Modul 2.2 - Ukuran Data

(1)

PROGRAM LATIHAN GURU PROGRAM LATIHAN GURU ASAS

ASAS SAINS SAINS KOMPUTER TINGKATAN KOMPUTER TINGKATAN 11 BAHAGIAN PENDIDIKAN GURU BAHAGIAN PENDIDIKAN GURU KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Tajuk

Tajuk 2.0 PERWAKILAN DATA2.0 PERWAKILAN DATA Topik

Topik 2.22.2UKURAN DATAUKURAN DATA A.

A. ObjektifObjektif

Pada akhir sesi ini, guru dapat:

1. Mengenalpasti unit ukuran bagi imej digital dan audio digital. 2. Membanding saiz fail imej yang sama dalam pelbagai format.

3. Mebandingkan kualiti dan saiz imej apabila kedalaman warna (colour depth) dan resolusi bagi imej dikurangkan.

4. Menghubung kait saiz audio dengan kadar kedalaman bit (bitrates) bagi audio. 5. Membandingkan saiz fail dan kualiti untuk audio yang sama bagi format yang berlainan. 6. Menghasilkan penukaran saiz data bagi fail audio dan imej.

B.

B. Kandungan PengajaranKandungan Pengajaran

2.2.1 Unit Ukuran Imej Digital Dan Audio Digital

2.2.2 Perbandingan Saiz Fail Imej Yang Sama Dalam Pelbagai Format 2.2.3 Perbandingan Kualiti Dan Saiz Imej

2.2.4 Perhubungan Saiz Audio

2.2.5 Perbandingan Saiz Fail dan Kualiti Audio 2.2.6 Penukaran Saiz Data

(2)

ASAS

ASAS SAINS SAINS KOMPUTER KOMPUTER TINGKATAN TINGKATAN 1 1 20162016

PERWAKILAN DATA PERWAKILAN DATA 2.2

2.2UKURAN DATAUKURAN DATA 2.2.1

2.2.1 Unit Ukuran Imej Digital Dan Audio Unit Ukuran Imej Digital Dan Audio DigitalDigital i.

i. PengenalanPengenalan

Dalam perkomputeran, komputer menganggap semua data, nombor, huruf dan simbol adalah sebagai nombor. Malah, arahan komputer juga adalah berbentuk nombor. Sistem pernomboran yang digunakan oleh komputer diwakilkan dalam sistem perduaan (binary), perenambelasan (hexadecimal ) dan perlapanan (octal ). Komputer menggunakan digit perduaan untuk mewakilkan data iaitu 0 dan 1 yang dikenali sebagai bit.

Bit

Bit Bait ((Byte Bait ) ) AksaraAksara Unit utama elektronik bagi

data digital. Bit ditulis dalam bahasa asas dua sebagai "1"

atau "0".

Unit yang terbina dari gabungan bit-bit. Satu bait bersamaan

dengan 8 bit. Manakala 1 bait bersamaan 1 aksara

Contoh aksara seperti S, K, Y, G, T, +, 7 dan % adalah bersaiz 8 bit yang bersamaan

dengan 1 bait. Contohnya aksara S mewakili kod binari 01000110 yang hanya difahami oleh komputer. Unit data terkecil yang boleh

diproses oleh sesebuah komputer. Bit adalah singkatan bagi perkataan binary digit.

Satu bait mewakili satu aksara tunggal.

Bit adalah nombor 1 dan 0. Nombor-nombor ini mewakili

sistem binari. Ia akan mewakili arahan on dan off , true dan false atau yes dan no.

Jadual 1 Jadual 1

ii.

ii. Hubungan Perwakilan Data: bit, bait dan aksara.Hubungan Perwakilan Data: bit, bait dan aksara.

Komputer hanya mengenali dua digit sahaja; 1 dan 0, sistem nombor ini dipanggil sistem perduaan atau lebih dikenali sebagai sistem binary (binary system). Setiap digit 1 dan 0 dikenali sebagai bit dan merupakan unit terkecil untuk data yang diwakilkan oleh komputer.

Satu bit sebenarnya tidak membawa apa-apa makna, namun kombinasi 8 bit dikenali sebagai bait (byte) dan boleh mewakilkan banyak data atau pun

(3)

ASAS

maklumat. Ini disebabkan gabungan 0 dan 1 yang berbeza di dalam 1 bait boleh mewakili sehingga 256 aksara berbeza ini termasuklah nombor, huruf besar, huruf kecil dan simbol-simbol tertentu. Kombinasi beberapa 0 dan 1 dipanggil Skema Pengekodan.

Dua sistem pengekodan yang paling banyak digunakan ialah ASCII ( American Standard Code for Information Interchange), yang digunakan di dalam komputer peribadi dan minikomputer; dan EBCDIC ( Extended Binary Coded Decimal Interchange Code) yang digunakan di dalam komputer kerangka utama.

Kedua-dua skema ini hanya boleh digunakan untuk mewakili huruf-huruf Roman (A hingga Z) dan nombor (1-9). Ia tidak dapat mewakili huruf-huruf bahasa lain seperti bahasa Arab, Cina, Tamil dan Jepun.

Skema pengekodan untuk bahasa Arab, Cina, Tamil dan Jepun menggunakan unit UNICODE. Skema ini merangkumi 65536 aksara di dalam perisian pemprosesan perkataan dan perisian-perisian lain.

Data, maklumat dan arahan yang disimpan pada peranti storan boleh diukur mengikut urutan seperti rajah di bawah:

Unit terkecil dimulai dengan Bit, berasal dari perkataan Binary Digit terdiri daripada digit 0 dan 1 sahaja.

Gabungan 8 bit menjadi 1 Bait. 1 Bait bersamaan dengan 1 aksara.

Unit Bersamaan Unit Bersamaan 1 kilobait 210_bait 1 Megabait 2 bait 1 Gigabait 230 bait 1 Terabait 2 bait Jadual 2 Jadual 2 1 Bit = 0 dan 1 (On/Off)

1 Bait = 8 bit

8 Bit = 1 aksara ASCII dan EBCDIC 16 Bit = 1 aksara UNICODE

(4)

ASAS

iii.

iii. Mengenalpasti unit ukuran bagi imej digital.Mengenalpasti unit ukuran bagi imej digital.

Imej digital juga merujuk kepada imej yang dihasilkan dengan menggunakan komputer atau grafik berkomputer. Imej digital boleh dibahagikan kepada dua jenis iaitu:

a.

a. Imej Bitmap atau grafik RasterImej Bitmap atau grafik Raster

Imej bitmap terbentuk daripada satu kumpulan piksel. Imej ini disimpan dalam satu set piksel.

Satu piksel merujuk kepada satu titik pada skrin komputer. Setiap piksel terdiri 2 atau lebih warna.

Setiap titik pada skrin ditetapkan untuk warna yang dinyatakan dalam bitmap.

b.

b. _{Imej Vektor atau grafik Metafile.}_{Imej Vektor atau grafik Metafile.}

Imej vektor ini disimpan sebagai satu set persamaan matematik. Persamaan ini akan mentakrifkan lengkung, garis dan bentuk. Dibina berdasarkan unsur-unsur lukisan atau objek.

Imej ini boleh terdiri daripada garis, segi empat tepat, elips, lengkok, lengkung dan lain-lain.

Semua imej yang dicipta ini akan disimpan sebagai satu set arahan dalam komputer.

Kedalaman Warna ditentukan oleh berapa banyak data dalam bit yang digunakan untuk menentukan bilangan warna.

Rajah 1: Imej Bitmap dan Imej Vektor Rajah 1: Imej Bitmap dan Imej Vektor

(5)

ASAS

Antara faktor-faktor yang menentukan kualiti dan juga saiz fail sesebuah imej ialah: a.

a. Saiz imejSaiz imej

Saiz merujuk kepada tinggi dan lebar sesebuah imej dan diukur dalam unit inci, cm, dot dan sebagainya.

Saiz imej kadang kala mengelirukan memandangkan saiz imej yang sama mungkin mempunyai resolusi yang berbeza.

Biasanya imej diukur dalam dot atau piksel. Dengan cara ini kita mudah untuk menentukan kualiti data bagi sesebuah imej kerana imej yang bersaiz 300 piksel lebar dan 500 piksel tinggi mengandungi 15 000 piksel walau sebesar mana pun saiz tersebut dalam inci.

Saiz imej akan menentukan bentuk paparan serta masa yang diperlukan untuk muncul dipaparan komputer.

b.

b. Kedalaman warnaKedalaman warna

Kedalaman warna merujuk kepada julat warna yang wujud di dalam sesebuah piksel ataupun berapa banyak warna yang berbeza wujud dalam sesebuah

imej.

Imej boleh mempunyai kedalaman warna sekurang-kurangnya 2 warna iaitu hitam dan putih. Kedalaman imej boleh mencapai 16 juta warna.

Semakin tinggi kedalaman warna semakin besar saiz sesebuah fail Kedalaman warna juga dipanggil “Colour Depth”. Semakin tinggi kedalaman semakin banyak warna terlibat.

Contohnya: Contohnya:

24 bit = atau 16,777,216 variasi warna

8 bit = atau 256 variasi warna Rajah 2

Rajah 2

Rajah 3 Rajah 3

(6)

ASAS

c.

c. Dithering ialah proses penukaran kedalaman warna sesebuah imej dari tinggi ke kedalaman warna yang lebih rendah. Warna imej asal ditukar kepada warna yang paling hampir dengan warna asal tersebut berdasarkan kepada warna-warna palet

yang ada.

Kualiti imej selepas dithering adalah bergantung kepada algoritma yang digunakan, tetapi kebanyakkan sistem menyediakan penghampiran yang baik seperti imej asal.

Apabila sesebuah aplikasi melakukan prosesdithering terhadap sesuatu imej, ia akan menukarkan warna yang tidak mampu untuk dipaparkan kepada corak-corak ( pattern) dua atau lebih warna yang hampir menyerupai warna imej sebenar.

4 bit = atau 16 variasi warna

Sumber: https://en.wikipedia.org/wiki/Color_depth Rajah 4 Rajah 4 Rajah 5 Rajah 5 Rajah 6 Rajah 6

(7)

ASAS

Contoh Penurunan Kadar Sampel dan

Contoh Penurunan Kadar Sampel dan Dithering

Rajah 7: Penurunan Kadar Sample dan

Rajah 7: Penurunan Kadar Sample dan Dithering

Gambar Asal

Gambar yang telah di rendahkan

kadar sampel ( Downsample)

Gambar yang telah melalui

proses Dithering

(8)

ASAS

d.

d. Resolusi ImejResolusi Imej

Resolusi imej merujuk kepada jumlah titik (dot) bagi setiap inci (dot per inci) yang meliputi lebar dan tinggi pada imej.

Resolusi setiap imej adalah berbeza dan ia ditentukan oleh banyak faktor. Antaranya perkakasan yang digunakan bagi menghasilkan sesebuah imej digital. Contohnya scanner.

Resolusi boleh dikurangkan tetapi ia akan mengurangkan ketajaman atau ketepatan sesebuah paparan imej.

Resolusi boleh dipertingkatkan dalam keadaan sebenar dengan cara“redigitizing”“redigitizing”(digital semula) sesuatu imej dengan resolusi yang lebih tinggi. Contohnya, scan semula imej dengan menggunakan scanner yang mempunyai resolusi yang tinggi.

Resolusi paparan komputer merujuk kepada jumlah bilangan piksel yang meliputi lebar dan tinggi sesebuah monitor. Resolusi skrin paparan akan menentukan kualiti imej yang akan dipaparkan.

Rajah 8: Resolusi Imej Rajah 8: Resolusi Imej

(9)

ASAS

iv.

iv. Mengenalpasti unit ukuran bagi audio digital.Mengenalpasti unit ukuran bagi audio digital.

Audio yang anda dengar setiap hari adalah dalam format analog. Ia terbentuk daripada isyarat yang bergerak dalam gelombang yang berterusan. Komputer memproses data dalam bentuk isyarat elektrik, bukannya pergerakan fizikal angin atau lain-lain bahan. Bunyi yang dirakam oleh kad suara ( sound card ) didigitalkan (ditukarkan dari bentuk analog ke bentuk digital) dan disimpan sebagai fail audio. Untuk memainkan semula bunyi tersebut melalui komputer, bunyi digital yang disimpan dalam bentuk kombinasi

angka (1 dan 0) perlu ditukarkan kembali ke dalam format analog.

v.

v. Menganggar Saiz Fail AudioMenganggar Saiz Fail Audio

Saiz fail bagi rakaman audio digital selama 1 saat berasaskan jenis mono bergantung kepada kadar sampel dan kedalaman bit. Formula berikut boleh digunakan bagi menentukan saiz fail rakaman audio.

Kadar Sampel x Kedalaman Bit / 8 Kadar Sampel x Kedalaman Bit / 8 x masax masa

Sebagai contoh, rakaman audio bagi satu saat dengan kadar sampel 44.1 kHz dan bit-depth ialah 16 bit adalah bersamaan 88,200 bait (88.2 Kb).

44100 x 16 /8 = 44100 x 16 /8 = 8820088200

Bagi rakaman jenis stereo jumlah ini perlu digandakan 88200 x 2 = 176400 (176.4 Kb). Kualiti rakaman stereo lebih baik berbanding jenis mono.

Kualiti

Kualiti Kadar Kadar sampelsampel Bit-depth Tinggi (CD Quality) 44.1 kHz 16 bit Biasa ( Radio Quality) 11.025 kHz 8 bit

Jadual 3 Jadual 3

(10)

ASAS

2.2.2

2.2.2 Perbandingan Saiz Fail Imej Yang Sama Dalam Perbandingan Saiz Fail Imej Yang Sama Dalam Pelbagai FormatPelbagai Format i.

i. Bitmap (*.bmp)Bitmap (*.bmp)

Format piawaian yang disediakan oleh kebanyakan perisian imej dipersekitaran Windows. Imej boleh dieksport dalam kedalaman berbeza seperti 1-bit, 4-bit, 8-bit atau 24-bit.

Imej 4-bit dan 8-bit boleh dimampat mengguna pengekodan RLE( Run Length coding ) Iyang merupakan kaedah pemampatan Lossless.

ii.

ii. Join t Photog r aphic Expe r ts Group (*.jpeg) (*.jpeg)

Format gambar yang banyak digunakan untuk memyimpan gambar dengan ukuran lebih kecil

nama fail untuk format ini ialah .JPG atau .JPEG

Format fail JPEG mampu menyimpan gambar dengan jumlah warna yang sangat banyak (24 bit warna)

Format ini sesuai digunakan untuk imej yang diimbas dan ingin digunakan pada WWW.

Kegunaan utama fail berformat JPEG ini adalah untuk menyimpan fail bagi gambar sebenar. Ini adalah kerana JPEG mampu mengendalikan imej-imej yang mempunyai kedalaman warna yang tinggi (sehingga 16.7 juta warna) tetapi dalam masa yang sama ianya tidak memerlukan ruang storan yang terlalu besar.

iii.

iii. Tagged I mage F il e F ormat (*.tiff) (*.tiff)

TIFF telah dibangunkan oleh Aldus Corporation pada tahun 1986 dan ianya khas digunakan bagi tujuan menyimpan fail imej yang dihasilkan oleh peranti-peranti seperti pengimbas imej ( scanner ), frame grabber ataupun perisian-perisian grafik. Merupakan antara piawaian atau format fail grafik yang serbaguna dan diterima dengan meluas bagi tujuan-tujuan mengubahsuai bagi imej-imej warna, hitam putih dan sebagainya.

iv.

iv. Graphic I nterchange F ormat (*.gif) (*.gif)

Format GIF biasanya menggunakan kaedah pemadatan algoritma dan ianya merupakan salah satu cara yang paling mudah dan berkesan bagi tujuan memadatkan sesuatu data dalam sistem komputer.

Piawaian jenis ini telah dibangunkan pada tahun 1987 oleh CompuServe iaitu salah sebuah syarikat yang memberi perkhidmatan papan bulletin (bulletin board ) yang terkemuka.

(11)

ASAS

Format penyimpanan fail grafik secara GIF sering digunakan untuk menyimpan grafik asas seperti ikon, butang, garisan atau imej-imej yang berbentuk kartun. Fail yang menggunakan format GIF menggunakan format grafik 8 bit yang mana ini bermakna ia mampu memaparkan imej sehingga 256 warna yang berbeza. Ini membolehkan satu fail yang kecil dihasilkan dan ini merupakan antara faktor kenapa imej berformat GIF sering digunakan bagi tujuan pindah terima memerusi talian internet.

Walaupun imej GIF agak kecil dan tidak memerlukan masa pemindahan terima yang tinggi namun ianya mempunyai satu kelemahan di mana ianya tidak boleh digunakan bagi grafik yang mempunyai lebih dari 256 warna.

Jenis

Jenis Fail Fail NamaNama JenisJenis Grafik Grafik Sambungan Sambungan Fail Fail

Bitmap Bitmap Raster bmp

Bitmap Portable Bitmap Raster .pbm, .pgm, .ppm, .pnm DIB Device Independent Bitmap Raster .dib

GIF Graphic Interchange Format Raster .gif

JPEG Joint Photographic Experts Group Raster .jpg, .jpeg, .jpe TIF Tag Image File Format Raster .tif, .tiff PNG Portable Network Graphic Raster .png

PSD Photoshop Raster .psd, pdd

EPS Encapsulated PostScript Vektor .eps WMF Windows Metafile Format Vektor .wmf AI Adobe Ilustrator File Vektor .ai

CDR CorelDraw File Vektor .cdr

CGM Computer Graphic Metafile Vektor .cgm DXF, DWG AutoCAD File Vektor .dxf, .dwg

FH FreeHand File Vektor .fh

PIC, PICT Macintosh PICT (apple) Raster/Vektor .pic, .pct, .pict

SWF ShockWave Flash Vektor .swf

SVG Scaleable Vector Graphic Vektor .svg Jadual 4: Jenis dan sambungan fail Jadual 4: Jenis dan sambungan fail

(12)

ASAS

Format : *.jpeg Format : *.bmp

Bit : 24 Bit : 24

Resolusi: 800 x 640 Resolusi : 800 x 640 Saiz Fail: 110kb Saiz Fail: 1.46mb

Format : *.tiff Format : *.gif

Bit : 24 Bit : 24

Resolusi : 800 x 640 Resolusi : 800 x 640 Saiz Fail: 1.49mb Saiz Fail: 248kb

Jadual 5 Jadual 5

(13)

ASAS

2.2.3

2.2.3 Perbandingan Kualiti Dan Saiz ImejPerbandingan Kualiti Dan Saiz Imej

Imej Asal Bitdepth : 24 Resolusi: 800 x 640

Saiz Fail: 110kb Imej resolusi

Imej resolusi DikurangkaDikurangkan kepada 20%n kepada 20% Format : *.bmp

Resolusi : 160x128

Bitdepth : 16 Bitdepth : 24 Bitdepth : 32 Saiz Fail: 40kb Saiz Fail: 60kb Saiz Fail:80kb

Imej resolusi

Imej resolusi DikurangkaDikurangkan kepada 50%n kepada 50% Resolusi : 400x320

Format : *.bmp

Bitdepth : 16 Bitdepth : 24 Bitdepth : 32 Saiz Fail: 250kb Saiz Fail: 375kb Saiz Fail:504kb

Imej resolusi dinaikkan 150% Imej resolusi dinaikkan 150%

Resolusi:1200x960 Format : *.bmp

Bitdepth : 16 Bitdepth : 24 Bitdepth : 32 Saiz Fail: 2.19mb Saiz Fail: 3.29mb Saiz Fail:4.39mb

Imej resolusi dinaikkan 200% Imej resolusi dinaikkan 200%

Resolusi:1600x1280 Format : *.bmp

Imej resolu

Imej resolusi dinasi dinaikkan ikkan 400%400% Resolusi:3200x2560

Format : *.bmp

(14)

ASAS

2.2.4

2.2.4 Perhubungan Saiz AudioPerhubungan Saiz Audio i.

i. Saluran (Mono dan Stereo)Saluran (Mono dan Stereo)

Rakaman mono bermaksud setiap sample (contoh) yang dirakam melalui satu saluran (channel) sahaja dan saiz fail audio yang dihasilkan adalah kecil kerana kadar percontohan(sampling rate) adalah rendah. Sebagai contoh, suara latar sepanjang satu minit yang dirakam pada kadar percontohan 11kHz mono akan menghasilkan fail audio bersaiz 661kb sahaja.

Rakaman stereo pula ialah rakaman yang dibuat melalui kedua-dua saluran(channels) yang terdapat pada kad suara. Saiznya adalah sekali ganda saiz rakaman mono kerana rakaman stereo dicontohkan(sampling) pada 65,536 bahagian dan diwakili oleh 2 bytes, 1bytes bagi setiap saluran. Walaupun kualiti suara yang dihasilkan adalah lebih baik daripada rakaman mono tetapi kekurangannya adalah pada failnya yang bersaiz jauh lebih besar. Sebagai contoh, rakaman berkualiti CD sepanjang 1 minit akan menghasilkan fail yang bersaiz 10.5 MB.

ii.

ii. Kadar Percontohan - Sampling (8 dan 16 bit)Kadar Percontohan - Sampling (8 dan 16 bit)

Kadar Sampel merujuk kepada berapa kali ataupun kekerapan sampel bagi sesuatu audio tersebut diambil. Semakin tinggi kadar sampel, semakin banyak maklumat sampel yang diambil maka biasanya semakin tinggilah kualiti digital audio tersebut. Seperti frekuensi, kadar sampel juga diukur dalam unit Hertz. Tiga nilai kadar sampel yang biasa digunakan bagi sesebuah rakaman audio ialah 11.025 kHz, 22.05 kHz dan 44.1 kHz. Sebagai contoh, kadar percontohan 44.1 kHz bermaksud bunyi tersebut dipercontohkan (sampled) 44,100 kali setiap saat. Ini bermaksud panjang gelombang yang dijanakan ialah setinggi 44,100 kali bagi setiap saat.

Kebiasannya kadar percontohan 11.025 kHz sudah mencukupi untuk rakaman suara dan 22.025 kHz pula memadai untuk rakaman muzik yang berkualiti. Kadar percontohan yang lebih tinggi akan menghasilkan kualiti rakaman yang lebih baik. Untuk rakaman muzik berkualiti CD, kadar percontohan 44.1 kHz adalah diperlukan.

Walaubagaimanapun, rakaman berkualiti CD tidak diperlukan untuk projek multimedia kerana saiznya yang besar akan melambatkan prosesmuat naik. Bunyi boleh ditukar kebentuk digital dalam dua cara iaitu melalui contoh ( samples) 8-bit atau 16-bit. Apabila bunyi analog didigitalkan melalui contoh ( samples) 8-bit, gelombang analog dibahagikan

(15)

ASAS

kepada 256 bahagian (28) per saat, 256 bahagian tersebut menjadikan satu bait maklumat (information) atau 8-bit, sebab itu ianya dikenali sebagai rakaman 8-bit.

Bunyi biasanya dipercontohkan semula(resampled) dari 16-bit ke 8-bit untuk menjimat ruang storan. Kebiasannya, bunyi 8-bit adalahlossy, bermaksud maklumat (data) hilang apabila berlaku penterjemahan daripadabit depth yang lebih tinggi, yang akan menghasilkan kualiti bunyi yang kurang baik. Percontohan(sampling) 8-bit adalah lebih bising(noisier) daripada percontohan 16-bit dan bagi mendapatkan kualiti yang lebih baik, frekuensi perlu direndahkan daripada 22.5 kHz kepada 11.25 kHz dan gunakan contoh(sample) 16-bit. Jika bunyi 8-bit digunakan, percontohan (sampled) pada 22.5 kHz diperlukan.

iii.

iii. Kedalaman Bit (Bit-depth)Kedalaman Bit (Bit-depth)

Kedalaman Bit ataupun Bit-depth juga dikatakan sebagai saiz sampel yang mewakili jumlah banyaknya informasi yang disimpan mengenai sesuatu sampel tersebut. Ia juga boleh dikatakan bilangan bit yang digunakan untuk menyimpan maklumat data tersebut.

Dua jenisbit-depth yang biasa digunakan ialah 8 bit dan 16 bit.

Kualiti data 16 bit adalah lebih baik berbanding 8 bit kerana semakin tinggi saiz sampel maka lebih banyak maklumat atau informasi yang disimpan.Jenisbit-depth yang dipilih mestilah bersesuaian dengan kad audio(sound card) yang digunakan iaitu samada kad audio 16 bit atau 8 bit.

Semakin tinggibit-depth yang digunakan, maka ia akan menggunakan ruang storan yang lebih besar (1 bait bagi sampel 8 bit). Ini bermakna jika rakaman audio dibuat selama 10 saat dengan menggunakan kadar sampel 44.1 kHz dan bit-depth 16 bit serta dirakamkan secara stereo akan menggunakan ruang storan sekitar 2 MB.

(16)

ASAS

iv.

iv. Perbandingan Saiz Fail Untuk Kadar Percontohan (Sampling Rate) / Perbandingan Saiz Fail Untuk Kadar Percontohan (Sampling Rate) / ModMod Rakaman Yang Berbeza

Rakaman Yang Berbeza Kadar Kadar Percontohan Percontohan 16-bit 16-bit Stereo Stereo 16-bit 16-bit Mono Mono 8-bit 8-bit Stereo Stereo 8-bit 8-bit Mono Mono 44.1 kHz dengan mampatan format WAV 3.15MB 1.57MB 1.57MB 812KB 22.5 kHz dengan mampatan format WAV 1.58MB 812KB 812KB 412KB 11.251 kHz dengan mampatan format WAV 818KB 412KB 412KB 376KB 44.1 kHz format WAV 12.5MB 6.29MB 6.29MB 3.14MB 22.5 kHz format WAV 6.29MB 3.14MB 3.14MB 1.57MB 11.25 kHz format WAV 3.14MB 1.57MB 1.57MB 805KB

Jadual 6: Kadar Percontohan Saiz Fail Jadual 6: Kadar Percontohan Saiz Fail 2.2.5

2.2.5 Perbandingan Saiz Fail dan Kualiti Perbandingan Saiz Fail dan Kualiti AudioAudio i.

i. Fail Wave (Fail Wave (Waveform Audio F il e)

Fail wave, singkatan untukWaveform Audio File adalah format standard bagi fail audio digital yang digunakan oleh Microsoft yang mempunyai extension * .wav hujungnya.

Fail format ini pada asasnya fail untuk sistemWindows walaupun terdapat beberapa model komputer sistem Macintosh yang berupaya memainbalik failwav. Fail wav menyokong beberapa jenis skim mampatan (compression schemes) bagi mengecilkan saiznya, bagaimanapun fail yang dimampatkan perlu di nyahmampatkansebelum dapat digunakan.

Fail yang dimampatkan adalah baik untuk tujuan storan tetapi akan mengambil masa yang agak panjang untuk proses. Format wav juga boleh dirakamkan pada kadar percontohan ( sampling rate) 8-bit atau 16-bit dalam mod mono ataupun stereo.

ii.

ii. Fail MIDI (Fail MIDI ( Musical Instrument Digital Interface)

MIDI bermaksud Musical Instrument Digital Interface. Ianya adalah protokol standard yang digunakan untuk membolehkan alat muzik berkomunikasi dengan sistem komputer. Ini bermakna, papan kekunci elektronik, gitar dan lain-lain peranti MIDI boleh disambungkan ke synthesizer yang bersambung ke komputer.

Muzik boleh digubah dan kemudiannya diterjemahkan kebentuk digital melalui synthesizer . Bagaimanapun, data MIDI bukanlah berbentuk digital tetapi merupakan perwakilan alat muzik dalam bentuk perangkaan(numerical representation of musical instrument).

(17)

ASAS

Fail MIDI adalah lebih mampat berbanding dengan fail audio digital dan saiz sesuatu fail MIDI tidak menentukan kualiti mainbalik fail tersebut(independent of playback quality). Secara amnya, fail MIDI adalah 200 hingga 1,000 kali lebih kecil berbanding fail audio digital berkualiti CD, oleh yang demikian, fail MIDI tidak menggunakan sumber RAM, ruang HDD dan CPU yang banyak.

iii.

iii. MP3 (MP3 ( MPEG Level 3)

Format audio MP3 adalah merupakan format audio terkini dan mempunyai ciri-ciri canggih yang menggunakan algorithma mampatanlossy yang menyahkan maklumat (data) yang tidak dapat didengari oleh telinga manusia.

Format MP3 juga kenali sebagai MPEG3(Motion Pictures Experts Group) – perkongsian dengan format yang digunakan di dalam industri video. Melalui format

ini, audio digital yang berkualiti CD boleh dimampatkan dengan faktor 12.1 tanpa mengalami kehilangan yang jelas dari segi kualitinya.

Sebagai contoh, trek yang menggunakan ruang sebanyak 40MB dalam CD audio boleh dimampatkan sehingga 5MB atau kurang tanpa menjejaskan kualiti audionya. Format MP3 sesuai digunakan dalam aplikasi multimedia kerana mampatan yang tinggi membolehkan saiz fail dikecilkan dan seterusnya menjimatkan ruang storan.

Format

Format Tempoh Tempoh masa masa Saiz Saiz Bit Bit -rate-rate *.mp3

3.13 minit

6.16mb 256kbps

*.wave 32.4mb 1411kbps

*.wma 12.7mb 320kbps

Jadual 7: Format dan Saiz Jadual 7: Format dan Saiz AudioAudio

(18)

ASAS

2.2.6

2.2.6 Penukaran Saiz DataPenukaran Saiz Data

Unit Ukuran Unit Ukuran

Bit 0 atau 1

1 Bait 8 Bit

1 Kilobait 2 bait atau 1024 bait 1Megabait 2 bait atau 1024 Kilobait 1 Gigabait 2 bait atau 1024 Megabait 1 Terabait 240 bait atau 1024 Gigabait 1 Petabait 250_{bait atau 1024 Terabait}

1 Zetabait 260_{bait atau 1024 Petabait}

1 Yottabait 270 bait atau 1024 Jadual 8: Penukaran Saiz Data Jadual 8: Penukaran Saiz Data Contoh Pengiraan bagi audio

Contoh Pengiraan bagi audio

Kadar Persampelan x sample saiz x masa x saluran (mono atau stereo) Kadar Persampelan x sample saiz x masa x saluran (mono atau stereo)

44100hzx 16 bits x 180saat x 2 = 254016000 bits

= 254016000 / 8 bait (ditukarkan kepada bait) = 31752000 / 1024 kb (ditukatkan kepada kilobait) = 31007.8125 / 1024 mb (ditukarkan kepada megabait) = 30.28 mb

2

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 22 1024 215 256 128 64 32 16 8 4 2 1