• Tidak ada hasil yang ditemukan

PERMASALAHAN BILYET GIRO DITINJAU DARI PERATURAN YANG ADA DAN PRAKTEK DI DALAM MASYARAKAT Repository - UNAIR REPOSITORY

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2019

Membagikan "PERMASALAHAN BILYET GIRO DITINJAU DARI PERATURAN YANG ADA DAN PRAKTEK DI DALAM MASYARAKAT Repository - UNAIR REPOSITORY"

Copied!
40
0
0

Teks penuh

(1)

PEK1ASALAHAN B ILYET GIRO D ITIHJAU DARI PERATURAN YANG ADA M W PRAKTE2 D I DALAI1 UASYARAKAT

S K H I M I

DIAJUXAJf U u m HELEirXAjcO: TOGAS DAIf

KIKF

m

J

c

IT

SY-JVS-SYARAI Uiffi'

U r^ iU »A I GKLAR SARJAI1A

HU

j

OH

0 L E H

t i m m

T ALAWAY

UHTVBRSITAS AIRLAHGGA PAKUIffiAS HUXU3 S U R A B A Y A

(2)

PEEHASALAflAN B ILYE T GIRO D ITIN JAU DARI PERATURAN YANG ADA DAN PRAKTE

K

D I DALAtt UA5YARAKAT

sm psi

D I A J U S f N UOTUEC UE LE N G K APX T U G AS

D AN U E t lO T H I S Y A R A T -S Y A R A T UITT UK

I.1E NCA# AI G E L AR S A R J A N A H I K U I

O L E H

P I E T E R T A L A ' AY

no, p ou o i 037510135

U I H V E R G I T A S A lK L A iS G A P A X U L T A 3 H U X I H

l i U I i A b A Y A

(3)

KA IA PEI^AICTAR

Pa d a tem p a tn ya ya n g p e r t ana dan u tama, s a ya in g in mengu eopkan p u ji s yu ku r ya n c tc k te r h in g g a k ep a d a Tub an Yang C aha E sa , b apak d a r i c e g a la s u n b er p en geta h u a n ya n g te la h znemberi a k a l b p d i y a n j te r a n g u ritvk d a p a t m en yele- a a llca n p e n u lis a n s k r lip s i in i*

Pa d a te s p a t ycjvi ked u a , in g in s a ya u capkan te r im a k a s ih kep a d a b apak D jbfco S la a e t, S .H . s o la k u d os en pem- b im b in s I dan b apak $u dhi P r a e e ty a , S .H , s e lo k u d os en p en b im b in g I I , d i mana dengan p e n iii k eta b a h a n , membim- b in g dan memb eri p e tu n jU c- p etu n jite gu na te r s e le s a ik a n n y a e k r ip s i i n i , ya n g menxpakan o y a r o t gu na m en ca pa i g e la r o a r jo n a hi&um.

Kepa da oegen a p $os en d i lin # c u n g a n deparfcemen Hu- ku a Damans, s oya te k ltjp a men^u capkan te r im a k a s ih , ya n g to lo h mcmb ori c n d il b e i^ p a om b rn ^ a n p em ik ir a n dan ju ga kepr-da oelu r ito s t a f f p efi^ a ja r/ d ooen p a d a F a k u lta e Hukum U n iv e r s ita s A ir la n g g a , ya n g tc la h m en ga jrjfca n ilm u p en g e- ta b ra n d i b id a n g hukum.

Kepa da b apek Johannes S u n a m o, 5 * H ,, p en a s eh a t h u - k u a , ^ o jn h to r a Bank TJmura nay a ucap’cen banynk te r im a k a s ih .,

yn n * to lo h memberilcpn d r ta - d a ta dnn n n ra n - s a ra n d a l am ron jlca p e n u lis a n e k r ip s i i n i .

Kep a d a semua p ih r ls / in s ta n r i ya n £ to le h memb erlkan

(4)

oumbansan s p i r i t n i l M n ^ g a t er a e l es a ik anny a e k r ip e i i n i ,

s a ya u capkan b anyak te r im a lca cih .

A k h irn ya s a ya n en ya d a r i ekon k e te r b a ta s a n keiaampu- an dalam membchno dan m en ycleca ik a n s k r ip s i i n i , meng- in g a t p e n u lis a n s k r i j s i i n i n oru pa ka n h a l ya n g b a ru b a g i s a ya .

Pen y us un.

(5)

xA m n i s i

Haloman

KATA PE KG AKPAR... i i i DAFTAR I S I . . . . . ... V BAB I : P E N D A H U L U A N ... X

1 . A la s a n P e m ilih a n JuduL ... 1

2 . KotodQ d en S io te n a tik a P e n u lio a n . 2 BAB I I : PEKGEEPIAK B ILYE T G I R O ... 4

1 . S o k ito r Tim b u ln ya B l l y e t G ir o . • 4 2 . F u n goi B il y o t G i r o ... 6

3 . S y a r e t- s y a r a t F o r m a l... 6

4* P orb a n d in ga n B il y e t G ir o denga n C h e q u e ... 12

BAB I I I : FACTOR PFltDOROIJG DIPERGUKAKAnWYA B IL ­ YET GIRO * ... 17

1 . Ttoour l^ b iii a m a n ... 1#

2 . Penyeditju m d a n t t ... 20

3 . D apat d ib a t a l k a n ... 21

BAB IV : UASALAH-OASALAH YANG T IK B U L ... 24

BAB V I P E N U T O P . . . ... 33

1 . K e o in ^ u U m ... 33

2 . S c r a a - c a ^ a n ... ... 33

BAFTAR . ... 35

(6)

BAB X

P E I T D A H U L U A I J

1. A lno an P o nA lihan JudtOL

L ajuny a porkonbangan d al on bidan g uanha dan p e rd

a-gangon pada zanan m utakhir i n i , monyobabkan o rang le b i h

condoning untuk mongambil lan^c c h-langjc ah y ang b o r c i f a t

p ra k t i o dan aman, khuoinny a dalam l a l u l i n t a s penbay c ran.

H al i n i d irasak an b a l m outa@ dengan hany a

moncr-bi t k an surat w o o d , c he q in, den surc t sanggi®.

Zlaka i t u

d i k alangan p ara pedagang dan ponguaaha bo rusc ha m

oncip-t ak an benoncip-tuk a l a oncip-t ponbay aran oncip-t o r c o n d i r i , y ang d irasak an

lo b i h aman dan p r a k t i o , y ang komudian o le h bank I n d o n e sia

bentuk pembayaran t e rc o but dinamakan " B i ly o t G i ro ”

dan

d i a t u r dalam o urat odcranny a.

Saiqpai dongan o aat i n i b i l y o t g i r o bo lun d i a t u r

d i d alc n K i t ab Undang-undang Hukcn Bagang (K IH B), t e t a p i

bo rlak uny a d i a t u r dengan o urat o daran bank In d o n e sia.

Kanun pe ranan b i l y o t g i r o d alc n l a l u li n t a o pombayaran t i

-dnk k alah dongan a l a t pombayaran lai n n y a. H al i n i l a h y ang

jcondorong say a untuk c a li h a t dan manalach porm asalahan

y ang ada d i dalam b i l y o t g i r o i t u .

Pada ny atany a, b i l y o t g i r o d i dalam m aoyarakat o

vr

dch be rpe ran se bag ai o urat bexiiorga*

Kamun d i l i h a t d a r i

(7)

2

4/670 UPPB/PbB T a iyjg o l 24 Jcxra a rl 1972 P e r lh a l b i l y e t g i ­ r o y a it u s e b a g a i a l& t p en in d a h bulcuan, ya n g tid a k dap a t d iu a n g tu n a ik a n n a ^ p m d ip in d oh ta n £a n ka n t mska p ers ya ra t*- annya s e b a g a i ou r a t b orh a r g a tid a k to r p o n ih i. Denman dera i- k ia n tim b u l ta n d a ta n ya , apakch b il y o t g ir o moru pakan cu ­ r a t b e r h a r g a a ta u btison? B an ton tu n ya tira b u l ju g a ja n a b a n -

ja w a b a n ya n g b a rb a d a znengenai h a l itu *

B e r to la k d a r i e in ila h , oa ya in g in oem u la i porm a oa - la h a n b i l y e t g ir o te r c o b u t denga n m s n in ja u d a r i du a a s p ek y a itu a s p ek y u r id io dan k en yota a n p r a k ta k e o h a r i- h a r i d a - la n m a oyora k a t. B a r i ked u a tin ja u a n i n i , n a r^ a k n ya a da porb od a a n * y a it u a n t e r a p c r a tu r a n to n ta n g p o n g o r tia n b i l ­ y o t g ir o manurufc o u r a t od a ra n ta n k In d o n a o ia ya n g te r s o b u t

d i a ta o den ga n k on ya ta a n p r a k tok ya n g a d a d i d a l am maaya- r a k a t. IIaka i t u oa ya tid a k d e p o t ca lop a flk cn tin ja u a n ya n g c a tu dongan momakai tin ja u a n ya n g la in *

Adapu n tu ^ u a n p cn u L is a n i n i , ca n cob a con g tp a o s a n - p a i s e ja th ©ana d a p a t dimaoifricannya b i l y o t g ir o d a le * p en g g olon g a n c u r a t b orh oxga da n ra oa b ori s ta tu s ya n g je lo a p ed a b i l y o t g ir o d iH h a t d a r i du a a s p ok d i a ta o .

2 . r n to flo . d m S in tn s ifitlJcft P o n u U m n

(8)

g ir o * Dan e a tu l a g i ya n g le b ih nanentu kan la n c a r a ya pcnu -

l ic a n i n i a d a la h d ip e r o le h d a r i buku-bu!ru ten ta n g ou ra t

b orh a rga dan b ahan-b ahan k u lia h ya n g te la h d ia jor k a n *

D a ri b ahan-b ahan te r c o b u t, s a ya mancoba untuk

c a n g a n olioa perma&alnhan dan msncoba m a nya jika n dengan

jo la n duduk perm a sa loha nnya . Untuk lo b ih m on jola oka n p o r -

maoalohannya, maka o ic te m a tik a dalam p en u lioa n I n i akon d ib a h a o n o la lu i b a b era p a ta h op pembchasan eeb a ga i b e r i- ku t i

Dalam b ab I I , a a ya in g in nangu raik& n te n ta n g b a - gaimana sampai tim b u ln ya b entu k b ily o t g ir o i n i d i

oca-p in g it u , fu n g o i aoca-pa o a ja ya n g ada oca-pa da b il y o t g ir o den p erb a n d in ga n n ya dengan choqu o.

Dalam bab I I I , 'ccya mongu raikan fa k to r - fa lr to r

ya n g mendorong ora n g untuk menggunakan b ily o t g ir o , a n ta - r a l a in y a itu unour lo b ih aman, p on yod ia a n dana, d a p a t d ib a tc lk a n .

Dalam b ab IV , ca ya

mxxsx

&ao p on a a oela h a n b il y o t g ir o d il ih a t d a r i t o o r i dan p ra k tek dalam m a oya ra ka t, d a - lam k a ita n n ya dengan p o r t any aan cpakah b ily o t g ir o a da la h ou ra t b erh a rga a ta u bukan?

(9)

BAB I I

PBK3ERTIA.il B ILYE T GIRO

1 . S e h lta r r Tlm b u ln ra B i l r a t fiir o

D a l am malaku kan pen dolca ta n tcr h od cp maoalah b il y o t g ir o , p e r lu k ir a n y a d iu r a ik a n l a t a r b o lek a n g tim b u ln ya b i l ­ y o t g ir o .

Pa d a mu lonya penggu naa n b il y o t g ir o tim b u l a t do d a - e a r k ep erca ya a n b ank urrbuk m ola ya n i p erm izrta cn n a sa b s h n ya , ya n g msmpunyai simpnnan g ir o p a d a b ank ycn g b e r c a n "k lit cn , ya n g b ia s a n ya p e n a rik a n denga n b errtxir vs irk a t a p a e a ja d o- n ga n tid a k b erd a oa rk a h p a d a cu a tu p e r a tu r a n te r tc n tu yen g o ifa tn y a meru pakan p o r ln ta h p on b a ycra n .^ J o d i p od a 'calrtu i t u b elu m d ia tu r c o c a r a B ora ga n dan to g a s mongonai s y a r a t- o y a r a t p en a r ik a n b il y o t g ir o b&hk&n b ontvfa TTorkatpun tid a k d ia tu r d a l am ou a tu p o ra tu r a n .

H a l te r s o b u t a k ib a t ya n g n e g a t i f , tid a k oa -j a d i b id a n g m on otor J i^ a d a p a t u a n gu ra n gi k ep erca ya a n da­ r i m a oya ra ka t torh a d a p l a l u l i n t a s pomb ayoran g i r a l , kfru - a xn n ya torfia d a p p orb a n kon .

IJhtuk m s n ga ta s i a k ib a t to r e o b u t, p e r s r in te h cq d e - vcn m on otor m on golu a rka n kep u tu a a n Ho. 53 Tehu n 1962 Ta n g- g a l 23 P o b r u a r i 1962, u ntu k m sn gotu r l o l u l in t a o p en b a ya r-a n g i r r-a l * Kamun p o ra tu r a n i n i b olim m ongatu r b i l y e t g ir o

(10)

K u r a n g l e b i h d u a t a h u n k e r r u d i a n s b a r u L a h p o o i a i b i l -

y e t g i r o d a l a m d i m i a p e r b a n k o n m u l a i ta n g p a k j e l a o d a n a g o k

t e r p o r i n c i , y a i t u d e n g a n a d a n y a a n j u r a n m e n t e r i u r u s a n p e -

n e r t i b a n b a n k d o n n o d a l o v r a c t a p o r j h a l p e n g i r l m a n c o n t o h -

c o n t o h d a r i d a f t a r p e n g o l u n r a n b i l y o t g i r o , d a l a m o u r a t

p e n s i r i n a n c o n t a h - c o i t t o h d a r i d a f t a r p e n g e l u a r a n b i l y e t

g i r o , d o l a m n u r a t e d n r a n n y a n o . 0 9 l / P P U E S S / 6 6 t a n g g o l l 6

J u l i 1 9 6 6 m e n g e n a i i ^

a* K ew a jib a n b ank tmun ov.'aota unt\ic m on gelu a rka n b i l - y e t g ir o d i oa u p in g a l a t - a l a t Bombay c r Ir d n n ya .

b * A g a r b a n k m s n ^ j n b i l d a n u o n ^ m j u r k a n k e p a d a n a s a b a h -

n y a u n t u k m e m b ia s a k a n d l r i d e n g a n m a n g g ta iG k a n s i e t i m p e m -

b a y a r a n t e r o e b u t . D a r i o i n i l c h p o n g g u n a a n b i l y e t g i r o n x t

-l a i b o r k e m b a n g d e n g a n E u b u r d e n k o -l i h a t a n t e r d a p a t o e m a c a m

k o b i z t \ i i a n p r a k t i e y a n g a ^ c k l r - i n o i f a t n y a d i b o n d i n s k a n d e ­

n g a n t v.r t e a t l a i n n y a o e p e r t i r o e e l d a n d i e q u o . K o b u t t f i a n

p r n k t i o t o r o e b u t a d a l a h k e b u t i h a n a k a n a d a n y a a l a t p e m b a -

y a r a n g i r a l m c l a l u i p c u n in d a h b u k u a n d a n a a n t a r b a n k , y a n g

d r p a t b a r l a k u b e b o r a p a r o i r t u o o t c l o h t a n g g a l p e n a r i k a n *

D i dalam m a oya ra ka t k eb u trtia n te r o e b u t d ip e n ifc i d e­ nga n m en celu a xka n b il y e t g ir o ya n g d ib e r i ta n g g o l mundur

(11)

6

n e s ia m enetapkan p em b oria n ta n g g a l e f e k t i f d i s a ck in g

ta n g g a l p en a rik a n p a d a b il y e t g ir o A

Penggxm aan b il y e t g ir o k ia n la m a k ia n b erkem b ang m en gin ga t m a oya ra k a t m akin m en ya d a ri p a n tin g d a n m a n fa a t- n ya b il y e t g ir o s e b a g a l s a ra n a p orb on k a n . U aka i t u bank In d o n e s ia mamandang p e r lu m enetapkan k eten tu a n ya n g meng- a tu r p ros ed u r p em a ka ian a la t perab ayaran g ir a l te r s e b u t, y a itu den ga n m en gelu a rka n S u ra t E da ra n Bank In d o n e s ia n o. 4/670 O PPB /rbB /1972 ta n g g a l 24 J a n u a ri 1972 p e r iiia l b i l - y e t g ir o * D engan a da n ya s u r a t ed a ra n in i e x is te n s i d a r i b il y e t g ir o s e c a r a y u r id is te la h a d a v7alavpu n h a n ya b er u - p a eeb u ah s u r a t ed a ra n .

2* F u n ga l B ily e t G iro

S eb elu m mamaciiri. ta h a p pembahaaan m en gen a i fu n g s i d a r i b ily o t g ir o p e r lu k ir a n y a d ik e ta h u i t e r le b lh d a h u lu n cn gen a i i s t il a h dan p e n g e r tia n n ya .

"cn u r u t A b d u L k cd ir Lliixanmad;

T o tilc h b ily o t g ir o b e r a s a l d a r i k a ta " b il y e t " b a h a sa B ela n d a a r tln y a s u ra t dan g ir o ju ga b e r a s a l d a r i b a - h a ca B ola n d a a r t ii^ a oin ya n a n nasab ah bank p a da b ank ya n g pen gcm b ilan n ya , d a p a t d ila k iic a n s e tia p s a a t.d o - n ga n msnggu nakan cek a ta u den ga n pecdn da h b iik u a n .' C edondccn tionurufc s u r a t ed a ra n brink In d o n e s ia n o. 4/670 U PPB /FbB /l972 an^Jca 1 , p c n g o r tio n b il y o t g ir o a d a la h s e -b r g a i -b o r lk u t;

(12)

d a m d a r i r e k e n in g ya n g beroangku fcan kepa da p ih a k p e - n erim a ya n g d ioa b u tka n namanya pa da bank ya n g ecuna a ta u pa da bank la in n ya dengan d em ikia n pembayaran dana b l l y e t g ir o tid a k da pa t d ila k u k a n dengan uang tu n a i dan tid a k d a p a t d ip in d oh tangankan m ela lu i endosemen.

B a ri p e n g e r tia n te ro eb u t je la s le h fu n g e i b il y e t g ir o , e e - k efta r s u ra t p e r i n t ah untuk memindah tafcukan dana p en a rik b il y e t g ir o ke rek en in g ora n g ya n g d itu n ju k . D emikian un­ tu k da pa tn ya te r s e le ijg g a r a b a ik s i p en a r ik manpua penbawa dengan s e n d ir in ya h a ru s nasabah s es u a tu bank*

S eg i ya n g l a in d a r i p e n g e r tia n d i a ta o te r s eb u t tid a k mizngkinnya d iu a n g tu n a ik a n don tid a k mun^cin p u la diendooemonkan.

Dalam pada it u , ya n g r c n a r ik dalam b ily o t g ir o tc r d a p a t dua ta n g g a l. Yting p e r t ana a d a la h ta n g g a l ya n g

monunjukkon ta n g ^ a l pada r a k tu b il y e t g ir o d ita r ik ,y a n g fcedua ta n g g a l ya n g icenentukan kapan ponindoh bukuan i t u dapat d ila k u k a n y a itu dongan k a ta l a in ta n g g a l ya n g me- nentu kan kapan b il y e t g ir o i t u da pa t b er lc k u e f e k t i f . Da­ r i t?\ n£~ il p cn a rik a n oriiqpai dongan ta n c g a l e f e k t i f d iju o - p a i ten gs & n g rraktu dalcjn raana p e n o r b it d ib e r i koecinpatan untuk mnngusahakan dana gu na ncmbayar dengan pomindah bu r k m n . J a d i d i o in i kes eijp a ta n p en yed ia a n dana te r c e b u t

(13)
(14)
(15)

10

In lp u n p en tin g a g a r d lk eta h u i a ta o rek en in g s i op a dana i t u h a ru s d ip in d eh ka n .

B ily e t

giro

p e r lu pencantuman Jumleh dana ya n g d i " b er ik a n , untuk d a p a t d ik eta h u i b erep a bo cu r ju mlah dana ya ng d ip in d a h btikukazu Pencantumannya e o la in d it u l is d o- ngan an#ka, haru a ju ga d it u l is dengan h u r u f. H a l i n i untuk m en jela s ka n angka yar^g terca n tu n d i dalamnya dan ra en giin -

darkan adanya k ek e lir u a n .

Tanda ta n s a n p en n rik m u tlak p e r lu oda untxfc menen- tu ka n , b a h m p en a rik ie r ik a t dengan p erb ra ta n hukixn itu * Perb u a ta n mana a da la h p oleks cn a a n d a r i p e r ik a ta n d a oa r an- ta r a p en a r ik dan pen erim a b il y e t g ir o . Dengan d em ikia n j i - ka ada ta n d a ta n ^ a n pejtia rik a ta u cap/atonspel b adan u saha, maka bank b a ru ln h boleh. melakoanakan p er in teh n ya teroeb u fc.

Ten p a t p en a rika n i n i p en tin g untuk n s n geta h u i d i ca n s p orb u a ta n hukum it u d ila k u k a n . Sedanekan mengenai tr^ngcal p on a rika n n ya ta la h oa ya u ra ik a n cob olu a n ya .

n’a n s ca l e fc k tifp im to lc h ca ya Jcla a ka n ceb olu mnya

iV£CL.

(16)
(17)

12

p e r o lc h k eoen p a ta n penavm ron b il y o t g ir o le b ih la m a , J ik a d ib a n d in g k a n d on jon p e n a r ik ya n g manu Lio ta n g g a l p e n a r ik ­ an dan ta n g g a l o f e k t i f • J a d i menu ru t hemat ca ya , den ga n a da nya kecen d eru n ga ri d em ik ia n moka:

1 , LTasalah pencantu man du a p en a n gga la n y a it u ta n g g a l e fe k - t i f dan ta n g g a l p en a r ik a n d a la n fo r m u L ir b il y o t g ir o ya n g b a ru , tid e k d a p a t d ip orgu n oka n denga n s em es tin ya . S oh in gga tid a k javflx b a rb od a dengan e is tiia fo r m u L ir b i l ­ y e t g ir o la m a , ya n g h a n ya u su pu n ya i s a tu ta n g g a l e a ja . 2 . T id a k memberi p e n y e le s a ia n ^ c a l c h b i l y e t g ir o denga n p em b eria n ta n g g a l kem u dian (p o o t d a te d ) o e c a r a tu n ta n .

O leh k a r en a p e n a r ik ya n g h a n ya m on u lio ta n g g a l e f o k t i f , d ia n gga p ju g a ta n g g a l te r c e b u t a d a la h tc n g g a l p e n a r ik ­ a n . Sedanfgcan k i t a k e ta h u i h a l te r s e b u t tid a k c e s u a i denga n ta n g g a l p a d a r a k tu p e n a rik a n ya n g s eb en a rn ya .

4 . Perb rcidin/ran B il y e t G ir o denrem Choqus

S eb elu ra ca ya macule ke d a la n p on g u ra ia n p e r b a n d in g -a n b i l y e t g ir o den g-a n ch oqu -a , b o ik lo h t e r l e b ih d-ahuGLu me-n o lc h o e b e me-n ta r me-n ome-n gome-n cii, cp ckch choou o itu ?

Ijm u ru t A b d u Lk a d ir ^ u U nm a d:

S u ra t cek a d a lch ourrvfc ya n g r^mu&t k a ta cok ya n g d i- t o r b itk a n p a d a ta n g g a l dan tem p a t te r te n tu , den ga n nana p o n e r b it m sm orintchkon ta n p a c y o r a t k ep a d a b a n k ir

u n tiic memboyar oeju ikLah u ang te r to n tu kop a d a pemsgang a ta u pembaua d i te c ^ a t te r tc n tu . 8

(18)

l in t a s pem b oya ra n dengan s u r ct ch equ e. B eb era p a p e r c o n il i t u a n ta r a l a in :

1 . P e n a r ik y a it u oraing ya n g m en a rik s u r a t ch equ e; 2 . T e r ta r ik y a it u b a nk;

3 . Pemegang y a it u orctng ya n g d ib e r i h a k m td c momperoleh pem b ayaran.

D a r i d e f i n i s i d i a ta s , chequ e i t u d it a r ik kep a d a ce or a n g b a r ik ir den d i^ p erla kiira n cen a denga n u ang k on ta n . S edangkan k eten tu a n n on gen a i p e n a rik a n chequ e i t u ya n g h a ru s d it c r ik kop a d a eo or on g b a a k ir , d in okou d kon urxt\k

i

m ea perku a t kedu dvfeen chequ o c s b n g ei ou ra t p em b a ya ra n .^ D i da lem l a l u l in t a s p crd a s a n ga n , chequ e msiqpunyai fu n g o i s e b a g o i a la t b c ^ cr ( b o t o s l l n id d e l) a r tin y a maaya- r a k a t te la h mengonggap bahrm chequ e i t u o e b a g a i u ang tu * n a i, ya n g d a p a t d ip ergiza a k a a urrtufc nomb eli/memb ayar b a - r a n g - b a r a n g keb u tu h on dan p a d a e o g a la c o a t chequ e d ip e r - lih a tk a n o le h pemegang pa da b en k, maka ch equ e i t u d a p a t diu a n rfca n b a ik dengan u ang tu n a i n a ip u n den ga n p en in d a h - bu kuan.

H a l d i a ta s d a p a t k it a l ih a t d i dalam p a o a l 205 TIH3), ycn g b e r b u n yii

T ia p - tia p chequ e hn^us d ib o y r r pa da p a k tu d itu n ju k k a n - n ya (a ta s tu n ju k ) t ia p - t ia p p en eta p a n aka n k e b a lik a n - n ya d ion gga p te k t e r t u l i o , chcqu o ya n g d iu n ju k k a n un­ tu k pem b ayarannya eeb elu m h a r i ya n g diseb u fcka n s e b a g a i h a r i ta n g g a l d ik elu cr k a n n ya chequ e itip u n h a ru s d ib a - y a r p a d a h a r i p en gu n ju ka n .

(19)
(20)

Peraa m afm b l i v e t / dro.Aen/ m n chctrne

1* Kedu a - du a n ya n a rijpa ka n a la t pem b ayaran g i r a l ;

2 . Kodu a- du a nya d a p a t d ija d ik a n bah a n p er h itu n g a n p a d a le a b o g a c le e r r in g ..

3* Kedu a - du a n ya mer\^)ekan a n a n a t p e r in ta h p a d a b ank un­ tu k m ela ks a n a ka n flu ta o i pembobanan p a d a r e k e n in g na- s a b a h .

h* ^edxoa-du anya irtnrup^can a la t pem b oyaran den ga n pendndah bukuan dan tid a k d a p a t d iu a n gtu n a ik a n (ch equ e p e r h i­ tu n g a n ).

P e r b e d a s n ^ b ily e t / tiro denga n chequ o

1* B il y e t g ir o msru pakan s u r a t ya n g b e r io i ou a tu p e r in ta h d a r i s e ee o r a n g (p e n a r ik kep a d a t e r t a r ik (b a n k ir ) u ntu k memindoh-bu ku kan da n a . S e d a n # an chequ e meru pakan Bu­ r n t ya n g b e r io i p e r in ta h pem b a ya ron eoju m lch u ang. 2 . B il y e t g ir o mompunyai du a p en a n gga la n y a it u ta n g g a l

p e n e r ik a n d a n ta n g g a l e f e k t i f . S edcngkan chcqu e h a n ya meiqpunyal s a tu ta n g c o l y a it u ta n g g a l p en a r ik a n .

3* b il y o t g ir o b ob ao d a r i bo b a n b oa m e te r a i. S edan^can ch equ e d ik en ok on b o b a n b ea m e te r a i.

4 . B il y e t g ir o b a ru d a p a t d ip in d ch - b u k u k a n o e te la h ja tifa ta n g g a l e fe k tifn y a . S edangkan chequ e la n gou n g d a p a t d iu n n gtu n a ik a n a ta u d ip in d a h - b iteifca n p a d a w a ktu chequ o i t u d itu n ju k k a n p a d a b on k.

(21)

16

6 . B il y e t g ir o mu ngkin d ib a t oilca n ta n p a a la c o n ya n g jo la o - SGdEm£fcan chequ e tid a k *

1 H e r u S ^ p r a p t o n o , •' n n a l a h P e r a t u r a n d a n P e n a a t x a - a n C e k e e r t a B i L v c t d i I n d o n e c i a . C e t . I I , L e m b a g a P o n e r b i t -

on U ni vc r c i t a s A ir la p £ £ a j S u ra b a ya , 1979, h . 50. 2I H i „ h . 51.

h

b I ft. . h . 53.

S u r a t r d f r ^ n ,B n^c J u d o n r M a flo. 4/670 tff,ffi/P.bB/_

1972. J a k a r ta , 24 Jarvu rxi 1972.

5A b d u lk a d ir Cvbasuaad, flifcig;L.Ba/tang Ton ta n fl S u r a t- pn rr.t j^ r h a rr r a . C o t. Alu m n i, B andu ng, 1979, h . 177*

6I b i d . , h .

182

. 7I b i d . . b . 1 «3 .

8

t h i d . , h . 135.

^ V c h n a d I c h o a n , I i u k v n E a r r n i t . C o t . I , P r a d n y a P a -

(22)

BAB I I I

F AK T O R P E H D O R O ltt E tP E R G U I ttK A H H U B I L Y E T G I R O

T e lah k i t a k o ta h u i, b riu va d i n e g c r a - n e s a r a ya n g ou~ dah maju> l a l u l i n t a s pem b a ycrrn n ya o e r in g d ila k tfca n s e c a - r a c i r a l , sedanrjcon p em b ry'ra n dengan u on j k a r ta l la m b a t- la u n fiexrikln b erku ra n £ . D i In d o n e s ia umunnya l a l u l in t a s pemb ayaran masih d iiek u k a n s e c a r a tu n a i, o e h in c s a p en b a - ya r a n uan# k a r ta l masih d oa in a n .

Hamun d en con a ^ a n ya kem aju an d i b id a n # p erek on om i- nn, na ka le n b a t la u n e e tia p u rriin n u lr i membutt&kan ju ja ja s a p orb a n ka n c e p e r ti elp .t p e n b ^ o r a n g i r a l ya n g d ik e lu r r ka n o lc h b ank. S p jn lcu j dengan pexfcembsncan l c l u l in t a o pemb ayaran g i r a l it u , pen ggu n a a n chequ o dan b i l y e t g ir o

ju ga ik ix t b eiiceiab r'ng. H r l in i t e r l i h a t J ela e d i d a l cm s t a t i s t i k ekonomi keu a n^ a n In d o n e o ia " d i mana komponen u g i r a l p a d a teh u n 1965 h a n ya merupaican 30 0 d a r i ju n - la h un?.ng ya n s b e r ed a r yCmg m enin rfca t to r u s d c r i ta h u n k e t^ h u n , p a da tch-un 1976 te la h m en ja d i 51 d r.ri ju a la h uaAU y rin.T b e r e fla r " . 10

(23)

18

l a l u l in t a s pemb ayaran khu ou anyn ch equ e dan b i l y e t g ir o * * ^

S e ir in g dengah s n ju r a n bank In d o n e s ia k ep a d a s e tia p p e m ilik r e k e n in g g ir o d i bank a g a r d i samping menggu nakan

s u r a t ch equ e ju ga men.^gunakan b il y e t g ir o , maka p a r a n a sa ­ b ah m u la i s e r in e memgergunakan b i l y e t g ir o .

Ilen g en a i b ily e , t g ir o dalam l a l u l in t a s p erb a n ka n , te r n y a ta b anyak d igu n ak an o le h p a r a nasab ah bank iik a d i- b a n din£ka n dengan su r^it ch equ e. S eb a ^ a i s a l ah s a tu con toh , d a p a t k i t a l i h a t d a r i d a ta s t a t i s t i k ya n g d ip e r o le h b er d a - s a rk an b iic ti perabvteuan PT S e ja h te r a Bank TJinum Cab ang T eltte B etu n g sela m a ta h u n 1 9 7 6 .D i mana a n gka - a n gka s t a t i s t i k i t u monu njiickan penGgunaafc b i l l e t ^ ir o m e la lu i PT S e ja h te r a Bank ttnun d i a ta s , empat k a l i le b ih b e c a r d a ii ch eq u e.12 D a ri gamb aran d i a ta s , ditcm b a h l a g i den&cn h a o il p en g a a u t- an s a ya p a da b eb era p a bank,maka oa ya bert&u ibah y a k in bahvsx p era n a n b i l y e t g ir o d elta s d u n ia p e r bank on tid a k lo fi ica la h denga n p era n a n ch equ e.

^e snm y a peranan b i l y e t

g i r o i n i ,

mungkin di3e bab*

kan k are na adany a be be rapa f a c t o r pen&oron# uatufc

mempergu-nakan b i l y e t t e ro e but .

Adapu n fa k to r - fa k to r p en u oron g i t u eeb a oa i b e r ik u ts 1. L eb ih oa an

2. P en yed ia a n dana 3* D apat d ib a ta lk a n a d . 1 . tftinur le b ih rm m

(24)

dalam SEBI n o .4/670 0PPB /Pb B /l972, sudah j e l a c bahwa b i l ­ y e t g ir o tid a k d a p a t d ib a ya r o e c a r a tu n a i m ela irik a n h a n ya

dengan pemindah bifcuAn dan tid a k d a p a t d ip in d a h ta n ga n k a n , B e r p ija k d a r i p e n c e r tia n d i a ta s , s a ya m e lih a t a da n ya u nou r le b ih cman d ib a n d in ck a n done an a la t pem b ayaran la in n y a . U aka i t u , u frttfc le b ih j e l a e s a ya in g in m em b eri- ka n semacam gamb aran eeb a ^ a i b c r ilc u t:

a . £ it a k e te h u i bohvra p ew b a ytra n d o r ia n b i l y e t £ ir o i t u tid a k dengan penyexfciian a ta u p o riiitu n ^ c ji d o j u n i a i l u ^ n j

s e c a r a n ya ta to p i o p cc r a pc& indohb U cu an. Denman d e a ik i- an d a p a t dieimpu lkaj& bahvra k em a n on p en crim a pcu b a yr_r- nn lo b ih t e r j e o in U cren a p cn cr iu a a n u :ji^ o e c a r a n ya ta tid r lc a d a , eeh in g £ a tid a k nn-nokin k cn a perG&polcnn a ta u p en ou rion * r a ltu s)u n fca oih ada k e^ u n ok im n p cn ip u a n e e -

c ~ra a & j in io t r a t if yfcn j d ila £ v .c m o le h oin u a - oicn u a to r - te n tu . " ^

b . J ik n b i l y e t g ir o te le h d i i o i dengan lencJcop, tano^ rJ. ■im . r i V n , ta riG ^ ’l efie’c t i f d^n nrim p c n e r ia a , aaicn b i l - y e t ^ ir o i t u ti&Gu; b c r ^ r ti l : . j i b r,_ i oru n^ y c ^ oen o- utCiannyci a ta u orcn ^ J&K , tc k b cru ok.

c . u s ^ j i o r u iu y a n c ta k i a c j a p u n y n i r^ k on in a k oru n p a d a b en k,

(25)

20

D a r i s e k e lu a it gcm b a rm d i a tc o , b i l y e t ip .ro s ed ca n

akan mempunyoi semacsm tamcng untuk mencegah a k ib a t- a k ib a t

ya n g tid a k d iin g in i s e p e r ti j a t iii k e ta n ga n ora n ^ y a n j ta k

b erh a k . B a ik i t u b eriip a p en cu r ia n , perampokan dan l a i n s e - b a g a in ya .

a d . 2. P on vcd ia n n dann

Pa d a b il y o t g ir o , p en yed ia a n dana o le h p e n a r ik h a - ru s a da p a d a s a a t ta n g g a l e fe k tifn y a t ib a . Denman d em ik ia n masih a da kesem p a ta n b a g i p en a rilt u n tiic b eru s a h a m en g ici dana p a d a bank ya n g b ers a n gku tn n . S od a n ^ a n p a d a cheque*, p a d a w a ktu p e n a r iv *\n Dtu'nh h a ru n la n ^ a u n g m en yedia ka n d a - n a n ya .

J a d i p a d a b i l y e t c ir o , eea k en - ck a n te la h a da k e s e - pdfcntan o n ta r a p e n a r ik d i s a tu p ih a k dan t e r t a r ik d i l a i n p ih a k d i mrna t e r t a r ik brrru b olch. nrrsindah b iicvka n b il y e t

■i.ro te r c e b u t o e te lc h jr.tu h ta n r ^ n l e fe k tifn y a . Sednnrfcan p e n a r ik memperoleh kesemfcatan u n tiir m en cori dana ya n g o e - b ocr- r h a r^ n ya n g te r c a n tm d i dalam b il y e t g ir o te r s e b u t reb olu m jn tu h rroktu nya ( ja tu h ta n £ £ o l e f e k t ifn y a ) . J ik a ta n g g a l e fc k tifn y a t ib a dana sudah h a ru s te r c e d ia .

B il a o e te la h ja tu h ta n g g a l e fe k tifn y a , dana pa da bank b e lu a m en ciitu p i, maka b il y o t ^ ir o te r s e b u t h a ru s d i- oix ga p oeb a g a i b i l y e t g ir o k os on g.

(26)
(27)

22

B e r t it ik to la k d a r i p eru a u s a n a n ^ ca 4 SEBI i n i , oa ya tid a k menemiCcan a da nya a la o a n - a la s a n p em b a ta la n o e c a r a te r p e r in - c i r m ela irika n h a n ya Benunjjuk pa da B i f a t d a p a t d i b a t o ik a n - n ya s a ja » a r tin y a tid a k d ite tn p iia n eo ca r a te ^ a s a la s a n - a la o - an p rm b a ta la n ya n g mana ya n g da pa t d ip ale a i untuk s u a tu pern* b rvta la n b il y e t g ir o . H a l i n i d op a t memb eri p elu a n ^ ya n ^ b e - s a r b a p e n a r i k untune mempergunokan len b a g a p em b a ta la n i n i ee b a g a i o e n ja ta b ilo a a n a p e n a r ik b ertia da pa n den ga n p e n e r

i-4

nn yan^ tid a k ju ju r atip.u Y zu ^ r eo ta B i*

D a ri u ra in n d i a ta s s oya in g in memb erikan ou a tu g c a - b a ra n a b s tr o k e i te n ta n c p e r b a n d in ja n b il y o t * £ r o denenn ch equ e d il ih a t - m b n ta la n n ya .

B il y e t g ir o d op a t d ib a te lk a n o le h p e n a r ik nya oep a n - ja n g p a da TJaktu p en erim a a n p era b erita h u a n t e r t u l i s o le h bank yia v; b erca n ^ cu ta n , cmanat da lcia b il y e t g ir o ters eb u fc b e lu a d ila k ea n a k a n . Ifamua

uritxiz

p e a ib :;tila n chequ e a ^ ck b e r la in a n , k r^ on a monu rut p a c a l 20$ XUilD, chequ e i t u b a ru d a p a t d ib a -

ta lk a n s e te la h b e ra k h ir h ya te n u p n ^ r a k tu pena v;a ran. S edang k i t a k e ta h u i bahwa t c n ^ a n j w cktu p e m m r a n i t u a eola h 70 h a r i. Denman d e o ik io n j i i a d a lm tc n ^ jo n g Vvtuctu te r c e b u t t e r j r v 'i p c :.b a tc la n , maka b a n k ir tid a ic rk a n te r ik n t untuk tid a k ia elnki£:an p cu b a yu rcn .

(28)

p em b a ta la n i t u d ila k s a a a k a n f

A p a b ila p e r in ta h pomindah b iicu an b il y e t g ir o bu

-dah d ila k s a n a k a n o le h b ank, maka pemin-dah b iicu an i t u t e - ta p oah da n pemb atalannora tid a k mu n^cin l a g i d im in ta k a n . D em ikia n lem b a ga p em b a ta la n i n i , h a n ya d a p a t d ila k u k a n a p a b ila p a d a w a ktu b ank menerima p em b erita h u a n p em b a ta l­ an i t u s e c a r a t e r t u l i s p e r in ta h pemindah b iicu an i t u b e - lu m d ila k s a n a k a n .

10O .P . S im or n n g clr, D a n cir- da ea r dan :.1ekanleme P e r - b ankan* Y a g r a t, J a k a r ta * C et. I , 1979, h . 90.

u I t l i - fa. 91. 12

x A b d u lk a d ir Mdiammad, on* o i t . , h . 191. 13

’"“■'Emmy Pang a r ib u a n S im a n d ju n ta k, Hukun P a ram r Su - r a t- o u r a t_ D e r h n r g q , C et. I l l , C ek s i Hifcum D agang Pa ku L- ta s Hukum U iiiv e r s ita s G a jah Ka da, Y og ya k a r ta , 1979, h . 193.

1S u r tv t E darnn Bniilc In d on eB la ffo . 12/8 UFEB. Ta n s - g a l 9 A gu s tu s 1979.

(29)

SAB IV

UASAIAH-HA$ALAH YAM} 5IHBUL

T id a k d a p a tla h d is a n ^ fca l, p era n a n b i l y e t g ir o cu ­ lt up bo o a r dalam dinanrtka p ord a ga n ga n d er a a a i n i . Ifemun

can^pai d en ga n s a a t i n i , b elu m Ju ga a d a s u a tu k es ep a k a ta n ya n g m u tla k mongonai apakah b i l y e t g ir o marqpakan s u r a t b er tia r ga a ta u tid a k .

H a l i n i d ita n d a i denga n mu nou lnya p o r t a n ya cn - p or- ta n ya a n to n ta n g opakoh b i l y e t g ir o d a p a t d is e b u t cu r a t b ex h a rg a a ta u tid a k dan b a ga im a n a fu n g e in ya . D engan ada­ n ya p e r t a ny a a n d o n ik ie n , oudah cv kv ® u ntu k mental ju kka n bahvst b elu m a da ou a tu k e p a o tia n u ntu k monerima b il y e t g i ­ r o da la m p on ggolon ga n ou ra t b exixorga .

B orp on glca l pa da b e r b c^ a i p on da pa t ya n g b orb od a te n to n g b il y e t g ir o khu su cnya m ongcnai d a p a t tid c k n ya din n cu kka n ko da la m g olon g a n o u r a t b cifca rg a , maka oa ya Ejencoba a on olu n u r i p erm a ea loh a n i n i d a r i du a tin ja u a n , yo k n i dog

!

y u r id io n y a den e o g i p r a k te k penggu n a a n b i l y e t g ir o d a l cm m a eya ra k a t.

(30)
(31)

26

H en u ru t hemat s 6 ya , s u a tu b i l y e t ya n g te la h meoa-

m h l du a fu n g s i d i a ta s , maslh b elu m len ^ ca p u ntu k d a p a t

d is e b u t c e b a g a i s u r a t b er h a r g a . U ntuk len ^ ca p n ya p e r s y a -

r a ta n o u r a t b er h a r g a , ©aka b a ik la h k i t a o en oleh ju g a p a ­

d a p en d a p a t ya n g dikomu kokan o le h Emmy P a n ga rib u a n S i- m andju nta k, s e b a g a i b e r ilc u t: nD i dalam s u r a t b orh a rg a , s u r a t i t u mempunyai du a fu n g s i" » y a itu :

1* s e b a g a i a la t u ntu k d a p a t d lp erd a ga n gfca n ;

2 . s e b a g a i a la t b u k ti terh a d a p h u ta n g ya n g te la h a d a . ^ D a ri p en d a p a t- p en d cp a t ya n g d is a jik a n d i a ta s , nampak j e -

l a s a d a t i g a fu n g s i utaina ya n g te r d a p c t d a lc n ou r a t b e r - h n rg a , y a itu :

1* S eb a g a i a l a t b iflcti terh a d a p h u t en g ya n g te la h a d a . 2 . S eb a ga i u ang tu n a i. 1

3# S eb a ga i a l a t u ntu c d a p a t d ip erd a gcn gk a n (d ip in d a h -ta n ga rika n ) •

D engan d em lk ia n ou a tu b i l y e t su dch d a p a t k l t a ma- lu kkan ke dalam g olon g a n ou ra t b e r h r r g a j ik a te la h nerae- n iiii t i g a fu n g s i d i a ta a .

U n tv k m en gota h u i apakah b il y o t g ir o masuk k e d a l cm g olon g a n ou r a t b er h a r g a a ta u tid a k , maka p o r lu k ir a n y a d i- k a itk a n den ga n p e r a tu r a n p o r ih c l b i l y e t g ir o i t u e e n d ir i.

(32)

Denman b orp ega n # te g ife p a d a b u n yi k e te n tu a n d t a ta s ,

d a p a t d icim p u lk a n cem a iitora bahtva b il y o t g ir o bulccn n oru -

pc*icnn o u r a t b erh .orga .

Mai te r s e bait d a jb t d il l h a t co b a g a i b e r ik u t:

a . F u n goi ou ra t b orh a r g a eeb a ^ a i d a p a t d itu k a rk a n denga n

u ang tu n a i tid a k te r tia p a t p ed a b i l y e t g ir o .

b . F u n gs i d a p a t d ip erd a gcn $ ca n (d a la m p e n g e r tia n cu r a t

i t u den ga n mud ah d ip in d a h ta n ga n k a n ) ju g a tid a k te r d a p a t

p a d a b i l y e t g ir o .

D engim d em ik ia n , h a n ya c a tu fu n g o i c a ja d a r i s u r a t

b orh n rga ya n g d im il ik i o le h b il y o t g ir o , y c it u cob a gn i

a la t b iir ti texfca dcp h u ta n g ya n g t o l d i a d a , k a r en a b i l y e t

g ir o memang a d a la h peir/ u ju don d a r i ou a tu tr e n s a k o i ju a l

b o l l ya n g h a ru fi d ib a y a r . J ola cn ya , n i l a i yon ^ h a ru o d ib a - y a r n en u ru t tr a n s a k o i d i^ a r ja n jik a n d i- b o y a r m o la lu l ou a­ tu b i l y o t g ir o i t u denga n ca r a poalndohb u ku on d a n a . D engan d ou d kia n , n i l a i b i l y e t g ir o a d a la h c a m denga n n i l a i d a r i trru xs a k s i ju a l b o l l i t u .

D a r i gamb aran d i & ta o, c e c c r a y u r id io b ord a ea rk a n p a d a k eton tu a n - k eten tu a n , te n ta n g s u r a t b orh a r g a da n SEBI te r c e b u t d i a ta s ycn g sffru pa ka n la n d a a a n hu ku a p o r ih a l b i l y e t g ir o , rooka d a p a tleh d lk a ta k a n b a h ra b il y o t g ir o tid a k te r m a u k d a lcia ou r a t b orh a rga *

(33)

-p e r a t u r o n o &am-p; j a , m e l a i n k a n p e r lu s e k a l i u ntu k m o l l h a t b a

-G a i m a n a p e r k e m b a n g a n p e n g g u n a a n b i l y e t g i r o d l d a l a m m a

-o y a r a k a t , a p a k a h b -o g u s ! d e n g a n p e r a t u r a n y a n g a d a a t a u

t i d a k , oleh. k a r e n a p e n g g u n a a n b i l y e t g i r o d a l a m m a s y a r a k a t

i t u l a h y a n g m e n e n t u k a n e f e k t i f t l d a k n y a p e r a t u r a n p e r a t u r

-a n t e n t -a n g b i l y e t g i r o I t u s e n d i r i* 2 0

P er ta n ya a n ya n g eama p e r lu ju g a dia j\ ica n > te n ta n g apakah b i l y e t g ir o d a p a t d lo eb u t s e b a g a l ou ra t b exixa rga a ta u tid a k , d il l h a t d a r i penggu n aa nnya d i dalam m a s ya ra - k s t da la m k a ita n denga n k eten tu a n - k eten tu a n te n ta n g ou r a t b ortia rga *

S e p o r tl tela h . d ije la o k a n d i a ta s , pem b a ya ra n b i l ­ y o t g ir o tid a k d a p a t d iu a n gtu n a ik a n dan t id c k d a p a t d i- fl'id a h ton ^ a n lca n . flanun dalam p r a k to k , to m y a ta bahwa b i l ­ y e t g ir o i t u sudah b e r fu n g o i s e b a g a l a la t pem b a ya ra n n a u - pun d a p a t dipinda htan ganJcan .

i a da k en ya tficn n ya , d i dalam m a eya ra k a t, p a r a pema- fcni b i l y o t £ ir o nsnpergu na ka nnya d a l cm b en tu k b la n k o, y a ­ i t u tid a k d itu L lo nama pembarca ( s i p en erlm a d a n a ) maupun b rn kn ya , oeh in g g a m o la lu l c a r a i n i b e r e d o r la h b i l y e t - b i l - y e t g ir o o o p e r ti ou a tu endosemen. J a d i je la s la h b ch ra b il y e t g ir o dalam p ra k tefc mudah d ip e r a llh k a n *

D l s a s h in g i t u dalam p r a k te k , naiqpak a da n ya p e r g e - s o ra n p e n g e r tia n ter h a d o# b il y e t g ir o co b a g a i a l a t p e n in - dahbifcu rm men ja d i e l a t pemb ayaran oob ^ 'T ii con toh : d i k a - l^ n ^ a n p a r a p ed a ga n g con ^ oru n g u ntu k n on yob u tkan l s t l l e h

(34)

" b i l y e t g ir o " dengan i o t i l a h "ch equ e g i r o ” , k a r en a a d a n ya

angga pa n d i dalam m a s ya ra ka t kh u su snya p ed a ga n g, bohvra

b i l y e t g ir o I t u oama fu n g s in ya den ga n ch equ e, h a n ya to k n is p oln kea n a a n n ya ya n g b erb od a , y a it u m olu lu denga n pem inda h- bultuan*

J a d i dalam p r a k te k , ralaiQ pu n b i l y e t g ir o tid a k d a - p a t d iu a n g tu n a ik a n t e t a p i mempunyai n i l a i u ang ya n g d ep a t d ip a k a i o e b a g a i a l a t b a ya r , dengan jc la n d ip e r a lih k a n da­ r i ora n g ya n g c a tu k e ora n g ya n g l a i n ee b a g a i con toh : Dalam m a s ya ra ka t p ed a ga n g, j ik a pemegang b i l y e t g ir o in g in m en p erd leh u ang tu n a i d a r i n i l a i u ang ya n g te r c a n - tum d i dalam b i l y e t g ir o it u , maka b ia s a n ya i a menu karkan b il y e t g ir o te r o e b u t den ga n chequ e tu n a i yr n g cama n i l a i u - ig n ya kep a d a p ed a ga n g l a i n yr n g m o n ilik i r c k a n in g k ora n p a da b ank* b a ik i t u pa da b ank yr n g ca oa a ta u b u kan. D ongan

con toh i n i , te r n y a ta b il y e t g ir o i^ m pu n ya i n i l a i u ang ju g a rr\ c r t i U'Tng tu n a i.

D m c a tu h a l l a g i , r a l a v j u i b i l y e t £ ir o tid a k b o leh C ip in d ch ta n ga n k a n namun dalam p r a k te k t o r ja d i p em in d a h ta - rj^ankan c o p o r ti t e l r h d iu r o ik a n d i a ta o .

Sodanskan msngenn). fu n g s i c o b a g a i a la t b iic ti h u ta n g ypn i; t e l r h r d a , teiTp en itii ju g a da la m p r a k te k .

(35)

30

b i l y o t cXt o Budch d a p a t din asifa fca n k e d a l cm g olon g a n ou ra t

b orh a rg a * H a l i n i d a p a t A ip e r tc ^ a lia n l a g l denga n p on d op a t H oru S ^prcptomo y m g r icn ja tek c n bchv.a fu n n e l tid a k da pa t (*itifccrk r*ji denga n uan£ tu n a i b iiir n la h u oru p r^ a n a la a a n u n- t u i t i e tlx dimacttckcaxnyrJ b i l y e t c ir o robrrcr-i n u ra t b c r a r .r ja .

: eb ?

3

a i a la ca n n ya * i a J a elih a t u dcnya k eon m a n b i l y e t {jir o

dnn^an ch equ e p e r h itu n jtm (vere!s :en in c» cheq\^j) d i ita a . da­ lc n p en ^ u n a a n , k od u a - 6 in n ya tid c lc d^pr-t d iti& a ifc a n dencan u .sag tu n a i. Ifornun clicqu o p er il i t u n j on d in a oiftk a n Ice d a lcn fcolon ga n s u r a t b a rh ^ rw-*j i& A i t u t c .i tu pu Lu b il y e t g ir o

2*i d r an d e n ik io n ju ^r, h a ln ya .

Denman b ord^.sar& ^n p a d a dua tin ja u o n d i a ta c , Lienu- r u t h cn r.t rnyp b il y e t £$ro dapr-t d ia a ov& ccn oo b a ^ ci cu ra t b r r ii trtr*» H a l i t u tc n tu b crd? .r x'::rn *J.accn dan b ob cra p a p r r tiu b r n ^ ’cn !

1 , * > l:- iy u n b ertfa r 't’soj x ? - til n o. h !670 Ox^ j A oU/1972 a n^ ca

1 yr u i' n cn ya tck on b ch ra b il y e t g ir o tid c k d a p a t d ip in - d r J it:a ;mIcan (d ip c r J a ^ u iJ c a n ) namua k e ten tu s n te r s e b u t d ilc m ilk r ja d en ^ ;n bu njri ico tc n tu ;^ d a r i 3 I> I 5 i t u c c a id ir i, y a it u r n ttx ft l id n b crb u n yi "...b c ^ ik t e r t t ir ik t id d : p s r lu n e n c r l:c & «va t:u d pcn<J.G ian i t u d ila itfc a n o le h p e n a r ik c e n d ir i £ ta u b iica n ” . JDari b u n yi S la il an^ka 5 i n i to ln h j c l r o m cu oeri ceiuacuu p clu a n ^ u n tiic u iolaku - ican p cu in d a h ta n ^ a m n i£ l y c t *;Lro.

(36)

pa da l o i t e r b il y o t g ir o tid e k d ih ira u k a n , malahan oob a -

l i kn ya b il y o t c * r o i t u d ip in C ch ta n gon k on d a r i so b o ora n g

k e ortrng l a i n dalam b en tu k b la n k o. H a l i n i mu ngkin du - dah nonu nju lckan b a h ra p o r a tu r a n te n ta n g b il y o t g ir o o « - dah tid a k l o g i mampu oenjavrab k ob u tih a n ya n g a da dalcm m a s ya ra ka t u n ttic m en cip ta kon fu n g s i ya n g b a ru da lsm b il y o t g ir o .

3 . od cip u n c o c a r a yu r i(L io p cja a ka ia n b il y o t c £ ro c o c a r a b la n k o tid a k d a p a t dib sm a rkan * nanun dalcm p r a k te k , h a l i t u b s r ja la n to r u s , oob a b o u l it u ntu k E s n o lit i k ob on a r- a n n ya , o ia p a ya n g ooounGS^iinyti ^ n ca n tu U ca n nama c i p o - n erim a da na to r o o b u t, apakah o le h o i p c n o r iu a a ta u e i p e n a r ik .

.onu ru t hemnt ca ya , b a sk In d o n c c ia c c n d ir i ou dch memperla k u k cji b il y o t g ir o tc b a g a i ou ra t b c r iia r g a . S ob a ca i oa -lc h o a tu con toh d a p a t d ik e tc h u i d a r i b u n / i k a l ia a t SEBI r n ^ ta 5 c e b c g a i b e r ik u t

"F cb rrp lm a n a h rlm rrt jtonflnn s u r n t- c u r a t b a rhnrfra l a i n - n va . ( g r a io baroah olfeh p on u L io) p e n g io ia n ou ra t p o r in - to h k ep ed a bank t o r tt ir ik u ntu k ra lj& oa n a k tm a p a ya n g d iu in ta o le h n a ocb ch p e n a r ik h a r u o le h jo la o , lon g k a p dr-n t o g a o . . . . "

r n r i b u n yi 'r a lir a t y a n j b ::rc;a ria

Ci

a ta u , d o^ a t d ia n a lis a brJiua b ank In d o n e s ia audoh menyemakan b a g itu o a ja b il y o t . i r o dongnn o u r a t b s r h cr g a la in n yr u

(37)

32

b iiea n msriipakan k a ta "a d a la h ". K a ta "s o b a g a i" laempttnyai mafrna flnttat- dim a o^ M caii ke d^arm, d m lon n m . ju r a t b e r h g r m . m on cin s a t b il y o t g ir o te la h memem&i oemua p e r s y a r a ta n d i dalam p r a k te k dan ££

2

:

8

n t& i cob a cia n b e ea r o y a r a t fo r m a l ya n g d ih a ru s k a n o le h p e r a tu r a n ya n g b orea n ck u ton dan oya - r a t- s y a r c t ou ra t b e r h o r g a p a d a umumnya, h a n ya k u ra n g p e r - r y c r a ta n fu n g s i d n p a t d im n ^ tu tia ik a n .

17

ttir jo n o P r o d jo d ik o r o * H\isua U e g e l t f l l e k d a n A k- d i In d o n e s ia * V ork in k va n H oove, J a k a r ta * 1958, b *2 9 *

^ fl o r u Su praptomd, o p

.

c i t . , h . 6 o . ^ E n m y P a n ^ n rib u s n , o p

*

c i t * , h . 7.

2 ° 5 a tjip to R a h a rd jo, P orn n q a l^ H a n fliiia ya d i In d on e­ s i a , C e t. I , Alu m n i, Bandung* 197#* h * 67.

(38)

1SAB V

i E H D H f

1 . Keainrnu lan

a . B i l y o t g i r o e a m p a i d e n g a n c o a t i n i , b e l u m d i a t u r d a l a n

K i t a b U n d a n g - u n d a n & H iic u n D a g a n ^ , t o t a p i d i a t u r d e n g a n

c u r a t o d a r a n b a n k I n d o n e s i a . S e h i n a g a h a n y a m e n & ik a t

k e d n la m s a j a y a i t u f l i r l m k r l ^ n g t i n b c n k i t u s e n d i r i .

b* D i d o l a j n k e n y r ' t a o n J r c k te k te lc h t e r j e . i i p e r ^ e s o r a n

fu n ^ r i b il y e t g i r o o p b a ; : ^ i r l:v t pcE dndchb ifeu an menu ru t S E d I m en ja d i r l r t p c i f i b r y a r a n , y r n ^ n ertp ck a n k e b ia c a - an A s la n m a o y a r r k a t , lchuaucnyn p od a ^ cn g.

c# D i d r l a r a k e n y n t r a n p r e f i t e k b i l y e t ^ i r o n u d e h d i p i n d a h -

t ^ A ^ a n lc r x i, y a i t u d e n g a n j c l r n n c a t - j r l x g i r o b i l y e t b l a n -

?t o a r t i n y a b i l y e t g i r o t e r e e b u t t i d a k d i i o i n a m a s i p e - n o r i m a d o n a d a n r . t a u n c m a b a n k n n c r b o h p e n e r l m a d a n a . .

d . t f i l y o t g i r o t e l r h m ^ c n t f a i e o n u a f u n g s i s u r a t b e i f c a r g a

lr e c u n l i f u n g s i d a p a t d i u a n g t u n n i k a n , d e n g a n d e n i k i a a

b i l y o t { t i r o d a p a t d i g o l o n ^ c a n D e b a c r - i o u r c t b e r h n r g a .

2 . ap rp n - rjccM i

n . ^ e y o r i f i t f a a p o r a t y a n ^ j b e r r c n a n g b i c a n c n i n g k a t k a n

p e n g n t u r a n b i l y o t g i r o d e l a m o u a t u b o r r t u k i m d o n g - « n -

(39)

34

b . J ik a tid a k d a p a t d ip e r je la s s ta tu s hu ku a d a r i b i l y e t g ir o , ya n g b ia a rcencU cat k c lu a r untuk u.msn, maka c e - b a ik n ya d iiilla n & c a n s a ja b on tu k perab ayaran i n i denga n

ja la n m sm in gcgtka n k e n b o li pcm a ka ia n chequ s p erh itu n g*- a n don chequ e o ila n g ya n g su doh j e l a s s ta tu s hu ku nnya. c* K elon eca ra n - k elon ^ a ja ra n ya n £ a d a da la m s u r a t ed a ra n

(40)

CAFSAR 3ACAAI7

Achmad Ich a a n , Hu'cum Da'ran/r, P ra d n yo P a r a n it a , J a k a rta , 1976.

A b d u lk a d ir Hiixammad, Hnkum Dagniur Tfln tn n g S u r a t- s u r a t T^ rh rr/ ra . A lu m n i, $anduna> 1979.

:ioru r o o fra p tom o , liamtiU ft P errvtu rn n d r n P e n g a tu r a n Cek a o r ta B il v o t G ir o d i In d o n e s ia . Lambada P e n e r b ito n Ifa iv e r o ita o A ir la n ^ p i, S u ra b a ya , 1979.

P a n ga rib u a n S is m n d ju n tok E a m y, Hifturq Ifr./mn/t S u r a t- s u r a t

B erh rr/ ra , S e k e i H ticra B agang Fa ku Ltos H\£cua U n ive r - o ita s G a ja h I’a d a , V o s yc k a rta , 1979.

S a tJ ip to R a h a rd jo, P a r jn ^ g p lp h n iir i& ir ; f l l In d o n e s ia . Alum­ n i, B andu ng, 1978*

S im o r a n g cir O .P ., D a pgr^ dRga r dan rgka n iem a Perb a n kAn . Y a ^ r a t, J a k a r ta , 1979.

S u b ek ti R . , T j i t r o o i d i b i o R . , K ita b UndP-Qg-undang Hukum Pa ha ng dan TTndan/t-undp.n/r K n o n ilitfm . P rod n ya ^ a ra m l- t a , J a k a r ta , 1977.

Referensi

Dokumen terkait

seseorang untuk melibatkan dirinya dalam proses (kesibukan, kegiatan) kreatif. Pendidik harus menghargai produk kreativitas anak dan mengkomunikasikannya kepada yang lain,

β -carotene hasil ekstraksi wortel telah dibuat dan mampu menjadi dye pada DSSC dengan uji absorbansi dan uji I-V pada kondisi gelap dan disinari cahaya. Dari hasil

yang dihasilkan ketika mesin menggunakan bahan bakar biogas pada saat. pengujian dapat dilihat pada tabel 4.6 sebagai

Water Quality, Prevention, Identification, and Management of Diffuse Pollution.. Van Nostrans Reinhold,

Pada alat ini terdapat sistem data logger yang dapat digunakan untuk merekam perubahan arus beban pada gardu distribusi serta terdapat sistem notifikasi yang akan secara otomatis

Hasilnya hanya gaya pengasuhan otoriter dan permisif yang memiliki hubungan yang signifikan dengan perilaku bermasalah pada anak TK. Semakin sering orangtua menggunakan

Majelis ta’lim merupakan satuan pendidikan nonformal yang berbasis masyarakat dan berperan mewujudkan pendidikan sepanjang hayat, sehingga melalui program majelis ta’lim,

Dilihat dari fungsinya, keberadaan tanaman di jalan Magelang km 7 sampai km 18 sudah berperan penting dan cukup bermanfaat bagi pengguna jalan yang melintas