• Tidak ada hasil yang ditemukan

Peningkatan prestasi belajar IPA tentang materi sifat-sifat cahaya menggunakan pendekatan Contextual Teaching and Learning (CTL) pada siswa kelas V SD Negeri Banyurojo 1 Mertoyudan Magelang.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2017

Membagikan "Peningkatan prestasi belajar IPA tentang materi sifat-sifat cahaya menggunakan pendekatan Contextual Teaching and Learning (CTL) pada siswa kelas V SD Negeri Banyurojo 1 Mertoyudan Magelang."

Copied!
142
0
0

Teks penuh

(1)

ii v K A R T S B A s u tr e b l A , o n o y r a m u

S .2012 .Peningkatan Prestas iBelaja rIPA tentang Mater i t

a fi

S - S fia tCahaya MenggunakanPendekatanContextua lTeaching andLearning )

L T C

( pada Siswa Kela s V SD Neger iBanyurojo 1 Mertoyudan Magelang . : a tr a k a y g o

Y Universtia sSanataDharma . n a u j u tr e b i n i n a it il e n e

P untuk mengetahu iapakah pembelajaran dengan n a t a k e d n e

p Contextua l Teaching and Learning (CTL ) dapat meningkatkan r a j a l e b i s a t s e r

p mata pelajaran IPA tentang mater isfiat-sfiat cahayapada siswa . 1 o j o r u y n a B i r e g e N D S V s a l e k s i n e j n a g n e d f it a ti l a u k h a l a d a i n i n a it il e n e p m a l a d n a k a n u g i d g n a y e d o t e M n a a n a c n e r e p u ti a y p a h a t t a p m e i r a d i ri d r e t i n i n a it il e n e p r u d e s o r P . K T P n a it il e n e p t a i s a v r e s b o , n a k a d n it n a a n a s k a l e p , n a k a d n

it au pengamatan dan relfeksi .Subjek s i s h a l a d a i n i n a it il e n e p m a l a

d wakela sVSDNeger iBanyurojo 1yangbejrumlah 2

2 orang yang terd ri idar i12 siswa laki-lak idan 10 siswa perempuan .Adapun , a r a c n a w a w i t u p il e m n a k u k a li d g n a y a t a d n a l u p m u g n e p k i n k e

t observas,i t e sdan

dokumentasi .Uj ivaildtia s insrtumen peneilitan d liakukan berdasarkan exper t t n e m e g d u

j (konsutlas iahl)i .Pada peneilitan in ianailsa data yang digunakan n a k a n a s k a li d n a r a j a l e b m e p n a k a d n it k a j e s h a l o i d a t a D . fi t a ti l a u k f it p ir k s i d h a l a d a l e s n a k g n a b m e k i d n a

d amaprose sbe lrangsung .Peneilitan i n idliaksanakan dalam a y n k a d it a d a i u h a t e k i d t a p a d a g g n i h e s s e t n a a n a s k a l e p n a g n e d i ri h k a i d s u l k i s a u d n a t a k g n i n e

p prestas ibelajars iswapadapelajaranI PA . n a t a k e d n e p n a a n u g g n e

P Contextua lTeaching and Learning (CTL)dalam t a fi s i r e t a m g n a t n e t A P I n a r a j a l e b m e

p -sfia t cahaya dliaksanakan dengan ir a h e s a w s i s a i n u d n a g n e d n a k i a u s e s i d g n a y n a r a j a l e b m e p i r e t a m n a k a n u g g n e m . ir a

h Hasi lpeneilitan menunjukkan bahwa pembelajaran dengan menggunakan n a t a k e d n e

p Contextua l Teaching and Learning (CTL) dapa t meningkatkan a w s i s r a j a l e b i s a t s e r

p kela sVSDNeger iBanyurojo1. Hali n idtiunjukkandengan a t a r i a li n n a t a k g n i n e p a y n a d

a -ratasiswadanj umlah siswayangmemenuh iKKM .

) 0 6

( Pada kondis iawa lnlia irata-ratasiswa adalah 40,5 ,padasiklu s I58,1 dan I I s u l k i

s menjadi78,2 .Padakondis iawals iswayangmemenuh iKKM( 60 )adalah I I s u l k i s a d a p n a d , ) a w s i s 0 1 ( % 5 , 5 4 i d a j n e m I s u l k i s a d a p , ) a w s i s 6 ( % 3 , 7 2 . ) a w s i s 0 2 ( % 9 , 0 9 i d a j n e m : i c n u k a t a

(2)

ii i v T C A R T S B A s u tr e b l A , o n o y r a m u

S . 2012 . The Improvemen t o f Learning Achievemen t on l a r u t a

N ScienceSubjec’t sMateria laboutLigh tCharacterisitcsUsing Contextua l ) L T C ( g n i n r a e L d n a g n i h c a e

T Approach for the Fitfh Grade Student so fSD r

e g e

N i Banyurojo 1 Mertoyudan Magelang . Yogyakatra: Sanata Dharma y ti s r e v i n

U .

s a w h c r a e s e r e h t f o e s o p r u p e h

T to know fithrough Contextua lTeaching a

e L d n

a rning (CTL )approach can improve the l earning achievemen ton natura l l t u o b a l a ir e t a m s ’t c e j b u s e c n e i c

s igh t characteirsitcs among the if tfh grade student so fSDNeger iBanyurojo1MetroyudanMagelang.

h c r a e s e r s i h t n i d e s u d o h t e m e h

T w as qualtiaitve by classroom aciton h c r a e s e

r .The procedure o fthe research wa s divided into fou rstage snamely t c a , g n i n n a l

p ion ,observaiton and re lfeciton .The research subject sweret he if tfh s t n e d u t s e d a r

g .They were 22 student sconsisitng o f12 male and 10 fem ale a t a d e h T . s t n e d u t

s colleciton technique sincluded interviews ,observaiton ,test s . s n o it a t n e m u c o d d n

a Thi s research insrtumen t used exper t judgemen t a s ti s .t s e t y ti d il a

v In t hisr esearch ,dataanalysi suseddescirpitvequaltiaitve .Datahad g n ir u d d e p o l e v e d d n a d e t n e m e l p m i s a w g n i n r a e l f o t c a e h t e c n i s d e s s e c o r p n e e b w h c r a e s e r s i h T . e c a l p k o o t s s e c o r p g n i n r a e l e h

t a scarired outi n t wo cycle sand w o n k d l u o c e w o s s t s e t e h t f o n o it a t n e m e l p m i e h t h ti w d e d n e s a w e l c y c h c a e y n a s a w e r e h t r e h t e h

w improvement i n l earning achievemen ton natura lscience t c e j b u

s ro n ot . s u e h

T e o fContextua lTeaching and Learning( CTL )approachon natura l s c it s ir e t c a r a h c t h g il t u o b a l a ir e t a m s ’t c e j b u s e c n e i c

s wa sconductedusingl earning

t a h t l a ir e t a

m wa sadjusted to students ’daliy lfie .T he resul to fthe research d

e w o h

s tha tlearning usingContextua lTeachingand Learningapproachwa sable e v o r p m i o

t the learning achievemen to n the if tfh grade student so fSD Neger i 1 o j o r u y n a

B . I twa sshown on the i mprovemen tof t he students ’average grades s t n e d u t s e h t f o r e b m u n e h t d n

a t hat fuliflled the KKM (60) . nI et h iniita l , n o it i d n o

c the averagegrade o fstudent swa s40,5; i n cycle ,I i twas 58,1 and i n I I e l c y

c ,i t became 78,2 .In the iniita lcondiiton ,the student swtih the grade r

g eatert han60were27,3% (6s tudents,)i ncycleI i tbecame45,5% (10s tudents) ,I I e l c y c n i d n

a i tbecame 990, % 2( 0s tudents ) s d r o w y e

(3)

G

N

A

T

N

E

T

A

P

I

R

A

J

A

L

E

B

I

S

A

T

S

E

R

P

N

A

T

A

K

G

N

I

N

E

P

T

A

F

I

S

I

R

E

T

A

M

-

S

I

F

A

T

C

A

H

A

Y

A

M

E

N

G

G

U

N

A

K

A

N

N

A

T

A

K

E

D

N

E

P

C

O

N

T

E

X

T

U

A

L

T

E

A

C

H

I

N

G

A

N

D

L

E

A

R

N

I

N

G

)

L

T

C

(

P

A

D

A

S

I

S

W

A

K

E

L

A

S

V

S

D

N

E

G

E

R

I

B

A

N

Y

U

R

O

J

O

1

G

N

A

L

E

G

A

M

N

A

D

U

Y

O

T

R

E

M

I S P I R K S

t a r a y S u t a S h a l a S i h u n e m e M k u t n u n a k u j a i D

G h e l o r e p m e

M elarSarjanaPendidikan S

( a n a j r a S m a r g o r

P -1 )KependidikanBag iGuruDalamJabatan

h e l o n u s u s i D

o n o y r a m u S s u tr e b l A

1 0 0 2 3 1 1 0 1 . M I N

S ( A N A J R A S M A R G O R

P - )1 KEPENDIDIKANBAG IGURUDALAMJABATAN R

A S A D H A L O K E S U R U G N A K I D I D N E P I D U T S M A R G O R P

U

J RUSANI LMUPENDIDIKAN

N A K I D I D N E P U M L I N A D N A U R U G E K S A T L U K A F

A M R A H D A T A N A S S A T I S R E V I N U

A T R A K A Y G O Y

(4)

i

N

A

T

A

K

G

N

I

N

E

P

P

R

E

S

T

A

S

I

B

E

L

A

J

A

R

I

P

A

T

E

N

T

A

N

G

T

A

F

I

S

I

R

E

T

A

M

-

S

I

F

A

T

C

A

H

A

Y

A

M

E

N

G

G

U

N

A

K

A

N

N

A

T

A

K

E

D

N

E

P

C

O

N

T

E

X

T

U

A

L

T

E

A

C

H

I

N

G

A

N

D

L

E

A

R

N

I

N

G

)

L

T

C

(

P

A

D

A

S

I

S

W

A

K

E

L

A

S

V

S

D

N

E

G

E

R

I

B

A

N

Y

U

R

O

J

O

1

G

N

A

L

E

G

A

M

N

A

D

U

Y

O

T

R

E

M

I S P I R K S

t a r a y S u t a S h a l a S i h u n e m e M k u t n u n a k u j a i D

n a k i d i d n e P a n a j r a S r a l e G h e l o r e p m e M

S ( a n a j r a S m a r g o r

P -1 )KependidikanBag iGuruDalamJabatan

h e l o n u s u s i D

o n o y r a m u S s u tr e b l A

1 0 0 2 3 1 1 0 1 . M I N

R

P OGRAMSARJANA( S- )1 KEPENDIDIKANBAG IGURUDALAMJABATAN R

A S A D H A L O K E S U R U G N A K I D I D N E P I D U T S M A R G O R P

N A K I D I D N E P U M L I N A S U R U J

N A K I D I D N E P U M L I N A D N A U R U G E K S A T L U K A F

A M R A H D A T A N A S S A T I S R E V I N U

A T R A K A Y G O Y

(5)
(6)
(7)

v i

N A H A B M E S R E P N A M A L A H

y a y r a

K angt ersusuni nis ayapersembahkankepada:

*

Istirkut ercintaVeronikaSr iSuparitni ,yangt elahmemberi dorongandan e

p n a g n e d t a g n a m e

s nuhkasih.

*

Anak-anakkut ercintaReginaRtiaSr iMaryait ,MairaGuidoMega i r e b m e m u l a l e s g n a y a rt u p a S s u g a B h il a G s u ir o g e r G n a d , s a y t g n i n a g o Y

. u k p u d i h m a l a d n a a ir e c e k n a d t a g n a m e s

*

Keluargadanr ekan-rekankuterkasihyangs elalumembeirs emanga tuntuk e

y n e

m lesaikans k irpsii n.i

(8)

v

A Y R A K N A I L S A E K N A A T A Y N R E P

k a d it i n i s il u t a y a s g n a y i s p ir k s a w h a b a y n h u g g n u s e s n a g n e d n a k a t a y n e m a y a S

b e s i d h a l e t g n a y i l a u c e k , n i a l g n a r o a y r a k n a i g a b u a t a a y r a k t a u m e

m utkan dala m

h a i m li a y r a k a y n k a y a l a n a m i a g a b e s a k a t s u p r a tf a d n a d n a p it u

k .

, a tr a k a y g o

Y 20Septembe r2012 ,

s il u n e P

o n o y r a m u S s u tr e b l A

(9)

i v N A U J U T E S R E P N A A T A Y N R E P R A B M E L S I M E D A K A N A G N I T N E P E K K U T N U H A I M L I A Y R A K I S A K I L B U P a t a d n a tr e b g n a

Y ngand ibawahi n,is ayamahasiswaUniverstia sSanataDharma: a

m a

N :Albetru sSumaryono

a w s i s a h a M r o m o

N :101132001

n a a k a t s u p r e P a d a p e k n a k ir e b m e m a y a s , n a u h a t e g n e p u m li n a g n a b m e g n e p i m e D :l u d u jr e b g n a y a y a s h a i m li a y r a k a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U A K G N I N E

P TANPRESTAS IBELAJARI PATENTANGMATER ISIFAT -T

A F I

S CAHAYAMENGGUNAKANPENDEKATANCONTEXTUAL ) L T C ( G N I N R A E L D N A G N I H C A E

T PADASISWAKELASVSDNEGER I

1 O J O R U Y N A

B MERTOYUDANMAGELANG

r e b m e m a y a s n a i k i m e d n a g n e D . ) a d a a li b ( n a k u lr e p i d g n a y t a k g n a r e p a tr e s e

b ikan

, n a p m i y n e m k u t n u k a h a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U n a a k a t s u p r e P a d a p e k n a l a k g n a p k u t n e b m a l a d a y n a l o l e g n e m , n i a l a i d e m k u t n e b m a l a d n a k h il a g n e m u a t a t e n r e t n i i d a y n n a k i s a k il b u p m e m n a d , s a t a b r e t a r a c e s n a k i s u b ir t s i d n e m , a t a d k a n a g n it n e p e k k u t n u n i a l a i d e

m ademi s tanpa pelru meminta iijn dar i saya

a y a s a m a n n a k m u t n a c n e m p a t e t a m a l e s a y a s a d a p e k i tl a y o r n a k ir e b m e m n u p u a m .s il u n e p i a g a b e s . a y n r a n e b e s n a g n e d t a u b a y a s g n a y i n i n a a t a y n r e p n a i k i m e D a tr a k a y g o Y i d t a u b i D : l a g g n a t a d a

P 20 September2012

a t a y n e m g n a

Y k , an

(10)

ii v K A R T S B A s u tr e b l A , o n o y r a m u

S .2012 .Peningkatan Prestas iBelaja rIPA tentang Mater i t

a fi

S - S fia tCahaya MenggunakanPendekatanContextua lTeaching andLearning )

L T C

( pada Siswa Kela s V SD Neger iBanyurojo 1 Mertoyudan Magelang . : a tr a k a y g o

Y Universtia sSanataDharma . n a u j u tr e b i n i n a it il e n e

P untuk mengetahu iapakah pembelajaran dengan n a t a k e d n e

p Contextua l Teaching and Learning (CTL ) dapat meningkatkan r a j a l e b i s a t s e r

p mata pelajaran IPA tentang mater isfiat-sfiat cahayapada siswa . 1 o j o r u y n a B i r e g e N D S V s a l e k s i n e j n a g n e d f it a ti l a u k h a l a d a i n i n a it il e n e p m a l a d n a k a n u g i d g n a y e d o t e M n a a n a c n e r e p u ti a y p a h a t t a p m e i r a d i ri d r e t i n i n a it il e n e p r u d e s o r P . K T P n a it il e n e p t a i s a v r e s b o , n a k a d n it n a a n a s k a l e p , n a k a d n

it au pengamatan dan relfeksi .Subjek

s i s h a l a d a i n i n a it il e n e p m a l a

d wakela sVSDNeger iBanyurojo 1yangbejrumlah

2

2 orang yang terd ri idar i12 siswa laki-lak idan 10 siswa perempuan .Adapun , a r a c n a w a w i t u p il e m n a k u k a li d g n a y a t a d n a l u p m u g n e p k i n k e

t observas,i t e sdan

dokumentasi .Uj ivaildtia s insrtumen peneilitan d liakukan berdasarkan exper t t n e m e g d u

j (konsutlas iahl)i .Pada peneilitan in ianailsa data yang digunakan n a k a n a s k a li d n a r a j a l e b m e p n a k a d n it k a j e s h a l o i d a t a D . fi t a ti l a u k f it p ir k s i d h a l a d a l e s n a k g n a b m e k i d n a

d amaprose sbe lrangsung .Peneilitan i n idliaksanakan dalam a y n k a d it a d a i u h a t e k i d t a p a d a g g n i h e s s e t n a a n a s k a l e p n a g n e d i ri h k a i d s u l k i s a u d n a t a k g n i n e

p prestas ibelajars iswapadapelajaranI PA . n a t a k e d n e p n a a n u g g n e

P Contextua lTeaching and Learning (CTL)dalam t a fi s i r e t a m g n a t n e t A P I n a r a j a l e b m e

p -sfia t cahaya dliaksanakan dengan

ir a h e s a w s i s a i n u d n a g n e d n a k i a u s e s i d g n a y n a r a j a l e b m e p i r e t a m n a k a n u g g n e m . ir a

h Hasi lpeneilitan menunjukkan bahwa pembelajaran dengan menggunakan n a t a k e d n e

p Contextua l Teaching and Learning (CTL) dapa t meningkatkan a w s i s r a j a l e b i s a t s e r

p kela sVSDNeger iBanyurojo1. Hali n idtiunjukkandengan a t a r i a li n n a t a k g n i n e p a y n a d

a -ratasiswadanj umlah siswayangmemenuh iKKM

. ) 0 6

( Pada kondis iawa lnlia irata-ratasiswa adalah 40,5 ,padasiklu s I58,1 dan I I s u l k i

s menjadi78,2 .Padakondis iawals iswayangmemenuh iKKM( 60 )adalah I I s u l k i s a d a p n a d , ) a w s i s 0 1 ( % 5 , 5 4 i d a j n e m I s u l k i s a d a p , ) a w s i s 6 ( % 3 , 7 2 . ) a w s i s 0 2 ( % 9 , 0 9 i d a j n e m : i c n u k a t a

(11)

ii i v T C A R T S B A s u tr e b l A , o n o y r a m u

S . 2012 . The Improvemen t o f Learning Achievemen t on l a r u t a

N ScienceSubjec’t sMateria laboutLigh tCharacterisitcsUsing Contextua l ) L T C ( g n i n r a e L d n a g n i h c a e

T Approach for the Fitfh Grade Student so fSD r

e g e

N i Banyurojo 1 Mertoyudan Magelang . Yogyakatra: Sanata Dharma y ti s r e v i n

U .

s a w h c r a e s e r e h t f o e s o p r u p e h

T to know fithrough Contextua lTeaching

a e L d n

a rning (CTL )approach can improve the l earning achievemen ton natura l l t u o b a l a ir e t a m s ’t c e j b u s e c n e i c

s igh t characteirsitcs among the if tfh grade

student so fSDNeger iBanyurojo1MetroyudanMagelang. h c r a e s e r s i h t n i d e s u d o h t e m e h

T w as qualtiaitve by classroom aciton

h c r a e s e

r .The procedure o fthe research wa s divided into fou rstage snamely t c a , g n i n n a l

p ion ,observaiton and re lfeciton .The research subject sweret he if tfh s t n e d u t s e d a r

g .They were 22 student sconsisitng o f12 male and 10 fem ale a t a d e h T . s t n e d u t

s colleciton technique sincluded interviews ,observaiton ,test s . s n o it a t n e m u c o d d n

a Thi s research insrtumen t used exper t judgemen t a s ti s .t s e t y ti d il a

v In t hisr esearch ,dataanalysi suseddescirpitvequaltiaitve .Datahad g n ir u d d e p o l e v e d d n a d e t n e m e l p m i s a w g n i n r a e l f o t c a e h t e c n i s d e s s e c o r p n e e b w h c r a e s e r s i h T . e c a l p k o o t s s e c o r p g n i n r a e l e h

t a scarired outi n t wo cycle sand

w o n k d l u o c e w o s s t s e t e h t f o n o it a t n e m e l p m i e h t h ti w d e d n e s a w e l c y c h c a e y n a s a w e r e h t r e h t e h

w improvement i n l earning achievemen ton natura lscience t c e j b u

s ro n ot . s u e h

T e o fContextua lTeaching and Learning( CTL )approachon natura l s c it s ir e t c a r a h c t h g il t u o b a l a ir e t a m s ’t c e j b u s e c n e i c

s wa sconductedusingl earning

t a h t l a ir e t a

m wa sadjusted to students ’daliy lfie .T he resul to fthe research d

e w o h

s tha tlearning usingContextua lTeachingand Learningapproachwa sable e v o r p m i o

t the learning achievemen to n the if tfh grade student so fSD Neger i 1 o j o r u y n a

B . I twa sshown on the i mprovemen tof t he students ’average grades s t n e d u t s e h t f o r e b m u n e h t d n

a t hat fuliflled the KKM (60) . nI et h iniita l

, n o it i d n o

c the averagegrade o fstudent swa s40,5; i n cycle ,I i twas 58,1 and i n I I e l c y

c ,i t became 78,2 .In the iniita lcondiiton ,the student swtih the grade r

g eatert han60were27,3% (6s tudents,)i ncycleI i tbecame45,5% (10s tudents) ,I I e l c y c n i d n

a i tbecame 990, % 2( 0s tudents ) s d r o w y e

(12)

x i R A T N A G N E P A T A K e k n a k r u t a h s il u n e p r u k u y s n a d i j u

P padaTuhanYesu sKirstu satasr ahma t

i s p ir k s n a k i a s e l e y n e m t a p a d s il u n e p a g g n i h e s a y N n a a tr e y n e p n a

d iin .Penuilsj uga

ir e t n a k p a c u g n e

m ma kasih kepada Bunda Maira Sang Penolong ata skasihNya i r a d n a g n u d n il r e p n a d n a t a u k e k a n e r a k a w h a b a y a c r e p s il u n e P . s a t a b a d a it g n a y .i n i n a i a p a c n e p a d a p i a p m a s a s i b s il u n e p , a y N a rt u P n a d a d n u B g n a S e p i n i n a t a p m e s e k a d a

P nuil singin mengucapkan teirma kasih kepada m a l a d n a k ir e b i d h a l e t g n a y t a h e s a n n a d k u j n u t e p , n a g n i b m i b s a t a k a h i p i a g a b r e b : a d a p e k n a k r u t a h s il u n e p i n i h i s a k a m ir e t n a p a c u . i n i i s p ir k s n a n u s u y n e p .

1 BapakRohandi ,Ph .D,s elakuDekanFKIP ,Universtia sSanataDharma. .

2 Romo G . Ar i Nugrahanta , S. .J , S.S. , BST. , MA. selaku Kaprod i yang . u m li n a b m e g n e m k u t n u a y n a w s i s a h a m a r a p a d a p e k n a t a p m e s e k n a k ir e b m e m .

3 IbuElgaAnd irana. ,S .Ps.i ,M .Ed.s elakuWakaprodi .

4 BapakDrs .YB .Adimassana ,M .A .selakupembimbingsk irps iyangberkenan h u n e p n a g n e d g n a y , t a h e s a n n a d n a ri k i p , a g a n e t , u t k a w n a k n a b r o g n e m .i s p ir k s n a n u s u y n e p a m a l e s n a g n i b m i b n a k ir e b m e m n a it il e t e k n a d n a r a b a s e k .

5 Bapak Sugiyatro yang t elah dengan senang hat iselalu membantu penuil sdan n

a k e

r -rekans epejruangans elamabelaja rd iUniverstia sSanataDharma. .

6 Seluruh dosen dan karyawan Program Sa jrana (S- )1 Kependidikan Bag iGuru n a t a b a J m a l a

D yang telah dengan murah hat iberbag i limu dan pengetahuan s il u n e p u t n a b m e m a tr e s s il u n e p a d a p e

k dalam prose sbelaja rdan penyusunan

(13)

x .

7 Ibu Ngatemi , S.Pd . selaku Kepala SD Neger i Banyurojo 1 Metroyudan n a it il e n e p n a k a n a s k a l e m k u t n u s il u n e p a d a p e k n ij i n a k ir e b m e m g n a y g n a l e g a M

.t u b e s r e t h a l o k e s i d .

8 Siswa- ssi w ikela sVSDNeger iBanyurojo 1MetroyudanMagelangyang t elah a

jr e k e

b samadenganbaik. .

9 Isrt idan anak-anakku tercinta yang selalu membe irkan doa ,kasih sayang , u p m a m s il u n e p a g g n i h e s n a a ir e c e k n a d n a t a u k e k , n a g n u k u d , t a g n a m e s

.i n i i s p ir k s n a k i a s e l e y n e m . 0

1 Orangt uakut erkasihdanseluruhkeluargabesa rKarangmojodanGemawang .

u k g n u k u d n e m u l a l e s g n a y . 1

1 Rekan-rekan sepejruangan dan semua pihak yang itdak dapa t penu il s .

u t n a b m e m n a d g n u k u d n e m g n il a s g n a y u t a s r e p u t a s n a k t u b e s

g n a y n a u h a t e g n e p n a d n a m a l a g n e p n a s a t a b r e t e k n a k a i r a d a y n e m s il u n e P

r a h g n e m s il u n e p u ti i r a d a k a m , i k il i m i

d apkan k iritk dan saran yang bersfia t

W . n u g n a b m e

m alaupun disadar i bahwa dalam sk irps i in i masih terdapa t n a g n a b m e k r e p i g a b t a a f n a m r e b t a p a d i n i i s p ir k s n a k p a r a h i d n u m a n , n a g n a r u k e k

g n a y n a k i d i d n e p n a u j u t i a p a c n e m a n u g n a k i d i d n e p a i n u d n a d n a u h a t e g n e p

m it p

o a .l

Penuils

(14)

i x

I S I R A T F A D

L

U D U J N A M A L A

H ... i G

N I B M I B M E P N A U J U T E S R E P N A M A L A

H ... ii N

A H A S E G N E P N A M A L A

H ... iii N

A H A B M E S R E P N A M A L A

H ... iv A

Y R A K N A I L S A E K N A A T A Y N R E P N A M A L A

H ... v H A I M L I A Y R A K I S A K I L B U P N A U J U T E S R E P N A A T A Y N R E P R A B M E L

S I M E D A K A N A G N I T N E P E K K U T N

U ... iv K

A R T S B

A ... iiv S

B

A TRACT ... iiv i R

A T N A G N E P A T A

K ... xi I

S I R A T F A

D ... i.... x L

E B A T R A T F A

D ... ix ii R

A B M A G R A T F A

D ... ix v N

A R I P M A L R A T F A

D ... vx

N A U L U H A D N E P . I B A B

.

A Lata rBelakangMasalah ... 1 h

a l a s a M n a s a t a b m e P .

B ... 6 r

e P .

C umusanMasalah... 6 .

D PemecahanMasalah ... 6 E .BatasanPengeritan ... 7

.

F TujuanPeneilitan ... 7 .

G Manfaa tPeneilitan ... 7

B A

B .II KAJIANPUSTAKA .

A Prestas iBelaja rSiswa ... 9 .

B Cahaya ... 01 C .PendekatanContextua lTeachingandLearning ... 2..1

u l u h a d r e T n a it il e n e P .

(15)

ii x

E .KerangkaBerpik ri ... 32 F .Hipotesi sTindakan ... 52

B A

B III .METODEPENELITIAN n

a it il e n e P s i n e J .

A ... 62 .

B eS titngPeneilitan ... 72 .

C RencanaTindakan ... 72 D .PengumpulanDatadanI nsrtumennya ... 13 E .AnailsaData ... 43

B A

B .I V HASILPENELITIANDANPEMBAHASAN .

A Hasi lPeneilitan ... 63 n

a s a h a b m e P .

B ... 35

B A

B .V KESIMPULANDANSARAN .

A Kesimpulan ... 85 B .Saran ... 8..5

A K A T S U P R A T F A

(16)

ii i x

L E B A T R A T F A D

g n e d n a r a j a l e b m e P n a a d e b r e P . 1 l e b a

T anPendekatanCTLdan Tradisiona l ... 8.. 1

2 l e b a

T .Jadwa lKegiatanPeneilitan ... 27 ..

. 3 l e b a

T RincianSoa ldalamSiklusI ... 23

. 4 l e b a

T RincianSoa ldalamSiklusI I ... 23

. 5 l e b a

T K -isiKis iSoa lSiklusI ... 23

. 6 l e b a

T K -isiKis iSoa lSiklusI I ... 33

b a

T e . l7 KrtieiraKeberhaslian ... 53

l e b a

T 8 .HasliTe sSiklusI ... 34

l e b a

T 9 .Hasi lTe sSiklusI I ... 15

(17)

v i x

R A B M A G R A T F A D

a j a l e b m e P a m e k S . 1 r a b m a

G ranMater iSfiat-Sfia tCahaya ... 02

ri k i p r e B a k g n a r e K . 2 r a b m a

G ... 42

n a it il e n e P s u l k i S . 3 r a b m a

(18)

v x N A R I P M A L R A T F A D a ri p m a

L n 1 . Hasi l Wawancara dengan Guru Kela s Sebelum Dtierapkan

g n i n r a e L d n a g n i h c a e T l a u t x e t n o

C (CTL )... 16 n a k p a r e ti D m u l e b e S k i d i D a tr e s e P n e d n o p s e R a r a c n a w a W l i s a H . 2 n a ri p m a L g n i n r a e L d n a g n i h c a e T l a u t x e t n o

C (CTL )... 63 n a ri p m a

L 3 . Lemba r Pengamatan Guru dalam Pembelajaran IPA dengan

o j o r u y n a B i r e g e N D S V s a l e K i d L T C n a t a k e d n e

P 1 Metroyudan

) I s u l k i S ( g n a l e g a

M ... 64 ....

n a g n e d A P I n a r a j a l e b m e P m a l a d u r u G n a t a m a g n e P r a b m e L . 4 n a ri p m a L o j o r u y n a B i r e g e N D S V s a l e K i d L T C n a t a k e d n e

P 1 eM troyudan

) I I s u l k i S ( g n a l e g a

M ... 8..6

a

L mprian 5 .Lemba rPengamatan dalam Pembelajaran IPA dengan Pendekatan

o j o r u y n a B i r e g e N D S V s a l e K a w s i S a d a p L T

C 1 Me troyudan

) I s u l k i S ( g n a l e g a

M ... 72 ....

n a t a k e d n e P n a g n e d A P I n a r a j a l e b m e P m a l a d n a t a m a g n e P r a b m e L . 6 n a ri p m a L y n a B i r e g e N D S V s a l e K a w s i S a d a p L T

C urojo 1 Metroyudan

) I I s u l k i S ( g n a l e g a

M ... 75 ..

n a ri p m a

L 7 .Hasi lPengamatan Siklu s Idan Siklu sII pada Siswa Kela sV SD

o j o r u y n a B i r e g e

N 1 MetroyudanMagelang ... 78

b a li S . 8 n a ri p m a

L u sMataPelajaranI PAKela sV ... 97

j a l e b m e P n a a n a s k a l e P a n a c n e R . 9 n a ri p m a

L aranIPASiklu s IPetremuan1 .... 81 ..

a l e b m e P n a a n a s k a l e P a n a c n e R . 0 1 n a ri p m a

(19)

i v x

s u l k i S A P I n a r a j a l e b m e P n a a n a s k a l e P a n a c n e R . 1 1 n a ri p m a

L I IPe tremuan1 ... 91

a j a l e b m e P n a a n a s k a l e P a n a c n e R . 2 1 n a ri p m a

L ranI PASiklusI IPe tremuan2 ... 96

Lamprian13. Lemba rKejraSiswa1………..102

a w s i S a jr e K r a b m e L . 4 1 n a ri p m a

L 2 ……….104

1 n a ri p m a

L 5. Soa lEvaluas iSiklu s I………..1 90

1 n a ri p m a

L 6. KunciJ awabanEvaluas iSiklu s I………....1 2 1

1 n a ri p m a

L 7. Soa lEvaluas iSiklusI I………....1 3 1

n a ri p m a

L 18. KunciJ awabanEvaluas iSiklusI I………...1 81

n a ri p m a

L 1 . 9 DataNliaiSiswaSiklu s I………1 91

0 2 n a ri p m a

L . DataNlia iSiswaSiklusI I………...1 0 2

. 1 2 n a ri p m a

L SuratI ijnPeneliitandar iUniverstia sSanataDharma…………. 11 2

2 2 n a ri p m a

L . Sura tKeterangant elahMelakukanPeneilitan………1 22

a t n e m u k o D . 3 2 n a ri p m a

(20)

1 I B A B N A U L U H A D N E P

Bab 1 dibag imenjadit ujuh bagian .Bagian awa lmembahas t entang lata r

g n a t n e t n a k ij a y n e m a u d e k g n a y n a i g a B . h a l a s a m g n a k a l e

b pembatasan masalah .

n a k r a p a m e m a g it e k n a i g a

B perumusan masalah . Bagian keempa t

a s e b s ir a g a r a c e s n a k i s p ir k s e d n e

m rtentang pemecahan masalah .Bagian keilma

n a u j u t g n a t n e t s a h a b m e m m a n e e k n a i g a B . n a it r e g n e p n a s a t a b g n a t n e t s a h a b m e m n e

p eilitan .Bagianyangt erakhi rmembahast entangmanfaa tpeneilitan .

.

A LatarBelakangMasalah

a i d n i a l a r a t n a a i s e n o d n I i d n a n u g n a b m e

P rahkan untuk meningkatkan

t a g n a s s a ti l a u k r e b g n a y a i s u n a m a y a d r e b m u S . a i s u n a m a y a d r e b m u s s a ti l a u k m e p a y n s u s u h k a s g n a b n a n u g n a b m e p m a l a d n a k u lr e p i

d bangunan d i bidang

n a k i d i d n e

p . D i era globailsasi , sumbe r daya manusia yang berkualtia s akan

a u p m u t i d a j n e

m n utama aga rsuatu bangsa dapa tberkompeits idan bjiaksana

n a k i d i d n e p , t u b e s r e t l a h n a g n e d n a g n u b u h e S . m a l a a y a d r e b m u s a l o l e g n e m m a l a d a i s u n a m a y a d r e b m u s n u g n a b m e m m a l a d a n a h a w u t a s h a l a s n a k a p u r e m l a m r o f g n a y n a r a j a l e p a t a m u t a s h a l a S . s a ti l a u k r e b g n a

y turu tberperan penitng dalam

h a l a d a k a n a i g a b i n i d k a j e s h a i m li p a k i s n a d n a li p m a rt e k , n a s a w a w n a k i d i d n e p n a r a j a l e p a t a

m lImu Pengetahuan Alam (I )PA . lImu Pengetahuan Alam adalah

m a l a g n a t n e t fi t k e j b o n a d l a n o i s a r g n a y n a u h a t e g n e

p semestadengans egalai sinya

(Hendro Darmojdo dan Jenny R.E .Kailgi ,s 1992:3) .IPA membaha stentang

a l a j e

(21)

A P I n a r a j a l e b m e P . a i s u n a m n a k u k a li d g n a y n a t a m a g n e p n a d n a a b o c r e p l i s a h a d a p i m n a k ti k g n a b m e m a y a p u r e

b na tmanusiaaga rmaumeningkatkankecerdasandan

n a m a h a m e

p nyat entangalamseisinyayangpenuhr ahasiadant akhabis-habisnya .

a r a c e s a w s i s u h a t n i g n i a s a r t a n i m k u p u m e m a y n k a d n e h D S i d A P I n a r a j a l e b m e P a g u j a w s i S . a y n i s i a l a g e s n a d m a l a p a d a h r e t h a i m a l

a diharapkandapa tmemaham i

p e s n o

k -konseppadamatapelajaranI PA.

h a k g n it n a h a b u r e p a y n a d a h a l a d a r a j a l e b i t n i a w h a b i r a d a y n e m s u r a h u r u G k u k a

l arenaadanyasuatu pengalaman ( Tiranto ,2009 :9) .Perubahan itngkah l aku

i p m a rt e k n a h a b u r e p a p u r e b t a p a d t u b e s r e

t lan , kebiasaan , sikap ,pengetahuan ,

u r u g l a n o i s e f o r p n a u p m a m e k n a k h u t u b m e m i n i l a H . i s a i s e r p a n a d n a m a h a m e p n a k a i d e y n e m u p m a m s u r a h u r u g u ti a y , n a r a j a l e b m e p n a k a n a s k a l e m m a l a d d o m n a k it a h r e p m e m g n a y r a j a l e b n a m a l a g n e

p u spengalaman belajar ,yatiu 10%

a i r a

d payangktiabaca, 02 %dar iyangk tiadengar ,30%dar iapayang ktia ilhat ,

0

5 % dar iapa yang ktia ilha tdan dengar ,70 % dar iapa yang ktia katakan dan

n a k u k a

l (Magnesen dalamDepo trer ,2005 :57 .)I n imenunjukkan bahwa ijkaguru

r e c n a g n e d r a j a g n e

m amahmakas iswaakanmenginga tdanmenguasa ihanya20%

k u t n u a w s i s a t n i m e m u r u g a k ij , n u m a N . n a k r a g n e d n e m a y n a h a w s i s a n e r a k i a s a u g n e m n a d t a g n i g n e m n a k a a w s i s a k a m a y n a k r o p a l e m n a d u t a u s e s n a k u k a l e m a

m ter iyangdiajarkans ebanyak90% .

n a k i d i d n e p , i n i t a a s i a p m a

S d iIndonesia masih didominas ioleh kelas

n a k a n u g g n e m u r u G . n a u h a t e g n e p a m a t u r e b m u s i a g a b e s u r u g a d a p s u k o f r e b g n a y l a w a n a u h a t e g n e p n a k i a b a g n e m g n ir e s a g g n i h e s a m a t u n a h il i p i a g a b e s h a m a r e c u t a u s e s a d a p n a k p a d a h i d a w s i s , n a r a j a l e b m e p s e s o r p a d a P . a w s i

s yang absrtak

(22)

p e s n o k n a k h u t u b m e

m -konsep yang berhubungan dengan ilngkungan sek tiarnya

u t a u s e s i p a t e t n a u h a t e g n e p n a h a d n i m e p a p u r e b a y n a h k a d it n a r a j a l e b m e p a n e r a k i m a h a p i d s u r a h g n a

y oleh siswa yang akan dipe lrukan dalam kehidupan seha ir

i r a j a l e p i d g n a y a p a i ri d n e s i m a l a g n e m a w s i s a k ij a n k a m r e b h i b e l r a j a l e B . ir a h . a j a s n a s il a r a c e s i u h a t e g n e m a y n a h a d a p ir a d s il u n e p n a t a m a g n e p l i s a h n a k r a s a d r e

B d iSD Neger iBanyurojo I ,pada

e b m e p t a a

s lajaran IPA ternyata guru dalam mengaja rbelum meilbatkan siswa

r a c e

s a akit fdalam prose spembelajaran .Metode yang dikembangkan cenderung

u r u G . u r u g n a s a l e j n e p n a k r a g n e d n e m a w s i s n a i d u m e k n a k s a l e j n e m u r u g , h a m a r e c a r a j a l e b m e p m a l a d a i d e m n a k a n u g g n e m m u l e

b n .Pada awa lpembelajaran guru

p a d a h r e t a w s i s i s a v it o m n a k ti k g n a b m e m g n a r u k u r u g , i s p e s r e p a n a k u k a l e m k a d it a d it a w s i s , n a r a j a l e b m e

p kmemperhaitkan penjelasan guru ,dalam menyampaikan

m a l a d n a d n a k n a s o b m e m a s a r e t n a r a j a l e b m e p a g g n i h e s k ir a n e m g n a r u k i r e t a m p e s n o k n a k s a l e j n e m k u t n u n a a b o c r e p n a k u k a l e m k a d it u r u g a g u j n a r a j a l e b m e p s e s o r p n a a n k a m r e b e k i m a l a g n e m m u l e b a w s i s n a k b a b e y n e m i n i l a H . a y a h a c . n a r a j a l e b m e

p Pembelajaran semacami n iberatr imasihmenekankan padaproduk

A P I n a r a j a l e b m e p , l a h a d a P . a j a s A P

I terdri iata sproduk ,prose sdanprosedur( Leo

k k d , o n s ir t u

S , 2007:5-5) . Pada saa t guru melakukan evaluas isehingga hasi l

a li n u ti a y , n a k p a r a h i d g n a y a p a n a g n e d i a u s e s k a d it n u p a w s i s i s a u l a v

e inya

r a j a l e b n a s a t n u t e k h a w a b i

d yatiu60.

d n a r a j a l e b m e p h a l a s a

M i ata s memelrukan pemecahan . Salah satu

n a h a c e m e p f it a n r e tl

a nya yatiu dengan menerapkan srtateg ibelaja ryang itdak

a t k a f l a f a h g n e m a w s i s n a k s u r a h g n e

m -fakta ,tetap isrtateg iyang dapa tmembua t

r a j a l e b a n k a m i tr e g n e m u lr e p a w s i S . a n k a m r e b h i b e l n a r a j a l e b m e

(23)

g n a y a i s u n a m i a g a b e s i ri d n a k t a p m e n e m a s i b a k e r e m a g g n i h e s a y n t a a f n a m g n a y a p a i r a j a l e p m e m a k e r e M . a y n p u d i h k u t n u l a k e b u t a u s n a k u lr e m e m i a g a b e s u r u g n a g n e d a y n i a p a g g n e m a y a p u r e b n a d a y n ir i d i g a b t a a f n a m r e b u ti a n e r a k h e l O . g n i b m i b m e p n a d h a r a g n e

p ,dipe lrukan suatu pendekatan yang

n a t a k e d n e p u ti a y t a p e

t Contextua lTeaching and Learning ( CTL )atau yang biasa s

i

d ebuts ebaga ipendekatankontekstual .

u r u g u t n a b m e m g n a y r a j a l e b p e s n o k n a k a p u r e m l a u t s k e t n o k n a t a k e d n e P a k r a j a i d g n a y i r e t a m n a k ti a g n e

m n dengan stiuas idunia nyata siswa (Sugiyanto,

n a g n e d n a k g n a b m e k i d g n a y i g e t a rt s n a k a p u r e m l a u t s k e t n o k n a t a k e d n e P . ) 8 1 : 8 0 0 2 l a jr e b n a r a j a l e b m e p r a g a n a u j u

t an lebih produkit fdan bermakna ,tanpa haru s

e b k a j a i d a w s i S . a d a g n a y n a n a t a t n a d m u l u k ir u k h a b u g n e

m kejradan mengalam i

a y n it n a n n a d i r e t a m u t a u s p e s n o k i m a h a m e m h a d u m n a k a a w s i s a g g n i h e s n a k i a s e l e y n e m k u t n u a y n r a l a n a y a d n a k a n u g g n e m t a p a d a w s i s n a k p a r a h i d h a l a s a

m – masalah yang ada .Guru mendorong siswa untuk menghubungkan

a k e r e m g n a y n a u h a t e g n e p a r a t n

a dapa tdengan penerapannya dalam kehidupan

i r a h e

s – har id imasyarakat .Guru berperan sebaga ifaslitiato rbukan sebaga i

u t a s n a u h a t e g n e p u m li r e b m u

s – satunyadalam pembelajaran .Guru membeirkan

a p a d g n a y n a r a j a l e b m e p i g e t a rt s a p u r e b a w s i s a d a p e k s a ti li s a

f tmembantu siswa

i a u s e s u r a b n a li p m a rt e k n a k g n a b m e g n e m n a d n a u h a t e g n e p n a k u m e n e m k u t n u n a k p a r a h i d i n i p e s n o k n a k r a s a d r e B . i k il i m a k e r e m g n a y n a u h a t e g n e p n a g n e d h a i m li a r a c e s g n u s g n a lr e b a n e r a k a n k a m r e b h i b e l i d a j n e m n a r a j a l e b m e p s e s o r p a t a i g e k k u t n e b m a l a

d n siswasehingga siswamengalam iatau mengamat isendiir .

(24)

a l a d u r u g s a g u T . r a j a l e b k u t n u a j a s a p a a i d e

m m pembelajaran kontekstua ladalah

n a g n u b u h r e b h i b e l u r u g a y n d u s k a M . a y n n a u j u t i a p a c n e m m a l a d a w s i s u t n a b m e m

i a g a b e s s a l e k a l o l e g n e m a y n a h u r u G . i s a m r o f n i ir e b m e m a d a p ir a d i g e t a rt s n a g n e d

s i g a b u r a b g n a y u t a u s e s n a k u m e n e m k u t n u a m a s a jr e k e b g n a y m it h a u b e

s iswa .

i a n r a w i d h i b e l r a j a g n e m r a j a l e b s e s o r

P studen tcenteredl earningdairpadateache r centered learning . Pendekatan kontekstua l memiilk i tujuh komponen utama

it k e f e n a r a j a l e b m e

p f ,yatiukonsrtukitvisme,i nkuiir ,betranya ,masyaraka tbelajar ,

a d n a l e d o m e

p n penliaian sebenarnya sehingga melalu ipendekatan kontekstua l

a y a h a c p e s n o k i r a j a l e p m e m m a l a d l a f a h g n e m r a d e k e s k a d it n a k p a r a h i d a w s i s

a n k a m r e b a r a c e s p e s n o k i m a h a m e m t a p a d i p a t e

t sehinggamampu meningkatkan

a w s i s r a j a l e b i s a t s e r

p .

a i d n a i a r u n a k r a s a d r e

B tas , maka penuil s tetrairk untuk melakukan

it il e n e

p an itndakan yang dibeir j udu l“Peningkatan Prestas iBelaja rI TPA entang

i r e t a

M Sfiat-Sfiat Cahaya Menggunakan Pendekatan Contextua lTeaching and Learning (C ) pTL ada Siswa K se V SD la Neger i Banyurojo 1 M tre oyudan Magelang”.

h a l a s a M n a s a t a b m e P . B

Masalahdalampeneilitan i n idibatas ipadaKD.6.1Mendesk irpsikansfiat -sfia tcahaya.

r e P .

C umusanMasalah

Berdasarkan lata r belakang dan pembatasan masalah , masalah dalam m

u ri d t a p a d i n i n a it il e n e

(25)

.

1 Bagaimanakah penggunaan pendekatan Contextua lTeaching and Learning (CTL )dalam upayapeningkatan prestas ibelaja rmata pelajaran IPA tentang

t a fi s ir e t a

m -sfiatcahayapada siswakela sVSDNeger iBanyurojo1? .

2 Apakah pembelajaran dengan pendekatanContextua lTeaching andLearning T

C

( L) dapatmeningkatkanprestas ibelaja rmatapelajaranIPAtentangmater i t

a fi

s -sfiat cahayapadasiswakela sVSDNeger iBanyurojo1?

h a l a s a M n a h a c e m e P .

D

Pemecahan masalah yang akan digunakan dalam peneilitan yatiu

n a k a n u g g n e m n a g n e d n a r a j a l e b m e

p pendekatan Contextua l Teaching and

g n i n r a e

L (CTL) . Dengan pendekatan in i diharapkan siswa mampu semakin t

a fi s i r e t a m i m a h a m e

m -sfia tcahaya sehingga prestas ibelaja rsiswa pun dapa t

.t a k g n i n e m

E .BatasanPenger itan

l u d u j p a d a h r e t i s p e s r e p n a h a l a s e k i d a jr e t k a d it r a g

A peneilitan ini ,maka

e b n a k i a p m a s i d u lr e

p berapade ifnisis ebaga ibeirkut ,yatiu:

.

1 Pendekatankontekstua ladalahkonsepbelaja ryangmembantuparagurudalam

m a r a t n a n a k ti a g n e

m ater iyang diajarkandenganstiuas idunianyatasiswadan

k il i m i d g n a y n a u h a t e g n e p a r a t n a n a g n u b u h t a u b m e m a w s i s g n o r o d n e

m inya

n a i a g a b e s a k e r e m n a p u d i h e k m a l a d a y n n a p a r e n e p n a g n e

d ggota keluargadan

( t a k a r a y s a

(26)

r a j a l e b i s a t s e r P .

2 siswaadalah penguasaan pengetahuan atau keteramplian yang

m e k i

d bangkan melalu imata pelajaran, l azimnya dtiunjukkan dengan nliai t e s

. u r u g h e l o n a k ir e b i d g n a y i a li n u a t a

t a fi s ir e t a M .

3 -sfia tcahayaadalah s alahs atumater iyangt erdapa tdalampelajaran

n a y A P

I gberhubungandengancahaya.

.

F TujuanPeneilitan

k u t n u u ti a y i n i n a it il e n e p n a u j u

T mengetahui : (1 ) Bagaimanakah

n a t a k e d n e p n a a n u g g n e

p Contextua lTeaching and Learning (CTL) dalam upaya )

2 ( , I o j o r u y n a B i r e g e N D S V s a l e k a w s i s r a j a l e b i s a t s e r p n a t a k g n i n e

p Apakah

n a g n e d n a r a j a l e b m e

p pendekatanContextua lTeaching and Learning( CTL) dapat r

a j a l e b i s a t s e r p n a k t a k g n i n e

m matapelajaranIPAtentangmateirs fiat-sfiatcahaya

a d a

p siswakelas V SDNeger iBanyurojo1.

.

G Manfaa tPeneil itan s it ir o e t a r a c e

S , hasi l peneilitan in i dapa t menambah wawasan dan

n a k t a k g n i n e m a r a c g n a t n e t s il u n e p i g a b n a u h a t e g n e

p prestas ibelaja rsiswa pada

A P I n a r a j a l e

p tentangmater isfiat-sfia tcahayadandapa tdjiadikanbahanr eferens i

. g n a t a d n a k a g n a y n a it il e n e p i g a b n a k u j u r n a d

e

S caraprakits ,penu ilsani n imempunya imanfaats ebaga ibe irkut:

.

1 Bag iSiswa

.

a Membantu mengatas i kesultian memaham i konsep cahaya melalu i

n a t a k e d n e

p Contextua lTeachingandLearning .

(27)

.

c Melaiths iswamengeluarkanpendapat

.

2 Bag iGuru

.

a Member isolus ipadakesultian pelaksanaan pembelajaran konsep – konsep

. a y a h a c

.

b Membeirkan moitvas i kepada guru untuk teru s melakukan pembaruan

-n a u r a b m e

p dalam prose s pembelajaran sehingga dapa t membantu

f o r p s a g u t r a c n a lr e p m e

m esinya.

.

3 Bag iSekolah

.

a Masukan keb jiakan sekolah tentang pendekatan pembelajaran yang dapa t

p e s n o k i m a h a m e m n a u p m a m e k n a k t a k g n i n e

m – konsepcahaya.

.

b Meningkatnyakualtia spendidikanmelalu ipendekatan Contextua lTeaching )

L T C ( g n i n r a e L d n

a .

.

4 Bag iProdi

.

a Masukan pedoman bag i mahasiswa prod i PGSD dalam melaksanakan

A P I n a r a j a l e b m e p k e t k a r

(28)

9 I I B A B A K A T S U P N A I J A K I I b a

B terdri i dar i enam bagian . Bagian petrama membahas tentang

pengeritan prestas ibelaja rsiswa .Bagian kedua membaha stentang pengeritan

a y a h a

c . Bagian keitga membaha s tentang pendekatan CTL . Bagian keempat g n a t n e t s a h a b m e

m peneilitan terdahulu . Bagian keilma membaha s tentang

p e s n o k a r a t n a n a ti a k r e t e k n a k k u j n u n e m g n a y r i k i p r e b a k g n a r e

k -konsep yang

r i h k a r e t n a i g a B . n a it il e n e p h a l a s a m n a k h a c e m e m k u t n u n a s a d n a l i a g a b e s s a h a b i d g n a t n e t s a h a b m e

m hipotesi sitndakan .

.

A Prestas iBelajarSiswa

a d a p n a h a b u r e p a y n a d a n a g n e d i a d n a ti d g n a y s e s o r p u t a u s h a l a d a r a j a l e B l i s a h i a g a b e s n a h a b u r e P . g n a r o e s e s i ri

d prose sbelaja rdapa tdtiunjukkan dalam

b i a g a b r e

b entuk sepetr i berubah pengetahuannya , pemahamannya , sikap dan

a r e t e k , a y n u k a l h a k g n

it mpliannya , kecakapan dan kemampuannya , daya n i a l n a d , a y n n a a m ir e n e p a y a d , a y n i s k a e

r -lain aspek yang ada pada individu

8 9 9 1 , a n a j d u S

( :28) .Belaja rdan mengaja rmerupakan dua ha lyang itdak dapa t

i d a jr e t a y n s e s o r p m a l a D . n a r a j a l e b m e p s e s o r p m a l a d n a k h a s i p i

d interaks iantara

k u t n u g n it n e p n a n a r e p g n a g e m e m g n a y a m a t u a n k a m i a g a b e s a w s i s n a d u r u g . fi t k e f e g n a y n a r a j a l e b m e p n a u j u t i a p a c n e

m Dengan demikian dapa t d tia irk

a w s i s h e l o i a p a c i d g n a y l i s a h h a l a d a a w s i s r a j a l e b i s a t s e r p a w h a b n a l u p m i s e k n e p k u t n e b m e m g n a

(29)

.

B Cahaya

a n a h r e d e s a r a c e

S , cahaya dapa t dinyatakan sebaga i penyebab benda–

.t a h il r e t t a p a d a d n e

b Menuru tYohane sSurya( 2006:2) ,benda– bendayangdapa t

. a y a h a c r e b m u s t u b e s i d i ri d n e s a y a h a c n a k r a c n a m e m t a h il r e

t Contohnya adalah

ir a h a t a

m , bintang, lampu, dan ap iunggun. Sedangkan benda - benda yang itdak .

p a l e g a d n e b t u b e s i d i ri d n e s a y a h a c n a k r a c n a m e m t a p a

d Adapun sfiat-sfiatnya

: n i a l a r a t n a

)

1 Cahayadapa tmenembu sbendabening

Benda bening yatiu benda yang dapa tmeneruskan cahaya yang dtieirmanya ,

h o t n o

c : kaca ,plasitkbening ,dan ai rbening .Bendagelap yatiu bendayang itdak

a y a h a c s u b m e ti d t a p a

d ,contoh :batu, kayu, tirplek, b . esi

)

2 Cahayadapa tmerambatl urus

m a y n n a t a b m a r h a r a a y n it r a s u r u l t a b m a r e m t a p a d a y a h a

C enuru tgair slurus.

r e s a l : h o t n o

C ,s ente rdanl ampumobi.l

)

3 Cahayadapa tdipantulkan

n a k l u t n a p i d a y a h a c , r a t a d n i m r e c i tr e p e s a t a r g n a y a d n e b n a a k u m r e p a d a P

s k u t n e b m e

m uatu pola yang teratur . Sinar-sina r sejaja r yang datang pada

r e c n a a k u m r e

p mindipantulkansebaga isinar-sina rsejaja rpula.Akibatnyacermin n a l u t n a m e p t u b e s i d i n i m a c a m e s n a l u t n a m e P . a d n e b n a g n a y a b k u t n e b m e m t a p a d

a s a i b n a l u t n a m e p u a t a r u t a r e t

e b n a g n e d a d e b r e

B nda yang memlik ipermukaan rata ,pada saa tcahaya

i a n e g n e

(30)

r a n i s i a g a b e s k a d it n a k l u t n a p i d t u b e s r e t n a a k u m r e p a d a

p – sina ryang sejaja.r

.r u a b n a l u t n a m e p t u b e s i d i n i it r e p e s n a l u t n a m e P

y a h a c n a l u t n a m e p m u k u

H a dikemukakan oleh W.Snelilus ,yatiu apablia

a h a c s a k r e b e

s yamengena ipermukaanbidangdata ryangr ata, makaakanbe lraku

n a r u t

a – aturans ebaga ibeirku:t .

1 Sina rdatang (sina rjatuh), gair snormal, dan sina rpantu ltelretak pada satu

r a t a d g n a d i

b .

.

2 Suduts ina rdatang( sinarj atuh)selalus amadengans uduts ina rpantul( sudu t i=

r t u d u

s .)

)

4 Cahayadapa tdibiaskan

h a l e t e s a y a h a c n a t a b m a r h a r a n a k o l e b m e p a w it s ir e p h a l a d a n a s a i b m e P

g n a y n a t a b m a r m u i d e m i t a w e l e

m berbeda (Choiir lAzmiyawait, Wigat iHad i it

a w a g e m

O , danRohanaKusumawat,i 2008:115 .)

EdyTarwokodanYan iMuharomah( 2009: 912 )menjelaskan bliacahaya

y a h a c a k a m t a p a r h i b e l g n a y t a z e k t a p a r g n a r u k g n a y t a z i r a d t a b m a r e

m a akan

i

dbiaskan mendekat igair snormal, misalnya dar iudara ke kaca .Akan tetap i

g n a y t a z e k t a p a r h i b e l g n a y t a z i r a d t a b m a r e m a y a h a c a li b a p

a kurangr apa tmaka

l a m r o n s ir a g i h u a j n e m n a k s a i b i d n a k a a y a h a

c , misalnyadar ikacakeudara.

Contohpeirsitwapembiasancahayadalamkehidupans ehair-h ar,iyatiu: .

1 Dasa rkolamt erilhatl ebihdangkal.

.

2 Pensi lyangdimasukkankedalamgela sbeirs iai rakant ampakpatah.

.

3 Jalan beraspa lpadasianghar iyang pana skeilhatansepetr iberari, kejadian i n i

a n a g r o m a t a f t u b e s i

(31)

C .PendekatanC eont xtua lTeachingandLearning( CTL) .

1 PengeritanPendekatanPembelajaran

a s a h a B r a s e B s u m a K t u r u n e m n a t a k e d n e p h a li t s

I Indonesia dalam Sol i

( u y n a m i b

A 2008:2-4 ) beratr i proses, perbuatan, cara mendekat.i Sedangkan

r u n e

m u t Lawson dalam Muhibbin Syah (2004:139 ) mengemukakan bahwa n a k h a c e m e m k u t n u n a k u k a li d g n a y a h a s u u a t a a r a c u t a u s h a l a d a n a t a k e d n e p n e tr e t n a u j u t i a p a c n e m u a t a h a l a s a

m tu .Dar ipengeritan d iata sdapa tdisimpulkan

g n a y n a u j u t i t a k e d n e m k u t n u a h a s u u a t a a r a c u t a u s h a l a d a n a t a k e d n e p a w h a b .i a p a c i d k a d n e h h a li t s

I pembelajaran sama dengan instruciton atau pengajaran. n a k r a j a g n e m u a t a r a j a g n e m a r a c i tr a i a y n u p m e m n a r a j a l e b m e

P (Poerwodarminto,

.) 2 2 : 7 9 9

1 Pembelajaran juga bera tr imeningkatkan kemampuan – kemampuan

.r o t o m o k i s p n a d f it k e f a , fi ti n g o k n a t a k e d n e p a w h a b n a k l u p m i s i d t a p a d s a t a i d t a p a d n e p n a k r a s a d r e B l e b n a t a i g e k m a l a d n a k a n u g i d g n a y n a t a k e d n e p u t a u s h a l a d a n a r a j a l e b m e

p aja r

n a u p m a m e k p u k a c n e m i n k a y u t n e tr e t n a u j u t i a p a c n e m k u t n u r a j a g n e m – fi ti n g o k n a u p m a m e

k , afektfi danpsikomoto.r

.

2 PengeritanPendekatanC ton extua lTeachingandLearning( CTL)

u r u g a r a p u t n a b m e m g n a y r a j a l e b p e s n o k h a l a d a l a u t s k e t n o k n a t a k e d n e P m a l a

d mengatikan antaramater iyang diajarkan dengan stiuas idunianyatasiswa

k il i m i d g n a y n a u h a t e g n e p a r a t n a n a g n u b u h t a u b m e m a w s i s g n o r o d n e m n a

d inya

n a i a g a b e s a k e r e m n a p u d i h e k m a l a d a y n n a p a r e n e p n a g n e

(32)

( t a k a r a y s a

m Nurhad i2003:4). Pengetahuan dan kertamplian siswadiperoleh dar i

.r a j a l e b a i a k it e k u r a b n a li p m a rt e k n a d n a u h a t e g n e p i ri d n e s i s k u rt s n o k g n e m a w s i s l a u t s k e t n o k n a t a k e d n e p n a g n e

D , prose s pembelajaran diharapkan

i m a l a g n e m n a d a jr e k e b a w s i s n a t a i g e k k u t n e b m a l a d h a i m a l a g n u s g n a lr e

b , bukan

t a a f n a m r e b g n a y i r a j a l e p m e m a w s i S . a w s i s e k u r u g i r a d n a u h a t e g n e p n a h a d n i m e p a y n i a p a g g n e m a y a p u r e b n a

d . Dalam upaya tiu, siswa memelrukan guru sebaga i

. g n i b m i b m e p n a d h a r a g n e p .

E Mulyasa (2007:103 ) menjelaskan bahwa pendekatan kontekstua l

n a k n i k g n u m e

m prose s belaja r yang tenang dan menyenangkan karena

g n u s g n a l t a p a d k i d i d a tr e s e p a g g n i h e s h a i m a l a a r a c e s n a k u k a li d n a r a j a l e b m e p .i r a j a l e p i d g n a y a p a n a k k it k a r p m e

m Pendekatan kontekstua lmendorong pesetra

t a k i k a h i m a h a m e m k i d i

d , makna dan manfaa tbelaja rsehingga memungkinkan

a k e r e

m raijndant ermoitvas iuntuks enanitasabelajar

a w s i s a r a p n a k n i k g n u m e m g n a y n a r a j a g n e p h a l a d a l a u t s k e t n o k n a r a j a g n e P , n a k t a u g n e m k u t n u U M S n a g n e d i a p m a s K

T mempelruas dan menerapkan

a d a k e r e m k i m e d a k a n a li p m a rt e k n a d n a u h a t e g n e

p lam berbaga imacam tatanan

m e m t a p a d r a g a h a l o k e s r a u l n a d h a l o k e s m a l a

d ecahkanmasalah-masalahdunia

a s a m u a t a a t a y

n l -ah masalahyangdisimulasikan.Pembelajaran nko t sek tua ltejradi

u c a g n e m n a k r a j a i d g n a d e s g n a y a p a i m a l a g n e m n a d n a k p a r e n e m a w s i s a li b a p a h a l a s a m a d a

p -masalah dunia nyata yang berhubungan dengan peran dan n a g r a w , a g r a u l e k a t o g g n a i a g a b e s a k e r e m b a w a j g n u g g n a

t egara ,siswadan t enaga

( a jr e

k Universtiyo fWashingtondalamT iranto, 2009 :105 .)

h a b n a k l u p m i s i d t a p a d s a t a i d t a p a d n e p a p a r e b e b i r a

D wa pendekatan

(33)

e t n a u j u t i a p a c n e m k u t n u r a j a g n e m r a j a l e b n a t a i g e k m a l a

d trentu yakn imencakup

n a u p m a m e

k –kemampuan kogntifi, afektfi dan psikomoto r dengan cara

a y i r e t a m a r a t n a n a k ti a g n e

m ngdiajarkannyadengans tiuas idunianyatas iswa.

.

3 KataKunc iPembelajaranKontekstual

n o k g n e m a w s i s h a l a d a k i a b r e t r a j a l e b a r a

C srtuksikan sendri isecara akit f

a y n n a m a h a m e

p (Nurhadi ,2003 :7). Untuk memaham ipembelajaran kontekstua l

i c n u k a t a k a d a a k a

m dalampembelajarankontekstual( Nurhadi ,2003 :16 )yatiu:

.

a Rea lworldl earning, mengutamakanpengalamannyata. .

b Berpusa tpadasiswa ,siswaakit,f k irits dan kreait fse tra siswa“akitng” guru

. n a k h a r a g n e m

.

c Pengetahuan bermakna dalam kehidupan, deka tdengan kehidupan nyatasetra

” a i s u n a m “ n a k u t n e b m e p n a d u k a li r e p n a h a b u r e p a y n a d a .

d Siswa praktek , bukan menghafal, learning bukan teaching, pendidikan bukan n

a r a j a g n e p

.

e Memecahkanmasalahdanberpiki ritngka t itnggi

.f Hasi lbelaja rdiuku rdenganberbaga icarabukanhanyadengant e .s

ti s r e v i n U t u r u n e

M y o fWashington dalam T iranto (2009 :106 )adaenam

i c n u k r u s n

u Contextua lTeachingandLearning ,yatiu: .

a Pembelajaran bermakna : pembelajaran diperseps i sebaga i relevan dengan .

a k e r e m p u d i h

.

b Penerapan pengetahuan :kemampuan untuk meilha tyang dipelajar id tierapkan

n a n a t a t m a l a

(34)

.

c Berpiki r itngkat l ebih itnggi :siswa dliaith untuk menggunakan berpiki rk irit s

. h a l a s a m n a k h a c e m e m n a d a t a d n a k l u p m u g n e m m a l a d f it a e r k n a d

.

d Ku irkulum yang dikembangkan berdasarkan standar : konten pengajaran

l a k o l r a d n a t s m a g a r e b n a d g n a t n e r u t a u s n a g n e d n a g n u b u h r e b

.

e Responsfit erhadap budaya :pendidikharu smemahamidanmenghormat inliai- i

a li

n , keyakinan–keyakinan, dankebiasaan–kebiasaans iswa.

.f Penliaianauten itk :penggunaan berbaga imacamsrtateg ipenliaianyangsecara

. a y n h u g g n u s e s r a j a l e b l i s a h n a k n i m r e c n e m d il a v

.

4 Komponen– KomponenPembelajaranKontekstual n

u g g n e m n a k a t a y n i d s a l e k h a u b e

S akan CTL ijka menerapkan tujuh .

a y n a m a t u n e n o p m o

k CTL dapa tdtierapkan dalam ku irkulum apa saja, bidang a

j a s a p a i d u t

s ,kela syang bagaimanapun keadaannya(Depdikna sdalam T iranto , .)

1 1 1 : 9 0 0 2

m a l a d a m a t u n e n o p m o k h u j u

T CTL (T iranto, 2009:111-120 )meilpuit: .

a Konsrtukitvisme (C no strucitvism) k a p u r e m e m s i v it k u rt s n o

K an landasan teo irit s CTL, yang menekankan a

t k a f t a k g n a r e p e s h a l n a k u b n a u h a t e g n e p a w h a

b - fakta, konsep atau kaidah

l a t n e m a r a c e s f it k a i ri d n e s a w s i s i p a t e t t a g n ii d u a t a l i b m a i d k u t n u p a i s g n a y

a y n n a u h a t e g n e p n u g n a b m e

m , yang dliandas ioleh srtuktu rpengetahuan yang li

m i

d ikinyamelalu ipengalaman nyata. Prose sbelaja rmengajarl ebih diwarna i

d e r e t n e c t n e d u t

s da irpada teache rcentered .Pemahaman mendalam diperoleh m

a l a g n e p i u l a l e

m anbelaja ryangbermakna.

.

(35)

g e k i r a d i t n i n a i g a b n a k a p u r e m i ri u k n

I iatan pembelajaran berbasi s

a w s i s h e l o r e p i d g n a y n a li p m a rt e k n a d n a u h a t e g n e p a n e r a k l a u t s k e t n o k

a t k a f t a k g n a r e p e s t a g n i g n e m l i s a h n a k u b n a k p a r a h i

d – fakta tetap ihasi ldar i

.i ri d n e s n a k u m e n e

m Kegiatan menemukan (inquiry)merupakan sebuah siklu s ri

d r e t g n a

y idar iobservasi (observaiton) ,betranya (quesitoning ), mengajukan (

n a a g u

d hipothesis), pengumpulan data (data gathering), penyimpulan (conclusion).

.

c Betranya( Quesitoning)

a y n a tr e b i r a d i a l u m i d u l a l e s g n a r o e s e s i k il i m i d g n a y n a u h a t e g n e

P ,

a k a p u r e m a y n a tr e

B n srtateg i utama pembelajaran berbasi s kontekstual.

e

K giatan betranya berguna untuk : 1 ) menggal i informasi , 2 ) menggal i

a w s i s n a m a h a m e

p , 3 )membangktikan respon kepada siswa, 4 )mengetahu i

a n a m h u a j e

s diketahui siswa ,5 )mengetahu iha l– ha lyang sudah diketahu i ,

a w s i

s 6 )memfokuskanperhaitan padasesuatu yang dikehendak iguru, d 7 )an

n a k r a g e y n e m k u t n u , a w s i s i r a d n a a y n a tr e p i g a l k a y n a b h i b e l n a k ti k g n a b m e m

. a w s i s n a u h a t e g n e p i l a b m e k

t e , h c il r O t u r u n e

M a ldalamNurhad idanAgu sGerradSenduk( 2003 :46 )

n e

m yatakanpenitngnyat eknikbetranyadalampembelajaran ,yatiu :a )betranya

) b , a j a s a p a n a r a j a l e b m e p m a l a d n a k p a r e ti d t a p a d g n a y i g e t a rt s n a k a p u r e m

a w s i s s a ti l a u k i k i a b r e p m e m n a k a s it a m e t s i s g n a y a y n a tr e b k i n k e t n a a n u g g n e p

n e n e m t a p a d u r u g ) c , r a j a l e b m a l a

d tukan itngka tawa lpengetahuansiswauntuk

g n a d i

b – bidangpelajarant e trentumelaluis istembetranyayangs istemait .s

.

(36)

i r a d h e l o r e p i d n a r a j a l e b m e p l i s a h n a k n a r a y n e m r a j a l e b t a k a r a y s a m p e s n o K a r o i r a d a m a s a jr e k l i s a

h ng lain. Hasi lbelaja rdiperoleh dar isharing anta r n

a m e

t , anta rkelompok ,dan anta ryang t ahu keyang belum t ahu .Masyaraka t

g n a y h i b e l u a t a k o p m o l e k a u d , h a r a a u d i s a k i n u m o k a d a a li b a p a i d a jr e t r a j a l e b a j a l e b g n il a s n a r a j a l e b m e p i s a k i n u m o k m a l a d t a b il r e t .r .

e Pemodelan( Modeilng) a d a p n a l e d o m e

P dasarnya membahasakan yang dipikrikan ,

d n e

m emonsrtas ibagaimana guru menginginkan siswanya untuk belaja rdan

m a l a D . n a k u k a l e m a y n a w s i s r a g a n a k n i g n i u r u g g n a y a p a n a k u k a l e m n a r a j a l e b m e

p kontekstual , guru bukan satu- as tunya model . Mode l dapa t

.r a u l ir a d n a k g n a t a d n e m a g u j n a d a w s i s n a k t a b il e m n a g n e d g n a c n a ri d

.f Relfeksi( Relfeciton)

u r a b g n a y a p a g n a t n e t n o p s e r u a t a r i k i p r e b a r a c n a k a p u r e m i s k e lf e R i d n a k u k a li d h a d u s g n a y a p a g n a t n e t g n a k a l e b e k r i k i p r e b u a t a i r a j a l e p i

d sm a a

u t k a w n a k a s i y n e m u r u g : a p u r e b t a p a d n a r a j a l e b m e p m a l a d a y n i s a s il a e R . u l a l g n u s g n a l n a a t a y n r e p a p u r e b g n a y i s k e lf e r n a k u k a l e m a w s i s r a g a k a n e j e s t a t a c , u ti i r a h h e l o r e p i d g n a y a p a g n a t n e

t an d ibuku siswa ,kesan dan saran

a r a c n a d , n a r a j a l e b m e p g n a t n e

t - ac ra lain yang dtiempuh guru untuk

.i r a j a l e p a k e r e m g n a y i r e t a m n a m a h a m e p g n a t n e t a w s i s n a k h a r a

Referensi

Dokumen terkait

cara membaca huruf- huruf hijaiyah sesuai mahraj dan tanda bacanya (fathatain, kasratain, damatain, sukun dan tasydid). - -

Situs sebagai bagian dari teknologi internet berperan penting dalam penyebaran informasi, berbagai kegiatan yang bersifat online, serta berbagai aktivitas lain yang

Batasan pada penelitian ini terletak pada penelitian pengaruh kualitas layanan dan kemudahan penggunaan terhadap kepuasan pelanggan dan informasi lisan pada

[r]

Kawasan Berikat adalah suatu banguan, tempat, atau kawasan dengan batas-batas tertentu yang didalamya dilakukan kegiatan usaha industri pengolahan barang dan bahan, kegiatan

yang berjudul “ Pengembangan Modul Fisika Berbasis Problem Based Learning (PBL) dan Analogi untuk Meningkatkan Kemampuan Literasi Sains Pada Materi Hukum Gravitasi

Penelitian ini bertujuan untuk menganalisis tingkat kesesuaian wilayah perairan di zona budidaya laut pulau Karimunjawa dan pulau Kemujan bagi pengembangan budidaya

Dan kepada semua pihak yang tidak bisa saya sebutkan satu persatu yang telah memberikan dukungan dan motivasi untuk dapat menyelesaikan skripsi ini dengan baik.. Semoga skripsi