i
EFEKTIVITAS MODEL PEMBELAJARAN
PROBLEM BASED
LEARNING
PADA MATA PELAJARAN JARINGAN DASAR KELAS X
PROGRAM KEAHLIAN TEKNIK KOMPUTER JARINGAN SMK
MA ARIF 1 WATES
SKRIPSI
Diajukan kepada Fakultas Teknik
Universitas Negeri Yogyakarta
untuk Memenuhi Sebagian Persyaratan
guna Memperoleh Gelar Sarjana Pendidikan
Oleh:
Inggrid Dwi Astuti
NIM. 10518241029
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN TEKNIK MEKATRONIKA
FAKULTAS TEKNIK
v
Jangan takut melangkah, karena jarak 1000 mil dimulai dari satu langkah
Orang yang malas bukanlah orang yang tidak mau berbuat sesuatu, melainkan
orang yang tidak ingin berbuat sesuatu
(Khalil Gibran)
Hiduplah seolah kau akan mati besok. Belajarlah seolah kau akan hidup
selamanya
v
i
Dengan rasa syukur kepada Allah SWT karya ini penulis persembahkan
kepada :
Ayahanda Djuremi dan Ibunda Tri Utami yang tercinta. Terimakasih atas doa,
dukungan, bimbingan dan semuanya yang telah Ayah dan Ibu berikan dengan
ikhlas.
Alm. Kakakku tersayang Aris Prabowo yang dulu selalu mendukung,
membimbing dan menjagaku.
Adikku tersayang Ari Pratiwi yang selalu memberikan doa dan semangat
padaku.
Ilham Warna Putrawan yang selalu menemani, membimbing dan memberikan
semangat padaku.
Helna Satriawati, Restiana Setyowati, dan Vita Kristiani terimakasih telah
berbagi cerita, canda tawa dan kebersamaan kalian.
Teman-teman seperjuangan Mekatronika E 2010 yang banyak membantu,
terimakasih atas kebersamaan dan keceriaan yang kalian berikan
v
i i
! " #$ % &' ( BASED
LEARNING
! !) ! *) + ! ! , ! )!
- . /
01 234 5677
r
89:w
8;8stut
<5 =4>?@>ABC>?BDEF GHI EJ K
u
LMN6
p
26 2 1 8O8N6 868 98P N6cang untuk: (1) mengetahui efektivitas
penggunaan model pembelajaran
Problem Based Learning
pada mata pelajaran
jaringan dasar dibandingkan dengan metode pembelajaran konvensional, (2)
mengetahui perbedaan peningkatan hasil belajar pada aspek kognitif antara
penggunaan model pembelajaran
Problem Based Learning
dengan metode
pembelajaran konvensional, (3) mengetahui perbedaan hasil belajar pada aspek
psikomotorik penggunaan model pembelajaran
Problem Based Learning
dengan
metode pembelajaran konvensional.
Penelitian ini merupakan penelitian dengan pendekatan
Quasi-Experiment
. Subyek penelitian adalah semua siswa kelas X Program Keahlian
Teknik Komputer Jaringan SMK Ma arif 1 Wates sebanyak 53 siswa dengan
membagi dua kelompok sebagai kelompok kontrol dan kelompok eksperimen.
Desain penelitian menggunakan
non-equivalent control group design.
Pengumpulan data menggunakan instrumen tes dan instrumen non tes. Analisis
data dilakukan dengan menggunakan analisis deskriptif dan parametrik.
Hasil penelitian menunjukkan bahwa: (1) penggunaan model
pembelajaran
Problem Based Learning
lebih efektif dibandingkan dengan
penggunaan metode pembelajaran konvensional, efektivitas tersebut dapat
dilihat pada skor
gain
kelas eksperimen sebesar 0,80 termasuk dalam kategori
tinggi sedangkan pada kelas kontrol memiliki skor
gain
sebesar 0,64 termasuk
dalam kategori sedang, (2) terdapat perbedaan yang signifikan antara
peningkatan hasil belajar pada aspek kognitif siswa yang menggunakan model
pembelajaran
Problem Based Learning
dengan metode pembelajaran
konvensional, (3) terdapat perbedaan yang signifikan antara hasil belajar pada
aspek psikomotorik siswa yang menggunakan model pembelajaran
Problem
Based Learning
dengan metode pembelajaran konvensional.
Kata kunci: kognitif siswa, model pembelajaran,
Problem Based Learning
,
v
ii i
Y
u
Z[ \]u
^u
_ ^`ab c[ _ bd eff b a gh i b db\ j` _^ bd _bak bd cbl ^ b _ml[ b no] b p`lmf[\ cbpb d k`l ]`f`\ b[^ bl imqb\ e^ a[ _ g ^ _[p\ [ cbf b k _ blq^ b ml dm^ k`k`lm a[ \` jbqb[ bl p` _\ ] b_ bd bl ml dm^ k`l cbpb d^ bl q`fb_ g b _Z bl b Y`l c[ c[ ^ bl c`lqbl Zm cmf rE
s`^ d[t[ db\ uv c`f Y` kj`f bZ b_ bl w xy z{|} ~| | x Y bcb u bdb Y`f bZ b _ bl b_[lqbl b\ b _ `f b\ Y _vq_b k ` b af [ bl i`^ l[^ v kpm d` _ b_[lqbl g k^ubb_[shbd`\cbpb d c[\m\ ml\ `\ m b[c`lqbl ab _bpblimqb\ e^a[ _ g ^ _[p\ [ [l[ cbpb d c[\`f`\ b[^ bl d[cb^ f`pb\ cb _[ jbl dmbl cbl ^` _Zb\ b kb c`lqbl p[ a b^ f b[l Y`l mf[\ k`l]bkpb [^ bl mbpbl d`_[k b ^ b\[ a ^`pbcb
_ g b k\mf bc[ uY c ui \`f b^m v \`l Y`k j[ kj[ lq i eg ] blq d`fba jbl] b^ k`k j`_[^ bl b_ b abl cbl j[ kj[lqbl \`f b kb p`l]m\mlbl imqb\ e^ a[_ g^ _[p\[
g[q[ d Y _ b\` d[]v gv k \`f b^ m qm _m kbdb p`f bZ b _ bl Z b_[lqbl cb\ b _ Y _vq_ b k ` b af[ bl i`^l[^ v kpm d` _ b_[lqbl `f b\ gu u bb_[s
hbd`\ ] blq d`f b a k` kj` _[ ^ bl^`\` kpbd blcblj[ kj[lqbl\ `f b kbp`l`f[ d[ bl
`l] mc[ ` _dbl dv uv k cbl e_[ bc[ ` ablc_b o mq_b ab ui \ `f b^m tbf[cbdv _[l \d_mk`lp`l`f[ d [ bl
x
¡ ¢ £
¤¥ ¦ §¦ ¨©¥ªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ª
i
HALAMAN PERSETUJUAN
ª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªii
HALAMAN PERNYATAAN
ª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªiii
HALAMAN PENGESAHAN
ª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªiv
HALAMAN MOTO
ª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªªv
HALAMAN PERSEMBAHAN
ª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªvi
ABSTRAK
ªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªªvii
KATA PENGANTAR
ª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªªviii
DAFTAR ISI
ª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªx
DAFTAR GAMBAR
ªª ªªªªªªª ªªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªªª ªªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªªª ªªªª ªª ªªxii
DAFTAR TABEL
ª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªxiii
DAFTAR LAMPIRAN
ªª ªªªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªªª ªª ªª ªªªª ªªxv
BAB I PENDAHULUAN
ªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª1
« ªL
¬ ®¯¡ ° £± ² ³ ¡ ´ª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ª µ ®ª¶· ¯£¬¸¹¸ ° ³ ¸ ² ³ ¡ ´ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªªª º » ª ® ¬ ³ £ ² ³ ¡ ´ª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ª ¼ ½ª¾¿¢¿³ £² ³ ¡ ´ ª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª À Á ª ¿ÿ £Ä ¯£¯¡¸ ¬¸ £ ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª À Ū² £¹ ¬Ä ¯£¯¡ ¸ ¬¸ £ ªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ÆBAB II KAJIAN PUSTAKA
ªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª8
« ª Ç Ã¸ £Â¯È ¸ ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªª É µªÄ ¯¢Ê¯¡ à £Ë ¸£± £½ ³ ª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª É Ìª²È· ¯¡Ä ¯¢Ê¯¡ à £ÍÎÏ ÐÑÒÓ ÔÕ ÖÒ×ØÒÕ ÎÙÚÙ Û ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª µµ ܪ²¯·¸ Ä ¯¢Ê¯¡ à £ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª µ¼ ºªÁ¹ ¯°¬¸Ý¸ ¬ ³ Ä ¯¢Ê¯¡ à £ª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª µÆ ¼ª ³¸¡®¯¡ à ª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª µÞ ÀªÄ ¯£¸¡ ¸ £ ³¸¡ ®¯¡ à ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ª ÌÌ ®ª ³¸¡Ä ¯£¯¡ ¸ ¬¸ £ß £± ¾¯¡ ¯Ý £ ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ª ÌÜ » ª Ç ¯ £± ° ĸ °¸ ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªª ̺ ½ª ¸à È ¬¯³¸³ Ä ¯£ ¯¡¸¬¸ £ªªªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ̼BAB III METODE PENELITIAN
ª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªªªª ªªª ªª ªª ªª ªªª ªª ªª ªª ª27
xi
ã
.
äåt
æ çå è ån
éêu
pu
ëìn
ã ìt
ì...
íî ï ð ñòóôõ öêåòè åòå ë÷ô ÷ìòð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ððð íø øðñò óôõöêåòè åòåë÷ô ÷ìòðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð íø ùðúû÷ñòóôõ öêåòðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ððð ðð ðð ð
íí üðý ìë÷ç÷ôìó ïþóôåõòìëçìò ñòôåõòì ë ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð íÿ
G
ð åþò ÷þòìë÷ ó÷óã ìôì ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ðð í øðãåóþõ÷ ó÷ã ìôìð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðððð ððð ð í ùðúû÷èõìóìõìô ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ððð ðð ðð ð ø íðúû÷ ÷æôåó÷ó ðð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ð ø V ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ð3
ðãåóþõ÷ ó÷ã ìôìðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ððð ðð ðð í ðè åòéöû÷ìòèõìóìõìôòìë÷ó ÷óðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ÿ ðè åòéöû÷ìò÷æôåó ÷óðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ððð ð
è åê ì ìóìòìó ÷ëè åòå ë÷ô ÷ìò
ð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðððð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ð
ù
BAB VSIMPULAN DAN SARAN
ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ððð ðð ðð ðð ðð ððð ðð ðð ðð ððð66
xii
! " #
$ %& %' %( )% '*%+ ,-. /+%(01 %(2/+ 3414+- -- --- -- -- -- -- --- -- -- -- --- -- -- --- -- -- -- --- -- -- -- -- --- -- -- -- --- 56 )% '*%+ 5-7%+%840 '%7/(/& 494 %(-- --- -- -- -- --- -- -- -- -- --- -- -- -- --- -- -- --- -- -- -- --- -- -- -- -- 5: )% '*%+ ;-)+%341 $4<9 =0+ %'>+ /1?/ (<4@4& %4
A B CDCED
. /&%<
E
1<F/+ 4 '/(- --GG )% '*%+ G-)+%341 $4<9 =0+ %'>+ /1?/ (<4@4& %4A B CDCED. /&%< .=(9+=&-- -- -- -- --- G6 )% '*%+ H-)+%341 $ 4<9=0+ %'>+ /1?/ (<4@4& %4AIEDDCED. /&%<E
1<F/+ 4 '/ (-- - GJ )% '*%+ 6-)+%341 $4<9 =0+ %'>+ /1?/ (<4@4& %4AIEDDCED. /&%< .=(9+=&- -- -- -- --- HK )% '*%+ :-)+%341 $4<9 =0+ %'L1=+Gain
. /& %<E
1<F/+ 4 '/ (-- --- -- -- -- --- -- -- -- -- - H, )% '*%+ J-)+%341 $4<9 =0+ %'L1=+Gain
. /& %< .=(9+=&-- -- -- -- -- --- -- -- -- --- -- -- -- - H5 )% '*%+ M-)+%341 $4<9 =0+%'>+ /1?/ (<4@4& %47<41='= 9=+. /& %<E
1<F/+ 4 '/ (-- --- -- -- -- --- -- -- -- -- --- -- -- -- --- -- -- --- -- -- -- --- -- -- -- -- --- -- --- -- -- -- -- --- -- -- -- --- -- HG )% '*%+ ,K-)+%341 $4<9 =0+%'>+ /1?/ (<4@4& %47 <41='=9 =+. /& %<.=(9+=& -- -- H6 )% '*%+ ,,-)+%341 $4<9 =0+%'7/+*%(84 (0 %(N/+%9%L1=+
Gain
-- -- -- --- -- -- -- - 6; )% '*%+ ,5-)+%341 $4<9 =0+%'N/+%9%@4& %47 <41='= 9=+ 41./& %<E
1F/+4 '/ (8%(xiii
O P QRP S RPTUV
W XY XZ X[ \X]^Y_`\XaXbX [b^Z]^Y XcXdX[ e^[fX [g hi ` `` `` `` ``` `` `` `` `` ``` `` `` `` ``` ```` ``` ` _ j \X]^Yk`
K
lm lnK
lm lo[mpdq Z^[ \ ^mK
rf[lp lst lmuX`` ``` `` `` `` ``` `` `` `` `` ``` `` `` `` ``` `` v_ \X]^Yv`K
lm lnK
lm lo[ mpdqZ^[wh
xykl
z{|gml}r Z rp rdl}t lmu X`` ``` `` `` `` ``` `` `` `` `
vk \X]^Y
j`
K
dlp^dl X\l[f} Xp
K
^mq }XdX[`` `` `` `` `` ``` `` `` `` ``` `` `` `` `` ``` `` ``` `` `` `` `` ``` `` `
v~ \X]^Y`
K
dlp^dl XeXXg ^Z]^eXhqp ldtrXY` `` `` `` ``` `` `` `` `` ``` `` `` `` ``` ```` ``` `` `` `` v \X]^Y~`\X] ^Ylmpdl]qm lXp XN
rdZ XY`` `` `` ``` `` `` `` ``` `` `` `` `` ``` `` ``` `` `` `` `` ``` `` `` v\X]^Y
7. Tabel Skor Gain ...
40
Tabel 8. Data Statistik Deskriptif
r
xt
xKelas Eksperimen...
st
43
Tabel 9. Distribusi Frekuensi Nilai
r
xt
xKelas Eksperimen ...
st
44
Tabel 10. Distribusi Kategori Nilai
r
xt
xKelas Eksperimen ...
st
44
Tabel 11. Data Statistik Deskriptif
r
xt
xKelas Kontrol ...
st
45
Tabel 12. Distribusi Frekuensi Nilai
r
xt
xKelas Kontrol...
st
46
Tabel 13. Distribusi Kategori Nilai
r
xt
xKelas Kontrol...
st
46
Tabel 14. Data Statistik Deskriptif
ostt
Kelas Eksperimen...
xst
47
Tabel 15. Distribusi Frekuensi Nilai
ostt
Kelas Eksperimen ...
xst
47
Tabel 16. Distribusi Kategori Nilai
ostt
Kelas Eksperimen...
xst
48
Tabel 17. Data Statistik Deskriptif
ostt
Kelas Kontrol...
xst
49
Tabel 18. Distribusi Frekuensi Nilai
ostt
st
Kelas Kontrol ...
x49
Tabel 19. Distribusi Kategori Nilai
ostt
Kelas Kontrol ...
xst
50
Tabel 20. Skor
zKelompok Eksperimen ...
51
Tabel 21. Skor
zKelompok Kontrol...
52
Tabel 22. Data Statistik Deskriptif Psikomotorik Kelas Eksperimen...
53
Tabel 23. Distribusi Frekuensi Nilai Psikomotorik Kelas Eksperimen ...
53
Tabel 24. Distribusi Kategori Nilai Psikomotorik Kelas Eksperimen ...
54
xi
6. Distribusi Frekuensi Nilai Psikomotorik Kelas Kontrol...
55
Tabel 27. Distribusi Kategori Nilai Psikomotorik Kelas Kontrol ...
56
Tabel 28. Hasil Uji Normalitas Skor
...
57
Tabel 29. Hasil Uji Normalitas Psikomotor Siswa...
58
Tabel 30. Hasil Uji Homogenitas Skor
...
59
Tabel 31. Hasil Uji Homogenitas Psikomotor Siswa ...
59
Tabel 32. Hasil Uji-t Independen Skor
...
61
xv
H
L
¡¢ 1.
£¡ ¤¥¦...
72
L
¡¢ 2.
§¨ ¨K
© ¦ª« ¦ ©¢¡ ©...
74
L
¡¢ 3.
§¨ ¨K
© ¦K
¬¢¬...
88
L
¡¢ 4. K
¡¦¡-
« ¡¦¡I
¦¢¥ ©...
98
L
¡¢ 5. I
¦¢ ¥©¨© © ¡¡...
100
L
¡¢ 6. L
©¤ ¢K
©¢ ®£¡¦¯...
113
L
¡¢ 7.
°®¡ ±¬¤I
¦¢ ¥©...
123
L
¡¢ 8.
²N
¡ ¡£¡¦ ¯...
126
L
¡¢ 9. H
¦¡A
¡¦¡¦ ²©¦« ¢ ¡ ¡³...
130
L
¡¢ 10. H
¦¡°®¡¨ ¢ ¦´ ¢...
133
L
¡¢ 11. H
¦¡°®¡H
¡ ¬ ©¦¡¦...
135
L
¡¢ 12.
£¥ ¢K
©©¢ µ ¶ ¡· ¦¡...
137
L
¡¢ 13.
£¥ ¢¸¥«¡¹¤¦ ©¢v
¦ ¡...
140
L
¡¢ 14.
£¥ ¢¨ ©¢ ¡®¡ ...
141
1
º »º ¼½¾¿ À»ÁÂ໿
»Ä à ÅÆ ÅÇºÈ É ÅÊÅËÌ Í ÅÎ ÅÉÅÏ
Ð Ñ
r
ÒÓu
Ô ÑÕ Ö×ru y
×ØÙ Ú ××t
ÒØ Ò Ú ÛÜ ×ØÙ ÖÛr
Ô × ØÙsu
ØÙ Ü Ò ÝØÜ Þ ØÛÚ Ò× ×Ü ×Ô × ß Óur
ÒÓu
Ô ÑÕ àáâãä Ð Ñr
ÒÓu
ÔÕu
àá âã Ô ÛÖÒß Õ ÛØ ÛÓ× ØÓ× Øp
ÞÔ×p
ÒÓ Òå Ü ×Ø Ü ×y
× × Ø×ÔÒÚ ÒÚæ ÖÛr
ÖÛÜ × Ü ÛØÙ× Ø Óur
ÒÓu
Ôu
Õ Ú ÛÖÛÔ Ñ ÕØy
×y
×Ø Ù ÕÛØÒçÒÓÖÛr
×t
Ó×Øp
×Ü × ß×è×Ô × Øä é ÛØÛr
×p
× Ø Óur
ÒÓu
Ô ÑÕ àá âã ÕÛrup
× Ó× Øup
×y
×p
ÛÕ Ûr
ÒØt
×ßu
Øtu
Ó ÕÛØÒØÙÓ ×t
Ó×ØÕ
utu
Ü × Ø Óu
×Ô Òç×s p
ÛØÜ ÒÜ ÒÓ× Ø ×Ù ×r
Õ× Õpu
Õ ÛØêÛt
× ÓÙÛØÛr
×Ú Òp
ÛØÛrus y
×ØÙ Ú Ò×p
ÕÛØÙß ×Ü ×p
ÒÕ ×Ú×Ü Ûp
×Øäé ÛØÛ×
r
p
× Ø Óur
ÒÓu
Ô ÑÕ àá âã Õ×Ú Òß Ü ÒçÛÕÒu
ÖÛÖÛr
×p
× ÓÛØÜ ×Ô ×æ Ú ×Ô ×ß Ú ×tu
Øy
× Óur
×ØÙØy
× ÓÛp
ÛÕ× ß × Õ× Ø Ùuru
t
Ûß×Ü ×r
p p
ÛÔ × ÓÚ ×Ø ×× Ø Óur
ÒÓu
Ô ÑÕ àá âã Ú Ûp
Ûrt
Òy
×ØÙ Ü ÒÑ ØÙÓ×p
Ó× Ø ÞÔ Ûß ëu
Ô ÒÚçyo
ìàá âíî Ú ÛÔ×Óu
Ð Ûtu
× ï Õu
Õ é Ûr
Ú ×tu
× Ø ðuru
ñÛ
pu
ÖÔ ÒÓ ÝØÜ Þ ØÛÚ Ò× ìéðñÝî ÕÛØÙ×t
×Ó ×Ø Ùuru
ÖÛÔ ÑÕp
×ß ×Õ Õ Û ØÙÛØ ×Ò ÓÞ Õp
Ût
ÛØÚ Ò ÒØt
Òæ ÓÞ Õp
ÛÛØÚÒt
Ü ×Ú ×r
æp
ÛØÒÔ ×Ò×Øpr
ÞÚÛs
Ü ×Øp
ÛØÒÔ × Ò×Ø ß ×Ú ÒÔp
ÛÕÖÛÔ ×ò ×
r
×Ø ÖÛr
ÚÒè×t
Óu
× Øt
Òç×t
Òè Ü × Ø Óu
×ÔÒç×t
Òè ÕÛØò ×Ü ÒÓ× Ø Óur
ÒÓÔ ÑÕu
àá âãt
ÒÜ ×Ó Ô ÑÙ×s
Ú Ûß ÒØ ÙÙ×su
Ó×r
Ü ÒÕ ÛØÙÛrt
Òä é Ûr
Ú Þ ×Ô×Øt
Ûr
ÚÛÖut t
ÒÜ ×Ót
Ûr
Ô Ûp
×s
Ü ×r
Òp
ÛÔ ×t
Òß × Ø Ùuru u
Øtu
Ó ÕÛØÙu
Ö×ßp
ÞÔ ×p
ÒÓ ÒåÙuru
ìëÒØÜ Þ ØÛw
Ú æàá âíî äé ÛÔ ×
t
Òß × Ø Ùuru y
× ØÙ ÚÛÔ × Õ× ÒØÒ Ü ÒÔ × ÓÚ × Ø×Ó× Ø ÚÛß ×ru
ÚØy
× Ü ×p
×t
ÕÛØÙu
Ö×ßp
ÞÔ ×
p
ÒÓÒå Ùuru
×Ù×r
Ú Ûsu
×Òy
× ØÙ Ü Òß ×r
×p
Ó×Øp
×Ü × Óur
Ò Óu
Ô Ñ Õ àá âãä ó×Ôt
Ûr
ÚÛÖut
t
2
õö÷ø ù öúø
kuk
øn
ù øúøm
w
øktu
÷öûük
øt
ý þÿ úøöû ø û õutu
w
øtu
õÿrt
ø ûu
t
øu
ûp
øù øø ú
r
öu
úþ öu
ørus
ù ö úø ÷ø ûø øûùøúøþw
øtu
÷ÿÿp
øt
ûy
ø ÿþÿr
öût
ø õÿrup
øy
ø þÿúø ÷ø ûø øûp
ÿ úøt
öø ûur
öu
úþ õø üö üuru
÷ø úø ÷ øtu
ûy
øp
ÿ úøt
öø ûy
ø ûüù öøù ø ø ûù öøûùu
ûüÿr
ù øp
øt
õø ûy
ø ÿur
øû üøûy
øûü ù ö ø ÷ø øû úÿ üuru
÷ÿ úøu p
ÿ÷ÿrt
øp
ÿ úøt
öøû öþp
úÿþ ÿût
ø÷ öur
öu
úþö ø
y
øsu
þ ø ù øúøþ õú üûy
ø þÿ ûüøøt
ø û õøøw
p
ÿru
õ øø ûmin
set
üuru
÷ÿ úøþøp
ÿ úøt
ö øû þ ø ÷ö õÿúþt
ÿ øù öýr
÷ÿõøõp
úøp
ö ö üuru
õÿúu
þ õö÷øù ö
u
õø ø ûy
øù øúøþw
øtu
ør
ö ÿ úø ÷ øûø øûur
öu
úþt
ÿr
ÿ÷ø ût
ÿr
úøú ù öø ÷ø øû ør
ÿ ûøu
ûtu
þÿ ûüu
õøp
úøp
ö öüuru t
öù øuup
ùÿûüø ûp
ÿú øt
ö øûù ø úøþ
w
øtu
÷öû ü øt
øú ÷ÿrup
ø ÷ÿp
ÿrt
öy
ø ûü ù öut
ö ùøúøþ þ ý ù ør
öt
øøp
øûp
ÿ úøt
öø û þÿ ûu
û ø û õ øw
øu
øú ö øs
üuru
öût
ör
ÿ ûù ø ý ø úö ûö÷ÿ øú øû ùÿ ûüø û ø÷ö ú
post t
ÿst
üur
u
öût
öy
ø ûü øûy
øp
öûýp
ÿ úøt
öø ût
ÿr
ø ö þÿ ùÿt
ùøûpr
øt
ÿ ÿp
ÿ ûöûü øt
ø û ø÷öúpost t
ÿst
øûy
ø ýp
öû ÿúøt
ö øût
ÿ
r
÷ÿ õut
þÿ û øù ö ø û üuru
ø ûy
ø ÷ÿ ÿù ør t
øu t
ÿ ût
ø ûüur
öu
úþ ý õø ö÷ÿ õÿ úþ
pr
ÿt
ÿst
þ øupu
ûpost t
ÿst s
ÿõøõõø ûy
ø þ øÿt
r
öù ö ú øt y
øûüt
öùø ÷øþp
øö ÿüuru
ùÿûüø û õøö ø÷öút
ÿr
÷ÿ õut t
ÿr
ü ú ûür
ÿ ûù ø ør
ÿ ûøù ø úøþöþp
úÿþÿ ût
ø÷ öur
öu
úþy
ø ûüut
øþ ø øù ø úø þÿto
ùÿ ù ø ûpr
øt
ÿ ÿú øs p
øør
üuru
ÿ úø
t
öø ûy
øû ü õÿru
øúö øs t
ÿ ûtu
ø øû þ ÿûü ø÷öú øû üuru y
øûü õÿru
ø úö øs t
ö ûüüö ù ø úøþþ ÿt
ùÿ ù ø ûpr
øt
ÿ ÿ úø÷ÿ û
urut
ÿr
øtur
ø û ÿût
ÿr
ö ÿ ûù öù ö ø û ù øû ÿ õu
ù øy
ø øû þor
t
øu
û ÿ ût
t
ø ûü ÿr
øûü ø ù ø ÷ør
ù ø ûstrutur ur
öu
úþ ýr
öu
úþ ù ö ÿþ õø ûü ø û ùÿ ûüøûp
ÿ ûy
ÿþpur
û øø ûp
úøp
ö öp
ÿþ õÿ úø ør
øûy
ø ûü õÿrpu
÷ øt
p
3
pr
" # $#% & $
m
' $() *)r
)n y
)n
+t
$rpu
#)t p
) ,) +uru
m
$'m
u
)t
# -# .)m
$n
*) ,-kur
)n
+)
kt
-/ ,) ()m
pr
" # $s p
$m
' $() *)r
)n
% 0)r
) 1 $2+) * )r
# $p
$rt
- -2 -y
) 2+p
$r
(3 , -3') 4 " ($4 +uru
# $-5-2 + ,$2+)2p
$+) 2r
t
-) 26
ur
-6
u
(31 6)r
$2) ,- ,) ()1 6ur
-6
u
(31 789: ($' -4 1 $2+ut
)1 )6) 2pr
"#$s p
$1 ' $() *))2r
,)-;) ,)r
4) # -(p
$1' $() *)r
)2 ,) 2 1 $2 *) ,-6) 2 # -# .) # $') +) -pu
# )t p
$1 ' $() *)r
)2% 0)r
) 1 $2+) *)r
+uru pu
2 ,)p
)t
,-6$1') 2+6) 2#$su
) - ,$2+)2 6$) ,) )2 6$() #%<3
r
-6u
(31 789: 1 $2u
2tut
+uru
($' -4 6r
$ )t
-/ ,)2 -2ov
)t
- / ,) ()1p
$()6#)2) )2
pr
" # $s p
$1 ' $() *)r
)2% = ) ( -2 - # $*) () 2 ,$2 +)2 & $r
) 2)2 +uru
,) () 1pr
" # $
s p
$1' $() *)) 2r
y
)62- 1 $2 $2tu
6) 2str
)t
$+ -p
$1' $() *)r
)2y
)2 + )6) 2 1 $2 $2tu
6)2 )r
) 4p
$ 1'$() *)r
) 2y
)2 + ,-()6u
6)2 # -#.) % < $t
$p
)t
) 2 +uru
1 $1-(-41" ,$(
p
$1 ' $() *)r
)2 # $su
) - ,$2+ )2 1 )t
$r
-y
)2 +r
$($v
) 2 1 $1p
$2+)ru
4- ,)y
)t
)
r
-6 ,)2 6$)6t
-/)2 #-#w
)u
2tu
6 ' $() *)r
% > $2+ut
) 1)6)2 # -#.) # $')+) - #)pu
t
p
$1' $() *)
r
)2 )6) 2 1 $2 + 4)# - (6)2pr
"#$s p
$1'$() *)r
) 2y
) 2+t
-,)61 $1'" #) 26)2 6)r
$2) # -#.) ,-?2u
tut u
2t
u
6 ($' -4 )6t
-/#$4-2++) )6)2 1$2+ 4)# - (6)2 # -#. )u
2tu
6pr
" ,
u
6t
-/@ 6
r
$)
t
-/,)2-2ov
)t
-/%A$6" () 4 > $2 $2 +) 4 <$*3
ru
)2 BA><C >) )r
-/ 9 D)t
$s
1 $)6)2rup
#) () 4 # )tu
A>< ,- <3 (" 2 &
r
" +o y
)2+ 1 $2+ -1($1$2p
t
)#- <3r
-6u
(31 789: B<E F" + *)@ 789:C% G$r
,) #)r
6)2 4)#-(p
$2+ )1)t
) 2y
)2+t
$() 4,- ()6u
6)2p
) ,)# -#.) 6$()s X
&r
" +r
)1 <$) 4(-)n
H$kn
-6 <" 1put
$r
F)5-2+) 2 ,- A>< > ))5-/ 9 D)?$#y
)62 - ;$1 '$() *)5) 2# -# .) I$2 ,$5
u
2+ 1$1 ' " #) 26)2 ,)2 # -#.) ?$5( -4)? 6u
5)2+ )6?-/ 6)5$2) +u
5u
4) 2y
) I$5) 1) 4u
2?u
6 1$2 *$() #6) 2 1)?$5- ;$1 ' $() *)5) 2% Ju
5u
6u
5) 2+ 65$)?-/ ,) ()1;$2++2) )2u
1" ,$( ;$1 ' $() *)5) 26)5$2 )1) # -4' $5# - /)?6" 2v
$2#-"2) (%4
OPQR STUVWXY Z[UY Z SV Z[Y Z
p
V Zy
Vm
purn
YYn p
\ ]Yp
TUT ^p
VXV ]Y _Ym
r
Yn p
Y `Tam
V
n
_Y STp
Vm
XV ]Y_YYr
n
Ykt
Tam
Vn
bY ^T c dV WXV ]Y _Y ^Y Z `T `eY Y UfTa WVZbY ^T SY gYf ST ]Y Uu
UY Z SV Z[Y Z WV ZV ^Y gUY Z W\ SV ] gVWXV ]Y _Y ^Y Z Y Z[y
STfYw
Y ^UY Z gY SY Uu
^T Uu
]h W OPQRy
YTfu
SVZ[ Y Z gV WXV ]Y _Y ^Y Z gVZSVUY fY Z `Y T Z` c dV ^XYTUY Z W\ SV ] gV WXV ]Y_Y ^Y Z STiY ^Y gUYZ SYgY f WVZ[YfY `T ^Y `YUVX\ `Y ZY Z `T `eY `ViT Z[[Y `T`eY SY gYffu
^u
fY UfTaSY ]Y Wg^\ `V`gV WXV ]Y _Y ^Y ZcdV Z[[
u
ZY Y Z W V STY WV WV[Y Z[ gV ^Y ZY Z gV ZfT Z[ SY ]Y W g ^\ `V ` gV WXV ]Y _Y ^Y Z c j V[u
ZY Y Z WVST Y gV WXV ]Y_Y ^Y Z WV Zu
^u
fA
zhar Arsyad (2011)
yakni membantu siswa meningkatkan pemahaman, menyajikan informasi dengan
menarik, memudahkan penafsiran informasi, dan memadatkan informasi. Hal ini
menjadi salah satu alasan peneliti menggunakan media pembelajaran berupa
media simulasi yaitu
k lmket
nr
lm.
er
Penggunaan media pembelajaran yang tepat
diharapkan dapat meningkatkan pemahaman siswa dalam menerima informasi.
Berdasarkan uraian di atas, peneliti melakukan penelitian yang berjudul
Efektivitas Model Pembelajaran
kroblem
olse
pL
qlr
n
stuPada Mata Pelajaran
Jaringan Dasar Kelas X Program Keahlian Teknik Komputer Jaringan SMK Ma arif
1 Wates .
vw xy z {| }~ } }
Berdasarkan latar belakang masalah di atas, maka dapat diidentifikasi
beberapa masalah sebagai berikut.
1. Kurangnya kepemahaman guru terhadap pelaksanaan kurikulum 2013.
2. Guru terbiasa dengan cara mengajar konvensional, yaitu pembelajaran yang
5
cenderung merasa bosan saat pembelajaran berlangsung, siswa
terlihat kurang aktif karena guru hanya ceramah untuk menjelaskan materi
pembelajaran.
4. Guru kurang kreatif dalam penggunaan model pembelajaran karena masih
bersifat konvensional.
5. Penggunaan media pembelajaran yang kurang tepat juga membuat
pembelajaran terkesan membosankan.
Berdasarkan identifikasi permasalahan maka ditetapkan beberapa
batasan-batasan permasalahan dalam penelitian sehingga ruang lingkupnya jelas.
Batasan penelitian yang ditetapkan adalah sebagai berikut.
1. Model pembelajaran yang diterapkan di kelas eksperimen adalah model
pembelajaran
o
l
m
¡ n
¢£ ¤pada kompetensi dasar pembuatan
desain jaringan sedangkan untuk kelas kontrol menggunakan metode
pembelajaran konvensional pada kompetensi dasar pembuatan desain
jaringan.
2. Media pembelajaran yang diterapkan adalah
¥ ¦§ware
simulasi
Packet Tracer
pada kelas kontrol dan kelas eksperimen.
3. Penelitian ini mengkaji mengenai hubungan antara penerapan model
6
¨© ª« ¬ ®¯°±² °¯°³ °´Berdasarkan uraian di atas, maka dapat dirumuskan beberapa rumusan
masalah sebagai berikut.
1. Bagaimanakah efektivitas penggunaan model pembelajaran
Problem Based
Learning
dibandingkan dengan penggunaan metode pembelajaran
konvensional pada mata pelajaran jaringan dasar?
2. Apakah ada perbedaan peningkatan hasil belajar pada aspek kognitif antara
siswa yang menggunakan model pembelajaran
Problem Based Learning
dengan siswa yang menggunakan metode pembelajaran konvensional?
3. Apakah ada perbedaan hasil belajar pada aspek psikomotorik antara siswa
yang menggunakan model pembelajaran
Problem Based Learning
dengan
siswa yang menggunakan metode pembelajaran konvensional?
µ© ¶· °±ª«±«³¸¹ ¸°±
Sesuai dengan perumusan masalah yang dipaparkan di atas, tujuan yang
ingin dicapai dalam penelitian ini sebagai berikut.
1. Mengetahui efektivitas penggunaan model pembelajaran
problem based
learning
dibandingkan dengan penggunaan metode pembelajaran
konvensional pada mata pelajaran jaringan dasar.
2. Mengetahui perbedaan peningkatan hasil belajar pada aspek kognitif antara
siswa yang menggunakan model pembelajaran
Problem Based Learning
7
º» ¼½
n
¾½t
¿Àu
Áp
½r
½à ¿¿n
À ¿Ä ÁŠ½Š¿Æ ¿r
¿p
à ¿ ¿sp
½k p
ÄÁÇÁÇotor
om
¿nt
¿r
¿ ÄÁsw
¿y
¿
n
¾m
½n
¾¾un
¿k
¿n m
Èýl p
½m
Â½Å¿Æ ¿r
¿n
Problem Based Learning
ýn
¾¿n
ÄÁÄÉ¿y
¿n
¾m
½n
¾¾un
¿k
¿n m
½t
Èýp
½m
½Š¿Æ ¿r
¿n konv
½n
ÄÁÈÊ¿Å»ËÌ ÍÎÏ ÐÎÎÑÒÓ ÏÓÔÕ ÑÕ ÎÏ
¼ ¿
n
Ö¿ ¿t
y
¿n
¾ÁʾÁÊà Á׿p
¿ ÁÃ ¿r
ÁÀ ¿Ä ÁÅp
½n
½Å ÁØÁ¿n
¿Ã¿Å ¿À Ľ¿ ¾¿Á½r
ÁÇut
» Ù»Bagi Siswa
Hasil penelitian ini dapat mengaktifkan kreativitas dan daya tarik siswa dalam
proses pembelajaran sehingga dapat meningkatkan pemahaman siswa pada
kompetensi pembuatan desain jaringan.
2. Bagi Guru
Hasil penelitian ini dapat memberikan referensi bagi guru dalam penggunaan
model dan media pembelajaran saat pembelajaran kurikulum 2013.
3. Bagi SMK
Hasil penelitian ini dapat bermanfaat bagi SMK untuk referensi pelaksanaan
pembelajaran kurikuum 2013.
Hasil penelitian ini memberikan sumbangan dalam rangka perbaikan
pembelajaran di dalam kelas dan peningkatan iklim belajar yang kondusif di
sekolah.
4. Bagi Peneliti
Hasil penelitian ini dapat menjadi pembelajaran peneliti tentang
penyelesaian permasalahan dalam kelas dan menambah wawasan tentang
8
ÚÛ Ú ÜÜ Ý Û ÞÜÛ ß àá âãÛ Ý Û
Û ä Ý åæ
i
åçãèori
é êëì ê
n pust
êk
êin
i t
ír
îêp
êt
ï íï ír
êêp
k
êëìên t
íori
y
êng
êk
ên dije
ðêsk
ên
seb
ê
g
êi
pendukung penelit
ì ên tent
êng e
f
íktivit
ês m
ñî íl p
íï íðêë êm
r
ên
òr
ó ôlem
õösed
÷e
örning
p
êî êm
êt
êp
íðêë êêr
n
ë êring
ên
î êøêr sisw
êk
íðês
ùprogr
êm
k
íê
h
ðì ên teknik kom
puter
ë êring
ên di
úûé ûêêüìý þ ÿ êt
íø é êëì êt
íñ üìt
íüøíïut
êî êðêøíïêêìï íüìut.
ä àè
m
èl
åæå ån
J
åing
åçå å àrogr
åm K
èåli
åç ãèknik Komput
èr
J
åing
åçi
âMK M
åårif
åès
íï íðêë êü ê íü
u
ê ê ø êtu u
êy
êu
tu
í ìt
ê ê ø êtu
ñî ìøì ï ê ìt
íüìt
êy
ê íìêêt
ï íð êë ê üy
ê íu
ì ê øìøê í íüñ ðí í êð ê ê ï íðêë ê üy
ê í êî êì(
u
øñ ñ þ: 6 -
).
í ï íðêë êü ê íü ê êu
øí íü ê êt t
ìî ê êy
ê îì ü êêu
tu
íîu
u
üñøíøï íðêë ê ü øìøê î í ê í íüì
u
ê íë êîì ê-
íë êîì ê íø íü êðy
ê ï íü í ê üu
t
íü êîê üê êì ê íë êîì ê-
íëêîì ê ìt
íü ê ðy
ê ï íüðê ø îì î ê ðê øìøê(
ÿì íð î êðê êüy
êñt
î ê ûu
ðë ñ ê êüîë ñ þ:
þ).
êîì íï íðêë ê ü ê íüu
ê ê øê ðê øêtu u
øê ê üu
u u
tu
í ï êtu
øìøê î ê ðê íðêøê ê ê íìêt
ê ï íðêë êü.
íï íðêë êü ê îì úûé í ì ðìì ë ê
tu
í íüøì ê ê øìøê-
øìøìy
ê í êøì îu
ì ê í üë ê ïìî ê íêðì êt
íüt
ítu
øí ì ê îìêøìð êt
í ê ê íüë êy
9
y
ng bersi
si
t um
um
t
t
p
!rk
n jug
" #uw
ti
(
$%%&:
'6-
' ()
) *+u
* +, -, * !t
. -) /0 !1 *y
*+ /1 , * , - 2 2w
# 34 0 / . /*y
, , - )t
1 , !51u
* /* * + )t
1 *61) 7t
)u
-u
* -t
7.
# 34 0 / . ) )76,u
2, * - -* +u
2 * / *+ , !51u
* 225 *+ * -16+ 1) , .0 *u
*,tu
) )t
*+, *,t
1 )- 0 *y
*+ ) 0 , 2 2 8.
9 16+ 1 ) 4 .0 * : ,* , 46) -
ut
1 ; 1 *+ *(
:4 ;)
# 34 3 1 7 < =t
2 ) 1-, *u
2 0 . 2tu
-16+ 1 ) , .0 *y
*+ ) * 1 -, * ,u
1 ,05)u
$%<'.
9 16+ 1) 4 .0 * :4 ; #34 31 7 < =t
2 )) 0 , //1 - )t
-0 !1 * . 1u
2 ,u
2 60 . 2 2 8*y
,
2 0 . 2 *tu
y
0 . )t
-0 !1 * !1 *+ * 2 1.
3t
-0 !1 * * /1 2 //1 - ,6 ) -t
*2 21,
2 0 . 2tu
*y
-) /u
t
* 2 * !1 *+ *.
9 ) /u
t
* 2 * !1 *+ * ) * ! 2 1 0)u
-16+ 1), .0 *:4 ;y
*+ . 1u
2 ,u
2 60 .2 2w
.
10
penentu
CD EDnny
Dproses pem
be
ED CDr
Dn
, (
F)
GD Hy
D I JKLG KED CD MD Hy
D HN OPED Iu
ID HQD H
y
D OP OD ED L IKED R S OD H(
TU) t
PHN IDt
IKGKM QDRPED H QD HDy
LD L Ju
O PV Iu
M OKHND Ht
KRW XD Et
KMR KGut
L KHNu
HN ID JID H C PID JKLGKED CD MD H IYHv
KHR PYHD E LD R PQ LKLP EPIPGD Hy
D II KIMD HN D Hu
.
ZK
t
YOK [KMD LD Qt
KM LDR V I JKL GKEDCD MD H IYHv
KHR PYHD EW ZKt
YOK [KMD LD Q OD JDt
OPD Mt
PID HRKGD ND P[D MDL KHy
DC PID H JKEDCD MD HLKED EV PJKHutu
MD HR K[DMD EPRD H Dt
Du
JKHC KED RD H ED HNRV HN IKJD OD R PR\D(
]PHD ^D HCDy
D,
_UT_:
T`a).
ZKt
YOK PHP GKMRPbDt
RDtu
D MD Q OKH ND H Iu
MD HN LKEPGDID Ht
JD Mt
PR PJD R P R PR\D.
ZKt
YOK ED PHy
D HN R KM PHN OPNu
HD ID H DOD ED Q LKt
YOK OKLYHRMD RPWt
]PHD ^D HCDy
D(
_UT_:
Tc_)
LKHC KED R ID H GD Qw
D LKt
YOK O KLYHt
MD R P D OD ED Q L Kt
YOK JKLGKED CD MD H OKHND H LKLJKMDND ID H Dt
Du
L KHu
HCVIID H IKJD OD R PR\Dt
KHt
D HN RVDtu
JM YR KR S R PdD R Pu
,
Dt
Du
GKHODt
KMt
KHtu,
GD PI R KGKHD M Hy
D DDt
u
QD Hy
Dt
P MD Hu
.
ZKt
YOK PHP L KHy
D C PID HND LGD MD H OD MP RVD
tu
JK ED CD MD H EKGPQ IYHIM Kt,
HD Lu
H LD R PQ Iu
MD HN LKEPGDt
ID H JD Mt
PR PJD R PD It
Pb R PR\D.
ZKYOKt
OKLYHRdMDR P OD JDt
OPRPLJu
EID H R KGDND PRV Dtu
[D MD JKHy
DC P D H PHbYMLDR P OD ED L JMYR KR GKEDCD M L KHNDCD M OKHND H LKLJKMtu
HCV IIDHt
KH
t
D HN [D MD LKED Iu
ID H R KR VDtu
OPRKMt
D P J KHC KED RD H RK[D MDv
PR VD E OD M P JMYR KR OKHND HC KED R(
eD MD Hy
t
YS_UUF:
`Uf).
11
pem
i
n
f
i it
in kom
put
jr
ik ilih
m ilih
mitu
ni o iy
ip q rsm i k slitu
t ip k i liu su v lju jpt
im stu
o stu
lwuxy z{kjp qipvjpkjt it
ip misp m|}kj l vju rj li~io ip
y
ipq k iv it
k squ
pit ipu
ptu
t u jpku
tu
p q su v lju jpt
im s tu
o stu
lwu xyz{ uj li lw s vjp kjt it
ip m isp m ik il i roje
t
sed
e
rning
(
vju rj li~i o ip rj o rims m v o} jt),
r
lem
sed
e
rning
(
vju rj li~i o ip rjo rim sm uimi li ),
kip overy
e
rning
(
vjurjli~io ipvjpju
u
ip).
Mo
l
m
l
r lm r g BL
¡¢ it
t
}oy
ip q ujuvjp qiou
s im sl v o}mj m rjli~io ujp qi~i o mi li m itu
py
i k s£jptu
t ip }lj vjp qqu
p i ip u}kj l it
iu
ujk si vju rjli~io ip.
|}kjl vju rj li~i o ip ujpu
out
¤ ioy
ipt
}k ip |u
l~ }¥ ii ok~ }(
xyz x:
x¦z) y
i s£u
vjk}u ip rj ou
v iv o}qoiu it
iu
vjp~wttu
m£o ijqst
ujp qi~ioy
ip q k s oip nip qu
pttu
ujp niv i s mw itu
vju rj li~i oip.
§jk}uipt
jo mj rut
ujuu
it t
ipqqpqu
~iw
ir qu
ou
kiliuuj ojp nipit ip
,
uj lit m ip it ip k ip u jp qjv
i lw i ms tj qsit
ip vju rj li~i o ip.
|}kjl vju rj li~i o ip v ik i k i miopy
i u jov it ipu
rjptu
t vjurjl i~i oipy
ip qt
jo qiu rio k i osiw
i l mi uv i sit s oy
ipqk s mi~stipmj ni oitim }lj qu
ou.
ng
rti
Mo
l
m
l
roblem Based Learning
BL
¡ |jpu
out
¨ojpk m(
xyy ©:
{ªy),
§ «¬ u jou
v it ip u}kj l vju rjli~io ipy
ip q ujpyu
qu
t ip rj ori qi s ms£u
i ms rjou i mi liy
ipq iut
jpt
st k ip rj ou it p i t jv iki msmi, y
ip q k iv it
rj o®u
p qms mj ri qis ritu
l}p nit
ipu
pttu
spv
jm£sqim s k ip12
y
±
ng did
±² ±rk
±n p
±±d
b
±ny
±kny
±perm
±²± ³±h
±n y
±ng m
em
butuhk
±n
penyelidik
±
n
±utentik y
±kni penyelidik
±n
y
±ng m
em
butuhk
±n penyele
² ±´±n ny
±t
±d
±
ri perm
±²± ³±h
±n y
±ng ny
±t
±µ¶
enurut
·u
²¸¹ º¹(
»¼½»:
¾¿)
À ±³ ±¸ ¸¹ ÀÁ³ ÂÁ ¸ÃÁ ³±Ä± Å ±º ÀÁ ºÆ± º Ç ÈÉ,
²´²Ê± À ´Ë ± ű ÂÌ ±º
u
ºtu
Ìt
Á ų ´Ã±t
À ± ³±¸ ÂŹ ²Á ² ÂÁ ºÁ³ ´Í ´± ºy
±ºÆ ¸Áº ÆË ±Åu
²Ì ±º ²Át
´±  ²´²Ê ± ¸± ¸Âu u
ºtu
Ì ¸Áº Æ´ÀÁº´Î ´Ì ± ²´t
ÂÁŸ± ²±³ ±Ë ± º,
¸ÁºÆu
¸Âu
³Ì ± º À ±t
±,
À ± º ¸Á ºÆÆ
u
º±Ì ± º À ±t
±t
Á ŲÁ Ãut u
ºÌtu
ÂÁ ¸ÁÏ±Ë ± º ¸± ²±³ ±Ë.
¶±²± ³±Ë ´º´ À ´Æu
º±Ì ±ºu
ºtu
Ì ¸ÁºÆ´Ì±t
²´²Ê± ±À ± ű ²± ´ºÆ´ ºt
±Ëu
±À ± ÂÁ ¸ÃÁ ³±Ä± Å ±ºy
±º ÆÀ ´¸ ±Ì ²ÐÀ
.
Ç Á ºÀ ±Â±t
³± ´º À ±Å ´ È ±Å Å¹Ê ² ± ºÀ Ñ ± ¸Ã³Òºy
± ºÆ À ´Ìut
´Â ¹ ³ÁË ÓÏ˱ Åw
tz
(
»¼¼½)
ÄÐƱ¸ÁºÆÁ ¸u
Ì ±Ì ±ºË±³y
± ºÆ²± ¸±,
ñËw
± ÔÕr
Ö ×lem
ØÙsed
Úe
Ùrning is
Ùm
ethod
of le
Ùrning in wh
ÛÜh the le
Ùrners first en
Üounter
Ùpr
Ö ×lem
Ýfollowed
×y
Ùsystem
Ùt
ÛÜÝstudent
Üentered enquiry pr
ÖÜe
ÞÞ߶¹ ÀÁ ³ ÂÁ¸ ÃÁ³± ıŠ± º ÕÖ ×
r
lem
Ø Ùsed
Úe
Ùrning
(
Ç ÈÉ)
¸Á Åu
Â±Ì ±º ¸¹ÀÁ ³ ÂÁ ¸ÃÁ ³±Ä± Å ±ºy
± ºÆ ¸Á º ÆË ±À ±ÂÌ ± º ²´²Ê ± ±À ± ¸± ²± ³±Ëy
± ºÆt
Á ÅıÀ ´ À ´ Àu
º ´± ÌÁ Åı ±t
±u
Âu
º Àu
º´±u
²±Ë ±.
àРŴ̳иu
»¼½á ¸Á ºu
ºtut
Æu
Åu u
ºtu
Ì ¸Á ºÆÆu
º±Ì ± º¸¹ ÀÁ ³ ÂÁ¸ ÃÁ³ ±Ä± ű º ´º¹ â ±
t
´Î ²ÁË ´ºÆƱ ¸± ¸Âu
¸Á ºÏÁ±Ìt
³Ð³Ð ²±ºy
±ºÆ ÂŹ ÀÌu
t
´Î,
Ì ÅÁ±t
´Î À ±º´º¹ â ±t
´Î.
ãä
K
åæ åçt
èristik Mo
éèl
êèm
ãèl
Problem Based Learning
åëåæ ån
¶Á ºu
Åut
ìÅÁ ºÀ ²(
»¼¼ ¾:
áí½),
¸¹ ÀÁ ³ÂÁ ¸ÃÁ ³± ıŠ±º Õr
Ö ×lem
Ø Ùsed
Úe
Ùrning
(
Ç È É)
Ì ±Å ±Ìt
ÁÅ ´²Í ´Ì²Á ñƱ ´ÃÁÅ ´Ìut :
½
)
Ç Á ºÆ± Äбº ÂÁ Åt
±ºy
± ±º ±±t
u
¸± ²±³ ±Ë.
13
m
em
bu
î
t pert
îny
î în terk
îit m
î ïî ðîh d
în m
îem
ungkink
n m
un
ñu
ð òy
îóôõ óî öî ÷ïøð ù ï÷
u
òt u
úû ôòy
ôðôïî ÷úî òü ôõ ûî ïîð î ýî ò.
þ)
ÿôõ ø ú
u
ïüîîú ôt
ôõ úî ÷îòî òt
î õ÷ï ÷üð ÷ò.
ôïú ÷ü
u
ò ÿ óôõüu
ïît
üîîüôðî î õî òt
ôõt
ôòtu (
ïî ÷ò ïûît
ôûît
÷úî,
ï ôîõ î ý),
òî ûu
ò üôõ ûî ïîð î ýî ò îò öy
÷ôð ÷÷ óôòîõ-
óôò îõ òy
îît
u
òtu
ú ÷üôñî ýú îò.
÷ï îûôò÷ò îu
üôõû î ïî ðî ýîò÷u
îõ÷óôõóîöî ÷ûît
îüôð î î õî ò.
)
ôòy
ôð ÷÷úî òîut
ôòt
÷ú.
ÿ ûôò ö ýîõ
u
ïúîò ï÷ïw
îu
òtu
ú û ôðîúúî òu
üôòy
ôð ÷÷úî ò îut
ôòt
÷úu
òtu
úû ôò ôû
u
úî ò ïø ðù ï÷òy
ît
îu
òútu
û î ïîðî ýòy
ît
î.
÷ ï îýîõu
ïûôò öîòî ð ÷ï÷ïîò û ôò ôt
î üúîò ûî ïî ðî ý,
ú ôûu
÷î ò ûôòö ôûóîòö úîò ý÷üøôï÷ï îò û ôû óu
ît
üõô÷ú ï÷ û ôòöu
û üu
ðúîò îò ûôò öîòî ð ÷ï÷ ï ÷ò ø õû î ï ÷ ûôð îú ïî òî úîò üôõ ñø óîî ò(
ó ÷ðî ÷üôõðù úîò),
îò û ôòî õ ÷úú ôï÷ûüu
ðî ò.
)
ôòö ýî ï÷ðúî òüõøu
úîòû ôû üu
óð ÷úî ï÷úî òÿ û ôò
u
òtut
ï ÷ ï îu
òtu
úûôò ö ýî ï ÷ðúîò üõøu
út
ôõt
ôòtu
îðî û óôòtu
ú úîõy
î òy
ît
î ît
îu
üôõî öîî òy
îòö î üît
ûôw
îú ÷ð ÷ üôòy
ôð ôïî ÷îò û î ïî ðî ýy
îòö û ôõôúît
ôûu
ú îò.
)
ø ðî óø õ î ï ÷ÿ ÷
t
î òî ÷ ø ð ôý ï÷ï îy
îòö ïîð ÷ò ö óôú ôõî ïîûî,
üî ð ÷òö ï ôõ ÷òö ûôûóôòtu
ú üî ïîòö îò îðî û ú ôð øûüø ú-
ú ôðø ûüøú ú ôñ÷ð ÿôú ôõ î ïîûî ûôûóôõ ÷ ûø÷î ï÷u
ò
tu
ú ïôñîõ î óôõ ú ôðî òut
î ò îðî û üôòu
öî ïî òy
îò ö ð ôó÷ý úø ûüð ôú ï î ò û ôò ÷ò öúît
úî òüôòö ôûóîòöî ò ú ôt
õî û ü÷ð îò ïø ï÷î ð14
lebih
kti
i m
n
!y
"#t
$ ! % & ' $u
# & (
y
" ! ' & & % & 't
"ut.
)* +,- ,./0
l
,1s
,2 ,,2Mo
30l
/0m
40l
,5,6 ,2Problem Based Learning
7u
ut
8t
(
9::;:
;<),
% !u
u
$& %"& = "$ # & ' $& ' " ! "#ut:
>
)
7! =( # & 'u
$! # '$%u
y
t
'-
' ?@
)
7 " " !%y
& $ # && #u
# # %.
A
)
7 & B $ & ! C.
D
)
7$u
#u
!"& = C.
7
u
ut
E $(
9:: <:
F; G) u
tu
# & # # %"& = $ ! $&% "& = H IJ $&t
'%% "&= " ! " #ut.
8 " &K
.
8 ' %% "& = $ ! H IJ+ ,-,. ,2/
BL
/0ril
,1u Guru
K
.
7" #t
t
t
!% & ' #%$ CL
u
u
" 'tu
=( %& =,
$ #% # "" ! #"utu
' & ! B#%t
!$ BM Cu
tu
#t
& "t
$& # !t
!t
& '.
9
.
7 ! ! # Cu
tu
# & BL
u
u
"tu
Cu
tu
#$ # $ ! ! #
tu
!
- tu
! "& =y
!t
# B$ ! % & 'y
.
F
.
7"tu
v
B! $ $ #& % #L
u
u
$ ! Cu
#tu
$ %
t
#y
!t
%t,
& # # # %
,
$ % =& $ & ( ?G
.
7 !" !# $ %t
# ' &#
y
$ #L
u
u
"tu
C$ &# $
y
% #t
#t
#
y
!t
%t,
%t
& %,
#
v
$ N$ $& $&$ "tu
#u
tu
#y
% # #%$ !&.
O
.
7 ! & $ !v
& ( % !t
& '15
PQ
M
R Si
TURm
V Rl
TWTX TYZ [
t
[m
\]^ [m
\rup
[k
[n
_\ntuk
`[m
[k
][ri k
[t
[m
\]ium
, y
[ab _\c[ct
^ d\c [ at
[c [ [t
[u
d\ ab [ at
[ct
\c`[ ]^ay
[ef g
u
a^e[h^ ][c^ d\ ab ^c ^g e\ d\a\c ^g[
.
i\ ]^[g\cu
d[e[ ah[j [k h[tu
ef g dfa\ aef g
u
e[h^l
y
[ ^mu
h\_[b [^ d\g_[w
[d\h[ a][c ^ef g
u
a^e[t
fcg\ au
`n e fgu
a ^e[a(
oc^m ^pf h][j[gq [cy
[at
flrstu:
v-
w).
i\]^[ [ ][j [ kd\c[at
[c[u
atu
eg\ ay
[gd[^e[a hng_\c^axfcg[h^yTQ UR
ng
Rrti
TYRSM
i
TURm
V Rl
TWTX TYi\ ]^[ g\g^j^e^ p[e
u
d[ay
[ab j n [hlu
atu
e ^mu
][j [g g\g_^p[c [e[ a g\]^[ ]^_[t
[h^ h\hn [ ^ ]\ ab [ a g[h[j [k d\g_\j [`[c [ ay
[ ab ]^e\a [j ]\ab [ a g\ ]^[ d\g_\j [`[c[a. N
[ a[ zu
]`[a[ ][ a {kg[] | ^}[ ^(
rssr:
t)
g\ ab\gu
e[e[a g\ ]^[ ]^bu
a[e[a h\_[b [^ [j [t
_[ at u
][j [g g\ ab [`[c.
i\au
cut
q[cy
[ at
f(
rstu: 6)
g\ ]^[ d\g_\j [`[c [ a [ ][j [ k h\b [j [ h\hn [tu y
[ ab ][d[t
]^bu
a[e[au
atu
e g\ ay
[jnce[a _[ k[a d\g_\j [`[c[a h\ k^abb [ ][d[t
g\c[abh[ab d\c k [t
^[ a,
g^ a[t,
d^e^c[ a ][ a d\c[h[ [a h^h~[ ][j [g e\b ^[t
[a _\j [`[cu
atu
e g\ap[d[ ^tu
`u
[a _\j [`[c.
[jh\cu
d[`nb []^e[t
[e[ afj\ kzg[j ]^af
.
z k[cfa [ a]|
u
hh\jj q.
[g\h(
rss w:
vw),
ed
is
m
e
ns of
m
un
om
tion
nd sour
e of inform
tion
eriv ed from
the
tin word m
e
ning
etween
the term
refers
nything th
t
rries inform
tion
etween
sour
e
n
re
eiver
i\ ]^[ d\g_\j[`[c [ a ][d[
t
]^h^g dje[au
h\_[b [^ [j [t y
[ ab _\c xu
abh^u
atu
e g\ ay
[g d[ ^e[ a _[ k[a d\g_\j [ `[c[a ][j [g e\ b ^[t
[ a _\j [ `[c h\k^ abb [ ][d[t
t
\c p[d[ ^
tu
`n [a _\j [`[c.
cf h\h d\g_\j [`[c[a g\cu
d[e[a dcf h\h ef gu
a^e[h^ [ at
[c[ d \ ab [ `[c,
_[ k[ a [`[c ][a d\g_\j [ `[c h\ k^abb [ ]^d\cj ne[a d\c [at
[c [u
16
ed
m
eg
em
ng per
n
n
n penting d
m
proses pem
be
r
n
gun
n m
p
m
r
n m
nurut
z
(
:
6) y
¡ ¢¢ ¡tu
£ ¢¡¡¤ t
¡ ¥¢ ¢¡,
¢¡y
¡ ¡¦§¢ ¡¤¡ ¢¡ ,
¢¢u
¡ ¥¡ ¦¡ ¡¦§¢¨ ¡ ¢¢t
¡ ¡¦§¢.
©¡¤¤u
¡ ¡ ¢ ¥¢ ¡ ª¤ ¥t
¢¢ ¡¤ « ¡ ¡¤¡ ¡,
¢¡ t,
¢§« ¬ ¡¡¤¡¤¡ ¢ ¤t
¡ .
¡
u
¢¡¡ ¡¤u
¥§ ¥¢ ¡,
¥¢ ¡ ¢ ¥ ª ª ¡ ¡¤¡tu
ª ¡,
¢t
¨ ¢¢¥u
¡ ¡ t
« ¥¢ ¡.
® ¡ t
¥t
¡ ¥¢ ¡ ¢t
§ ¥¢ ¡y
¡¤ ¡ ¥¡¤u
¥ £,
¢ ¥¢ ¡ ª¤ ¢¢¥¡u
y
¥¡¤u
.
® £ ¡ ¢t
¡tu
¡¤¡ ¥¡¤¤u
¡ ¡ ¢ ¢ ¥¢ ¢¡ ªtu
y
¡¤ « ¢¡ §¡ «
.
¯°M
±²i
³´ ±m
¯ ±l
³ µ³¶ ³·¸imul
³ ¹i
®¢ ¡ ¢ ª ¡
y
¢ª ¡ ¡¤ § ¢u
¡ ¡t
¡§§¤ ¢ ¥ ¡ ¡ ¤ t
¡ ¥¢ ¡ ¢ ¡ ¢¡u
¡tut
v
¢ ¥¡¤¤u
¡ ¡ ¢ .
® tu
¢y
¡¤ ¥t
¤¡ ¡u
t
¡ ¢ § ¢ ¥ut
.
©¢¡¦¡t
§ ¢¥ut
¢ u
¡ ¥¡ ¡ ¡ ¢ ¡ ¥¢ ¡ ¡¤¡ ¡tu
¡ § ¢ ¥ut
(
ºom
puter
»ssisted
¼nstru
½tion
¾.
¿y
¡t
§(
À:
ÁÂ)
¢¡y
ut
¡ ¡tu
¡t
y
¡¤ ¥t
¥ ¡ ¢¢ § ¢¥ut
y
«u
¥ t
¡ t
¡(
drill
Ãnd
pr
ý
t
Ľe
¾, tut
§ ¨¥¢¡ ¡,
¢u
¨ ¥¡ ¢u
¡,
¡¥¢Å ¡ ¢ .
®¢u
¢¡u
ut
¿y
¡t
§(
À:
ÂÂ)
¢u
¥ ¡ ¢u
«¢ y
¡¤17
str
Ç
tegi pem
be
ÈÇÉ Çr
Çn y
Çng bertuju
Çn m
Çem
berik
n peng
Ç ÈÇm
Çn be
ÈÇÉ Çr y
Çng
lebih kongkrit m
e
ÈÇlui pen
ÊËÌt
Ç ÇÍt
Ë ÎÇÍu
-t
Ë Îu
Ç Í ÏÐÍtu
Ñ ÌÐ ÍÒ Ç ÈÇÓ ÇÍy
Ç ÍÒÓÐ ÍÔÐ ÑÇ
t
Ë ÕÖÇÕÇÍÇ ÕÐÏÐ ÍÇÎ Íy
ÇÔÇ Ít
ÇÍÌ Ç ÎÐÕË Ñ× Ø Ù ×ÍÔËÕË ÔÇÍ ÑÐ ÓÇ ÓÌu
ÇÍ ÕËÕÚÇy
Ç ÍÒÛ ÇÎ
u
ÕÔË ÌÐÎÛ Ç
t
ËÑÇÍÔÇ ÈÇÓÌÐ ÍÐ Î ÇÌ Ç Í ÓÐ× ÔÐt
ÕË Óu
ÈÇÕËÇÔÇ ÈÇÛÑ×ÍÔËÕË,
ÓË Í Çt,
ÌÐ ÎÛ Çt
Ë Ç Í,
ÔÇ Í Ó×ÜË ÝÇÕË ÕËÕÚÇ ÔÇÈ ÇÓ ÏÐ ÎÕË Óu
ÈÇÕË Þ ÌÐ ÓÇÛ ÇÓ ÇÍt
Ð ÎÛ ÇÔÇÌ ÓÇt
ÐÎËy
Ç ÍÒÇÑÇ ÍÔËÕË Ó
u
ÈÇÕË ÑÇ Í,
ÔÇÍ ÑÐ ÓÇ ÓÌu
ÇÍÔÇÕÇ ÎÏÐÎ Ñ×Óu
ÍË ÑÇÕËÔÇÍ ÏÐ ÎÌÐÎÇ Í.
ßËÓu
ÈÇÕË Ì ÇÔÇ Ñ×ÓÌut
Ð Î ÓÐ ÓÏÐ ÎË ÑÇ Í ÑÐÕÐ ÓÌ Çt
Ç Í ÕËÕÚÇu
Ítu
Ñ ÏÐ ÈÇÉ Ç Î ÕÐ ÊÇ ÎÇ ÔË ÍÇÓËÕ ÔÇÍ Ë Ít
ÐÎ ÇÑt
Ëà.
ßÇÈ ÇÛ ÕÇtu
Õ ËÓu
ÈÇÕË Ì ÇÔÇ Ñ×ÓÌut
Ð Îy
Ç ÍÒ ÔÇÌ Çt
ÔËÒu
ÍÇ ÑÇÍÌ ÇÔÇÓÇt
ÇÌÐ ÈÇÉ ÇÎ ÇÍ É Ç ÎË ÍÒ ÇÍÔÇÕÇÎy
ÇËÜu
á âãket
är
âãer
.
á âãket
är
âãer
ÓÐ ÎÌ Ç ÑÇ Íu
softw
âre
ÕË Óu
È ÇÕËÇÍÒy
ÕÐ ÎË ÍÒ ÔËÕÐÏut
ÓÐ ÓË ÈË ÑË Ò Ç ÓÏ Ç ÎÇ Í ÈÐÏË Ûu
Ítu
Ñ ÓÐ ÓÏÐ ÎË ÑÇ ÍÒ ÇÓÏ ÇÎ ÇÍ Ñ×ÍÑÎÐt
ÑÐÌ ÇÔÇÕËÕÚÇÕÐÏÐ ÈÖÓÈÇ ÍÒÕÖÍÒ ÓÐ Óu
ÈÇËÌÎÇ Ñt
Ð Ñ ÔË ÈÇÌ Ç ÍÒ Ç Í.
á âãket
är
âãer
Ë ÍË ÔËÒu
ÍÇÑÇ Íu
Ítu
Ñ ÓÐ ÍÔÐÕÇË Í É Ç ÎËÍÒ ÇÍ ÔÇ Í ÓÐ ÍÕËÓu
ÈÇÕË ÑÇÍ Íy
Ç.
åæ ç
f
èktiv
it
éêëèm
ìèl
éíér
éîïàÐ Ñ
t
Ë ÝËt
ÇÕ ÕÖÇtu
ÑÐÒË Çt
ÇÍt
Ð ÎÒ ÇÍtu
ÍÒ ÔÇÎËt
Ð ÎÈÇ ÑÕÇ ÍÇt
ËÔÇ ÑÍy
ÇÌÐ ÎÐ ÍÊÇÍÇ ÇÍ
,
ÑÇÎÐ ÍÇÌÐ Î ÐÍÊÇ ÍÇÇ Í ÓÇ ÑÇÌÐ ÈÇ ÑÕÇÍ ÇÇ ÍÌÐÓÏÐÈ ÇÉ Ç ÎÇ ÍÓÐ ÍÉ ÇÔËÏ ÇËÑ ÔÇ Í ÐàÐ Ñt
Ë à(
ßu
Îy
× ÕÖÏÎ××Þt
ðññð:
ò).
óÐ ÓÏÐ ÈÇÉ ÇÎ ÇÍy
ÇÍÒ ÐàÐ Ñt
Ëà ÓÐ Íu
Îut
ôÛ ÎËÕ ÙõÎË ÇÊ×Ö(
ðñöö:
ö ÷)
ÓÐ ÎÌ Ç ÑÇ Íu
ÌÐÓÏÐÈ ÇÉ Ç ÎÇ Íy
Ç ÍÒ ÏÐ ÎÛ ÇÕË È ÓÐw
u
ÉÖ ÔÑÇ Í ÌÐ ÓÏÐ ÈÇÉ Ç Î ÇÍ ×ÈÐÛ Ì Ç ÎÇÓu
ÎËÔ ÕÐÏ ÇÒ ÇË ÓÇ ÍÇ ÔËÑÐÍÔÇÑË×ÈÐÛ Òu
Îu.
øÐÍu
Îut
ù Î ÇÒÒy
Ç ÍÒ ÔË Ñ
ut
ËÌ ×ÈÐÛ úÕÐÌ ûËÛ ÇÔ ÔÇÍ úÏÔÈu
ü Ç ÎËÕ(
ðñöñ:
öð)
ÌÐ ÓÏÐ ÈÇÉ ÇÎÇÍy
Ç ÍÒ ÐàÐ Ñt
Ë àÇÔÇÈÇÛ ÌÐ ÓÏÐ ÈÇÉ ÇÎÇ Íy
Ç ÍÒ ÓÐ ÓÔÇÛ Ñ ÇÍu
ÕËÕÚÇu
Ítu
ÑÓÐÓÌÐÈÇÉ Ç ÎËÕÐÕÖÇtu
y
18
ý
enurut
þuryobroto
(
ÿ ÿ:
6
-
)
y
u
t
w
u
u
y
t
ut
.
.
ýt
.
.
ýy
t,
.
.
ýu
w
tu y
t
t
.
.
ý.
.
ýu
y
.
.
ýt
.
ýu
.
.
ýtu
.
.
ý.
ý
t
ut.
t
u
w
t
u
tu
y
u
y
.
t
t
u
t
G
ain
.
þG
ain
u
y
t
t
(
,
:
).
þG
ain
t
(pretest
t
(posttest
.
t
!"in
t
t
#y
u
t
t
#.
19
$%
H
&'il B
(l
&)&*+,-. /. 0 . 1.-. 2 3 4.
tu
5063 ,3 . 78y
1 9:. 71. 91 ,78.7 . 1. 7y
.5,0u
;. 2. 7 5.1. 1 909 3 ,3 ,60 . 78.
<,0;.2. 7u
t
,0 3 ,;ut
=,0u
5.>. 7 2.3 9- 50 63 ,3 ; ,-. /.0(N
. 7. ?u
1 /. 7.,
@AA@:
@B).
C ,7u
0ut
D 9- 80 .1 1. 7 +6E,0(
1.-.=+.2. 0u
11 97 1. 7 F3 .Nu
0 G. 2yu
1 9H@AAB:
IJ)
; ,-. /. 0 =,=9- 9>9.09t
KLto g
Min know
NMdge
O Pom
prehension
Oor m
Mstery of trough experien
Pe or study
Q R Lto fix in the m
ind or m
em
ory
Om
em
orize
Q SLto
M Pquire trough experien
Pe
Q TLto
Ue
Pom
e in for
m
e of to find
out
VW +,-. /. 0 =,7u
0ut
X. 0y
. 7t
6 1. 7 Cu
- Y6 Z. 2.0 1 /6(
@AI@:
@[)
. 1.-. 22 50 63 ,3=,78
u
;.2 5,7 8.-.=. 7 =,7/. 1 9 5,78,t
.2u
. 7,
5,78,t
. 2u
. 7 =,7 /.1 9 5,=. 2.=. 7,
5,=.2 .=. 7 =,7/. 1 9 >,.09\. 7 1. 7 >,. 09\. 7 =,7/. 1 9t
9 71.>. 7.
+,- . /. 0 ; ,0 1.3. 0>. 7u
0 . 9. 7 1 9 .t
. 3 =,0u
5.>. 7 3.u
tu
50 63,3 7u
>tu
=,71. 5.t
>.79-=
u
1. 75 ,78. -.=. 7y
. 781 9:. 71. 91 ,78. 75,0u
;. 2. 7t
9 78>.2 -.>u
3,;. 8. 92. 3 9-; ,-. /. 0=,-. - 49 5063 ,3 =,- 92.t,
=,78.=.t
91. 7=,=.2 .=9]D.3 9- ; ,-. /.0 . 1.-. 2 >,=.=5
u
. 7y
. 78 1 95,06-,2 . 7.> 3 ,t
,-.2 =,-. - 49 >,89.t
. 7 ; ,-. /.0(
^;10 0. 2=. 7u
1. -.= ^3 ,5 _92. 1 1. 7 ^;1u
- D.0 93 H @AIA:
I`).
D. 3 9- ; ,-. /.0 =,70u
ut
D.=.-9> 1.-.= ^3 ,5 _92 .1 1. 7 ^;1u
- D. 0 93(
@AIA:
I [)
. 1.-. 2 56-.-
56- . 5,0 ;u
.t
. 7,
79-. 9-
79-. 9H 5,7 8,0t
9. 7-
5,78,0t
9. 7 1. 7 3 9>. 5-
3 9>. 5 3 ,0t
.. 5,0 3 ,53 9 1. 7.; 9- 9:.3 ]C ,7
u
0ut
+,7 /.=9 7 ? +- 66=(
Ia[a:
b-
B)
=,7y
.t
.>. 7 . 1.t
98. 0 . 7. 2 2.3 9-; ,-. /. 0y
. 9:u
>6 879 :9\,
. \,>t
9\,
1. 753 9>6=6 :60 9>.
&%
Kognitif
Z . 7. 2 >687 9:9\=,0
u
5.>. 7t
. 2. 5. 7 5,78,=;. 7 8.7 >,=.=5u
. 7 97t
,- ,>tu
.-y
20
1)
cenget
dhu
dn
m
erup
dk
dn kogniti
i tingk
dt r
en
fdh
, y
dgh iej ku
igh dgu
fegh dglegh mg h d
t
dt
du
nu
g legh kdodp q eiu
d k mg orjl dq m dh dj fdndt
f msu
dq d m q eid h dm fdq djidh mnegh et
dku
dgddt
u
neldk dl dgsr gq en sr gq enp dmg gy
d.
2)
c eld kdl dg tuh d leju
nds dg srh g mt
mot
mghs dt
jegfd k,
g d lu
g s efu
fu
s dggy
dp eimk
t
mghh m fdjmnd fd dqnes neg h et
dku
dg.
c el dkd ldg fm iefds dg s e fd p d lt
mh d s d
t
ehr jm, y
dsg m: (
v)
neld kdl dgt
ejtel dkdg,
(
w)
neld kd ldg neg doq mj dg, (
x)
n el dkd ldg esqyj d nr p dqmz3)
{np ms dq m leju
nds dg s eldl nu
dg neg hhu
g d dg mfe, t
er j m dt
du
n etu
g tust
esgmqnd fdq my
u
dqms rg sjet
dt
du
q myu
dqmsku
quqz4)
{g dp mq mq l eju
nds dg s e| ds d ndgy
dgh sr l np esq }y
dmyu
s el dl ndgu
le lmp d kq ud
tu
q myu
dq m leg td f m idh mdg idh mdgy
dght
ej nd fu
q ekmghh dt
ej p mkdt
tep dq q uqug dg gy
d.
5)
~mgt
eqmq leju
nds dg s el d lnu
dgu
gtu
s leghh d iu
ghsdg idhmdg idh m dg s efdp dlieg
tu
s legy
ep ujku
q ekmghh d leg tdfms dgqmqdp eimksj edt
mo.
6)
v
dp udq m l ej
u
nds dg s el dlnu
dgu
gtu
s l el iejms dg q udtu
s enutu
q dg g mp d m nd fdmfe,
sj edq m}|djd,
dt
du
let
r fe.
Af
ktif
dg d k does
t
mo leju
nds dg h d lidj dg neju
id kdg qms dn fdg g mp d m-
gmpdm negh elidg h dg.
dg dkd oest
mot
ejfmjmfdjmp ml ddq nes, y
dsg m neg ej ml ddg,
tdw
d idg dt
du
j edsqm}neg mp d mdg,
rjh dgmq dqmf dgmgt
ej g dpmq dqm.
v
)
e|m mgh dt
du
dtt
egfmgh l eju
nds dg senes ddg fdp d l leg ejml d j dghq dg h dg fdj mp udjy
dgh fdt
dghs end fdq mqdfdp dl iejidh d miegstu
.
w
)
eq nr g fmg h dt
du
tddidgw
leju
nds dg j edsqmy
dg h fmiejms dg r p ek q mqdt
21
)
t
u
y
t
y
t
.
)
u
tu
t
u
u
t
tu
t
y
t
) I
t
t
u
t
y
t
u
u
y
t
y
u
t
u
y
.
¡sikomotorik
¢ £
t
u
t
t
£ .
¤ (
¥¦§:
¥6)
u
w
t
, y
u
u
¨ ,
,
u
¨ ,
t
t
¨.
§)
¤
u
u
¨ y
t
u
t
.
¥
)
¤u
u
y
y
u
u
t
t
t
t
t
t
.
)
¤u
u