BAB 6: PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA

(1)

62 PERHALUS©Yayasan Pahang 2020

BAB 6: PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA

BAHAGIAN A: 20 OBJEKTIF

1. Maklumat berikut berkaitan dengan cara pemilihan Khalifah al-Rasyidin.

Apakah kebaikan amalan tersebut?(ms.143) A Meneruskan tradisi masyarakat Arab B Mendapat sokongan golongan mawali C Mewarisi kesinambungan pemerintahan D Menjamin pemilihan pemimpin berkelayakan

2. Apakah syarat menjadi seorang khalifah pada zaman pemerintahan kerajaan Khulafa al-Rasyidin? (ms.143)

I Mampu melaksanakan hukum Allah II Mempunyai pengetahuan tentang Islam III Mempunyai kebijaksanaan dalam ekonomi IV Mampu berdiplomasi dengan baik

A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV

3. Khalifah Abu Bakar al-Siddiq mendapat gelaran “Penyelamat Umat Islam”.

Mengapakah beliau diberi gelaran tersebut? (ms 144-145) I Memerangi golongan al-Riddah

II Menubuhkan pelbagai jabatan III Memperkenalkan pelbagai cukai IV Menyelesaikan perpecahan umat A I dan II

B I dan IV C II dan III D III dan IV

4. Orang Mawali ialah orang bukan Arab yang telah memeluk Islam.

Bagaimanakah layanan yang dikenakan kepada golongan tersebut? (ms 145) A Dikenakan bayaran cukai tambahan

B Mewajibkan menyertai kerahan tenaga C Dilantik mengetuai pentadbiran wilayah

D Dipertanggungjawabkan untuk membina terusan

INFO: Pengayaan

Cara pemilihan Khalifah al- Rasyidin:

 Cadangan Khalifah terdahulu

 Pemilihan beberapa calon

 Pemilihan sekelompok masyarakat

KBAT: Bagaimanakah amalan sistem syura mampu

mengelakkan perebutan kuasa daripada berlaku?

Syarat menjadi khalifah:

 Lelaki merdeka

 Beragama Islam

 Mempunyai akhlak yang baik

KBAT: Ramalkan suasana yang akan berlaku jika kita salah memilih pemimpin?

Sumbangan Khalifah Abu Bakar

 Membahagikan wilayah Islam kepada 10 bahagian

 Memelihara hak rakyat terutama golongan mawali

 Mengumpul tulisan al-Quran

KBAT: Perpaduan merupakan kunci kegemilangan negara.

Buktikan.

Golongan Mawali:

Golongan ini menjadi semakin besar kesan daripada perluasan wilayah dan penyebaran agama Islam di luar tanah Arab.

KBAT: Apakah keistimewaan negara yang mempunyai pelbagai kaum?

Sistem Syura

(2)

5. Kerajaan Islam Madinah menghadapi ancaman daripada kerajaan Parsi dan kerajaan Rom Timur.

Apakah langkah yang telah diambil oleh Khalifah Abu Bakar al-Siddiq bagi mengatasi ancaman tersebut?(ms 145)

A Membentuk tentera sukarela B Menghantar panglima perang C Memperkukuhkan tentera laut D Menggunakan senjata meriam

6. Apakah tindakan Khalifah Umar bin al-Khattab r.a. untuk mengelakkan penyelewengan seorang hakim? (ms 146)

A Mengenakan hukuman yang berat B Membuat pemantauan yang kerap C Memberikan gaji bulanan yang lumayan D Meningkatkkan kefahaman terhadap Islam

7. Maklumat berikut berkaitan dengan sistem pengairan yang dibina oleh Khalifah Umar bin al-Khattab. (ms 147)

Apakah matlamat pembinaan sistem pengairan tersebut?

A Membekalkan sumber tenaga B Mengatasi masalah berlakunya banjir C Meningkatkan pengeluaran makanan D Menyimpan air untuk musim kemarau

8. BagaimanakahKhalifah Uthman bin Affan meningkatkan sistem pertahanan negara Islam Madinah? (ms 147)

A Pembinaan markas ketenteraan terbesar B Perlantikan panglima angkatan tentera C Pembentukan pasukan tentera tetap D Penubuhan angkatan tentera laut

Empayar Rom:

1. Terbahagi kepada 2 iaitu Rom Barat dan Rom Timur 2. Merupakan kuasa besar yang menguasai Eropah sebelum kelahiran Islam

KBAT: Wajarkah peperangan dilaksanakan pada hari ini.

Zaman Keemasan Kerajaan Islam:

Pemerintahan Khalifah Umar al- Khattab telah mewujudkan banyak pembaharuan dalam pentadbiran di Madinah KBAT: Anda berminat menjadi seorang hakim.

Apakah ciri-ciri untuk menjadi seorang hakim?

KBAT: Sejauhmanakah pertanian penting kepada negara moden masa kini?

KBAT: Aspek ketenteraan mampu menjamin kedaulatan negara.

Bersetujukah anda dengan pernyataan tersebut?

 Empangan Abu Musa di Basrah

 TerusanAmirulMukminin di Mesir

(3)

9. Apakah kaedah pelantikan khalifah yang digunakan oleh Kerajaan Bani Umaiyah di Damsyik? (ms.150)

A Pemilihan oleh sistem Syura B Pemilihan dilakukan oleh ulama C Pemilihan melalui sistem warisan D Pemilihan oleh khalifah terdahulu

10. Kerajaan Bani Umaiyah telah mewujudkan Sistem Hijabah.

Mengapakah sistem tersebut sesuai dilaksanakan pada hari ini? (ms 151) A Menjamin keselamatan pemerintah

B Mengamalkan kebebasan bersuara C Menghalang mengkritik pemimpin D Menggugat hak asasi manusia

11. Maklumat berikut berkaitan dengan pembaharuan sistem politik kerajaan Bani Umaiyah.

Bagaimanakah sistem tersebut dilaksanakan? (ms 151) A Urus setia menguruskan rekod kewangan

B Wazir dilantik mengetuai pentadbiran C Pelbagai jabatan kerajaan ditubuhkan D Ulama dilantik menjadi pentadbir

Bani Umaiyah:

Kerajaan Bani Umaiyah tahap pertama berpusat di Damsyik dan tahap kedua berpusat di Cordova.

KBAT:Mengapakah sistem pemerintahan raja berperlembagaan perlu dikekalkan?

Sistem Hijabah:

Tiga pegawai yang dikecualikan daripada larangan sistem kawalan keselamatan ialah bilal, ketua pos dan ketua penyedia makanan.

KBAT: Sistem hijabah wajar diamalkan di Malaysia. Berikan ulasan anda.

Pentadbiran Bani Umaiyah:

Terbahagi kepada dua bentuk sistem pentadbiran negara iaitu kerajaan pusat dan pentadbiran wilayah.

KBAT:Sistem wazarah

mempunyai persamaan dengan sistem pemerintahan Malaysia masa kini. Buktikan.

SistemWazarah

(4)

12. Gambar 1 merupakan tokoh ilmuan semasa pentadbiran Khalifah al-Ma’mun dalam Kerajaan Bani Abbasiyah.

Gambar 1

Apakah sumbangan beliau kepada peradaban dunia? (ms 167) A Kajian sejarah

B Bidang algebra C Perubatan moden D Pengurusan kewangan

13. Baitulhikmah ditubuhkan semasa zaman pemerintahan Khalifah Harun al-Rasyid.

Apakah peranan institusi tersebut? (ms 156) A Menguruskan harta kerajaan

B Menyelaraskan tugas khalifah C Mengendalikan perlantikan pegawai D Menjalankan kegiatan penterjemahan

14. Apakah sumbangan terbesar Mimar Sinan (1490-1588) dalam pembangunan kerajaan Turki Uthmaniyah sekitar pertengahan abad ke 14? (ms.161) A Pembinaan Masjid Biru

B Pembinaan hospital kusta C Pembinaan bandar Istanbul D Pembinaan perpustakaan diraja

Peranan tokoh cendekiawan:

Wujud pemisahan ilmu seperti ilmu tafsir, ilmu sirah dan ilmu hadis

KBAT:Ilmu pengetahuan moden, telah didominasi oleh masyarakat bukan Islam. Beri ulasan anda.

Peranan Ulama:

Ulama terlibat secara langsung dalam bidang penulisan yang melibatkan pelbagai cabang ilmu.

KBAT: Malaysia menjadi hub pendidikan bagi pelajar seluruh dunia.

Mengapakah situasi tersebut berlaku?

Penubuhan perpustakaan:

 Pemimpin Turki Uthmaniyah menggalakkan penubuhan perpustakaan di masjid, hospital dan rumah.

KBAT:Bagaimanakah Malaysia boleh melahirkan generasi muda yang mampu

menghasilkan seni bina bertaraf dunia?

al-Khawarizmi

(5)

15. Gambar 2 merupakan pemerintah kerajaan Turki Uthmaniyah ke 10 yang memerintah pada tahun 1520 M.

Gambar 2

Apakah sumbangan terpenting baginda untuk kesejahteraan rakyat? (ms 160) A Pemodenan persenjataan

B Sistem perundangan C Teknologi pertanian D Dasar pendidikan

16. Maklumat berikut berkaitan dengan dasar politik yang diamalkan oleh kerajaan Turki Uthmaniyah di Eropah.

Mengapakah dasar tersebut menarik minat masyarakat Eropah? (ms 165) A Mengiktiraf peranan gereja

B Menjamin kemuliaan keturunan C Menekankan kecemerlangan bangsa D Mengutamakan golongan bangsawan

17. Senarai berikut ialah pemerintah kerajaan Turki Uthmaniyah.

Mengapakah tokoh tersebut melaksanakan perluasan wilayah? (ms 159) A Menjaga hubungan antara negara

B Mengembangkan pengaruh Islam C Menjadi naungan negara Eropah D Memerintah secara autokratik

Sultan Selim 1:

Baginda mendapat gelaran

“Pelindung Dua Bandar Suci iaitu Makkah dan Madinah”.

Gelaran ini digunakan setelah bagainda berjaya menguasai kota tersebut pada 1517.

KBAT: Bagaimanakah sistem perundangan mampu

mewujudkan kestabilan kepada sesebuah negara?

Islam di Balkan:

Bancian penduduk pada tahun 1520-1530 mendapati populasi penduduk Islam di rantau Balkan ialah 19%.

KBAT: Mengapakah Islam mementingkan permuafakatan dalam mencapai sesuatu perkara?

KBAT: Mengapakah Islam membenarkan peperangan?

Dasar diplomasi

 Orhan 1 (1326 – 1362)

 Murad 1 (1362 – 1389) Sultan Suleiman 1

(6)

18. Apakah keistimewaan Kerajaan Bani Umaiyah di Cordova kepada masyarakat Eropah pada abad ke-10 M? (ms 166)

I Pertemuan ulama II Hub kewangan III Hubungan luar IV Pusat intelektual

A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV

19. Jadual1 berkaitan dengan kesan pertembungan tamadun Islam dengan tamadun Eropah.

Istilah Maksud

Mudejar Orang Islam setempat (minoriti)yang tinggal dalam kawasan pemerintahan orang Kristian Mozarab Orang tempatan yang beragama Kristian yang

mengamalkan kebudayaan Islam Jadual 1

Apakah kesimpulan yang boleh dibuat daripada maklumat tersebut?

(ms 165 - 166)

A Kebudayaan Islam mempengaruhi kehidupan B Bahasa Arab tidak digunakan oleh masyarakat C Perkembangan ilmu pengetahuan di Eropah D Perluasan kawasan penaklukan Islam

20. Apakah inovasi Ibn Battuta yang menjadi rujukan dunia sehingga hari ini?

(ms168)

A Memperkenalkan ilmu perubatan sebagai rujukan B Mencatat fakta pemgembaraan dengan tepat C Merancang strategi peperangan musuh Islam D Mengasas teori matematik moden

Kerajaan Umaiyah Tahap Kedua:

Diketuai oleh Abdul Rahman al- Dakhil menggunakan gelaran amir.

KBAT:Bagaimanakah kita boleh menjadikan Kuala Lumpur setaraf bandar Cordova semasa kerajaan Bani Umaiyah?

Cara Pertembungan:

 Perdagangan

 Hubungan diplomatik

 Penaklukan

 Kebudayaan

 Intelektual

KBAT: Bagaimanakah kita memanfaatkan masyarakat majmuk untuk meningkatkan kemajuan negara?

Sumbangan tokoh Islam kepada Eropah

 Ibn Sina – Perubatan

 Ibn Rushd – Perubatan / Astronomi

 Al-Bitruni – Matematik

 Rabi’ah al-Adawiah - Kesusasteraan

KBAT:Sebagai seorang pemimpin, apakah cara untuk menghargai para cendekiawan negara?

(7)

BAHAGIAN B: STRUKTUR DAN ESEI

INFO: Pengayaan

KERAJAAN ABBASIYAH

Nyatakan kronologi pembentukan kerajaan Abbasiyah?

Asal Nama Abbasiyah

Diambil sempena nama al- Abbas iaitu nama bapa saudara Nabi Muhammad s.a.w.

KBAT: Mengapakah pusat pentadbiran kerajaan Abbasiyah berpindah dari Damsyik ke Baghdad?

KBAT: Mengapakah sesebuah kerajaan mengalami zaman kejatuhan?

1. ARAS MENGINGATI

(8)

Jelaskan peranan Baitulhikmah dalam perkembangan ilmu pengetahuan semasa pemerintahan kerajaan Abbasiyah?

Baitulhikmah

 Ditubuhkan semasa pemerintahan Khalifah Harun al-Rasyid (786-809 M).

 Mencapai kegemilangannya semasa zaman Khalifah al- Ma’mun (813-833 M).

KBAT:Apakah pengajaran daripada sikap keterbukaan masyarakat Islam terhadap ilmu pengetahuan semasa pemerintahan kerajaan Abbasiyah?

2. ARAS MEMAHAMI

Menjalankan __________________ karya asing ke dalam bahasa Arab

____________________ dalam bahasa Yunani , Suriani dan Sanskrit diterjemahkan dalam bahasa Arab

Penterjemahan dilakukan secara dan _____

Proses penterjemahan diketuai dan diawasi oleh seorang _________________________

Ilmu yang telah diterjemahkan dibuat _ dan ______________

Orang Islam mencipta karya baru melalui penambahan ________ dan bagi setiap ilmu

yang diterjemahkan.

(9)

Huraikan kepentingan mempelajari bahasa asinguntuk kemajuan sesebuah negara.

Kaedah Penulisan Zaman Kerajaan Bani Abbasiyah:

 Terbahagi kepada 3 tahap penulisan

 Tahap pertama ialah penulis mencatat segala idea dan percakapan daripada pelbagai sumber

 Tahap kedua ialah penulis telah mengumpul idea yang sama dan mengumpulkan hadis Nabi Muhammad S.A.W ke dalam sebuah buku

 Manakala tahap ketiga ialah penulis mula menulis semula menjadi ilmu baru yang lebih tersusun.

 Pada tahap ketiga ini, usaha dibuat secara teliti kerana segala yang dicatatkan itu diatur ke dalam bahagian dan bab-bab tertentu bagi membezakan antara satu sama lain.

KBAT:Jadual 3 berikut berkaitan dengan statistik kadar membaca rakyat Malaysia.

TAHUN JUMLAH

1997 1 Helai / setahun 2002 2 helai / setahun 2005 2 naskah /

setahun Sumber : klikweb.dbp.my

Jadual 3 Jelaskan tiga cara untuk menyuburkan budaya membaca dalam kalangan rakyat Malaysia?

3. ARAS MENGANALISIS

persaingan yang sihat antara etnik

dan negara

(10)

Jadual 4 berkaitan status kedudukan institusi pengajian tinggi di peringkat dunia bagi tahun 2020.

Jadual 4

Bagaimanakah Malaysia boleh mencontohi negara maju dalam meningkatkan taraf institusi pengajian tinggi ?

Peranan Ulama dalam penulisan:

 Imam Malik – buku al- Muwatta

 Ibn Ishaq – ilmu sirah

 Abu Hanifah – ilmu fikah

KBAT:Apakah peranan generasi muda dalam memartabatkan ilmu pengetahuan?

4. ARAS MENGAPLIKASI

5. ARAS MENILAI

KEDUDUKAN NAMA UNIVERSITI NEGARA

1 Massachusetts Institute of Technology (MIT)

Amerika

3 Harvard University Amerika

4 University of Oxford England

11 National University of Singapore (NUS) Singapura

22 University of Tokyo Jepun

70 Universiti Malaya Malaysia

159 Universiti Putra Malaysia (UPM) Malaysia

Sumber : www.topuniversities.com

(11)

Sejauh manakah sumbangan kerajaan Bani Abbasiyah menjadi titik tolak kelahiran zaman Renaissance di Eropah.

Zaman Renaissance:

 Zaman Renaissance berlaku sekitar tahun 1350 – 1600.

 Perkataan Renaissance membawa maksud

“kelahiran semula”.

 Istilah ini merujuk kepada penghargaan semula terhadap ilmu pengetahuan.

KBAT: Penguasaan ilmu pengetahuanmembawa kepada peningkatan ekonomi sesebuah negara. Jelaskan.

KBAT:Jadual 5 berkaitan dengan tokoh yang terlibat dalam pembentukan Kerajaan Bani Abbasiyah.

TOKOH LOKASI

Abu Salamah al- Khallal

Kufah

Abu Muslim al- Khurasani

Khurasan

Jadual 5

Mengapakah masyarakat perlu menghargai peranan tokoh- tokoh tersebut?

(12)

Graf 1 menunjukkan pencapaian hasil penarafan antarabangsa dalam Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS) yang pernah disertai oleh Malaysia.

Rajah 1

Sebagai seorang pemimpin, ramalkan perubahan sikap masyarakat Malaysia terhadap bidang pendidikan menjelang tahun 2030.

Khalifah Harun ar-Rasyid:

 Khalifah kerajaan Abbasiyah kelima (766 – 809)

 Dilahirkan di Rayy, Iran

 Menggantikan abangnya, Khalifah Musa al-Hadi sebagai khalifah keempat.

 Sumbangan :-

i) Mewujudkan zaman keamanan dalam kerajaan Abbasiyah

ii) Membangunkan kota Baghdad dengan bangunan hebat

iii) Membangunkan tempat ibadat yang cantik

iv) Membangunkan prasaranan pendidikan, kesihatan dan

perdagangan

v) Membangunkan Baitulhikmah sebagai pusat penterjemahan dan pengkajian ilmu

vi) Membangunkan majlis Al-Muzakarah iaitu institusi pengkajian masalah-masalah keagamaan.

IKTIBAR:Apakah iktibar yang boleh diambil daripada Kerajaan Abbasiyah bagi memperkukuhkan kedaulatan negara kita?

SOALAN TAMAT

BAB 6: PEMBENTUKAN KERAJAAN ISLAM DAN SUMBANGANNYA