• Tidak ada hasil yang ditemukan

Mempelajari Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran Partikel Bahan terhadap Rendemen dan Mutu Minyak Kulit MASSOI (Cinnamomum xanthoneuron Blume)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2017

Membagikan "Mempelajari Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran Partikel Bahan terhadap Rendemen dan Mutu Minyak Kulit MASSOI (Cinnamomum xanthoneuron Blume)"

Copied!
98
0
0

Teks penuh

(1)

-

i n i kepaf:a Bapzk,

Ibu,

M a m t ? ,

k s k a k , dc-n edlk'iu s e r t a Irerc-

(2)

1 1

MEMPELAIkCal

PENGARUH

LAMA

PENVULlNGhN

DWH

i

ib

it

UKURIiN

PARTlKEL

BAHWN

TERMADAP REtrBDEMEPI

DAN MOTU

MlNVAK

KULlT

MASSO!

Oleh

ARWlNASlTTA

F

22. 1265

1 9 8 9

FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANIAN

I N S T l T U T PERTANIAN BOGOR

(3)

A r w i n a s i t t a . P 22 1265. 1,lempelajari Peagaruh Lama Pe- nyulingan dan Ukuran P a r t i k e l Bahan Terhadap Rendemen dan I k t u ivlinyak K u l i t Massoi (Cinnamomwn x a n t h ~ n e ~ o n . Blume). Dibawah bimbingan S. K e t a r e n d a n Toga S i l i t o n g a .

RINGKASAN

Indonesia merupakan s a l a h s a t u n e g a r a p e n g h a s i l m i - nyak a t s i r i . D i p e r k i r a k a n t e r d a p a t 40

-

50

j e n i s t a n a n a n

p e n g h a s i l minyak a t s i r i . Namun yang sudah diliembangkan hanya s e k i t a r 8

-

1 0 j e n i s s a j a . J e n i s minyak a t s i r i Tang sudah dikembangkan dan d i e k s p o r a d a l a h ninyak daun eengkeh minyak s e r a i wangi, minyak nilam, minyak kenanga, minyak a k a r wangi, minyak p a l a , minyak cendana, dan minyak cayu p u t i h . l e t a p i ekspor minyak a t s i r i k e b e r b a g a i n e g a r a akhir-akAir i n i cenderurrg menman. Tahun 1984 ekspor m i - nyak a t s i r i I n d o n e s i a berjumlah

5

090

t o n dengan n i l a i

US $

53.3

j u t a , sedangkan t a h m 1988 menurun menjadi

3

880

t o n dengan n i l a i US $ 39.2 j u t a (BPS, 1985).

(4)

penyulingan dengan

5

t a r a f (12 jam, 18 jam, 24 jam, 30

jam, dan

36

jam), dan ukuran p a r t i k e l bahan dengan dua

t a r a f ( 1 0

-

35

mesh dan

>

35

mesh). Rancangan percobaan yang d i p a k a i a d a l a h rancangan acak.&engkap f a k t o r i a l de-

ngan.dua k a l i - u l a n g a n . A n a l i s i s mutu yang d i l a k u k a n meli-

.-

p u t i rendemen, bobot j e n i s , p u t a r a n o p t i k , i n d e k s b i a s ,

k e l a r u t a n dalam a l k o h o l , B i l a n g a n asam dan k a d a r eugenol. B a s i l p e n e l i t i a n menunjukan bahwa lama penyulingan berpengaruh s a n ~ a t ~ n y a t a t e r h a d a p bobot j e n i s , k e l a r u t a n dalam a l k o h o l dan b i l a n g a n asam. Semakin lsma penyulingan niaka n i l a i bobot j e n i s dan b i l a n g a n asam menunjukan kecen- derungan meningkat, sedangkan k e l a r u t a n d a l a x a l k o h o l cen- derung menurun. Ukuran p a r t i k e l bahan b e r p e n g a r u h s a n g a t n y a t a t e r h a d a p rendemen, p u t a r a n o p t i k , i n d e k s b i a s , k e l a - r u t a n dalam a l k o h o l dan k a d a r eugenol. Semakin k e c i l

&ur-

a n p a r t i k e l bahan maka rendemen, i n d e k s b i a s dan k a d a r e u - g e n o l cenderung meningkat, sedangkan p u t a r a n o p t i k dan lre- l a r u t a n dalam a l k o h o l cenderung nenurun. Kombinasi p e r l a - kuan yang dianggap t e r b a i k a d a l a h A

E

( 1 8 jam, dan

)

35

2 2

mesh) dengan rendemen

3.5

p e r s e n , bobot j e n i s 0.9789, ke- l a r p t a n dalam a l k o h o l 1 : 1 dan k a d a r e u z e n o l s e b e s a r

79

(5)

MEMPELAJARI PENGARUH LAMA PEITTULINGAN DAN UKURAN PARTIREL BAHAN TERHADAP iPNDEMEN

DAN MUTU M I N Y A K KULIT MASS01 (Cinnamomum xan.tkoneuron. Blume)

Oleh ARWINASITTA

F

22 1265

SRRIPSI

Sebagai s a l a h s a t u s y a r a t untuk memperoleh g e l a r SARJANA TEXNOLOGI PERTANIkM

pada J u r u s a n TEKNOLOGI INDUSTBI PERICANIAN F a k u l t a s Teknologi P e r t a n i a n

I n s t i t u t P e r t a n i a n B6gor

1 9 8 9

FAKULTAS TEXNOLOGI PERTANIAH INSTITUT PERTANIAN BOGOR

(6)

INSTITUT PERTANIAN BOGOR FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANIAN

- - - - - - -

MEKPELAJARI PENGARUH LAMA PENYULINGAN DAN

UKURAN PARTIIiEL BAHAN TERHADAP RENDEMEN DAN MUTU MINYAE KULIT MASS01

(Cinnamomum x a n t h o n e u r o n . Blume)

SKRIPSI

S e b a g a i s a l a h satu s y a r a t u n t u k memperoleh g e l a r SARJANA TEKNOLOGI PERTANIAN

pad2 J u r u s a n TEKlqOLOGI INCUSTRI PERTANIAN F a k u l t a s T e k n o l o g i P e r t a n i a n

I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor

Oleh ARWINBSITTA

F 22 1 2 6 5

D i l a h i r k a n pada t a n g g a l 30 A p r i l 1 9 6 5 d i Padang Magek

T a n g g a l l u l u s :

9

Desember 1989
(7)

F u j i dan s:rukur p e n u l i s p a n j a t k a n ke h a d i r a t A l l a h StJT yang t e l a h nlemberikan rahmat dan hidayahNya s e h i n g g a p e n u l i s a n s k r i p s i i n i d a p a t d i s e l e s a i k a n .

P e n u l i s mengucapkan t e r i n a k a s i h kepada Ir. S. Keta- r e n , 3s. s e b a g a i dosen pembinbing I dan D r . Ir. Toga S i l i - t o n g a , MSc. s e b a g a i dosen pembimbing I1 yang t e l a h membe- r i k a n bimbingan dan pengarahan sehingga p e n e l i t i a n d a n pe- n u l i s a n s k r i p s i i n i d a p a t d i s e l e s a i k a n . Terima k a s i h juga p e n u l i s sampaikan kepada Ir. Bambang >!iyono, dan kepada se1ur.A s t a f dan karyawan kelompok p e n e l i t i F a s i l Hutan I k u t a n P u s a t P e n e l i t i a n d a n Pengembangan I I a s i l Hutan Bo- g o r :jang t e l a h meiaberikan bantuan selama p e n u l i s melaku- kan p e n e l i t i a n .

P e n u l i s menyadari bahwa t u l i s a n i n i masih banyak ke- kurangannya, k a r e n a i t u k r i t i l r dan s a r a n s a n g a t p e n u l i s harapkan demi p e r b a i k a n t u l i s a n a e l a n j u t n y a .

Akhirnya p e n u l i s mengharapkan a g a r t u l i s a n i n i berman- manfaat b a g i p i h a k yang memerlukan.

(8)

Halaman

KATA PENGARTAR

...

iii

...

DAFTAR I S 1

...

i v DAFTAR TkBiG

...

v i DAFTAR GAMBJJ?

...

v i 9 DAIITAR LAYPIRAN

. . .

i~

I

.

PENDAfiULliAN

...

1

I1

.

T I N J A U A N PUSTAKA

...

5

A

.

BOTANI

...

5

...

B

.

KO?."IPOAISI IiIi.iIii !..Ii<Y M< A T i r I R I 6 C

.

IbTINYAK KULIT MASS01

...

9

3

.

P E R L ~ U L V PEVDI.HULUAN

...

15

E

.

P E I ~ Y ~ I N G A N

...

17

1

.

T e o r i P e n j u l i n g a n

...

17

...

2

.

Metoda Penyulingan 22 111

.

H m O D A PEP1:DTELITI. ?i.

...

2 5 I

..

BAXAI? DAN ALiiT

...

25

1

.

Bahan

...

25

.

...

2 A l a t 2 5

B

.

i f m O D A PENELITIAN

...

26
(9)

Halaman

I B

.

HASIL

DAN

PENBAHASAN

...

.

39

A

.

PENEIJITIAN YES3iaULUAnT

...

39

B

.

PEPJELITIAN UTAMA

...

39

1

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran

...

Bahan Terhadap Rendemen 39 2

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran Bahan Terhadap Bobot J e n i s

...

42

3

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran

...

Bahan Terhadap P u t a r a n Optik 44 4

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran

...

Bahan Terhadap I n d e k s B i a s 47

5

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran Bahan Terhadap K e l a r u t a n Dalam Alkohol

.

5 0 6

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran Bahan Terhadap Bilangan Asam

...

57

7

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran

...

Bahan Terhadap Kadar Eugenol

55

8

.

Ariaiisis Komponen Kimia Minyaii dengan Gas Liquid Chromatography

...

57

KESIMPULAN

DAN

S M h N

...

60

B

.

SARMg

...

61
(10)

DAFTAR TABEL

Halaman

Tabel 1

.

R a t a - r a t a elrspor minyak a t s i r i I n d o n e s i a d a r i t a h u n 1 9 8 4 Sampai

1988

...

1 Tabel 2

.

Junilah e k s p o r minyak a t s i r i I n d o n e s i ~

c i z r i t a b 1 3 8 4 sampai t a h u n

1988

...

2

Tabel

3

.

K a r a k t e r i s t i k eugenol

...

11 Tabel 4

.

S i f a t f i s i k o - k i m i a mingak l a x a n g

...

14 Tabel

5

.

Bendemen d a n s i f a t f i s i k o - k i m i a minyak [image:10.518.55.472.107.732.2]
(11)
(12)
(13)
(14)
(15)
(16)
(17)
(18)
(19)
(20)
(21)
(22)
(23)
(24)
(25)
(26)
(27)
(28)
(29)
(30)
(31)
(32)
(33)
(34)
(35)
(36)
(37)
(38)
(39)
(40)
(41)
(42)
(43)
(44)
(45)
(46)
(47)
(48)
(49)
(50)
(51)
(52)
(53)
(54)
(55)
(56)
(57)
(58)
(59)
(60)
(61)
(62)
(63)
(64)
(65)
(66)
(67)
(68)
(69)
(70)
(71)
(72)
(73)
(74)
(75)
(76)
(77)
(78)
(79)
(80)
(81)
(82)
(83)
(84)
(85)
(86)
(87)
(88)
(89)

-

i n i kepaf:a Bapzk,

Ibu,

M a m t ? ,

k s k a k , dc-n edlk'iu s e r t a Irerc-

(90)

1 1

MEMPELAIkCal

PENGARUH

LAMA

PENVULlNGhN

DWH

i

ib

it

UKURIiN

PARTlKEL

BAHWN

TERMADAP REtrBDEMEPI

DAN MOTU

MlNVAK

KULlT

MASSO!

Oleh

ARWlNASlTTA

F

22. 1265

1 9 8 9

FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANIAN

I N S T l T U T PERTANIAN BOGOR

(91)

A r w i n a s i t t a . P 22 1265. 1,lempelajari Peagaruh Lama Pe- nyulingan dan Ukuran P a r t i k e l Bahan Terhadap Rendemen dan I k t u ivlinyak K u l i t Massoi (Cinnamomwn x a n t h ~ n e ~ o n . Blume). Dibawah bimbingan S. K e t a r e n d a n Toga S i l i t o n g a .

RINGKASAN

Indonesia merupakan s a l a h s a t u n e g a r a p e n g h a s i l m i - nyak a t s i r i . D i p e r k i r a k a n t e r d a p a t 40

-

50

j e n i s t a n a n a n

p e n g h a s i l minyak a t s i r i . Namun yang sudah diliembangkan hanya s e k i t a r 8

-

1 0 j e n i s s a j a . J e n i s minyak a t s i r i Tang sudah dikembangkan dan d i e k s p o r a d a l a h ninyak daun eengkeh minyak s e r a i wangi, minyak nilam, minyak kenanga, minyak a k a r wangi, minyak p a l a , minyak cendana, dan minyak cayu p u t i h . l e t a p i ekspor minyak a t s i r i k e b e r b a g a i n e g a r a akhir-akAir i n i cenderurrg menman. Tahun 1984 ekspor m i - nyak a t s i r i I n d o n e s i a berjumlah

5

090

t o n dengan n i l a i

US $

53.3

j u t a , sedangkan t a h m 1988 menurun menjadi

3

880

t o n dengan n i l a i US $ 39.2 j u t a (BPS, 1985).

(92)

penyulingan dengan

5

t a r a f (12 jam, 18 jam, 24 jam, 30

jam, dan

36

jam), dan ukuran p a r t i k e l bahan dengan dua

t a r a f ( 1 0

-

35

mesh dan

>

35

mesh). Rancangan percobaan yang d i p a k a i a d a l a h rancangan acak.&engkap f a k t o r i a l de-

ngan.dua k a l i - u l a n g a n . A n a l i s i s mutu yang d i l a k u k a n meli-

.-

p u t i rendemen, bobot j e n i s , p u t a r a n o p t i k , i n d e k s b i a s ,

k e l a r u t a n dalam a l k o h o l , B i l a n g a n asam dan k a d a r eugenol. B a s i l p e n e l i t i a n menunjukan bahwa lama penyulingan berpengaruh s a n ~ a t ~ n y a t a t e r h a d a p bobot j e n i s , k e l a r u t a n dalam a l k o h o l dan b i l a n g a n asam. Semakin lsma penyulingan niaka n i l a i bobot j e n i s dan b i l a n g a n asam menunjukan kecen- derungan meningkat, sedangkan k e l a r u t a n d a l a x a l k o h o l cen- derung menurun. Ukuran p a r t i k e l bahan b e r p e n g a r u h s a n g a t n y a t a t e r h a d a p rendemen, p u t a r a n o p t i k , i n d e k s b i a s , k e l a - r u t a n dalam a l k o h o l dan k a d a r eugenol. Semakin k e c i l

&ur-

a n p a r t i k e l bahan maka rendemen, i n d e k s b i a s dan k a d a r e u - g e n o l cenderung meningkat, sedangkan p u t a r a n o p t i k dan lre- l a r u t a n dalam a l k o h o l cenderung nenurun. Kombinasi p e r l a - kuan yang dianggap t e r b a i k a d a l a h A

E

( 1 8 jam, dan

)

35

2 2

mesh) dengan rendemen

3.5

p e r s e n , bobot j e n i s 0.9789, ke- l a r p t a n dalam a l k o h o l 1 : 1 dan k a d a r e u z e n o l s e b e s a r

79

(93)

MEMPELAJARI PENGARUH LAMA PEITTULINGAN DAN UKURAN PARTIREL BAHAN TERHADAP iPNDEMEN

DAN MUTU M I N Y A K KULIT MASS01 (Cinnamomum xan.tkoneuron. Blume)

Oleh ARWINASITTA

F

22 1265

SRRIPSI

Sebagai s a l a h s a t u s y a r a t untuk memperoleh g e l a r SARJANA TEXNOLOGI PERTANIkM

pada J u r u s a n TEKNOLOGI INDUSTBI PERICANIAN F a k u l t a s Teknologi P e r t a n i a n

I n s t i t u t P e r t a n i a n B6gor

1 9 8 9

FAKULTAS TEXNOLOGI PERTANIAH INSTITUT PERTANIAN BOGOR

(94)

INSTITUT PERTANIAN BOGOR FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANIAN

- - - - - - -

MEKPELAJARI PENGARUH LAMA PENYULINGAN DAN

UKURAN PARTIIiEL BAHAN TERHADAP RENDEMEN DAN MUTU MINYAE KULIT MASS01

(Cinnamomum x a n t h o n e u r o n . Blume)

SKRIPSI

S e b a g a i s a l a h satu s y a r a t u n t u k memperoleh g e l a r SARJANA TEKNOLOGI PERTANIAN

pad2 J u r u s a n TEKlqOLOGI INCUSTRI PERTANIAN F a k u l t a s T e k n o l o g i P e r t a n i a n

I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor

Oleh ARWINBSITTA

F 22 1 2 6 5

D i l a h i r k a n pada t a n g g a l 30 A p r i l 1 9 6 5 d i Padang Magek

T a n g g a l l u l u s :

9

Desember 1989
(95)

F u j i dan s:rukur p e n u l i s p a n j a t k a n ke h a d i r a t A l l a h StJT yang t e l a h nlemberikan rahmat dan hidayahNya s e h i n g g a p e n u l i s a n s k r i p s i i n i d a p a t d i s e l e s a i k a n .

P e n u l i s mengucapkan t e r i n a k a s i h kepada Ir. S. Keta- r e n , 3s. s e b a g a i dosen pembinbing I dan D r . Ir. Toga S i l i - t o n g a , MSc. s e b a g a i dosen pembimbing I1 yang t e l a h membe- r i k a n bimbingan dan pengarahan sehingga p e n e l i t i a n d a n pe- n u l i s a n s k r i p s i i n i d a p a t d i s e l e s a i k a n . Terima k a s i h juga p e n u l i s sampaikan kepada Ir. Bambang >!iyono, dan kepada se1ur.A s t a f dan karyawan kelompok p e n e l i t i F a s i l Hutan I k u t a n P u s a t P e n e l i t i a n d a n Pengembangan I I a s i l Hutan Bo- g o r :jang t e l a h meiaberikan bantuan selama p e n u l i s melaku- kan p e n e l i t i a n .

P e n u l i s menyadari bahwa t u l i s a n i n i masih banyak ke- kurangannya, k a r e n a i t u k r i t i l r dan s a r a n s a n g a t p e n u l i s harapkan demi p e r b a i k a n t u l i s a n a e l a n j u t n y a .

Akhirnya p e n u l i s mengharapkan a g a r t u l i s a n i n i berman- manfaat b a g i p i h a k yang memerlukan.

(96)

Halaman

KATA PENGARTAR

...

iii

...

DAFTAR I S 1

...

i v DAFTAR TkBiG

...

v i DAFTAR GAMBJJ?

...

v i 9 DAIITAR LAYPIRAN

. . .

i~

I

.

PENDAfiULliAN

...

1

I1

.

T I N J A U A N PUSTAKA

...

5

A

.

BOTANI

...

5

...

B

.

KO?."IPOAISI IiIi.iIii !..Ii<Y M< A T i r I R I 6 C

.

IbTINYAK KULIT MASS01

...

9

3

.

P E R L ~ U L V PEVDI.HULUAN

...

15

E

.

P E I ~ Y ~ I N G A N

...

17

1

.

T e o r i P e n j u l i n g a n

...

17

...

2

.

Metoda Penyulingan 22 111

.

H m O D A PEP1:DTELITI. ?i.

...

2 5 I

..

BAXAI? DAN ALiiT

...

25

1

.

Bahan

...

25

.

...

2 A l a t 2 5

B

.

i f m O D A PENELITIAN

...

26
(97)

Halaman

I B

.

HASIL

DAN

PENBAHASAN

...

.

39

A

.

PENEIJITIAN YES3iaULUAnT

...

39

B

.

PEPJELITIAN UTAMA

...

39

1

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran

...

Bahan Terhadap Rendemen 39 2

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran Bahan Terhadap Bobot J e n i s

...

42

3

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran

...

Bahan Terhadap P u t a r a n Optik 44 4

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran

...

Bahan Terhadap I n d e k s B i a s 47

5

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran Bahan Terhadap K e l a r u t a n Dalam Alkohol

.

5 0 6

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran Bahan Terhadap Bilangan Asam

...

57

7

.

Pengaruh Lama Penyulingan dan Ukuran

...

Bahan Terhadap Kadar Eugenol

55

8

.

Ariaiisis Komponen Kimia Minyaii dengan Gas Liquid Chromatography

...

57

KESIMPULAN

DAN

S M h N

...

60

B

.

SARMg

...

61
(98)

DAFTAR TABEL

Halaman

Tabel 1

.

R a t a - r a t a elrspor minyak a t s i r i I n d o n e s i a d a r i t a h u n 1 9 8 4 Sampai

1988

...

1 Tabel 2

.

Junilah e k s p o r minyak a t s i r i I n d o n e s i ~

c i z r i t a b 1 3 8 4 sampai t a h u n

1988

...

2

Tabel

3

.

K a r a k t e r i s t i k eugenol

...

11 Tabel 4

.

S i f a t f i s i k o - k i m i a mingak l a x a n g

...

14 Tabel

5

.

Bendemen d a n s i f a t f i s i k o - k i m i a minyak [image:98.518.55.472.107.732.2]

Gambar

Tabel 1 . Rata-rata elrspor minyak a t s i r i  Indonesia d a r i  tahun 1984 Sampai 1988 ...........
Tabel 1 . Rata-rata elrspor minyak a t s i r i  Indonesia d a r i  tahun 1984 Sampai 1988 ...........

Referensi

Dokumen terkait

Dari hasil penelitian membuktikan iklan JD.ID versi hantu aja pilih yang ori memberikan pengaruh yang besar terhadap penonton, di mana pengaruh yang diterima

Subak adalah organisasi dari masyarakat petani di Bali yang secara khusus menangani tentang pengaturan atau sistem pengairan sawah atau irigasi dengan cara tradisional.. Tahukah

2) Guru memulai pembelajaran dengan pembacaan al- Quran surah ayat pilihan yang dipimpin oleh salah seorang peserta didik. 3) Guru memperhatikan kesiapan diri peserta

NIS dari siswa dan menghasilkan absen siswa yang disimpan pada file Absen. Lalu pemberian materi MTK oleh guru ke siswa. Lalu input soal latihan dan menghasilkan

Cubaan klinikal yang kedua pula merupakan pemberian drug artesunat secara oral kepada subjek dewasa yang dijangkiti malaria bukan komplikasi.Keputusan-keputuasan

Pengaruh pemberian ekstrak daun kosambi terhadap ekspresi caspase3 pada sel epitel mukosa usus halus tikus model fibrosis hepar Caspase-3 merupakan protein yang berperan dalam

Jika ditinjau dari segi yuridis buruh mempunyai hak yang sama untuk mendapatkan. pekerjaan dan penghasilan

Tujuan dari penelitian ini adalah mengetahui dan menguji secara empiris adanya pengaruh partisipasi pemakai, kemampuan teknik personal, dukungan manajemen puncak, program