'n Ondersoek na die vir bepaling van serum- en toepassing van essaieringstelle verwysingswaardes vir vitamien rooiselfolaat by verskillende etniese groepe

CAPE/KAAPSE TECHNIKON LIBRARY ITEM:97000268 11111111111111111111111111111111111111111111111111. Ca~. Tach" lt< n L. ar. Ibrro.t.

b/b./5. eLO. CAPe TECHNIKON LIBRARY. SERVICES. li _... ,.'. KAAPSE TECHNIKON BIB LlOTEEKDIENSTE. This book Is due for return on the last date. Please note that fines are levied on overdue books. Renewals can be made telephonically, Tel: 460 3226 Hierdie boek moet op die laaste datum terugbesorg word. Let asb. op dat boetes op agterstallige boeke gehef sal word. Boeke kan telefonies hernu word, Tel: 4603226.

'N ONDERSOEK NA'DIE VIR. BEPALING. VAN. SERUMETNIESE. TOEPASSING. VAN ESSAIëRINGSTETJ.E. VERWYSINGSWAARDES. EN. ROOISELFOLAAT. VIR VITAMIEN. BY. VERSKILLENDE. GROEPE. HENNY CLOETE. Verhandeling. ingelewer. Meestersdiploma. ter voldoening. in Tegnologie. Skool vir Lewenswetenskappe. Departement Tygerberg April. van Hematologiese. aan die vereistes. (Geneeskundige. Tegnologie). aan die Kaapse Technikon. Patologie. Hospitaal. 1992. Interne Eksterne. Studieleier: Studieleier:. Mnr E J Truter Prof J G Steytler. vir die by die.

· VERKLARING. Hiermee. verklaar. verhandeling uitgespreek nie.. Die. verkryging instansie. H CLOETE. ek, die ondergetekende,. my eie werk. verteenwoordig. my eie is en nie noodwendig. verhandeling van enige. is. nog. diploma,. nie graad. dat die inhoud van die en dat menings. hierin. dié van die Technikon. voorheen. ingedien. of eksamen. nie.. DATUM. vir. by enige. is die. ander.

DANKBETUIGINGS. Ek wil. graag. persone. vir. 'n spesiale hul. voorbereiding. bydrae,. van hierdie. woord hulp. van dank en. rig aan die volgende. ondersteuning. verhandeling.. My Ouers Ernie Truter Elsje Badenhorst Francois. Venter. Prof.J.Steytler Jaco Cloete Sanet Schilhorn Die personeel. van die W.P. Bloedoortappingsdiens. tydens. die.

OPSOMMING. So. vroeg. 1822. as. is. daar. ontdek. dat. In goeie hematologiese. In. makrositêre. anemie,. behandeling. met lewer, In ryk bron van folaat. pasient. met. In. respons getoon het na (folacin),. wat by. sy dieet gevoeg was. Dieselfde het in 1851 gebeur, toe dit gevind is. dat. In. megaloblastiese. behandeling. met. (kobalamien).. In giskonsentraat,. word. na. In ryk bron van vitamien. B12. is vir In megaloblastiese. hematologies. nogtans. gekorrigeer. van mekaar. verskillende. anemie, wat ongelukkig. onderskei. tipes behandeling. kan word vereis.. belang om die oorsprong van die makrositêre die evaluering. essai. (RIE). folaatvlakke. tans. bepaal. metode word.. bo die mikrobiologiese. normale. waardes.. toetsstel. verskaf. Amerikaanse. wat. Dit is dus van. is die afgelope 20 tot 30 jaar. Hierdie. metode,. vitamien metode. B12-. het. en. verskeie. wat vroeër. in gebruik. van vooropgestelde. reikwydtes. reikwydtes. en word opgestel. het di t gelei tot die. waarmee Hierdie. was, maar is nog steeds afhanklik of. maar. anemie te bepaal deur. en deur voortdurende verbeteringe. radio-immuun. voordele. nie,. van vitamien B12- en folaatvlakke.. Verskeie laboratorium-toetsmetodes ontwikkel. kon. Dit is bekend dat In tekort aan hierdie vitamines. verantwoordelik nie. anemie. word. deur gebruik. saam. met. elke. te maak van. In. blanke populasie.. Huidiglik. ondervind. toetsstel. in. gebruik. die en. laboratorium daar. is. folaatresultate. probleme. ook. dikwels. en. kliniese. vi tamien. B12- of. pasiente,. by sommige bevolkingsgroepe,. met gevind. die. RIE. dat. die. bevindinge. verskil het.. van. Dit het die //.

vraag. laat ontstaan. vervang. behoort. beskikbare. of die toetsstel. te. word.. Ook. verskafte. bevolkingsgroepe. is. daarna. vir. te. pas. op. opgestel behoort agt-en-dertig. te word. Vanweë. in. blanke mans, sewe-en-dertig. (nie genoeg. swart vroue. vir statisties. in hierdie. bloedskenkers. (aanhangsel. hul toestemming,. is daarna. is. pasiënte. by Tygerberg. is. gestel. vroue, vyf swart en agt-en-dertig. die. aangemeld. het.. Hulle. aan die kriteria. is (aanhangsel. 3) en met. 5ml EDTA bloed geneem wat koud gehou gestuur. bloed. is.. en. beenmurg. en abnormale monsters. van. Hospitaal gebruik.. van vier kommersiële daar. besluit. Dual Label toetsstel. vir. is. Hulle was almal nuwe. 1) ingevul, voldoen. megaloblastiese. Na die evaluering. neem. Skiereiland. te kon tref tussen die normale. waardes. te. analise nie,). na die laboratorium. 'n vergelyking. Quantaphase. Kaapse. kleurling. in die Skiereiland. wat wat vir nuwe bloedskenkers. toetsstelle,. ander reikwydtes. wat deur 'n ewekansige seleksie by die vers~illende. het 'n vraelys. Om. daar. blanke vroue, een-en-. studie ingesluit.. Bloedtransfusieklinieke. is en dadelik. sodat. 'n gebrek aan nuwe skenkers. dertig kleurling mans, een-en-veertig mans. die. alle. te evalueer. bloedskenkers. bevolkingsgroepe. die. is.. RIE toetsstelle. nuwe. is,. of. vir. geskik. gekyk kan word of daar enigsinds. verskillende. in gebruik. bevraagteken. in die Kaapse Skiereiland,. toe. gelyktydiglik. dit. tans. toetsstel-reikwydtes. 'n Besluit is geneem om verskillende en. wat. gelyktydige. om. radio-immuun die. Bio-Rad. essai. Laboratory. vir die laboratorium bepaling. van. (RIE). vitamien. in gebruik B12-. en /-.

folaatwaardes. en. bloedskenkers. hierdie. om. toetsstel. gekyktydig. reikwydte by verskillende. te. PerifereGiemsa. kleurmetode. is gemaak. in. kan word.. bloed uitgevoer. en met die May GrunwaldB12-,. serum-. en. bepaal.. toetsstelle. verspreiding. middel. nuwe. liS Plus" selteller.. Vi tamien. is evalueer.Die. B12-, serum- en rooiselfolaatwaardes asimmetriese. op. is deur middel van In RIE metode en Bio-Rad. se toetsstel. Die verskillende. pas. In verskil. profiel op die. gekleur.. rooiselfolaatwaardes. deur. daar. te maak van die Coulter Model. en beenmurgsmere. Laboratory. of. te. etniese groepe aangetoon. Daar is In roetine hematologiese deur gebruik. kyk. toe. van. die. gevolgtrekking. wat. verkrygde. vitamien. van die bloedskenkers. getoon en die reikwydtes log-normale. het fn. is derhalwe. verspreiding. uitgewerk. (aanhangseI2).. Die. laboratorium. gemaak. na die Bio-Rad. kon. word,. toetsstel. omdat dit beter en betroubare. is. dat. daar. oorgeskakel. in die. moet te word. resultate gelewer het. Daar kon ook. In verskil aangetoon word vir die verskillende. etniese groepe in. die Kaapse Skiereiland. verkry. studie en dié verskaf noodsaaklik. tussen die reikwydtes. met die Bio-Rad toetsstel.. dat elke laboratorium. Dit is dus ook. sy eie reikwydtes. bepaal na gelang die bevolkingsgroepe. in hierdie. wat getoets. behoort. te. word. Dit kan. ook van groot kliniese waarde in die evaluasie van pasiënte wees,' wat. veral. na. Provinsiale. verwys word, as daar ander reikwydtes. opleidingshospi tale. In toekomstige. op te stel.. in die. studie aangepak. Wes-Kaap. kan word om.

SUMMARY. As early as 1822 it was discovered had a macrocytic source. of. folic. haematological extract,. a. anaemia, acid. megaloblastic. with a diet containing. (folacin),. of. vi tamin. of these vitamins. anemia. which. has. indistinguishable. the. measurement. Various. yet requires. illness. many. be. hematologically. treatment. megaloblastic. to correct. as to the. anaemia. of vitamin. were developed. constant. immune. advantages. assay. improvement. (RIA). by. the. culminated. B12 and folate values.. ranges,. supplied. for. This method. method. with. population. to the white South African. At the moment the laboratory. used. in the the has. that preceeded. normal values or reference ranges.. from a white American. each. test. kit,. and are probably. are only. population.. is having some difficulty. test kit in use and it was also. with the. found that often the vitamin B12. or folate test results, and a patient's not correlate. over the past 20. technique. over the microbiological. reference. applicable. a. of vitamin B12 and folate levels.. radio. obtained. corrected. for a megaloblastic. to. different. a. it, but is still dependent on These. excellent. in 1851 when a yeast. to make a correct diagnosis in. to 30 years and through. measurement. an. (cobalamine),. shown. laboratory test methods. current. liver, a rich. about. is responsible. been. It is therefore important of. B12. who. anaemia. It is well known that a lack of either one. or both. cause. brought. The same happened. response.. source. that treating a patient,. clinical assessment,. in some of our population. groups.. did. The questio~.

arose. whether. because. it had become. there. reference groups. could. be. necessary. the possibility. ranges did not. that. commercial. Different. reference. the Cape Peninsula. Because males, forty. one. included. RIA test kits. were to be evaluated.. seven white. Peninsula.. the. females,. females,. analysis),. at. groups in. and. various. Each completed. five. black. thirty. All. were. Blood. eight. males. (too. bantu. new blood Transfusion. males, few. females. donors,. for were. randomly. clinics' in. a special questionaire. Sml of EDTA blood was drawn,. eight white. thirty one coloured. and met the criteria set for new blood donors which. to see whether. of new donors, only thirty. in the study.. selected,. S. could be demonstrated.. coloured. statistical. I. population. ranges for the various population. of the shortage thirty. kit. A decision was made to investigate. The chosen one would be used on new blood donors different. the test kit. apply for all the different. in the Cape Peninsula.. these problems.. to change. (appendix. the 1),. (appendix 3),after. kept cold and sent directly. to the laboratory.. Megaloblastic at Tygerberg the normal. blood and bone marrow samples from regular patients Hospital. were used to enable a comparison. and abnormal. results.. After evaluation of four commercial the. Bio. Rad. simultanious replace. Quan t apha sef testing. between. of. the kit presently. Dual vitamin. RIA kits, it was decided that. Label B12. RIA and. test folic. kit, acid,. in use in the laboratory. using new blood donors to see whether. a difference. for. the. should. and run it in referenc~.

ranges could be obtained.. Full blood counts, using the Coulter Model ltSPLUS" cell counter as well as peripheral. blood and bone marrow smears, stained with. the May Grunwald-Giemsa samples.. Vitamin. method, were performed. B12, serum. and. red. cell. on all the blood. folate. levels. assayed using a RIA method and the Bio-Rad. Laboratory. The. cell. donors'. obtained. vitamin. showed. log-normal reference. serum. an asymetrical. distribution values. The conclusion change. B12,. distribution. method. that was drawn,. to the Bio-Rad. reference. A difference. especially Hospitals. results. and therefore to. obtain. all. every. to confirm. it gave better ranges. the the. with each Bio-Rad. laboratory. should. to the population. these. in the evaluation. of patients. in the Western Cape.. 3nd more. test kit for It is also. determine. its. own. group being tested.. importance. differences. should. was obtained. groups in the Cape Peninsula.. range according. launched. folate. the laborotory. in reference. It would be of clinical-diagnostic be. used. test kit because. various population that. was. is that. in this study and that supplied. essential. red. test kit.. (appendix 2).. accurate results.. the. and. were. if a study could. in reference referred. ranges. to Provincial.

INHOUDSOPGAWE. 1. HOOFSTUK. 1:. INLEIDING. HOOFSTUK. 2:. LITERATUUROORSIG. 4. 2.1. Foliensuur. 2. 1 .1. Die Geskiedenis. 2.1 .2. Eienskappe. 2.1 .3. Eksterne. 2.1 .4. Benodighede. 2.1 .5. Absorpsie. van Foliensuur. van Foliensuur. Bronne. 5. van Foliensuur. 7 7. van Foliensuur. en Transport. 4. van. Foliensuur. 8. 2.1 .6. Funksies. 9. 2. 1 .7. Die Berging. van Foliensuur en Uitskeiding. van. Foliensuur. 10. 2.1 .8. Foliensuurtekort. 11. 2.1 .9. Behandeling. 12. 2.2. Vitamien. 2.2.1. Die Geskiedenis. 2.2.2. Eienskappe. 2.2.3. Die Vit. B12 Bindingsproteïene. 16. 2.2.3.1. Intrinsieke. 16. 2.2.3.2. Transkobalamien. 2.2.3.3. Kobalafilien. 2.2.4. Bronne. 2.2.5. Daaglikse. 2.2.6. Vit.B12. van Foliensuurtekort. B12. (Vit. B12) van Vit. B12. van Vit. B12. Faktor. (IF). 13 13 15. II (TCII). 17. (TCl, TClII). 18 18. van Vit. B12 Vit. B12. Absorpsie. Benodighede en Transport. 19 19.

HOOFSTUK. 3:. 2.2.7. Funksies van Vit. B12. 2.2.8. Berging en Uitskeiding. 21 van. Vit. B12. 22. 2.2.9. Vit. B12 Tekort. 22. 2.3. Eritropoiëse. 27. 2.3.1. Eritropoiëse. 2.3.2. Megaloblastiese. EVALUASIE. VAN TOETSSTELLE. 3.1. Evaluering. en Anemie. 30. Eritropoiëse. van Verskillende. 31. RIE. Toetsstelle. 34. 3. 1 . 1. Toetsstelstandaarde. 35. 3.1 .2. Kommersiële. 35. 3.1 .3. Herhaalbaarheid. 3.1 .4. Vergelyking. Kontroles van toetsmonsters. van Plasma-. en Serum. Resultate. 3.2. 36. 36. Bio-Rad en Micro-Medic Toetsstelresultate. 37. 3.2.1. Toetsstelstandaarde. 37. 3.2.2. Kommersiële. 41. 3.2.3. Herhaalbaarheid. Kontroles van. Toetsmonsters 3.2.4. 3.3. Vergelyking. 46. van Plasma-en. Serumresultate. 48. Keuse van Toetsstel. 50.

HOOFSTUK. 4. BEPALING VAN VITAMIEN B12 EN FOLATE BY PASIëNTE EN BLOEDSKENKERS. 4. 1. Inleiding. 4.2. Instrumentasie. 4.2.1. Die 121 Multi-Gamma. 4.2.2. Die Elektroniese. 4.3. Monsterversameling. 58. 4.3.1. Perifere Bloedmonsters. 58. 4.3.2. Beenmurgmonsters. 59. 4.4. Kleurings. 60. 4.4.1. May-Grunwald-en. 4.4.2. Kleurmetode. 4.5. Essai van Vit. B12 , Serum-. 52. en Apparatuur. 52. Teller. 52. Selteller. 55. Giemsareagens. 61 62. en. Rooiselfolaat. 63. 4.5.1. Beginsel van die essai. 63. 4.5.2. Essai gehaltebeheer. 64. 4.5.3. Toetskomponente. 64. 4.5.4. Essai Prosedure. 65. 4.6. Resultate. 67. 4.6.1. Coulter-Teller. ltS Plus" en. RIE Resultate. van:-. 4.6. 1 .1. Blanke Mans. 69 69.

4.6.1.3 4.6.1. .4. Kleurling. Mans. 79. Kleurling. Vroue. 84. 4.6.1.5. Swart Vroue. 4.6.1.7. Megaloblasties-Anemiese. 4.7. Statistiese. 4.8. 89. Analise. Rasse en Geslagte. Morfologie. van. en. Normale. Periferebloed-. van. 99. Verhandeling-. resultate. HOOFSTUK. 5:. SAMEVATTING. 107. EN AANBEVELINGS. 5. 1. Keuse. 5.2. Samevatting. van. RIE. Van. Hematologiese. Toetsstel. 109. Normale. Literatuur-en. Verhandelingwaardes. van Mans 110. en Vroue. 5.5. 97. en. Beenmurgselle. Opsomming. 94. van. Verskillende. Megaloblastiese. 4.9. Pasiënte. Gevolgtrekking. en Aanbevelings. 113. Aanhangsel. 1. 114. Aanhangsel. 2. 115. Aanhangsel. 3. 116. Verwysingslys. 117 /-.

LYS. FIG. VAN. URE. Figuur. 2.1. Die. Struktuur van Foliensuur. 6. Figuur. 2.2. Die. Struktuur van Vit. B12. 14. Figuur. 2.3. Die Onderlinge. Afhanklikheid. tussen Vit. B12 en Foliensuur Figuur. 2.4. 25. In skematiese. Eritropoiëse;. 28. voorstelling Figuur. 3. 1. BioRad Foliensuur. Figuur. 3.2. Micro-Medic. Standaardkurwe. Foliensuur. Standaardkurwe. 38 39. Figuur. 3.3. Bio-Rad Vit. B12 Standaardkurwe. Figuur. 3.4. Micro-Medic. Vit. B12. Standaardkurwe Figuur. 3.5. Grafiese Kontrole. Figuur. 3.6. Grafiese Kontrole. Figuur. 3.7. Grafiese Kontrole. Figuur. 3.8. Grafiese Kontrole. Figuur. 3.9. Grafiese die. Voorstelling. 40. van. "A". 42 Voortelling. van. "Laag" Voorstelling. 43 van. "Medium" Voorstelling. 44. van 45. "Hoog" Voorstelling. Herhaalbaarheid. van van 46. Folaatresultate Figuur. 3.10. 37. Grafiese die. Voorstelling. Herhaalbaarheid. Vit. B12 Resultate. van van 47.

Figuur. 3. 11. Grafiese. Voorstelling. van 48. Serum vs EDTA (S.Fol) resultate Figuur. 3.12. Grafiese. Voorstelling. Serum. EDTA. vs. van. (Vit. B12). resultate. 49. Figuur. 4. 1. Die LKB-Wallc. Gamma Teller. 53. Figuur. 4.2. Die Coulter Model "S PLUS". 56. Figuur. 4.3. Klima Beenmurg Aspiraatnaald. 60. Figuur. 4.4. Grafiese. Voorstelling. vergelyking Vit.B12waardes Figuur. 4.5. en. Vit. B12-. 4.6. Vit. B12-. 4.7. Vit. B12-. 4.8. 78. tussen en. van die. die. GKV-,. Rooiselfolaat. tussen en. Mans. die. GKV-,. Rooiselfolaat. Voorstelling. vergelyking Vi t. B12-. tussen en. 83. van die. van die Kleurling. Grafiese. waardes. GKV-,. Rooiselfolaat. Voorstelling. vergelyking. Figuur. die. van die Kleurling. Grafiese. waardes. en. van die. Voorstelling. vergelyking. Figuur. tussen. 73. van die Blanke Vroue. Grafiese. waardes. GKV-,. Rooiselfolaat. Voorstelling. vergelyking. Figuur. die. van Blanke Mans. Grafiese. waardes. tussen. van die. Vroue van. die. 88. die GKV-,. Rooiselfolaat. van die Swart Vroue. 93.

Figuur. 4.9. Voorstelling. Grafiese vergelyking. tussen. van die. Vit. B12- en Rooiselfolaat van Megaloblastiese Figuur. 4.10. Ligmikroskopiese. tot. Normale. 4.25. Bloed-en. en Megaloblastiese Beenmurgselle. GKV- ,. waardes. Pasiënte. Beeld van. die. 94 99 tot 106.

LYS. Tabel. 4. 1. TABELLE. V A N. Coulter*. Resultate. van. Blanke. Mans Tabel. 4.2. 69. Statistiese. Analise. van Coulter 70. Resultate van Blanke Mans Tabel. 4.3. Vit.B12_,Serum- en Rooiselfolaat Resultate. Tabel. Tabel. 4.4. 4.5. 71. van Blanke Mans Analise. Statistiese. van. Resultate. van Blanke Mans. Coulter. Resultate. van. RIE 72 Blanke. Vroue Tabel. 4.6. 74. Statistiese. Analise. van Coulter 75. Resultate van Blanke Vroue Tabel. 4.7. Vit.B12_,Serum- en Rooiselfolaat Resultate. Tabel. 4.8. Statistiese Resultate. Tabel. 4.9. 76. van Blanke Vroue Analise. van. RIE 77. van Blanke Vroue. Coulter Resultate. van. Kleurling 79. Mans Tabel. 4.10. Statistiese Resultate. Tabel. Tabel. 4.11. 4.12. 4. 13. van. van Coulter. Kleurling. Mans. Vit.B12-,Serum-. en Rooiselfolaat. Resultate. Kleurling. van. Statistiese Resultate. Tabel. Analise. Analise van. Kleurling. Coulter Resultate Vroue. van. van. Mans. 80. 81. RIE Mans. 82. Kleurling 84 »:.

Tabel. Tabel. Tabel. 4.14. 4.15. 4.16. statistiese. 4.17. van Coulter. Resultate. van Kleurling. Vit.B12-,. Serum-en Rooiselfolaat. Resultate. van Kleurling. Statistiese Resultate. Tabel. Analise. Vroue. Vroue. Analise. van. van Kleurling. Coulter. Resultate. 85. 86 RIE. Vroue. van. 87. Swart. Vroue Tabel. 4.18. 89. Statistiese Resultate. Tabel. 4.19. 4.20. Tabel. 4.21. en Rooiselfolaat. Analise. 4.22. Serum-en. Rooiselfolaat. Resultate. Analise RIE. Analise. Pasiënte. van Relevante. 95. Coulter. Resultate Pasiënte. 96. van lae Vit.B12-,SerumRooiselfolaat. Megaloblastiese 4.24. 92. Vit. B12-. en. Tabel. RIE. Coulter-,. van Megaloblastiese 4.23. van. Relevante. en. Tabel. 91. van Swart Vroue. van Megaloblastiese Tabel. 90. van Swart Vroue. Statistiese Resultate. Coulter. van Swart Vroue. Vit.B12-,SerumResultate. Tabel. Analise van. Statistiese vergelyking. Resultate. Pasiënte Analise. tussen. 96 van. die. Man en Vrou se Vit. B12-, en Rooiselfolaatwaardes. van. die Blanke Serum 97.

Tabel. 4.25. Statistiese vergelyking. Analise. die. van. tussen die Kleurling. Man en Vrou. se. Vit.B12_. f. Serum-. en Rooiselfolaatwaardes Tabel. 4.26. Statistiese. Analise. vergelyking Vroue. 4.27. se Vit. B12-r. Gemiddelde. die. van. tussen al die Mans en. Rooiselfolaat Tabel. 98. en. Serum. waardes. 98. waardes van die rasse. en geslagte Tabel. 4.28. Geometriese. 107. gemiddelde. waardes. van al die rasse en geslagte Tabel. 4.29. Reikwydtes geslagte. van. die. rasse. 107. en 108.

LYS VAN AFKORTINGS. %. Persentasie. )J.Ci. mikrocurie. )J.g. m1ik rogram. adensyl. 5'-deoksiadenosiel. AdoCbl. Adenosielkobalamien. BIT. Totale Binding. BLMAN. Blanke Man. x10-6. Blanke Vrou Maksimum. Binding. Zero Binding BVR. Swart Vrou. CH. Metilidien. CH2. Metileen. CNCbl. Sianokobalamien. CO-57. Kobalt 57. CoA. Ko-ensiem. Cr-5'. Chroom. d. Dalton. D. Alkoholgebruikers. D.P.C.. Diagnostic. dl. dessiliter. DNA. Deoksiribonukleïnesuur. DPX. Monteermiddel. DTT. Ditiotreitol. ED. Verwagte. EDTA. Etileendiamientetrachloroasynsuur. A. 51. Product Corporation. Binding.

EEPROM. Erasable Programmable. EPO. Eritropoiëtien. Read Only Memory. Tetrahidrofolaat x10-15. fl. femtoliter. g. gram. GKHK. Gemiddelde. Korpuskulêre. Hemoglobien. GKV. Gemiddelde. Korpuskulêre. Hemoglobien. GKV. Gemiddelde. Korpuskulêre. Volume. GPV. Gemiddelde. Plaatjie. Water Hemoglobien Metiel Formimino HCO. Formiel. HOCH2 -. Hidroksimetiel. 1-125. Jodium. 125. 1-129. Jodium. 129. IF. Intrinsieke. J. Ouderdom. KeV. Kilo elektrovolts. Faktor. Kaliumdihidrofosfaat KLMAN. Kleurling. KLVR. Kleurlinge. M. Molaar. M. Man. Maks. Maksimum. mg. m1'Il' 19ram. MHz. Megahertz. Min. Minimum. Man Vrou. x10-3. Volume. Konsentrasie.

NIR. Nie-Rokers. N/D. Nie-Alkoholgebruikers. Na2P04. Di-natriumwaterstoffosfaat. ng. nannogram. nl. Naamlik. NSB. Nie Spesifieke. OHCbl. Hidroksiekobalamien. P. Pronormoblast. PDW. Plaatjie. Distribusie. pg. pikogram. x10-12. PGA. Pterimonoglutamiensuur. pH. Waterstof-ioon. Pkt. Plaatjiekrit. RIG. Ras en Geslag. RlsFOL. Rooiselfolaat. R. Rokers. RAM. Random Access. RBS. Rooibloedseltelling. RDW. Rooisel. RIA. Radio-immune. assay. RIE. Radio-immuno. essai. RNA. Ribonukleïnesuur. ROM. Read Only Memory. rpm. Revolusies. S.FOL. Serumfolaat. SDx1. 1 Standaardafwyking. SDx2. 2 Standaardafwyking. Sman. Swart Man. Std. Standaard. x1 0-9. Binding. Wydte. konsentrasie. Memory. Distribusie. Wydte. per minuut.

B. Beta. T. Totale Tellings. TC II. Transkobalamien. TC I. Kobalafien. (R. proteïen). TC III. Kobalafien. (R. proteïen). THFA. Tetrahidrofolaat. UPA. (BPA) Uitbars promoverende. UVE-E. Uitbars vormende. V. Vrou. Veg. Vegetariër. Vit. B12. Vitamien. VI. Nie-Vegetariër. WBS. Witbloedseltelling. °c. Grade celsius. II. B12. aktiwiteit. eenheid eritroïed.

1. HOOFSTUK. I N LEI. Enige metode. waarmee. vitqmien. 1. DIN. G. en folaat waardes. B12. bepaal. is afhanklik van 'n normale reikwydte of normale waardes. (Krause,. Hierdie term "normale reikwydte of waarde" in die mediese. 1975).. wetenskap. 'n. het. vooropgestelde. spesifieke. parameters,. folaatwaardes. van. toetsresultaat normale. kliniese. beelde. Afwykings. van dieselfde. of. die. verskillende. rasse en geslagte.. megaloblastiese. verskaf. enige. te word.. toetsresultate. waardes. word,. van. wat benodig. word. anemie te bevestig,. en rooiselfolaatvlakke. B12- en. en. tydens vitamien B12 en folaat. normale. toetsstel. toetsresultate. vitamien. in die Kaapse Skiereiland,. kommersiële. Die eerste. (verkry. waartussen. dat. na. pasiënt met mekaar ooreenstem.. stelling,. toetsing van rasse en geslagte ontstaan. verwys. geklassifiseer. bewerkstellig. van bogenoemde. laat. populasie). val om as normaal. waardes. wat. van die gemiddelde. 'n spesi fieke. moet. Hierdie. betekenis. 'n minimum en maksimum waarde. vanaf die standaardafwyking. vraag. word. (Fairbanks,. is die 1983).. wat. saam. toepassing. om. het die met. 'n. is. op. 'n diagnose. van. vitamien B12-, serumDie interpretasie. die resultate word egter beïnvloed deur verwysingswaardes. van. wat vir.

2. elke etniese groep aangepas behoort te word (Brandt, 1961; Kwee, 1985). Tans bestaan daar nie verwysingswaardes en swart mense vir vitamien Skiereiland. nie. aangekoopte. toetsstel. laboratorium. in. en. land. gevind. ooreenstem. die. in die Kaapse. verwysings-reikwydtes. V.S.A.gebruik. dat. groepe.. van. van. van die maatskappy (Anoniem,. Hierdie. wat heelwat. Vele laboratoriums. hulopgestelde. die. BIO-RAD. 1989).. is verkry van In blanke populasie. van ons etniese. het. of folaatwaardes. QuantaphaseR. die. verwysingswaardes verskil. word. B12-. vir die gekleurde. regoor. reikwydtes. nie. ons,. altyd. met die waardes wat met die toetsstel verskaf word nie. (Christenson,. 1985;. Laboratoriums. ondervind probleme met die toetsing van foliensuur. en vitamien. Krause,. B12.(Zucker,. die vitamien B12 1980; Kolhouse,. 1975; RanioIo,. 1983).. Die grootste. bindingsproteïene 1978;. 1984;).. struikelblok. blyk. te wees (Bain, 1984; England,. Oxley, 1984;. Waters, 1981; Zucker, 1983).. Kolhouse. (1978), impliseer. dat toetsstelle. evalueer. moet word voordat. hulle. sodoende. In toetsstel. en essais. in gebruik. geneem. behoorlik. kan word om. te gebruik wat goeie en betroubare. waardes. kan lewer.. PROBLEEMSTELLING Die doel van hierdie evalueer.. ook. reikwydtes aangetoon. RIE toetsstelle. Die beste een wat die mees betroubare. vir die laboratorium daar. studie was om verskeie. op nuwe bloedskenkers. gekyk. word. vir. vitamien. kan word. of. daar B12-,. vir die blanke,. en. lewer,. uit te toets.So. enigsinds serum-. resultate. In. te. verandering. kan in. rooiselfolaatwaardes. gekleurde. en swart. mans. en.

3. vroue in die Kaapse Skiereiland ontstaan. omdat daar soms teenstrydigheid. tussen die kliniese beeld en die toetsresultate,. tydens. toetsing.. In hierdie. verhandeling. die geskiedenis, folaat te gee.. word daar gepoog. belangrikheid. om 'n kort oorsig van. en funksie· van vitamien. Hul rol in eritropoïese. sal bespreek word en die. metodiek van die essai.é ri.nqsal beskryf word. Verskillende immuun essai middel. (RIE) toetsstelle. van verskeie. tegnieke. geanaliseer. en bespreek.. Ten. is. slotte. betroubare gebruik waardes gemeet. daar. beslui t. en herhaalbare. moet. word. behoort. en. ook. is vergelyk. is uitgevoer. dat. die. toetsstel. die toekoms. 'n omvangryke. elke individuele. in. wat. dat. laboratorium. I. n. die. I. n. eie. op te stel.. mees. stel. anemie. gemaak dat daar in. studie aangepak word om reikwydtes. groep mense. is. laboratorium. 'n megaloblastiese. kan word. Daar kan ook 'n aanbeveling. deur. en die resultate. lewer. te bepaal waarteenoor. radio-:. Bloedanalises,. resultate elke. B12 en. vir.

4. HOOFSTUK 2. LIT. 2.1. INLEIDING:. Beide. aangetoon. T U U ROO. R SIG. FOLIENSUUR (FOLACIN). foliensuur. fisiologiese. ERA. en. vitamien. B12. is. onontbeerlik. werking van byna alle wesens.Die. word tydens seldeling. vir. grootste. die. effek kan. asook RNA en DNA sintese.(Jandl,. 1987). 2.1.1. DIE GESKIEDENIS VAN FOLIENSUUR. So vroeg. as 1851 is daar. In anemie beskryf. wat miskien. te wyte. kon wees aan In foliensuur gebrek. Hierdie gebrek was hoofsaaklik geassosieer 1937 gekry. het. met ondervoeding. dr Luey. nadat. verwagtende (Chanarin,. sy. Wills,. moeders, 1969).. vitamien. Petersen. In. tydens. (Marmite). in die. voedingsgebrek,. is. o.a:. deur. irtgesluit. het. toetse,. in 1938 het Stokstad. Day. navorsers. et al dit. en Manning. groei. dit die Norit. van kuikens);. eluaat. (vitamien. in 1940 het Snell. faktor genoem. die. dit Faktor. in 1939 het Hogan en Parrott dit Be genoem. vir normale. is. waargeneem.. verskillende het. respons van. groeifaktor. in 1938. In. dieet. 1931 en 1941, in In reeks. faktor gegee. swangerskap.. In hematologiese. van In noodsaaklike. M genoem;. U genoem; benodig. name. met. Tussen. onbekende. verskillende. in Bombaai,. In giskonsentraat. die teenwoordigheid Hierdie. en anemie. (In groei. en. subs tans.

5. benodig 1941. vir Lactobacillus. het. Mitchell. spinasieblare lactis. R.. medewerkers. In. identiese. het ditfoliensuur. genoem.. Hulle het toe ook In redelike. een en dieselfde. Hutchings 1943.. faktor. (Folium. uit. faktore eintlik. faktor was, naamlik die Wills Faktor.. et al In redelike. suiwer vorm geïsoleer,. et al in 1941, Pfiffner. Die chemiese. struktuur. sy afbraakprodukte. blaar. =. suiwer vorm geïsoleer.. Dit is later gevind dat al hierdie verskillende. het Mitchel. en in. gekry wat nodig is vir die groei van streptococcus. Hulle. (Latyn)).. en. casei, uit gis en lewer verkry). In 1941. so ook het. et al in 1943 en Stokstad. van foliensuur. en later deur. chemiese. in. was deur middel van sintese. verkry. deur. Angier en later deur Julies en Stokstad in 1948 (Chanarin, 1969).. 2.1.2. EIENSKAPPE. Folacin. VAN FOLIENSUUR. is die generiese. Die moedersamestelling as. soute.. term vir foliensuur. is pteroïelsuur. Die. volledige. pteroïelmonoglutamiensuur, pteroïelglutamiensuur molekule. het. gekoppelde. komponente. aminobensiensuur. en pteroïel. chemiese. naam. is. word. na. verkort. of PGA. (Williams,. nl.:. gewig In. van. en L-glutamiensuur. 1991).. pteridien. (Chanarin,. reduktase,. Die foliensuur. 454d en bestaan. dubbele. ring,. veroorsaak. dat die dubbele bande breek en die hidriedione. molekule,. die foliensuur. van die molekule. tetrahidrofolaat,. para-. 1969).. dihidrofolaat. Die gereduseerde. reduseer. uit drie. In Ensiem,. die 5de, 6de, 7de en 8ste posisies. 1969).. met pteroate. wat. In molekulêre. (Chanarin,. en. dan by. gevoeg word.. funksioneer. as. In.

6. formiel of 'n formimino posisies. van die gereduseerde. ko-ensieme reaksies. groepe, wat aan die NS,. word dus so gevorm. deelneem. Sintetiese. (WIlliams,. foliensuur. is. effens gering oplosbaar maar die. blootstelling molekule. aromatiese. molekule. by. amien. Verskillende metaboliese. 1991).. 'n heldergeel. in water.. verbinding. en is slegs. Dit is stabiel in die donker,. 9, 10 posisie. te gee.. kan bind.. of aan albei. wat aan verskillende. aan vltra-violet die. 10. N. lig veroorsaak om. (Chanarin,. klowing. 'n pteridien. en. van. 'n vry. 1969).. COOH. I. C -N ---:'-CH. I. OH. CH2. I CH2. I. L~_. COOH. L. _. I· I. H R ---N . 10 I. I. I I I. N/H 5. I. I :. I. L. FIGUUR. 2.1. 8. N'H. Die Struktuur. I I J. van Foliensuur. (Williams,. 1991)..

7. 2.1.3. EKSTERNE BRONNE VAN FOLIENSUUR. Folate. word. redelik. plant- en dierlike bronne. is lewer. in. voedsel gekry. en gis asook. In. In. kool.. algemeen. suiwelprodukte,. mindere vrugte,. In groot (De Gruchy,. groen. mate vleis,. verskeidenheid 1970).. groente,. is. dit. veral. ook. Die rykste spinasie. teenwoordig. neute en graankosse.. Folaat. baie labiel en word maklik deur hitte en lig vernietig. maklik geoksideer nie. (Chanarin,. van tetrahidrofolate. eers. na. 2.1 .4. word. (Rapaport,. normale. monoglutamate. Dit word. aktief en kom in. voor voor. en moet absorpsie. dus kan. 1987).. 100~g foliensuur. eritropoiëse.. wissel. dus. gelang. van die aanvraag. lakterende. tussen. moeders. 200. ±. 100-300~g. Die. en. per dag vir die instandhouding. aanbevole. 400~g.. daaglikse. Benodigdhede. bv. gedurende. 500~g per dag.. 45~g per dag en kinders. vermeerder. swangerskap. Babas benodig. tussen die ouderdom. per dag (Herbert et al, 1980).. dieetinname. 800~g. dat. foliensuur folaattekort. In per. mondelikse. toediening. dag. toestand. die. anemie verbeter. (Chanarin,. en by. van 1 en 10 jaar,. Hierdie hoeveelhede. van in. na. tussen 30 en. meer as wat die liggaam benodig vir normale metabolisme. bevind. is. FOLIENSUUR BENODIGDHEDE. Die mens benodig van. in. 1969).. die poliglutamaatvorms. plaasvind.. en. as dit nie deur In reduksie agens beskerm word. Die folaat wat in voedsel voorkom is metabolies. afgebreek. van. In. 1969).. 100~g. is. Daar is. sintetiese. pasiënt. met. In.

8. Die. daaglikse. afhanklik. hoeveelheid. folaat. van die selmetabolisme,-tempo. word dus verhoog met versnelde en. in. benodig. verhoogde. selomset. deur. en -omset.. selmetabolisme,. soos. die. gevind. in. liggaam. is. Die aanvraag. soos by infeksies hemoli tiese. anemie. of ongekonjugeerde. folaat. (Herbert et al, 1980).. 2.1.5. ABSORPSIE. Absorpsie. van. EN TRANSPORT. 'n dosis gekonjugeerde. begin binne minute. na ete en bereik. tot 2 uur (Williams,. 1991).. kom in die monoglutamien die. VAN FOLIENSUUR. dermkanaal. en. die. moet. periferie. Die. eers. hierdie reaksie. geen. ko-faktor. van. die. na. meeste. folate. monoglutamate. mukosa. kom. voor. afgebreek. selle,. 1. foliensuur. Die ensiem konjugases,. jejunale. Absorpsie word. binne. vorm in voedsel voor en word maklik. voordat absorpsie kan plaasvind. in. vlakke. Net 'n klein hoeveelheid. geabsorbeer.. poliglutamate. die hoogste. in as. word. aanwesig. kataliseer. vind plaas in die boonste dunderm en. benodig. vir hierdie. proses. nie. (Williams,. 1991 ). In. selle. mukosa. die. metieltetrahidrofolaat, Sonder. verandering. 1991 ).. Folaat. monoglutamaat Opgeneem.. word. die vernaamste. deur. sirkuleer. die. vlakke. folaat. bloedstroom. en word deur alle weefsel,. Die lewer stoor en stelook. t.. . (Rapaport,. ~ 1980).. ...\01~. Hierdie II. omgesit. na. 5-. vorm van folaat en word opgeneem. Ln die bloedstroom. deur die dunderm via die gal. Itl. die. (Williams,. as NS -metiel. FH4. veral deur die lewer,. folaat vry vir hergebruik interhepatiese ;4.. Jl. mail. sirkulasie. piasma£loiaat.

9. Deur poliglutamilasie die. liggaamsselle. proteïene. is. Drie. geëien. as. dimetielglisien. glisien. N-metiel. hierdie. proteïene kan. egter. hierdie. ensieme. wat. 1991 ). nog. verhinder en. deel. neem. Die. funksie. (Williams,. deur. mondelikse. die. aan. Sarkosien. (mitokondriaal). onbekend word. folaatbindende. nl. :. (sitosolies ).. egter. phenytoin. sulfasalazine,. proteïene word folaat in. dehidrogenase. transferase is. van. (Williams,. metabolisme. dehidrogenase,. (Rapaport,. behou.. onlangs. metielgroep. Absorpsie. en folaatbindende. en van. 1991).. inname. van. voorbehoedmiddels.. 1987).. FUNKSIES VAN FOLIENSUUR. 2.1 .6. Die aktiewe. vorm van folaat. aan verskeie. enkel koolstof. is tetrahidrofoliensuur groepe gekoppel. (THFA) wat. is nl:. Formule. Inhoud. formiel. HCO. formimino. HCNH. hidroksimetiel. HOCH2-. metiel. HCr. metelene. CH2_. metelidien. CH(Chanarin,. 1969). Die vermoë van folaat om aan hierdie enkel koolstofgroepe en dan. weer. vry. te stel,. vorm. die. basis. vir. die. te bind. biochemiese.

10 funksie. (Herbert et al, 1980).. THFA tesame met vitamien B12 word. benodig vir die sintese van DNA en is dus noodsaaklik seldeling. vir normale. en eritropoiëse.. Folaat word ook benodig metilasie. van. vir:. deoksiuridilaat. na. timidilaat. (klinies. die. belangrikste) biosintese omsetting. van histidien. omsetting. van homosistien. vorming. van chlorien. (Williams,. Hierdie verbindings. hulself. hernieu,. soos. ens.. DIE BERGING. Folate is aanwesig. word gesintetiseer. by eritrosiete,. (Williams,. tot. (Herbert deur. 10mg. lewer. (Rapaport,. foliensuur urine. en. intree. word in en. 1991).. is. galsekresies stoelgang. asetaminobensoïelglutamaat. en bloed in die vorm. in. die. lewer. folate. herabsorpsie. voldoende. (Jandl,. mondwand,. Totale liggaamsvoorraad. helfte. vir. vel,. VAN FOLIENSUUR. Die gestoorde. vrygestel. 1987). folaattekort. die. die. et al, 1980).. die. die. in alle liggaamsweefsels. waarvan. deur alle selle. 1991).. EN UITSKEIDING. van NS -metiel FH4 (Williams, 5. 1991). en purien word benodig vir DNA sintese en purien vir RNA. maag, nierpypies. ±. na metionien. van serien uit glisien. sintese.. 2.1.7. na glutamate. vorming. Timidien. wat. van purien. vi.r 3. 1987).. in. deur. Ongeveer. die. uitgeskei. word. tot. aangetref.. gestoor. die. 100~g. Foliensuur. (Herbert,. word. op aanvraag dunderm. 5 maande. onaktiewe. is. waarna aktiewe. word deur vorm. 1980),. en in. van In.

11. mindere. 2.1.8. mate ook deur sweet en speeksel.. (Williams,. 1991).. FOLIENSUURTEKORT. In Foliensuurtekort. kan veroorsaak. onvoldoende. inname. intestinale. wanabsorpsie. vermeerderde. aanvraag,. die onvermoë. om foliensuur. foliensuur sekondêr. word deur:. bv. swangerskap te benut. vanweë. die aksie. antagoniste. tot ander siektes,. bv. leukemie. (Williams,. 1991).. Die kliniese simptome is gewoonlik swakheid, gewigsverlies, ens, maar geen neurologiese. In Diagnose. afwykings. van folaattekort. rooiselfolaatvlakke. verlaag In. is.. val.. verlaging. in die rooiseltelling,. Makrositêre. anemie. hiperplasie. reuse. In Folaatgebrek sintese belemmer. of sekondêr. ingekorte. In vertraging. anemie. kan. tot onder met. In. witseltelling. en. daar en. 1970).. dan. In eritroïede. megaloblastiese. 1987).. ook die histidien. Folaatgebrek volg. witselvoorlopers. veroorsaak. inkorting,. ontstaan. koors. serum sowel as. ontstaan. hemoglobien,. In die beenmurg. (Rap~port,. (De Gruchy,. Die serumvlak. plaatjietelling. met. nie. word gemaak wanneer. 2,Sng/ml. normoblaste. van. timidilaat. sintese,. In DNA. in die purien biosintese. en dit. afbraakproses. (Williams,. kom voor by ouer persone. tot ander. siektes. wat. bv. leukemie,. 1991).. In swak dieet limfoom. ens..

12 Dit. kan. voorkom. by. voorbehoedmiddels, gebrekkige. vroue. tydens. alkoholmisbruik. folaatdieet.. Dit. anemie tydens swangerskap. BEHANDELING. Pasiënte. met. word. die. ongeveer. (Williams,. oorsaak. In van. 1991).. foliensuur. kan word. dosis. gewoonlik. goed. op. (Chanarin,. 1969).. Indien daar. aanvraag of ander komplikasies tot. tussen. In. per dag wat per mond. 0,5. en. 1,Omg. per. is, dag. van O,1mg per dag kan vir. Sodra. In goeie dieet gevolg word,. 3 maande gegee word. gestaak. word. beenmurg. en. (Chanarin,. kliniese. 1969).. beeld. In paar dae na aanvang van behandeling. rooiseltelling. vermeerder. grootte. vorm.. en. plaatjietelling remissie. met. In Instandhoudingsdosis. bloedbeeld,. binne. suigelinge. algemene. respondeer. vermeerderde. daaglikse. kan behandeling. Die. moeders.. sintetiese. toegedien. vermeerder.. In. mondelikse. vanweë die snelle tempo van seldeling. Infolaatgebrek. In wanabsorpsie,. by. van. VAN FOLIENSUURTEKORT. dosis van 100-200~g of parentaal. en. is ook. by die fetus en by lakterende. 2.1.9. gebruik. en die rooiselle. Die. teweegbring. tydens. of te korrigeer. nie.. Dus word foliensuur. daar vasgestel. is dat die megaloblastose. Die. witseltelling Foliensuur. van vitamien. maar is nie effektief genoeg om neurologiese. folaat- eerder as In vitamien. met foliensuur.. waardes.. In toestand. drasties. keer terug na normale. hemoglobien,. keer terug na normale. verbeter. afwykings. sal. B12 tekort te verhoed. nie toegedien veroorsaak. en. alvorens. is deur. B12 gebrek nie (Chanarin,. 1969).. In.

13. 2.2. VITAMIEN. Beide. B12 (KOBALAMIEN). vi tamien. fisiologiese. B12. en. foliensuur. is. onontbeerlik. vir. die. werking van byna alle wesens. Die grootste effek kan. aangetoon word tydens seldeling asook RNA en DNA sintese.(Jandl, 1987). Die belangrikheid. van vi tamien B12 gedurende hemopoiëse. die rol wat dit by eritropoiëse verhouding. 2.2.1. sal geïllustreer. DIE GESKIEDENIS. So vroeg. van pernisieuse. word.. toe Minot. anemie. tot gevolg. (1926). In pernisieuse. anemie pasiënt 1969).In. en medewerkers. ontdek. voorkom. en wat aan. ook agtergekom dieet. van. intrinsieke. faktor. In ekstrinsieke. dat as normale. 'n pernisieuse. drastiese hematologiese. anemie. wat. het die bestaan. maagsap. is.. Hy het. saam met vleis. pasiënt. gevoeg. word,. by die dit. In. respons veroorsaak het (Wintrobe , 1976).. en in 1948 het twee onafhanklike wat identies. lewer as In. in. faktor gekoppel. maagsappe. respons. 1929 het Castle. Later is dit ontdek dat vitamien B12 die ekstrinsieke. geïsoleer. gehad het. In hematologiese. deel van sy dieet gegee het (Chanarin, In. wat die studie. Die isolasie en tipering van vitamien B12. en Murphy. gekry het nadat hulle. B12. In anemie gerapporteer. en megaloblastiese. (Herbert et al, 1980). het begin. speel asook vitamien B12 - folaat. VAN VITAMIEN. as 1822 is daar. en. groepe. was aan hierdie. van vitamien. faktor was,. In verbinding onbekende. B12 bekend geword. Eers later het Barker en werkers die biologiese. in lewer. vitamien.. (Herbert,. So. 1980).. aktiewe vorms en.

14. ko-ensieme. van vitamien. B12 ontdek. (Chanarin,. 1969).. CONHl. I. /CONH,. CHz. ~CH,. l. CH, ,CHJ. \,'. H CHz. sr-. / "CON Hl "CH,. H. CHZ. "I. CH,. CON Hz. H. H. .:. FIGUUR 2.2. Die Struktuur. van Vitamien. B'2 (Williams,. 1991)..

15 2.2.2. EIENSKAPPE. Kobalamiene. bestaan. uit. 'n groep. strukture. en biologiese. proteïene. te bind (Rapaport,. en mees komplekse bestaan. uit. B12. VAN VITAMIEN. eienskappe. molekules. molekules. byna. 1987).. Dit is een van die grootste. van al die vitamines.. 'n porfirien-soortige. reghoekig. molekulêre. gewig. teenoor. korrin. ring. bestaan. kobalt. atoom. kobalt. atoom gekoppel. uit. korrin. verbind. 4 pirool Die. is.. het ringe. 'n verskeidenheid. ring wat. ring. wat. aan wat. deur ribose. kan word.. is en. 1969). die. aan. ongewone. vitamien B12. vorms is nl:. (CNCbl). adenosilkobalamien. (AdoCbl). hidroksiekobalamien. (OHCbl). metielkobalamien. (HeCbl). S'-deoksieadenosiel. (adenosyl). (Chanarin,1969). CNCbl en OHCbl word maklik na Ado(b) in die weefselomgesit. en. is. beskikbaar. natuurlik. vir. die. - 3 - fosfaat. ione bind vir 'n biologies. Die verskeie. sintese sisteem. Die. Die laaste binding van die kobalt. sianokobalamien. 'n ko-ensiem. 'n. sentrale. direk. kobalt- koolstof koppeling waardeur die verskillende analoë gevorm. 'n sentrale. geplaas. (Chanarin,. nukleotied,. is, is verbind. en 1 - amino - 2 - propanol.. Die struktuur. 5,6 -dimetielbensimidasool,. van 355 dalton(d). korrin. atoom kan. die. soortgelyke. met die vermoë om spesifieke. kobalt atoom bevat en 'n nukleotied, wat. met. (Williams, 1991).. farmaseutiese. in die liggaam vervaardig. gebruik word nie. deur. CNCbl is stabiel alhoewel (Rapaport,. ditnie 1991)..

16 Die metaboliese. aktiewe. metielkobalamien. 2.2.3. vorms. van vitamien. (HeCbl) en adenosilkobalamien. DIE VITAMIEN. Vitamien. is. (adenosyl).. B12 BINDINGSPROTEïENE. Vitamien B12' soos alle ko-ensieme, 'n proteïen. in die mens. B12. gekoppel.. is in die natuurlike. vorm aan. Dit kom nie in die "vry" vorm voor nie.. B12 bindingsproteïene. kan. in 3 groepe. geklassifiseer. word nl: intrinsieke. faktor. 11 (TC 11). transkobalamien kobalafilien. (I.F.). (R-Proteïene). (Chanarin,. Die funksie van die bindingsproteïene IF is nodig vir die absorpsie TC 11 vervoer. die vitamien. vloeistowwe. na die selle. R-Proteïene. (transkobalamien. sirkuIerende. 2.2.3.1. Castle en medewerkers tesame. met. is kortliks:. van vitamien. inname. FAKTOR. B12. B12 vanaf die ekstrasellulêre. 1 en 111), TC 1 dra die meeste. kobalamien.. INTRINSIEKE. (Williams,. het reeds in 1929 waargeneem. van rou vleis,. Hulle het besef dat hierdie. maagsap. teweeggebring. verbetering. sou. word. veroorsaak. 1991). (IF). 'n groot. dat maagsappe,. hemopoiitiese. gehad het indien dit aan 'n pasiënt met pernisieuse is.. 1969). effek deur. aangesien het. nie.. rou Hulle. effek. anemie gegee. 'n subs tans in die vleis het. alleen die. geen. subs tans.

17. intrinsieke. faktor (IF) genoem en bevestig dat 'n tekort daarvan. seker die v~rnaamste 1969).. Byna. 30. gekarakteriseer pariëtale. oorsaak van pernisieuse jaar. later. is. en is daar bevestig. selle van die maagfundus. IF is 'n glukoproteïen. anemie is (Chanarin,. IF. eers. dat dit sy oorsprong het (Chanarin,. met In molekulêre. 24 uur afskei kan 50 - 200~g vitamien. word. die benodigde. per. dag. (Chanarin, absorpsie. 2.2.3.2. vitamien. gebruik. 1969).. vir. IF binding. van hierdie. TRANSKOBALAMIEN. daaglikse. selle. fibroblaste. selle dra.. geinkorporeer. kompleks. 1969).. insluitende. Dit word. hepatosiete. transportproteïen. tot binne die. begin deur die binding reseptor. selle. Die reseptor-gebonde en aan. en die kobalamien. 'n lisosoom. van die. aanwesig. kompleks. vrygestel. en. wat kobalamien. vloeistowwe. aan 'n membraan. deur pinositose. die TC 11 verteer 1991) •. gesintetiseer,. Die transportproses. 'n verskeidenheid. vir. (0,5 - 1,5 ~g/l). is (Chanarin,. na die ekstrasellulêre. TC 11-kobalamien. binding. 11 (TC 11). en is 'n sleutel. van die plasma. 1% IF. 1997).. aanwesig. vele. B12. 10 -. is noodsaaklik. in deur. Omtrent. vitamien. aan kobalamien (Rapaport,. is.. wat in klein hoeveelhede. in plasma. tussen 50000. IF wat die maag per. TC 11 is In B globulien vry vorm. in die. B12 bind wat ongeveer. B12 per dag. vitamien. en. 1969).. gewig wat. - 120000 d geskat word. D~e klein hoeveelheid. 50 maal. geïsoleer. word dan. gelewer,. word. op. waar. (Williams,.

18. 2.2.3.3. TC. 1. KOBALAFILIEN. is. In. granulosiet halflewe. lid. van. In paar. omrede. die. kobalafilien. gesintetiseer dae.. groep,. en het. in die gal.. is onbekend. individue. met. word. dit baie. uitskeiding. die. stadig van die. Die rol van TC 1 in kobalamien. en word nie as noodsaaklik. In oorerflike. tekens van megaloblastiese. in. In intravaskulêre. In die lewer word. en dus is daar gedeeltelike. kobalamien. metabolisme. van. voorlopers. gekataboliseer gebonde. (TC 1 en TC 111). anemie. TC. 1 tekort. beskou. geen. toon nie (Rapaport,. nie. sigbare 1969).. Dit is ook bevind dat TC 111 amper in alle opsigte soos TC 1 is, behalwe. in die koolhidraat. konsentrasie. (Rapaport,. 1969).. Hierdie 3 groepe binders het almal een enkele polipeptiedketting en vitamien B12 bindingsplek,. aminosuur. maar verskil egter ten opsigte van:. samestelling. koolhidrate molekulêre. gewig. interaksie. met vitamien. 2.2.4. BRONNE VAN VITAMIEN. Vitamien. B12. vervaardig. water,. (kobalamien). nie (Williams,. grond. kobalamien.. asook. die. B12. B12. word 1991).. nie. in. die. menslike. Sommige bakterieë. ingewande. van. diere,. liggaam. en swamme in vervaardig. Die mens is dus afhanklik van voedsel vir kobalamien.

19 inname. in:. Voedsel. vleis,. daaglikse. wat ryk aan kobalamien. pluimvee, dieet. vis. bevat. en. suiwelprodukte.. 5-30}.lgkobalamien. ±. aktiewe vorm van metielkobalamien. 2.2.5. DAAGLIKSE. is, sluit die volgende. VITAMIEN. voorkom. In. wat. Gemiddelde. in die ensiem-. (Rapaport,. 1969).. B12 BENODIGDHEDE. Di t word. algemeen. beskou. dat. tussen. daaglikse. inname vir In volwasse persoon behoort te wees. So min. as 0,1}.lgper dag is voldoende In pernisieuse daaglikse swangerskap. 2.2.6. anemie. aanbevole. en laktasie. VITAMIEN. die. farmakologiese-. absorpsie. geskied. alle vry vitamien. en. paaie.. die hele lengte. 1987). word. in Die. tydens. van. Farmakologiese die. dunderm. deur. Dit is nie afhanklik van IF nie en ± 1% van. B12 word so geabsorbeer. na die spesifieke. absorpsie. ileale mukosa. vermeerder. respons. EN TRANSPORT. fisiologiese. pad benodig. IF-vitamien. (Jandl,. minimum. B12 geskied deur middel van twee weë, nl.. Die fisiologiese. die. 1, 2}.lgdie. 4}.lg) (Jandl, 1987).. (±. langs. middel van diffusie.. te verkry. is 3}.lgwat. B12 ABSORPSIE. Absorpsie van vitamien. -. om In hematopoiëtiese. pasiënt. inname. 0,6. B12 kompleks. selle bind. (Herbert,. bindingsproteïene. 1980).. om die vitamien. areas in die ileum te vervoer, aan spesifieke. (Herbert, 1980).. reseptore. waar. van die.

20. In die mondholte. word vitamien. middel van speekselensieme die speeksel. beland. vi tamien. B12'. voedsel,. en. teenwoordig. kompleks. saam. deur. gesplits. B12 geskei van die voedsel bind dan aan kobalafilien. is.. met. Die vitamien. die. middel. voedsel. van. kobalafilien gemaak van. kompleks. die. kompleks alkaliese. vitamien. en. waar. nog. van. die. sure. te bind.. pariëtale. bind nie (Williams, 1991).. van die duodenum. in aanraking. kom die vitamien. met In omgewing. B12-. wat alkalies. B12-kobalafilien. B12 Die. word.. B12. In In. medium bind die IF-B12 kompleks aan die ileale mukosa Die. vitamien. vervoer. sekere reaksies. B12. (Williams,. via die galsekresie. Daarna. kobalafilien B12. deur. deur. en. beland die. vrygestel. TC. 11. word vir gebruik. na. die. tydens. 1991).. siklus waardeur. herwin word vir absorpsie.. kobalafilien. kompleks.. word. waar dit opgeneem. Daar is ook In inter-hepatiese. vi tamien. vrystel.. te vorm wat dan in die ileum geabsorbeer. liggaamselle. aan. kompleks. vitamien B12 bind dan aan IF om die IF - vitamien. selreseptore.. 1991) .. maag. is deur ensieme van die pankreas en wat die vitamien. vrygestelde. dit. die. maar omdat die Ph te laag is, kan. dit nie hier aan die vitamienkompleks. gedeelte. wat in. B12 _. kobalafilien. maagensieme. word om aan kobalafilien. selle in die maag skei IF af,. In die boonste. in. deur. vorm. die. dit. in. vitamien die. pankreasensieme word. die vitamien. B12. In die gal bind B12-kobalafilien. dermkanaal verteer. waar. word. om weer aan IF te bind. en. die die. (Williams,.

21 2.2.7. FUNKSIES. Vi tamien. VAN VITAMIEN. B12 speel veral. In aktiewe. selle,. maar. kanaal. en die beenmurg,. in die. word vir DNA sintese. benodig. vir. noodsaaklik. die. ko-ensieme. B12. is. van. stelsel,. onderhoud. van. B12 ko-ensiem. benodig. B12, tesame met foliensuur. rooi-. alle. gastro-intestinale. en witbloedselle.. by die sintese van metionien word. na suksinaat. vitamien. ensiemreaksies metaboliese. die. In vitamien. Vitamien. sintese. by. word. Dit. is. vir die sintese en oordra van enkel koolstofeenhede. metielmalonaat. Verder. rol. senuwee. waar. soos bv. die metielgroep, Vitamien. B12. benodig. (Williams,. alhoewel. reaksies waarin dit. omsetting. van. 1991).. vir. verskeie. by die mens is daar net 2. In rol speel, naamlik:. Die omsetting van hemosisteïen van 5-metieltetrahidrofolaat. die. noodsaaklik. ook. in bakterieë,. vir. en chloor.. na metionien deur die gebruik as. In skenker. groep via die ensiem, metieltransferase. van die metiel. en metielkobalamien. as ko-ensiem.. Die omsetting van metiel-ko-ensiem ensiem. A waar. metiel. adenosielkobalamien. Onlangs tans. is vitamien. geglo. instandhouding. dat. maloniel. eoA. die ko-ensiem. B12 ook in seminale dit. In. van normale. A (eoA) na suksiniel-ko-. belangrike fertiliteit. mutase. die. ensiem. is (Williams,. 1991).. vog gevind. en. en daar word. voedingstof. vir. is (earmel,1984).. die.

22 2.2.8. BERGING. EN UITSKEIDING. VAN VITAMIEN. B12. Die lewer is die primêre bergplek van vitamien 90% van alle liggaamstore 3mg.. Aangesien. is, neem. vegetariër. B12 wat wissel van 1 tot. die daaglikse benodigdhede. dit dus. pernisieuse. van vitamien. tussen. anemie. om. B12 uitskeiding. daagliks. deur. vi tamien. B12 word. vir 'n volwassene. 3 tot 5 jaar van wanabsorpsie te. ontwikkel. om megaloblasties. Vitamien. B'2' en bevat 50-. te word. en. in die. verloor urine. as. 20. (Rapaport,. is baie laag.. die stoelgang. tot. in. die. vir. 'n. vir. 'n. 1987).. Ongeveer (Rapaport,. jaar. 5~g. 1 tot 3~g word 1987).. gal. en. Minder. stoelgang. uitgeskei.. 2.2.9. 'n. VITAMIEN. Vitamien. intestinale. B'2. tekort. absorpsiedefek. B'2 gebrekkige die. B12 TEKORT. tekort. dieet sluit. megaloblastiese. swakheid. word. gewoonlik. eerder as die gevolg van. (Chanarin, die. 1969).. anemie in naamlik. :-. en moegheid. maag ongesteldheid van die tone of vingers. seer tong diaree. of hardlywigheid. Die kliniese. nie-spesifieke. gewigsverlies. tinteling. toegeskryf. aan. 'n. 'n vitamien beeld. manifestasies. van van.

23 koors probleme. asook. met stap. spesifieke. kenmerke. soos. neurologiese. abnormaliteite. (Chanarin, 1969).. In Vitamien B12 tekort verhoed optimum eritropoiëse tot In anemie lei. mukosa. verhoed. algemeenste. Gebrekkige. effektiewe. oorsaak. Sonder aanvullende totale. van. reseksie,. limfoom. kobalamien. tekort. metabolisme. van. neurologiese. of. Vegetariërs. ontwikkel. pariëtale anemie. anemie. gesien. metionien. en. is die. (Rapaport,. 1987).. 5 tot 6 jaar na. Hipotiroïdisme, na. mag. die. mag. hierdie. wees. toestand anemie. (Williams,. in die. verbeter.. outoteenliggame. teen. die. alle. 1991).. wat verhoed dat die IF-CbL kompleks of. die. en die. as hulle. en eiers uit hulle dieet sny (Chanarin,. bind,. almal. van. B12 tekort. In. ileum. kan. Steurings. oorsaak. In vitamien. In megaloblastiese. sproei,. bestraling. in. selle, blyk In patogeniese. Megaloblastiese. kobalamien. In anemie. beskadiging. teenliggame. reseptore. kan. In metielgroep. van. hul. pernisieuse. van. in die liggaam veroorsaak.. toediening. Blokkerende. absorpsie. ontwikkel.. letsels. suiwelprodukte. sekresie van IF deur die gastriese. medikasie. gastrektomie. wat derhalwe. aan. gastriese. rol te speel in pernisieuse. 1991).. anemie en die veranderinge. wat met In pernisieuse. anemie gepaard gaan, dui daarop dat vitamien die sintese van DNA.. Vitamien. B12 benodig word by. B1? en folaat kan nie onafhanklik.

24 van mekaar beide. funksioneer. vitamines. metielfolaat. benodig.. homosisteïene). sintese. en. In. die. sintese. Metielgroep. besorg.. van. word. timidilaat. verwyder. metioniensintese. deur. (THFA). -metileen dus. Daardeur word metionien. en. gevorm. tetrahidrofoliensuur 5,10. omdat. deur die vitamien B12 ensiem, transmetilase,. dan aan homosisteïene. Hierdie. nie,. word. THFA. 5,10. word. ook. vir. deur. vitamien. die. DNA. wat dit (metiel-. generasie. -metileen. benodig sintese B12. vir. van. THFA die. gevorm.. timidilaat. (Williams,1991).. gebrek. geinhibeer. dit die regenerasie. van THFA van 5,10 -metileen. Die. probeer. vir. sintese. kompenseer. deur NS,N10. -metileen. pad na die metioniensintese. ontoereikende. THFA vanaf. word nie.. metionien. die timidilaatsintese. in die sel op (Williams, 1991).. folaat, wat die sel as NS -metielfolaat. nie na tetrahidrofolaat. THFA.. pad te stuur en in die proses hoop. die folaat, as NS -metielfolaat,. Vars. die. As word,. blokkeer sel. uit. binnekom,. en dan na NS,N10 -metileen. Die intrasellul~re. kan dus. THFA omgesit. ophoping van NS -metiel THFA is nie. geskik vir die sintese van timidilaat nie. Hierdie intrasellulêre ophoping. van. puriensintese toestand. metielfolaat wat. benodig. word die vasvang. kan word. lei. tot. vir die. DNA. van metielfolaat. folate trap" (Williams,1991).. In. afname. sintese.. genoem,. in. die. Hierdie. "the methyl.

25. Transporteer tot in selle. \. \ ~---~~--. ~ ~~-----r--N~5~~~N~:~--M-ET-E-L-E-E-N--FH-4~1 •. I~.. I. ~FH,. .reduktase. metionien sintase. FIGUUR. 2.3. Die onderlinge vitamien. Dit blyk dus duidelik of. folaat. verduidelik gemaak. 'n. B12 en foliensuur. valstrik. daar klinies. kan word tussen. deoksiuridilaat. (Rapaport,. 'n vitamien. 5,10. kan. veroorsaak. en morfologies B12-. In beide gevalle word die hematologiese tekort aan voldoende. tussen 1987). te wees dat 'n tekort aan of vitamien. metielfolaat. waarom. afhanklikheid. en. B12. mag. geen onderskeid. of 'n folaattekort skade toegeskryf. nie. aan 'n. -metileen THFA wat die metielgroep. aan. lewer wat dit dan weer omsit na timidilaat. wat.

26. lei na die DNA sintese gedurende. In. Onderbreking. eritropoiëse. in. die. DNA. die 5 -fase.. sintese. in die beenmurg. (Herbert,. veroorsaak. van abnormale groot rooiselvoorlopers. In blokkasie. in die 5 -fase van selreplikasie.. defek,. wat. veroorsaak. megaloblaste verhinder,. vorm,. dat. mag. alhoeweloor. aan die gang te sit.. In. die. verminderde. verlenging. genoegsame. vir die inisieëring. van DNA-polimerase,. Die effek wat. vitamien B12 tekort op. nie. het, is sekerlik die mees bestudeerde. van groter, vermeerdering eritroïede. minder. in. beenmurg. eritropoiëse. na die sirkulasie,. In Suiwer. maar nie genoeg. te dien is vir. (Herbert, 1980).. ontwikkelende. eritrosiete. terrein op hierdie gebied.. vitamien. rooiselle.. hemopoiëtiese. Daar. weefsel. is verhoog, maar effektiewe van normaal. is verminder.. halflewe. van. en. In. totale. eritropoiëse. funksionerende. Verder. is ook. rooiselle. toon die megaloblaste. (Herbert,1980).. B12 tekort. word omdat die liggaamstore raak(Chanarin,. ketting. Dit het tot gevolg die produksie. volwasse,. in terme van die lewering. In verkorte. DNA. DNA sintese en seldeling in die maturasie. word ondervind.. maar. die. sintese. wat wel genoeg is om as substraat. van DNA-polimerase. die eritrosiet. Die biochemiese. vermoë beskik om DNA sintese. die verlenging. in. as gevolg van. timidilaat. van. en die. Dit mag wees as gevolg van die verminderde. timidilaat konsentrasie. In Onderbreking. oneffektiewe. en lei tot megaloblastose. ontwikkeling. 1980).. 1969).. kan eintlik. eers na. jare ontdek. tot 5 jaar kan neem om uitgeput. te. /-.

27 2.3. ERITROPOlësE. Eri tropoiëse vervaardig B12. en. is die. waar. die. en in die bloedsirkulasie. foliensuur,. eritropoiëse,. onder. andere,. rooisel. in die. beenmurg. vrygestel. word.. Vitamien. speel. In. groot. veral in die nukluêre ontwikkeling.. een van hierdie die perifere. twee vitamines. bring drastiese. bloed sowel as in die beenmurg. Eri tropoiëse inisieer,. proses. benodig. reguleer. Uitbars. verskeie. "Burst promoting. Foliensuur Vitamien. by. In Tekort aan veranderinge. in. teweeg.. groeifaktore. om. die. proses. te. en handhaaf:-. promoverende. Die hormoon. rol. aktiwiteit. activity. (UPA). (BPA)". eritropoiëtien en vitamien. B12. B6 en vitamien. C. Koper en yster Aminosure. In die beenmurg kan. ui toefen. "progenitor. stamselle wat twee funksies. naamlik: - selfhernuwing. differensiasie selfhernuwing. is daar pluripotente. verloor funksie. cell.". die en. en differensiasie.. stamsel. differensieer. sy. pluripotensiaaltot. In. Met en. stamvadersel ,.

28. stam. en morfologies. MorfologiesIherkenbare pronormoblaste en normoblaste. FIGUUR. 2.4. In Voorstelling UVE-Ei KVE-Ei UPAi EPO; Pi. van die stadia van eritropoiëse.. Uitbars vormende eenheid eritroïed "BFU-E" Kolonie vormende eenheid eritroïed "CFU-E" "BPA" Uitbars promoverende aktiviteit eritropoiëtien "EPO" "p" pronormoblast (Rapaport,. Die stadia van rooiseldifferensiasie (soos gesien na. In Romanowsky. Pluripotensiale. kan as volg beskryf word:-. kleuring). stamsel. Die sel is 25-3511 in deu rsnt t en word units erythroid(BFU-E)" primitiewe fyn. eritroïede. "Burst forming. genoem (UVE-E). Dit is die mees sel en toon In groot nukleus met. chromatiennetwerk. sitoplasma.. 1987). en. fyn. granules. in. die.

29. Intermediêre. stamsel. Die. si toplasma. die. granules.. word. minder. maar. blouer,. en verloor. Hemositoblast Die sel is 20 - 30}J. in deursni t en word "colony forming units-erythroid(CFU-E)" gedifferensieerde. genoem(KVE-E).. eritroïede. Dit is die mees. stamsel.. Pronormoblast Die sel is 20-28}J.in deursnit diepblou selruimte. sitoplasma.. en is. Die nukleus. in. Dit toon. In groot sel met. neem byna die hele. In fyn chromatiennetwerk. met. klein nukleoli.. Basofiliese Die. normoblast. sel. verdwyn sigbaar.. is en. Die. 15-18}J.in deursnit. chromatienklomping. word. nukleoli in. Die sitoplasma is steeds diepblou. die. het kern. vanweë die. hoë RNA inhoud.. Polichromatofiele. normoblast. Die sel is 10-15}J.in deursnit. is kleiner. sigbaar.. Die sel en sy nukleus. Erge chromatienklomping. Die sitoplasma. pers en pers-pienk, en vermeerderde. van die kern. se kleur wissel. tussen grys-. aanduidend van die verminderde. hemoglobieninhoud.. is. RNA.

30 Ortochromatiese Die. sel. normoblast is. kleiner.. 10~. ±. in. Die nukleus. sitoplasma. deursnit. en. is. nou. is In digte, donker. heelwat. bal en die. is pienk.. Retikulosiet Die retikulosiet. is ± 9~ in deursnit en het geen kern,. maar weloorblywende sekere. RNA in. supravitale. kleurings. netwerk gepresipiteer beenmurg voordat. die. si toplasma. tot. In. fyn. wat. met. retikulien. kan word. Dit bly 1-2 dae in die. dit in die bloedstroom. beland.. Eritrosiet Die. eritrosiet. is. ±. 7,6~ in deursni t en. nukleus. Dit kleur rooi met In Romanowsky. Normaalweg. vind eritropoiëse. Gedurende. sekere. witbloedselle. word ekstra-medullêre. hematopoiëse produksie. 2.3.1. EN ANEMIE. Eritropoiëse. word. rooibloedselle onvoldoende Daar. so. te handhaaf.. dus. of. In. plaas.. rooibloedselle, vervaardig.. Dit. genoem waar die milt en lewer. areas is (Rapaport,. gereguleer. normale rooiselle. ontstaan. die. buite die beenmurg. die mees prominente. ERITROPOIëSE. word. geen. kleuring.. by die mens in die beenmurg. siektetoestande. en plaatjies. het. om. In Anemie. In. normale. ontstaan. 1991).. hoeveelheid wanneer. aan die sirkulasie vrygestel verlaging. in. die. daar word.. hoeveelheid.

31 rooibloedselle,. of In verminderde hemoglobien. balans tussen die ontwikkeling deur. In daaglikse. gehandhaaf. Hierdie. Die rooibloedselle. het. In lewensduur. Vitamien. B12. en. belang vir normale eritropoiëse. normoblaste. (Rapaport, 1987).. MEGALOBLASTIESE. In Tekort. aan. of. foliensuur. in DNA sintese. hiperplasie. in die beenmurg. normoblaste. (megaloblaste). moontlik. selle. is groter. verhouding,. soos:. of. sellyne. met in. as. alle. die. tot. In proliferasie stadia. normale. van. In. In eritroïede van abnormale ontwikkeling.. normoblaste. wat. heel. sonder mitose.. en mitose,. in alle stadia van ontwikkeling,. waargeneem.. in die. perifere. bloed. kan. liggaampies,. die. geraak. word. Die rooiselle. en. Cabot. ringe en basofiele. neutrofielkerne. normoblaste toon. daar. is ovaal. is daar insluitingsliggaampies. Daar mag ook enkele megaloblastiese van. veroorsaak. kernrestante. In erge aniso- en poikilositose.. Howell-Jolly. van. abnormale kern-sitoplasma. kernstruktuur,. en groot en in erge gevalle. Heelwat. B12. en gee aanleiding. word almal in die megaloblaste,. ontstaan. vitamien. diseritropoiëse,. onvolwasse. in die beenmurg. is. en die maturasie van. te wyte is aan die langer groeitydperk. Abnormaliteite. Alle. foliensuur. rooisel. ERITROPOlësE. verandering. Hierdie. van 120 dae.. of defektiewe. fundamentele. 2.3.2. word. van 2 x 1012 selle in die beenmurg. produksie. omvergewerp.. In Normale. en afbraak van rooibloedselle. balans word deur bv. bloedverlies. produksie. inhoud.. soos. stippeling.. aanwesig. wees.. hipersegmentasie..

32. Sideroblaste. is gewoonlik vermeerder. aanwesig en die ysterstore. is meestal. verhoog. Die stadia. van die megaloblast-differensiasie.(Soos. 'n Romanowsky. (Williams, 1991).. gesien. met. kleuring).. Promegaloblast Die sel is 19-27~ in deursnit. met 'n gestippelde retikulêre enige. klomping. soos. pronormoblaste. wees.. Die nukleus is ligpers chromatienpatroon. waargeneem. kon. sonder. word. in. die. Daar kan drie tot vyf nukleoli aanwesig. Die hoeveelheid. sitoplasma. is buite verhouding. tot die nukleus.. Basofiliese Die. megaloblast. sel. is 15-22~. in deursnit. basofiliese normoblast. en het. Die. sel. is. Daar en meer. normoblast.. megaloblast 10-18~. polichromatofiliese. in. deursnit. normoblast.. en. groter. Die nukleus. en asentries geleë, het 'n fyn retikulêre wat nie soos in die normoblast,. Ortochromatiese. as die. chromatiennetwerk.. Die si toplasma is donkerblou. as dié van 'n basofiliese. Polichromatofiliese. is groter. Die nukleus is asentries geleë. 'n fyner en egaliger. is geen nukleoli.. en. klomping. as. die. is rond. chromatien, toon nie.. megaloblast. Die sel is 8-15~ in deursnit. en is gewoonlik. 3-4 maal.

33 die grootte is. van die normale. blou-pers. sitoplasma. en. toon. normoblast.. chromatienklomping.. is erg eosinofilies. met die laat normoblast. basofiele. stippeling. Die nukleus. en baie in vergelyking. Howell-Jolly. kan. Die. aangetref. liggaampies word. en. (Rapaport,. 1987).. Vitamien B12 en foliensuur en. normale. groei. van. is noodsaaklik selle,. selontwikkeling. in die liggaam.. twee. het. vitamines. ontwikkeling. van. megaloblaste. tot. normoblaste. eritrosiete. wat. asook 'n Tekort. 'n geweldige. stand. vir die instandhouding. invloed In. 'n. die. korter. vir. seldeling. en. aan een van hierdie op. die. produksie. beenmurg. kom. lewensduur. het en dus so die eritrosiettelling. en. groot as. verlaag. die en. 'n. anemie laat ontwikkel.. Om. hierdie. toestande. gemeet en evalueer goeie. fisiologiese. gemeet kan word. verskillende. te kan. word.. monitor,. sal. abnormale. waardes. Om dit te kan doen, is dit nodig om 'n. grondslag. te. hê. waarteen. hierdie. waardes. Dit is dus noodsaaklik om verwysingswaardes. bevolkingsgroepe. vanweë verskillende. lewenstyl. vir. in die Kaapse Skiereiland te bepaal en omstandighede..

34 HOOFSTUK. E V A L U A S I E. 3.1. EVALUERING. TOE. V A N. VAN VERSKILLENDE. 3. T SST. ELL. E. RIE TOETSSTELLE. Voordat daar met hierdie studie begin kon word, moes die probleme wat daar met die huidige opgelos. word.. vitamien. B12 essai. ondersoek. Sedert. Veral. van. die. die. bestaan. teenstrydige. gespruit. het, ondersoek. resultate. het, het aanleiding. vier verskillende. radio-immuun. laboratoriums. RIE metode. gegee. ontwikkel. is,. alle. toetsstelle. nie. die. tot die. het. vele. geneem, omdat dit minder omslagtig. en baie vinniger die resultate beskikbaar gestel het. lewer. uit. toetsstelle.. toetsmetodes. dit in gebruik. wat. bevredigende. Ongelukkig. resultate. nie. (Arch. Pathol Lab Med, bl. 940, Editor letters 1984; Cl Chemistry, 2115 Editor letters,. 1983; England,. daar streng kontrole. en baie navorsing. laboratoriums probleme. uitgeoefen. met reagense. wat. I. word,. ondervind. Dit is egter noodsaaklik. Toetsstelle. van. verskeie. Diagnostic. Systems. omslagtige. metode. eerste Products. keer. se. daar. nog. van. 1984;. se. tyd tot tyd. Zucker,. 1983).. te gebruik. akkuraatheid en spesifisi tei t toon.. (VSA). nie. (VSA). bl.. Alhoewel. by die vervaardigers. (RanioIo,. se. voorbereiding. gebruik,. Corporation. word. maatskappye. Limited en. 1980; Wu, 1974).. om altyd die beste toetsstel. n goeie herhaalbaarheid,. en. se. verder. is getoets. toetsstel van. die. Solid. Immuo-. is vanwee. reagense,. oorweeg. DUALCOUNT. Die. nie.. na. die die. Diagnostic. Phase. No. Boil.

35 toetsstel. het. resul tate. getoon. oorweeg nie. BIO-RAD, metode,. Die. 'n. en. is na. in die. 'n kookmetode,. vitamien. eerste. Twee toetsstelle,. B12. standaarde. toetsproses. naamlik:-. nie. verder. QuantaphaseR. (A). en (B) Micro Medic van DPe,. se. van. 'n nie-kook. is geëvalueer.. materiale. toetsstelle hierdie. wisseling. en. metodes. is geëvalueer. studie. te kon. van. die. BIO-RAD. en. Micro. om sodoende die beste. selekteer. ten opsigte. Medic-. toetsstel. van. die. vir. volgende. aspekte: Toetsstelstandaarde Kommersiële. kontroles. herhaalbaarheid Vergelyking. 3. 1 . 1. van toetsmonsters. van plasma-en. serumresultate. TOETSSTELSTANDAARDE. Elke RIE toetstel word voorsien van 'n reeks standaarde 49) waarmee die standaardkurwe om. die pasiënt. se tellings. opgestel word en wat gebruik word. per minuut. om te skakel. Die toetsstelstandaarde. (TPM) na ng/ml of pg/ml. se resultate. stelle is oor 'n tydperk van 14 weke versamel. een toetsreeks, grafies. (sien bl. soos deur die gamma-teller. van die twee. Die grafieke,. self opgestel,. van word. voorgestel.. 3.1 .2. KOMMERSIëLE. Om. kwaliteitbeheer. goeie. KONTROLES. uit. te. oefen,. word. daar. met. elke.

36 toetsreeks wat ui tgevoer word, In aantalonafhanklike vervaardigde. kontroles,. (HUMAN) ANAEMIC CONTROL, konsentrasies. ingesluit:-. 203pg/ml;. Kontrole. Medium, reikwydte. LYPHOCHEKR. 3.1 .3. Om. die. reikwydte. 560-884pg/ml. HERHAALBAARHEID. 450-680pg/ml;. Kontrole. en Kontrole Hoog, reikwydte. se resultate. en is voorgestel. pasiëntmonsters. is oor. om. in figure 3.5 tot 3.8.. VAN TOETSMONSTERS. van. die. afsonderlik. die. toetsstel. vir. herhaalbaarheid. resultate. is. voorgestel. 3.'1.4. VERGELYKING. Sommige toetsstelle dikwels. net. elke. te. bepaal,. toetsstel,. bloedmonsters. toets met. 1ml. weekliks Hierdie. vir. die. maar daar word bepaling. ontvang. Dertig pasiënte. is afsonderlik. analise. bepaal.. benodig serum vir essaiëring,. is voorgestel. Statistiese. te. in. 30. in figure 3.9 en 3.10.. vitamien B12 en serumfolaat. resultate. daarvan. is. VAN PLASMA- EN SERUMRESULTATE. ongestolde. serummonsters. 883-. In tydperk van. deelvolumes gedeel en by -20°C gevries. Hulle is daarna getoets. SERUM. Kontrole A (baie laag), reikwydte 117-. Laag,. akkuraatbaarheid. CONTROL. LEVELS 1 ,11, and 111, van verskillende. 1327pg/ml. Beide toetsstelle 14 weke versamel. IMMUNOASSAY. kommersieel. vir elke. toetsstel. van. se EDTA- en. vergelyk.. Die. in figure 3.11 en 3.12.. met behulp van die tweesydige,. In betroubaarheidspeil. van 95%, is gedoen,. toon of daar In betekenisvolle. verskil,. resultate. toetsstelle. van die afsonderlike. gepaarde. t-. om aan te. tussen die verskillende is..

37 3.2. BIO-RAD. 3.2.1. Toetsstelstandaarde. Beide. EN MICRO-MEDIC. toetsstelle. verskillende. TOETSSTELRESULTATE. se folaat. duplikaat. standaard konsentrasies. nie en word as aanvaarbaar. beskou. tellings. (TPM). het nooitmeer. (Anoniem. van. die. as 2% verskil. (b), 1989).. Bio-Rad Foliensuur Standaardkurwe 3~------~----~~--~~.~.~.~.~.------~----~--~ 2. a. ,. ••••. _. ••. _. ·. ·. ~. _. •••. _. •. ol.. _. .. •. _. _. _. •. .. .. ol ....... .. . . . . ot.. I. .,. ••. ". •. .. ,. ,. •. . .,. · ·. . . ·· ·. ,. _. ... • to. •. _. •. _. •••. ". .. ol •••••. I_. _. ••. ••. .. ol. .. .. ... ,. ... _. +. •. '. ~. I. I. ,. ,.. I. ,. •. .. •. _. •. ~. _. •. J.. .... '" .,. .. .. ... •••••••••. ,. .. ,. _. ,. ,. ,. ".,. . _. ,. •. _. •. _. .1_. _. •. _. ot_. ... . .. _. .. I. · . ~ o~----------~~----------------------~ o. a. tIJ. &! -1. _. •••. __. 0. _.. _. 40'". ,. · ,. , ,. ·. -2. •••••••••. _. ol. ... '0.. o'. .0.. _. ..... _". 0. ., .. •. I. ,. .. ·. _. .1 ••••. •. _. ... .. .... . ,, ,, ,. ,.. ,. I. ,t,. 1. ,. ••. •. •. •. •. •. •. •. •. •. •. +. •. ,. ,. o. .,.. .... '". ti'. _.",.. - _.. _.. _. ... "'0_". ... • __. po'". ... •. ••. . . . . ,. .. ... _. •. ·. _.. •••••. ,. 1 ••• o. .. .... __ ...... ,. I'. . I. ,. -3~--------------------------+---------------~ 0.5. 5 Konsentrasie ng/ml (Log). FIGUUR. 3.1. Bio-Rad Foliensuur. Standaardkurwe.. Die tellings. het In helling van 0,984,. In intersep. In variansie. verhouding. In BIT. ED-20. van 0,0 getoon.. = 13,255. ED-50 = 3,367, ED-80 =0,752.. van 1,134 en. = 0.03, RIT =0.27,.

38. Micro-Medic Foliensuur Standaardkurwe 3~------~--~--~~.~.~.~. ,. . .. ,. .. . . . . .. ". 2. •••. -. -. -. -. ••. ·. ~. -. •. -. •. -. •. .. ol.. _. •. _. •. , •. 21 Cl) o. ..... •. _.. _. _. ... _. •. _. . _. •. _. •. _. •. _. ,... ,. I. ,. ,. ,. ,. I. •. ,". ,. •. ,. •. I. ,. ,.. ,. ,. •. •. •. '. •••. •. •••. •. •. _I_. t... •. •. ,. 0. .... · ·. •. 1. _ •. •. .. ',. _. •. j. . 01_. ••••. ". . .. •. ,. d... ••. •. ..... •. •. •. ,. ...... I. .1 __. o. ot.. •. •. _I.. _. . .. , ,. _.. I.. ,. I. •. .. .I. ,. .. " -. ~.~.------~----~~. _.. _._. 1.. .".... .. ~ O-+---------_____::::~t=-----------4 o Q.. tIJ. ~ -1 -2. _. •••. ...... ·. _.. _. ••••. 1.. o. •. ,. ". ·. _.. _. ".. _. ••. •. ... .. _0 •. . ....... . . . .. _I. •. _. ... _.. _. ... .... _.. _.. _.. _. ...... __. •. •. •. •••. I. •. ,. ,. ,. . .. ,.. •••. _. J.. _.. _. .1_. ..... •. •. ~~------------------------~----------------~ •. ••. I. 0.5. 5 Konsentrasie ng/ml (Log). FIGUUR. 3.2. Micro-Medic. Die tellings het In helling In variansie. verhouding. Foliensuur. van 0,957,. Standaardkurwe. In intersep. van 2,252 getoon BIT. ED-20 = 8,679, ED-50 = 2,130, ED-80 = 0,496.. van 0,719 en. =0,02, RIT. = 0,50,.

39. Die. duplikaat. verskillende algemeen Medic. TPM. van. vitamien. die. vitamien. B12 standaard. nie meer as 2% verskil. B12. Bio-Rad. konsentrasie~. stel. het. se. oor die. nie, terwyl die van die Micro-. stel se tellings tot met soveel as 30% kon verskil.. Bio-Rad Vitamien B12 Standaardkurwe , ,. ,. I. •••. •. •. I. I. '". .. .... ,. •. . . I. 2. ............................................. ,. •. ·· ·. ·. •••••••••. _.. _. ·. .9-. _. .. •• ,. o_. ••. _. _. -2. ••••••. •••••••. ". -. •••••. •••. _'.. -. •. · ·· · · ·. .. ,. ,. ... ,. ,. .. I. I. • •••••••••. I. .. •. I. £'1. ,. ... .. ,. .. .. .. • •••••. I _. ,. .. _I. •••. _.. _. •••••. '_. . ., . .. •••.•. I. ••••. '.. . ... . .. . .. _.. J •. •. •. -. •••••. I ••. .. •. . __. ••. . .. I. _. •. _. •. ,. I. ••. •••. ". •••. +,. ,. .. I. ,. .. ,. I. , _.. _.•. I. I. _.. _. ••. _. ••••••••. •. _. •••. _. I. _. . ., . . . . ... ,. ,. •. • _.. ". •. ... •. . .. I". I. -. .... ,. I. . ,. ••. _. .. _.. ,. ,. •. •. I. ,. •. ,. _'.. .. _.•. ••. ,. ,. ,. .. ". , ,. ,. ',. •. .. ,',. •. j. ... ••. '.. _. •. _. ••. .. ". -3~--------------~--~--~--~----~--------~ 100. 1000 Konsentrasie pg/ml (Log). FIGUUR. 3.3. Bio-Rad Vitamien. B12 Standaardkurwe.. Die tellings. het 'n helling van 0,987,. 'n variansie. verhouding. 'n intersep. van 2,452 getoon.. 'n BIT. van 0,605 en =. 0,02, RIT =.

40 0,80 ED-20 = 1215,7, ED-50 = 306,91 en ED-80 = 74,481.. Micro-Medic Vitamien 8'2 Standaardkurwe 3~--------~----~--~~--~~~~--------~. ... I. , ,. ......., _,. 2. . _. _. _. _. ,. --. .. _., I. I. •. ,. _. _. , _. _. ,. _. ..,. -.. ... -' _. -.. _. ... _. ,. _.. _. I. ,. I. I. •. ,. ,. ,. ,. ,. •. I. ,. ,. ,. ,. ,. .. •. .. _., _. -. , _. _. _. - -- _. _. _.-. •. _. _. _. _. _.. ... ,. •. •. - --. _. _. _.-. •. ~ o~--------~----~--~~-=~~~~--------~ 8. ·· . ... ..... + fO. - .- .- - .-. ~ -1 -2. _ .0'. .. __ ••.••. - . - . : . - . - . - . - : - . - - . :. - . - : .. - ~- . ; - . ~. _:. _.. ··· I. . o.o... _.. _. ••. .. \. . _. .... _.. . ..,.. I.. . _.. ol,.. .. _.. _". . .. .. . .. J. _.. ,. ,. .. ••. . .. J. •••••. .. .. _.. 1. - .- .- -. ••••. _.. _.. __. ,. •. _. ••. .. ,_. -3-r--------~----~--~~--~~---+--------~ 100. 1000. Konsentrasie pg/ml (log). FIGUUR. 3.4. Micro-Medic. Die tellings. het. In variansie. verhouding. 0,48, ED-20. =. Vitamien. In helling van 0,965,. B12 Standaardkurwe.. In intersep. van 17,240 getoon.. BIT. van 8,394 en. =. 2209,6, ED-50 = 465,3, ED-80 = 140,04. 0,02,. RIT. =.

41 3.2.2. KOMMERSIëLE. Die Bio-Rad. KONTROLES. toetsstel. as die vitamien. se duplikaat waardes. B12 bepalings'. van sowel die folaat. van al die kontroles,. verband getoon met die geykte waardes, interstel. het goeie. sowel as tussen. stelle. Die Micra-Medic korrelasie. se folaatwaardes. getoon,. het konstant. gebly en In goeie. terwyl die vitamien B12 waardes. verskil het,. interstel sowel as tussen stelle.. statistiese. analise. tweesydige,. gepaarde. is gedoen met behulp van die t-toets met In betroubaarheidspeil. om aan te toon of daar die duplikaat. resultate. In statistiese. van 95%. verskil al dan nie, tussen. van die twee toetsstelle. is..