die terugtrel{- king Vall sy trocpe uit hierdi~

gebied nie. Persie kon ook nie 'n volledige verslag voor· die raad le.

STAKING TYDEL[I{ BE- EI::'IIDIG: Die steenkoolstal<ing in Ameril<a wat reeds 40 dae aan die gang is, en waarby 400,000 werkers betrol,kc geraak het, is op las van hul Ici- er, John L. Lewis, tydelik af- gelas tot 25 Mei op voorwaarde dat die loonsverhoging wat aan- gevra is, van terugwerkcnde aard sal wees. Baie fabriel'e het reeds tot stilstalld gekom weens die tckort aall steenkool.

OOREENI\.0:\IS: Die minis- ters van buitelandse sake wat in Parys oor die \Tedesbepa- lings beraadslaag, het vcrlede week tot 'n kompromis geraak ten opsigte van Rusland se eis om alleenseggensl<ap in Tripo- litanie, Noord-Afrika, deur oor- ecn te kom dat Italie die gebied as 'n voogdyskap van die Ver- enigde Volke-organisasie sal administrecr.

F ASCISTIESE HERLE- WING: Italiaanse Fasciste hot op dio <lag Y:tn 'clie herdcn- ldng van die dood Yan !Uusso- lini ilie radiostasie in Rome oot·- rompel en die IJI'Ogram on<ler·- breck. Rulle het die Fascis- tiese lied Giovinezzo gespecl C'n Fascistiese slaglu-ete oot· die radio laat \\·eerldinlc Voordat die polisie iets lwn uih·ig, het die rnanne weer verdwyn.

Propaganda i.p.vo Oplossing

·n Onomwoncte verklaring dat die partye in die parle- rnent uit ell<e \'Oiksvraag- stuk politieke munt slaan \·ir partygewin, is \'Olgens Hansard .K o. H 1 par. 6281) deur· mnr.

S. E. \.Varrcn gedoen:

,Ek wil net aan die laaste spreker se ctat ek daarvan oor- tuig is clat dit net vir politieke redes is dat. hy aan die andcr

!<ant. gestem het. El< is rnoeg vir die storie dat jy politick uit alles wil maak. Natuurlil{

maal< ons alma! uit enigc

\'raagstult politic!{. As ons aan hil'rdi<.: Jmnt 'n font maal<, dan vcrlwntlig agb. ledc aan die andc•·lmnt dit van die huistop- pC', en as hulle 'n fout rnaal,, do en ons dit."

Dit is juis om hierclie rede dat die Osse\\'abrandwag g;)- kant is teen die parlementere partystelsel.

\'raag&tuld>e is daar om deur gesamC'ntlilce !craginspanning opgC'Iu" te \\ ortl - nie om propaganda daaruit te maal' nie.

Du itsers Moet

Help Met

Wed loop

Omdat die Britte hulsclf te Jig ag om die probleem van die spuitmotor op te los, sal so- wat 25 Duitse wetenskaplikes na Brittanje vervoer word om die Brittc van raad te bedien.

Hicr·die Duitse wetenskapli- l<es is gesaghebbendes op die gC'bied ''an lugvaart en sal vir·

hulle dienste betaal word.

Soortgelyke groepe sal na Rus- land en Amerika ont\·oer word om met na\•orsing behulpsaam te \\'ees. Somrnige ,·an die Duitse wetenskaplikes \\'at na Engeland vervoer word. is

we-

r·eidberoernde figure en sal die Britte \·an waardevolle inligting moet voorsien.

Die Britse onder·-ministcr \'an voonade wat hierdic aankondi- ging gedoen het, het verldaar dat daar by die Engelsc volk ongerustheid sal ontstaan oor die im•oer van Duitse wetensl<aplil<es, ,maar ek hoop dat daar in gedagte gehou sal word, dat indien die wetensl,aplikes nic lwm nie, dit ons in die wed- ren lwn laat agter. raak."

IIDal~a1~Jr ~~Iffi®trn

IIllil i(~~~§~an@

Die Vrouekommando van Groote Schuur het voorverlede Saterdag 'n goed geslaagde

\·erl<oping in die Komiteekamer van die Hofmeyi·saal. Kaap- stad, gehou. Kadat genl. P. D.

Rousseau die verrrigtings met gebed gcopen het. het komdte.

l\I. C. Pienaar genic. dr. Erika Theron wat die basaar geopen het, wellwm geheet en haar seen tocgewens met haar \·oor- genomc reis na Amerika.

Genie. Theron het melding gemaak van die groot versl<ei- denheid van geregte en artil,els wat in die tyd van skaarste op die ved<aping aangebied is. Dit is te danl<e aall die vinclingryJ,.

hcid en ywer van die vroue. Die insamcling van fondse. hct genie. Theron gese, is saam met die verspreiding van die O.B.-gedagtc ecn van die be- langril,stc tal\e van die vrou.

Cedurende die etensuur is hC'erlike maaltyc verskaf. Daar was 'n bcsonder groot toeloop vir gebak en ander cetware.

Die opbrings was £31.

VIR VEILINGS EN EIE~"DOI\1-VERKOPINGS

W'<alim lRS.IieliD~eck 1rtrUU§(C lMlRDYo m3plk.

SECURITY -GEBOU - J{AAPSTAD Tal<kantore: Bellville, Strand en Wynberg.

OGUE.S

IN DIE

NUUS

0

, /1 \. 0:, 1 S .lll ODE"

,.Ons het 'n element in ons midde wat openlil< daarop uit is om die demokrasie te vernie- tig''. het mev. Jessie McPher- son, beskerrnvrou van die kom- munistiesgesinde Springbok- Legioen verlcde week op. die trappies van die Johannesburg- se stadsaal ges~ tydens 'n pro- tesvergadering van genoemde Jiggaam teen die Ossewabrand- wag sc voortbestaan.

Dit was onnodig om te b<.:- klemtoon dat daar so 'n clement in hul rniddo op daardie oomblil' was - die doc! van die

\'ergadering bewys dit!

®

,0:\.S" DU 11'SE f(U!,.SBEEN

'n Ber·ig in die pers \'erlede week het gelui dat 'n nuwe soort kunsbeen, die ,hidrollese been•·, met goeie gevolg in Duitsland op die proef gestel is. Die bewcging daar·van kan byna nie van die gewone been onderskei word nie. Daar is verl<laar dat die lwnsbeen .,deur Amerikaanse genceshere wat saam met Duitse weten- skaplil<es in Heidelberg gcwcrk het, ontwerp is."

Vir die Ameril<aanse eicwaan was dit natuurlik tc pynlil< om die woorde andersom in tc span sodat die sin reg lwn lees. Teen die end van die berig is darem nog, heel onbeskcie, toegegee dat die ,aan\'anldil<e navor- sing·• deur twcc Duitse wetensl,aplil<es gedoen is.

0

, . .\'E1' SO Rl' K"

Die ryk gouderts wat in die Vrystaat ontdek is, het. n! die eerste spekulasie-storm in Amerika afgesak spos 'n bitter pi! in die buil< van Ameril<aanse verwaandheid. Die voorsitter van die silwerkomitee n111 die Amerikaansc senaat probeer egter sy bes om die blink kant bo te hou deur· 'n aankon- diging dat goud in Noordwes- Kanada (darem nog ook Ame- ril<aans) gcvincl is wat gelyk- staan aan die sensasicwckl<cnde goudvonds van die Vr·ystaat! Die aanlwndiging !dink gocd, maar Londen wil nog nie hier- oor op hoi raak nie.

0

.DUUR PRl'S

Ons \·erneem dat die plan

\·an maj. Capr·ara om die pai·le- rnentere toespral<e oor· 'n af- sonderlil<e golfiengte uit te saai, deur· die mat geval het omdat dit te veel geld sal l<os.

Ons sal wil byvoeg dat di t ook te veel aan gerief en sport sal kos aan die kant van parle- mentslede wat in so 'n ge\'al 'n slwner blaadjie sou mocs omslaan.

DIE MAN MET ONDERNEMKNGS(; EES

plant

Hose -

Vrngtf•hnnH~

- Sif"r- en Skad uwef'honle

- o-

ONS BJED DIE BESTE KW ALITEIT BO:\IE A A ':II

- o-

Bestellings stiptelik uitgevoer·.

- o -

Lyste en ad\'ies gr·atis.

- o -

HOCKEY

KWEKEHYE

MABAALS'l'AD oor· Kostl'r.

BHJTTE BESLUIT OP

TERUGTHEKKI~G

t:IT E(;IPTE

Die Britse troepe sal uit Egiptt• tcruggetrek word, aldus 'n ver·Jdai·ing uitgereil' deur die BI'il!5e •·cget·ing. Daar is egter geen datum bepaal wannccr die tcl'llgtrelddng s~tl geslded nie.

Die verklaring is met ge- mengde gevoelens in Egipte ontvang. Die terugtrekking van die troepe word verwelkorn, maat· daar word gevrees dat dit nog jare kan duur voordat die terugtrekking 'n voldonge feit is.

leer terugge-

die Egiptiese

die belangrik- van die Suez- As die Britse

trek word, sal leer geografies ste beskermcr kanaal wees.

SKULDIG

Omdat hy nie ·n huis gehad het nie en sy farnilie dakloos was. het 'n oudsoldaat eie reg gcbruik en in ·n lee huis getrek.

Hiet·voor is hy verlede week in Bloemfontein skuldig bevind.

Nog 'n slagoffer van lee be- loftes!

VRA INLYWING VAN SUIDWES

Die wetgewende raad van Suidwes-Afrika het 'n onbe- strede mosie dat Suidwes by die Unie ingelyf word, eenparig aangeneem. Die mosie is ingedien deur mnr. N. P. Niehaus,

lid van die Verenigde Party, en is deur die nasionale opposisie gesteun.

BELL VILLE WYS OFFISIERE AAN

Op 2 :\lei het die generaal- slmp Bellville onder voorsitter- sl<ap van hfkomdt. J. A.

Strauss vergader met die oog op reorganisasie. Die vergadering is met gebed geopen cleur komdt. F. A. Smit, terwyl hfl<omdt. S. Kamffer die \'er- rigtings in verband met die re- or·ganisasie gelei het.

Die offisiere het genl. C. de V. Retief eenparig aanbeveel vir 'n verdere dienstyd. Die ander offisicrc wat aangewys is, is hflwmdt. A. J. H. Bosman, hfkomclt J. A. Strauss en hfl<omdte mev. B. HaiTis. Vir die Boerejeug is aal1beveel jeug- komdt. F. Truter en jeug- komdte. mej. A~ C!oete.

K:IE:NNH~

Baie Tevrede Met Advertensie

:\[nr. C. Frankot \·an Stel- lenbc3eh \'er·klaar dat hy \·er- baas was oor· die buiteng;)wonc reaksie wat hy onlangs op 'n enkele ad\•cr·tensie in Die O.B.

gchad het. Hy het geadverteer vir 'n goeie waghond, en binne 'n paar dae net hy briewe van ses honcletelers ontvang. Wat horn die rneeste getref het, was die eerlikc behandeling \vat hy van die rnense ontvang het. Hy het hom ver·Jaat op die open- hartige besloywings wat hulle gegee het, en hy was hondcrd persent tevrede met die hondjie wat hy ontvang het. ,Dit is mense met karakter wat Die O.B. lees,'' het mnr. Frankot besluit. -

GRAN ATE

Daar is dikwels 'n granaat- boom op 'n crf waarvan daar egter maar weinig gebruik gemaak word. Die pitjijes kan tog 'n baie mooi \'ersiering

.wees op nageregte en slaaie, en

Jel<l,er· in vrugteslaai. Bedien granaatpitjies as nagereg met soet opgel<lopte room - dis iets besonders en baie voed- saam.

Die O.B. is die Adver·

tensieblad

var~

die toekoms. Gebruilc sy ge- klassifiseerde lcolomme.

Nou . kans!P

0$ u

om die Jon~:stc

Afril<a.anse Klanlcrolprent

Pinkie se Erfeni$

wat oral bcson<ler sroot byval vtnct. lC sleo:!

·n Ultmuntcndc voorprol;l'tun

"-'Ord ook aanJ:Cblcd. l'eem u kans waar en bC6prcck u pick

<ladellk! Ole land word tli'Ds mer drte toer·ecnhccle beret&.

TOERPLA~:

~1.\.\;>;0AG. 20 ~ICI:

SPRINGBOK. UNIONDALE,

""U-BE'rliESDA

DIXSDAG. 21 MEI:

NABABEEP (mlddag) RARREEOOUW

WOF.XSJ),\(;, 22 MF.I:

STEIJ\.'1\0PF, JOUBERTINA, ADENDORl>

llONnF.IlOA(:. 2:1 ~IF.l:

PORT NOLLOTU HU!'IfANSDOI~P, ABERDEEN

\'Il\:1)1\(J, ~·I .\l'Jo:l:

PORT ELIZABETH WILLOWl\lOl<.E

SA'rJ·~IlU.'-\G, ~:') ;\IEl:

POFADDER, PORT ELIZA- BETH (middag) :STEYTLERVfi,LE

ns MAG

Ueik na geleerdlzeicl en mag met minimum moeite en koste deur middel van die JJ10.

DER!\'STE en EENVOUDIGSTE tu.isstudie·

ku.rsusse van die

LYCEUM KOLLEGE

\Vii u 'n \Vetsgeleerde word? Of 'n Bcst1mrder, Sekrc- taris, Reltenmeeste.r, Jocrnalis, Naturelle-Administrateur, Snelskrywer (ster), Til,ker (ster) of Gewonc Salce man?

Naam Adres

BEVEILIG U BESTA.<\N DEUR

<GHEIL!EE~ DH!EllD

Begin vanwaar u die slmol vol'laat het. Ons lei ons studente op vanaf Std. VI.

(Knip hierdie advertensie uit en pos dit dadelil<.

- - - - - - - - - - -

• 0 • • • • 0 0 . ... . . 0 • •• • 0 0 • • • 0 • •• • • •• • • • 0 • • 0 • • • • • • • • • • • •

• • • • • 0 • • • 0 • • • • • •• • • • • •• • • •• 0 •• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 0.

Kwalifil<asies (Standerd geslaag) ... . Kursus waarin u belangstel ... . (Std. VI, VII, VIII, X, KS.S., Matriek, Wetsel{samen:;, :--JatureUe-

1

wet en -Administrasie. Boekhou, Sekretariskursusse, Ken u 1\totor- kar, Landbou, Bantoetale, Taalbond, ens.)

LYCEU1U KOLLEGE - POSBUS 5482 - JOIIAJ.'l'l\'ESBURO

"""'

(6)

SLA.DBY

---~::-:::::::-:::---

SES

·=:.' _o:_::.B:.:.··~W.:_O=ENSDAG,

DIE 15

M~I

1946.

tAWilJ1 VlB GEI<LASSil'ISfi:ERDE ADVEUTt>NSIJ!l::l.

CUIII!bmle!CIJ.I<cl !Ienntac:e,.lnp:

(Verlowlor;, huwellk. ttboorte, Merr- SO.Yal, !D. memoriam. gtlukwenalnc.

Clrul.) 2d. per woord; minimum

•1·

per plulnc. Voorultbetoolbaar. VIr

bQrlwJln~;o 251'0 atalac.

l!la.D4e!SI>dvartenalea:

Dnl<olo plaalnr;a (vooruttbetaalbtu<r):

84. por woord, minimum &/- per plUlnC. VIr 2 tot 26 agtereenvol- aondo plulnca: 2'hd. por woord, mlnlmum 5/· per plaatnr;. VIr 27 tot

!Ill actoroonTolgende pla.slnca: 2d. per woord, mtnlmum ~/· per plastnc.

l!ntol<cnrdd op .. Ule 0. rl." (verokyn wool<llkiJ): 10/· per )at\r of 6/- vtr 0 mnande. Voorultbetaalbaar.

~a.r odverteruolebestdllraa-8 en lnteko- o.b:>trO aan:

VOORSLAO (EIHtS.) JH'K ..

Poobno 1411. Hnnp•tad.

GEBOORTE

Ht·atTZ.Oti.