Geregist reer aan di e H.P.K. ao 'n N o.uobl813 .
0
DffE T ERM VOLJ(SEEiVHEl D BETEKEN DffE V Eff?. DWY·
NJNG VAN PARTY- SKA.PPE - D .W .S.
VAN PAR1 'YE.
0
SO LAN[( D AAR P A.RTYE' JIS JT1 AT T EEN MEK AAR VEG, ff.S , JJAAR GEEN VOLKS-
EENIJEffD !V!IE, MAA R P AR'l'YSKAP.
0
V!ERDE JAARGANG. \ VOENSDAG, 12 SE P T . 1915. No. 12.
GeJDl]o Smith
§trydl
o or Vrug te lo se r artye
V 2 U l1l
JK ~]Jldidate S ali V oor taan V ir V o]k § f ront Ge§teli W ordl
Daa r is n et een h cgin sel wat waar is - d ie gehod o. m Go d lief tc he ho alles en jou n aa ste soos jousclf. Dit i s oo k d ie hegins el van d ie O ssewah r an dwag wat se : c en vir
alma I en a lmal vir eeu , en : weg n. 1 et d ie p a rtn)olitick wat jon dwing om jou m e denl.CHS tc h ev eg m et aile mag . Dam·om n ooi ons aBe Aft·ik aner s n it om sa am. ' n v olk s fr on t S::c vonn wa ard.eu r hicrdic h egi n scl toegepa s k an wo rd.
Ku hierdie tr a n t het ge n L J. A. S mith, Adj n nk- K .G ., veded e Saterdagaan d
OJ)Ceres ge}lr a at. toe hy ' n g root ver- gadcrin g in die sta d sa al to egespreek hct.
Genl. S mith het gese dat die O.B.
hom ten taak gestel het om in Suid.
A frika ' n verande rde toestand te bring op politieke, ekonomiese en maatskaplike gebied . H y w ou die verskynsels aan die kaak stel w at dwarsdeur die we reld verantwoorde.
lik is vir wantoestande. Daa ro m het hy homseH so gehaat gemaak by die.
ge ne wat die hef in ha nde het . In die eerste plaas is daar die ver.
deeldheid va n die volk op politie ke gebied! D ie dem
0kratiese stels.d bet ontwikkel tot 'n toestand waa rin el k.
een ' n instrument kan skep om sy mede. Afrikaner te o nderdr uk en te beveg. Dis ' n ingevoerde stelsel wat bepaal dat jy minstens twee part ye moct ho wat mekaar beveg om vcr•
kryoing van die bewind . O ns het dit tanS' weer i n Kimberley. distrik gesien.
Hulle het moontlik die beste man par.
1 ement..toe gestuur, maar jou n etto•
:resultaat is haa t en vcrbittering wa t onder 10,000 burgers nagclaat is in daardie ldes afdeling. H ierdie groepe is nie daa r uit hulself nie. maar d is
· n cis van die stelsel!
D ie O .B. het aanbeveel dat O.B .•
lede nie daaraan moet deel neem nie .
• · Daar het 'n groter persentasie van die
ldescrs uie deelgeneem aan d ie onder.
linge slagting nie as ' n jaa r geled~ . Dit ten spyte van die feit dat d:e uar typolitieke gees daar nog bmc
~terk
is. Hierd ie toestand sal egtcr :n.ic so aangaan nie. O ns kom tot die 1 tyd dat ons sal Ides volgen~ di~ har.tc
·wat ons in ons dra en me dte lilt•
·we.nd ige baniere van
partysk~pnie.
Van nou af ka n die O.B. pos1tlef op.
t re e. ."A,s · n volkskandidaat in Kim.
b erley gestaan het, sou albei partye s tuk kend geslaa n gcwees het. Daarom :sal die O.B. sorg dat daa r voortaa n
,volkskandidate gestel word, en spr.
'kondig dit aan as n eergcl~gde beleid.
' 1-lierdie ka ndida te sal c ite loks tem
:wees van vo!kseenbc id, en met die
,hulp van die duiscndes w at sat is
v~n~die
getwis
S~Jbcdrog wa t omgaa n m
die partypolitick, sal daar volksfront•
kandidate wees wa t hierclie partygces sal uitroei en wcrklike vo!ksccnheid bewerkstcllig - nie eenheid tussen die O .B. en die H .N.P. a ileen nie, maar tussen aile volksgcnotc.
KOLLEGAS
T oesfa nde kom wat dit noodsaak.
lik sal maak da t daar 'n hervorming moet p la asvjnd. D aar is die d ui send e broers van o ns wa t ge buk gaan on.
der a rmoede binnc hierdie stelsel. Op hierdie armoede tier die kommunisme.
en u wat glo aan d ie partys telsei, sal saa m met die Kommunisticsc party moet veg, al is dit sogenaa md teen hom, want hy is ook 'n pady en d us dec! van iou stclscl. D ie re.
gerende party moet vandag vir die oppos isie .pa rty ' n spesiale trein gee om kongres te gaan hou, w ant hy is deet van die stclset. So ook eis die stelsel dat die Kommunistiese party erken moet w ord.
H ierdie stelsel bring verder ontse t.
tendc bitterheid tusscn A frika ners - alles t evergeefs . Vanda g hct die een die bal en
~aandruk sy dd e en more het die a ncler di t weer en ga an druk sy drie. So ho u dit aan ecu in ecu uit.
Deeln ame hleraan beteken net bes ten•
diging daarvan. N ooit word die volks wil gcopenbaar nie.
V oo rtgaa nde het gen t. .Smith na die eko nomiese wantoesta nde gew ys waardeur soveel d uisend e nie klere bet om aan te trek of kos om te eet nie. D it is nie hul le s kuld nie, maar die va n die v erkee rde stelsel.
N A 8 JAAR
V a n volksorg is daa r onde r die huidige stclsel geen sprake nie. In 192':\ het ons ' n kombinasie gck ry so goed as w a t bedink ka n word - 'n Nasionale P a rty en 'n
Arbeiderspar~ty . H ul kame ra cle is in 1922 platgc.
skiet. Maar watter omwe nteling . is daar ' gebri ng in belang van , hierd ie roensc? T oe hulle begin bet, was daar 160,000 arroblankes, en toe hullc hul
bewind afsluit, was daar 300,000.
I-Iulle het . nic
d~eroense verarm nie, maa r onder die stclsel was dit vir hulic onmoo ntlik om iets vir hulle te do en.
D is goddeloos en onc hdstelik oro jou broer in
'ntoestand van lewe ns.
lange hongcr te laat !ewe net soos d it goddeloos en onchristelik is om teen jo u broer ged urig te veg. E n vandag boet die wcreld vir hi erdie toest and . V olke krul va ndag onder die Hand va n bestrawwing en ook ons volk sal nie v ryspring nie. D aarom se ons:
Kom mede. Afrikaner, bring jy jou kragte saam met ons om hicrdi e ste!.
sel omvcr te w erp, en ' n partylose volkstaa t daar te ste l. waarin die volk sy president Ides a s leicr van di e volk en nie van ' n pa rty nie; en bygesta an deur
'nraad w at nat uurlike belange vertcenwoordig en nie ku nsmatige pa rtye nie.
E LKE EN S E KEUSE O ns kan dit slegs bere ik a s ons teen die partyska p veg. E lkee n van ons sal moet kies nie tussen partye nie,
maar~tussen v olkseenheid en volksverdeeldbeid. Hierdie keus e wil die O.B. v ir die vol k moontlik maak, en waa r h y o nges konde uit die oor.
logs tryd gekom bet, sal nicmand hom ka n bele t om sy doe! te bereik in vredestyd nie, he t ge nl. Smith te n slotte gese .
Die vergaderi ng is gelei deur
Paad S amel £1020 Voo rlopig In .
n E gte Boeregees was die ken.
me rk van die Basaar wat onlangs in die Paa rlse Stadsaal gehou is met O .B .• dag. Die voorlopige bedrag van £1 020 is deur die Hoofkomman.
dantskap Paarl ingesamel. Hiervan het Franschhoek.kommando £2':\0 en
\A/ellington £200 bygebring. Dit is nog nie die totale syfer nie, daar heeL wat lyste nog uitstaande is.
Die ondersteuning deur 'n groot aantal van die o ubliek het daartoe bygedra dat die. eetwares baie gou van die ha nd gesit was .
D ie twee handwerktafels het die bedrag van £1 20 byeengebring.
Die uitstalling van die Boerejeug.
tafel het baie aa ndag getrek. ,.
' n Inspirerende toespraak .is deur dr. Erika Theron gelewer. V rolike musiek is ve rskaf deur die O .B .. orkes gedurende die aand.- (lngestuur. )
WE§ §ELSBRON VI ER O.B.-DAG
Wesselsbron het op 9 Aug.
'nO .B .. dag.funksie ge hou. Alles
W<.lSvolop en die bra ndwagt e het met geesdri£ en goeie aptyte a an die we rk gespring e n die bedrag van
£142. L8 ingesamel. In die middag het die Kommandant.generaal o ns toegespreek en a lma! het met nuwe moed e n besieling huistoe gegaan.-
( Ingestuur).
onder Ieiding van komdt. S . J . Swane.
poel. tenvyl ' n dee! van die Kaap.
s tads e Vro uewag verdere luis ter by.
komd t. J. B. Z ulch en me t gebed ge.
open deur genl. ds. J. A. Pienaar.
Hoofgenl. P . R. R etief het 'n kort welkomswoord gespreek. D ie verrig.
tinge is opgeluister met mooi musiek
deur die Kaapsta dse O .B .• blaasorkcs . gebring het.
B~NNE DAfE
'N GESONDER lV IAN • . •
B I NN E 9 0 DAlE
'N STERK MAN . . • . of so nie bctaal ck
ulesge ld terug.
IHIIElFIER
sc duisen de s uksesse is U W AARBO RG
Sci.ms en jong mans ve rlang MOOJ SPIERE en
RE USE ICRAG . . . . l3ejaard e ma ns verla ng
BL YWENDE GESO N DHE ID JO H AN R EFER v oorsicn in a ltwee. ·
Onl v:anz u 1arrsus~c llcur die pos en ocrcn in u ~la:'\p1{amer, s.-.rH.ler dat
cni.':'<:Cn <la~rn•nn ,,•ect.
Hillil'o prysc.
Skryt: ,·:uu.lag or vul dlt} IIGeJHUI ~In en pos d.li nan:
JOIIJ\1\" lUoFEn.
llcfcr-lnslituut - nus 3494 .. J(napstad.
Stuur my asb. gr&tis bcsonderbedc omtreot u ]{ursusse.
Nnan1 . , . ~ ... . Adrcs ... . . . ...•... Ouderdom ... .
TWEE D IE 0.13., WOENSDAG, 12 SEPT. 1945.
2,500 KIESER§ BLY
BUITE STEiviiVIING ON'fWRTIGTKN G IN GROENTE~
Uitslag in I\ imberley
Die tussenverkiesing in Ki mberley.
distrik is dcur die H.N.P .• knndidaat gewen met 'n meerderheid van 214 stem me.
Mnr. H erma n Bekker het 3,908 stemme gekry en mnr. Ryk Steytler
(V.P .. ka ndidaa t) 3,66'1.
Meer as 'n kwart van die kiesers het nie gestcm nie. Inderdand het hierdie kecr meer mense buite stem=
m ing gebly as verledc kccr met die algemene vcrkies ing toe slegs 77 per=
sent gestem het - dit ondanks albei die partye aangekondig het dat 'n boer pcrsentasic stcnune hicrdic keer na verwngting ui tgebring sou wo' rd.
Gewoonlik is die stemming in
'ntussenverkiesing baie hoc r as in 'n al.
gemene verkiesing, omdat aile kragte daarin gekonsentreer word. Die feit dus dat daar no u meer mense buite stemming gebly het as in die alge"
mene verkiesing twee jaar gelede, is 'n aanduiding dat die kiesers ook in Kimberley. distrik moeg is vir die par.
typolitiek.
Kommuniste S terker
Die kommuniste het verdere voor•
uit!lang in Kaapstnd gemaak. In die s tadsraadsverkiesing verlecle week het !mile hul verteenwoordiging op•
gestoot tot vier deur twee nuwe oar•
winnings te behanl.
Engelssprekende aan sy maat in 'n bus in Kaapstad: ,.Die uitslag van Kimberley.distrik is nog nie uit nie, ne? Maar wat maak dit ook saak wie inkom - albei is tog maar party.
politici''.
BOERE!
HANDEL
Onbetmaibare JPry§e Vir N oodsaak lii ke V (rJH ed§ e li
PLANLOOSJhl lE ID DIE OOR§AAJK
Die huidige groentesluwrste, wat aan mcnige buisvrou hoofbrckcns besorg, vestig opnuut die aandag op die mislukking van ons rcgeringstclsel om die probleem van stnndhouclende produksie en ewcrcdigc distribusic op te los.
Dit bring w eer die regering sc pogings om hierdie problecm met behulp van ' n unieke stelscl van beheer van dit en vrylating van dnt op ' te los, in die lig.
In Kaapstad kos crtjies decsdae tot 1/ • per pond; groenboontjies 9d.
per pond; blomkool 2/= per kop en wortels 8d. per bossie.
' n Stellenbosse boer het egter wortels in Kaapstnd kom verkoop teen 3d. per bossie en veddaar dat hy hoog in sy s kik is met die prys.
Die middelklas.nesin kan in sulke omstandighede nie die noodsaakli ke voedsel bekom nie. D is bo hul vuur.
maakplek, en daa r word gevocl da t 'n groot skroef e rens los moct wees.
l-lierdie groente.chaos moet gewyt word in die eerste in stansie aan pla n.
loosheid. D ie groenteboere is nie van 'n duidelike beleid ten aansien va n groente. aanplanting voorsien nie. Dan is hulle gema an om te plant en dan weer om minder te plant. Origens is hullc nie van die nodige saad en mis•
stowwe voorsien nie. Die gevolg was dat die chaos ontstaan het by die pro•.
duksie van groente.
'n Verdere beskamende asoek va n pl anloosheid geld die ontwrigting ten opsigte van die vloei van gcprodu.
seerde groente na die verbruikers.
Glad te vecl van die op•hande• synde groente is gebrandmcrk vir inmaak en ontwatering. G evolglik is broodno•
d ige vars groente in ' n tyd vun skaarste aan die mark onttrek om on . fabrieke te vloci - fabrieke w at ooree nkomstig gesonde bcplanning net surplus•groente mocs ontvang het.
UITVOE R
Bowcndien is glad nie rekening ge.
hou met die uitvoer van groente na oorsese I a nde nie. Om te kan uitvoer moet meer as die tuisbeho efte gepro duseer word. Dit is nie gedocn nie.
En tog nieteenstaande word daar ui t•
gevoer.
Om 'n sukses van u BOERDERY te maak, woon een of ander erkende LANDDOU.KOLLEGE by of word dadelik ·n student van B.K.K. en krv dieselfde diens by u huis deur middcl van ons uitstekende KOR RESPONDENSIE KURSUSSE in:
Hierdie planloosheid, o f intuim eling van 'n moontlike pla n, moet gesicn word teen die agtergrond van die huidige reg ering se beleid van gedecl tclike en o ndoelt:effe nde beheer; Of die hcle ekonomiesc lewe mo. et plan matig beheer word, b£ cit mo ,et glad nic beheer word nie.
Die beheerst elsel is aa ngepak en ingevoer om ·n verbetering te wees op d ie vooroorlogse ka pitalistiesc srelsel. wat ondoeltreffcnd gebiyk het.
En nou blyk dit te n oorvloede dat die huidige beheerstclsel hoegenaamd aile verwagtings w at daarvan gekocs . tcr is . verydel hct en nog v erydel.
0 BEESBOERDERY
£ 10 kontant (of £12 op terme) 0 BYEBOERDE RY
£5 konta nt (of £7 op term e)
0 BOERDERY·BOEKHOU
£5 kontnnt (of £7 op term e)
@
PLUIMVEE· BOERDERY
£5 kontant (of £7' op term e) 0 SKAAP, EN WOLBOERDERY
£5 konta nt (of £7 op term e)
0 TABltKBOERDERY
£5 kontant (of £r op terme)
0 VARKEOERDERY
£5 kontant (of £7 op terme) HU!SVROU!
M et B.K.K. se bcroemde HUISHOUDKUNDE . KURSUS sal u Huishouding 'n plesier wees. - £5 kontant (of £7 op terme)
Die regering moet tot die bese£ gc.
bring word dat met sy soort beheer.
s telsel hy die la nd in ·n beklemmende noute gebring het, wa t dreig om uit te loop op ekonomiese chaos .
REGTE GRONDSLAG Die fout W nie by die beginsel van beheer nie, maar by die toepassing daarvan. ' n Staat wat J)lanmatig wil beheer, moet
0 crlcenning verlecn aan al die funksionele groepc in die samelcwing wat 'n bydrne !ewer tot die volein•
ding van die
voll~:se sosiaal·ekono•
miese huishouding;
0 omskrewe magte verleen aan elke grocp o m die groepsfunksie be.
hoo:rlik te beheer;
0 sel f ne t regul erend optree om die vcrskille nde groe;Jc e n hul funk.
sies te koordineer en te harmonieer.
0 Dit beteken, in kart, dat die beginsel van
staat~tocsigen beroeps•
regering konsckwent in aile vertak- kinge ·van die ekonomiese lewe toe•
gepas moet word.
Die huiclige beheerstels el is kuns.
ma tig. Dit is bo, op die volk en die huisho uding georganisecr. Dit stoot nie natuurlik uit die volk nie.
Die huidige beheerstelsel is plaas.
vervangend, nie absorberend nie. In.
stede dat die bestaande kanale ge.
abso rbeer, uitgebou en van
'nnuwe gesindb eid voorsien word, word oral burokratiesc plaasvervangende kanale gcskep. Dit werk me.dedinging en die gevolglike instorting van die beheer.
stelsel in die hand.
Die Ossewabrandwag weet lanka!
dat daar net een oplossing is. Daar is net ecn weg uit die bestaande ekono.
miese ontwrigting. Dit is die weg van bcroepsregcring onder staatstoesig.
Klandis ie Bring Botter Terug
Dit wil voorkom of die regering nou so s tadigaan van die ou botter wat al maande lank in die koclkamers opgegaar word. beqin vrystel aan die handel. M aar ·n deel daarvan is in so' n toesta nd dat gevalle voorkom waar klandisie dit na die winkels te.
rugbring. Dit is wel nog
ineerste.
graadse omslae verpak. maar die re uk en smaak is alles behalwe eerste
· grand. Die gevolg is
~atbaie mense nou vra na ola asbottcr, wat wei duur.
der is. maa r in elk geval vars.
Soos onlangs beriq. word beweer dat botte r so oud word in die koel.
kamers dat inspekteurs daagliks groot boeveelhede teruggradeer na derde graad . Ander grade word eenvoudig onbruikbaar.
STUUR BERIGTE
Ons ontvang dikwels berigte van kommando's wat onder die . indruk verkeer dat daar betaal moet word vir die plnsing van
nuusberig~ein ons blad. Dit is verkeerd . !Commando's word uitgenooi om sovecl as moont•
lik van hulle te lnat hoor. Gev;• one nuus word gratis geplans. Slegs vir advertensies moet betaal word. Kor•
respondente moet die pleknaam van di e kommando's noem en rue die kodenommcr nie.
ONDERSTEUN ONS ADVERTEERDERS.
DIENS !
As u eenmaal 'n lid is van een van B.K.K. se Departementc, bly u altyd 'n lid en ontvang u gratis die raad van DESKUN=
DIGES vir u besondere geval.
Aqg esien vai'll moeili!<e o msta ndighede het ons groo~ voorrade wa~ ons instaa~
s~el
om die
kies!ceurigs~eman i e voor -
Stuur dadelik u inskrywingsgeld a<tn:
. PR~NSIP AAL
BOERDERY-KORRESPO NDENSIE- JKOLLEGE9
P OSBUS 1 8 0 STELLEN BOSCH
- sien van ' n . neijiese pale kle re. -
DIE KLEREMAKERS
Dll iE JP> AAlRIL
Alombekcnd
vir
hul opregte en bii/I'ke behandeling.Skryf om Maatvorms.
D IE O.B., WOENSDAG, 12 SEPT. 1915.
----·---~
-
~---
. Die opleidingskampe wat deur die O.B. vir sy offisiere gerecl word, vmd meer en meer ond ersteuning. Die nuttige voorligting wat bulle daar ontvang, ook ten opsigte van veld bewa ring en bevegting van gwndver•
~pocling, besiel die offisiere tot grotc r d iens. Onla ngs is twec sulke kampe m Transvaal gehou, een te Bocsmansrivier en die auder by N ylstroom . Op bostaande foto is o£fisiere te sien wat die Jaertrekking in Nyl•
stroom: tussen 2J en 28 Julie bygewoon het.
Boere]eugo§taf Ge§ eli]] g Onthaal
Op Vred esdag, Woensdag, 1 5 A ug., is op Potchefstroom in die huis van genl. en mev. F. J . Labuschagne die staf van die Boerejeughoofkwa r.
tier, hoofkomdt. T aljaard en hoof, komdte. Gericke, amptelik welkom geheet. Die funksie is gerecl deur die Boerejeugveldkornetskap JE8a2. Die geselligheid is bygewoon deur di e Jeugleier genl. Dirk van Rooy. hoof.
genl. F. J. Labuschagne, hoo£komdte.
mev. Viljoen, (skakelvrou van Wes.
T vl. ), jeugkomdte A. J. Malan, jeug.
komdt. H. J. Coetzee, en ander jeug.
offisiere.
Nadat jeugveldkt. P. Labuschagne die vergadering geopen
h~tmet 'n paar woorde va n verwelkoming. is die aanwesiges vergas deur 'n prag.
tige sangduo deur die Boeredogters F. Badenhorst en H. Scheepers. Nog verskeie jeugoffisiere het opgetree om die middag 'n sukses te maak, waaronder 'n klavie rstuk deur adj.
Koos du Plessis. D ie Boeredogters het die verversings bedien.
G enl. van Rooy bet in sy · toe . spraak vera! gewys op die groat moontlikbede wat in die Boerejeug opgesluit le. Hy bet die Boerejeug met die veelbesproke atoombom ver.
gelyk. D ie Boerejeug is die atoom van die Boere volk - geweldige krag le daa rin opgesluit wat vandag besig is om ontgin te word om dan op die reg te tyd aangewend te word. Ge.
weldig sal die resultate wees as die a toom van die Boerevolk. die Boere.
jeug, in sy jeugdelike krag sal losbars oor Suid. Afrika en die vreemde kapi.
talistiese bande in flenters skeur."
J/komdt. H. Coetzee bet ook 'n boodskap gebring.
Nadat op gese llige wyse verver.
sings geni et is het bf.komdt. Taljaard en mej. Gericke geantwoord. In. lwar kort toesprakie het laasgenoemde ons toestand duidelik gestel in die volgen.
de woorde: ,.Miljoene vier vandag fe es omdat hulle gewen het; miljoene treur o mdat hulle verloor het; maar ons juig nie, en ons hoe£ nie te treur nie, want die Boerenasie het nog :-tie gewen of verloor nie! Ons stry nog!"
Dit was vir a!mal duidelik dat groat besieling sal uitgaan van hier.
die twee £Iinke staflede wat weet waarvoor bulle staan. '
Veldkt. Labuschagne het die ver, gadering met 'n paar woorde van dank aan die sprekers afgesluit. - (Jeugkorr.)
Nuvre Ir\omtrnando
In Ki1nberley
'n Dag voor die verkiesing in Kimbedey•distrik het die O sse•
wabrandwag 'n nuwe !commando in die kiesafdeling gestig. D it is
• . 'n bewys van die posvatting van sy volksfrontgedagte selfs ty dens die verkiesingshistede.
Die stigtingsvergadering was belc vir 8· uur die aand op Tad·
caster. Die H.N.P .• agente. het eg•
ter 'n vergaderin!l vir die mid·
dag om drie•uur in diesellde saal belc, en die vergadcring vertraag tot 6·uur die aand. Daarna bet die cienaar geweic r om dit aan die O.B. af te staao. Gebieds·
genl. C. L. de Jager en genl. P.
J. G robbelaar het toe 'n verga • dering in die wapad gaan hou en c\aar en dan ' n kommanc\o van 50 lede gestig onder Ieiding van komdt. De vVit.-(Ko::r.)
V oe~ Hy ' I evrede
lVKet D ie RuiA JEn
JKan JD it §~aag?
,Ons vra die stemme van die mense wat in die verlede TEEN ons ges'tem het. Die Engelssprekende is welkom in ons Party. Net so we).
kom is ook die Afrikaanssprekendes
\Vat tot dusver die V erenigde Party onclersteun het. Ons wil Suid. Afrika in 'n broederlike gees opbou." AI.
dus dr. Karl Bremer op D ouglas vol.
gens Die -Burger van 5 Sept.
Nadat dr. Bremer se party op 15 J unie duisende mense wat voorheen VIR 'sy party gestem het, uitgeskop het, sock hy nou diegene wat in die ve rlede TE EN sy party gestem het.
So\t hy gelukkig voel oor die trans.
aksie?
Sou hy dink dat hierdie T E EN •
· ruense geloof sal heg aan sy ideaal
van , broeder!ike. gees" solank hy die VIR· mense uitskop en beveg?
Op dieselfde dag skryf Die Sui.
clerstem met verwysing na adv. Stry.
dom se aa nvalle op die 0.13. en dr.
Malan se beskuldigings onder meer as volg :
,.Dit is egter nou die mense wat wil voorgee dat hulle die belange van die land en volk ka n behartig, wa nneer hulle slegs in texme va n hul partye of organisasies kan dink en daar nie eens kan o oreenkom nie."
Den1lobi]isa§ie Warboe i
9
Offisier Bcdank · n.
Die .huidige metode van regeer loop op elke punt uit op
'n·m d uk.
king. Onder die partystelsel is alle
;tertakki.nge van die openbare !ewe
:1. terrem va n plundering vir die po.
lttteke partye .. E lke party wat aan bewind kom, plaas sy boeties in ·alle r.
hande baantjies, of hulle daarin pas of nie. Die merie te vir 'n betrekking
IS
partyloja liteit en nie bekwaamheid
1~ie.Die
~evolgis dat vera! die tyde.
hke of WJSselende dienste wat geskep word , volgeprop sit met onbevoegde partyvolgelinge, en diegene wat nog tets daarb1nne wil doen, word in ban.
de. ge.lc deur ':1 string draadtrekkery.
L>Ie JOngste voorbeeld van hierdie p artypolitieke chaos is die regering se dcmobilisasie.masjinerie.
Verlede week het die voorsitter van die Durbanse demobilisasiekomitee kol. K. Jopp, bedank en qekend ge:
maak dat hy sy vertroue in die direk.
toraat van demobilisasie v erloor het.
Hy het die toestand beskry£ as ,,'n w arboel en semi.chaos" . Hierdie uit, barsting volg op 'n bedanking van die R1 versdalse komitee , om dieselfde redes.
'n Tyd gelede bet genl. Brink, di.
rekteur van demobilisasie, ook met onthuliings gekom. Hy het beweer dat sy organisasie dodbe\ vus kort ge.
hou word aan personeel deur sekere individue.
Die Cape Times probeer sy lese rs troos met die gedagte dat die hele stelsel nog ,.fundamenteel gesond" is,
want , die mense word oog toegelaat
om die toestand te kritiseer!
' n Egte Suid-A.fri k aanse
Produk
0
Kry dit by u t , ,
Handelaar of Apteker
' \
W. V 0 ! G T ('Eiens. ) Bpk.
Jll'abr l.k!lnte van
lKeMer· en Besproeiin gs- Bua .1!.0 ••• HUGENOOT, K.P.
mas j inerie.
!P'JLtUiN!Vlb:E
lbZ:l l&o~ Flnoo om u P!..m:l:lT\TI!,U,
~ eD C.tul"" PHODUKTE c.aD l:.J Otlllll lD:
C. M. lELOFF E N KIE.
(Edmo.) &per!<
~ O!'n>:!.1.AB.:H ( Pooboo 71 81!) NR\rlTON
~n G e sellige O .B .DAand
word ).Je hou ' op
SATERDA G, 1 5 SEPTEMBE R in die
HOFMEYRSAAL, KAAPSTAD om 7.15 n.m.
Die O.B.·Biaasorkos sa·l optrec en vcrtonln~;o sal. gegee word deur die O.B.-Wa~;. Vcrder
n Samespraal< en Gesamentlikc Sang.
. . Brlnt;' u O.L-s.-Bundcls saarn.
D1e Qob•cdshoofkwarticr nooi a! die Offlslero en Brandwag:tc om saam •n aa·nr;enamc
aand te l<om deurbring.
JtJ1~~JllE ~ H ANDHAAF V ElE
TAAL!
. 0
Stuur
unaam, ad res en 2/ 6 ledegeld (vir eerste jaar)
a an:
SEKRE TARIS
H ANDHA.JVERS- ORGA NJSASJE
Posbus 180 - Stellenbosch
~~~J~uO I m11ri!RNASiONtU.~ CC.OP~RS (~DMS.) ISP~~
t?~~ ~
o~ST_AB)
. VIER
DIE O .B., WOENSDAG. 12 SEPT. 1945.
Vir die eerste keer sedert veldmaarskalk Smuts in Septel}lber 1939 oorlog verklaar het, het daar nou · n tussenverkiesing plaas.
gevind onder vredesomstandighede. V ir die eerste kee r sedert 1939 moes die regering na die kiesers gaan vir hul ondersteuning sender om aan hulle te kan se: .. Stem vir ons kandidaat en help sodoende om die oorlog deur te sien".
Die tussenverkiesing in Kimberley.distrik was 'n vredesverkie.
sing. Aan a1 die opgekropte ontevredenheid met die regering se eko·
nomiese beleid van mislukte beheer sowel as van bitterheid oor be·
loftes wat nie nagekom word nie, kon burge.rlike sowel a s soldaat vryelik uiting gee deur teen die regering te stem, sander vrees om daardeur die oorlogspoging te belemmer.
En dat die fegering ongewild is, val nie te betwyfel rti e. Selfs 'n vreemdeling kan dit voel met 'n paal.
W at dan ook , voorsien was, het gebeur. Die regerende pa rty het die nederlaag gely. Wat nie te voorsien was nie, is dat die mee.rderheid oor die regeringsparty so uite.rs karig is. Dit kan net op twee dinge dui: Of die regering is nie so ongewild soos algcmeen aangeneem word nie, Of die H.N.P., wat as opposisieparty die on•
tevrede regeringstemme moes erf, is nog mee.r ongewild by bulle as die regeringsparty.
Die syfers in verband met die verkiesing is baie intercssa nt. In 1 943 het die Verenigde Party 3,700 stemme gekry en nou 3,66-!.
Die Verenigde Party handhaaf dus net onder die nippertjie sy stemmetal ten spyte daarva n dat daar hierdie k.cer oor die 2,000 meer kiesers op die lys was as in 1943. Die H .N.P. wen in 1945 slcgs 71 9 stemme op sy 1943.totaal en dit terwyl die kiesers met mecr as 2,000
v~rmeerderbet.
X BUITE STEMMING
In di e afgelopc verkiesing bet daar mee.r mense, perscntas ie•
gewys, buite stemming gebly as in 1943. En dit is ' n bekendc fcit dat met ' n tussenverkiesing daar gewoonlik 'n grote.r p crsentasic stem as in 'n algemene verkiesing. In hie.rdie verkiesing bet daar meer as 2,500 kiesers
ni~ g~stcm ni~,en daar kan aangenecm word dat
hond~rdcby afwcsigbeid van ' n betcr keuse tog maar vir een van die twee politieke partye met tecsin gestem het in die troos dat by vir die minste van twce gelyksoortige euwels kies.
Die syfers dui duidelik claarop dat die regeringsparty agteruit gegaan hct; ook dat die H.N.P. geensins die stemme van ontcvrcde kiesers gekry het nie.
Weens die afwesigheid van 'n volksfrontkandidaat het die 0 .13.
·n bcleid van nie.stem gcvolg. Daarmee wou hy twee dinge bcreik:
Eerstens wou hy die volk se oe oopmaak vir
di~noodsaaklik , heid van
samew~rkingen die nadeligc gevolge van ·n partypolitie ke skeurbelcid. Ondanks die feit dat die O.B. in ' Kimberley. distrik be sonder swak georganiseerd is. in teenstelling met andcr
kic~fde·lings in die land waar hy 'n deurslaggewende faktor is, hct hy tog in hierdie doe! geslaag. Meer as
'nkwart van die kiesers het nie gestem nie en die skrapse oorwinning van die H .N.P. in gunstige omstandighede, en selfs in afwesigheid van 'n de rde kandi daat, be.
hoort gcnoegsame bewys te w ees da t geen politieke pa rty ka n hoop om op eie krag namens die volk 'n algemene verkiesing te wen nie.
Slegs ' n beleid van samewerking met alle volksgenote op 'n nie•
partypolitieke grondslag kan vir die volk
'nmeerderheid in 'n alge•
mene verkiesing besorg.
HET GESLAAG
Die tweede doelstelling was om sy eie identiteit te beklemtoon en sy volksfro nt.beleid helder uiteen te sit as die enigs te alternatief om die regering te verslaan. Daarin het hy ook geslaag. Dit word nie net bewys deur die groot persentasie kiesers wat hulle aan die verkiesing onthou het nie, maar dit het ook reeds tydens die ver.
kiesing geblyk uit die vrees van die H .N.P .• Jeiding wat hom ge.
noodsaak gevoel het om sy lede dringend te beveel om geen O.B .•
vergaderings by te woon nie. V e.rder hct talle ondersteuners van die Verenigde Party wat op O.B..vergaderings was, openlik die volks·
'frontgedagte toegejuig en etlikes wou selfs nie eens meer daarna gaan stem het nie.·
Die uitslag in Kimberle y.distrik het rneer as ooit die noodsaak- likheid onderstreep van 'n volksfront as rii.iddel om 'n stcrk res gering aan bewind te kry, want so'n front sal baie gerede1 ikcr die ontevrede regeringstemme opvang as 'n politieke party wat bomself aanstootlik gemaak bet tcenoor sowel regedngsvolgelinge as republikeinse Afrikaners buite die partyverband.
£1000 vir u Oe
Sekerllk nie - Ge3 hulle dan die gorlnge aandag wat hulle toakom.
DUWA S
Die Antiseptiese en lleleJU .le Oogu;as. - 5 / - po svry.
' n Spesialiteit ss Voon;ttrif vir moegtlcid, branderigheid, spanning, r ooi!leid , lnfiammasie, water igheid en g1lvoellgh0id van die oe vir skerp lig en stof.
V
o.no.lle Apteke, of dirok: vo.n
DIE VOORTREKKfR-APTE fff(
IXEIRI1:LAAN, AODERLEYSTRAAT, KAAPSTAD, (Bus 2700).
MAITLANDSTRAAT 37A1 ISLOIEMIFONTIEIN,
(Bus 765).
DIE 0.8., WOENSDAG, 12 SEP_! :_1945 .
SOLDArE KRY HUli§E TEEN
BETALING VAN £49250
JKapita H§te §e Tege~noet koming
Die so1daat het in hierdie oorlog sy lewe gaan waag om die kapita•
listiese uitbuiting te bestendig. Aan hom is v ertel dat by vir Christelikheid en demokrasie gaan veg. H y bet die oorlog gehclp wen, maar van al die mooi dinge waarvoor hy sy !ewe op die sp el gesit het, is weinig of niks in die praktyk te sien nie. In plek van bestaansbevciliging, wat aan hom beloof is, bevind by hom vandag werkloos en selfs sonder dit wat by nog by die uitbreek van die oorlog 'gehad bet - 'n dak bo sy kop. Minister La wrence bet verlede week beduie dat die regcriog tydens die oorlog nie kon toclaat dat daar huise gebou sou word nic, want die Gealliccrdes sou dit nie geduld bet niel Die gcvolg is dat die s oldate na ses jaar se afwesig·
heid van hul gcs inne, nou terugkeer en op die gcnade van vriende eo bloedverwa nte afgeskuif word vir berberg.
Dit bied nou ook · n beerlike uit.
buitingsveld vir die kapitaliste vi r wie se vryheid die soldate hul lewens gaan waag het. Grootkapitaal onder Ieiding van Jode, kom nou met die een skema na die andcr om die sol.
date .. te help aan huise". Hulle gaan ook hut bydrae ! ewer as blyk van waa rdering vir wat die solda tc aan hulle gedoen het - die reg wat die soldate vir hullc vcrkry het om voort te gaan met hul uitbuiting. ..
Laat ons kyk hoe hierdie .. bydrae lyk. Een va n hicrdie ondernemings in die land . va n wie clie vernaamste direkteure }ode is, kom met 'n skema om huise aan soldate te vcrskaf. Die soldaat kan kies of hy 'n duur huis of 'n goedkope wil he - alles vol, gens srnaak. Die .dutH een se prys is ongeveer £1800 en die goedkope
£1 750.
Nou betaal die sol daat hierdie be, draggie en hy hct sy huis. 0 nee, wag so'n bietjie! Daar word vir hom voorsiening ge maa k om dit op baie gerieflike tcrm e te koop. Hy verse.
ker sy !ewe vir ' n bcdrag gelykstaan- de aan die koopprys van die huis en neem nog verdc r 'n verband op die huis, d.w.s. van ongeveer £!800. In, geval hierdie soldaat in 'n volgende oorlog sneuwel. of dalk aan siekte omkom, word die huis deur sy polis betaal. Maar so nou hy oorlcef die volgende oorlog ook, da n is sy ver•
pligtings as volg:
Maandclikse rente op die ve.r•
band, ongeveer £7 ' 1 0· 0.
Maandelikse premie op die polis, ongcvecr £5· 1 0·0.
Die soldaat betaa1 nou maandeliks
£13 vir sy buis, en hy is ' n gelukluge man om 'n dak b? sy kop te h o . ..
NA 25 JAAR
Maar wag so' n bietjie! Sy seeninge het geen einde nie. ' n Huis vir ·n dapper man is nie sommer so' o klei, nig beid ni<t
Hy moet nou nog munisipale belas, ting betaal. wa t tesame met 'n ver.
pligte versekering teen brand op on.
geveer £ 12 per jaar te staan kom.
(Die lac munisipale belasting dui aan dat dit 'n sub.ekonomiese huis moet wees ) . Maar nou moet hy nog die huis koop, en transport betaal. Dit kos hom ongeveer £36. Hy is egter 'n .man wat nog rnoet betaal vir die oorlog wat hy gehe lp ,.deursien" het.
Dus betaal hy nog 'n oorlogsbelasting van £18. Om kaart en transport te ontvang, moet hy aan die begin nog 'n £54 stort.
Die termyn is 25 jaar, waarna die polis die huis afbetaal, co bcsit die soldaat dan ' n buisie wat hom onge•
• veer £4,250 gekos het. Intussen moes hy nog aile hcrstclwerk self betaal.
Die huurwaarde van hierdie hui.
sies word op nie vee! meer as £5 per maa nd in norma lc tye ges tel nie . In tlien hy H ewer sy vyand die gelecnt•
bc.id gegun het om die huis te koop
en dit da n van hom gehuur bet, sou by dus ongcvecr £2,750 bespaar het.
Hy so u dan genoeg bespaar het om gedurendc die volgende oorlog, wan•
neer pryse weer verdubbcl hct, vir hom 'n huis vir dieselfde prys te koop en nog £500 oorhou om op die swart•
mark aan voedsel en klere te span•
deer.
BROOD . KEER TERUG En hicrdie soldaat se wcldoeocrs?
Bulle hct iotussen £7<10·0 maande·
liks aan rente op hul kapitaal ontvang wat hu!lc die aardige bedraggle van
£2,350 na 25 jaar besorg - slegs maar £450 mecr as die kapitaal self.
Daarby het hulle aan die soldaat 'n polis verkoop wat hulle na 25 jaar weer terugvat in ruil vir die huis se koops om, nadat die s olclaat die huis vir daardie tydpcrk self in stand ge•
hou hct. Met sy prernies het bulle in•
tussen nog gewoeker.
En sodra hulle nou hul ka pita al weer terug het na die 25 vru gbare jare. sal die soldaat weer opgcrocp word om tc gaan veg vir .. Christe.
likheid en demokrasie" in
'nnuwe oorlog. en daarna sal die hele storie van behuh:;ing en belegging hom her.
haal vir die volgende 25 jaat:.
Dit is kaoitalisme en demokratiesc vryhcid! Die soldaat is vry om
'nhuis te koop- of in 'n stal te bly - en die kapitalis is vry om sy voor.
waardes te stel.
Cedarville In £135
Op Saterdag. 18 Augustus. het die Cedarvitl e.komma ndo's O .B .• dag qe.
vier en die mooi bedrag van £135
inge~ring.Die vroue het met 40 siie.
lings rrewoeker en 'n bedrag van £46 op di6 wys tot die' opbrengs tocgc.
voeg.
Die Adjunk.K.G. het by hierdie geleentheid 'n vergadering pehou en is welkom gcheet deur genl. E. C adle van Natal. Ondanks 'n rnasel .epide - mie was die opkoms goed en belanq.
stellcnd is geluister na die indr:ukwek . kende toespra'lk van genl. Smith. Hy is deur die O .B .• wag ingeleide . gc.
doen. Die
komm<~ndois vol moed vir die toekoms.-(Ingestuur) .
O.B.-BASAAR Kuilsrivier
Manne• en Vroue·kommando
op 22 Se1)tcmher 1945
om 7.30 n.m. in die GIMNASTIEKSAAL, Kuilsrivier.
Volop Vcrvcrslnr;s eto Lcl<kernye, Handwerk.
Grocntc en Vlcfs en nor; bale mecr Jcl<l<er cctwnr~. Alma1 \VcJkom.
GenJ. Dl~
vos
saleire
Bnsaar open.Tcrsclrclc•·ty<.l gedcnk ons ool< die vcrJaa•rdn~:
vau ons SC:\Gle !Commandnnte en Adjudante.
DIE O.B., WOENSDAG, 12 SEPT. 1915.
GEEN HOOP VIR D1Uli§ EN DE lEWEND JE S
Nadal die demokrasiee, wat vit· m en slikhc id e u Chri s- t.clikhei d geveg het, 'n oorlog wat klaa r gewonue was, tot ' u .finale h ecindiging ge hriug bet d eu r die gclwuik van twee atoomb o mme , waarvan d ie nitwerkin g ten voile hy h u l!e bckend was, vct·necm die we r eld tuns m et g ro eic n de wee l·sin die verskriJdike gevolge wat hie•·die h o mme op die weerlosc h evol kings op wie hulle gelos is, na gelaa t het.
Toe die eerste nuus in die koerante verskyn het, en Japanse berigte mel, ding gemaak bet van die born wat hoog in die lug ontplo f het, is van Amcrikaanse kant toegegee da t dit die becloeling wns dat die born in die lug meet bars ten cinde te voor korn dat hy sy dodclike radio.akti ewe strale in die grond pla nt, wat ten ge.
volgc sou he dnt daar vir gcslagtc nooit weer mensc op die gebicd sou kan ]ewe nie. Die we tcnskaplikes van A.merika was dus ten voUc be•
wus van die boosaardigc uitstrnling wat gepaard gaan met die ontploffing van die born. Dit het hul regering eg=
tcr nie laat terugdeins om van die born gebruik tc maak nic.
T a ns bevestig Geallieerde kocrant.
manne die aaklige feite wa t Japan be.
kend gemaak het omtrent die uitwer.
king van die bom. Een van die E:1, gelse blaaie bevat 'n beskrywing van sy korrespondent wat · n besock :Je·
bring het aan die vcrwoeste s tad l-iirosjirua. Hy skryf:
AFGRYSLIK ·
,.Hirosjima lyk nie na ' n gebom.
bardeerde stad nie. Dit lyk of 'n
POLITIEI\E
§LAGOFfERS VAN ,N lP ARTYJBE,VIN D
-··-. l
J. E. SEYFFERT van Johannesburg.
Op 16 Aug. 19-if in die huis dcur ses speurders omsingel. AI wat hulle geso bet was: ,Ons neem jou vir on•
dervraging". Na 'n · week in Mars baiJ, plein is hy toe na die Johannesburgse Fort vervoer. 'n Versoek om sy ba ba in die Fort tc laat doop is van die hand gewys. Op 1 September 1944 is hy losgclaat met die bepaling om elke dag by Balgownic.Hui s tc rapportcer.
Hicrdie bepaling is 'n tydlanl< daarna opgcltef. Op 4 Oktober 19-H vir die twecde maal in hegtenis gcncem. Op 6 Okt. 19H te KoffieEontein gc'inter•
necr. Tans weer op vrye voet.
,Ek sal my ruede·Afrikancr nic in die steek Jaat nie en hom nie aan die vyand l!itlewer nie" .
reuse stoomroller daaroor gcgaan en die stad uitgewis het. V an 25 tot 35 myl is daar nouliks ' n gebou tc sien. Dit laat 'n naarheid op die maa g o m so'n verwoesting deur mcnsehand te aa nsko u.
, In die hospitalc is mense wat hoc•
gcoaamd geen bcseriog op die dng van die ootploffing opgecloen hct nic, maar ta ns aan die nawcrking daarvan stcrf. Skynbaar om gcen redc begin hul gcson,dheid cenvoudig in tc gee.
HuUc raal< hul ectJus kwyt, bulle hare val uit, blouerigc vlckke s laan op hul veUe uit, en dan begin bulle uit mood, neus en ore te bloci.
,.Die dokters het dit eers toege skryf nan algemenc sw akheid, en die · pasicnte vitamine A ingcspuit. Die gevo lge ·was afgryslik. Die vlcis hct rondom die gaatjic wat deur die naald veroorsaak is, begin verrot en in elke gcval het die slagoffer gc sterf'.
H y verklaar voorts dat daar oral oor die pick waa r die stad w as, ' n cicnaardige reuk hang. Dit word ver.
moed dat die reuk afgegce word deur die een of ander giftigc gas wat ont.
snap uit die grond wat deurweek is van radio.a ktiwitcite wat met die splitsing van die uraan.atoom vrygc.
stel is .
GEEN H OOP
Die aantal dooies wat reeds getcl is, bcloop 53,000, maar van 30,000 kan gcc.n rckeoskaJl gegee word nie, en dit kan anngcneem word dat IHlllc ook dood is . Die verslaggewcr berig dat daar ' n mannd na die bom•aanval nog 100 mense p er clag sterf. Die gcneesherc mecn dat daar vir die ge•
wondes gcen ho op bestaan nie, a! is hul bescrings ook hoc gering. Selfs mcnse wat boegenaamd gcen letsel opgcdoen het nie, word later sick en stcrf.
Die born hct die stad getref net nadat die veilighcidsteken gegee is en die mense uit hul skuilplekke gekom het. Die vlieg' tuig hct naamlik reeds verdwyn nadat die born met 'n val . skerm op hoc hoogte gclos is.
H onclerde ~n hondcrdc 'mense is so vrceslik vcrskroci deur die gewc1 dige hitte wat cleur die hom vcroorsaak is, dat bulle nie uitgekcn kon word as mans, vrouc of kinders nic. Van die duisende wat naby die middclpunt van die ontploffing was, kan geen spoor gcvind word nie. Hullc hct ver•
dwyn. Die teorie is dat die atomiesc hitte so groot was dat hulle onruid·
dellik tot as verbrand is, bchalwe dat daar gcen as oorgcbly het nie.
REDDERS OOK AANGETAS
Slegs cen gebou in d ie hele s tad van 3 10,000 inwoncrs het bly staan, naamlik die Bank van Japan.
Talle Japanse wetenskaplikes hct hullc in die a fg clope weke na die stad gehaas om iets vir die slagoffers te probeer doen, maar bulle het self slag offers geword. Die eerste ruk hct ..bulle duiselig gevoel en hoofpyn ge.
A[oom1hom JKERSF JEE§ ..
kry, en later hct klein insekte. byt KAAR 1"'J!E§
plekkc aan bulle tot swcrc ontwikkcl
--<0>- -
wat nie wou herstel nie .
Dit is ook bevind da t slagoffers se 12
wit bloed liggaamp ies tot een.sewende Dri.ekJem:ige Ontwe rpe
van die normale geta l verminder en
dat bulle geleidelik swakker word tot w et 12 ve rskillende
die dood intree. bewoordiu gs
Men§ e Begeer Hervortning
AJCG. Terug uit Natal
Die Adjunk K.G., gcnl. J. A. Smith, is so pas terug van 'n uitgebrcide rcis deur Oos. V rystaat en Natal, waar hy 'n groot aantal byeenkomste toe gespreck het. In die afge lcc dele van Natal en Zoeloeland het hy oral klein groepies toegespreek en dnnr groot geesdriE teengekom. .,Op aile plekke vind ek die mcnse bereid om te veg vir politicke, sosiale en ekono miesc hervorming. Iiull e besef ook dat dit a ileen deur samewerki ng kan geskied en ni e lnngs die weg van ver deeldhcidwekkende partypolitiek nie, het die Adjunk K.G. gese. Vera! dk boere is begerig \'ir 'n \'eranderiog in die rigting van beroepsvcrteenwoor diging en hierdie belcid is ook deur nie. Iedc toegej uig.
Genl. Smith het gcsu dat by op ver skillendc plekke verneem het dot die vyandigc gees teen die Osscwabrand wag bcsig is om pick te maak vir cen van samewerking. Nuwe lede is dan ook glad geen ongewone ver skynsel nic. Op V ryhcid is na die vergadering etlike aansoeke om lid.
maatskap gcdoen deur mcnse wat dit bygewoon het.
Ceres s~unc'l Th 1 ct O.B.-D ag £504 In
· Die twee komm ando's van
Ceres (vrouc en mannc) het die skittcrcndc bedra g van £504: in•
gesamel met O.I3.•dag. Dit is 'n pragtige verbetering OJ> die £320 van vcrlcde jaar.
Die Boerejeug sc bydrae was
£-15 - 'n pragtigc prcstasie.
Stellenbosch W erk AI Vir 19 4 6
Die Stellenbosse vroue is reeds klaar oorgehaal vir 8 Augustus 1916, na komctte. C. W. Easson meedeel.
Op 'n offisiersvergadering verledc week is planne beraam vir werksaam.
hede met die oog op die volgende fondsin sameling. As · n ecrste stap het die offisiere spontaan 'n bydrae aan die gasvrou oorhandig vir haar O.B .• dagbussie, na gcbruik van ver versings. In verband met die afge.
lope insamelings verklaar die Kom mandantc dat die Bredell.gesin, wat
• n eie tafel besorg bet met die funk.
sie, nic £18 1 Os. ingebring het, soos verlede kcer berig is nie, maar £28 lOs.
Ecn metode wat aangewend \Vas om geld in te samel, was om leer uit Port Elizabeth te bestel en dit te ver werk in speelball e, naaldeboekies, poeiersakkies, beursics, ens. Uit die stuk leer wat bulle 7s. gekos het, is 'n bedrag van £7 ingcbring.
Veeder het die kommando icts meer as 9s. ontvang in die vorm van boetegeld wat deur die Pro Ecclesia.
administrasie ingevorder is vir onsui wer taalgebruik. Vir elke Engelse woord moes ld. betaal word.
Met
O .R.-\'Vapen binne-in
Die helftc va n die wins op hierdie kaartjies word geskcnk aan die Boercjcug.
Per stel van 12 kaartjies met koeverte
t~./3 Posvry
So nder ~
1apens Per stel van 12 met
i /• Posvry
koeverte
m~s:rEL N ou
Jl et u a/?
,
deur Ds. J. C. Botha 2/ i Posvry
o JKultu.urQ
GcskieJeni§
VAN DIE AFRIKANER
Dee! I
26/ 6 - Posgcld 1/ ckstra
~UWE ROl\IA~S ens.
@
Gu illam Wo ud bcrg
deur Karl Kielblock, 9j. posvry
o ,Kri ngloop van die Winde
deur C. M. van den H eever.
11/ 3 posvry 0 T wee A voutnriers
deur J. W ape naar, 9/ 6 posvry 0 K wart voor Middernag
deur Anna Enslin, 9/9 posvry 0 Stille Nag
deur Mynhardt Fourie,
2/9 posvry 0 Agter die Hand
deur J. J. Brits, 6f. posvry
OWedloop o m 'n Skat
Ernest Pienaar, 4/. posvry
o My KiH!nt Van Tonder en Ek
deur R. Hendriks , 5/3 posvry
PRO ECCLESKAQ BOEKHfo A NDJEL
Pos hus 29
S TELLENBOSCH
t
SES
Mooi Bedrag Op Devon Ingesamd
'n Aangename en baie geslaagde O .B .• dag is ge hou op 11 A ug. op die landgoed van mnr. A. M. M ostert deur die vrouekommando va n Devon (Ellb8) bygestaa n de ur die Manne.
kommando (El l b3) .
'
Genl., O pperman
H oewel die o pko ms iets te wens e oorge laat het - aangesien op Bal.
fou r N agmaal was' - het dit aan geesdri f nie ontbreek nie.
Die dag is aangenaam deurge bring me t worsbraai, skyfskiet e.s .m.
'n Ve t os deur mnr. Mostert ge.
skenk, het die mooi bedrag van £39 opgebring. 'n V e t lam v a n mnc. Pie.
terse het oor die £5 opgelewer, en ' n ring, gemaak en geskenk deur een van mnr. lVfostert se Italiaanse wer.
kers, het £L2 .0 bygebring.
As sprekers het opge tree genie. K.
M alan, hoofgenls. B. J. Vorster en
J . C. S. Opperman, onder voo rsitter, skap va n hoofkomdt. Gouws ..
Die verrigtinge het £178· 1 · 1: opge•
bring teenoor £1 10 van verlede jaar.
Die kommando's is ba ie dank ver.
skuldig aan hfkomdte. en veldk. A.
M. Mostert ·v ir die moeite wat h ulle doen om 'n netjiese en aa ngename terrein daar te stel vir die O.B .. funk.
sies op Rietbutt, en ook vir hul guide bydraes.
0
B.E'll'.il!NG GE§KIED ONM.IDDEI:·
L!li, WEEKLffi§,
ruA....fTIH~LIK§OF BOOS 'i'"ERL.aliG .
@
0
MJNNAAR & JV AN SCJH!OOR
: RII'n.a.nn GUSTAV R ETf EF.
TelciooD
2-02~.2.DIE O .B., vVOENSDAG, 12 SEPT. 1945.
Afgrrysliike lot Trref Miljoene Duitserrs In Oos~ Europa Met
GtealRieerde T oestemming
AS AL DRE ][NWONEHS VAN DRIE lUNliE - BLANK SOWEL AS NilE- BLANK - V ANDAG DElUR 'N BIEVEL AANGES£ WOUD OM HUL WOONPLEKKE TE VER·
L AAT E N NA 'N AANGRENSENDE GEBIED TlE GA~, SAL DAAR 'N TRIEUHSPEL AF- GESlP'EEL WORD W AAHVAN ONS NOULliK§ 'N DENKBEELD KAN VORM. ONS KAi'J O NS ENIGSliNS VOOUSTEL HOEVEEL DlUliS]~NDE MENSE LANG§ DIE PAD SAL ,
AGT]~RJBLY OM TE STERF, WAITER ELJLEND E DAAR VERDl!JllJR SAL MOET WORD DE lUU DIE NAGENOEG 10 MILJOEN INWONERS VAN ONS LAl~D. AS SO l ETS NOG MO ET GE BJEUR OP 'N TYDSTIP WANNEER DIE HELIE LAl~D IN PlUIN LENA 'N SE S- JAJUGE OORLOG, E N DAAR O UAL HONGERSNOOD HEERS, .KAN D!JE O.M[V ANG VAN MENSLlfK E T UAGE DIIE NIE GE~EU, WO;RD NliE . . . AS DIE lUNIE SE HELlE IBEVOJL- KliNG OlPDU AG KRY OM DIE LAND TE VERLAAT. '
E n as hierdie 10 miljoen siele son•
der besittings uitgcdryf word na 'n gebied waar daar geen werkgeleent•
heid bes taan nie en waar die bevol•
king reeds genadebrood moet eet, sal so'n uittog
'ndodemars wees. Di t sou 'n bespotting wees van alles waar•
voor die beskawiog staan. En dit is waf vandag met die Duitse volk in Europa gcbeur. •
Dit is so' n tragedie wa t bes ig is om agter die go rdyne van Oos,Euro.
pa a£ te speel, wa arna Church ill ver.
wys het in sy eerste toespraak va nuit die opposisiebanke - - 'n toestand wat hy eiehandig help bewerkstellig het met die koelbloedigheid van 'n slagter.
Volgens koerantberigte word a lie D uit5ers uitgesit uit d ie dele van Duitsland \Va t aa n Stalin en sy poppe. regerings toegeke n is: Pole, Tsjeggo,Slowakye en. O os. Pruise - gebiede wat sedert eeue a an die Duit, sers behoort. Na beraming bet reeds 10 mil joen Duitse vlugtelinge uit hier•
die dele in die orige dee! van Duits•
land aangekom. H oewel daar 'n ystergordyn hang oor die ellende wat hierdie mense te beurt val, is die bietjie wat deurskemer so afgryslik dat selfs hhatdraende Britte daarvoor terugdeins. Een korrespondent meld dat hoewel hy vier jaar lank uitge.
sien het na die oluk deur die Duit.
_;;ers van die wrm1ge vrugte wat hulle gesaai het, dit hom geen plesier ver, skaf het o m op 'n stasie , jammer.
like oorblyfsels van mense met die dood in hul oe" te sien nie. Hy gee die volgende beskrywing:
YDELE HOOP
, V ier was reeds dood. Vyf het daar hulpeloos gele en wag om te sterf nadat 'n dokter hul geval as ho peloos beskryf het. Die ander het daarby gesit en huil e n die hoop ge . koester dat iets op een of a nder rna . nier op een of ander tyd vir hulle ge.
doen sal word; hulle kon hulself nie meer help nie. ..
, I-Iulle is 'n paar van die miljoene waarvan mnr. Bevin verlede week in sy toespraak melding gemaak het - ui tgedryfdes uit Oos•Pruise en Op•
per· Silesiii. H ulle is die daklose hor•
des wat niemand wil he en wat geen distrik sal ontvang as by dit kan ver•
help nie.
,Hulle koro in Berlyn aan teen ' n tempo van 15,000 per dag. Agt mJl.
joen sal verwyde r word uit die dee!
wat Pole moet ontvang. In Julie he t 658,000 deur Berl yn getrek en in die afgelope 15 dae 287,000. Waarheen?
Reeds is die no rmale S aksi ese bevol.
king van 5,000,000 'v erdubbel. E lke distriksburgemees ter buite Berlyn protesteer om nog een e nkele meer te ontvang.
, VERDIEN DIT N IE"
,Intussen word die slagoffers bestaande hoofsaaklik uit kleinboere, werkers en gesinoe van die middeJ, klas wat die minste verdien om van honger te sterf - van die een plek na die ander gestoot. Hul toestand word elkc dug slegter. H ulle het geeo geld, geen besittings, niks waarmee bulle 'n broodkorsie kan koop of ruil nie. 'n Moeder se enigste gedagte is aan kos vir haar kind.
,Een rnoed er w at in Da nzig ge<
bore is, maar la nk in Kanada gewoon het. het gesmeek da t iets vir haar vier kindertjies,
o~etKanadese ge.
boortesertifikate, gedoen moes word.
Sy het 'n arm ver)oor toe daar by haar huis geveg is, en van haar man is laa s uit Hongarye verneem. Sy was reeds twee dae en nagte op die stasie en kon nie op een van die treii1e kom nie wat na die heme! weet waarheen 9aan. Sy het vyf pae laas geeet, en alles wat sy kon bedel, het sy vir haar kinders gegee.
, In 'n toe beestrok word die dooies e n s terwendes elke oggend verwyder om plek te maak vir die wat met die volgende trein sal aankom. Die in.
s troming van hierdie jammerlike we.
sens is veels te groot vir die klein burgerlike organisasie.
POTSDAM .
boorteland gesit word", verklaar die blad, en vocg daaraan toe dat ewe.
as na die vorige oorlog ook tans ver•
klaar word dat die groot moondhede sal sorg dat Duitsland nooit weer in staat sal wees om oorlog te voer nie.
M E T OOP 0 £
D ie blad vervol g: , Die Geallieerde leiers kan nie beweer dat hulle die treurspel wat tjlns in Oos. Europa aL gespeel word en vol gevare vir die toeko ms van E uropa is, nie vooruit gesien het nie. Churchill en maar.
skalk Stalin he t samesprekings gevoer oor Russiese en P oolse gebiedsuit.
breidings en hulle het tot sekere oor.
eenkomste geraak". C hurchill sou eg.
ter, volgens die bla d, moontlik ge.
mee n he t da t P ole met die uits ett ing van Duitsers mo es wag tot na die vredesluiting. M aar , dit moet egter erken word dat Churchill destyds in·
'n moeilike posisie verkeer het. Rus.
land het ' n groo t dee! van Pole van Duitse t roepe gesuiwe r en 'n groot de el van Duitsla nd self verower.
Maarskalk S talin het dus in ' n baie sterk posisie verkeer. As Churchill nie sy eise ingewillig het nie, was daar 'n moontlikheid dat Rusland daardie gcbiede kon geannekseer bet sonder die toestemming van die Ge·
allieerdes".
H iervolgens vind daar dus tans in Oos·Europa 'n ontsettende menslike tragedie plaas met die tocstemming van die Geallieerdes - al het Sy l.\l!ajesteit se Opposisieleier nou groot berou oor wat hy gedoen bet as Sy Majesteit se regeringshoof.
Boerejeug Presteer Op Utrecht
JPUIK M 00 R R EE§B UR Go LAND JB O lUSJK 0 llJ
.,Die Potsda~ .verklaring het die uitsetting van D uitsers uit Pole, Oos.
Pruise en T sjeggo.Siowakye erken, maar het bepaa l dat dit ordelik en menslik rooet geskied. Van wat ek gesien het, kan ek so dat dit riog ordelik nog menslik is". Ald us die Britse koerantman.
Op 6 April het die Boerejeug, JD2, CJ en 3, 'n besonder geslaagde fu nksie ten behoewe van die N.H.F., onder Ieiding van die B.J .• Veldkornet L. Joubert, te Utrecht gehou. As in aanmerking geneem word dat dit die eerste afsonderlike funksie va n die aard deur hulle onderneem is, maak die bedrag van £46 wat ge.in is, 'n treffende indruk. Kenmerkend van hul organisasie was da n ook die ge . sellige atmosfeer wat geskep is by al die verdgtinge. Trouens, by al die plaaslike byeenkomste van die O.B. sou die a fwesigheid van die Boerejeug baie opvallend wees. Ge.
biedsleier, genl. C. A. Pienaar, het ook in die gees 'n boodskap van ons jong helde van die G root Trek en Vryheidsoorl og oorgedra aan die jongstes van die Boerejeug.- (Inge.
stuur.)
WO ENSDAG EN DONDERDAG, 26 en 27 September op d ie T entoonstellingsterrein
Nagenoeg 18 spanne mui le en perde, karperde, ryperde, spanne osse, Fries, en Jersey.be~ste, skape, varke, pluimvee, graan, groente, huisvlyt e.d.m.
Alles van die bes te gehalte s al tentoongestel word, benewens ook vry ver, tonings
V<lnL andbou.masjinerie. Die verwagt ing is dat die k ompetisie sterker • sal wees as die vo rige jaar en dat die M oorreesburgse skou weer die beste op die platteland sal wees.
K om seker en oor tuig useH.
In sy buitelandse oorsig het ook Die Suiderste m nou blyke gegee van ontsteltenis oor die lot van die Duit.
sers. Die blad•erken dat d ie toeken.
ning van Danzig met sy Duitse be.
volking aan Pole al die kicme van die Tweede Wereldoorlog bevat het.
,Waar die afbakening van nuwe grense en minderhede wat onder vreemde beheer gestel word, die kie·
me van ' n volgnde oorlog bevat,
word die toestand nog gevaarliker
wanneer hele bevolkings uit hul geo
,
DIE ' O.B., W OENSD AG, 12 SEPT. 1915.
om
0O.B .• Jacrtrc kkings word geken merk deur die ordelikheicl " "at aile verrig tings bchccrs. Bostaande foto is van die opleidingskamp tc Boes • ruans rivicr, waar offisicrc aansit om 'n wclvcrdiende etc te nuttig na harde werk.
l\'looi V ooruitga n g O p B osh of
Ossewabrandwag d ag is op 25.
Augustus op Boshof met groo t wei.
slae gevier. Die voor uitgang van die plaaslike kommando's word weer.
spice! in die vermeerdering van die jaarlikse insa meli ngs. In 1942 kon nog gecn funks ic plaa sllk gereiH word nie, en is
Ossewabr<~ndwog•dagop Pctrusburg gcsamcntlik met die Pe·
trusburq,kommando's qev ier. In 1943 is £50 · ingesamel. In '191:4 £90· 13•1, terwyl daar vanjaar £ 130· 1 0·0 bye .en•
gehring is.
Gedurende die middag is die aan.
wesiqes toeaespreek deur hoofko m.
manda nt C. E. v. d . Merwe van Bos.
ho f. en komma nda nt Gert v. d . M erwe va n Pctrusburq. Albei het a ndermaal die O .B .• qedagte van M y G od, My V ol k, M y la nd Suid Afrika en Een vir alma! en alma! vir elkeen op besielende w yse beklemtoon.
D ie funksie is die aand oo bekwa.
me wyse afgesluit met vol kspele ge.
reel deur die Komm issie vir Volk.
s pele , onder beskerminig va n die RDE.
Die Basaar ta fcl va n die 13oe rejeug.
dogters het di e mooi bedrag van
£5. 18.8 ingcbring. - { Inges tuur.)
Enne lo Volmoed en B cdrywig
Die uifslag van W creldoorlog II laat ons hoop hier in Ermelo }lie ver.
£lou nie, maar spoor ons juis tot gro.
ter ktagsinspanning aa n.
In hierdie kontrei is daar !ewe en daar word gewerk! Dit blvk ook uit die bedrywighede i.v.m. O.B. dag (8 Aug). V erskeie kommando's het reeds funksies afgehandcl, soos E7B2 op 6 A ug; E7B3 op 11 Aug.; E7B8 op II Aug.; E7C2 op 25 Aug.; 'n onde rafdeling van F3B3 vroeg in A ugustus , terwyl ofdcling Breyte n geen funk sie organisccr nie, maar 'n spesiale poging aanwe nd deu r o nder.
li nge insa meli ngs.
· W at d ie ingesamelde bedrae be.
loop, is nog nie bekend nie, maar dit gaa n bale goed en ons het goeie moed.
V erblydend en moedgew end is die berigte oor Kaapla nd, waa r aile vori.
ge insamelings ruim. oortref word.- (Ingestuur. )
Kommandante Van Tulbagh se Y wer
Die T ulbaghse kommando's het be.
sluit om O .B .• dag, te n spyte van die W oensdag, op die geskiedkundige 8 Augustus te hou.
Maar omdat 'n paar van die staat.
maker. vroue enige maa nde vooraf nie tuis was nie, is dit goedgevind om dit vanjaar, by wyse van uitsonc\c, ring, 'n geleentheid te maa k om offers ncer te le sonder basaa r.
Die Bra ndwagte het amper soos een man opgekom en met die hulp van 'n paar goedgesinde buitevrie nde is die mooi bedrag van £192 ingesa.
mel.
Hierby wil ons tog graag dit noem, om as spoorslag vir ons alma! te dien, dat die komruandant sc vrou gedu·
n~ndc
die laastc maandc voor 8 Aug.
met die verkoop van gcbak ens. die mooi bedrag van £20 ingesamcl hct.
- (Ingestuur) .
Boereseun V erower Skildcr y
Gedurende die jaa r het die Boere je ug van Springfonte in onde r Ieiding va n ko mdte. Hu man, bygestaa n deur veldkte . Grib e n Kleynha ns, ui tge.
ka mp op die plaas Middelfontein, O.V.S. D ie dogters het hul!e besig geho u met
romrnelartik~ls,sang e n tuisverpleging, en die s euns met grondbe wa ring, noodhulp en vol kge.
skiedenis.
By die sluiting van die kamp het komdte. Huma n 'n w issel,s kildery be.
loo£ aan die Bo ereseun o f . dogter va n Sp ringfo ntein wat di e meeste geld insamel vir 8 A ug.
Die jeug het sko uer aan die wicl gesit en begin werk. Op 3 1 Aug . is die geld ingebring. Die pragtige skildery, wat 'n jeugkamp voorstel, is gewe n deur Gous ie Scheepers .
Daa r d ie Boerejeug van Spring fontein slegs uit 20 lede bestaan het hulle die mooi bedraggle van £5 l Os.
ingebring.
Die ande r is vasberade o m Gousie nie weer die kans te gee o m die ski!
dery te verower nie. Komdte. Human het die jeug op ko ek en tee getrak teer, waarna die verrigting afg esluit is met die O .B . .I ied .-(Jngestuu r. )
Om merke op bruin skoene te
ver~wyder, neem 'n stukkie suurlemoen, vryf dit goed in en maak skooo met bruin skoenwaks.
N tn vc Generaal
Genl. J. L. SWAR T va n Heidelberg (Kaap)
wat so
P<JSuungestel is
CISnuw e
gcnerau l in die gcnew alskap A1 (I lcidclbcrg en o mliggende do r.
pe). H y volg genl. H. M . L.
Gildenhuys op, wat op die lys van rcserwe.offisiere geplaas is.
Theu nissen
·Opbr cngs
§t oot
O p
0 .8. dag op Theunissen is va njaar o p 8 Augustus gcvier. In di e oggend is 'n funksic by die Stadsaal gehou waa rvan die netto .opbrengs hie rdie keer £30 0 2 was, d.w.s. mee r as drie.
Jnaal die bedrag wat ve rlede jaar in Auq ustu s ingesa mcl was.
Die middag is 'n ve rgadering in die s tadsaal tocgespreek deu r die Ko mma nda nt generaa l. Hy het deu r.
goa ns 'n baie aa ndagtiqe gehoor ge.
had . G enl. P a ul 1:-lend riksz, van M ar.
q uard, het opgetree in die Ieiding van die verr igtin ge.
~H ierdie funksie en vergadering was die grootste wat in di e afgelope 3Yz
jaar op The unissen pl aasgevind het.
T heunissen k omma ndo se Vry.
heldsdaginsameling aan die begin va n hierdie jaar het ook nog £2 I . I
Q,Qingebring vir die Noodhulpfo nds.- {Ingestuur.) "
Komdtc. Schoeman Tc r Ruste G c le
Onde r blyke van groot d eelneming het Sondagmidda$J op E xcelsio r, d ist.
Oucltshoorn. die begra fnis van ko m.
manda nte Ka tarina Jacomina Schoe.
man ( ge b. Le R oux), in I ewe egg e.
note va n genl. Jo hn Schoen 'ln, pluas , gevind.
M evr. Schoeman, of tannie Kate, soos sy onde r haar groot vriende.
kring beke nd was, se dood het as 'n groot skok vir die hele distrik, waar sy geborc en haar hele !ewe deurge.
bring het, gekori 1 .
Die roudiens wat d eur sowat vyf.
ho nderd mcnse bygewoon is. is deu r dr. V enter, leraar van D e Rus t,ge.
mecnte, waarvan mevr. Schoeman ' n qetroue lid was. gehou. D r. V enter het daarop gewys dat hoewel die ontslapcne spesiaal versoek het dat daar gcen lofredes op !mar begrafnis
g~hou
sal word nie, hy tog nie kan nalaat nie om namens die bedroefde familie en aanwesiges dankbaar mel ding te maak van haar liefde teenoor haar fa milie en medemens en haar w onderlike voorbecld as Christen.
As draers het opgetree eers die kinders e n mnre. Hckki e en P ieter Schoe man. Daarna is die kis verder gra[waarts gedra d eur haa r ses broe rs, mn re . Pieter, Gett, Ockerf, Ha ns en Stephen le Roux.
Mevr. Schoe ma n word oorl eef deur haa r bedroefde eggenoot en vyf kinders.- { Ingestuur ).
SEWE
£ 167 Ingesamel Op
K akan 1 as
Op 16 Aug. het die Manne. en V roue,kommnndo van Kakamas O .B .•
dag gevier. Hoofkomdt. W. R.
Laubscher, \'OOrligtingsoffisier, was teenwoordig en het die kommando toegespreek, as ook genl. dr. Joube rt.
Die bedrag van £83 16 10 is die dag ingesamcl en tcsame met die fondse wat gedurcnde die jaar inge.
samcl is, bet die kommando nou
£ 1 66 16 I - dit is byna £20 meer as vc rlede jaar.
Ondcrsteun Ons Advertccrclers !
UITS
