• Tidak ada hasil yang ditemukan

Akta Notaris (Akta Otentik) Sebagai Alat Bukti Dalam Peristiwa Hukum Perdata

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Membagikan "Akta Notaris (Akta Otentik) Sebagai Alat Bukti Dalam Peristiwa Hukum Perdata"

Copied!
9
0
0

Teks penuh

(1)

AK T A NO T ARIS ( AK T A O T E NT IK )

SE B AG AI AL AT B UK T I DAL AM PE RIST IW A H UK UM PE RDAT A

I K e t ut T j uk up1, I W a y a n B e l a Si ki L a y a ng2, Ny o ma n A. M a r t a na3, I K e t ut M a r ke l i ng4, Ny oma n Sa t y a y ud ha Da na n j a y a5, I Put u Ra s ma di Ar sha

P ut r a6, K oma ng W i di a na P ur na wa n7, M a de Di ah Se k a r M a y a ng Sa r i8, K e t ut Ni ha n P unda r i9 da n P ut u Ay u Ra t i h T r i bua na10 A B S T R A C T N o t a ry i s o n e o f p ro f e s si o n s l a wf u l se rv i c e s t o p u b l i c , wh i c h h a s re sp o n si b i l i t i e s re l a t e d wi t h a u t h e n t i c a t t e sti n g i n st ru me n t s, su c h a s, l et t e rs, ce rt i f ic a t e s, o r d o c u me n t s ma d e by h i m/ he r i n wri t t e n f o rm c o n ce rn i n g v a ri o u s l a wf u l a c t i o n s De p a rt i n g f ro m t h e c i rc u mst a n c e s a s p re v e n t iv e me a su re s o f p re v e n t i o n n e e d s t o b e p re ma t u re g i v e n i n f o rma t i o n a b o u t t h e n o t a ria l d e e d (d e e d a u t h e nt i c ) a s e v i d e nc e i n t h e e v e n t o f ci v i l l a w i n o rd e r t o l a t e r v i l l a gers i n a n y t ra n sa c t i o n i n a v e ry l a rg e a mo u n t i n o rd e r t o c a rry o u t t h e a g re e me nt i n f ro n t n o t a ry of f i ci a l s. Th e f a c t t ha t o cc u rs i n t h e c o mmu n i t y , so me o f t h e m a re le ss a wa re o f t h e i mp o rt a n c e o f a d o c u me n t a s ev i d e nc e t h a t a n ag re e me n t b e t we e n t h e p a rt i e s i s d o n e wi t h a se n se o f mu t u a l t ru st a n d ma d e o ra l l y , b u t t h e re a re a l so so me p e o p l e wh o u n d e rst a n d t h e i mp o rt a n c e o f ma k i n g a d o c u men t a s e v i de n c e t h a t t he d e al i s ma d e i n wri t i n g , t h at i t wi l l b e p re se n t e d a s a me a n s of e vi d e n ce .

Keywords: Notarial deed, Evidence

1

Dosen pada Bagian Hukum Acara Fakultas Hukum Universitas Udayana. 2

Dosen pada Bagian Hukum Acara Fakultas Hukum Universitas Udayana. 3

Dosen pada Bagian Hukum Acara Fakultas Hukum Universitas Udayana. 4

Dosen pada Bagian Hukum Perdata Fakultas Hukum Universitas Udayana. 5

Dosen pada Bagian Hukum Acara Fakultas Hukum Universitas Udayana. 6

Dosen pada Bagian Acara Fakultas Hukum Universitas Udayana. 7

Dosen pada Bagian Hukum Internasional Fakultas Hukum Universitas Udayana. 8

Dosen pada Bagian Hukum Acara Fakultas Hukum Universitas Udayana. 9

Mahasiswa S2 Kenotariatan Universitas Udayana 10

Mahasiswa S2 Kenotariatan Universitas Udayana

A c t a C o m i t a s ( 2 0 1 6 ) 2 : 1 8 0 – 1 8 8 I S S N : 2 5 0 2 - 8 9 6 0 I e - I S S N : 2 5 0 2 - 7 5 7 3

(2)

I. PENDAHULUAN 1.1.Latar Belakang

Da l a m Un d an g - Un d an g Da sar Neg a r a Rep u bl i k I n d on esi a T ah un 1 94 5 m en g a t ur d en g an t eg a s, ba h wa I n d on esi a a d a lah n eg ar a h u k um . Pr in si p d a r i n eg ar a h u k um a d a lah m en ja min k ep a st i a n , k et er t i ban d an p er l in d un gan h u k u m ya n g ber i n ti k an k eben a r an dan k ea d i l an . Kep a st i an , k et er t i ban dan p er l in d un g an h u k u m m en un t u t a d an ya a l a t bu k t i ya n g m en en t u k an d en gan jel a s h a k d an k ewa ji ba n or an g a ta u ba d a n h u k u m seba g a i su b j ek h u k u m di d a l a m ma s ya r a k a t.1 Un t u k m en ja m in k ep a st i an , k et er t i ba n d an p er l in d un g an h u k um m en g en ai h a k -h a k pr i ba d i ses e or an g m a k a d ia t ur l ah h a k -h a k t er sebu t k ed a l a m Hu k u m Per d a t a . Hu k u m Per d a t a seba g a i h u k u m m at er i iln ya d a n Hu k u m A ca r a Per a d i l an Per d a t a seba g a i h u k u m for m i ln ya . Fu n g si Hu k u m Aca r a Per d a t a a da l ah p er a t ur an h u k u m ya n g m en g a t ur ba g a i m an a car a m en ja min d i t a a tin ya h u k u m p er d a ta m a t er i il d en g an p er an tar a h a k im . Hu k u m Aca r a m en g a t ur ba g a im an a car a sese or an g m en g a ju k an t un t u t an h a k, m em er i k sa, ser t a m em u t u sn ya d a n m el a k san a kan p u t u sa n n ya , h a l in i un t u k m en ceg ah m a in h a ki m sen d ir i a ta u e i g e n re c ht i n g.2Da l a m m en g a ju k an t u n t u t an h a k sese or a n g h ar u s cu k u p bu k t i a g a r t un t ut an n ya t i d a k si a - si a . Da l a m Hu k u m Aca r a Per d a t a di k en al b e ber a p a a l a t bu k t i , seba g a i m an a t el ah 1 Jimly Asshiddiqie dan Ali Safa’at, 2 0 0 6 , Te o ri Ha n s Ke l se n Te n t an g Hu k u m, Set jen d a n Kep a n it er aan Ma h k am ah Kon st i t u si R ep u bl i k I n d on esi a , Ja kar t a, h . 6 1 .

2

Sudikno Mertokusumo, 2006, Hukum Acara Perdata Indonesia, Liberty, Yogyakarta, h.2 d i t en t u k an da l am Pa sa l 1 8 6 6 KU H Per d a t a ya n g m el i p u t i , bu k t i t u l i san , bu k t i d en g a n sa k si sa k si , p er san g k aan -p er sa n g ka an , -p en ga k u an , d an sum -p ah . Pem bu k t i a n d en g an t u l i san d i l a k u k an d en g an a k t a ot en ti k m a u pun d en g an a k ta d i ba wa h t a n g an . Ak ta a d a l ah su at u t u l i san ya n g m em an g d en g an sen g a ja d i bu a t u n t u k d a p at d i ja d i k a n bu k t i bi l a a da su a t u p er i st i wa d a n d i tan d a t an gan i .3 Ak t a ot en t i k a d a l ah a kt a ya n g d i bu a t d i h a d a pan p eja ba t ( n ot a r i es, sed a n g k an a k ta d i ba wa h tan g an a d a lah k esep a k a t an p ar a p i h a k ya n g m el a k u k an p er jan ji an . Ak ta m em i l i k i 2 ( d u a ) fu n g si p en t in g, ya i t u fu n g si f or m i l (f o rma l i t a s c a u sa) dan fu n g si a l a t bu k t i (p ro b a t i o n i s c a u sa) . Fu n g si for m i l (f o rma l i t a s c a u sa) ber a r ti ba h wa u n t u k l en g k a pn ya a t a u sem p u r n an ya ( bu k a n u n t u k sa h n ya ) su a t u p er bu a t a n h u k u m h ar u sl ah d i bu a t su a t u a k t a . Fun g si a l a t bu k t i (p ro b a t i o n i s c a u sa) ba h wa a k t a i t u d i bu a t se ja k sem u l a d en g an sen g a ja u n t u k p em bu k t i an d i k em u d ian h ar i, si fa t t er t u l i sn ya su a t u p er ja n ji an d al am b en t u k a k t a i t u t i da k m em bu a t sa h n ya p er ja n ji an , t et a p i h an ya l a h a g ar d a p at d i g u n a k an seba g a i a l a t bu k t i d i k em u d i an h ar i .4 Not a r i s se ba g a i p eja ba t u m u m ya n g m em bu a t a k t a a u t en t i k , t er ca n t u m p a da Pa sa l 1 a n g ka 1 Un d a n g - Un dan g Nom or 2 T ah un 2 0 1 4 m en ga t ur ba h wa n ot ar i s a d a l ah p eja ba t u m u m ya n g ber wen an g u n t u k m em bu a t a kt a a u t en ti k dan m em i l i k i k ewen a n gan la in n ya se ba g a i d i m a k su d d a l am un d an g un d an g in i a ta u

3

R. Subekti, 2001, Hukum Pembuktian, Pradinya Paramita, Jakarta , h. 48

4

Su d i k n o Mer t ok u su m o, 1 9 9 9 , M e n g e n a l Hu k u m su a t u Pe n g a n t a r, Li b er t y, Yog ya k a r t a h . 1 2 1 - 1 2 2

(3)

b er d a sar k an un d an g - un dan g l ain n ya . Sel a n ju t n ya Pa sa l 1 an g k a 7 Un dan g -Un d a n g Nom or 2 T a h un 2 0 1 4 m en g at ur ba h wa a k t a n ot a r i s ya n g sel a n ju t n ya d i se bu t a k t a a d a lah a k ta a u t en t i k ya n g d i bu a t ol eh a t a u d i h a da p an n ot ar i s m en ur u t ben t u k d an t a ta ca r a ya n g d i t et a p k an da l am un d an g - un dan g in i . Ke wen an g an n ot ar i s d a la m m em bu a t a k t a a u t en ti k , h ar u s b er d a sar k an p er m in ta an d ar i p ar a p en g h a d a p . Not a r i s wa ji b m en d en g ar kan k et er a n gan a ta u p er n ya t a a n par a p ih a k t an p a m em ih a k k ep a d a sal ah sa t u pih a k, k em u d i a n k et er an g an at a u p er n ya t a an t er sebu t d i t u a n g k an k ed a l am a k ta n ot ar i s ya n g m er u pa k an k ein g in an d ar i p a r a p ih a k . Sel an ju t n ya set el a h a k ta t er sebu t d i ba ca k a n d i h a d a pan p ar a p i h a k d an di set u ju i ol eh p ar a pih a k, k em u d i a n p ar a p ih a k m en an d at an g an i a k t a t er sebu t d i h a d a pan n ot a r i s d an a k t a t er sebu t h a r u s sesu a i d en g an Pa sa l 3 8 Un d a n g - Un d an g Nom or 2 T ah un 2 0 1 4 . Pa sa l 1 8 6 8 Ki ta b Un d a n g - Un d an g Hu k u m P er d a t a m en ye bu t k a n ba h wa , su a t u a k t a a u t en t i k i al ah su a t u a k ta ya n g d i d a l am ben t u k ya n g d i t en t u kan ol eh u n d an g - un d an g, d i bu a t ol eh a t a u di h a da p an p eg a wa i p eg a wa i u m u m ya n g b er k u a sa un t u k i t u di t em p at d i m an a a k t a d i bu a tn ya . Not a r i s d a l am h al in i k em u d i a n m en yi m p a n a k t a t er sebu t se ba g a i m in u t a a k t a ya n g m er u p a kan ba g i a n dar i pr ot ok ol n ot a r i s. Ot en si t a s a k ta n ot a r i es d i a t ur d a la m Pa sa l 1 8 6 8 K UH P er d a t a seba g a i d a sa r l eg a l i t a s ek si st en si a k t a Not ar i s. Pa sal 1 8 6 8 KUH P er d a t a h an ya m er u m u sk an a r t i k a ta ot en t i k d an t i da k m en ye bu t k a n si a p a p eja ba t u m u m i t u, ba g a i m an a b en t u k a kt an ya d a n ka p an Peja ba t Um u m i t u b er wen an g . Seca r a im p l i sit p a sa l in i m en gh en da k i a dan ya su a t u Un d a n g - un d an g ya n g m en g a t ur t en t an g Pe ja ba t Um u m d a n ben t u k a k tan ya . Un d a n g - un d an g Nom or 3 0 T a h un 2 0 0 4 t en t an g Ja ba t an Not a r i s a ta u bi a sa d i se bu t d en g an UUJN m er u p a k an sa t u sa t u n ya Un d a n g - un dan g or g an i k ya n g m en g a t ur Not ar i s seba g a i Peja ba t Um u m d a n ben t u k a k ta Not ar i s. Not ar i s m en ur u t UUJN a d a l ah p eja ba t u m u m ya n g ber wen a n g un t u k m em bu a t a k ta ot en t i k d an k ewen an g an l a in n ya se ba g a i m an a d im a k su d d al a m Un dan g -u n d an g. Not a r i s m er u p a kan p er p an ja n gan t an g an dar i Pem er in tah d a l a m h a l in i n eg ar a. Neg a r a t el ah m em ber i k a n k ep er ca ya a n k ep a d a Not a r i s u n t u k m en ja l an kan seba g i a n u r u san a t a u t u ga s n eg ar a , kh u su sn ya d a l a m bi d a n g h u k u m p er d at a .

Ak t a ot en t i k m er u p a k an a l at bu k t i ya n g sem p u r n a seba g a i m an a d i at ur d a l a m p a s a l 1 8 7 0 Kit a b Un d a n g - un d an g Hu k u m Per d a t a , i a m em ber i k an d ian t ar a p a r a p ih a k t er m a su k p ar a ah li wa r i sn ya a t a u or an g ya n g m en d a p at h a k d ar i p ar a p i h a k it u su a t u bu k t i ya n g sem p u r n a t en t an g a p a ya n g d i p er bu a t / d in ya t a k an d a l a m a kt a in i , in i ber ar t i m em p un ya i k ek u a t a n bu k t i sed em i k i a n r u pa k ar en a d i an g g a p m el ek a t n ya p a d a a k ta it u sen d i r i seh in g ga t id a k p er l u di bu k t i k an l a g i d an ba g i h a ki m i t u m er u p a kan “Bukti wajib” (Ve rp l i c h t B e wi j s) , Den g a n d em i k i an ba r an g sia p a ya n g m en ya t a k a n ba h wa a k t a ot en t i k it u p a l su m a k a ia h ar u s m em bu k t i k an t en t an g k ep a l su an a k ta it u , ol eh k ar en a i t u l ah ma k a a kt a ot en t i k m em p un ya i

(4)

k ek u a t a n p em bu k t i a n ba i k l ah i r i ah , f or m i l m a u p un m at er i il . Dem i k i a n p en t in gn ya a k t a ot en t i k d a l a m h a l p em bu k t i a n di p en g a d il an . Na m un m a sya r a k a t d i In d on esi a t er u t am a d i p ed esa a n m a sih k en t al d en g an a d a t d an k ebi a sa a n , d a l am p er bu a t a n h u k u m ya n g p en t in g h an ya d i bu k t i k a n d en g an k esa k si an d ar i b e ber a p a or an g sa k si , bi a sa n ya d i sa k si k a n ol eh t et an g g a , t eman sek a m p u n g a t u p un Kep a l a Desa . Ba h k an d a l a m p er bu a t an h u k u m ya n g m em i l i ki a k i ba t h u k u m ya n g p en t in g , sep er t i t r an sa k si ju a l bel i a t a u se wa - m en ye wa ser t a m en g en a i p er i st i wa p en t in g l a in n ya d a l a m l in g k un g an k el u ar g a, u m p a man ya p em ba g i a n wa r i san , p en g an g k a tan an a k ba g i or an g ya n g t i d a k m em p u n ya i an a k sen d ir i d en gan h a k un t u k m ewa r i s. B er d a sar k an bu k t i t er t u li s m er u p a k an al a t p em bu k t i an ya n g p en t in g d al a m l a l u lin t a s h u k u m, ba i k d a l a m ar t i ma t er iln ya i a l ah d en gan a d an ya bu k t i t er t u li s, ma u p un d al a m ar ti f or m a l ya n g m en ya n g k u t k ek u a t an d ar i a l a t p em bu k t i an i t u sen d ir i, m a ka p en u l i s in g in m em ba h a s m en g en ai p en t in gn ya a k t a n ot ar i es se ba g a i a l at bu k t i d a n h a m ba t an n ya d a l a m m em bu a t a k t a n ot ar i s. 1.2.Rumusan Masalah B er d a sar k an ur a ian d i a t a s, p er m a sa lah an ya n g d i an g ka t d al am p en u l i san ju r n a l in i a d a lah seba g a i b er i k u t :

1. Apa pentingnya akta notaris sebagai alat bukti dalam hubungan hukum perdata? 2. Bagaimana prosedur pembuatan akta notaris

dan hambatan-hambatannya dalam pembuatan akta notaris?

1.3.Tujuan dan Manfaat a. Tujuan 1. Tujuan Umum T u ju a n ya n g in g in d i ca p a i a d a lah m en g et ah u i t in g k a t k esa d a r an m a s ya r a k at t er h a d a p a t ur an - a t ur an h u k u m ya n g ber l a k u t en tan g k en ot a r ia t an . 2. Tujuan khusus

a. Mengetahui dan menganalisis pentingnya akta notaries sebagai alat bukti yang autentik dalam hubungan hukum perdata

b. Memahami dan mengevaluasi prosedur pengurusan akta notaries beserta hambatan-hambatannya. b. Manfaat

Pen t in gn ya a k t a n ot a r i s ( a k ta ot en t i k ) se ba g a i bu k t i d a l a m p er i st i wa h u k u m p er d a ta d ih ar a p kan d a p a t m em ber i k an man fa a t t eor i t i s m a u p un pr a k t i s seba g a i ber i k u t : 1. Manfaat teoritis

Di h ar a p k an da p a t m em ber i k an su m ba n g an ba g i p en g em ba n g a n i lm u h u k u m d im a sa ya n g a kan da t an g, ser t a ber m an fa a t ba g i p en g em ba n gan T r i Dh ar ma Per g ur u an T in g gi , dan d a p a t m em ber i k an su m ban g an ba g i p en g em ba n g an ba g i p en g em ba n g an h u k u m d al a m bi d an g h u k um k en ot a r ia t . 2. Manfaat praktis

a. Dapat meningkatkan kesadaran hukum dari masyarakat terhadap ketaatan atas aturan-aturan hukum yang berlaku. b. Dapat memberikan kepastian hukum bila

(5)

BAB II. PEMBAHASAN

2.1 Pentingnya Akta Notaris Sebagai Alat Bukti dalam Hubungan Hukum Perdata Pa sa l 1 Un d a n g - Un d an g Nom or 2 T ah un 2 0 1 4 t en t an g Ja ba t an Not ar i s m en ya t a k a n bah wa Not a r i s a d a lah p eja ba t u m u m ya n g ber wen an g un tu k m em bu a t a k t a ot en t i k d an k ewen a n gan l a in n ya s e ba g a i m an a d i ma k su d u n dan g -u n d an g in i. Pe ja ba t a n u m u m ya n g d i m a k su d a d a l ah Not a r i s, seh in g g a a k t an ya ya n g d i bu a t ol eh Not a r i s d a l am k ed u d u k a n n ya t er se bu t m em p er ol eh si fa t a k t a ot en t i k , Ak t a ya n g d i bu a t ol eh Not a r i s m em p un ya i si fa t ot en t i k bu k an ol eh k a r en a un d an g - un d an g m en et a p kan d em i k i an , t et a p i k ar en a a k t a i t u d i bu a t ol eh a t a u d i h a d a p an p eja ba t u m u m h al i n i se ba g a i m an a di m a k su d d al a m Pa sal 1 8 6 8 Ki t a b Un d a n g - un d an g Hu k u m

Perdata yang men yatakan “Suatu akta

ot en t i k i a lah su a t u a k ta ya n g d i d al am b en t u k ya n g d i t en t u k an ol eh u n dan g -u n d an g, di b-u a t ol eh a ta -u d ih a d a p an p eg a wa i - p eg a wa i u m u m ya n g b er k u a sa u n t u k i t u d it em p a t d im an a a k ta d i bu a t n ya . Da l a m k en ya t a an ya n g t er ja d i d a l a m m a sya r a k a t , se ba g i a n dar i m er ek a k u r an g m en ya d a r i p en t in gn ya su a t u d ok u m en s e ba g a i a l a t bu k t i seh i n g ga k es ep a k a t an d i an t ar a p ar a pih a k cu k u p d i l a k u k an d en g an r a sa sa l in g k ep er ca ya a n d a n d i bu a t se ca r a l i san , t et a p i a d a p u l a se ba g i a n ma s ya r a k at ya n g l ebi h m em ah am i p en t in gn ya m em bu a t su a t u d ok u m en s e ba g a i a l at bu k t i seh i n g g a k esep a k a t an - k esep a k a t an t er sebu t d i bu a t d a l am ben t u k t u l i san , ya n g m em an g n an tin ya a k a n di sa ji k an se ba g i a l a t bu k t i . Per i st i wa - p er i st i wa i t u d a p a t ber u p a p er i st i wa - p er i st i wa bi a sa d a l am k eh i d u p an m a sya r a k a t it u , sep er t i p em b er i an n am a k ep a d a an a k ya n g ba r u l ah ir , t et a p i d a pa t ju g a m er u p a kan p er i st i wa ya n g m em p un ya i a k i ba t h u k u m ya n g p en t in g , u m p am an ya d a l a m t r an sa k si ju a l bel i a t a u se wa - m en ye wa ser t a m en g en a i p er i st i wa p en t in g l a in n ya d a l a m l in g k un g an k el u ar g a, u m p a man ya p em ba g i a n wa r i san , p en g an g k a tan an a k ba g i or an g ya n g t i d a k m em p u n ya i an a k sen d ir i d en gan h a k un t u k m ewa r i s.5 Se ba g i a n m a sya r a k a t seben a r n ya su d a h m u l ai sa d ar a k an a dan ya a l a t bu k t i seh i n g g a set i a p p er i st i wa h u k um d i bu a t n ya d a l a m ben t u k ya n g t er t ul i s d a r i su a t u p er i st i wa p en t in g d en gan m en ca t a tn ya p a d a su a t u su r a t d an d i t an d a tan g an i ol eh or an g - or an g ya n g b er k ep en t in g an d en gan d i sa k si k an d ua or a n g sa k si a ta u l ebi h . Ber d a sa r kan h al t er sebu t m a s ya r a k a t m en ya d a r i ba h wa bu k t i t er t u l i s m er u p a kan a l at p em bu k t i a n ya n g p en t in g d a l am l al u l in t a s h u k u m, ba i k d a la m ar t im a t er i ln ya i a l ah d en gan a d an ya bu k t i t er t u l i s, m a u p un d al a m ar ti for m a l m en ya n g k u t k ek u a t a n dar i al a t p em bu k t i an it u sen d i r i. B er bi ca r a m en g en a i a l a t bu k t i , d a l a m Pa sal 1 6 4 He rze i n I n d o n e si sc h R e g l e me nt ( HI R) j o Pa sa l 1 8 6 6 Ki t a b Un d a n g - Un d an g Hu k u m Per d a t a ( KU H Per d a t a ) m en ya t a k an6 ya n g d i se bu t bu k t i , ya i t u : a. Bukti Surat b. Bukti Saksi 5

Soegondo Notodirejo, R, 1982, Hukum Notariat Di Indonesia, Rajawali, Jakarta,h.4.

6

R. Tresna, 1996, Komentar HIR, Pradaya paramita,Jakarta,h.141.

(6)

c. Bukti Sangka d. Pengakuan e. Sumpah

Sem u a j en i s a l a t bu k t i t er se bu t d i d a l am pr ose s p er k ar a d i Pen ga d i lan sem u a n ya a d a l a h p en t in g, n a mun m en ur u t HI R d a n R Bg ya n g m en g an ut a sa s p em bu k t i a n for m a l , m a k a d i sin i t a m p a k ba h wa bu k t i su r a t ya n g m er u p a k an a la t bu k t i t er t u l i s m er u p a kan h al ya n g san g a t p en t in g d i d al am p em bu k t i a n , k ek u a tan p em bu k t i an m en g en ai a l at bu k t i su r a t in i d i ser ah kan p a d a k ebi ja k sa n a an h a k i m. B er d a sar k an Pa sal 1 8 6 8 Ki t a b Un d a n g - un d an g Hu k u m Per d a ta in i, m a k a d a pa t d i k et ah u i ba h wa b en t u k a k ta a d a d u a ya i t u a k t a ya n g d i bu a t ol eh Not a r i s (re l a a s a k t a) dan a kt a ya n g d i bu a t d i h a d a p an Not a r i s (p a rt i j a k t a), Ak t a ya n g d i bu a t ol eh Not a r i s d a p at m er u p a k an su a t u a k t a ya n g m em u at r el a a s at a u m en g ur ai k an seca r a ot en ti k su a t u t i n da k an ya n g d i l a k u k an a ta u su a t u k ea d a an ya n g d i l ih a t at a u ya n g d i sa k si k a n ol eh p em bu a t a k t a i t u , ya k n i Not a r i s sen d ir i, d i da l am m en ja l an kan ja ba t a n n ya se ba g i N ot a r i s a k t a in i d i se bu t ju g a a k t a ya n g d i bu a t ol eh (d o o r) Not a r i s. Ak t a Not a r i s d a p a t ju g a ber i si k a n su a t u cer i t a d ar i a p a ya n g t er ja d i, k a r en a p er bu a t an ya n g d i l a k u kan ol eh p i h a k la in di h a da p an Not ar i s, ar t in ya ya n g d i t er an g a k an a ta u ya n g d i cer i t a kan ol eh p i h a k l ain t er h a d a p Not a r i s d al am m en ja l an k an ja ba t an n ya d a n u n tu k k ep er l u a n m an a p ih a k l ain i t u sen g a ja d a t an g d ih a d a pan n ot ar i s, a gar k et er a n gan a ta u p er bu a t an i t u di k on st a n tir ol eh n ot a r i es d a l a m su at u a k t a ot en t i k , a k ta i n i d i sebu t p u l a a k t a ya n g d i bu a t d ih a d a pan (t e n ov e rst a a n ) Not a r i s. Ak t a ya n g d i bu a t d en g an t i d a k m em en uh i Pa sa l 1 8 6 8 Kit a b Un d an g -u n d an g H-u k -u m Per d a t a b-u k a n lah a k ta ot en t i k a t a u d i sebu t ju g a a k t a d i ba wa h t an g an , a d a be ber a p a p er bed a a n an t ar a a k t a ot en t i k dan a kt a ya n g d i bu a t d i ba wa h tan g an i a lah : 1 . Ak t a Ot en t i k m er u p a kan al a t bu k t i ya n g sem p u r n a seba g a i m an a d i at u r d a l a m pa sa l 1 8 7 0 Ki t a b Un d an g -u n d an g H-u k -u m Per d a t a , a k t a in i m em p u n ya i k ek u a t an bu k t i sed em i k i an r u p a k ar en a d i an g g a p m el ek a t n ya p a d a a k t a i t u sen d ir i seh i n g ga t i da k p er l u d i bu k t i k an l a g i d a n ba g i h a k im i t u m er u p a k an “Bukti wajib” (Ve rp l i c h t B e wi j s) , m a k a d en gan d em i k i an bar an g si a p a ya n g m en ya t a k a n bah wa a k t a ot en t i k i t u p a l su ma k a ia h ar u s m em bu k t i k a n t en t an g k ep a l su an a k t a i t u , ol eh k a r en a i t u l ah ma k a a k t a ot en t i k m em p u n ya i k ek u a t a n p em bu k t i a n ba i k l ah ir i ah , for m i l m a u p un m a t er i i l. 2 . Ak t a d i ba wa h t an gan Ak t a di ba wa h t an g an ba g i Ha k i m m er u p a k an “Bukti Bebas” (VR U B e wi j s) k a r en a a k t a d i ba wa h t an g an ba r u m em p u n ya i k ek u a t a n bu k t i m a t er i i l set el a h d i bu k t i k an k ek u a t an f or m i ln ya s ed a n g a k an k ek u a t an p em bu k t i a n f or m i ln ya ba r u t er ja d i , bi l a p i h a k - p ih a k ya n g ber sa n g k u t an m en g et ah u i a k an k eben a r an i si d a n ca r a p em bu a t an a k t a it u , d en g an d em i k i an a kt a di ba wa h t an g an b er l a in an d en gan a kt a ot en t i k, seba b bi l a m an a sa t u a k t a d i ba wa h t an g an d i n ya t a k an p a l su , m a k a ya n g

(7)

m en g g un a k an a k t a d i ba wa h t an g an i t u se ba g a i bu k t i h a r u sl ah m em bu k t i k a n bah wa a k t a i t u t i d a k p a l su .

B er d a sar k an ur a ian t er sebu t d i a t a s m a k a a k ta ya n g d i bu a t se ca r a ot en t i k d en g an a kt a ya n g d i bu a t seca r a d i ba wa h t an g an , m em p un ya i n i l ai p em bu k t i an su a t u a k ta ya n g m el i p u ti :7

1 . Kek u a t an Pem bu k t i an Lah ir Kek u a t a n p em bu k t i an lah ir i ah ar t i n ya a k t a i t u sen d ir i m em p un ya i k em a m p u an un t u k m em bu k t i k an d i r in ya sen d i r i seba g a i a k t a ot en t i k; m en g in g at seja k a wa l ya i t u se ja k a d an ya n i a t dar i p ih a k - p ih a k ya n g b er k ep en t in g an un t u k m em bu a t a ta u m el a h ir k an a la t bu k t i , m a k a seja k sa a t m em p er si a p kan k eh a d i r an n ya i t u t el a h m el a l u i pr ose s se su a i d an m em en uh i k et en t uan Pa sa l 1 8 6 8 Ki t a b Un d an g - un d an g Hu k u m Per d a t a Jo u n d a n g - un dan g Nom or 3 0 Tah un 2 0 0 4 t en t an g Ja ba t an Not ar i s ( a ta u d a h ul u st a a b l a d 1 8 6 0 Nom or 3 R e g l e me nt o f N o t a ri s a mb t i n I n d o n e si e) , Kem a m p u an a ta u k ek u a t a n p em bu k t i an l ah ir lah i n i t i d a k a d a p a d a a kt a / sur a t d i ba wa h t an g an ( Vi d e Pa sa l 1 8 7 5 Ki ta b Un d a n g - un d an g Hu k u m Per d a t a ). 2 . Kek u a t a n Pem bu k t i a n For mi i l

Kek u a t a n Pem bu k t i a n For m i il ar t in ya d a r i a k t a ot en t i k it u d i bu k t i k an ba h wa a p a ya n g d in ya t a k a n dan d i ca n t um k an d a la m a k ta i t u a d a lah b en ar m er u pa k an ur a ian k eh en da k p i h a k p ih a k ; i t ul ah k eh en da k p ih a k -p i h a k ya n g d in ya t a k a n d al a m a k t a it u ol eh a t a u d i h a d a p an Peja ba t ya n g b er wen an g d a la m m en ja l an kan 7 Ibid, h. 74 ja ba t a n n ya , Da l a m a r ti f or m i l a k ta ot en t i k m en ja min k eben a r an : a. Tanggal b. Tanda Tangan c. Komparan dan d. Tempat akta dibuat

Da l a m ar t i for m i l a kt a Not ar i s m em bu k t i k a n k eben a r an d ar i a pa ya n g d i sa k si k an ya i t u ya n g d i lih a t, d i d en g ar d an d ia l am i sen d ir i ol eh Not a r i s se ba g a i Pe ja ba t Um u m d a l a m m en ja l an k an ja ba t an n ya , Ak t a d i ba wa h tan g an t i d a k m em p un ya i k ek u a t a n for m i l , t er k ecu a l i bi l a si p en an d a tan g an d ar i sur a t /a k t a it u m en g a k u i k eben a r an t an da t an g an n ya . 3 . Kek u a t an p em bu k t i an ma t er ia l a r t in ya ba h wa s eca r a h u k u m i si d ar i a k t a i t u t el ah m em bu k t i k an k e ben a r an n ya se ba g a i ya n g b en ar t er h a d a p set i a p or an g, ya n g m em bu a t a t a u m en yu r u h m em bu a t a k ta it u se ba g a i t an d a bu k t i t er h a d a p dir in ya , i n i l ah ya n g d i n a ma k an seba g a i

P re u v e Pre c o n st i t u e e” artinya akta i t u ben ar m em p u n ya i k ek u a t an p em bu k t i a n m a t er i i l, Kek u a t an p em bu k t i a n in i l ah ya n g d i m a k su d d a l a m Pa sa l 1 8 7 0 , 1 8 7 1 d an 1 8 7 5 Ki t a b Un d a n g - un d an g Hu k u m p er d a t a, Ol eh k ar en a it u l ah , m a ka a k t a ot en t i k i t u ber l a k u seba g a i a l at bu k t i sem p u r n a d an m en g i ka t p ih a k -p i h a k ya n g m em bu a t a k t a it u . Den gan d em i k i an si a p a p un ya n g m em ba n t a h k e ben a r an a k ta ot en t i k seba g a i a l at bu k t i , m a k a i a h ar u s m em bu k t i k an k e ba l i k an n ya .

(8)

a. Prosedur Pembuatan Akta Notaris dan

Hambatan-hambatannya dalam

Pembuatan Akta Notaris

Ak t a Ot en ti k a da l ah a k ta ya n g d i bu a t ol eh a t a u d ih a da p an p eja ba t ya n g d i ber i we wen an g un t u k i t u ol eh p en g u a sa , m en u r ut k et en t u an - k et en t uan ya n g t el a h d i t et a p kan , ba i k d en g an m a u p un t an p a ba n t uan d ar i ya n g b er k ep en t in g an , ya n g m en ca t a t a pa ya n g d i m in ta k an un t u k d i m ua t di d a la mn ya ol eh ya n g ber k ep en t i n gan , Ak t a ot en ti k t er u t am a m em u a t k et er an g an seor an g p eja ba t , ya n g m en er an g kan a p a ya n g d i l a k u k an n ya d a n d i lih a tn ya d i h a d a p an n ya . Di d a l a m HI R a k t a ot en t i k d i a t ur d a l a m Pa sa l 1 6 5 ( Pa sa l 1 8 6 8 Ki ta b Un d a n g - un d an g Hu k u m Per d a t a ) ya n g

berbun yi sebagai berikut; “akta otentik

ya i t u su a t u a k t a ya n g d i bu a t ol eh a t a u d i h a d a p an p eja ba t ya n g d i ber i we wen an g u n t u k i t u , m er u p a k an bu k t i ya n g l en g k a p an t ar a p ar a p ih a k d an p ar a a h l i wa r i sn ya d a n m er ek a ya n g m en d a p at h a k d ar i pa d an ya t en t an g ya n g t er ca n t u m d i da l amn ya d a n ba h kan t en t an g ya n g t er ca n t u m di d a la mn ya se ba g a i p em b er i t ah u an bel a k a , a kan t et a p i ya n g t er a kh ir in i h an ya l a h sep a n ja n g ya n g d i ber i t ah u k an it u er at h u bu n g an n ya d en g a n p ok ok d a r i p a da akta”. T u g a s Not a r i s a d a l ah m em bu a t a k ta , m en yi m p a n n ya d a n m en er bi t k an g r osse, m em bu a t sa l i n an d an r in g ka san n ya , Not a r i s h an ya m en g k on st a n t ir a p a ya n g t er ja d i d an a p a ya n g d i l ih at , d i d a la mn ya ser t a m en ca ta tn ya d a l a m a kt a ( Pa sa l 1 Per a t ur an Ja ba t a n Not a r i s, S. 1 8 6 0 Nom or 3 )8 Ad a p u n ya n g d i ma k su d Ak t a 8

Sudikno Mertokusumo, Op. Cit, h. 3

Ot en t i k ya n g t er m u a t da l am Pa sa l 1 8 0 8 Ki t a b Un d an g - un d an g Hu k u m Per d a t a, ya i t u :9

a. Dibuat dalam bentuk yang ditentukan Undang-undang.

b. Dibuat oleh Pejabat Umum.

c. Pejabat umum tersebut berwenang dimana akta itu dibuat.

Ked u d u k a n Not a r i s seba g a i Pe ja ba t Um u m m em ber i k a n we wen a n g k ep a da Not a r i s u n t u k d a p at m em bu a t a k ta - a k ta ot en t i k . Ber b ed a h a ln ya d en g a n p eg a wa i Neg er i k ar en a m esk i p un m er ek a a d a lah p eja ba t d a n m em p un ya i t u g a s u n tu k m el e ya n i k ep en t i n gan u m um , t et a pi bu k a n m er u pa k an Peja ba t Um u m sep er t i ya n g d i ma k su d d al a m Pa sa l 1 8 6 8 Ki ta b Un d a n g - un d an g Hu k u m Per d a t a. Not a r i s bu k a n p eg a wa i n eg er i seba g a i m a n a ya n g d i m a k su d d al a m p er at ur an k ep eg a wa i a n . Not a r i s d a l a m h a l in i t i da k m en er i ma g a ji , m el a in k an m en er i ma h on or ar i um d a r i k li en n ya . Se b el u m m en ja l an kan ja ba t a n n ya , Not a r i s h ar u s d i su m p ah t er l ebi h d ah u l u. Ha l i n i m em ba wa k on se k u en si ba h wa d a l a m m en ja l an k an ja ba t an n ya . Ha l i n i se b en ar n ya m en eg a sk a n ba h wa ja ba t a n se ba g a i N ot a r i s h ar u sl ah i n d e pe n d e n, d a l a m ar ti k a ta ti d a k m em ih a k k ep a da p i h a k - p ih a k t er sebu t , seh in g g a Not ar i s m en ja d i ja ba t an k ep er ca ya a n . Sel a i n ja ba t an k ep er ca ya a n , Not a r i s ju g a ber p er a n da l am m el a ya n i k ep en t i n gan u m u m ser t a m en g at ur se ca r a t er t ul i s d an ot en t i k h u bu n gan -h u bu n g an -h u k um an t ar a p i-h a k ya n g se ca r a m u fa k a t m em in t a ja sa Not a r i s, m a k a Not a r i s d it un t u t m em p un ya i p en g et a h uan ya n g l u a s ser ta t an g g un g 9 R.Subekti, , Op.Cit, h. 59.

(9)

ja wa b ya n g be sa r t er h a da p seg a l a h al ya n g t el ah di l a k u kan n ya .

BAB III. SIMPULAN DAN SARAN

Da r i uar a i an ya n g t el ah p en u li s k em u k a k a n di a ta s, m a ka p en u li s sa m p a i k an beb er a p a si m p u lan d an sar an se ba g a i ber i k u t :

1.1.Simpulan

1. Pengetahuan masyarakat Desa mengenai pentingya pendaftaran tanah sangatlah kurang terbukti dengan banyak peristiwa hukum perdata yang penting hanya dibuktikan dengan kesaksian dari beberapa orang saksi dari tetangga, teman sekampung atupun Kepala Desa.

2. Masyarakat sebagaian besar belum mengenal notaris. Bagi masyarakat desa yang melakukan peristiwa hukum perdata

biasanya hanya dibantu oleh perangkat desa saja. Keberadaan kantor notaries juga menjadi suatu kendala atau hambatan bagi masyarakat Desa yang memerlukan bantuan notaries dalam membuat akta otentik, mereka harus menempuh jarak yang cukup jauh. 1.2.Saran Di h ar a p k an p er an p em er in tah d a la m m em fa si l i t a si m a sya r a k a t d i p ed esa a n m en g en ai m em p er m u dah m a sya r a k a t p ed e sa a n d a la m m en d a p at k an l a ya n an ja sa d a r i Not a r i s. Per l un ya p en yu l u h an h u k u m ya n g t er u s m en er u s d an b er k el a n ju t an m en g en a i Pen tin gn ya Ak a t a Ot en t i k da l am Pem bu k t i an . DAFT A R PUST AK A .

Asshiddiqie, Jimly dan Ali Safa’at, 2006, Te o ri Ha n s K e l se n Te n t a n g Hu k u m, Set jen d a n Kep a n it er aan Mah ka m ah Kon st i t u si Rep u bl i k I n d on esi a , Ja k ar ta . Mer t ok u su m o, Su d i k n o, 1 9 9 9 , M e n ge n a l Hu k u m su a t u Pe n g a n t a r, Li ber t y,

Yog ya k a r t a .

---, Sudikno, 2006, Hukum Acara Perdata Indonesia, Liberty, Yogyakarta. Notodirejo. R, Soegondo 1982, Hukum Notariat Di Indonesia, Rajawali, Jakarta. Subekti, R. 2001, Hukum Pembuktian, Pradinya Paramita, Jakarta.

T r esn a , R. 1 9 9 6 , K o me n t a r HI R, Pr a d a ya p a r a m it a , Ja k ar t a . * * * * *

Referensi

Dokumen terkait

Konsentrasi tinggi decachlorinated biphenyl (PCB IUPAC #209) pada sampel water D menunjukkan bahwa potensi sumber pencemaran adalah dari produk samping industri..

Perancangan basis data dibuat dengan menggunakan Entity Relationship Diagram (ERD) dand Data Flow Diagram (DFD), berdasarkan pengujian System and software desaign, Implementation

(Sasaran Mutu) Satuan Unit Base Line Target Capaian Keterangan 2012 2012 2012.. 1 Perencanaan, pengembangan, pemutakhiran, dan monitoring kurikulum secara berkala dan

Menurut Badria, (2007) laju pertumbuhan daun Enhalus acoroides pada substrat berlumpur lebih baik dari pada substrat berpasir maupun substrat berpasir bercampur pecahan

Pada siklus I tidak terjadi penurunan perilaku membolos siswa yaitu dengan skor 111 berada pada kategori yang masih tinggiI. Maka dilanjutkan pada siklus II

Salah satu cara yang dapat dilakukan untuk mengatasi kecemasan yang dialami oleh pemain PS Tamsis Bima adalah senam vitalisasi otak yaitu sebuah latihan fisik yang bertujuan

Kepuasan sering dikaitkan dengan mutu :utu berarti kepuasan  pelanggan" baik internal maupun eksternal Kepuasan tidak hanya bagi  pelanggan ataupun pasien akan

Proceeding of The Workshop on The Formation of Network for The Conservation of Sweetpotato Biodiversity in Asia; Bogor, 1-5 May 1996.. Singapore: CIP-Bogor