KARAKTIIRISASI
MINYAK
ATSIRI
DARI
DAUN Pazdatrls
ahdrarif,na
Roxb.
DENGAN
CC-MS
-i{spandi
BP.0613209s
JTIITUSAN KIMTA
FAKULTAS MATNMATIKA DAN ILMU PENGETA}TIIAN A I ,AM
WII'ERSTTAS ANDAI,AS
ABSTRAK
KARAKTERISASI MINYAK ATSIRI DARI DAUN PANDAN
W
NGI (Pandan6Mrrlrfolius
Rdbt. DENCAN CjC,MSOleh
Aspedi(06132 095), Dr.H. A.Iis Setoni', D!.
Anizl"
('Pmbimbing I,
"
lenbifrbing n)T€lah
diloluk&
kaELrdisdi minyal
alsiriddi
rlam
rmbuho
Pardam
ah
yllilolits Rdb.
dengm CC-MS,Islsi
mibyalatin
diblultu
denss metodadistilsi uap.
Dtri
l0
tg
smi€l
sesardau
P.a
a,yliIolit6
Roxb.dipeble! minyat
atiri
€bmyal
1,2nL
(0,032 %).KI3lt€nsi
dose
ne.gSunalmkonalognn
Gd-Sp€l1rcn€le!Mss4
didapalko 24 komponendengu 4 konpoDen utama yalni n-tetateirslonlana denso
w.It
rctefii 2s,?63medt
d
dlai
n/z 613. philol |28,142 rcnir, n/z 296), n€opniradiffi (23,975I.
PINDAIIULI]AN
Menmt
JefEy
(1992), lndo.esia nerupakanncgM yms
kayaalm
jmisl@bund
ydg
diperknalm nencapai sckilor 25.000jmk lbu
lebin ddnl0
% jenisnoE
duia.
Ditamban denge junlahjmis
lmut
dm
gMggmg ymgbeijunlah + 15.000 jenis, 40 %
die€tuy!
n€rupslm Fnisyag
cndcmik aEu htuya lerdalat di Indoncsia saja. Dengb tingginya kekay@alm
yas
dimilikirndonesia
de
dilihard
i kemekmgme
tmbuhM
tang ad!.nenungHilm
unrut ditemutmya belmeka jenis senyawa kinia. Walaupb bcbcEpa smtasa
kiDia
ilu
lehn
bmyakditenute,
teilpi
berdMkd
*jasn
pcnemuedo
l)eneenbangb
lcla!
nenbutlike
balM
pel@g @lu!
terjadinyatemuil-lmm
bm
smgatb€w.rr)Kedek@gd& tmbuho di
hdonesianerupato
6et
ymg
smgalbc*
lerulanakeduge
ninyat alsinydg
dip€roleh dari lanananramnm diIndonesia.
Nmu
deniki
smpairur
ini. indutri minyal a$in di hdonecidnaih
nmpald
industri ymgbm,
ymgheya
nmpu
menyediakm banebaku
db
kenldid ldgsug
diehspor, Fdactrm p€rdagmedr duia smliri
kid
bdkenbMg ke a€n sinlesa
lLnud
ateiriutut
pensgum
ymg l€bib{esifik
dm bcnilai ekononis. Unnrk ituFnelitie
ini menfokusks psda isolsi ninyakahin
d&
sutu
tanme,
schinggadihailkm
baih
ldiid
tdrg
polensial dmn€niliki
dlai
jual lingsi. Minyak atsiri yms sudan dikajidr.ra
lainniny"l
dlm,
cmeleLaid
wdg|
pa14 kalonois,
dan eeh.c)B€rdstrke
sifat nsikokinimya niryai. alsinnmpa!@ caird
ldbu!
henifat
mnaiik,
dm nudan nengup pada sunutmd.
Minyal atsirimLlmya
diperolehdei
eksrak bung4 biji,d!u,
kuln batal8,kay[
de
a(e
tudbulrMilyaL alsiri
b
yakdisuaho
dalm
ihdusti sebagdbah
l'ewgi
arau peiyeda! (rarort"8). Minyal alsiri scbagai banm
pewgi dd
p€.yedap disunakm. Olehbdgsa-bdge
yangtelsl
ruju
dm
suddhdigmolm
scjdl bebedpd abddydg
lalu.seltn
ituninyrl
abin beyak disuakmdalu
bidmssbssai
blnd
diiseptik inlehal
!l!u
ekslemal, scbagai banm ddlgesift, h@nolidk alau sebagaicflinatik,
sebagai sedatil stinLdmutut
obat$tn
pen!
dd
lain-lain. Selain m€niliki bau ymChdm,
minyal atsni dapat pdanmbetu
p.nccmm
dcnse nemSsme sistemwf
sckesi. Minyak aGindapat nercL€lisi bau
y
s tidak enakd*i
sutu balm, nisalnya bau .Lribrne
Trkal
deog& hal t€sebulp d
wdei
nerupal<tu solalstu
ulBdd
ydg lohsiat unrk ncnglsilkm
ninyal
alsni (r). PtrdMwdgi yug
dllm
baltrnlarinJaP d
"s
Maryr,rlt
r Roxb., nerupate l@bun&lo!
coco( densaildin
di daera,h lrolis. Tcrdapat di pinggjr sungai, di repina&
ar.!
di lana!yog
b6ah. dmtmbul
subur di daeran perai sdpaik.linsgir
500 nclcrdi
atasp€mulm
laul. Batalg.ya bular deneeb.ka
dudul
dauqbi$
b€rcabdg-Mbeg, nenjalu, ai(ar tunjdg Le
lu
diskite
pmer.l
balang danKmdugs
kimianinyal
arsiriddi
tmbun6
P
MaryllifoliusR.\6
ncniadi p€rhatie ym8
neMik utuk
dipelajdi. Hal ini disebabko kuergnyainfomasi nengenai
twbrhd
P. anarylifoli,s
Roxb. teolamaEergdai
strutlutssE!(1u ldnia
ydg
1e&ddug d!.lm
tunbuhm tersbut. S€nentamZ
aharylliJblis
Roxb.
m€rupak
tarmm
y
C
sdgal
potential u.lukdil€nbeglm, del8e hdssya yag
€latif
nuEn, mudantmbun
sdonpm pada lahey
s senpit,ddfatnya
ydg
Mgat besd, cocok dercm iklim trophdi
lndonesiada
jita
diekstral dapatnenghsilkm
ninyal
srsi.i. Sehingea1!]@d
ini nenjadi peninbalso tlrEus untuk dnelili.(6)1.2.
Penbusr
MrsrlabV. KESIMPULAN DAN
SA&I]I
I$lsi
nitrtzk atsiridri
.tamtmbuhd
r
a,arrr,tolid
Roxb.(lerde
wd)
nenelb
i
niryak alsinseb yol
I ,2nL
(0,032 7q) dari l0 Lg smpelses
,Anaftis GC-MS
ftosjukltu
junlah konponc.ninyal
atsiri tedapat 2,1j@is]69
dirardaidmge
24pucal yeg
dlpat dilihald
i
kbsoiogFto CC, dm diteruskmdens
dalht
sp€klrosliopim6e yag
dihmdingku ddedn libr.ryyeg
l*dia
Dad! dat!be
instlument (wILEY229.llB). Komponcn urma Finyat arsiriP
anaryIilaliut Ro\b,i
^
pl\itot dmgankodr
20,99%.
nophitadiena (20,92%).
n-Tefttetr"lonlans (14.81%).
d{
Disesntu
unrk
n€lakulmpemmia
terhadap *nyawautma
yns
ter&lat pdda ninyak2.
L
It.
12.
VI. DAFIAR PUSTAI{A
Agnst4 Andiia2000. Minyal Aain
Tmbund
tropik! lndonesio. puslitbangBiologi-Lipi. Penerbil ITB Bmdag.
Devi, lndira K.,
dtl..
2009. Minyal Asin, Trubus Info Kit. Volme ?. D€!ok.Keteren. S .1985. ?engdlai Teknolosi Minya! Atsiri. Balli Pu&.k& Jala.1a.
Hd 21-33. r91-204.
Mah}Idin, A.,
dll..
1978. Pengebnm Tenhng BebcrapaTorlmd
Mi.ya}
Asin, UniyeBiras An&16. Padmc. l9?8, Hat ?-90.Heyne, R.,
Tdem
Bdg@a Indonesia, Jilidlll.
Vol 2.Yaysm
Ss
!
Wma Jaya JakarL. I987, Hal r l l- l r 9
Sus.ia
Deyi.
A.
Ra\nal!
Em
T.
P..
hitpt/w.ctologi
l
bdg. depkes.go.id dabvol %202DSust_2.pdi Jb@i
2010,Hun4
z
D.
Kmduge
Kinia
Minyal
lsiri
Tmbulur
Pard?,rtua,arl./,,rrl,6
Roxb. UniveBilashlm
NegeriSydif
ttidayatullah, Jdl€n4 2001.Aliiydti,
M.Isoldi
Minyak AtsniDri
DaunSuiid (
ToohaSnmi
(BI)Men). Stnpsi Sdjea Kimia. Univ6iras And6i6, Padang,200?.
Ta&!)€ma
E.
dkk. 2002. I$latiohdd
Shctur€ Elucidadonof
Two NewAlkaloids, Pmdamdilactonirc-C d
-D,
ftn
Panda|us anaryIifuliLt andRevision
of
Relative SleEochmisryol
PddlhdjldotonireA
bd
,B
by Tolal S}Ithesis. Univesity ofSnto Toms,Meila
1008,Maila
Ketse\s.
Pehgaht Tek
alaqin/t,tzt
,.16tr'. Balai Pusr.La, 2?-l3.Jdldta,1985.
sdrrohdidjojo, Hardjono, 2001,spektroskopi. 415, Libeny, Yosyoka'tA
Devi,
India
K,. dkl., Minyat Asin, Trubus lnlo Kil,volme
7. Depolq 2009.Noor Amiza B,
T.
2006.Oplimialio.
Of EssnlialOil
Exh.ti6n Fofr
Zinaiber olliciMle. Faculty
of
Ch€nical&
NanmlRcsows
Engin€eringUnivdiiy
Colleee ofEnAineenne & Technol.Ey. MalaysiaBo
X.
J. 2006. Supeicriicallluid
CO2 errnclionof
c$entialoil
fmn