PANDUAN Pelayanan Bedah Mulut

LADOKGI TNI AL YOS SUDARSO LADOKGI TNI AL YOS SUDARSO RUMAH SAKIT GIGI DAN MULUT RUMAH SAKIT GIGI DAN MULUT

PANDUAN

PANDUAN

PELAYANAN BEDAH

PELAYANAN BEDAH

RSGM LADOKGI TNI AL YOS SUDARSO

RSGM LADOKGI TNI AL YOS SUDARSO

RSGM

RSGM LADOKGI TNI LADOKGI TNI AL AL YOS SUDARSOYOS SUDARSO MAKASSAR

MAKASSAR 2017 2017

LADOKGI TNI AL YOS SUDARSO

LADOKGI TNI AL YOS SUDARSO Lamp. Kep Ka Lamp. Kep Ka RSGM LKG YoRSGM LKG Yoss No.

RUMAH SAKIT GIGI DAN MULUT RUMAH SAKIT GIGI DAN MULUT

BAB I BAB I PENDAHULUAN PENDAHULUAN 1 1.. LLaattaar Br Beellaakkaann "ela#

"ela#anan anan $ese$ese%a!an a&ala% %a!an a&ala% 'pa#'pa#a a #an#ang g &(sel&(selenggenggaa$aa$an an ole% ole% s'a!s'a!'' oga

ogan(sasn(sas( ( 'n!''n!'$ $ memelmemel(%aa (%aa &an &an men(nmen(ng$a!g$a!$an $an $ese%$ese%a!an) a!an) men*men*ega% ega% &an&an men

men#e#em+'m+'%$a%$an n penpen#a#a$(! $(! sese!a !a memmem'l('l(%$%$an an $es$ese%ae%a!an !an (n&(n&(,((,(&') &') $e$el'al'agaga)) $elompo$) &an mas#aa$a!.

$elompo$) &an mas#aa$a!.

"ela#anan $ese%a!an #ang +em'!' a&ala% pela#anan $ese%a!an #ang "ela#anan $ese%a!an #ang +em'!' a&ala% pela#anan $ese%a!an #ang &apa! mem'as$an se!(ap pema$a( -asa pela#anan $ese%a!an ses'a( &engan &apa! mem'as$an se!(ap pema$a( -asa pela#anan $ese%a!an ses'a( &engan !(ng$a! $ep'asan a!aa!a pen&'&'$) se!a #ang pen#elenggaaann#a ses'a( !(ng$a! $ep'asan a!aa!a pen&'&'$) se!a #ang pen#elenggaaann#a ses'a( &engan $o&e e!($ &an s!an&a pela#anan poes( #ang !ela% &(!e!ap$an.

&engan $o&e e!($ &an s!an&a pela#anan poes( #ang !ela% &(!e!ap$an.

"ela#anan ag(an e&a% me'pa$an sala% sa!' ag(an &a(pela#anan "ela#anan ag(an e&a% me'pa$an sala% sa!' ag(an &a(pela#anan ag

ag(an (an e&e&a% a% #a#ang ng memmem+e+e($($an an pelpela#a#anaanan n penapena!al!ala$sa$sanaanaan an penpen#a#a$(! $(! &(&( +(&ang e&a

+(&ang e&a% mel(p'!( pena% mel(p'!( pena!ala$sanaan !ala$sanaan #ang +eo*'s #ang +eo*'s pa&a mana-epa&a mana-emen &anmen &an $on&(s( peaa!an +e&a% #ang mempenga'%( %amp( sem'a

$on&(s( peaa!an +e&a% #ang mempenga'%( %amp( sem'a ag(an !'+'%.ag(an !'+'%. De

Dengngan an ssemema$a$(n (n memen(n(ngng$a$a!n!n##a a 's's(a (a %a%aaapapan n %(%(&'&'p p mama$a $a -'-'mlmla%a% pen&e(!a &( +(&ang +e&a% 'n!'$ &easa &an ana$ -'ga sema$(n +e!am+a% pen&e(!a &( +(&ang +e&a% 'n!'$ &easa &an ana$ -'ga sema$(n +e!am+a% p'la. Un!'$ men(ng$a!$an m'!' pela#anan &( +(&ang +e&a%.ma$a pel' &(+'a! p'la. Un!'$ men(ng$a!$an m'!' pela#anan &( +(&ang +e&a%.ma$a pel' &(+'a! s!an&a pela#anan #ang me'pa$an pe&oman +ag( sem'a p(%a$ &alam !a!a s!an&a pela#anan #ang me'pa$an pe&oman +ag( sem'a p(%a$ &alam !a!a *aa pela$sanaan pela#anan #ang &(+e($an $e pas(en pa&a 'm'mn#a &an *aa pela$sanaan pela#anan #ang &(+e($an $e pas(en pa&a 'm'mn#a &an pas(en +e&a% &( RSGM La&o$g( TNI AL Yos S'&aso $%'s'sn#a.

pas(en +e&a% &( RSGM La&o$g( TNI AL Yos S'&aso $%'s'sn#a.

e$a(!an &engan %al !ese+'! &(a!as) ma$a &alam mela$'$an pela#anan e$a(!an &engan %al !ese+'! &(a!as) ma$a &alam mela$'$an pela#anan &( +(&ang +e&a% &( &( RSGM La&o$g( TNI AL Yos S'&aso %a's +e&asa$an &( +(&ang +e&a% &( &( RSGM La&o$g( TNI AL Yos S'&aso %a's +e&asa$an pe&oman

pe&oman pela#anan +e&a% &( RSGM La&o$g( TNI pela#anan +e&a% &( RSGM La&o$g( TNI AL AL YYos S'&aso.os S'&aso.

2

a.

a. MeMem+m+ee($($an s!an s!anan&a&a  pepelala##ananan +ean +e&a&a% % ##anang g +a+a$' +a$' +ag( seg( sel'l'''% % s!s!a &(a &( l(ng$'ngan ag(an +e&a% &alam mem+e($an pela#anan #ang +em'!' l(ng$'ngan ag(an +e&a% &alam mem+e($an pela#anan #ang +em'!' &an men-am(n $eselama!an pas(en)

&an men-am(n $eselama!an pas(en) +

+.. MMenen-a-am(m(n n $o$on!n!(n(n'('(!a!as s ppeelala##ananaan n papass(e(en n +e+e&&aa% % &&alalaam m memenn&&apapa!a!$$anan $esem+'%an) +a($ #ang mem+'!'%$an pela#anan aa! -alan)

$esem+'%an) +a($ #ang mem+'!'%$an pela#anan aa! -alan) aa! (nap)aa! (nap) gaa! &a'a!)

gaa! &a'a!) !(n&a$an +e&a%) !(n&a$an +e&a%) ma'p'n '-'$an ma'p'n '-'$an $e !empa! la(n.$e !empa! la(n.

&.

&. R!R!aan n LL'n'nkk!( !( PePelala))aananann

R'ang l(ng$'p pela#anan ag(an +e&a% mel(p'!(  R'ang l(ng$'p pela#anan ag(an +e&a% mel(p'!( 

a

a.. ""aass((een n aaaa! ! --aallaann

 A&ala% pas(en +e&a% #ang +e$'n-'ng $e pol( aa! -alan

 A&ala% pas(en +e&a% #ang +e$'n-'ng $e pol( aa! -alan 'n!'$ men-alan('n!'$ men-alan( peme($saan) menega$$an &(agnos(s) &an men&apa! !eap( #ang !epa! peme($saan) menega$$an &(agnos(s) &an men&apa! !eap( #ang !epa! ses'a( &engan s!an&a pose&' opeas(onal.

ses'a( &engan s!an&a pose&' opeas(onal. +

+.. ""aass((een n aaaa! ! ((nnaapp  A&ala%

 A&ala% pas(en pas(en +e&a% +e&a% #ang #ang +e$'n-'ng +e$'n-'ng $e $e &( &( RSGM RSGM La&o$g( TNI La&o$g( TNI AL YoAL Yoss S'&aso #ang memel'$an peaa!an aa! (nap &( 'ma% sa$(! 'n!'$ S'&aso #ang memel'$an peaa!an aa! (nap &( 'ma% sa$(! 'n!'$ men-a

men-alan( lan( pemepeme($sa($saan) an) menegmenega$$an a$$an &(ag&(agnos(snos(s) ) &an &an men&amen&apa! pa! !eap!eap(( #ang !epa! ses'a( &engan s!an&a

#ang !epa! ses'a( &engan s!an&a pose&' opeas(onal.pose&' opeas(onal. **.. ""aass((een n ggaaaa! ! &&aa''aa!!

 A&ala%

 A&ala% pas(en pas(en +e&a% +e&a% #ang #ang +e$'n-'ng +e$'n-'ng $e $e (ns!alas( (ns!alas( gaa! gaa! &a'a! &a'a! #ang#ang memel'$an

memel'$an !(n&a$an !(n&a$an segea segea 'n!'$ 'n!'$ menga!as( menga!as( pen#a$(!n#a pen#a$(!n#a se*aa se*aa !epa!!epa! ses'a( &engan s!an&a pose&' opeas(onal.

ses'a( &engan s!an&a pose&' opeas(onal. &

&.. ""aass((een n KKaammaa  OOppeeaass((  A&ala%

 A&ala% pas(en pas(en +e&a% +e&a% #ang #ang +e$'n-'ng +e$'n-'ng $e $e &( &( RSGM RSGM La&o$g( TNI La&o$g( TNI AL YoAL Yoss S'&aso melal'( pol( aa! -alan) (ns!alas( Gaa! Da'a! ma'p'n pas(en S'&aso melal'( pol( aa! -alan) (ns!alas( Gaa! Da'a! ma'p'n pas(en $((man &a( "a$!e$ Do$!e 3 pas(en p(+a&(4 #ang memel'$an peaa!an $((man &a( "a$!e$ Do$!e 3 pas(en p(+a&(4 #ang memel'$an peaa!an aa! (nap &( 'ma% sa$(! 'n!'$ men-alan( peme($saan) menega$$an aa! (nap &( 'ma% sa$(! 'n!'$ men-alan( peme($saan) menega$$an &(agnos(s) &an men&apa!$an !(n&a$an opeas( #ang !epa! ses'a( &engan &(agnos(s) &an men&apa!$an !(n&a$an opeas( #ang !epa! ses'a( &engan s!an&a pose&' opeas(onal.

*

*.. BBaattaa++aan n OO((eerraa++''$$nnaall a

a.. aagg((aan n ee&&aa%%  A&ala%

 A&ala% 'n(! 'n(! pela#anan pela#anan &( &( 'ma% 'ma% sa$(! sa$(! #ang #ang !e&(( !e&(( &a( &a( +e+eapa +e+eapa s'+s'+ ag

ag(an (an e&e&a% a% #a#ang ng memmem+e+e($($an an pepela#la#anaanan n !e!e%a&%a&ap ap papas(es(en n &en&engangan $ela(

$ela(nan a!a' nan a!a' pen#pen#a$(! &( a$(! &( +(&an+(&ang g +e&a+e&a%) %) +a($ pa&a pas(en &eas+a($ pa&a pas(en &easa a &an&an ana$ana$. S'+ ag(an +e&a% #ang !e&apa! &( &( RSGM La&o$g( TNI AL ana$ana$. S'+ ag(an +e&a% #ang !e&apa! &( &( RSGM La&o$g( TNI AL Y

Yos S'&aso a&ala% se+aga( +e($'!  os S'&aso a&ala% se+aga( +e($'!  S'+ ag(an e&a% S'+ ag(an e&a% M'l'!.M'l'!. +

+.. LLaann&&aassaan n HH''$$''mm 14

14 Un&Un&ang ang 5 '5 'n&an&ang Nng No 2o 26 T6 Taa%'n %'n 112 !2 !en!en!ang ang KeKese%se%a!aa!ann 24

24 S'S'aa! Ke! Kep'p'!'!'sasan Men Men!n!ee( Ke( Kesese%a%a!a!an RI No 8n RI No 869 / Me69 / Men$n$es / SK / :es / SK / :I /I / 16 !en!ang +ela$'n#a S!an&a "ela#anan &(

16 !en!ang +ela$'n#a S!an&a "ela#anan &( R'ma% Sa$(!R'ma% Sa$(! 64

64 Un&Un&ang ang 5 'n5 'n&an&ang No 2g No 2 T Taa%'n 2%'n 2008 008 !en!en!an!ang "g "a$!a$!e$ Kee$ Ke&o$&o$!e!eanan 8

844 UUnn&&aanng g 5 5 ''nn&&aanng g NNo o ; ; TTaa%%''n n 11  !!eenn!!aanng g ""eell((nn&&''nnggaann Kons'men

Kons'men

BAB II BAB II STA

1. K!al','ka+' SDM

"ola $e!enagaan &an $'al(($as( SDM ag(an e&a% M'l'! a&ala%  a. "ol($l(n($ e&a% M'l'!) &engan $las(($as(

 Do$!e spes(al(s +e&a% m'l'!.

 Kepala R'ang pang$a! "ama/ Gol III/+ la!a +ela$ang pen&(&($an D. III Kepeaa!an.

 Anggo!a pol( +e&a% pang$a! Gol II &engan la!a +ela$ang D.III a!a' S"K.  "e!'gas A&m(n(s!as( pang$a! Gol II &engan la!a +elang pen&(&($an non

me&(s.

+. R'ang Kama Opeas(

 Kepala R'ang pang$a! "ama/ Gol III/+ la!a +ela$ang pen&(&($an D. III a!a' S.1 Kepeaa!an +ese!(($as( Mana-emen Kama opeas(.

 Anggo!a $ama opeas( (n!aa/ Gol II &engan la!a +ela$ang D.III / S.1 a!a' S"K memp'n#a( se!(,($as( +e&a% &asa) +e&a% lan-'!an.

 "e!'gas A&m(n(s!as( pang$a! Gol II &engan la!a +elang pen&(&($n non me&(s.

2. D'+tr'-!+' Ketenaaan

"ola penga!'an $e!enagaan ag(an e&a% M'l'! #a(!'  a. Do$!e e&a% M'l'! -'mla% 1 3sa!'4 oang

+. R'ang Raa! Inap e&a%

*. R'ang Raa! -alan 1 oang &engan la!a +ela$ang pen&(&($an D.III/ S"K &. R'ang Kama opeas(

<'mla% 6 3empa! 4 oang &engan la!a +ela$ang pen&(&($an S.1) D.III &an. Ka!ego( 

 1 oang Ka R'  2 oang pela$sana

e. "e!'gas pen&'&'$'ng pela#anan 1 3sa!'4 oang &engan la!a +ela$ang SD/SM"/SMA /SM=A

 1 oang pe!'gas $ama !e(ma pas(en/'ma% !angga

&. Penat!ran "a#al "aa D$kter S(e+'al'+ #' Ba'an Be#a/ M!l!t a. "enga!'an -a&al <aga spes(al(s &( ag(an e&a% M'l'!

14 e&a%

"enga!'an -a&al &(nas spes(al(s ag(an e&a% M'l'! &(+'a! &an &(pe!angg'ng -aa+$an ole% Kas'+&ep e&a% M'l'!

3a4 "enga!'an -a&al -aga emegen*# &(a!' se!(ap a$%( +'lan) -aga &(la$sana$an se!(ap 13sa!'4 m(ngg' se$al( se*aa +eg(l(an.

3+4 "enga!'an -a&al pol($l(n($ &(a!' ses'a( -a&al pol($l(n($ 24 "enga!'an -a&al -aga peaa! ag(an e&a% M'l'!

"enga!'an -a&al &(nas peaa! ag(an e&a% &(+'a! &an &(pe!angg'ng -aa+$an ole% Kepala R'ang 3Ka'4 mas(ng mas(ng &an &(se!'-'( ole% Ka' Kama Opeas(

3a4 <a&al &(nas &(+'a! 'n!'$ -ang$a a$!' sa!' +'lan &an &(eal(sas($an $e peaa! pela$sana ag(an e&a% M'l'! se!(ap sa!' +'lan.

3+4 Se!(ap !'gas -aga / s%(! %a's a&a peaa! penangg'ng -aa+ s%(! 3"< S%(!4 &engan s#aa! pen&(&($an m(n(mal D III Kepeaa!an . 3*4 <a&al &(nas !e+ag( a!as &(nas pag() &(nas soe) &(nas malam) lepas

malam) l(+' &an *'!(. se&ang$an 'n!'$ peaa! $ama opeas( !e+ag( 1 -aga s(! se!(ap m(ngg'

3&4 Apa+(la a&a !enaga peaa! $ama opeas( -aga $aena ses'a!' %al se%(ngga !(&a$ &apa! -aga ses'a( -a&al #ang !ela% &(!e!ap$an 3!een*ana4) ma$a peaa! #ang +esang$'!an %a's mem+e(!a%' Ka'. Un!'$ &(gan!($an on *all ses'a( -a&al #ang &(+'a! &an s'&a% &(sos(al(sas($an.

3e4 "eaa! aa! (nap #ang &(nas soe a!a' &(nas malam. Se+el'm mem+e(!a%' Ka') &(%aap$an peaa! #ang +esang$'!an s'&a% men*a( peaa! penggan!() Apa+(la peaa! #ang +esang$'!an !(&a$ men&apa!$an peaa! penggan!() ma$a KaR' a$an men*a( !enaga peaa! penggan!( #a(!' peaa! #ang %a( (!' l(+' a!a' peaa! #ang !(nggal &( asama.

34 Apa+(la a&a !enaga peaa! !(+a 5 !(+a !(&a$ &apa! -aga ses'a(  -a&al #ang !ela% &(!e!ap$an 3!(&a$ !een*ana4) ma$a KaR' a$an men*a( peaa! penggan!( #ang %a( (!' l(+' a!a' peaa! #ang !(nggal &( asama. Apa+(la peaa! penggan!( !(&a$ &( &apa!$an) ma$a peaa! #ang &(nas pa&a s%(! se+el'mn#a a-(+ 'n!'$ menggan!($an.

*. Penat!ran a#al D$kter K$n+!len

14 "enga!'an -a&al -aga &o$!e $ons'len men-a&( !angg'ng -aa+ Ka&ep Kl(n($

24 <a&al -aga &o$!e $ons'len &(+'a! 'n!'$ -ang$a a$!' 1 +'lan se!a s'&a% &(e&a$an $e 'n(! !e$a(! &an &o$!e $ons'len #ang +esang$'!an 1 m(ngg' se+el'm -aga &( m'la(.

64 Apa+(la &o$!e $ons'len -aga $aena ses'a!' %al se%(ngga !(&a$ &apa! -aga ses'a( &engan -a&al #ang !ela% &(!e!ap$an ma$a &o$!e penang'ng -aa+ men'n-'$ &o$!e penggan!(

84 Un!'$ #ang !een*ana) &o$!e #ang +esang$'!an %a's meng(nomas($an $e &o$!e penangg'ng-aa+ a!a' $e pe!'gas se$e!a(a! pal(ng lam+a! 6 %a( se+el'm !anggal -aga) se!a &o$!e !ese+'! a-(+ men'n-'$ &o$!e -aga $ons'len penggan!(.

>4 Un!'$ #ang !(&a$ !een*ana) &o$!e #ang +esang$'!an %a's meng(nomas($an $e Ka+ag Kl(n($ a!a' $e pe!'gas se$e!a(a! &an &( %aap$an &o$!e !ese+'! s'&a% men'n-'$ &o$!e -aga $ons'len penggan!() apa+(la &o$!e -aga penggan!( !(&a$ &(&apa!$an) ma$a &o$!e  penangg'ng-aa+ a-(+ 'n!'$ men*a($an &o$!e -aga $ons'len penggan!( 3pose&' penga!'an -a&al -aga &o$!e $ons'len ses'a( SO" !elamp(4.

BAB III

STANDAR ASILITAS

1. R!anan Pela)anan Ba'an Be#a/ M!l!t

R'angan pela#anan ag(an e&a% !e&apa! &( +e+eapa !empa!) #a(!' a. "ol( +e&a%

+. R'angan aa! (nap *. Kama opeas(

&. Ins!alas( Gaa! Da'a!

2. Stan#ar a+'l'ta+ a. Dena/ r!anan

"ela#anan ag(an e&a% M'l'! &( RSGM La&o$g( TNI AL Yos S'&aso mel(p'!( pol($l(n($ +e&a% m'l'! #ang +elo$as( &( UR< 3Un(! Raa! <alan4 +elo$as( &( lan!a( 1 3sa!'4.

24 R'ang aa! Inap

R'ang aa! Inap ag(an +e&a% m'l'! +ea&a &( R'ang  "a,. Mola &an "a,. Kan(n's

64 R'ang Kama opeas(

Lo$as( 'ang $ama Opeas( !ele!a$ &( lan!a( 1 &e$a! &engan 'ang IGD.

-. a+'l'ta+  Sarana

?as(l(!as &an saana #ang a&a &( +ag e&a% M'l'! mel(p'!(  1) ?as(l(!as "ol( e&a% M'l'! 

a4 R'ang !'ngg' &engan $apas(!as 10 !empa! &'&'$ +4 R'ang pe($sa

*4 Saana

• Den!al 'n(!  1 +'a%

• K's(  6 +'a%

•  Alma(  2 +'a%

•  A* 3 A( @on&(!(one 4 1"K  1+'a%

• Me-a  (o  1 +'a%

&4 Al$es &an ala! pen&'$'ng la(nn#a

• S'g(*al M(*omo!o  1 +'a% • =B!a*!(on Se!  2 se!

• Sen!e  1 +'a%

• "eala!an !(n&a$an m(no  6 se! • Ko!a$ +a*a o!o a&(oga(  1 'n(!

• Temome!e  1 +'a%

• Tens(me!e  1 +'a%

• Tol( (ns!'men 1 +'a%

24 R'ang Raa! Inap a4 "a,(l('n Mola 

Saana

•  A@ 3A( @on&(s(one4 1 "K &( mas(ngmas(ng $ama  • K'l$as

• Me-a "as(en &( samp(ng mas(ngmas(ng !empa! !(&'  • K's( pen'ngg' pas(en

•  Alma(

• Tol# +an$a l'$a

• Sen!e  1 +'a% • Me-a N'se s!as(on  1 se! • "eala!an !(n&a$an m(no  2 se! • Ko!a$ +a*a o!o a&(oga(  0 'n(!

• Temome!e  1 +'a%

• Tens(me!e  1 +'a%

• Tomol +e(s( $assa  1 +'a%

• an$a!  0 +'a%

• K's( o&a  1 +'a%

• Ta+'ng O2  2 +'a%

• Kee!a ma$an  0 +'a%

+4 "a,(l'n Kan(n's Saana

•  A@ 3A( @on&(s(one4 1C "K &( mas(ngmas(ng $ama  • T:

• Me-a "as(en &( samp(ng mas(ngmas(ng !empa! !(&'  • K's( pen'ngg' pas(en

•  ATK •  Alma(

• Tol# +aa! l'$a

• S!e!os*ope  1 +'a%

• Sen!e  1 +'a%

• Me-a N'se s!as(on  1 se! • "eala!an !(n&a$an m(no  2 se! • Ko!a$ +a*a o!o a&(oga(  0 'n(!

• Temome!e  1 +'a%

• Tens(me!e  1 +'a%

• Tomol +e(s( $assa  1 +'a%

• an$a!  0 +'a%

• K's( o&a  1 +'a%

• Ta+'ng O2  2 +'a%

BAB I3

TATA LAKSANA PELAYANAN

1. TATA LAKSANA PENDATARAN PASIEN

a. Pen#a,taran (a+'en #' UR 4Un't Raatalan5

14 Un!'$ pas(en +a' #ang +el'm memp'n#a( $a!' +eo+a!) %a's men&a!a &( lo$e! (le &engan men#elesa($an a&m(n(s!as( &an meng(s( +lan$o pen&a!aan pas(en. A&m(n(s!as( #ang &(ma$s'& 'n!'$ &(+'a!$an +e$as e$am me&(s &an $a!' +eo+a! ses'a( ''!an $e&a!angan.

24 Mem+a#a 'ang pen&a!aan 'n!'$ pem+'a!an +e$as e$am me&(s &an $a!' +eo+a!.

64 "as(en anggo!a TNI AL 3m(l(!e / pns4 mem+aa "<S &an s'a! pengan!a &a( &o$!e sa!$en#a) 'n!'$ TNI AD / AU mem+aa "<S &an s'a! '-'$an &a( &o$!e 'ma% sa$(! TNI AD/AU #ang +ela$' 1 +'lan.

84 Un!'$ pas(en $el'aga TNI AL / AD / AU sela(n mem+aa '-'$an mem+aa Ka!' Kel'aga D(nas #ang mas(% +ela$'.

3a4 Un!'$ ana$ TNI AL sampa( &engan 6 oang  TNI AD / AU 2 oang. 3+4 Us(a ana$ sampa( &engan 'm' 21 !a%'n +el'm men($a% &an +el'm

+e$e-a.

3*4 (la mas(% se$ola%/$'l(a% sampa( &engan 'm' 2> !a%'n &engan mem+e($an o!o $op( $a!' pela-a/ma%as(sa #ang +ela$'.

3&4 Kala' !(&a$ mem+aa '-'$an &a( " 3ala( "engo+a!an4 %a's $e pol( 'm'm &'l'.

>4 "as(en "<S mem+aa s'a! '-'$an.

a4 R'm$(!al -ala Amma( %an#a mela#an( pas(en #ang !e&a!a pa&a &a!a E'o!a.

+4 (la gaa! &a'a! ma$a $egaa! &a'a!ann#a &(a!as( le+(% &'l' se+el'm &('-'$.

94 "as(en 'm'm men&a!a $e lo$e! (le

74 "as(en lama #ang +eo+a! saa! -am $e-a $e UR<. ag( #ang s'&a% memp'n#a( $a!' +eo+a!) meng'mp'l$an $a!' &( pol( !'-'an) 'n!'$ pas(en 'm'm mem+el( $a*(s le+(% &a%'l') 'n!'$ pas(en as$es meng''s S<" 3S'a! <am(nan "ela#anan4 le+(% &a%'l'.

;4 ag( pas(en #ang a$an mela$'$an peme($saan la+oa!o('m/a&(olog( %a's meng'mp'l$an s'a! pengan!a peme($saan &( lo$e! la+oa!o('m/a&(olog(.

ALUR PASIEN RA6AT ALAN

DI RSGM La#$k' TNI AL Y$+ S!#ar+$

Pen#a,taran (a+'en #' re'+tra+' raat 'na(.

"as(en / $el'aga / pe!'gas 'angan men&a!a$an pas(en aa! (nap &engan mem+aa s'a! opname &a( pol( spes(al(s pa&a saa! -am $e-a) se!ela%

PASIEN BPJS DINAS (TNI/KELUARG A) RUJUKAN BP/ SATKES/ INSTANSI LAIN / FOLLOW UP PERAWATAN PASIEN UMUM/PC DATANG SENDIRI DOKTER PRAKTEK  RUJUKAN RS LAIN PASIEN BPJS MANDIRI RUJUKAN PUSKESMAS LOKET PENDAFTARAN PASIEN RAWAT  JALAN PERNAH BEROBAT  Y / T DI DATA KE KOMPUTER/ MANUAL BUAT RM BARU  TIDAK 

SUB COUNTER POLIKLINIK / PENUNJANG MEDIK *  YA POLIKLINIK  POLIKLINIK / PENUNJANG MEDIK LAIN DI RJA ** DI RUJUK 

KE RS LAIN DIRAWAT PULANG

PERLU BEROBAT ULANG PENDAFTARAN PASIEN RAWAT INAP

men#elesa($an a&m(n(s!as( &( ag(an $e'angan. Un!'$ pas(en 'm'm) mem+aa S'a! <am(nan. "ela#anan Raa! Inap +ag( pas(en "<S D(nas) s'a! '-'$an &a( p's$esmas +ag( pas(en "<S.

"as(en #ang mem+aa S'a! "engan!a MRS &a( &o$!e spes(al(s 3&o$!e  RSGM La&o$g( TNI AL Yos S'&aso ma'p'n la(nn#a4 #ang pa$!e$ &( l'a -am $e-a RSGM La&o$g( TNI AL Yos S'&aso.

"as(en &a( &o$!e spes(al(s 3&o$!e RSGM La&o$g( TNI AL Yos S'&aso ma'p'n la(nn#a4 #ang pa$!e$ &( l'a -am $e-a RSGM La&o$g( TNI AL Yos S'&aso

• #ang mem+aa S'a! "engan!a MRS %a's melal'( pela#anan &( IGD RSGM La&o$g( TNI AL Yos S'&aso.

• #ang &(en*ana$an 'n!'$ men-alan( opeas() men&a!a &( lo$e! pen&a!aan opeas(

 Kala' s'&a% leng$ap +(sa langs'ng opeas(  (la +el'm leng$ap %a's lea! "ol( / IGD

ALUR PASIEN RA6AT INAP

DI RSGM La#$k' TNI AL Y$+ S!#ar+$

Pen#a,taran (a+'en #' IGD 4In+tala+' Gaat Dar!rat5

14 "as(en &an /a!a' $el'aga &apa! +eo+a! &( IGD 28 -am apa+(la &alam $ea&aan gaa!/&a'a! +a($ pas(en +a'/lama &engan meng(s( om'l(  pen&a!aan/ men'n-'$an $a!' +eo+a!. "as(en 'm'm %a's men#elesa($an a&m(n(s!as( &( $e'angan -aga) pas(en "<S meng''s S<" $e "<S -aga. Un!'$ pas(en as$es &(+e( a$!' sampa( &engan 2 B 28 -am 'n!'$ men'n-'$$an $a!' "<S. "as(en "<S men'n-'$$an s#aa!s#aa! #ang !ela% &(!en!'$an. LOKET PENDAFTARAN PASIEN RAWAT JALAN RUANG PERAWATA N LOKET PENDAFTARAN PASIEN RAWAT INAP PASIEN IGD / POLIKLINIK  RUMKITAL  JALA AMMARI SURAT PENGANTAR MASUK RAWAT INAP ( MRS ) RUJUK KE RS LAIN KELUAR PERAWAT AN PULANG KONTRO L ULANG POLIKLINI K 

24 "e!'gas (le a$an mem+'a! / mengam+(l +e$as e$am me&(s pas(en #ang +esang$'!an. Un!'$ pas(en KRS 3Kel'a R'ma% Sa$(!4) (le &($em+al($an $e ag(an (le 1 B 28 -am.

64 Un!'$ pas(en MRS 3Mas'$ R'ma% Sa$(!4 +e$as e$am me&(s &(leng$ap( &engan +e$as e$am me&(s pas(en aa! (nap.

ALUR PASIEN GA6AT DARURAT DI RUMKITAL ALA AMMARI

TATA LAKSANA IDENTIIKASI PASIEN

e!'-'an 'n!'$ men&es$(ps($an pose&' 'n!'$ memas!($an !(&a$ !e-a&(n#a $esala%an &alam (&en!(($as( pas(en selama peaa!an &( 'ma% sa$(!.Se!a meng'ang( $e-a&(an / $esala%an #ang +e%'+'ngan &engan sala% (&en!(($as(. Kesala%an (n( &apa! +e'pa sala% pas(en) $esala%an pose&') $esala%an me&($as() $esala%an !ans's() &an $esala%an peme($saan &(agnos!($.

I&en!(($as( pas(en &(la$sana$an &engan pema$a(an gelang pengenal. a. Pr$+e#!r Pe%aka'an Gelan Penenal

14 Sem'a pas(en aa! (nap %a's &((&en!(($as( &engan +ena se+el'm pem+e(an o+a!) &aa% a!a' po&'$ &aa% pengam+(lan &aa% &an

spes(men la(n 'n!'$ peme($saan $l(n(s a!a' pem+e(an pengo+a!an a!a' !(n&a$an la(n.

24 "a$a($an gelang pengenal &( pegelangan !angan pas(en #ang &om(nan)  -elas$an &an pas!($an gelang !epasang &engan +a($ &an n#aman 'n!'$

pas(en.

64 "a&a pas(en &engan (s!'la a!e(o,ena 3pas(en %emo&(al(s(s4) gelang pengenal !(&a$ +ole% &(pasang &( s(s( lengan #ang !e&apa! (s!'la.

84 <($a !(&a$ &apa! &(pa$a($an &( pegelangan !angan) pa$a($an &( pegelangan $a$(. "a&a s(!'as( &( mana !(&a$ &apa! &(pasang &( pegelangan $a$() gelang pengenal &apa! &(pa$a($an &( +a-' pas(en &( aea #ang -elas !el(%a!. Hal (n( %a's &(*a!a! &( e$am me&(s pas(en. Gelang pengenal %a's &(pasang 'lang -($a +a-' pas(en &(gan!( &an %a's selal' men#e!a( pas(en sepan-ang a$!'.

>4 "a&a $on&(s( !(&a$ mema$a( +a-') gelang pengenal %a's menempel pa&a +a&an pas(en &engan mengg'na$an pee$a! !anspaan/!em+'s pan&ang. Hal (n( %a's &(*a!a! &( e$am me&(s pas(en.

94 Gelang pengenal %an#a +ole% &(lepas saa! pas(en $el'a/p'lang &a( 'ma% sa$(!.

74 Gelang pengenal pas(en se+a($n#a men*a$'p & #eta'l a"'- #ang &apa! meng(&en!(($as( pas(en) #a(!'

a) Nama pas(en &engan m(n(mal 2 s'$' $a!a. b) Tanggal la%( pas(en 3!anggal/+'lan/!a%'n4. *4 Nomo e$am me&(s pas(en.

;4 De!a(l la(nn#a a&ala% ana gelang pengenal ses'a( -en(s $elam(n pas(en.

4 Nama !(&a$ +ole% &(s(ng$a!. Nama %a's ses'a( &engan #ang !e!'l(s &( e$am me&(s.

104 <angan pena% men*oe! &an men'l(s 'lang &( gelang pengenal. Gan!( gelang pengenal -($a !e&apa! $esala%an pen'l(san &a!a.

114 <($a gelang pengenal !elepas) segea +e($an gelang pengenal #ang +a'.

124 Gelang pengenal %a's &(pa$a( ole% sem'a pas(en selama peaa!an &( 'ma% sa$(!.

164 <elas$an pose&' (&en!(($as( &an !'-'ann#a $epa&a pas(en.

184 "e($sa 'lang 6 &e!a(l &a!a &( gelang pengenal se+el'm &(pa$a($an $e pas(en.

1>4 Saa! menan#a$an (&en!(!as pas(en) selal' g'na$an pe!an#aan !e+'$a) m(saln#a FS(apa nama An&a 3-angan mengg'na$an pe!an#aan

!e!'!'p sepe!( FApa$a% nama an&a I+' S's(4.

194 <($a pas(en !(&a$ mamp' mem+e(!a%'$an naman#a 3m(saln#a pa&a pas(en !(&a$ sa&a) +a#() &(sas(a) gangg'an -(a4) ,e(($as( (&en!(!as pas(en $epa&a $el'aga / pengan!an#a. <($a m'ng$(n) gelang pengenal -angan &(-a&($an sa!'sa!'n#a +en!'$ (&en!(($as( se+el'm &(la$'$an s'a!' (n!e,ens(. Tan#a 'lang nama &an !anggal la%( pas(en) $em'&(an +an&(ng$an -aa+an pas(en &engan &a!a #ang !e!'l(s &( gelang pengenaln#a.

174 Sem'a pas(en aa! (nap &an #ang a$an men-alan( pose&'  mengg'na$an 1 gelang pengenal. Un!'$ pas(en ana$ &an neona!'s) g'na$an 2 gelang pengenal pa&a e$s!em(!as #ang +e+e&a.

1;4 "enge*e$an gelang pengenal &(la$'$an !(ap $al( pegan!(an -aga peaa!.

14 Se+el'm pas(en &(!anse $e 'n(! la(n) la$'$an (&en!(($as( &engan +ena  &an pas!($an gelang pengenal !epasang &engan +a($.

204 Un(! #ang mene(ma !anse pas(en %a's menan#a$an 'lang (&en!(!as pas(en &an mem+an&(ng$an &a!a #ang &(peole% &engan #ang !e*an!'m &( gelang pengenal.

-. 6arna Pa#a Gelan Penenal

14 Kepa&a sel''% pas(en #ang !(&a$ mem(l($( aleg() g'na$an gelang pengenal ses'a( &engan -en(s $elam(nn#a) +(' 'n!'$ p(a &an mea%  -am+' 'n!'$ an(!a.

24 Sem'a pas(en %a's &(!an#a$an mengena( aleg( #ang &(m(l($(.

64 <($a pas(en mem(l($( aleg() &(+e($an gelang pengenal +eana mea%. T'l(s &engan -elas aleg( pa&a gelang !ese+'!.

84 R(a#a! aleg( pas(en %a's &(*a!a! &( e$am me&(s.

>4 Un!'$ pas(en &engan (s($o -a!'%) &(+e($an gelang &engan ana $'n(ng.

14 Pr$+e#!r Yan Me%-!t!/kan I#ent','ka+' Pa#a Pa+'en Denan Benar  e+eapa pose&' #ang mem+'!'%$an (&en!(($as( pas(en 

a4 "em+e(an o+a!o+a!an.

+4 "ose&' peme($saan pen'n-ang me&(s 3a&(olog( 3on!gen) MRI) &an se+aga(n#a4.La-$rat$r'!% en#$+k$(' trea#%'ll EEG899.5

*4 In!e,ens( pem+e&a%an &an pose&' (n,as( la(nn#a. &4 Tans's( &aa%.

e4 "engam+(lan sampel 3m(saln#a &aa%) !(n-a) '(n) &an se+aga(n#a4.

4 Tanse pas(en.

g4 Kon(mas( $ema!(an.

24 "aa s!a RS %a's meng$on(mas( (&en!(($as( pas(en &engan +ena  &engan menan#a$an nama &an !anggal la%(/'m' pas(en) $em'&(an mem+an&(ng$ann#a &engan #ang !e*an!'m &( e$am me&(s &an gelang

pengenal. anan men#e+'!$an nama) !anggal la%() &an alama! pas(en

&an mem(n!a pas(en 'n!'$ meng$on(mas( &engan -aa+an #a / !(&a$. 64 anan %elak!kan (r$+e#!r  apap'n -($a pas(en !(&a$ mema$a( gelang

pengenal. Gelang pengenal %a's &(pa$a($an 'lang ole% peaa! #ang +e!'gas menangan( pas(en se*aa pesonal se+el'm pas(en men-alan( s'a!' pose&'.

84 I&en!(($as( pas(en #ang men-alan( pose&' peme($saan a&(olog( 

a4 Opea!o %a's memas!($an (&en!(!as pas(en &engan +ena se+el'm mela$'$an pose&') &engan *aa 

314 Mem(n!a pas(en 'n!'$ men#e+'!$an nama leng$ap &an !anggal la%(n#a/'m'.

324 "e($sa &an +an&(ng$an &a!a pa&a gelang pengenal &engan e$am me&(s.<($a &a!a #ang &(peole% sama) la$'$an pose&'. 364 <($a !e&apa!  2 pas(en &( ag(an a&(olog( &angan nama #ang

sama) pe($sa 'lang (&en!(!as &engan mel(%a! alama! 'ma%n#a. +4 <($a &a!a pas(en !(&a$ leng$ap) (nomas( le+(% lan-'! %a's &(peole%

se+el'm pa-anan a&(as( 3exposure4 &(la$'$an.

>4 I&en!(($as( pas(en #ang a$an men-alan( !(n&a$an $(era+' 

a4 "e!'gas &( $ama opeas( %a's meng$on(mas( (&en!(!as pas(en. +4 <($a &(pel'$an 'n!'$ melepas gelang pengenal selama &(la$'$an

opeas() !'gas$anla% seoang peaa! &( $ama opeas( 'n!'$ +e!angg'ng -aa+ melepas &an memasang $em+al( gelang pengenal pas(en.

*4 Gelang pengenal #ang &(lepas %a's &(!empel$an &( &epan e$am me&(s pas(en.

:. Pr$+e#!r Pena%-'lan Dan Pe%-er'an Pr$#!k;K$%($nen Dara/

$omponen &aa% 3!ans's(4 me'pa$an !angg'ng -aa+ pe!'gas #ang mengam+(l &aa%.

24 D'a oang s!a RS #ang $ompe!en %a's memas!($an $e+enaan &a!a &emoga($ pa&a $an!ong &aa%) -en(s &aa%) golongan &aa% pa&a pas(en &an #ang !e!ea pa&a $an!ong &aa%) a$!' $a&al'asan#a) &an (&en!(!as pas(en pa&a gelang pengenal.

64 S!a RS %a's mem(n!a pas(en 'n!'$ men#e+'!$an nama leng$ap &an !anggal la%(n#a.

84 <($a s!a RS !(&a$ #a$(n / ag' a$an $e+enaan (&en!(!as pas(en) -angan la$'$an !ans's( &aa% sampa( &(peole% $epas!(an (&en!(!as pas(en &engan +ena.

#. Pa+'en Raat alan

14 T(&a$ pel' mengg'na$an gelang pengenal

24 Se+el'm mela$'$an s'a!' pose&'/ !eap() !enaga me&(s %a's menan#a$an (&en!(!as pas(en +e'pa nama &an !anggal la%(/'m'. Da!a (n( %a's &($on(mas( &engan #ang !e*an!'m pa&a e$am me&(s. 64 <($a pas(en a&ala% '-'$an &a( &o$!e 'm'm / p's$esmas / la#anan

$ese%a!an la(nn#a) s'a! '-'$an %a's +e(s( (&en!(!as pas(en +e'pa nama leng$ap) !anggal la%() &an alama!. <($a &a!a (n( !(&a$ a&a) pose&' / !eap( !(&a$ &apa! &(la$sana$an.

84 <($a pas(en aa! -alan !(&a$ &apa! meng(&en!(($as( &((n#a sen&(() ,e(($as( &a!a &engan menan#a$an $el'aga / pengan!a pas(en.

e. Pa+'en Denan Na%a Yan Sa%a D' R!an Raat

14 <($a !e&apa! pas(en &engan nama #ang sama) %a's &((nomas($an $epa&a peaa! #ang +e!'gas se!(ap $al( pegan!(an -aga.

24 e($an la+el / penan&a +e'pa Fpas(en &engan nama #ang sama &( lem+a pen*a!a!an) lem+a o+a!o+a!an) &an lem+a !(n&a$an.

64 Ka!' +e!an&a Fpas(en &engan nama #ang sama %a's &(pasang &( !empa! !(&' pas(en aga pe!'gas &apa! mem,e(($as( (&en!(!as pas(en.

,. Pa+'en Yan I#ent'ta+n)a T'#ak D'keta/!'

&((&en!(($as( &engan +ena. @on!o% pela+elan #ang &(+e($an +e'pa "(a/Jan(!a T(&a$ D($enal Ala &an se+aga(n#a.

24 Saa! pas(en s'&a% &apa! &((&en!(($as() +e($an gelang pengenal +a' &engan (&en!(!as #ang +ena.

. Pa+'en Yan Men'nal

14 "as(en #ang men(nggal &( 'ang aa! 'ma% sa$(! %a's &(la$'$an $on(mas( !e%a&ap (&en!(!asn#a &engan gelang pengenal &an e$am me&(s 3se+aga( ag(an &a( poses ,e(($as( $ema!(an4.

24 Sem'a pas(en #ang !ela% men(nggal %a's &(+e( (&en!(($as( &engan mengg'na$an 2 gelang pengenal) sa!' &( pegelangan !angan &an sa!' lag( &( pegelangan $a$(.

64 Sa!' sal(nan s'a! $ema!(an %a's &(!empel$an &( $a(n $aan. Sal(nan $e&'a %a's &(!empel$an &( $an!ong -enaa% 3+o&# +ag4. Sal(nan $e!(ga &(s(mpan &( e$am me&(s pas(en.

/. Mele(a+ Gelan Penenal

14 Gelang pengenal %an#a &(lepas saa! pas(en p'lang a!a' $el'a &a( 'ma% sa$(!.

24 Yang +e!'gas melepas gelang pengenal a&ala% peaa! #ang +e!angg'ng-aa+ !e%a&ap pas(en selama masa peaa!an &( 'ma% sa$(!.

64 Gelang pengenal &(lepas se!ela% sem'a poses selesa( &(la$'$an. "oses (n( mel(p'!( pem+e(an o+a!o+a!an $epa&a pas(en &an pem+e(an pen-elasan mengena( en*ana peaa!an selan-'!n#a $epa&a pas(en &an $el'aga.

84 Gelang pengenal #ang s'&a% !(&a$ &(pa$a( %a's &(g'n!(ng men-a&( po!onganpo!ongan $e*(l se+el'm &(+'ang $e !empa! sampa%.

>4 Te&apa! $on&(s($on&(s( #ang memel'$an pelepasan gelang pengenal semen!aa 3saa! mas(% &(aa! &( 'ma% sa$(!4) m(saln#a lo$as( pemasangan gelang pengenal menggangg' s'a!' pose&'. Segea se!ela% pose&' selesa( &(la$'$an) gelang pengenal &(pasang $em+al(.

'. Pela($ran In+'#en;Ke"a#'an Ke+ala/an I#ent','ka+' Pa+'en

14Se!(ap pe!'gas #ang menem'$an a&an#a $esala%an &alam (&en!(($as( pas(en %a's segea melapo $epa&a pe!'gas #ang +eenang &( 'ang aa! / +ag(an !ese+'!) $em'&(an meleng$ap( lapoan (ns(&ens. 24"e!'gas %a's +e&(s$'s( &engan Kepala Ins!alas( a!a' Mana-e 

mengena( pem(l(%an *aa !e+a($ &an s(apa #ang mem+e(!a%'$an $epa&a pas(en / $el'aga mengena( $esala%an #ang !e-a&( a$(+a! $esala%an (&en!(($as(.

64 @on!o% $esala%an #ang &apa! !e-a&( a&ala% a4 Kesala%an pen'l(san alama! &( e$am me&(s +4 Kesala%an (nomas( / &a!a &( gelang pengenal *4 T(&a$ a&an#a gelang pengenal &( pas(en

&4 M(s(&en!(($as( &a!a / pen*a!a!an &( e$am me&(s e4 M(s(&en!(($as( peme($saan a&(olog( 3on!gen4 4 M(s(&en!(($as( lapoan (n,es!(gas(

g4 M(s(&en!(($as( pe-an-(an 3appo(n!men!4 %4 Reg(s!as( gan&a saa! mas'$ 'ma% sa$(! (4 Sala% mem+e($an o+a! $e pas(en

 -4 "as(en men-alan( pose&' #ang sala%

$4 Sala% pela+elan (&en!(!as pa&a sampel &aa%

84 Kesala%an -'ga !emas'$ (ns(&en #ang !e-a&( a$(+a! a&an#a m(s(&en!(($as() &engan a!a' !anpa men(m+'l$an +a%a#a) &an -'ga (ns(&ens #ang %amp( !e-a&( &(mana m(s(&en!(($as( !e&e!e$s( se+el'm &(la$'$an s'a!' pose&'.

e+eapa pen#e+a+ 'm'm !e-a&(n#a m(s(&en!(($as( a&ala% 

a. Ke+ala/an (a#a a#%'n'+tra+' ; tata !+a/a <

a4 Sala% mem+e($an la+el +4 Kesala%an meng(s( om'l( 

*4 Kesala%an memas'$$an nomo / ang$a pa&a e$am me&(s. &4 "en'l(san alama! #ang sala%.

e4 "en*a!a!an #ang !(&a$ +ena / !(&a$ leng$ap / !(&a$ !e+a*a.

a4 T(&a$ a&e$'a!n#a / !(&a$ a&an#a po!o$ol ,e(($as( +4 T(&a$ mema!'%( po!o$ol ,e(($as(

:. Ke+!l'tan k$%!n'ka+'

a4 Ham+a!an a$(+a! pen#a$(! pas(en) $on&(s( $e-(aan pas(en) a!a' $e!e+a!asan +a%asa.

b) Kegagalan 'n!'$ pem+a*aan $em+al( &an K'angn#a $'l!' / +'&a#a ogan(sas(.

<($a !e-a&( (ns(&en a$(+a! $esala%an (&en!(($as( pas(en) la$'$an %al +e($'! (n(

14 "as!($an $eamanan &an $eselama!an pas(en.

24 "as!($an +a%a !(n&a$an pen*ega%an *e&ea !ela% &(la$'$an.

64 <($a s'a!' pose&' !ela% &(la$'$an pa&a pas(en #ang sala% a!a' &(la$'$an &( !empa! #ang sala%) paa $l(n(s %a's memas!($an +a%a lang$a%lang$a% #ang pen!(ng !ela% &(am+(l 'n!'$ mela$'$an pose&'  #ang !epa! pa&a pas(en #ang !epa!.

TATA LAKSANA PEMBERIAN INORMASI KEPADA PASIEN

a. Inomas( #ang &(+e($an $epa&a pas(en &(ses'a($an &engan D(agnosa &an $ea&aan pas(en. Inomas( #ang !e$a(! &engan me&(s +e&asa$an $ep'!'san/$ons'lan &a( D"<") se&ang$an %al%al &(l'a +(&ang me&(s a!as pem(n!aan pas(en / $el'aga pas(en.

+. Sem'a pem+e( (nomas( segala poes( $ese%a!an/pen'n-ang !e$a(! pas(en) meng(s( lem+a e&'$as( 3RM4 &an &(mas'$$an $e &alam +e$as e$am me&(s pas(en #ang +esang$'!an. Keg(a!an pen&(&($an pas(en &(a!' ses'a( pan&'an "KRS. (m+(ngan o%an( %an#a &(+e($an a!as pem(n!aan pas(en &an /$el'agan#a.

*. Ma*amma*am (nomas( &an pe!'gas pem+e( (nomas(.

N$ Te%(at Ma:a% In,$r%a+' Pet!a+

1 Lo$e! "en&a!aan Raa! <alan) Raa! Inap) UGD

 Ta!a *aa +eo+a! ses'a( -en(s pas(en  Ma*am $elas peaa!an &an !a(   R'angan #ang $osong

?(le -aga

@'s!ome Se,(*e/ Inomas(

"($e !peaa! / peaa! -aga 2 UR< /R.

Raa! Inap

D(agnosa) $ompl($as( pengo+a!an)!(n&a$an me&(s) pognose) es($o &ll

D"<" 6 UR< /R.

Raa! Inap

 D(e!

  Ala! +an!' pen&engaan) pengl(%a!an) po!ese &ll  A%l( G(( D. Spes(al(s/&. Re%a+me& 8 UR< /R. Raa! Inap

a%a# Meo$o$) a%a#a HI:/AIDS) Kese%a!an al(!a) Kese%a!an I+' Ham(l) DM &ll

"ol( !e$a(! > UR< /R.

Raa! Inap

(m+(ngan men!al "s($olog/"al(a!(   9 Raa! Inap (m+(ngan o%an( ses'a( agama pas(en "e(a / A

Ro%an( 7 UR< /R.

Raa! Inap

O+a!o+a!an ag(an ?amas(

; UR< /R. Raa! Inap

"ose&' 'n!'$ !(n&a$an &(agnos!($/pengo+a!an $%'s's ses'a( $e+'!'%an &an $on&(s( pas(en m(s  a&(oga() peme($saan la+) &ll

D"<" /Tenaga a%l( !e$a(!

 ". Re='+' Dan A!#'t I#ent','ka+' Pa+'en

1. Ke+(-a$an (n( a$an &($a-( 'lang &alam $''n a$!' 2 !a%'n .

2. Ren*ana a'&(! a$an &(s's'n &engan +an!'an $an!o a'&(! me&($ &an a$an &(la$sana$an &alam a$!' 9 +'lan se!ela% (mplemen!as( $e+(-a$an.  A'&(! $l(n(s (n( mel(p'!( 

a. <'mla% pesen!ase pas(en #ang mengg'na$an gelang pengenal.

b.  A$'as( &an el(a+(l(!as (nomas( #ang !e&apa! &( gelang pengenal.

!.  Alasan mengapa pas(en !(&a$ mengg'na$an gelang pengenal. &. =($as( *aa (&en!(($as( la(nn#a.

e. Ins(&ens #ang !e-a&( &an +e%'+'ngan &engan m(s(&en!(($as(

6. Se!(ap pelapoan (ns(&ens #ang +e%'+'ngan &engan (&en!(($as( pas(en a$an &(pan!a' &an &(!(n&a$lan-'!( saa! &(la$'$an e,(s( $e+(-a$an.

A!#'t Gelan Penenal Pa#a Pa+'en Raat Ina(

Tanal < R!an Raat <

"e!an#aan "(l(%an

 -aa+an 1 2 6 8 >  Apa$a% pas(en mengg'na$an gelang pengenal  #a / !(&a$

Jana gelang pengenal

(' #a / !(&a$ Mea% m'&a #a / !(&a$ La(nn#a se+'!$an

 Apa$a% gelang pengenal (n( +ena #a / !(&a$

"os(s( gelang pengenal

"egelangan Tangan #a / !(&a$ La(nn#a se+'!$an Keses'a(an gelang pengenal a($ #a / !(&a$ @'$'p #a / !(&a$ ''$ #a / !(&a$ T'l(san +eana %(!am #a / !(&a$ Dapa! &(+a*a #a / !(&a$

Nama&epan #a /!(&a$

Namaa$%( #a/ !(&a$

Tanggal la%( #a / !(&a$ Nomo e$am me&(s #a / !(&a$ Inomas( !am+a%an pa&a gelang pengenal #ang

!(&a$ pel' se+'!$an

TATA LAKSANA PENUNDAAN PELAYANAN a. Ta!a La$sana "en'n&aan "ela#anan

14 "as(en &an $el'aga &(+e($an (nomas( !en!ang alasan pen'n&aan pela#anan) men'ngg' &an/a!a' penempa!an &(&a!a !'ngg' se!a al!ena!(,e pela#anan #ang +(sa &(&apa!$an ole% pe!'gas

24 "as(en a!a' $el'aga pas(en menan&a!angan( +'$!( pem+e(an (nomas( pen'n&aan pela#anan #ang a&a &alam (le pas(en) -($a &(pel'$an.

64 "as(en &(pes(la%$an men'ngg' &( 'ang !'ngg' -($a pen'n&aan mas(% &alam  -am $e-a a!a' pas(en &(pes(la%$an men(nggal$an !empa! -($a

pen'n&aan/men'ngg' %(ngga a$%( -am $e-a/le+(% &a( 28 -am.

84 <($a pa&a +a!as a$!' #ang &(!en!'$an) +el'm a&a (nomas( !en!ang pen'n&aan pela#anan ma$a pe!'gas a$an mem+e(!a%'$an $epa&a pas(en/$el'aga melal'( ala! !ele$om'n($as( #ang &apa! &(g'na$an a!a' pas(en/$el'aga &apa! menan#a$an $epa&a 'n(! !e$a(! !en!ang (nomas( pen'n&aan !ese+'!.

+. Inomas( !e$a(! alasan pen'n&aan pela#anan &( 'n(! !e$a(!

14 "ol($l(n($  pas(en men'ngg' g(l(an peme($saan ole% &o$!e) pengam+(lan o+a! &( Apo!e$ 3?amas(4) peme($saan USG

TATA LAKSANA PERSETUUAN TINDAKAN KEDOKTERAN 4INFORMED CONCENT 5 1. Dalam mene!ap$an &an mela$sana$an Inome& @onsen! %a's mempe%a!($an

$e!en!'an$e!en!'an se+aga( +e($'! 

a. Mempeole% Inomas( &an pen-elasan me'pa$an %a$ pas(en &an se+al($n#a mem+e($an (nomas( &an pen-elasan a&ala% $ea-(+an &o$!e. +. "ela$sanaan Inome& @onsen! &(anggap +ena -($a memen'%(

pes#aa!an &(+aa% (n( 

14 "ese!'-'an a!a' "enola$an T(n&a$an Ke&o$!ean &(+e($an 'n!'$ !(n&a$an me&(s #ang &(n#a!a$an se*aa spes(($ 3The Consent must be for what will be actually performied)

24 "ese!'-'an a!a' "enola$an T(n&a$an Ke&o$!ean &(+e($an !anpa pa$saan (Voluntary)

64 "ese!'-'an a!a' "enola$an T(n&a$an Ke&o$!ean &(+e($an ole% seseoang 3pas(en4 #ang se%a! men!al &an #ang memang +e%a$ mem+e($ann#a &a( seg( %'$'m

84 "ese!'-'an &an "enola$an T(n&a$an Ke&o$!ean &(+e($an se!ela% &(+e($an *'$'p (adekuat) (nomas( &an "en-elasan #ang &(+e($an. 2. Inomas( &an "en-elasan &(anggap *'$'p 3a&e$'a!4 -($a pal(ng se&($(! enam %al

po$o$ &( +aa% (n( &(sampa($an &alam mem+e($an (nomas( &an pen-elasan) #a(!' 

a. Inomas( alasan pel'n#a &(la$'$an !(n&a$an me&($ 3&(agnos(s pen#a$(!4 +. Inomas( manaa! #ang &(%aap$an &a( !(n&a$an me&($ #ang

&(en*ana$an

*. Inomas( es($o a!a' a$(+a! pas!( -($a !(n&a$an me&($ #ang &(en*ana$an !(&a$ &(la$'$an

". Inomas( &an pen-elasan !en!ang !'-'an &an pospe$ $e+e%as(lan !(n&a$an me&($ #ang &(la$'$an (purpose of medical procedure)

#. Inomas( &an pen-elasan !en!ang !a!a *aa !(n&a$an me&($ #ang a$an &(la$'$an (contemplated medical procedure)

. Inomas( &an pen-elasan !en!ang es($o 3(s$ (n%een! (n s'*% me&(*al po*e&'es4 &an $ompl($as( #ang m'ng$(n !e-a&(

$. Inomas( &an pen-elasan !en!ang al!ena!(,e !(n&a$an me&(s la(nn#a #ang !ese&(a &an es($on#a mas(ng 5 mas(ng (alternative medical procedures and risk)

%. Inomas( &an pen-elasan !en!ang pognos(s pen#a$(! apa+(la !(n&a$an me&(s !ese+'! &(la$'$an (prognosisi withand without medical procedures)  -. Inomas( !en!ang &(agnos(s.

6. Kea-(+an mem+e($an (nomas( &an pen-elasan.

Do$!e #ang a$an mela$'$an !(n&a$an me&($ memp'n#a( !angg'ng -aa+ '!ama mem+e($an (nomas( &an pen-elasan #ang &(pel'$an. Apa+(la +e%alangan) (nomas( &an pen-elasan #ang %a's &(+e($an &apa! &(a$(l$an $epa&a Do$!e la(n &engan sepenge!a%'an &o$!e #ang +esang$'!an. (la !e-a&( $esala%an &alam mem+e($an (nomas( !angg'ng -aa+ +ea&a &(!angan &o$!e #ang mem+e($an &elegas(.

8. "(%a$ #ang +e%a$ men#a!a$an pese!'-'an.

a. "as(en sen&(() #a(!' apa+(la !ela% +e'm' 21 !a%'n a!a' !ela% men($a%.

+. ag( "as(en &(+aa% 'm' 21 !a%'n) pese!'-'an 3(nome& *onsen!4 a!a' "enola$an T(n&a$an Ke&o$!ean &(+e($an ole% mee$a men''! ''!an %a$ se+aga( +e($'! 

14 A#a%/ I+' Kan&'ng

24 Sa'&aa 5 sa'&aa $an&'ng

*. ag( pas(en &(+aa% 'm' 21 !a%'n &an !(&a$ memp'n#a( oang !'a a!a' oang !'an#a +e%alangan %a&() pese!'-'an 3Inome& @onsen!4 a!a' penola$an !(n&a$an $e&o$!ean &(+e($an ole% mee$a men''! %a$ se+aga( +e($'! 

14 A#a%/I+' A&ops(

24 Sa'&aa 5 sa'&aa Kan&'ng 64 In&'$ Semang

&. ag( pas(en &easa &engan gangg'an men!al) pese!'-'an 3Informed  Consent) a!a' penola$an penola$an !(n&a$an $e&o$!ean &(+e($an ole% mee$a men''! %a$ se+aga( +e($'!

14 A#a%/I+' $an&'ng 24 Jal( #ang sa%

e. ag( pas(en &easa #ang +ea&a &(+aa% pengamp'an 3*'a!elle4 "ese!'-'an a!a' penola$an !(n&a$an me&(s &(+e($an men''! %al !ese+'!.

14 Jal( 24 @'a!o 

. ag( "as(en &easa #ang !ela% men($a%/ oang !'a) pese!'-'an a!a' penola$an !(n&a$an me&($ &(+e($an ole% mee$a men''! ''!an %al !ese+'!.

14 S'am(/ Is!(

24 A#a%/ I+' Kan&'ng 64 Ana$ ana$ Kan&'ng

84 Sa'&aa 5 sa'&aa Kan&'ng >. @aa men#a!a$an pese!'-'an

@aa pas(en men#a!a$an pese!'-'an &apa! &(la$'$an se*aa !e'*ap 3oal *onsen!4) !es'a! 3(!!en *onsen!4) a!a' !es(a! 3(mpl(e& *onsen!4. "ese!'-'an se*aa !e!'l(s %!tlak &(pel'$an pa&a !(n&a$an me&(s #ang mengan&'ng re+'k$ t'n'  se&ang$an pese!'-'an se*aa l(san &(pel'$an pa&a !(n&a$an me&(s #ang !(&a$ mengan&'ng (s($o !(ngg(.

9. "el'asan !(n&a$an $e&o$!ean sela(n !(n&a$an $e&o$!ean #ang !ela% &(se!'-'( t'#ak #'-enarkan &(la$'$an &engan alasan apap'n -'ga) ke:!al'  apa+(la pel'asan !(n&a$an $e&o$!ean !ese+'! !epa$sa &(la$'$an 'n!'$ men#elama!$an -(a pas(en.

7. <($a !(n&a$an $e&o$!ean #ang a$an &(en*ana$an mengan&'ng (s($o !(ngg( ma$a se+a($n#a pese!'-'an &(+e($an se*aa !es'a!) &engan *aa menan&a!angan( a!a' mem+'+'%$an *ap (+' -a( !angan $(( pa&a om'l( #ang &(se&(a$an.

;. Se+el'm &(!an&a!angan( a!a' &(+'+'%$an *ap (+' -a( !angan $(() om'l(  !ese+'! s'&a% &((s( leng$ap ole% Do$!e #ang a$an mela$'$an !(n&a$an $e&o$!ean a!a' ole% !enaga me&($ la(n #ang &(+e( &elegas() !nt!k $em'&(an #ang +esang$'!an &(pes(la%$an mem+a*an#a) a!a' -($a &(pan&ang pel' &(+a*a$an &(%a&apann#a.

. <($a oang #ang +e%a$ mem+e($an mem+e($an pese!'-'an %en$lak mene(ma 'n,$r%a+' &an $em'&(an men#ea%$an sepen'%n#a $epa&a $e+(-a$an &o$!e ma$a oang !ese+'! #'ana( tela/ %en)et!"!'  $e+(-a$an me&($ apap'n #ang a$an &(la$'$an &o$!e 

10.Apa+(la #ang +esang$'!an) ses'&a% mene(ma (nomas() %en$lak  'n!'$ mem+e($an pese!'-'ann#a ma$a (a %a's menan&a!angan( +!rat (ern)ataan (en$lakan.

11. <($a pas(en -el!% #ea+a  a!a' t'#ak +e/at akaln)a ma$a #ang +e%a$ mem+e($an a!a' menola$ mem+e($an pese!'-'an !(n&a$an me&($ a&ala% oang !'a) $el'aga) al( a!a' $'a!on#a.

12.(la pas(en #ang s'&a% men($a% ma$a s'am( a!a' (s!e( !(&a$ &(($'!se!a$an menan&a!angan( pese!'-'an !(n&a$an me&($) ke:!al'  'n!'$ !(n&a$an $el'aga +een*ana #ang s(a!n#a (e,es(+le  #a(!' !'+e$!om( a!a' ,ase$!om(.

16."ese!'-'an #ang s'&a% &(+e($an &apa! #'tar'k $em+al( 4#':a-!t5 +et'a( +aat ke:!al' !(n&a$an me&($ #ang &(en*ana$an s'&a% sampa( pa&a !a%apan pela$sanaan #ang !(&a$ m'ng$(n lag( &(+a!al$an

18.Dalam %al pese!'-'an !(n&a$an me&($ &(+e($an $el'aga ma$a #ang +e%a$ mena($ $em+al( 3men*a+'!4 a&ala% anggo!a $el'aga !ese+'! a!a' anggo!a $el'aga la(nn#a #ang $e&'&'$an %'$'mn#a le+(% +e%a$ se+aga( al(.

1>.Dem( $epen!(ngan pas(en) Inome& @onsen! !(&a$ &(pel'$an +ag( pas(en gaa! &a'a! &alam $ea&aan sa&a &an !(&a$) &(&amp(ng( ole% $el'aga pas(en #ang +e%a$ mem+e($an pese!'-'an a!a' penola$an !(n&a$an me&(s.

TATA LAKSANA RESIKO PASIEN ATUH

1. Hal>/al (ent'n )an /ar!+ #'(er/at'kan (eraat #ala% %elak!kan t'n#akan !nt!k %en/'n#ar' (a+'en "at!/ <

a. In&en!(($as( (a#a! -a!'%

+. "e%a!($an a&an#a &e(s(! senso($ &an mo!o($ *. "e%a!($an ga#a +e-alan pas(en s!a+(l a!a' !(&a$

&. Alas $a$( #ang &(g'na$an apa$a% +e+a%an #ang l(*(n !e%a&ap lan!a( 'angan

e. Apa$a% a&an#a %(po!ens( pos!'al . Kon's( mene!ap/a$'!

g. Ugens( '(ne

%. "en#a$(! ne'olog(s #ang mempenga'%( gea$ a!a' pen(la(an

(. "en#a$(! $a&(o,as$'le #ang mempenga'%( pe's( &an o$s(genas( see+al  -. Gangg'an o!%ope&(* a!a' ala! +an!' #ang mempenga'%( gea$ &an

$ese(m+angan

$. Me&($as( #ang mempenga'%( !e$anan &aa% a!a' !(ng$a! $esa&aan l. Ag(!as() $e*emasan #ang men(ng$a! &an emos( #ang la+(l

m. T(&a$ $oopea!( 

n. ?a$!o s(!'as(onal 3 +a' mas'$ 'ma% sa$(!4 2. Pen:ea/an (a+'en at!/

a. Sem'a pas(en +a' pen(la(an mem(l($( po!ens( es($o -a!'% &an pen(la(an &('lang -($a &((n&($as($an ole% pe'+a%an $on&(s( pas(en a!a' pengo+a!an &an la(nn#a.

*. Sel''% pas(en aa! (nap &(n(la( es($o -a!'% &engan mengg'nan$an *%e$l(s pen(la(an es($o -a!'%

&. "en(la(an &easa mema$a( om'l( Mose ?all S*ale 3M?S4 &. Penananan (a+'en re+'k$ "at!/

a. T(ng$a!$an o+se,as( +an!'an #ang ses'a( saa! am+'las(

Respon pas(en #ang !(&a$ $ons(s!en a!a' !(&a$ eal(s!(s ma$a pas(en

&(anggap mele+(%le+(%$an $emamp'an sen&(( &an mem(l($( $e!e+a!asan &alam meng(nga!.

+. Mon(!o $e+'!'%an pas(en se*aa +e$ala

Mon(!o $e+'!'%an pas(en &engan !ea!' sepe!( $e+'!'%an $e $ama man&( &engan menaa$an apa$a% +ese&(a &(+an!' peaa!.

*. =&'$as( p(la$' pas(en #ang le+(% aman

e( (nomas( $epa&a pas(en !en!ang a$!((!as #ang +ole% &(la$'$an sen&(( &an #ang mem+'!'%$an pen&amp(ngan peaa! a!a' $el'aga. &. "as(en &engan es($o -a!'% &('sa%a$an &(!empa!$an &e$a! &engan nes

s!a!(on aga le+(% m'&a% &( mon(!o a$!((!asn#a.

e. <angan !(nggal$an pas(en sen&(( &( $ama a!a' &( !o(le!.

Upa#a$an sem'a a$!((!as pas(en &(&amp(ng( +a($ ole% peaa! ma'p'n &engan $el'aga

. "emasangan s!an&a pengaman !empa! !(&' 

"engaman !empa! !(&' 'n!'$ peaa!an pas(en #ang +ees($o -a!'% &apa! +e'pa !eal( #ang !epasang s(s( $(( &an $anan se&ang$an 'n!'$ pas(en ana$ana$ &engan mengg'na$an +oB +a#( #ang -aa$ -e'-(

pengaman 10 @m

g. An-'$an pas(en mengg'na$an +el +(la mem+'!'$an +an!'an e($an pen-elasan $epa&a pas(en &an $el'aga !en!ang !a!a *aa pengg'naan +el pas(en -($a pa&a saa! !e!en!' mem+'!'%$an +an!'an peaa!

%. "emasangan pegangan &(n&(ng

Un!'$ meng%(n&a( es($o -a!'% saa! mo+(l(!as pas(en &a( !empa! !(&' $e $ama man&( ma'p'n $e !empa! la(n pel' &(pasang pegangan &(n&(ng aga &apa! menopang saa! pas(en mengalam( $on&(s( %(lang

$ese(m+angan

(. "ema$a($an gelang pas(en es($o -a!'%

"engg'naan gelang !angan !e%a&ap pas(en #ang +ees($o -a!'% &engan ana $'n(ng &apa! men-a&( pe%a!(an +ag( sel''% pe!'gas &( 'angan 'n!'$ le+(% mengaas(

Seg(!(ga pengaman &(le!a$$an &( samp(ng !empa! !(&' pas(en #ang m'&a% &( l(%a! ole% pe!'gas se%(ngga &apa! mem+an!' mengaas( pas(en #ang es($o -a!'%

$. <aga lan!a( 'angan peaa!an &an $ama man&( !(&a$ l(n*(n

"engg'naan lan!a( 'ang peaa!an &an $ama man&( %a's memen'%( s!an&a 3!(&a$ l(*(n4 &an an-'$an pas(en mengg'na$an $aos $a$( a!a' sepa!' #ang !(&a$ l(*(n.

l. Desa(n !o(le! pas(en

"engg'naan -en(s !o(le! se+a($n#a -angan mengg'na$an !o(le! -ong$o$ $aena a$!((!as A/AK &engan !o(le! -ong$o$ saa! +e&(( &an -ong$o$ +epo!ens( !e-a&( -a!'% ole% $aena %(lang $ese(m+angan &an $elela%an (s($.

m. Desa(n ala!ala! 'n(!'e

"engg'naan !empa! !(&' #ang !elal' !(ngg( &an penempa!an $'s( &an me-a pas(en #ang meng%ampa! mo+(l(!as pas(en &apa! men#e+a+$an es($o pas(en -a!'%

n. S(ap$an &( -alan $el'a &a( !empa! !(&' ala! +an!' +e-alan

Mo+(l(sas( pas(en %en&a$n#a mengg'na$an es!a(n a!a' $'s( o&a se%(ngga +(la pa&a saa! !e!en!' !e-a&( %(lang $ese(m+angan !(&a$ !e-a!'%

o. "en*a%a#aan #ang a&e$'a!

"en*a%a#aan %a's a&e$'a! %al (n( 'n!'$ meng%(n&a( pas(en !esan&'ng a$(+a! a&an#a +en&a #ang !(&a$ !el(%a! -elas ole% pas(en.

p. Doong pa!(s(pas( $el'aga &alam $eselama!an pas(en

"en&(&($an !e%a&ap $el'aga !en!ang $on&(s( pas(en &an !a!a*aa mem+an!' pas(en +ep(n&a% !empa! pel' &(+e($an .

TATA LAKSANA ALAT RESTRAIN Te$n($ pemasangan es!a(n

1. Le+(% +a($ l(ma a!a' m(n(mal empa! oang %a's &(g'na$an 'n!'$ meng($a! $l(en.

2. "eng($a! $'l(! a&ala% -en(s peng($a!an #ang pal(ng aman &an pal(ng men-am(n.

6. <elas$an $epa&a pas(en mengapa mee$a a$an &(($a!.

8. Seoang anggo!a $el'aga %a's selal' !el(%a! &an mene!am$an pas(en #ang &(($a!. "enen!aman mem+an!' meng%(lang$an asa !a$'!) $e!(&a$+e&a#aan) &an %(langn#a $en&al( $l(en.

>. Kl(en %a's &(($a! &engan $e&'a !'ng$a( !ep(sa% &an sa!' lengan &(($a! &( sa!' s(s( &an lengan la(n &(($a! &( a!as $epala pas(en.

9. "eng($a!an %a's &(!empa!$an se&em($(an 'pa se%(ngga al(an &aa% $l(en !(&a$ !e!e$an/!e%am+a!.

7. Kepala $l(en aga$ &( !(ngg($an 'n!'$ men''n$an peasaan $een!anan &an 'n!'$ men''n$an $em'ng$(nan !ese&a$.

;. "eng($a!an %a's &(pe($sa se*aa +e$ala &em( $eamanan &an $en#amanan. . Se!ela% &(($a!) $el'aga %a's menenang$an $l(en &engan *aa

+e$om'n($as(.

10. Se!ela% $l(en &($en&al($an) sa!' ($a!an se$al( a$!' %a's &(lepas &engan (n!e,al l(ma men(! sampa( $l(en %an#a mem(l($( &'a ($a!an. Ke&'a ($a!an la(nn#a %a's &(lepas$an pa&a a$!' #ang +esamaan) $aena !(&a$ &(an-'$an mem+(a$an $l(en %an#a &engan sa!' ($a!an.

11. Memas'ng $l(en gangg'an -(a !(&a$ &(an-'$an) &(mana $l(en &(($a!/&(an!a() !angan &an a!a' $a$(n#a &(pasang pa&a se+'a% +alo$ $a#' aga !(&a$ +e+a%a#a +ag( &((n#a sen&(( a!a'p'n oang la(n &an l(ng$'ngan se$(!an#a. "emas'ngan #ang +elangs'ng lama a$an menga$(+a!$an anggo!a !'+'% #ang &(pas'ng men-a&( $e*(l &an !(&a$ &apa! +e'ngs( se*aa nomal sepe!( +(asan#a.

@aa pemas'ngan la(nn#a #ang !(&a$ &(an-'$an a&ala% pengan&angan. Kan&ang pen&e(!a &(+ang'n &(l'a &esa &an &($'n*( apa! &an &(as(ng$an TATALAKSANA NYERI

JHO mee$omen&as($an s'a!' F!angga n#e( 3"a(n la&&e4 'n!'$ mana-emen n#e(. Aaln#a &(g'na$an 'n!'$ n#e( $an$e) !ap( %al (n( &apa! &(g'na$an ole% poes( me&(s se+aga( pe&oman 'n!'$ analges(a pa&a sem'a !(pe n#e(. "a&a !eap( n#e( $on(s) +a($ #ang &(se+a+$an ole% poses mal(gna a!a'p'n +en(gna, the threestep !"# $nalgesic %adder mem+e($an G'(&el(nes 'n!'$ mem(l(% ma*am &an pen(ng$a!an se-'mla% analges(a. (la s'a!' $e!($a !eap( n#e( gagal) !eap( &apa! &('+a% $e !a%ap +e($'!n#a.

1. N#e( R(ngan 3M(l& "a(n4

"aa*e!amol 3a*e!am(nop%en4) a!a' non s!eo(&al an!((nlamma!o# &'g 3NSAID4 sepe!( I+'poen.

Ta+le 1. "es*(+(ng G'(&el(nes o Nons!eo(&al An!( Inlamma!o# D'gs

DRUG DOSING MA?IMUM DAILY

DOSE I A@ETI@ A@IDS

1 D(*loena* >0 mg "O +(& 5 !(& 200 mg 2 In&ome!%a*(n 2> 5 >0 mg "O / pe e*!'m !(& 200 mg

6 Ke!oola* 10 mg "O E& 5 +(& 80 mg 60 mg IM/I: E9%

31> mg ( pa!(en!  9> #s4

120 mg NT= > &a#s.

II @O?>2 INHIBITOR

1 @ele*oB(+ 100 5 200 "O +(& 800 mg

III ENAMATES

1 Meenam(* a*(& >0 5 100 mg "O !(& 5 E(& 800 mg

I3 O?I@AM+

1 MeloB(*am 7.> 5 1> mg "O E& 1> mg 2 "(oB(*am 10 5 20 "O E& 20 mg

3 PROPIONI@ A@ID+ 1 I+'poen 200 ;00 mg "O E8 5 9% 6200 mg 2 Ke!opoen 2> 5 7> mg "O E 9 5 ;% 600 mg 6 NapoBen 2>0 5 >00 mg "O E; 5 12% 1>00 mg 3I SALI@YLATE 4A@ETYLATED5 1 AS"IRIN 62> 5 9>0 mg E8% 8000 mg 3@'en! D(agnos(s  Tea!men! o "a(n) 2009) pp.26  284

2. N#e( Se&ang 3Mo&ea!e "a(n4

"aa*e!amol) NSAID &an/a!a' paa*e!amol &alam $om+(nas( &engan op(o(&lema% sepe!( H#&o*o&one) &apa! me(ngan$an n#e( le+(% $'a! &a( pa&a &(pa$a( se*aa !ep(sa%.Op(o(& &engan a*e!am(nop%en &apa! &(g'na$an le+(% se(ng sepe!( "e*o*e!) :(*o&(n) a!a' No*o. Ta+le 2. Me&(*a!(ons Use& (n S!ep 2  Tea!(ng Mo&ea!e "a(n

Gener': Na%e $r%!lat'$n

4%5

DA S:/e#!le

Ma D$+e  4%5 1 A*e!am(nop%en / @o&e(ne 600 / 1>  90 III

2 A*e!am(nop%en / Tama&ol 62> / 67.> Un*on!olle&

6 Tama&ol >0 Un*on!olle& 800

3@'en! D(agnos(s  Tea!men! o "a(n) 2009) p.294 6. N#e( ea! 3Se,ee "a(n4

Saa! mem+e( !eap( n#e(se&ang sampa( +ea!) !(pe n#e() a$'! a!a' $on(s) %al (n( pel' &(p($($an. Da( !(pe n#e( &apa! &(+e($an o+a! #ang +e+e&a. O+a!o+a! !e!en!' &apa! +e$e-a le+(% +a($ 'n!'$ n#e( a$'!) #ang la(n 'n!'$ n#e( $on(s &an +e+eapa o+a! &apa! mem+e( %as(l #ang sama pa&a $e&'an#a. O+a!o+a! 'n!'$ n#e( a$'! a&ala% o+a! 'n!'$ n#e( #ang onse!n#a *epa! sepe!( pa&a

!a'ma a!a' n#e( pos!opeas(. O+a! n#e( $on(s a&ala% 'n!'$ n#e( #ang +elangs'ng lama &an !e's mene's.

Gol& s!an&a& a&ala% Mop%(ne #ang &(p(l(% &a( sem'a o+a! Na*o!(*. ?en!am#l memp'n#a( $e'n!'ngan #a(!' $el'an#a %(s!am(ne le+(% se&($(! se%(ngga s(&eee*! n#a le+(% se&($(!.Dapa! -'ga &(+e($an &engan !ans&emal pa!*% #ang le+(% ena$ &(+e($an pa&a !eap( n#e( $on(s.D(l'a Ame(*a &an =opa) OB#*o&one &(g'na$an 'n!'$ n#e( $on(s se('s.OB#*on!(n +e'pa o+a! sloelease) !a+le! s%o!a*!(ng #ang -'ga !ese&(a &alam +en!'$ *aps'le) s#'p &an ampo'les 'n!'$ mempem'&a% pem+e(an pa&a n#e( a$'! (n!a*!a+le.

O+a!o+a! #ang -aang &(g'na$an D(amop%(ne) me!%a&one &an 'penop%(ne.

"en!ao*(ne) DeB!omoam(&e &an D(p(panone !(&a$ &(an-'$an 'n!'$ n#e( a$'! +(la analge!($ la(n !(&a$ *o*o$.

 Am(!(p!#l(ne &(+e($an 'n!'$ n#e( o!o! $on(s pa&a lengan) !'ng$a() !eng$'$ &an p'ngg'ng +aa%. Tap( Op(a!e se(ng &(g'na$an 'n!'$ !eap( n#e( $on(s) &os(s !(ngg( +e%'+'ngan &engan men(ng$a!n#a (s($o o,e&os(s Op(o(&.

Ta+le 6.=E'(analges(* Dos(ng G'(&el(nes o @%on(* "a(n. Oral ; Re:tal D$+e

4%5 Anale+': Parenteral I3;S@;IM D$+e 4%5 1 1>0 Tama&ol  2 1>0 @o&e(ne >0 6 1> Mop%(ne > 8  ?en!an#l 0.0>0 Tran+#er%al entan)l

Mop%(ne >0 mg "O ?en!an#l 2> m*g/% (n 28 %o's



Tans&emal pa!*% 3@'en! D(agnos(s  Tea!men! o "a(n) 2009) p.604

O('$'#+

O-at>$-at O('$'# #a(at -er!(a +/$rt 'nter%e#'ate ata! l$n a:t'n anale+'a terant!n (a#a kan#!nan k/!+!+ )an a#a #'#ala%n)a #an a(aka/ #',$r%!la+'kan +e-aa' $-at eten#e# relea+e.

O-at>$-at O('$'# #a(at #'-er'kan +e:ara $ral 'n"ek+' %elal!' %!k$+a na+al ata! %!k$+a %!l!t re:tal tran+#er%al 'ntra=ena e('#!ral #an 'ntrat/e:al.

Pa#a n)er' kr$n'+ kea#aan>kea#aan #'%ana O('$'# re+($+', -er!(a k$%-'na+' #ar' l$n>a:t'n 4O):$nt'n MS @$nt'n O(ana ER Eal$ #an Met/a#$ne5 ata! $-at eten#e# relea+e +er'n #'-er'kan -er/!-!nan #enan $-at +/$rter>a:t'n 4O):$#$ne M$r(/'ne H)#r$%$r(/$ne5 !nt!k %en/'lankan n)er' ata!(!n ea:er-a+'.

Ke+an#a$an o+a! Op(o(& a&ala% oal 3!a+le!) *aps'l a!a' *a(an4) !ap( a&a -'ga +en!'$ s'ppos(!o(a &an s$(n pa!*%es.In-e$s( Op(o(& -aang &(pel'$an 'n!'$ pas(en &engan n#e( $on(s.

"a&a pengg'naan Op(o(& -ang$a lama) !oleans( o+a!) $e!egan!'ngan $(m(a) &(,es( &an a&&($s( &apa! !e-a&(.

Me!%a&one &apa! &(g'na$an 'n!'$ !eap( a&&($s( Op(o(&/ &e!oB(($as( +(la &(+e($an se$al( se%a( a!a' se+aga( !eap( n#e() &an sepe!( #ang +(asa &(+e($an !(ap 12 -am a!a' ; -am.

Ta+le 8. Op(o(& S(&e =e*!s

@OMMON UN@OMMON

1 @ons!(pa!(on D#sp%o(a / Del(('m 2 Na'sea / :om(!(ng M#o*lon's / Se('es 6 Se&a!(on "'(!'s / U!(*a(a 8 D# mo'!% U(na# e!en!(on

3@'en! D(agnos(s  Tea!men! o "a(n) 2009) p.614 NSAIDS 4N$n>Ster$'#al Ant'>In,la%%at$r) Dr!+5

Go'p +esa analge!($ la(n a&ala% nons!eo(&al an!((nlamma!o# &'gs 3NSAID4.

 A*e!am(nop%en/paa*e!amol !(&a$ selal' &(mas'$$an &alam golongan (n(.aga(manap'n) A*e!am(nop%en &apa! &(+e($an se+aga( o+a! s(ngle a!a' &alam $om+(nas( &engan analge!($ la(n 3NSAIDS &an Op(o(&4. Al!ena!( NSAID sepe!( Ke!opoen &an "(oB(*am) memp'n#a( $e'n!'ngan !e+a!as 'n!'$ n#e( $on(s &an pa&a pengg'naan lama memp'n#a( ee$ samp(ng #ang s(gn(($an.

"engg'naan NSAIDs sepe!( sele*!(,e @O2 (n%(+(!os !ela% &(+a!as( pengg'naann#a $aena memp'n#a( (s($o *a&(o,as*'la &an *ee+o,as*'la.

Ant'#e(re++ant+ an# ant'e('le(t': #r!+

e+eapa o+a! an!(&epessan! &an an!(ep(lep!(* &(g'na$an 'n!'$ !eap( n#e( $aena ee$ '!aman#a pa&a -al' n#e( &( s#s!em saa sen!al) mes$(p'n me$an(sme pe(e -'ga +e%'+'ngan. Um'mn#a le+(% ee$!( 'n!'$ n#e( ne'opa!($) -'ga pa&a *ompleB eg(onal pa(n s#n&ome. Ga+apen!(n s'&a% +an#a$ &(g'na$an 'n!'$ n#e(.

=e$ samp(ng o+a!o+a! (n( -a'% le+(% lama &a( pa&a Op(a!e a!a' NSAID 'n!'$ !eap( n#e( $on(s &an +an#a$ an!(ep(lep!(* #ang !(&a$ +(sa &(%en!($an men&a&a$ $aena +e(s($o $e-ang.

Analet'k la'n

O+a!o+a! la(n #ang se(ng &(g'na$an 'n!'$ mem+an!' !eap( n#e( &(se+'! se+aga( tera(' a"!=an.

"engg'naan Ga+apen!(n &engan Op%ena&(ne) *#*lo+enap(ne &an !ao&one -'ga o+a! la(n #ang +es(a! an!(*%ol(neg($ +esama &engan Op(o(& +eg'na 'n!'$ n#e( ne'opa!(.

Op%ena&(ne &an *#*lo+enap(ne a&ala% o+a! m's*le elaBan!s se%(ngga sanga! +eg'na 'n!'$ n#e( o!o! s$ele!.@lon(&(ne !ela% &(g'na$an se+aga( analge!($ &an sem'a o+a!o+a! !a&( mempe$'a! ee$ Op(o(&.

Dr! Tra#e Na%e D$+'n Ma. Da'l) D$+e I. Tr':):l': Ant'#e(re++ant

1 Am(!(p!#l(ne 10 5 1>0 mg "O E%s 1>0 mg II. SNRI+

1 D'loBe!(ne 90 mg / & "O 90 mg 2 :enlaaB(ne  =eBo 67.> 5 7> mg "O +(& 5 !(& 67> mg

 =eBo R 67.> 5 22> mg/& "O 22> mg III. Ant':$n=!l+ant+

1 Ga+apen!(n  Ne'on!(n 100 5 1200 mg "O !(& 6900 mg 2 "ega+al(n  L#(*a 2> 5 200 mg "O !(& 900 mg 6 @a+amaep(ne  Tege!ol 200 5 ;00 mg "O +(& 1900 mg 8 OB*a+aep(ne  T(lep!al 1>0 5 900 mg "O +(& 2800 mg > Lamo!(g(ne  Lam(*!al 2> 5 200 mg "O +(& 800 mg 9 :alpo(* a*(&  Depa$ene 10 5 1> mg/$g/& 90 mg/$g/& 7 Top(ama!e  TopamaB 2> 200 mg "O +(& 800 mg I3. S$#'!% @/annel Bl$:ker+

1 L(&o*a(ne "aen!eal  #lo*a(ne  1mg/$g/% (n's(on M's! mon(!o se'm le,el Tage! 6> mg/L  #lo*a(ne <ell# 2 P  Q 'e!%al s'a*e 10ml   >10ml  #lo*a(ne Spa# 10P  Den!(s! 1> meas'e& &ose  O!o%(nola#ngolog# 6 meas'e& &ose o maB(lla# s(n's

 Del(,e# po*ess !o 20 meas'e& &ose.

 ?o "%a(nB) La#nB  Ta*%ea MaB. 20 meas'e& &ose. @%(l&  12 #) maB 6mg/$g  loe(ng &ose !o 1.>mg/$g &'(ng La#nB  Ta*%ea po*e&'es.