AIHNIARA
Mizo zinga tuan rang bera pipute n an sawi thin, Aihniara hi Selesih in sangsarih khuaah tuan rang ber a ni a. A tuan ran zia hi miten uar takin an sawi thin a ni . A tuan ran zia hi miten uar takin an sawi thin a ni. Aihniara tuan ran dan hi a makin a mak a, ram palailenga Tumpang tlanchhia a umte hian a khelah a beng th ak thak hman zel a. Vawikhat pawh a thiante en tumpang hnu an chhui a, reife an chhui hnu chuan tumpangin sihtui a dawt lai hi an hmu fuh ta a, kah ngei tum a t an hmun an siam rem lai takin tumpang chuan an thawm a lo hria a, a tlanchhe ta phut mai a. An kap hman ta lo va, Aihniara ui chuan tumpang tlanchhia chu a um t a chiam mai a, ram palai lenga inum mah ni se Aihniara chuan tumpang khelah a be ng thak thak thei reng e, an ti. Lui dunga Chinrang chhuak zawnga thlawk laite a um hian an mei a pawt bul thawt hman thin a ni. Sawi uar deuh thenkhat phei chu an zawlbuk a tlan hel te hian a mawng leh mawng a pet zawt zawt hman e an ti. V awikhat chu ruahpui vanawn sur hnuaiah Zawlbuk a tangin Lal ina kal a ngai ta tl at mai a. Ruah a sur nasat em avangin zawlbuka awmho chu tumah an kal phur lo va . Valupa te chuan Aihniara chu tlawmngai turin an nawr lui ta a. Ruahpui sur hnu aiah chuan Aihniara chu Lalin lam pan in a tlan ta a. Hul phiangin Lalin a tlan thleng a, Lalin atangin hulphiang bawkin Zawlbuk a rawn tlan thleng leh bawk a, a ban tlem chu a hnawm ve chap a ni awm e an ti. Ruahpui vanawn sur hnuaiah pawh khum nei lovin hul phiang siin zawlbuk atangin Lal in a tlan thleng thei a, a b an tlem chu a hnawm ve chep a ni awm e.
Vawikhat chu lawm a ruai a, sawm tha zet an feh a, chhun ni sensa hnuaia hlo thlova an han bung hcu le, an tui a hal ta a, tui chawina tur tuium tak ngi al pawh an lo keng lo leh zel si a, Aihniara chuan aiawtin lo mawng lui tui chu a zu chawi ta a. Aizawt awng a tui lo put chhuak tur chu a lo hup phui hman zel a, a lawm te ho chu an duh tawkin a tulh ta theuhva. Chumai bakah chawfak huna a n hman tur tui aiawt bawkin a chawi ngah vek bawk e an ti.
A tuan ran mai bakah pasaltha, sa kap thei nih a fawm a, tumpang phei ch u a kap thei chung chuang hle a, a thiante itisik thamin a kap thei a ni. Tumpan g pel tur phei chuan ram chhuahpui tur pawh a hmu zo lo hial thin a ni. Tumkhat chu Tumpang pel turin an ramchhuak a, tumpang pawh an kap thlu ngei a, nimahsela , Aihniara chu a thi ta tlat a!! A thiante chuan, Tumpangin a si hlum, an ti a. A pa leh thenrual thate erawh chuan an awi lem lo, an itsikin an kap hlum niin an ngai thung.
Mizo zinga tuan rang ber Aihniara chu la valai takin mual a liam ta a ni . (9/3/2005 Zofa Run)
BELBINGTEA (Belpataivawna)
Hmanlai hian tleirawl pakhat harh vang tak mai, hruaisen zet Belbingtea an tih h i a awm a. Tuk khat chu Khawnge khawchhak pawih ho ka han run teh ang, a ti a. A n u chuan, Nangmah chauhin maw i kal ang. a ti a. Belbingtea chuan, Ni e a, keimah ch auh pawhin ka ngam a lawm, ka nu, a ti tlat a, a nu chuan chaw a fun sak a, a nu chaw fun leh chempui a ak a, a kal ta a.
Nakinah chuan Sanghar hi a tawk a, sanghar chuan Belbingte eng nge i tih dawn? a lo ti a. Belbingtea chuan , Khawchhak pawi ho ka run dawn, tiin a chhang a. Sanghar chuan, Ka lo kal ve ang chu, a ti a, Belbingtea chuan, I duh a thu le, a ti a. Tichuan an kal dun ta a. Rei pawh an la kal dun hman lo tihin Chinghia hi an
tawk leh a, Chinghnia chuan, Nangni pahnih chu khawiah nge in kal dawn a? a lo ti a. Belbingtea chuan, Khawchhak pawi ho kan run dawn a,. a ti a. Chinghnia chuan, C huti anih chuan ka lo kal ve a nge. a ti a. Belbingtea chuan, I duh a thu le, l ka l ve rawh khai! a ti a. Chinghnia chuan a zui ve ta a.
An pathum chuan hmanhmawh lem lo tak chuan an kal ta a. Nakinah chuan sa kei hi an tawk leh ta a. Sakei chuan, Nangniho chu eng nge intih dawn a? a lo ti v e leh a. Belbingtea chua, Khawchhak pawiho kan run dawn a. tiin a chhang a. Sakei chu a ngawi vung vung a, a hnu deuhah chuan, Belbingtea, ka lo kal ve a nge, ati a . Belbingtea chuan, I duh a thu ani mai e, lo kal ve rawh khai a ti ve leh ta a, t
ichuan an kal ho ta a.
Rampalailenga zan tam tak an riah hnuah pawiho khua chu an thleng thleng ta a. Pawi lalpa tualah chuan Belbingtea chu a han ding kak ta ta mai a. Pawi l
al pa chuan, Belbingte, engnge i ranw tih dawn a? a lo ti a. Belbingtea chuan, E le , ka rawn run dawn che u, ati a. Lal chuan, Chuti tea i tih rawk rawk min ngam daw n em ni? a ti ta mai a. Belbingtea chuan, Nam tuk e a, a ti ve ta khar khar a. Pawi lalpa chu a inhrosa kuk kuk a, Belbingtea chu a diau duh bik hlek lo va, a inhr
osa ve khar khar a.
Nakinah chuan Pawi Lalpa chuan, Chutia min run dawn chuan ka arpui kawlh sual huai ber mai, Belbingtea hi lim hrep rawh, a ti ta khur khur mai a. Chu ve l eh arpui kawlh chu a tlatna inhnuai atangin a rawn tlan chhuak a, Belbingtea chu lim tumin a rawn inti puk a, a rawn lim dawn ta mai a. Arpui kawlhin a rawn lim dawn takah chuan Belbingtea chuan, Ka sanghar, arpui hi la rawh, anti a. Chu ve l eh sanghar chu a bihrukna hmun atangin a rawn tlan chhuak a, arpui chu a la ta d aih mai a. Daipawnah a tlan pui a, tui ti takin a va ei zo ta vek a.
Pawi lalpa chu a thin a rim ta hle a, a kelpui kawlh, ui pawn a ngam loh hnenah chuan, Ka kelpui huai ber, Belbingtea hi tauh rawh, a ti leh ta a. Kelpui chu a riah thinna sumhmun atangin a rawn tlan chhuak a, a rawn ter ta at at mai a. Chutah le!! Belbingtea chuan, Ka chinghnia kelpui hi seh rawh, a ti ve leh ta t hung a, chu ve leh chinghnia chu a bihrukna thing buk phen atang hcuan a rawn tl an chhuak a, kelpui kawlh chu a rawn zuan thlu ta tawp a, daipawn lamah a hnuk t a hawn hawn mai a, a sa chu tui ti takin a ei ta bawrh bawrh a.
Pawih lalpa chuan lunghnur takin a thlir zui ta vawng vawng a. A sialpui kawlh hnenah chuan, Ka sialpui chhuan vawr, Belbingtea hi si rawh. a ti leh ta a. Chu ve leh sepui kawlh chu se huang atang hcuan a rawn tlan chhuak a. Belbingte a chu a rawn si dawn ta mai a. Chu tah le, Belbingtea chuan, Ka sakei, he sepui k awlh hi seh rawh,. a ti ve leh ta thung a. A awmna hmun atangin sakei chu a rawn tlan chhuak a, sepui chu a rawn seh a, sepui chu a awn ta rawng rawng mai a.
A tawp a tawpah chuan Pawipa chuan, E khai!! Belbingte, kan ngam lo che a ni e, eng nge i duhle ? a ti dam ta duai a. Belbingtea chuan, Thjil dang teh chia m ka duh lo ve, pawnpui chhia, samkhuih chhia, saum leh chiangal mi pe ula a taw
k mai e. a ti a. I va duh tlem si ve, an ti a, Pawnpui chhia, samkhuih chhia, saum leh chingal chu an pe a, Belbingtea chu a kal leh ta a.
Khua te a tlai tawh avangin a thim dawn ta mai a, riahna tur hmu remchan g hmu mai hek lo, Belbingtea chu puk pakhatah hian a riak ta ngawt mai a, chu p uk chu ramhuaiho puk a lo ni a. Tlaiah chuan ramhuaiho ram kal chu an rawn haw t a a, an puka mi awm chu an rawn hmu ta a, an pawh mai ngam bik lo va, an vel an vel ta mai a, a huaisen fal deuh chuan puk ko tlang atangin an bih dek dek ngam chauh a.
Ramhuaiho chuan pawh mai ngam hek lo, an puk chhungah hcuan luh an duh s i, hmawlhin an va halwh de de a Belbingtea pawnpui chhe sin chu an va hlawh fuh a. Belbingtea chuan pawpui pawr hmul tlem leh saum a lo tak a, rang takin hmawl h chu an pawt let leh ta vat a. An hawlhna hmawlh chu an han tuai let vat vat a, a hmawr a pawnpui hmul them kai chu an han hmu ta a, E khai aw.. a hmulte chu a van hraw ngai ve le, an ti a, an han hnim dan dan a uih an ti hle hlawm a. E khai, a hmul te chu a hraw hraw nen a van uih ngai ve le, an ti leh laih laih a. Eng an g sa nge ni ngai ang le tiin an in zawt dan dan a, tuman an hre chhuak zo chuang lo va.
An zinga huaisen ber an inthlang chhuak a, an puk chhunga ramsa danglam tak awm chu va chian ngei turin an intur lui ta a. Puk chhunga lut tur chu an in hmu thei lawk lo nghe nghe a. An zinga huai ber chuan tlawmah a la ta deuh a, a inti pachang a, puk chhungah chuan a lut ta a.
Belbingtea chuan samkhuihah chuan saum leh chingal hi a tat a, puk chhun ga ramhuai zinga huaisen ber rawn lut tham tham chu a lo en kiau a, a bul a rawn thlen chuan, rang deuh maiin ramhuaipa hmaiah chuan samkhuihin a lo ziat ta taw k mai a. Chu ve leh ramhuaipa chu bak lengin a tlan chhuak a, a hlau lutuk chu a khur zawih zawih mai bawk a. A thiante chuan, Engtin nge a lo tih che? an lo ti v at a. Awi, awi, awi, ka hmai hi han en teh u, engtin nge a awm, athip huai huai m ai, a ti a. A thiante chuan an han en sak vat a, E khai!! ahmul hraw hraw nen a ha hnu chu a avan sin ngai ve le, an ti a. A then chuan an thianpa hmai chu an han
hnim vel a, A khai aw!! A sehna a la rei loh tehlul vei nen le, a uih hman tawh a nih hi, an ti bawk a. An hlau ta hlei mai a, puk chhungah chuan an lut ngam ta lo va. An kal darh ta vek a.
A tukah chuan Belbingtea mutui lai chu a rawn harh a puk chhung chu an b el chiang ta a, a rin loh leh beisei loh deuhvin ramhuaiho ro thuhruk chu a hmu ta teuh mai a. Bawmrang a tah a, ramhuaiho ro chu a zawh tawk a phur a, a haw ta a. (16/2/2005 Zofa Run)
CHEMTATRAWTA
Vawikhat chu Chemtatrawta hian luite tui ti chip chep hmunah hian chem a tat raw t rawt a. Chutih lai chuan a sazu chu tuiah a inchiah a, a tilte chu a phe hlep hlep reng a. Kaikuang hian a lo hmu fuh a, chutia a lalram chhunga samak danglam tak mai rawn tla lut ta chu mak a ti hle mai a. Eng sa nge a nih tih hriat tumi n belhchian a tum ta a. A ralthuam famkim nena inthuamin tha tho zet hian a veh ta theuh theuh a. Fimkhur taka a veh a veh hnuin remchang tha tak mai a hmu ta hlauh va, Chemtatrawta inrin loh lai takin, an thlahtute atanga an lo chhawm taw h muzuk fei leh fei kibarte aia an hman rim thin a bawppui lian tak chu a kau tu al tual a, Chemtatrawta tilah chuan a chep ta hlawk mai a.
Chemtatrawta na ti chu a zuang tawr tawr a, a thinur chuan a bula khaum zamna rawpui chu a fik ta hmawk mai a, rawpui chang tha tak mah nise, Chemtatra wta chem hriam ang te chu la tawng ngai hek lo. Chemtatrawta hliam chu a tuar zo ta lo va, a awn ruah ruah a, khaum zamna rawpui ber a tluk dawn takah chuan k haum chu a hrilhhaiin a lung ni lo hle a, kutthlak tur remchang a melh ta vat a. Kut thak hnawihna tur chu ah mu nghal thuai a, a zamna rawpui a tluk ruai ruai rualin a bula ramar tla keu keu lei ngumah tak mai chuan a zu deng ta dawt a. Ra mar na ti chu a zuang zawk a, a rak hlut bawka, a inring lo lai khaum rahin a ng uma a rawn den tak dawt avang chuan a thinur hle a. A thinrim hrikthlakna tur z awng ve nghal ruai ruai a, reiloteah angam zawng tak Taivangho a hmu fuh ta hlua h a. Taivang awmna bu a thai darh ta chiam a, taivang ho chu a ching phar ta law p lawp mai a, an tap ta per pur hlawm a. Taivang ho thinur chuan kutthlak tur an zawng ve ta ruai ruai a, kar lovah Sanghal an hmu fuh ta hlauh va. Nghalbuala a inbual zo hlim, thlamuang taka a tla lai chu fimkhur takin an veh ta them them a, Sanghal tla tha lai hle hle chu a kapah tak mai chuan a seh sak ta hlawk a. C hu veleh sanghal na ti awm ngaihna hre lo chu aw rawh chhuah meuhvin a tlan vir ta chung chung mai a. Sanghal thinur chuan a bul a changel a tai thlu ta bawrh b awrh a. Changelah chuan bak a lo awm chu niin, hrilhhai takin an ip chawih chawi h a. Mahjni lo maha sa zawng zawng zinga dawih ber nih nak a laiin an awmna chan gel a tluk tak duai duaiah chuan an thin a ur ve hel a. Tawmna tur nei ta hek lo le. khaweng nise an zahin meng tha ngam lo chung chungin tawmna tur puk an zawn g ruai ruai a, meng leh meng lova bihrukna tur zawng ni miau hek le,. sai hnar c hu pum emaw tiin sai hnarah chuan an thlawk lut ta a. Chutia sai hnara an thawlh luh takah chuan sai hnar chu a za ta hle mai a, sai chu a hnar a zat tak em avan gin a phit ta dut dut a, a tlan kual ta chung chung mai a. Sai hnar za, thinrim bawk si tlan kual vel chuan pitarte in a chil chhe ta buan buan a. Pitarte thinr im tihngaihna hre lo chu a tap ta keuh keuh a, tuikhur hnarah a daileng ta ngawt a.!!
Tuikhur hnara Pitarte a ek avang chuan an khua chu an vai vuai ta a, an phun ta mur mur a. Mipuiho chu thinrim takin an ang vel chiam a, a e tu zawngin an vai buai ta luai luai a. Chuitia an zawn vel tak chiamah chuan pitarte ek nge i a ni tih an hre ta a. Mite chuan thinrim takin, Pitarte, engati nge tuikhur hna r a i ek, kan tui tlanlai i ti bawlhhlawh vek alawm? an ti a. Pitarte chuan inthi am lo leh inthlahrung ang reng rak si, thinrim tap hmaisen teuh chungin, Engah ng e saii ka in a chil chhiat teh ei!! a ti bak hlar a.
Mite chu sai hnenah chuan a rang a rangin an kal a, Engati nge saia, pita rte in i chil chhiat mai? an ti a. Sai chuan thiam in chantir hmel tak hian, Engah nge ka hnarah bak a luh teh reng, a lo ti a. Bak hnenah chuan an kal leh ta a, Ba ka, engatinge sai hnarah i thlawh luh mai? an ti leh a. Bak hrilhhai leh zak bawk si chuan, Engah nge sanghalin ka awmna changel a tai thluk, a ti thei hram a. San
ghal hnenah chuan, Engatinge nghala, bak awmna changel i tai tluk mai le, an ti a. Sanghal chuan, hawi hru hru chungin, Engah nge ka kapah taivangin a seh teh ei, a ti ve leh ta a.
Mite chu Taivang hnenah chuan an kal leh a, Engatinge taivang, sanghal ka pah i seh, an ti a. Taivang chuan, Engah nge, ramarin kan awmna bu a thai chhiat v ei, an ti a. Ramar hnenah chuan, Engatinge ramar, taivang awmna bu i thai chhiat a . an ti ve leh a. Ramar chuan, Engah nge ka awm mai mai lai khaum in ka ngumah a d en teh reng, a ti a. Khaum hnenah chuan, Engati nge, khaum ramar ngumah i den mai, anti leh a. Khaum chuan, Engah nge Chemtatrawta n ka zamna rawpui a sah chhum teh r eng a ti ve leh a
Mite chuan, Chemtatrawt, engati nge, khaum zamna rawpui i sah thluk mai, a n ti a. Chemtatrawta chuan, Engati nge kaikuangin ka tilah a cheh teh ei, a bak hl ur a. Kaikuang hnenah chuan, Engati nge kaikuang, Chemtatrawta tilah i seh, an ti leh a. Kaikjuang te reuh chuan chhan ngaihna a hre ta lo va, Ih, Ih, Ih..., a ti n awi vel ta mai mai a. An han zawh nawn leh chuan, Ih, ih, ih.... meia min rawh le h ka sen vit vet ang a, tuia min thlak leh ka dang lip lep ang, a ti ta reuh a.
Mite chuan kaikuang chu an man a, maiah an rawh a, a sen ta vit vet a, t uiah an han chiah leh a, a lo dang leh ta bim bem a. Tuia an thlak ve leh chuan,
Nu leh pate vangkhua chu nuam sing khaw. a ti a. A leu ta zek zek mai a. A zak the i lo reuh em mei man rawh u, an ti a. chuveleh pukah a tlan lut a, a tawm ta ker mai a, puk chhunga a awm chu hnah thial kuangin an hawlh a, a hmui te chu an haw lh ner sak ta vek a. Tun thleng hian kaikuang hmui chu a la ner ta sung mai a ni . Kaikuang tihngaihna hre lo thinrim bawk si chuan, Min hawlhna hnahthial kuang k ha rai ping peng rawh se, a ti ta ngawt a. Tun thleng hian hnahthial chu a rai th a thin a ni.
(5/1/2005 Zofa Run)
CHEPAHAKHATA
Hmanlai hian Chepahakhata hi a awm a, tlangval hmelchhe tak mai a nih avangin hm eichhe tumahin pasal atan an duh lo va, nupui pawh nei lovin rei tak a leng a. N upui pawh a hmu zo lo va, rei tak a len tawh hnuah a tawpah tawpah chuan a hmu v e ta tawk a. A nupui chu dawithiam hi a lo ni hlauh a, changel hmun zau deuh mai hi khaw ropui deuhvah a dawi ta a. Tichuan, Chepahakhata te nupa chu Lal an lo ni ta a..
Lal an han ni ta thut mai chu Chepahakhata chuan nuam a ti em em mai a, a awm thiam ta mang lo va, a leng a leng ta mai a, a khuate chuan Lal a nih avan gin an lo duat em em zel a, len nuam a ti ta deuh deuh a, chutih lai chuan fanu duhawm tak mai a nei a, a lawm hle a. Fanu a neih hlim chuan intithei takin a le ng kual vel a. Mite chuan an lo lawm thiam hle a, zute an lo zuk a, ar leh vawkt e an lo talh a. Nuam a tilutuk chu haw nachang pawh a hre ta lo va, in hrang hra ngah a leng kual dun dun a, an ran tlah tlanin a leng ta reng a.
A fanu pawh chu thing phur rual vel a lo ni ve ta a, Chepahakhata nupui chuan a fanu hnenah Chemte, i pa leng a lo haw har em mai va ko rawh, a ti a. A fa nu chuan a va ko va, Ka pa, lo haw rawh, ka nu n a ti, a va ti a. Chepahakhata chuan , Aw le, a ti a, haw chu a tum lem hlei lo va, zu hmunah chuan tui takin a la zai vung vung a. Rei tak hnuah pawh a la haw duh ta chuang lo va, A nupui chu a thin ur ta hle mai a, Chemte, i pa leng va ko leh tawh, a ti leh a. Chemtei chuan a pa chu, Ka pa, lo haw tawh rawh, ati leh a. Chepahakhata chuan, Aw le, ka lo hawng ang , tiin awlsam takin a lo chhang laim puat a. Nimahsela, haw zai reng a rel leh du h ta chuang lo va, rei tak a la awm ta a.
Chepahakhata nupui chu a thinur zual ta hle mai a, a fanu hnenah chuan, C hemte, i pa va ko leh la, a lo haw duhlo fo anih chuan kan kal bosan daih dawn n ia, a ti a. A pa hnenah chuan, Ka pa, lo hawng rawh, ka nu a thinur tawh hle a nia , i lo haw loh chuan kan kal bo daih dawn e, a va ti a. Chepahakhata chuan, Aw le, ka lo haw tak tak dawn e, a ti leh mai a, a haw leh chuang lo va. A la leng ta zel a.
A nupui thin chuan a tuar ta ngang lo va, an khuate zawng zawng chu chan gel hmunah a chantir leh ta vek a. An nufa chuan Pu Vana hnenah an kalsan ta dai
h a. Chepahakhata muhil chu a rawn harh a, a awmna hmun chu changel hmun hlir le h ram pilril tak mai hi a lo ni si a. Mak a ti hel a, mangang takin a hawi vak v ak a, a mumang emaw te a ti a, nimahsela a mumang lah chu ani der bawk si lova. A hnu lawka nula hmeltha leh no nalh tak tak mai a zut a zut sakte ho chu change l-ah an lo chang leh ta vek si a, kawm tur pawh nei lovin ramhnuaiah amah chauhv in a tei ruk ruk a.
Eitur pawh nei lo leh khawhar taka a vah ruk ruk lai chuan van atangin a fanu chuan a zuk hmu a, a khawngaih ta hle a. A nu hnenah chuan, Enteh, ka nu, k a pa chu khawhar leh riltam takin a vak a vak mai, a ti a. A nu chuan, I khawngaih viau leh Belte phai thei lo kha thlak sak ta che, a ti a. A fanu chuan, Chepahak hata hma tak a tla turin Belte phai thei lo chu a thlak sak ta a. Chepahakhata c huan a lo chhar a, a riltam a piang a eitur a nei ta a.
Vawikhat chu a vah a vahna lamah vai lalpa khua a thleng ta hlawl mai a. A hmelchhiat em avangin vai lalpa chuan a ngaithei ta lo va, a haw ta riau a. C hepahakhata chu velh dan tur a ngaihtuah ta a. Vai lalpa chuan, Chaw khawrh tam t heihah inel ang, kei aia i khawrh tam zawk loh chuan ka ti hlum ang che, a ti a. A khuate ho chu bel lian takin chaw a chhumtir vek a, an ni tiam ni chu a lo thl eng a, vai lalpa khuate chuan an chaw chhum theuh chu an rawn thawh chhuah pui a , chae chu an inkhawrh siak ta a.
Vai lalpa khuate chu an tam bawk a, an chaw bel rawn thawh chhuah pui ch u lal tualah chuan an tlar nghuk mai a. Chepahakhata erawh chuan bel te reuh te pakhat chauh a nei ve a. Chaw chu an han khawrh ta a le, vai lalpa chuan a chawb el neihte chu a khawrh ruak thuai a, Chepahakhata thung chuan a khawrh zo ve the i ta reng reng lo va, a khawrh a khawrh ta mai a. Vai lalpa thin chuan a tuar ta lo va. A bel kha vuak keh sak rawh u, a ti a. Chepahakhata belte chu an vuak keh sak ta a, an vuak keh sak hnu pawh chuan a keh them chu Chepahakhata chuan a la a, khawrh tur a la nei ta cheu va. Vai lalpa chuan, Man ula thing kakah zep rawh u, a ti a. Chepahakhata chu an man a, thing kakah an zep ta daih a. Chepahakhata an zehna thingah chuan Vakul leh Vaiva ho hian ro an rel a. An rorel chu Chepah akhata n a hre vek tih hre hek lo, insum karna awm miah lovin an inhnial bawrh baw rh a. An inhnialna chu, Mizo nge fing zawk vai tih a ni a. Vakul chuan Mizo a ta n a, Mizo ho an fing zawk ang a ti tlat a. Vaiva chuan Vai a tan a, Mizo ho ai chua n Vai ho an fing zawk daih ang a ti ve thung a.
Vaiva chuan intifing takin, Vai chu an fing zawk ang, nufa ni si inang re ng an lo kal ang a, Mizo ho chuan a nu leh a fa zawk an hre hrang lo vang, a ti a . Vakl chuan remhre takin Chungte mai mai chu an hre hrang awm em mai, an pahnihi
n han vua sela, a nu chuan, Awi Chemte a ti ang a, a fa zawk chuan, Awi ka nui ati m ai ang. a ti a. Vaiva chuan an ngaihtuah vang vang a, Bawng, a lu lam leh mawng la m hriat hran loh an rawn hruai anga, Mizo ho chuan a lu lam an hre lovang, a ti l eh a. Vakul chuan awlsam takin, Chu zawng, Bawng chuan han hnawt anga, alu lam ch uan a tlan mai ang. a ti leh ta mai a. Vaiva bawk chuan, Thul, a ke lam leh chhip lam hriat hran hauh loh an ranw zawn ang a, Mizo ho chuan an hre hauh lovang, a t i leh hram a. Vakul chuan, Thul chu an letling ang a, a chhin chu a tla ang a, an hre mai ang a ti ve leh a. Rei vak lo hnuah chuan an thlawk bo ta diak a.
Chepahakhata chuan a lo hre ru khiau a, a vawng tha ta ran a, Sava ho th lawh darh vek hnu chuan Mizo leh Vai-ho chu fina inel turin an lo kal khawm ta c hiam a. Mizo nge fing zawk Vai tiin an inhnial laih laih a. Vaiho chuan nufa inang reng hi an rawn hruai a, Mizo ho chuan a nu leh a fa chu an hre hrang hlei thei lova, rei ngial tu zawk nge a nu zawk, tu zawk nge a fa zawk tih hriat tumin an thlek chiam chiam a, an hre thei ta lo va, fing lo zawk nih chu an duh si lo v a, pun tur dang an dap kual a, thing kak a Chepahakhata an zep tang tlat chu an h mu ta a. Chepahakhata pawh khian ring ve rawh se an ti a. Chepahakhata rin ve chu an phalsak a, hmawng ler atang chuan an la thla ta a.
Chepahakhata chuan nufa inang takte chu ngunthluk takin an thlek kual ve l te te a. A an zawng in inan hi le a ti te te a, tiang a la a, a han vaw ta vak m ai a!! a nu zawk chuan Awi Chemte a ti a. a fa zawk chuan Awi ka nu a ti a. A nu leh fa zawk chu an hre thei ta a. Vaiho chuan mak an ti hle a. Chepahakhata an rin
tir ve chu pawi an ti ta hle a. Mizo ho chu fing inti takin an hawi vel a. Vaih o chuan hei chu an hre hauh lovang ti rilru chungin - Bawng a lu leh mawng lam h riat loh hi an rawn la leh a, mite chuan a lu lam reng an hre thei ta lo va. An
mangang chuan, Chepahakhata rin tir ve leh mai ang u an ti a. Rem an tih tlan hnu chuan Chepahakhata chu an rintir ve leh ta a. Chepahakhata chuan a lu lam leh ba wng lam hriat hran theih loh bawng chu an thlek vel thuak thuak a, A lu lam leh a mawnglam inhre thei lo a maw? tih pahin hmawlh a la a, Bawng chu a vaw ta a, Baw ng chu a tlan ta a, a lu lam leh mawng lam chu an hre thei leh ta a. Mite chuan mak an ti hle a, Chepahakhata chuan Kha ti kha a ni mai a lawm, thil harsa a ni h leinem,., a ti a, a nui var var a.
Vaiho chuan Thul, a ke lam leh chhip lam hriat hran loh hi an rawn zawn leh a, Mizoho chuan a ke lam leh chhip lam chu hriat tumin an han bei chiam thin
a, an hre leh thei ta lova. Chepahakhata n ring ve leh mai rawh se an ti a. Vaiho c hua n han inrawn khawm a. Chepahakhata n a hriat leh mai an hlauhthawn deuh avan gin, arin ve chu an remtihsak ta mang lova, Mizo ho chuan, A ni pawh mizo tho a lawm an ti tlat a. Chepahakhata chu a rin ve an phalsak leh ta a. Chepahakhata c huan thul chu a han letling vel a, a chhin chu a tla leh ta mai a. A ke lam leh chhip lam chu an hre leh thei ta a. Chepahakhata pawh chu thinglerah chuan an da h leh ta lo va, an chhuah zalen ve leh ta a. (16/1/2006 Zofa Run)
KAWRDUMBELA
Tlangval hmelchhe em em mai Kawrdumbela an tih hi a awm a, a hmelchhiat em avang in nupui tur pawh a hmu zo lova ; an khua a tlangval hmelchhe ber a nih avangin mulate pawh chuan ngaihzanw tinah pawh an tin chhin ngai lo va, Kawrdumbela lam hawiin nuih pawh an nui duh ngai lo. Chutiang khawpa nulaten an hawi loh tlangva l lengrei a nih avang chuan lawm pawh nei lovin amahin hlo a thlo ve mai mai thi n a.
Vawikhat chu an vauah thang a kam a, ni tin hian a en ve thin a. A thang chu lo per ziah thin mahsela, a thang awk chu a chang ngai reng reng lo va, mak a ti hle thin a. A thang awk chu lo la thin awmin a ring a, Kawrdumbela chuan a thang awk lo la thin chu man tumin a ruk tein a chang ta khiau mai a. Chutia a thang awk la tu a lo chan lai chuan, nikhat chu Vazunte hi a thang kamna bulah c huan a lo kal a, thang awk chu a rawn la ta nghauh nghauh mai a!! Chu veleh, Kaw rdumbela chuan rang fahran hian Vazunte inring lo lai chu a bawh thut a, a man t a a.
Vazunte chu tal chhuah tumin a tang ve nasa mai a, Kawrdumbela lah chuan a man nghet nasa mai si a, han tal ve laih laih thin mah sela a tal chhuak zo l o va; Vazunte mangang chuan, Min chhuah la, i thatna tur ka hrilh ang che, a ti ta ngawt mai a. Chutah le, Kawrdumbela chuan, Ka thatna tur chu han sawi teh le, a t i bak ta hlur mai a. Vazunte chuan hlau leh khur chungin, Zanah lal kawmchhakah k al la, lalpa, lalpa, i fanu Kawrdumbela i neihtir loh chuan ralin an that ang ch e, i khuate pawh an that vek ang, ti la, chutiang a zanthum i tih chuan a tha an g, a zanthumnaah in khaw daia sawntlung leh a velte feiin i chhun chik vek dawn nia, at i ta ngawt mai a. Chumi hnu chuan Kawrdumbela chuan Vazunte chu a chhuah ta a, chumi hnu chuan Kawrdumbela chu thiltih tum nei ranin hmanhmawh takin a ha w ta vang vang a.
Vazunte in a hrilh ang chuan Kawrdumbela chuan tih a tum ta a. Zanlaiah Kawrdumbela chuan Vazunte sawi nag khan Lal kawmchhakah a kal a, a aw a ti dangl ama, thum chher chhur, rap awm deuh tak hian, Lalpa, Lalpa, i fanu Kawrdumbela i neihtir loh chuan ralin an that ang che, i khuate pawh an that vek ang, a ti ta c hher chher mai a. Lal chuan a hriat hmasak ber tum chuan a tak tak a nih pawh a ring lo va. Nimahse,a zanhnih zanthum laia zawna ahriat tak avangin a hlau ril ru ta hle mai a, a u pate chu a ko khawm a ral an hnaih leh hnaih loh te en thli rthlai a, dai vel fang turin a ti a. Lalpa upate hnenah chuan ral an hnaih thu l eh a fei chhunna hnute an hmuh thu an hrilh ta a. Ral an hnaih hlein an ring a.
Lal chuan zan lama a thil hriat thinte avang chuan a hlau zual a, a upat e thil hrilh avangin ral an hnai hlein a ring bawk a. Nimahse, a fanu hmeltha em em mai, an khaw tlangval zinga hmelchhe ber han neihtir ngawt mai chu a ngai ng am ngamg si lo va. An chhungkua mang thak mai a hlau bawk nen, a inngaihtuah nas a ta mai a; a indawm kun reng thin a. A tawp a tawpah chuan a fanu chu a ko va, C hemte, i pa leh kan khua leh tuite zawng zawng chan vek nge i duh a, Kawrdumbela
neih a i pa leh a khua leh tuite chan loh, a ti ta ngawt mai a. Lal fanu chuan t hlan tur zawk pawh a hre ta mang lo va, a inngaihtuah nasa mai a. Kawrdumbela ha n neih ngawt mai chu hreh tak tein a hreh a. Kawrdumbela neih ai chuan thih dait e pawh a duh rum rum a, an khaw tlangval zawnga hmelchhe ber mai han neih chu a ngai ngam ngang lo va, rei tak chhung a inngaihtuah a, Kawrdumbela hmelchhiat ch u thu dang, a aia duh zawk tlangval dang a nei teuh bawk nen, Kawrdumbela a neih loh chuan a pa leh an khua leh tuite chu a chan vek dawn bawk si. A tawp a tawp ah chuan Kawrdumbela neih chu a thlang ta a, tichuan hreh tak chungin a nei ta n ge nge a.
Kawrdumbela chuan lal fanu a nei ta chu a lawmin a intithei hle a, lal f anu lah a hmeltha si, englai pawha a nupui bula tap rawt chu a duh a, nimahsela, a nupui chuan a h aw em em thung a, a kianga awmte hi a ningin awm bo san dan m awlh a ngaihtuah thin a. Kawrdumbela hmel a hmuh nin em avangin tul hlei lovah t e hian an in lamah rei deuh deuh a leng thin a, Hawng tawh rawh, em em a che, mit e ngaih atan pawh a mawi lo ve, tiin a leng chu a nu leh paten an tir haw thin a. Kawrdumbela lah chuan a nupui chu a thlahlel em em reng a, khawi kipah pawh a nupui duh lo chung chung chu a zui duan duan reng a....
Tukkhat chu Kawrdumbela chuan, I pa len va hawh la, luiah sangha ka zu ma n a nge, Sangha eite pawh a khat a lawm le, a ti a. Lal fanu chu len hawh tur chu an a kal ta a. Kawrdumbela a hmuh nin em avangin rei tak a leng a, a pain, Va haw thuai thuai rawh,, a tih pawhin a haw mai duh lo va, vawihnih vawithum a pain ha w tur a atih hnuah chuan hreh tak chungin a haw ve ta hram a. A len hawh chu Kaw rdumbela chu a pek pahin, Kha, rei deuh zuk deng ang che a ti bak hlar a. Kawrdumb ela chuan nui sung chung hian a nupuiiin len chhuat laia a thehhlawm chu a la a, faifuk rut rut chungin a chhuak ta a.
Kawrdumbela chuan lui a thlen chuan len chu a han deng ta a le!! a rin l eh beisei loh deuh maiin Nghahngiai hi a man ta hlauh mai a, a Nghangiai man chu a rawn tawng ta reuh a!! Nghangiai chuan, Min chhuah rawh khai, i taka tha tur k a hrilh ang che, a ti ta mai a. Kawrdumbela chuan mak ti ang reng tak chung hian, Min hrilh ta che, a ti a. Nghangiai chuan, Zuk inbual la, lung mamin innawt la, a tha ng e, ithcuan i lo hmeltha tawh dawn nia, a ti a. Kawrdumbela chuan Nghangiai sawi ang chuan a inbual ta a, lung mamin a inngawt sauh sauh a, a inbual zawh ch uan a vunte chu a lo mam thain a lo ngo ta vung mai a, a hmelte chu a tha ta em em a.
Lungawi takin a hawng ta a. In a han thleng chu le, a nupui chuan tunge a nih a lo hre mai lo va, Mi pa hmeltha tak tak te hi kan hmu kan hmu a, kan hmel chhepa kha a ranw haw leh awm si a, a hmel ka hmu ning a nia, a lo ti a. Keimah h i Kawrdumbela chu ka ni a lawm, a ti ta mai a. A nupui mak ti leh lawm chu a thid ang lo chauh va, a pasal a lo hmeltha ta em em mai chu a lawm ta hle a, a hmanga ih thar ta thut a.
A pate len a hawh chu pek mai nachang pawh a hre ta lo va. Kawrdumbela k iangah chuan a tawlh ta heuh heuh mai a. Kawrdumbela chuan, I pate len i hahw hi va pe tawh ta che, an lo hmang ve duh a nge, a ti a. Hmanhmawh bak lengin a len h awh chu a va pe ta a. In chhungah pawh lut lo hian kawngka atangin a len hawh ch u thehluh thuai pahin, Kha in len, tiin rang takin an in lamah chuan a tlan haw le h ta a. Lungawi em em hian Kawrdumbela bulah chuan a nui her her reng a.
Chuti taka ranga a haw leh ta mai chu a pa chuan mak a ti hle a, Chemtei khawsak phung chu a va dang ta ve, ni danga a len rei thin tehlul nen, a haw duh lo kha tirh haw a ngai thin a ni si a, ti rilru chungin a va bihthla ta hial a. Kawrdumbela chu a lo ngovin a lo hmeltha ta em em mai hi a lo ni a, mak a ti ta hle a. Kawrdumbela hnenah chuan, Engtinnge heti taka i lo hmelthat tak mai chu l e? tiin a zawt ta a. Kawrdumbela chuan, Luiah ka zuk kal a, Nghangiai ka man a, mi n chhuah la i thatna tur ka hrilh ang che, a ti a, min hrilh ang chuan ka ti mai a, ti hian ka lo amw ta mai a ni, tiin a thil tawn zawng zawng te chu a hrilh ta vek a.
Lalpa chuan Kawrdumbela anga hmelthat ve chu a duh ta a, luiah chuan a k al ve ta a. Len chu a han deng ve ta a, Nghahrah hi aman ta hlauh mai a. Nghahra
h chuan, Min chhuah la i thatna tur ka hrilh ang che, a lo ti ve a. Lal chuan, Han sawi teh le, a ti a. Nghahrah chuan, Zu inbual la, lung chik deuhin i innawt chiam dawn nia, ti chuan i lo tha em em mai ang, a ti a. Lal chu a inbual ta a. Lung c
hikin a innawt ta vak a, a innawt pilh ta pheng phung mai a. A chik ta hrep hrup mai a, ah mel te chu a lo chhe ta vek mai a!! A hmu apiangin Lalpa chu an hlau ta a, a ni lah chu a innawh nasat avang khan a pilh sen, pawr pheng phung mai si a, hrehawm a ti ta hle a.
Mite chuan a hmelchhiat tak em em nachhan chu an zawt luai luai reng a. Lal chuan Kawrdumbela a mawhchhiat thung a. Kawrdumbela sawi angin luiah ka zuk k al a, Nghahrah hi ka man a, Nghahrah chuan , inbual la lung chikin in nawt rawh min ti a. A sawi ang chuan ak ti ta a, tihian ka lo awm t a ani a ti a. Lungawi l o hle mahse tihngaihna dang vak hre chuang hek lo. Lal hmelchhe tak niin a hun a hmang ta a ni.
KHUALTUNGAMTAWNA
(Keimingi leh Khualtungamtawna/Hualtungamtawna )
Khaw pakhatah hian pasaltha huaisen leh sa kap thei deuh mai, Khualtungamtawna (Hualtungamtawna ) an tih hi a awm a, tlangval hmeltha leh sa kap thei tak mai a nih avangin a hmin gpawh a thang nasa hle a. Sa a kah theih em avangin aan bang laiahte chuan sa hrang lu chi hrang hrang Sakei lu te, tumpang lu te an tar khat luk a, an sumhmun bangte chu sa lu hlirin a khat lek luk tawh bawk a. Miropui l eh hmingtha a nih avangin mite pawhin an sawi luai luai thin a ni.
An khaw thenawm lawkah hian Keimi khua a awm a an lalpa chuan fanu hmel tha tak mai Keimingi a nei a. Keimingi chuan nuta pahnih a nei a, Keimingite chu Keimi an nih avangin Keiming pate chuan an khaw thenawm tlangval Khualtungamtaw na n an unau sakei a kap fo thin tih an hriatin, Khualtungamtawna chu an haw riau a, tih hlum an duh a, hun remchang tha tak erawh an hmu hlei thei lo va. Chutian g a hun remchang an dap ruk reng lai chuan an khuaah Khualtungamtawna chu a raw n zin ta hlauh mai a.
Keimingite khuaa Khualtungamtawna rawn kal lai takin Keimingi chuan an t ualah thing hi a lo ek kar kar a. Keimingi thing ek chu Khualtungamtawna chuan a h mu a, hmeltha a ti ta hle mai a, a thleninte hnenah chuan, Khi laia thing ek k hi tunge maw ni le, a hmel a van tha kher em ve le!! an ti a. Khualtungamtawna ch u a innghat sawk sawk a, a inphih fai a, Keimingi rim tur chuan a thawk chhuak t a a. Keimingi nen chuan an hmingte an inhrilh tawn a. Keiming i thing eh laite c hu a eh pui tve ta a, thing eh tur ang angte an eh zawh hnu chuan in chhung lama h chuan an inzui lut dun ta a. Keimingi thingpui lumte chu tui ti taka a inzawh hnuc huan a thlenin lamah a haw leh ta a.
Khualtungamtawna chuan Keimingi chu a ngaizawng ta riau a, neih atan a d uh ta hial a, Keimingi chu a rim ta tlut tlut a, nupui a tan a be ta hial a. Kei mingi pate chuan Khualtungamtawna thah theihna tur a nih beiseiin an lo remti ve mai a. Ropui takin an innei ta a. Ropui taka innei e ti lo chuan an inneih tirh phat atangin rilru lamah an indo nghal a, inrunluih reng rengin hun an hmang du n ta nghal a.
Tukkhat chu Keimingi leh Khualtungamtawna tlangval fa. Chemtei hian thin g an phur a, thing an fawm ngah hnu chuan, Keimingi chuan nun chan han zir vel p ah a, Chemtei seh chu a chak ta tlat mai a. Chemtei hnenah chuan, Chemte tikhan l o awm la, nun chan kan zir vel teh ang, a ti a. Chemtei chuan mak ti rilru tak ch ungin, I duh leh han zir vel ta la ti nia, a ti a. Keimingi chu a thlang kawrruama h chuan a zu kal a, sakeiah a chang a, a lim kual vel ta a. An bul mai a sakhi t la lai chu a seh a, a ei ta bawrh bawrh mai a. Chemtei chuan mak a tiin a hlau t a hle mai a, bak lengin a tlan haw ta a. A pa hnenah chuan a nu chanchin chu a hrilh ta a . A nu thar chu a hlauvin a tih em em a, a hrisel loh phah ta hial a. Vawikhat chu Khualtungamtawna chuan Vawk ka talh dawn e, lo zin rawh u khai tiin Keimingi nutate pahnih chu a chah ta a. Keimingi nutate pahnih chu phur takin K hualtungamtawna te khuaah chuan an lo zin ve ta a. Khualtungamtawna in chu an h an thleng a, banglaia sakei lu lo intar beng bung maite chu an han hmuh chuan an khawngaih ta hle mai a, Khualtungamtawna chungah chuan an thinrim zual a. Phuba lak dan mawlh a ngaihtuah ta a.
Zanah chuan an han mu ta a. Keimingi leh Khualtungamtawna chu tui takin an muhil bawrh bawrh a. An mikhual tlangvalte erawh chuan zanlaiah banglaia sake
i lu intar chu an tah ta a. Ka u aw nger ngur,
I dam laia ramsa i hawl a; I thih hnua laibang i mawi le, Ka u aw nger ngur
Thing thu aw tlum zuk, Khualtungamtawna seh nan.
an ti an ti ta mai a!! Chemtei chuan an mikhualte tap thawm chu a lo hria a, a h lau ta hle mai a, a pa lah chu tui takin a muhil bawk si a. An seh mai ang tih a hlauva, a pa mutui lai chu a au ta vak a, Ka pa, ka pa, a han ti a. A pa chuan mut chhuak aw takin, Eng nge ni Chemte? a ti a. Chemtei chuan, Ka pa, ka zun a chhuak, min va zun pui, a ti a. Khualtungamtawna chuan, Nangmahin va zung mai tawh, ati a. Mahse Chemtei chuan, Ka ngam lo, ka hlau, min va hruai rawh, a ti tlat a. Khualtu ngamtawna chuan zan dang pawha a fanuin a tibuai ngai si lo va, zanin khera a ti buai chu mak pawh a ti rilru ta deuh a, a fanu chu pawnah chuan a va zunpui ta a .
Pawn an thleng veleh Chemtei chuan an mikhualte tah dan, Ka u aw nger ng ur... seh nan an tih chu a hrilh ta vek a, Khualtungamtawna chuan, A lo nih tak c hu le, a ti a. Inchhung an luh leh hnu chuan mu leh ta mai lovin an pafa chuan me i an chhem a, ditip a sazu awm hlei lochu, Khi pawh, khi pawh, an ti a, an perh an perh ta mai a!! An mikhualte chuan, Nangni pafa chu eng inti nge? Zan lai laiah te, a tn ti a. Khualtungamtawna chuan, Eng ti love, kantih dan thin ve reng a nia , ati mai a. Tichuan an mikhualte chuan Khualtungamtawna chu an seh thei ta lo va .
A tuk khua a lo var chuan Khualtungamtawna chuan, Nangni tlangval zuan za ngah, inhnuaiah vawk khu zu luh chhuak tawh u, a ti a. Khualtungamtawna chuan lei kapui atangin alo chang a, Keimingi nuta te chuan Khualtungamtawna seh pah rem c han beiseiin sakeiah an chang a, inhnuai vawk te chu huk chungin an um kawi ta z awr zawr mai a. Chu veleh Khualtungamtawna chuan rang zet zetin an zak dawhah a thalin a lo kap ta chat chat mai a. Keimingi nuta te chu a thah sak ve ve ta der a. Keimingi chu a thinrim hle mai a, a nutate Khualtungamtawna n a thahsak tak av angin phuba lak dan tur mawlh a ngaihtuah ve ta a.
Khualtungamtawna chuan Keimingi n phuba lak dan tur mawlh a ngaihtuah a ni tih chu a hre reng a, a theih tawpin a inveng ru ve ran a. Keimingi chuan Khual tungamtawna tihhlum dan tur chu a thupui ber a ni a. A raino ve ta a, a rainona hmang chuan a pasal chu tih hlum dan tur a ngiahtuah a. Khualtungamtawna chuan K
eimingi n ei ka chak a tih apiang chu harsa tak pawh nise a tihsak zel a. Vawikhat c hu Khualtungamtawna chuan, Keiming, i duh duh sawi rawh, ka tihsak zel ang che, a ti a. Keimingi chuan hmar a nghalphusen sa a ei chak thu leh a ngho sei tha tak a duh thu a sawi a, Khualtungamtawna chua lak a tum ta a.
Tichuan, nghalphusen pel tur chuan Khualtungamtawna leh a ui chu an chhu ak dun ta a. Nghalphusen tlatna rama thing zawng zawng chu a dawi khawm vek a, d awithiam tak mai hi a ni ve reng a. Chutia thing zawng zawng a dawi khawm vek hn u chuan chang hi an tum raih a, chu ve leh nghalphusen rual hi an rawn chhuak ta duah duah a, Khualtungamtawna chuan thing hrang hrang a tlan lawn pahin a thla chuan a lo kap thlu hmiah hmiah a.
Nghalphusen ho chu a kap hlum deuh vek tawh a, Nghalphusen lian leh ngha o sei em em mai nei, a nghao ringawt pawh themtleng chen vel a sei, a pikhawi an tih hi a la kaphlum ve lo va. Nghalphusen lianpui mai chu a rawn chhuak ta ruau ruau mai a, a hma zawna Khualtungamtawna thal rawn kahte chu a ngho chuan a lo khak leng zung zung a. Khualtungamtawna nen chuan an in bei tawk hle mai a. Khua ltungamtawna chuan a hliam nasa hlet tawh na a, nghalphusen danglam bik a nih av angin a hnuk pawh a fei hel a, a thi lawk thei lo va. Chutia an inbeihna lamah c huan Khualtungamtawna chu thing hrang hrangah a per kai zung zung a, phuanberh h i a lo dawi hmaih hlauh mai a, phuanberh kunga an per kai chu a dawi ta lo va, a tliak ta hmawk mai a, khualtungamtawna chu a tla ta a, a tlakna lamah chuan a i nsawh na ta hlauh maia, a thi dawn ta mai a!!.
A ui hnenha chuan, Va zualko ta la, ka ruang zawn turin mi tam tak an lo kal ang a, thing lian pui pui ten min zawn an tum ang a; mahse min dawl lo vin a tliak zel ang, diin min zawn rawh se. Kawngkaah min luhpui an tum ang a, an the
i lovang a, i kawngkaah min luhpui se la a tha ang. In chhunga in luh hunah hmun phiah kha thut bet tlat ang che. Keimingi n hmun phiah a tum ang a, Ui cho ui a ha n ti ang che ang a, a kaiza tha chhat ang che, a ti a. Tichuan, Khualtungamtawna ui chu zualko tur chuan a kal ta a. Tawng thei hek lo le, chetphungin thil awmzi a chu a va lan tir ta a. Mite chuan, A pu tel lovin a lo haw ngai si lo va, a pu in tawh sual a tawk a ni ang, anti a. Ui chu an zui ve ta a.
Khualtungamtawna thihna hmunah chuan mi tam tak an lo kalkhawm ta a. Mit e chuan thing azawn an h an tum ta a, an kalpui tan dawn chauh tihin thing chu a tliak leh mai thin a!! Ui chuan a pu ruang chungah chuan di hi a dah thin a, hlang an siam laite chuan hlang chungah chuan di a rawn dah thin a. A tawp a taw pah chuan Ui hian eng emaw tak a hria a ni ang, ti ru diin i zawn teh reng ang u a n ti a. Di an lakhawm a, di hmang chuan hlang an siam a, thing chungah di an cha p darh a, an ram leh a Khualtungamtawna chu an han zawn leh ta a, tluang takin an zawn haw thei ta a.
In an han thleng a, inchhunga luhpui an han tum a, kawngkaah chuan a len g thei ta tlat lo mai a. Engtin tin emaw luhpui hram an han tum pawhin a leng th ei ta ngang bawk si lo va, an mangang ta hle mai a. Chutia kawngkaa luhpui tuma an buai vel lai chuan a ui chuan chik nghar nghar chungin ama kawngka lamah chua
n luhpui tur a ni e ti ni ve awm tak hian a luti a chhuak sek a. Mite chuan Ui hian eng emaw tak hriat a nei a ni ang. an ti a. Tichuan, Khualtungamtawna ruang chu ui kawngkaah chuan luhpui an han tum chhin a, an han rawlh a, awlsam takin an l uhpui thei ta mai a!!
Khualtungamtawna ruang chu Keimingi chuan ui awm takin a tah a tah a, pa witi awm tak leh tuar awm takin a awm der vel a, a rilru tak erawh chuan a lawm hle a, phuba la taah a inngai a, a thaw pawh a veng ru hle zawk a. Mi hmuha mawi hawih atan a tap der vel a. Mi an tlem deuh lai chuan hmun hnawk hawl fai tumin hmunphiah a awng ruai ruai a. Hmunphiah chu uiin a lo thut bet tlat a, hmunphia h lak pah chuan, Ui, i hnawk e,, a han ti a, a han chhir zawt bawk a. Ui chu a bel euh tuar a, thawh pahin Keimingi kaihza tha chu a han chhat thawt a, a tlanbo ta nghal a. Chutia uiin a kaihza tha a chhak sak tak avang chuan Keimingi chu ramr uilei lovin a awm t a. dampawh nuam ti lovin a dam lai hun chu a hmang ta a, rei pawh dam lovin a thi ve ta a.
Khualtungamtawna ruang chu ama duh ang ngeiin hnahkiah bulah an phum ta a./ Khualtungamtawna ui chu Chinghnia hi a ni a, chinghnia chuan sa a seh apiang in a pu thlana hnahkiah bulah chuan a thin leh a lung a dah ziah thin a. Tun thl eng hian Chinghniate hian sa seh an neih phawt chuan hnahkiah bulah a thin leh a lung an dah ziah thin e, an ti.
(12/2/2005 Zofa Run)
LENGKAWIA
Hmanlai hian pa huaisen tak mai Legkawia hi a awm a. An lo vauah hian thang a ka m thin a. Tuk khat chu a thang kam a va en nak chuan phung hi a lo awk reng mai a. Lengkawia chuan a ril chu an lo mawng luiah chuan a zu su a. Chutia phung ril a suk lai chuan phung pakhat hi a lo kal a, Lengkawi, eng ril nge i suk? a rawn t i a. Ar-a ril tiin a lo chhang a, Phung chuan a awih lo hle a, ar-a rila rual lo va tial din den a ti a, a kal leh ta mai a.
Phung ril chu a seiin a tial deuh ruan a, a su zo thei lawk lo va. Nakin deuhah chuan phung dang hi a lo kal leh a. Lengkawi, eng ril nge i suk? a rawn ti ve leh a. Ui-a ril tiin a lo chhang a. Phung chuan a awi lo hle a. Ui-a rila rual lo va tial din den, a ti a, a kal ve leh mai a.
Reiloteah phung pakhat hi a lo kal ve leh a, Lengkawi, eng ril nge i suk? a rawn ti ve leh a. Kel-a ril tiin a lo chhang leh mai a. Phung chuan a awih lo hl e a, kela rila rual lo tial din den, a ti a. Lengkawia chu a thlir vung vung a, a kal leh ta mai a.
Rei vak lovah chuan phung pakhat hi a lo kal eh a, Lengkawi, eng ril nge i suk? a rawn ti ve leh a. Lengkawia chuan, Vawk-a ril tiin a chhang let ve leh mai a. Phung chuan a awi lo va. Vawk-a rila rual lo va tial din den a ti v eleh a, a kal ve leh ta mai a.
Lengkawia phung ril sukna laiah chuan a khat tawkin phungho chu an rawn kal sek a, Lengkawia chu eng ril nge a suk an rawn zawt ziah a . Lengkawia chuan a awlsam takin a duh duh ril a phuah chawp a, a lo chhang ve mai thin a. Phung Lalpa hi Lengkawia bulah chuan a rawn kal ve ta a, Lengkawi, eng ril nge i suk? a
rawn ti a. Bui-a ril tiin a lo chhang a, Chu ve leh, Buiia ril chu damna ngai, ati a. A thiante ho chu a au khawm ta chiam a.
Bui-a ril chu phungho sa duh zawng tak mai a nih avanign phungho chu an lo kal khawm a, Lengkawia phung ril suk lai chu an rawn chuhpui ta chiam a. An t am em avangin lengkawia chuan a hneh ta lo va, an chhuhsak ta a. Phungho chuan a n thianpa ril chu Bui-a ril emaw tiin an inchuh a, kar lovah an ei zo ta vek a.
Lengkawia chu a thinrim hle a, phuba lak a duh ta a. Vaiza kungah a lawn a, a ler atangin a kawr a hik vek a, vawk hriakin a leih chhuak leh vek a. Phun gho chu, Mahni thiante sa ei e, tiin a au ta chiam a. Phungho chuan Lengkawia au c hu an hria a, Chu!! ngaithla chiang teh u, Lengkawia chuan , Mahni thiante ril ei e, a han ti leh chiam a. Lengkawia thusawi an h an hriat chian nak chuan an thinu r ta hle mai a. Lengkawia velh tum chuan Lengkawia awmna lam chu an pan ta a.
Lengkawia awmna hmun an va thlen chuan Lengkawia chu vaiza kung lerah a lo to vang a. Mahni thiante ril ei e tiin phungho chu a lo nuih sawh a. Phungho ch uan man turin Lengkawia lawnna thing kungah chuan lawn ve an tum a. mahsela Leng kawia n a hawng a lo hih nal vek avangin an lawn thei lo va, a lawn sang ve thei d euhte pawh chu an tlakna a sang a ni ngawt a.
Nakinah chuan kih khung zai an rel ta a, Hawh u, i kih khung mai ang u, k an lawn ve thei si lo, an ti a. An zinga pakhat chu hreipui la turin an tir a. Pah nih lo chuan ka ngam lo, a lo ti tlat a, A nih pahnihin hreipui chu va la ru, ant i leh a. Pahtum lo chuan kan ngam lo an lo ti leh her a. A nih pathumin hreipui chu va la rawh u an ti leh a. Pali lo chuan kan ngam lo, an ti leh ta mauh mai a. Chuti ang zel chuan an ti zel a. Sawm lo chuan kan ngam lo, an ti ta zel a. A tawp a taw pah chuan an vai a hreipui va lak mai chu an rel ta a.
An zinga upa ber chu hreipui an lak hlana lo nghak turin an ti a. An kal hlana Lengkawia a lo chhuk chuan lo vaw hrep turin an chah a. Mual an liam hman chauh tihin Lengkawia chu a rawn chhuk a, Phung putar chu a sawisa ta chiam a, a vaw hrep a, a leite a pawh dawh sak bawk a, a kalsan ta a. Reivaklo hnuah chua n phungho chuan rawn let leh a, an pu thi lek lek a let reng chu an rawn hmu ta mai a, Vaiza kungah lah chuan Lengkawia chu a lo awm tawh bawk si lo va, pawi ti takin an hawi bial ta mai mai a.
An pu thi chhawnga let reng mai chu bawisawm pahin Lengkawia kalna lam a n zawt a, ani lah chu Lengkawia n a lei a pawh dawh sak tawh avangin a tawng hlei thei lo va. Leeee, Leee a ti nawi vel ta mai mai si a. Hrilhhai takin an haw darh ta hlawm a. (8/1/2005 Zofa Run)
MAURAWKELA
Hmanlai hian tlangval hmelchhe ve tak mai, pate bawk si Maurawkela hi a awm a, b awm tawt atanga pawh chhuah hlim ang chhap a pawr phang mai hi a ni reuh a, chu achhapah mi chhe fa a lo ni leh zel a, mite hriat hlawh tak pawh hi a ni ngai lo va.
Maurawkelate khaw lal fanu chu a hmelthain a taima hle a. Mi feh hmain a feh hman ziah a, dai pal tur a tam thin tehlul nen a puan huh miah lovin a kal thei bik thin a. Mite chuan mak an ti hle thin a ni. Engtin nge maw daidaw hei zo zai pal tur awm a, puan huh miah lo va a kal theih bik ni,. an ti luai luai a. La l fanu chuan intihtheih nan tak a hmang a, a uan pui hle thin a.
Vawi khat chu Maurawkela chuan an lal fanu feh kal chu a enthla ru ta a. Lal fanu chuan Maurawkela n a enthla tih hre hek lo, dai pal tur a tam chinah chu an a puan chu a hlip a, a phur ta daih mai a, ruakin a kal ta leu leu mai a. Thl am a thlen chuan a puan chu a bih tha ve leh ta mai a. Chutianga ruaka a kal Mau rawkela n a lo hmu reng a ni tih a hriat chuan a mangang ta hle a. Maurawkela chua n, I puan a huh ve ngai loh nachhan ka hre ta a ti a, a nui ta kar kar mai a. Lal fanu chu a hrilh hai hle mai a, chu a chhapah, Maurawkela chuan, Thiante zinga sa wi dan tur ka hre ta, a ti deuh reng a. Lal fanu chu MAurawkela n a sawi thaih vel
avang chuan a hlauthawng leh zual a.
A tihngaihna hre lo chuan, Maurawkel, sawi miah lo la, thi ka pe ang che, a ti ta ngawt a. Maurawkela chuan, Ni dang maha thi nei ngai hlei lo, miten khawi a mi nge? An ti ang asin le, a ti ta tlat a. Lal fanu chuan Maurawkelaa ka hup d an tur chu a ngaihtuah chhuak thei lawk lo va. A tawp a tawpah chuan, I mu dun ma i teh ang, sawi hlek suh ang che, a ti ta ngawt a. Maurawkela chuan, Aw le, a ti a. Tichuan an mu dun ta a.
Lal fanu chu a lo rai ta a. Tu fa nge i pai? an tih pawhin a sawi duh ngai lo va, a zep tlat a. Maurawkela lah chuan engmah a sawi ngam ve bawk si lo va. Lal fanu chuan a fa paina chu sawi duh hek lo, nau chu a hring ta a, tuman a pa an hre thei lo va. Lalpa chuan naute pa hriat loh ngawt chu dikin a hre lo va, hriat chhuah tumin a bei ta a.
Vawi khat chu an khawtlangin sangha an vua a, chumi tum chuan Lalpa leh naupangte chuan kawt chhuahah an lo hmuak a, naupangin an thilpekte lawm taka a lo lak a, Ka pa a lo tih ngei beiseiin naupang tih lawm nan thil hrang hrang an ha wn hlawm a. Naupang te chuan tu thil hawn mah chu a uksak duh lem lo va. A hnuhn ung berah chuan Maurawkela chu a rawn kal ve ta hnak hnak a, naupang lawm atan t hlangdar a rawn hawn sak ve a. Thlangdar chu a bawp leh lam a sik bul a, hmawlh tein a thil a, thlangdar chu a lam vir char char a, Lalpa leh naupang awmna bul a rawn thlen chuan naupang te chuan, Khawi ka pa, khawi ka pa, a lo ti a. Lalpa ch uan naupang pa chu a hrechhuak thei ta a.
In an thlen chuan Lalpa chu a thinur hle mai a, a fanu hnenah chuan, Maur awkela hi maw i fa paina chu!! a ti a. Maurawkela te ang fa a lo pai mai chu a hr ethiam thei ta hauh lo mai a, a fanu chu a hnawtchhuak ta hial a. Chutia a hnawh chhuah takah chuan lal fanu leh Maurawkela chu lo lamah an tlan dun ta ngawt a. Reiloteah lal fanu chuan Maurawkela chu a lungten leh ta maia, thlam chhung a ri ah ve pawh chu a phal ta lo va. Maurawkela leh a ui chu thlam hnuaiah an riak th in a.
Vawikhat chu, Maurawlkela leh a ui ramvak chuan dil mak danglam tak awmn a hi an va pawh hlawl a, Maurawkela ui chu dilah chuan a tla palh ta hlauh mai a , a rawn chhuah leh chuan ui duhawm tak mai leh hmaltha takin a rawn chhuak ta m ai a!! Maurawkela chuan mak a ti hle a, that ve deuh beiseiin chu dilah chuan a inbual ta a, ainbual zawh chuan a lo hmeltha ta em em mai a. Tichuan thlam lamah chuan an kir dun leh ta a. A fapain a lo hmuh chuan, Ka nu saw ka pa a lo haw, a ti a. A nuin a en chuan a lo that tak em avangin Maurawkela kha ni ta lovin a hr ia a, a ngaizawng ta hle a.
Maurawkela chu thlam chhungah pawh chuan lut ngam chuang hek lo, a thil hawnte chu thlam leihka bulah a dah a, thlam hnuaiah chuan a lut leh ta a. A che t phung velah chuan Maurawkela ang riauvin a hria a, a fapa lah chuan, Ka pa a ni ngei e, ati tlat a. A nu chuan, Nanga pa ve te chu hmelchhe te a nih kha, a ti tla t thung a. Chutia a fapain Ka pa a lawm, a tih tlat vang leh a lo that tak em avan gin, Chutia i pa a nih hrim chuan thlam chhung rawn lut ve turin sawm rawh, a ti a . Naupang hcuan, Ka pa, lo lut rahw, ka nu n ati, a ti a. Maurawkela lah chu a la lu t ngam ta chuang lo va.,
Lal fanu chuan a ngaihzawn tak em avangin a fapa hnenah chuan, Taite, tla ng banah sawn va uai la, ka pa ka tla dawn e va ti la, i pa chu alo haw duh a ng e, a ti a. A fapa chu tlangbanah chuan a va uai ta dar dar a, Ka pa, ka tla dawn e , min hlangthla rawh, a va ti a. Maurawkela chuan I nu n min lo hau dah ange, a ti tl at a, a hlang thla ngam chuang lo va. A hnu deuhah chuan a nu chuan a fapa chu a
tihdan pangngai bawka ti turin a tir leh a. Naupangte chu tlangbanah bawk chuan a va uai leh ta dar dar a. Ka pa, ka pa ka tla dawn e, min lo hlang thla thuai r awh, a ti tla ta. A fapain a pa a koh lai chuan, Faten min hlang thla rawh ti ti a , va hlang la ti nia, a lo ti a. Maurawkela chuan a va hlang a, thlang chhungah c huan a rawn luhpui ta a. Tichuan an awm ho ve leh ta a.
Chutianga hlim taka an awm lai chuan Maurawkela leh a ui chu an ramchhua k leh ta a. Zawng rual danglam tak hi an hmu ta a, zawng ho chuan thei hi an lo tlan malh malh hlawm a, an zing hotu le lian ber chuan Khaung danglam tak mai hi a nei a. Zawng lalpa chuan khaung hcu an beng a, Zar khat hmin raw pip!! an ti a, an thei tlan zar chu a hmin ta vek a. Zawngho chuan an tlan zawh ve leh an lal pa chuan khuiang chu an beng leh a, Zar khat hmin raw pip!! an ti leh a, zar khat
dang chu a hming leh ta mai a. Maurawkela chuan a ruk tein a thlir reng a, zawng khuang chu neih sak a duh hle mai a. Zawngho chu an zui ru ta a.
Maurawkela leh a ui chuan zawngho inrin loh lai takin an bei ta thut a, zawngho hlau pheng hcuan an khuang tha tak mai chuan tlanchhiat san a, an vannei h asiamin zawngho khaung chu an chhuhsak thei ta mial a. Maurawkela chuan khuang danglam tak mai a neih takah chuan an bul vela thing leh mau te chu mihringah a chantir a, khaw ropui tak a din ta a. Lal ropui takah a insiam ta a. A nupui-pa te chuan Maurawkela khuaah chuan chhiah an rawn khawn thin a, Maurawkela te nup a chuan an ning hle mai a, vawikhat chu an rawn khawn leh a, an lo pe duh ta lo va.
Maurawkela te khua in chhiah an pek duh tak lohvah chuan a puzawnte khua chuan lungni ta lo va, Maurawkelate khua chu an rawn run ta mai a. Khaw daifem lama chengte chu an rawn that ta nghauh nghauh mai a. Maurawkela khuate chuan an ngam lo hle a. Chutihlai chuan Maurawkelate nupa chuan lungmuang takin leihkapu iah hrik an in en sak melh melh a. An khuate chu an ti zo dawn ta mai a, ralho c huan Maurawkelate nupa hrik in en lai chuan rawn hnaih chilh ta hle a, Maurawkel a nupui chuan, Maurawkel, che ve tawh rawh le, ati a. Chutah le!! Maurawkela chuan a khuang chu an beng a, Ka khua leh tuite rawn beitu zawng zawng hi thi raw pip! ! an ti ta a le... Ralhi chu thawk leh khatah an thi ta vek mai a, ralhoin an tha h takho zawng chu, Lo nung leh vek rawh u pip. an ti leh a, an lo nungleh ta vek a . Tichuan, tumah tibuaitu pawh nei tahw lo vin hlim takin an awm ta a ni. (14/2/ 2005 Zofa Run)
MUALZAVATA
Hman lai hian Lal mak dang dai tak mai hi a awm a, a chak leh a len em avangin a hming pawh a thang hle mai a. Vawikaht chu Lo ka vat dawn e ati a. Nikhat thil t hu lekah mual za lai a vat zo der a. Nikhat chhung leka mual za lai a vah zawh h man avangin Mualzavata tiin an sawi lar ta a. Mualzavata chuan amah ang bawk a c hak nupui a nei a. Lo hal a huna lo chu an hal ta a, thlai chi te an thlak a, bu h te an tuh zawh hnu chuan, hlo thlawh a lo hun ta a, Mualzavata nupui chuan nik hat chhung lekin an lo, mual za lai chu a va thlo zo ta der a.
Vawikhat chu Mualzavata chuan a khuate hnenah Tumah feh chhuak suh u, ka hmui hmul ka hiat dawn e, a ti a. A hmuihmul chu an hiat ta a, a kamah pasaltha r ual khatin an lo chang a, Sakhi te, Sazuk te, Sakuh te, Tlumpui te, Sanghal te, Sanghar te chu a hiat chhuak ta nawlh nawlh mai a. Pasalthate chuan an lo that z el a, an sa kah sa chu khawtlangin an insem a, an hlimpui hle hlawm a.
Vawi khat leh chu Mualzavata chuan, Ka kam ka thuah dawn e, tumah ram kal suh u, a ti a, tuman an ram kal ngam lo va, hmeithai pitar pakhatte hian, Eng em kan ti hlei nang, a ti a, thingphurin a chhuak lui a. Chutah le!! Mualzavata chua n a kam chu a han thuah ta a le!! Sakhi bawp te, sial lu ro te, sazuk ki hreu th a tak takte hi a rawn phuh chhuak ta ur ur mai a. A kam thuahna tui chu sabereka khuangkaihah a chang a, pitarte thing phur kha a len ta vawn vawn mai a!! Tun thl eng hian a la ri ta rek rek reng e, an ti.
Mualzavata mit chu a mim leh ta tlat mai a, amit mim en tur chuan pa ho chu an inhawr khawm ta a, a mit chu an han keu ta a, a mit hlawh nan chuan phulr ua an la a, rawcheh an siam a, an han hawlh ta rawk rawk a, arbawm chhia te, emp ing chhia te, thlangra te leh kho te chu an hlawh chhuak ta rum mai a. A khuate chuan, Ka pu i mit men a nuam deuh tawh emaw chu? an han ti a. Mualzavata chu an m eng suar suar a, an khap suk suk bawk a, A...a.. ka mit sirah hian min la kam rel h relh mai, a ti a. An han en leh nak chuan pa pakhat chuan, Khi ta khi, dum nel n el ka hmu e, a ti a. An han hawlh leh rawk rawk a, sakhi nua hi an hlawh chhuak l eh ta a!!
Vawi khat chu, Vaibel ka zu dawn e, a ti a. A vaibelah chuan a hote chuan Vahchap hi an beng teuh a, Mualzavata chuan an tan kai a, an pak ta tulh tulh ma i a. Khua a mite chuan a vaibel zuk khuk a ni tih hre hek lo, ruah thimpui a raw n thawk dawn ta emaw an ti a, an buai phili ta hle mai a.!! Mualzavata ram kal h i vawikhat chu a muthlu a, a ban chu kawrteah a kham kai ruah mai a, Pitarte thi ng phur hian thingtuluang emaw tiin an chek chhin a, Mualzavata chu a phu ta uih
a, Pitarte chu a per leng ta lawng lawng a, tunthleng hian a la ri ta rawk rawk reng a ni.
Tumkhat chu mi pakhat hian thah a tum a, Mualzavata chuan arbawm tur hi a lo tah mek a. Mualzavata hnungah chuan chempuiin a har lak ta hlawk hlawk mai a. Mualzavata chu na ti awm ang pawn a awm duh hlei lo va, a sah rei tak deuh h nu chuan, Thiuana, i mi han fiam dan hlek hlek chuh, a va thip deuh ve le, a ti du h chauh va. Vawikhat chu an ramvak hian chhun chaw fak a tum a, chaw hmeh tur la h chu a nupuiiin a lo fun sak tel si lova, Reiek tlang leh Lungdar tlang a kar a , chaw a fak ta a, Tlawngnuara Sangha awm zawng zawng chu a hmeh zo ta vek a.
Tukkhat chu Mualzavata te thianzaho hi an zin ho va, mi chak danglam bik tak tak hlir an nih avangin tiang atan thingin a dawl thin loh avangin thirtian g an hawl theuhva. Mualzavata thiante ho chu Lamlira te, Phawlawngzamngira te, P angpuielhtliaka te, Saikhaia te an ni a. Hmeithai pakhat inah hian an thleng a, Phawlawngzamngira chuan a tiang chu an tung a, hmeithai in chuan a dawl zo ta lo va, a tlu ta mai a. Phawlawngzamngira tiang hi alian tha hle lah tak a, pa vant lang malpui tiat lai a lian hi a hawl thin a, a pa chu thirdeng a nih avangin a pa chuan a tiang tur hi a chher sak thin a. Malpui tiat lai mah ni se, a hawl tl iak leh mai thin a ni. A pa chuan pa pawm laia lian hi a chher sak a, chu pawh c hu a la hawl kul zek zek reng a. Thir te a van deuh avangin a pawm ta rih a. Chu tianga lian leh rit chu hmeithai in chuan dawl hek lo le, a tlu sawp ta vek mai a ni.
Chutia Pitarte in ber a tluk tak siah chuan Pitarte chu a tap karh karh reng a, Aw, a van pawi tak em, kei atan in sakte a harsat vei nen aw, a ti a. Mual zavatate ho chuan, Ka pi, lungngai duh mah ta che, inte cu kan sa leh mai tur a l awm, an ti a. Pitarte chuan a awih duh lo va, Nangni khualzin kal laiin chuti maii n inte chu in sa thei hlei lawng nge, a ti a, a tap keuh keuh renmg a. A tuk khua a lo var chuan hmeithai pitarte in chu an sak sak ta a. Pangpuielhtliaka chuan thing lian puipui chu a ban a tan a elh tliak hmawk hmawk a. Saikhaia n awlsam tak in a lo khai sawn zung zung a, Phawlawngsamngira leh Mualzavata te chuan an duhn a lai laiah an lo sawh phun hmiah hmiah a, Lamhlira n a hman dan hrang zelin a lo kuai phei ve leh bawk a. Tichuan, hmeithai chu in tha deuh mai an sak sak ta a. Pitarte chu hlim takin a nui ve leh ta kar kar a. (14/2/2005 Zofa Run)
RAHTEA
Hmanlai hian fahrah khawngaihthlak deuh mai Rahtea hi a awm a. Nuhrawn a hrawn a , a nuhrawn chuan a tirethei em em thin a. Chaw kaw puar pawn a ei ve a phal nga i lo va, a ei atan favai leh chaw chawh pawlh hlir a pe thin a. A ei chhiat em a vangin Rahtea chu a cher em em reng a, ruh kal thei hi a ni ngawt a.
A nuhrawn chuan silhfen tha pawh a pe phal ngai lo va, thawmhnaw tet leh hlui, chhe em em chauh a silhin a fentir thin a. Khawvat hnuaiah te hian intuam lumna tur thawmhnaw tha pawh a neih loh avangin hrehawm a ti thei hle thin a. N i lo chhuah hunte hi a nghakhlel em em thin a, a tan chuan kawrlum neih chhun a ni ngawt a. Meilum ai ve a tumte hian a nu chuan ai ve pawh a phalsak ngai lo va .
A nuhrawn chuan hna hahthlak tak tak hlir a thawh tir thin a, a hah deuh chang a chawlh ve a tumte hian a chawlh ve pawh a phalsak ngai lo va. A nuhraw nin a hau ang tih hlau tak chung a hna a thawk chung pawhin a hau hrep hrep ren g a, a vaw deuh reng bawk a. A nuhrawn bulah chuan awm pawh a awm tha ngam ngai lo va, a hau ang tih hlau reng rengin a awm a, a khur ru zawih zawih reng thin a .
Thian kawm ve te pawh hi a phal lo va, a thiante zinga a awmte hi rang t akin a ko haw a, eng kaw sawi set set lo vin a vaw leh chiam mai thin a. A nuhra wn chuan Rahtea chu a huat em avangin tihhlum daih a duh a, tihhlum dan tur mawl h mai chu a ngaihtuah chhuak ta a. A pum a tina der ta chiam a, a lo dam leh the ihna turin ar te, vawk te, ui tein nasa takin an thawi chiam a, engmah a ang the i chuang lo va.
Inthawinana ran zawng zawng an talh zawh hnuah pawh a pumna chu a dam th ei ta chuang lo va. RAhtea pa hnenah chuan a lo tum lawk tawh ang ngeiin, Ran dan
g pawn min thawi leh thin mah ula ka dam thei chuan glo vang, ka dam hi i duh ta k meuh a nih chuan Rahtea hian min thawi ula ka dam ngei ngei ang, a ti ta a. Rah tea chuan a nuhrawn thusawi a lo hre ru kiau a, a hlau ta em em a, ramhnuiah a t lan bo ta daih a.
Rahtea pa chuan a nupuiin, Rahtea in min thaiw ula ka dam ang a tih avang c huan a inngaihtuah nasa hle mai a. Mihring a inthaiw chu dikin a hre meuh lo va,
a nupui chu a hlau bawk si a, a tawp a tawpah chuan rem chu a ti ve ta a. Rahte a chuan inthawi chu an tum ta a. Rahtea chu an han zawng a, an hmu ta mai lo va, a tlan bo tih an han hriat chuan pawi an ti hle a. Rahtea chu engtin nge kan ko h haw theih ang aw... tiin an inngaihtuah nasa ta mai a, a tawpah chuan Khuang ka n chawi dawn, ti ila a lo haw duh mai ang, an ti a.
Rahtea ko haw tur chuan Rahtea u chu an tir ta a. Rahtea chu Thingsiri k ungah a lawn a, a par zu chu a lo tlan melh melh a. A u chuan
-Rahte, -Rahte, lo hawng rawh, I nu n khuang a chawi dawn e; I pa n sial a chhun dawn e,
Rahte, Rahte, lo hawng rawh. a va ti a.
Rahtea chuan hla bawkin a lo chhang let ve a -Ka u, ka u, kir leh tawh,
Ka thin ka lung in ei ai chuan; Thingsiri par ka tlan e,
Ka puar e, ka fan e, a lo ti a, a haw duh ta lo va. A u chu beidawng taki n a haw leh ta a. A nu leh pa hnenah chuan, Ka koh pawhin a lo hawng duh lo, a ti a. Rahtea n a chhan dan zawng zawng chu a sawi ta vek a. A nuhrawn chuan a pi a t ir ve leh a, Nangin va ko tawh, i koh chuan a lo haw duh ngei ang. a ti a. A pi ch u Rahtea ko tur chuan a kal ve leh ta a. Rahtea u -in a koh angin a va ko ve leh ta a. Rahtea chuan.
Ka pi, Ka pi, kir leh tawh, Ka thin ka lung in ei ai chuan; Thingsiri par ka tlan e,
Ka puar e, ka fan e, tiin a lo chhang leh a, a haw duh ta chuang lo va. Beidawng takin a pi pawh chu a hawng ve leh ta a. Rahtea n tan a khawh tlat dan ch u a sawi a. Rahtea nuhrawn chuan a pasal chu, Nangin va ko ve tawh, i thu zawng a awih ngei ang, a lo haw mai ang, a ti leh ta a. Rahtea pa chuan a va ko ve ta a, Rahtea u leh a pi te n an koh ang bawk khan
-Rahte, -Rahte, lo hawng rawh, I nu n khuang a chawi dawn e; I pa n sial a chhun dawn e,
Rahte, Rahte, lo hawng rawh. a va ti a leh a. Rahtea chuan hla bawkin a p a chu a lo chhang v a
-Ka pa, ka pa, kir leh tawh, Ka thin ka lung in ei ai chuan; Thingsiri par ka tlan e,
Ka puar e, ka fan e, tiin.
Rahtea pa pawh chu beidawng takin a haw ve leh ta a. A nupui chuan thinr im takin a lo an khum a. Khaw nge keiman ka va ko a nge, ati a. Rahtea ko tur chua n a kal ve leh ta a. Rahtea awmna hmun a va thlen chuan
-Rahte, -Rahte, lo hawng rawh, I nu n khuang a chawi dawn e; I pa n sial a chhun dawn e,
Rahte, Rahte, lo hawng rawh. a han ti ve a. Mahse Rahtea chu a haw duh ch uan glo va. Ti hian a chhang a
-Ka nu, min ngai ma nang che,
Keiin ka ngai ma nang che - reng. a ti a.
Therengah a chang a, a thlawk bo ta daih a. Tun thleng hian thereng chu thil ei lovin a zai puar ta thin a ni, an ti a lawm. (7/1/2005 Zofa Run)
Hmanlai hian parawl pakhat hian tui a khuap a, a tuikhuah chu tuk tin hi an a en ziah thin a. A ri leh beisei loh deuhvin, a tui khuah chu a lo nu phut t hin a, a tuikhuah a lo nu ziah thin chu mak a tiin a ngaihna a hre lo ang reng h le a. Ka tuikhuah tui tinu thintu hi tunge maw ni dawn le, tiin a rum lungawi ve m ai mai thin a. Hmeithai pitar pakhat hian tui tinu thintu chu a lo hria a, I tui tinu thin hi ka hria asin, ati a, Parawl chuan a ngaihven hle a, Ka pi, min han h rilh teh khai, a ti a. Pitar chuan, Sichangneiite unau an ni a, van atangin zingti anah an rawn thlawk thla a, an rawn inbual thin a, tui hi an rawn tinu thin a ni
, ati a. Parawl chuan, Ka chang dawn a ni, a ti ta a. Pitar chuan, Man i tum anih ch uan hnung lam atangin man ang che, chuti lo chu an hmelthatnain a en khalh ang c
he, i man thie lovang, a ti a.
Parawl chuan a tui tinu ziah thintute chu hriat tumin a chang ta a, zing khaw var rualin van atangin Sichangneii te unau chu an rawn thlawk thla dun ta ral ral mai a. Tuikhuahah chuan an rawn inbual ta phur phur a, an hmelthatna chu an tuikhuah leh a velte chu a en p hut a. Parawl chuan man tumin a veh tham tham a, an hmelthatna in a en khalh avangin a mit a vai a, Sichangneiite unau chu a hmu chiang hlei thei lo va, a man thei ta lo va. Sichangneiite unau chu van lama h an thlawk chho leh ta daih a.
Parawl chuan Sichangneii te unau chu hmeltha a tih em avangin a vei ta e m em mai a, a ngaizawng ta hle a. A man theih vaih chuan nupui atan neih ngei a tum ta ral a. Tuk khat chu a vanneih a siamin a chang chhuak leh ta mial a. Vart ianah Sichangneiite unau chu van atangin an rawn thlawk thla leh ta dalh dalh a, tui khuahah chuan an rawn inbual a, tui chu an rinu leh ta vek a. Hlim taka an infiam a, an nuih awr awr laiin, Parawl chuan a veh then then a, Sichangneii chu an bawh ta thut a, a inrin loh lai tak a nih avangin a man thei ta hlauh va. Si changneii chu an tal chiam thin na a, a tal chhuak zo ta lo va.
Parawl chuan Sichangneii thla leh a meite chu a pawh bulh sak vek a, thu l mawngah a thukru ta daih a. Tichuan Sichangneii chu nupui a tan a nei ta a. Si changneiite nupa chu an chi a tha duh hle a, chhang zing tak takin fapa hlir pas arih an nei a, fanu erawh an nei thei hauh lo va. An fate chu Katheia te, Dothei a te, Haitheia te, Chhintheia te, Entheia te, Mantheia te leh Tlengparela te an ni a, mipa naupang inchhangbung harh tak tak an ni hlawm a, an chhang a zin hlaw m em avangin Sichangneiite nupa chuan an inawm chhawk thin a, Nau awm chu a ahah thlak em avnaign pa zawkin nau a awm rawt a, Sichangneii chuan a pasal nau awm c hu a chang changin a awm chhawk ve thin a. An pain nau a awm chuan Sichangneii chang leh thla a thuhruk kha a la chhuak a, a fate ho chu a khalhtir a, nilengi n tlei takin an awm thin a. Heng chang leh thla ka khalh tir thin che u hi in nu hrilh hlek suh ang che u, in nuin a hriat hlauh zawngin a thlawh bosan daih ang che u, a thlawh bo zawngin a pawi dawn em mai a ti tlat a. A fate ho chuan tuman an nu chu an hrilh duh lo va.
An nuin a awm ve tum chuan khalh tur nei ve hek lo, an tlei thei lo hle a, an tap an tap thin a. Vawi khat chu Sichangneii chuan, Fate u, in pain a awm c he u chuan in tlei thei hle si a, keiin ka awm ve che u hian in tlei thei lo hle thin si a, eng nge maw a chhan le? In pa chuan eng nge a khalh tir thin che u a ? tiin a fate ho chu a zawt kual vel a. Tuman a chhan an sawi duh lo va an naupan g ber Tlengparela chuan, Kei chu ka hria, Ih maw ka nu, a ti hman chauh a a u te h o chuan, sawi suh, sawi suh an o ti tliar tliar a. Sichangneii chuan, Tlumte, sawi teh sawi teh, a lo ti a. Tlengparela chuan, Ih maw ka nu, ka pa in min awm chuan chang sei tha tak tak hi min khalh tir thin a, kan tawn a, kan lam su nghiau ngh iau thin, a ti ta a . A u te ho chuan, Mawi a dwt a nia, an lo ti dial dial a.
Sichangneii chuan, Tlumte, in thil khalh thin chu i pa chuan khawiah nge a dah a, tiin a zawt leh a, Tlengparela u te chuan a sawi mai ang tih hlauvin Tle ngparela chu an lo chhaih buai char char a. A uten an lo chhaih buai reng avangi n Tlengparela chuan a sawi lawk thei lo va. Sichangneii chuan, Tlumte, i pain a d ahna chu han sawi teh, a ti leh thin a. Tlengparela chuan Ih maw, thul mawngah a d ah tha, a ti ta a. A u te ho chuan, mawi a dawt, an lo ti tliar tliar a, a pain a d ahna Tlengparela n a sawi ta mai chu pawi an ti hle a. An nau chu an hau tliar tli ar a.
Sichangneii chuan a chang leh a thla chu a va la chhuak a, an invuah vel
o ti a. A u te ho chuan, Ka nu i inhmeh lo an lo ti tliar tliar a . Sichangneii chu sum hmunah a va ding vung a, fate u, ka mawi awm emaw chu, a ti leh a, Tlengparel a chuan, Ka nu, i mawi, a lo ti leh a, Tlengparela chuan, Ka nu, i mawi, a lo ti a. A u te erawh chuan hlau thawng rilru tak chungin, Ka nu, i mawi lo, an ti a. Sicha ngneii chu leihkapuiah a va ding vung a, Fate u, ka mawi awm em, a ti leh a, Tleng parela chuan, Ka nu, i mawi, a lo ti leh a. Midang chuan, Ka nu i mawi lo, lo lut v at rawh miin an hmu re reu ang che, an ti a.
Sichangneii chuan a thla chu a zar duai a, Fate u, ka mawi awm em?, a ti l eh a. Tlengparela chauh chuan, Ka nu i mawi, a lo ti a. A u te ho erawh chuan a th lawh bosan daih an hlauh avangin, Ka nu, i mawi lo, lo chhuk vat rawh, mi reu reu in an hmu ang che, an ti a, a nu chu an au vak vak a. Sicahngneii chuan a thla c hu a zar pharah a, an zap vel a, Van lamah a thlawh bo san ta daih a.
Tlaiah chuan an pa feh chu a lo haw a, an pa chuan, Fate u, khawiah nge i n nu? a ti a. Anniho chuan thil awmdan chu an hrilh vek a. Sicahngneii n van lama a thlawh bosan takah chuan a lung a leng ta em em mai a. A fate ho hnenah chuan, I n nupawh a awm tawh si lo dam pawh hi nuam ka ti ta o ve, ka intihlum mai teh an g, a ti a. A fa u te ho chuan, Ka pa intihlum lo ve, ka nu a awm tawh si lo, i tel lo te chuan engtin nge kan awm ang? an ti a./ Tlengparela chuan, I duh leh intih lum daih rawh, a lo ti sam et a.
An pa chuan, In nu awm tawh si lo, dam pawh hi nuam ka ti ta lo ve ka til mu ka chhu keh mai dawn e, a ti leh a. A fa u te ho chuan, Ka pa, chhu keh lo vang , an lo ti tliar tliar a. Tlengparela chuan, Ka pa, i duh leh chhu keh daih rawh, a lo ti ve thung a. An pa chuan tilmu chu a chhu keh ta a, a na tuar tal vel chu
Tlengparela chuan hmuhnawm ti takin a lo thlir a. Ka pa a lam e te a lo ti vel a. Nakin deuhvah chuan, an pa chuan, FA te u, ka tilmu leh lam ka chhu keh leh dawn e, a ti leh a. A fa u te ho chuan Ka pa, chhukeh tawh lo ve, i chhut keh leh te ch uan i thi mai ang asin, ka nu mah a awm tawh lo tih nak alaiin, i tel loten eng tin nge kan awm theih ang ni, an ti laih laih a. Tlengparela bawk chuan, Ka pa, i duh leh chhu keh leh rawh a hmuhnawm a lawm, a lo ti ve leh a. Tichuan, an pa chu an tilmu leh lam chu a chhu keh leh ta a. A thi ta nge nge a. A pa thi tur chalc ahng vel chu, Tlengparela chuan, En teh u, ka pa hi a mak roh ve!! ka pa ke leng dante chuh! ka pa mit ren run hi! a ti a, a hlimpui hle a.
Tlengparela te unau chuan nu leh pa nei ta hek lo, baihvai takin hun an hmang ta a. Ramah an kal a, ei tur zawngin an vak an vak ta mai a. Mantheia n thil reng reng a man theih em avangin eitur nghei lovin an awm ve thei hram a. Vawik hat chu an lungleng hi leihkapuiah hian an thu a, an indawm kun ngiai hlawm a, Ka nu leh pa an awm tawh si lo va, tiin an inngaihtuah lung puam a, hnathawh zai pa wh rel thei lovin an tap an tap ta a. Chutia an tah lai chuan, Enthei, nang van l am han en vel teh, ka nu i hmu mial lo maw? an ti a.
Entheia chuan ngun thluk tak hian van lam chu an thlir kual ta a, van-a a nu buh deng lai hi a han hmu ta hlauh mai a. A unau te hnenah chuan, En ve mah teh u, ka nu buh deng lai ka hmu, a ti ta mai a. Nang Kapthei, ka nu sum kotlangah khian han kap teh khai, an ti a. Kaptheia chuan a thal chu an tin vang vang a, a thal ngul chu an kuai kul pawp a, a thla fang chu a thlah ta a, a nu sumah tak mai chuan a han kap bur ta chat a. Chu ve leh Sichangneii chuna lei lam a rawn t hlir a, a fate ho ngui nghiai a thu chu a zu hmu ta a, a khawngaih ta em em mai a, lei lamah chuan hrui a thlak thla a, Tlengparelate unau chu phur takin vanah chuan an han lawn ve ta a. An nu an han hmuh chuan an hlim em em a, an nu bulah chuan an awm ve ta rih a.
Sichangneii pa chuan a tute lo kal ve chu a ngai thei ta hauh lo mai a, tih hlum dan tur mawlh mai chu a ngaihtuah ta a. A tute ho chu a hnathawhnaah a hruai thin a. Vawikhat chu lo vah naah a hruai a, thing lian pui mai awn de du h i a kih pui ta a, an thing kih chu tlu mai tura an reh vek hnuah a tuteho chu c hu thing hnuaiah chuan Chaw i fak ang u, a ti a. Chutia thing hnuai a chaw ei tuma an thut bial laih lai chuan, Tute u, kan daikal lawk a nge, ati a. Chhak lam atan gin thing chu a han kit ta mai a. Thing tlu turin a rawn delh dawn lai takin, a unau te ho chuan Dotheia hnenah chuan mangang takin, Dothei, Dothei, nang han do vat rawh khai, thingin min rawn delh dawn e, an ti a. Dotheia chuan thingin a del h hma chuan a lo do ta vat a, an vai chuan an him leh ta vek a.
