Dyondzo leyi yi langutile mincino ya ndhavuko ya Machangana leyi kumekaka eXifundzheni xa Chiredzi, eZimbabwe. Eka dyondzo leyi, tinxaka ta ncino leti kumekaka eka vaaki va Machangana ti ta lavisisiwa hi vuxokoxoko.
Matimundzhaku
Ndzavisiso lowu wu kambisisa timhaka ta mincino ya ndhavuko leyi kumekaka eka vaaki va Machangana. Eka dyondzo leyi, mulavisisi u ta hlamusela no hlamusela mincino ya xisati leyi kumekaka eka vaaki va Machangana. Eka ndzavisiso lowu, swivutiso swi kongomisiwile eka mintokoto, mintlhaveko na ripfumelo ra vahlaseriwa eka mincino ya ndhavuko ya Machangana.
Ku cina ka makhumbi ku endliwa hi nkarhi wa ku nghena na ku huma eka makhumbi. CCDI i ntlawa wun’wana lowu kucetelaka no seketela ku hanya ka mincino leyi ya ndhavuko. Hi ndlela leyi, vana va dyondza hi ndhavuko wa vona na ku wu tiva hi ku tirhisa mincino ya ndhavuko.
Eka mincino ya swikwembu, vanhu va hundzisela marungula yo karhi eka swikwembu hi ku cina ni ku yimbelela. Vana va tiva maendlelo ya ntolovelo na ku dyondza hi ku cina na ku vona mincino leyi.
Xitatimente xa xiphiqo
Xikongomelo
Eka ndzavisiso lowu, Ward u kandziyisa no paluxa nkoka wa mincino ya ndhavuko hi ndlela leyi eku heteleleni yi endlaka leswaku yi amukeleka. Xinombela i ncino lowu endliwaka hi vanhwanyana na vafana lava nga tekiwangiki. Van’wana va pfuneta hi ku yimbelela ni ku cina mincino leyi endliwaka hi swikwembu.
Vuyimbeleri na ku cina swi landzela ku kondza xikwembu xi huma. Ku va na mphikizano na ku hakeriwa hi ku kota ku cina i vutumbuluxi. Riendzo ra vanhu lava lavaka ku vona ntlangu lowu ri kongomisiwile eka ku lemukisa vaaki hi mincino ya ndhavuko na ku dyondzisa vantshwa hi nkoka wa ndhavuko wa vona.
Eka swigubu, ku cina kun’wana ni risimu swi hundzuka mbulavulo wun’wana. Ncino wa Nobela wu boxa maendlelo man’wana yo fana na vurimi, ku hlota na vufuwi bya swifuwo.
Swikongomelotsongo swa ndzavisiso
Nkoka wa ndzavisiso
Ndzavisiso lowu wu ta pfuna eka mani na mani loyi a wu hlayaka hikuva u ta tiva swo tala hi xiyimo xa mincino ya ndhavuko ya Machangana. Ndzavisiso lowu wu ta kombisa nkoka wa mincino ya xintu eka mahanyelo ya Machangana lama endlaka leswaku vutshila bya ndhavuko byi vonaka.
Ndzilekano wa ndzavisiso
Mulavisisi, hi ku ya hi ndzavisiso lowu, u swi kotile ku cina no yimbelela eka ntlawa wo hlawuleka wa vacinci. Vakokwa wa Vatsonga va boxiwa eka macomana, lava nga tivekaka hi ku cina ka macomana na ku va na swikwembu swa Vangoni. Ncino lowu wu endliwa emugangeni lowu tihanci ti velekiwaka kona na le ka mintlangu yo fana na ku hlantswa vana.
Vana va kule va tiva maxaka ya vona na ku khomana tani hi ndyangu. Ku cina ni ku yimbelela swi kongomisiwe eka ku ntshunxa mianakanyo ni ku karharisa miri. Leswaku mincino yi na ntirho wa vuhungasi, vuhungasi na vuhungasi swi kombisiwa hi mincino ya banga, makhadi, banga, banga na swin’wana.
Mincino yi dyondzisa vana mahanyelo lamanene, ku xixima vanhu lavakulu, ku amukela ndhavuko wa vona na mahanyelo lamanene. Vana va endliwa leswaku va lemuka ni ku lunghiselela mahanyelo ya ndhawu yo karhi ya vutomi hi ku va cina.
Tihlamuselo ta matheme
Nkatsakanyo
Hi ku komisa, ndzima leyi yi hlamusela vukulu bya ndzavisiso lowu. Ndzima leyi yi tlhele yi xopaxopa nkoka wa ndzavisiso, nhlamuselo ya tinhlokomhaka leti vumbaka masungulo ya ndzavisiso lowu.
Manghenelo
Eka ndzavisiso lowu mulavisisi u kongomise ku twisisa ndhavuko na mahanyelo ya vanhu va Machangana hi tlhelo ra ncino. Ncino lowu wu katsa ntsena ku yimbelela, ku ba mavoko na ku chaya swigubu. Ku na mikhuva yin’wana leyi kombisiwaka hi ku cina ku fana na ku rhurhumela ku suka eka risimu leri vulavulaka hi ku wisa.
A yi kongomisiwe ku dyondzisa vantshwa ni ku va endla va lemuka nkoka wo hlanganyela evuton’wini bya vona. Kuna mphikizano lowu hi wona mincino yi hetelelaka yi tiviwa no tlangeriwa. Mincino yin’wana, yo fana na xinombela, yi vula leswaku Vamachangana i vanhu va vurimi, ku hlota na ku xixima ndhavuko.
Milavisiso leyi endliweke mayelano ni ndzavisiso lowu
Nkatsakanyo
Ndzima leyi yi hlamusela hi vuxokoxoko ndzavisiso lowu endliweke eka nhlokomhaka leyi langutisiwaka.
Manghenelo
Maendlelo ya ndzavisiso wa nkoka
Mulavisisi u fanele ku pima hi ku hetiseka nkoka wa swihlawulekisi swa vanhu lava hlawuriweke leswaku a ta kota ku vona mahanyelo ya rixaka hinkwaro. Muxaka lowu wa ndzavisiso wu pfumelela mulavisisi ku languta hambi ku ri ku hlengeleta mimpimanyeto yo karhi ya ndhavuko.
Sampula
Minkarhi yin’wana mulavisisi u xiye ku pfumaleka ka mincino yo fana na mincino ya ndhavuko ya macomana na mabetso. Vanhwanyana ni vafana lavatsongo va cina ncino lowu minkarhi yin’wana wu endliwaka hi vanhu lavakulu hi voxe, ngopfu-ngopfu etibarakeni. Nhonga i xin’wana xa swibya leswi tirhisiwaka eka ncino naswona swi khomiwa loko xikwembu xi huma.
Ku engetela eka ku vona vini va ndhavuko va ri emahlweni, ku na tikhamphani tin’wana leti pfunetaka ku tiyisisa leswaku mincino ya ndhavuko eMachangana a yi nyamalali, kambe yi ya emahlweni. Huvo ya Vutshila ya Rixaka yina mintlawa yin’wana leyi pfunetaka ku seketela ku hlayisiwa ka mincino ya ndhavuko. Minkarhi yin’wana i ku tshinya swiendlo swo karhi, ku bumabumela kumbe ku kombisa ku vava ka mbilu.
Vavasati va cina mincino ya knot hi carding, frog, mugidi na mincino yin’wana ya xihundla. Hi ndlela yo karhi va fanele ku hlayisa mincino ya vona ya ndhavuko no humesa vuyimbeleri eka tikhasete, ti-CD na tivhidiyo ku vuyerisa rixaka.
Tindlela to hlengeleta hatona vuxokoxoko
Swihlovo swin’wana swa vuxokoxoko
Tinsimu leti yimbeleriwaka ti vumbiwa hi wexe kasi van’wana va ku pfuna ku ba mavoko eka ntlawa wo karhi wa swigevenga. Tinsimu ta ncino lowu ti tele hi swikombiso swa gome, tin’wana i ku dzunisa na ku sola ku tlula nawu ko karhi.
Mathikhomelo eka ndzavisiso
Nkatsakanyo
Mulavisisi u kumile leswaku rixaka ra Machangana ri fuwile hi mincino ya ndhavuko leyi kombisaka mahanyelo ya vona. Vulavisisi byi kombisile leswaku mincino ya xintu ya hanya naswona ya ha hlayisiwe kusukela emigangeni kuya fika eka misava hinkwayo ya Sangwe na Sengwe Machangana. Nkucetelo lowu wu hoxa xandla eka mincino ya Machangana leyi nga ta hlamuseriwa eka mincino yo hambana.
Vuxokoxoko byi nga kumiwa lebyi kombisaka leswaku mincino ya ndhavuko yi tlangiwa hi switayele swo hambana.
Micino ya vavasati
Vanhu va nghena eka xirhendzevutani xa mincino yo hlayanyana, loko va karhele va nghena eka yin’wana. Loyi a nghenaka, loko va nga tivi khadi na vito, u huma a nghena un'wana ku kondza va heta. Ncino wun'wana iku unga tlanga makhadi loko unga koti ku tlanga makhadi u khomiwile ivi ku nghena un'wana ku kondza vanhu va heta.
Ku na tinsimu tin’wana leti yimbeleriwaka eka khadibodo leti dyondzisaka swilo swo hambana ku fana na ku hlaya, ku rhunga, ku thya swin’wana mavito hi vutshila.
Micino ya vavasati ni vavanuna
Hi hala tlhelo, nhwanyana u ta tlhela a hlawula mufana loyi a tsakelaka ku cina na yena kutani va nghena exikarhi swin’we va cina. Ncino lowu wu endliwa loko minhlangano ya ntshamisano yi katsa byala. Tinsimu leti ti tsundzuxa no tshinya rixaka eka maendlelo yo biha yo fana na vuloyi, ku hleva, vulolo na swin’wana swo hambana hambana.
Minkarhi yin’wana vanhu va tinyungubyisa hi ku tlakusa vakulukumba, varhangeri va ndhawu, tihosi ni van’wana.
Micino ya vavanuna
Vito ra ncino leri ri thyiwile vito ra ncino wa chongola. Kuya hi vahlaseriwa, ncino lowu awu tlangiwa hi nkarhi wa nyimpi naswona namuntlha wu endliwa hi nguva yo oma. Ncino wa xihuku i ncino lowu endliwaka hi vavanuna hi nkarhi wa ku cina ka vona kumbe hi nkarhi wa ku cina.
Ncino lowu wu endliwa hi nkarhi wa ku nghena ka vatlangi va xinuna va ku titoloveta ku nga si huma ka vafana na vavanuna eka ncino.
Micino ya swikwembu
Swikwembu swa Vangon, loko swiri ehandle, swina swibya leswi switsakelaka ku switirhisa. Masungulo ya swikwembu leswi i masungulo ya mincino ya swikwembu swa Vandzawu. Hi le xibedlhele ntsena va nga ta swi tiva leswaku n’wana u na swikwembu swa vakokwa wa yena leswi lavaka ku tshama eka yena.
Mati ya swikwembu leswi ya fambelana swinene na mate ya swikwembu swa Vangoni na Vandzawu.
Vumundzuku bya micino
Ku va na langutelo lerinene eka ndhavuko wa vona ku yisa emahlweni mincino ya ndhavuko. Mincino ya ndhavuko yi tirha ku ntshunxa ku karhala ko karhi ka miri ni ka mianakanyo. Mincino ya ndhavuko ya Machangana leyi mulavisisi a nga yi lavisisa yi kombisa mahanyelo ya rixaka leri.
Vulavisisi byi kombisile leswaku mahanyelo ya Machangana ya vonaka eka mincino ya vona ya xintu.
Maendlelo lama ya kavanyetako vumundzuku bya micino
Nkoka wa micino ya ndhavuko
Vavasati va tshike ku karhala ka miehleketo leyikulu ya ku tika ka vukati hi ku yimbelela na ku cina xiyenge xa holedance. Nkarhi lowu nyuku wu humaka emirini loko u ri karhi u cina i vuyelo bya ntshikilelo wa mianakanyo ni ku karhala emirini. Ku famba-famba ko karhi ka miri ni risimu swi hundzisela rungula ro karhi eka vanhu kumbe rixaka ro karhi.
Va boxa leswi humelelaka evukatini naswona va kandziyisa mhaka ya ku tiyisela evukatini.
Nkatsakanyo
Ximutana xa Muchangana xi languteriwa kuva na gandzelo ra xona na nsinya wa mukanyi. Eka ndzima leyi, mulavisisi u ta katsakanya ndzavisiso lowu nga endliwa eka mincino ya ndhavuko ya Vamachangana.
Nkatsakanyo
Nkambisiso lowu wu tlhele wu kuma leswaku mincino leyi a hi mincino ntsena, yi na mimpfuno. Va na langutelo lerinene eka mincino leyi leswi va kucetelaka ku ya emahlweni na ku hanya. Mfumo wu tlhela wu seketela ku hlayisiwa ka mincino leyi eka mindhavuko hinkwayo ya tiko.
Leswi swi kombisa leswaku mincino leyi a yi nge nyamalali hi ku olova hikwalaho ka swiseketelo leswi.
Swibumabumelo
Hi ku komisa, ndzavisiso lowu wu kotile ku fikelela swikongomelo swa wona swo lavisisa mincino ya ndhavuko leyi kumekaka eka vaaki va Machangana. 2012) Ku cina na ku tirhisiwa ka thekinoloji: Yunivhesiti ya Akron: Akron Chauke O. 2004) Ku cina ka Tinsimu: Dyondzo ya Ntivo-ririmi; Yunivhesiti ya Venda:. 2013) Ku hundziseriwa na ku hlanganisiwa ka matimu eka ndhavuko wa Thokoza Sangoma; Kapa: Yunivhesiti ya Kapa.
A Comparison of the Significance of Tshivhenda and Xitsonga Dress Codes: A Sociolinguistic Approach; University of Venda: Thohoyandou;.
