• Tidak ada hasil yang ditemukan

Peta Kesehatan 2008

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2017

Membagikan "Peta Kesehatan 2008"

Copied!
65
0
0

Teks penuh

(1)
(2)

KATA PENGANTAR 

Peta  Kesehatan  Indonesia  Tahun  2008  ini  disusun  untuk  menyediakan  beberapa  data/informasi  kesehatan  secara  garis  besar  pencapaian  program­program  kesehatan  di  Indonesia.  Pada  edisi  ini  selain  dimunculkan  trend  dalam  kurun  2004­  2008 untuk setiap indikator dan perbandingan peta dari tahun sebelumnya, juga ditampilkan interpretasi setiap gambar yang  ditampilkan. Dengan bentuk penyajian ini para pengguna diharapkan dapat memperoleh informasi secara cepat dan tepat. 

Dalam peta ini digambarkan keadaan kependudukan, situasi lingkungan, derajat kesehatan, upaya kesehatan dan sumber  daya  kesehatan  menurut  provinsi  serta  perbandingan  beberapa  indikator  kesehatan  antara  Indonesia  dengan  negara­  negara di kawasan ASEAN dan SEARO . 

Data dan informasi ini merupakan data tahun 2008 yang dikumpulkan dari unit utama di lingkungan Departemen Kesehatan  dan  instansi  lainnya  baik  di  pusat  (seperti  Badan  Pusat  Statistik,  Badan  Koordinasi  Keluarga  Berencana  Nasional,  dan  WHO) maupun di daerah, yang telah dimuat di dalam Profil Kesehatan Indonesia tahun 2007. 

Kami  menyadari  bahwa  data  yang  tersedia  dan  bentuk  penyajian  dalam  peta  kesehatan  ini  masih  terdapat  kekurangan.  Untuk itu kami mengharapkan masukan dari para pengguna untuk perbaikan buku ini di masa mendatang. 

Semoga Peta Kesehatan Indonesia tahun 2008 ini bermanfaat. 

Jakarta,    Maret 2010 

Kepala Pusat Data dan Surveilans Eidemiologi 

dr. Jane Soepardi 

NIP. 195809231983112001  . 

(3)

DAFTAR ISI 

KATA PENGANTAR...i 

DAFTAR ISI...ii 

PETA INDONESIA...v 

PENENTUAN BATAS PENGELOMPOKKAN...vi 

CARA MEMBACA GAMBAR...vii 

PETA INDONESIA MENURUT PROVINSI...viii 

PETA NEGARA­NEGARA DI KAWASAN ASEAN  ...ix 

PETA NEGARA­NEGARA DI KAWASAN SEARO...x 

GAMBARAN UMUM 

A. Jumlah Penduduk per km 2 Tahun 2008 

B. Persentase Penduduk  Berumur ≥ 10Tahun yang  Melek Huruf Tahun 2007  2 

C. Persentase Penduduk Berumur ≥ 10Tahun  yang Menamatkan Pendidikan SLTP ke­Atas Tahun 2007  3 

D. Pesentase Anak Usia 2­4 tahun  yang disusui Selama 2 tahun atau Lebih Tahun 2008  4 

SITUASI LINGKUNGAN 

A. Persentase Rumah Tangga dengan Sumber Air Minum Terlindung Tahun 2008  5 

B. Persentase Rumah Tangga dengan Jarak Sumber Air Minum ke Tempat Penampungan Akhir Tinja terdekat > 10 meter 

Tahun 2008  6 

C. Persentase Rumah Tangga dengan Fasilitas Tempat Buang Air Besar Sendiri Tahun 2008  7 

(4)

DERAJAT KESEHATAN 

A. Indeks Pembangunan Manusia (IPM) tahun 2007  8 

B. Angka  Harapan Hidup (e 0 )tahun 2007  9 

C. Estimasi Angka Kematian Bayi (per 1000 Kelahiran Hidup) Tahun 2007  10 

D. Annual Parasite Incident (API)/Annual Malaria Incidence (AMI) per 1000 Penduduk Tahun 2008  11 

E. Angka Insidens Penyakit DBD/DHF (per 100.000 Penduduk) Tahun 2008  12 

N. Cakupan Penemuan Penderita Pneumonia Balita Tahun 2008  31 

(5)

N.  Persentase Penduduk yang Memanfaatkan Puskesmas untuk Berobat Jalan Tahun 2008  32  O.  Persentase Rumah Tangga yang Mendapatkan Pelayanan Kesehatan Gratis 

(6 Bulan Referensi) Tahun 2007  33 

SITUASI SUMBER DAYA KESEHATAN 

A. Rasio Puskesmas per 100.000 Penduduk Tahun 2008  34 

B. Rasio Puskesmas Keliling/Puskesmas Tahun 2008  35 

C. Rasio Dokter per 100.000 Penduduk Tahun 2008  36 

D. Rasio Bidan per 100.000 Penduduk Tahun 2008  37 

E. Rasio Tempat Tidur Rumah Sakit Umum per 100.000 Penduduk Tahun 2008  38 

PERBANDINGAN INDONESIA DENGAN  NEGARA ANGGOTA ASEAN DAN SEARO 

A. Umur Harapan Hidup di Negara ASEAN, 2007  39 

B. Umur Harapan Hidup di Negara SEARO, 2007  40 

C. Cakupan Penemuan Penderita Baru TBC BTA+ terhadap Angka Perkiraan BTA+ 

di Negara ASEAN, 2007  41 

D. Cakupan Penemuan Penderita Baru TBC BTA+ terhadap Angka Perkiraan BTA+ 

di Negara SEARO, 2007  42 

E. Cakupan Imunisasi Campak di Negara ASEAN, 2007  43 

F. Cakupan imunisasi Campak di Negara SEARO, 2007  44 

G. Angka Kesembuhan Penderita TB BTA+ di Negara ASEAN, 2006  45 

H. Angka Kesembuhan Penderita TB BTA+ di Negara SEARO, 2006  46 

I. Angka Kematian Bayi (per 1000 Kelahiran Hidup) di Negara – Negara ASEAN, 2007  47 

J. Angka Kematian Bayi (per 1000 Kelahiran Hidup) di Negara – Negara SEARO, 2007  48 

(6)

PETA INDONESIA 

(7)

PENENTUAN  BATAS PENGELOMPOKAN

 

Pencapaian  nilai  indikator  kesehatan  antar  provinsi  sangat  bervariasi  sehingga  dalam  pemetaannya  diperlukan  adanya  pengelompokan  nilai  untuk  memudahkan  dalam  penginterpretasian.  Pengelompokan  atau  “cut  of  point”  dalam  peta  ini  didasarkan atas kebijakan program­program kesehatan atau nilai tertentu yang mengacu pada metode statistik. 

1. NILAI PENGELOMPOKAN 

Penentuan nilai pengelompokan ada 2 cara yaitu : 

a.Berdasarkan  kebijakan  program  kesehatan  (target  SPM  Bidang  Kesehatan,  Indikator  Indonesia  Sehat  2010,  atau  program kesehatan lainnya) 

b. Mengacu pada metode statistik. 

Dalam peta ini, pengelompokan nilai terbagi menjadi empat  yaitu : sangat baik, baik, kurang dan buruk.  Contoh: 

Pengelompokan indikator pencapaian imunisasi campak. 

Berdasarkan kebijakan program imunisasi telah ditetapkan bahwa cakupan imunisasi campak dalam suatu wilayah adalah  >90%,80­90%, 50­80%, <50% . Dalam hal ini klasifikasi pada pemetaan dibagi sebagai berikut.: 

• 

Kelompok sangat baik bila cakupan imunisasi campak  >90 % · Kelompok baik bila cakupan imunisasi campak 80­90% · Kelompok kurang bila cakupan imunisasi campak 50­80% · Kelompok buruk bila cakupan imunisasi campak <50% 

2. PEWARNAAN DALAM PEMETAAN 

Pewarnaan di dalam Peta Kesehatan Indonesia Tahun 2006 ini adalah sebagai berikut : 

§ Kelompok sangat baik  : berwarna hijau tua

· Kelompok baik  : berwarna hijau muda

· Kelompok kurang  : berwarna kuning

· Kelompok buruk  : berwarna merah 

Namun, aturan tersebut tidak berlaku untuk beberapa indikator, yaitu rata­rata tingkat pemanfaatan tempat tidur (BOR) dan 

(8)

CARA MEMBACA GAMBAR 

Trend Angka  nasional 

Peta yang  menggambarkan  keadaan tahun  sebelumnya sebagai  perbandingan  Peta utama 

menggambarkan  keadaan terakhir  indikator sesuai  aturan 

perbedaan warna 

Tabel data numerik  yang merupakan  asal data peta  utama 

Sumber data 

Interpretasi  gambar  Peringkat, menunjukkan 

keadaan yang diasumsikan  terbaik sampai terburuk 

(9)

PETA INDONESIA MENURUT PROVINSI 

(Peraturan Mendagri No. 18 Tahun 2005) 

(10)

PETA NEGARA­NEGARA DI KAWASAN ASEAN 

(11)

PETA NEGARA­NEGARA DI KAWASAN SEARO 

Maldives 

(12)
(13)

JUMLAH PENDUDUK PER KM

 

2

 

TAHUN 2008 

115  117.6  119.4  118  120 

0  50  100  150  200 

2004  2005  2006  2007  2008 

Sumber : BPS, Statistik Kesejahteraan Rakyat, 2008 

1  JUMLAH PENDUDUK (per km 2 

TAHUN 2004­2008 

JUMLAH PENDUDUK (per km 2  TAHUN 2007 

1  Papua  6  7  Maluku Utara  30  14  NA D  74  20  Sumatera Barat  113  27  Bali  608 

2  Papua Barat  8  8  Sulaw esi Tengah  39  15  Sumatera Selatan  78  21  Sulaw esi Utara  159  28  Jaw a Timur  776 

3  Kalimantan Tengah  13  9  Sulaw esi Tenggara  55  16  Bengkulu  82  22  Sulaw esi Selatan  167  29  Banten  994 

4  Kalimantan Timur  15  10  Jambi  56  17  Gorontalo  86  23  Kepulauan Riau  177  30  Jaw a Tengah  995 

5  Maluku  28  11  Riau  60  18  Kalimantan Selatan  89  24  Sumatera Utara  179  31  DI Y ogy akarta  1,107 

6  Kalimantan Barat  29  12  Sulaw esi Barat  61  19  Nusa Tenggara Timur  93  25  Lampung  213  32  Jaw a Barat  1,157 

13  Kep. Babel  68  26  Nus a Tenggara Barat  235  33  DKI Jakarta  13,774 

< 30 Jiw a/km 2  30­100 Jiw a/km  100­500 Jiw a/k m  > 500 Jiw a/km 2 

(14)

PERSENTASE PENDUDUK BERUMUR 

10 TAHUN 

YANG MELEK HURUF TAHUN 2007 

1  Sulaw esi Utara  98.94  7  Sumatera Selatan  96.97  13  Banten  95.76  19  Kalimantan Selatan  94.67  25  Jaw a Tengah  89.91  32  NTB  82.44  2  DKI Jakarta  98.83  8  Sumatera Barat  96.49  14  Jambi  95.39  20  Bengkulu  94.56  26  DI Yogyakarta  88.86  33  Papua  76.85  3  Riau  97.53  9  Kalimantan Timur  96.13  15  Sulaw esi Tengah  95.29  21  Lampung  93.90  27  Jaw a Timur  88.66 

4  Maluku  97.16  10  Kepulauan Riau  96.03  16  Kep Bangka Belitung  95.24  22  Sulaw esi Tenggara  91.64  28  NTT  88.53  5  Sumatera Utara  97.04  11  Jaw a Barat  95.85  17  Maluku Utara  95.22  23  Papua Barat  90.62  29  Sulaw esi Barat  87.86  6  Kalimantan Tengah  96.98  12  Gorontalo  95.81  18  NAD  95.13  24  Kalimantan Barat  90.61  30  Sulaw esi Selatan  87.72  31  Bali  87.32 

85%­90% 

> 95%  90%­95%  < 85% 

Sumber : BPS, Statistik Kesejahteraan Rakyat, 2008 

PERSENTASE PENDUDUK BERUMUR ≥10 TAHUN  YANG MELEK HURUF 

TAHUN 2006 

PERSENTASE PENDUDUK BERUMUR ≥10 TAHUN  YANG MELEK HURUF 

TAHUN 2003­2007 

91.47  91.91  92.99  92.74 

0  50  100  150 

20 04  20 05  2 00 6  20 07  2 008 

(15)

PERSENTASE PENDUDUK BERUMUR 

10 TAHUN 

YANG MENAMATKAN PENDIDIKAN  SLTP KE ATAS TAHUN 2007 

1  DKI Jakarta  66.95  7  NAD  48.14  14  Banten  41.93  20  Sumatera Selatan  39.79  27  Papua  36.08  32  Sulaw esi Barat  29.55  2  Kepulauan Riau  57.17  8  Maluku  47.79  15  Maluku Utara  41.76  21  Sulaw esi Selatan  39.73  28  NTB  35.29  33  NTT  27.17  3  DI Yogyakarta  54.15  9  Riau  46.50  16  Jambi  41.29  22  Kalimantan Selatan  39.27  29  Jaw a Tengah  34.89 

4  Sulaw esi Utara  53.86  10  Sumatera Barat  45.39  17  Sulaw esi Tengah  41.13  23  Lampung  38.68  30  Kalimantan Barat  34.80  5  Kalimantan Timur  52.73  11  Bali  44.47  18  Papua Barat  40.85  24  Jaw a Barat  38.13  31  Gorontalo  30.54  6  Sumatera Utara  50.01  12  Bengkulu  44.23  19  Kalimantan Tengah  40.82  25  Jaw a Timur  37.42 

13  Sulaw esi Tenggara  43.01  26  Kep Bangka Belitung  36.74 

<30% 

36.21  38.33  38.38  40.12  40.86 

(16)

PERSENTASE ANAK USIA 2­4 TAHUN YANG DISUSUI 

SELAMA 2 TAHUN ATAU LEBIH 

TAHUN 2008 

Sumber: BPS, Statistik Kesejahteraan Rakyat 2008 

PERSENTASE ANAK USIA 2­4 TAHUN YANG DISUSUI 

41.36  42.8  43.46 48.73  47.81 

0  20  40  60  80 

2004  2005  2006  2007  2008 

1  Kalimantan Barat  63.20  8  Nusa Tenggara Barat  54.22  13  Jaw a Timur  46.52  20  Kep. Riau  42.52  23  Nusa Tenggara Timur  38.87  30  Papua Barat  31.21  32  Maluku Utara  27.25  2  Jaw a Tengah  59.92  9  Sulaw esi Tengah  52.56  14  Bengkulu  46.38  21  Banten  40.82  24  DKI Jakarta  38.68  31  Sumatera Utara  30.93  33  Maluku  22.12  3  DI Y ogyakarta  57.77  10  Kalimantan Selatan  51.71  15  Sumatera Barat  45.11  22  Kep. Babel  40.52  25  Papua  38.15 

4  Kalimantan Tengah  57.59  11  Jambi  51.69  16  Sulaw esi Selatan  44.85  26  NAD  37.72 

5  Kalimantan Timur  57.39  12  Gorontalo  50.47  17  Riau  44.43  27  Sulaw esi Tenggara  37.14 

6  Sumatera Selatan  54.80  18  Lampung  44.17  28  Sulaw esi Utara  35.56 

7  Jaw a Barat  54.65  19  Sulaw esi Barat  43.73  29  Bali  32.96 

> 50%  40 ­ 50%  30­40%  < 30% 

(17)
(18)

PERSENTASE RUMAH TANGGA DENGAN SUMBER AIR MINUM TERLINDUNG 

1  DKI Jakarta  99.62  8  DI Yogyakarta  95.86  15  Jaw a Tengah  93.96  22  Sumatera Barat  92.67  28  Nusa Tenggara Barat  89.05  33  Bengkulu  69.56  2  Sulaw esi Tengah  98.17  9  Kalimantan Barat  95.10  16  Kep. Riau  93.80  23  Sumatera Utara  91.77  29  Kep. Babel  88.24 

3  Maluku Utara  97.78  10  Kalimantan Timur  95.06  17  Sulaw esi Utara  93.65  24  Jambi  91.15  30  Sumatera Selatan  88.08  4  Banten  97.64  11  Riau  95.01  18  Sulaw esi Barat  93.29  25  Maluku  90.90  31  Kalimantan Tengah  83.62 

5  Bali  97.48  12  Papua Barat  94.95  19  NAD  92.87  26  Papua  90.55  32  Lampung  82.33 

6  Jaw a Timur  96.92  13  Sulaw esi Selatan  94.67  20  Jaw a Barat  92.86  27  Kalimantan Selatan  90.29  7  Gorontalo  96.52  14  Sulaw esi Tenggara  94.55  21  Nusa Tenggara Timur  92.80 

> 90%  75 ­ 90%  60 ­ 75%  < 60% 

(19)

PERSENTASE RUMAH TANGGA DENGAN JARAK SUMBER AIR MINUM 

1  DI Y ogyakarta  71.73  8  Kalimantan Tengah  57.57  13  Kep. Babel  54.61  20  Sumatera Utara 48.50  27  Jaw a Barat  42.86  30  Kep. Riau  38.39  32  Banten  34.35  2  Kalimantan Selatan  66.00  9  Kalimantan Timur  56.75  14  DKI Jakarta  54.17  21  Sulaw esi Barat  48.48  28  Sulaw esi Tengah  42.11  31  NA D  35.82  33  Gorontalo  33.39  3  Jambi  63.66  10  Jaw a Tengah  56.38  15  Sulaw esi Selatan  51.46  22  Sumatera Barat 48.43  29  Nusa Tenggara Barat  41.62 

4  Lampung  62.29  11  Sumatera Selatan  55.58  16  Papua Barat  51.15  23  Bengkulu  46.30  5  Jaw a Timur  60.44  12  Nusa Tenggara Timur  55.11  17  Kalimantan Barat  51.01  24  Papua  44.49 

6  Bali  59.76  18  Riau  50.73  25  Sulaw esi Utara  43.58 

7  Sulaw esi Tenggara  59.74  19  Maluku  49.18  26  Maluku Utara  43.52 

> 55%  40­55%  35­40%  ≤ 35% 

(20)

PERSENTASE RUMAH TANGGA DENGAN FASILITAS 

2006  2 007  2008 

1  Kep. Riau  82.54  8  Kep. Babel  66.11  15  Bengkulu  61.16  17  Kalimantan Barat  58.67  24  Kalimantan Tengah 53.29  27  Maluku  47.15  32  Nusa Tenggara Barat 37.76  2  Riau  81.88  9  DI Yogyakarta  65.67  16  Jaw a Tengah 60.53  18  Banten  58.66  25  Sumatera Barat  51.18  28  Papua  46.27  33  Gorontalo  31.82  3  Kalimantan Timur  77.03  10  Sumatera Selatan  63.31  19  Kalimantan Selatan  58.56  26  Sulaw esi Tengah  50.58  29  Sulaw esi Barat 46.14 

4  DKI Jakarta  74.03  11  Bali  63.17  20  Jaw a Timur  58.42  30  Papua Barat  44.32 

5  Sumatera Utara  72.76  12  Jaw a Barat  62.92  21  Sulaw esi Selatan  58.20  31  Maluku Utara  44.21 

6  Lampung  70.19  13  Sulaw esi Utara  62.49  22  Sulaw esi Tenggara 58.15 

7  Jambi  66.24  14  Nusa Tenggara Timur  62.23  23  NAD  56.05 

> 60%  50­60%  40­50%  < 40% 

Peta ini menunjukkan sebagian besar  provinsi wilayah di timur belum memiliki tempat buang air besar milik sendiri, dimana 5 provinsi dengan cakupan  persentase rumah tangga dengan fasilitastempat buang air besar milik sendiri tahun 2008 < 60% dan 2 provinsi <40%. Akan tetapi provinsi Maluku mengalami 

(21)
(22)

INDEKS PEMBANGUNAN MANUSIA (IPM) 

TAHUN 2007 

Sumber: Badan Pusat Statistik, Indeks Pembangunan Manusia 2005 ­ 2006, Jakarta 2008 

INDEKS PEMBANGUNAN MANUSIA (IPM)  TAHUN 1999­2007 

INDEKS PEMBANGUNAN MANUSIA (IPM)  TAHUN 2006 

64.3  65.8  69.6  70.1  70.59 

0  25  50  75  100 

1999  2002  2005  2006  2007 

1 DKI Jakarta  0.766  2  Sulaw esi Utara  0.747  10  Kep. Babel  0.716  18  Maluku  0.700  26  Kalimantan Selatan  0.680  32  Nusa Tenggara Barat  0.637  3  Riau  0.746  11  Bengkulu  0.716  19  Lampung  0.698  27  Maluku Utara  0.678  33  Papua  0.634  4  DI Yogyakarta  0.742  12  Jambi  0.715  20  Jaw a Timur  0.698  28  Sulaw esi Barat  0.677 

5  Kalimantan Timur  0.738  13  Sumatera Selatan  0.714  21  Sulaw esi Selatan  0.696  29  Kalimantan Barat  0.675  6  Kep. Riau  0.737  14  Jaw a Tengah  0.709  22  Sulaw esi Tengah  0.693  30  Papua Barat  0.673  7  Kalimantan Tengah  0.735  15  Jaw a Barat  0.707  23  Banten  0.693  31  Nusa Tenggara Timur  0.654  8  Sumatera Utara  0.728  16  Bali  0.705  24  Gorontalo  0.688 

9  Sumatera Barat  0.722  17  NAD  0.704  25  Sulaw esi Tenggara  0.683 

≥ 0,750  0,700 ­ 0,750  0,650 ­ 0,700  ≤ 0,650 

(23)

ANGKA HARAPAN HIDUP (

e

0

TAHUN 2007 

1  DI Yogyakarta  73.10  9  Kepulauan Riau  69.60  17  Jambi  68.60  25  Nusa Tenggara Timur  66.70  31  Banten  64.50  2  DKI Jakarta  72.80  10  Sulaw esi Selatan  69.40  18  Bangka Belitung  68.50  26  Maluku  66.60  32  Kalimantan Selatan  62.6  3  Sulaw esi Utara  72.00  11  Bengkulu  69.20  19  NAD  68.40  27  Kalimantan Barat  66.10  33  NTB  61.2  4  Riau  71.00  12  Sumatera Utara  69.10  20  Papua  67.90  28  Gorontalo  65.90 

5  KalimantanTengah  70.90  13  Sumatera Selatan  69.00  21  Jaw a Barat  67.60  29  Sulaw esi Tengah  65.90  6  Jaw a Tengah  70.90  14  Jaw a Timur  68.90  22  Irian Jaya Barat  67.60  30  Maluku Utara  65.10  7  Bali  70.60  15  Sumatera Barat  68.80  23  Sulaw esi Tenggara  67.20 

8  Kalimantan Timur  70.60  16  Lampung  68.60  24  Sulaw esi Barat  67.20 

< 65 tahun  < 60 tahun  65 ­ 70 tahun 

> 70 tahun 

Sumber: BPS, Hasil Survei Demografi dan Kesehatan Indonesia 2007 

UMUR HARAPAN HIDUP  TAHUN 2005­2007 

UMUR HARAPAN HIDUP  TAHUN 2006 

68.10  68.50  69.09 

0.0 0 

(24)

ESTIMASI ANGKA KEMATIAN BAYI  (per 1000 kelahiran hidup) 

TAHUN 2007 

Sumber : BPS (2008), Survei Demografi dan Kesehatan Indonesia (SDKI), 2007 

Estimasi Angka Kematian Bayi (AKB) pada tahun 2007 yaitu 34 per 1000 kelahiran hidup (KH)  meningkat dibanding tahun 2005 yang sebesar 28 per 1000  KH. AKB terendah terjadi di DI Yogyakarta (19 per 1000 KH) dan tertinggi di Sulawesi Barat (74 per 1000 KH). 

ANGKA KEMATIAN BAYI (IMR)  TAHUN 2002­2003  ANGKA KEMATIAN BAYI (IMR) 

TAHUN 2000­2007 

1  DI Yogyakarta  19  6  Kalimantan Tengah  30  11  Riau  37  15  Sulaw esi Selatan  41  21  Sumatera Utara  46  26  Maluku Utara  51  2  NAD  25  7  Bali  34  12  Jambi  39  16  Sulaw esi Tenggara  41  22  Bengkulu  46  27  Gorontalo  52  3  Jaw a Tengah  26  8  Jaw a Timur  35  13  Kep Bangka Belitung  39  17  Papua  41  23  Banten  46  28  Nusa Tenggara Timur  57  4  Kalimantan Timur  26  9  Sulaw esi Utara  35  14  Jaw a Barat  39  18  Sumatera Selatan  42  24  Kalimantan Barat  46  29  Kalimantan Selatan  58  5  DKI Jakarta  28  10  Papua Barat  36  19  Lampung  43  25  Sumatera Barat  47  30  Maluku  59  20  Kepulauan Riau  43  31  Sulaw esi Tengah  60  32  Nusa Tenggara Barat  72  33  Sulaw esi Barat  74 

> 49 

< 30  30 ­ 39  40 ­ 49 

(25)

0.15  0.15  0.19  0.16 

2004  2005  2006  2007  2008 

ANNUAL PARASITE INCIDENCE (API)/ 

ANNUAL MALARIA INCIDENCE (AMI) (per 1000 Penduduk) 

TAHUN 2008 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes RI, 2008 

11 

API (Jawa Bali)  AMI  17 Sulawesi Tenggara  10.26  25  NTB  21.85  27  Maluku  39.65  29  Maluku Utara  51.42  33  DKI Jakarta  1  Banten  0.03  8  NAD  2.03  15  Sumatera Utara  8.15  18 Kalimantan Tengah  11.21  26  Bengkulu  22.96  28  Kep.Babel  40.58  30  Papua  84.74 

2  DIYogyakarta  0.03  9  Sumatera Barat  2.58  16  Kalimantan Timur  8.59  19 Sulawesi Barat  11.98  31  NTT  104.10  3  Jawa Tengah  0.07  10  Lampung  2.79  20 Kepulauan Riau  13.32  32  Papua Barat  167.47  4  Bali  0.17  11  Riau  3.06  21 Gorontalo  13.94 

5  Jawa Barat  0.58  12  Kalimantan Barat  3.23  22 Sulawesi Utara  16.48  6  Jawa Timur  0.71  13  Kalimantan Selatan  4.20  23 Sulawesi Tengah  17.81  7  Sulawesi Selatan  1.51  14  Sumatera Selatan  5.46  24 Jambi  18.08 

> 50  Tidak ada data 

<10  10 ­ 25'  25­50 

(26)

ANGKA INSIDENS PENYAKIT DBD/DHF 

(per 100.000 penduduk) 

TAHUN 2008 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes RI, 2008 

ANGKA INSIDENS PENYAKIT DBD/DHF 

2004  2005  2006  2007  2008 

1  Maluku  0.00  8  Riau  15.96  12  Kalimantan Barat  22.29  17  Sumatera Barat  42.67  24  Sulaw esi Tengah  55.25  29  Papua Barat  90.41  2  Kep. Babel  3.07  9  Nusa Tenggara Barat  18.10  13  Maluku Utara  25.25  18  Jaw a Timur  44.68  25  Jaw a Tengah  58.45  30  Kep. Riau  133.07  3  Sulaw esi Barat  3.65  10  Gorontalo  18.74  14  Kalimantan Tengah  27.11  19  Banten  46.16  26  DI Y ogyakarta  61.72  31  Bali  181.31  4  Nusa Tenggara Timur  7.07  11  Bengkulu  19.39  15  Sumatera Utara  34.49  20  Sulaw esi Tenggara  46.21  27  Sulaw esi Utara  63.58  32  Kalimantan Timur  220.03 

5  Jambi  8.64  16  Sumatera Selatan  34.75  21  Sulaw esi Selatan  46.46  28  Lampung  68.83  33  DKI Jakarta  317.09 

6  Papua  13.47  22  Jaw a Barat  54.23 

7  Kalimantan Selatan  15.69  23  NAD  54.76 

< 20  20 ­ 40  40 ­ 80  > 80 

Insidens DBD menunjukkan tanda penurunan tahun 2008. Penurunan ini suatu yang sangat menggembirakan dimana sejak tahun 2002 terjadi peningkatan kasus  yang terus menerus, dan tahun 2008 mengalami penurunan. Akan tetapi penurunan tidak serta merta terjadi pada setiap provinsi, seperti Bali yang dari tahun 2006, 

(27)

CASE FATALITY RATE

 PENYAKIT DBD/DHF 

TAHUN 2008 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes RI, 2008 

1  Kep. Babel  0.00  8  Papua Barat  0.39  15  Jaw a Barat  0.99  18  Sumatera Utara  1.10  25  Kalimantan Tengah  1.32  29  Gorontalo  2.33  32  Kalimantan Barat  3.38  2  Sulaw esi Barat  0.00  9  Papua  0.44  16  DI Yogyakarta  0.99  19  Sulaw esi Utara  1.12  26  Banten  1.34  30  Maluku Utara  2.80  33  Jambi  3.67  3  Maluku  0.00  10  Nusa Tenggara Barat  0.51  17  Jaw a Timur  0.99  20  Jaw a Tengah  1.19  27  Kalimantan Timur  1.82  31  Nusa Tenggara Timur  2.87 

4  DKI Jakarta  0.09  11  Sumatera Barat  0.58  21  Riau  1.21  28  Kalimantan Selatan  1.91 

5  Sumatera Selatan  0.13  12  Sulaw esi Selatan  0.76  22  Sulaw esi Tengah  1.22 

6  Bengkulu  0.29  13  Lampung  0.83  23  Kep. Riau  1.28 

7  Bali  0.30  14  Sulaw esi Tenggara  0.89  24  NAD  1.31 

< 1.00%  1.00 ­ 2.00%  2.00 ­ 3.00%  > 3.00% 

1.20  1.36  1.04 

1.01  0.86 

0.00  1.00  2.00  3.00 

2004  2005  2006  2007  2008 

CASE FATALITY RATE PENYAKIT DBD/DHF  TAHUN 2004­2008 

CASE FATALITY RATEPENYAKIT DBD/DHF  TAHUN 2007 

(28)

ANGKA PREVALENSI KUSTA (per 10.000 penduduk) 

TAHUN 2008 

ANGKA PREVALENSI KUSTA (per 10.000 penduduk)  TAHUN 2004­2008 

1  Sumatera Utara  0.16  9  Sumatera Selatan  0.43  17  NTB  0.63  22  NAD  1.18  28  Gorontalo  2.43  30  Maluku  3.63 

2  Bengkulu  0.16  10  Bangka Belitung  0.44  18  Kalimantan Selatan  0.77  23  Sulaw esi Tengah  1.31  29  Sulaw esi Barat  2.22  31  Papua  4.20 

3  DI Yogyakarta  0.20  11  Kalimantan Barat  0.48  19  Kalimantan Timur  0.90  24  Sulaw esi Selatan  1.42  32  Papua Barat  6.56 

4  Kepulauan Riau  0.24  12  Kalimantan Tengah  0.50  20  DKI Jakarta  0.94  25  Sulaw esi Tenggara  1.42  33  Maluku Utara  7.13 

5  Sumatera Barat  0.29  13  Jaw a Barat  0.55  21  Banten  0.92  26  Jaw a Timur  1.85 

6  Lampung  0.32  14  NTT  0.56  27  Sulaw esi Utara  1.76 

7  Bali  0.34  15  Jaw a Tengah  0.65 

8  Jambi  0.39  16  Riau  0.66 

< 1  1 ­ 2  2 ­ 3  > 3 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes RI, 2008 

0.93  0.98  1.03  1.05  0.94 

0  0.4  0.8  1.2  1.6  2 

2004  2005  2006  2007  2008 

ANGKA PREVALENSI KUSTA (per 10.000 penduduk)  TAHUN 2007 

(29)

JUMLAH KASUS PENYAKIT KUSTA 

TAHUN 2008 

JUMLAH KASUS PENYAKIT KUSTA  TAHUN 2004­2008 

15 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes RI, 2008 

1  Bengkulu  26  5  Kalimantan Tengah  103  13  Sulaw esi Barat  229  21  Riau  341  26  Maluku Utara  684  29  Sulaw esi Selatan  1,107  2  Kepulauan Riau  35  6  Bali  119  14  NTT  255  22  Sulaw esi Utara  388  27  DKI Jakarta  860  31  Jaw a Tengah  2,260  3  Bangka Belitung  49  7  Jambi  108  15  Kalimantan Selatan  265  23  NAD  476  29  Papua  863  32  Jaw a Barat  6,863  4  DI Yogyakarta  71  8  Sumatera Barat  140  16  NTB  274  24  Papua Barat  479  28  Banten  880  33  Jaw a Timur  6,037 

9  Kalimantan Barat  202  17  Kalimantan Timur  277  25  Maluku  480  10  Sumatera Utara  205  18  Sulaw esi Tenggara  294 

11  Lampung  234  19  Sumatera Selatan  307  12  Gorontalo  236  20  Sulaw esi Tengah  320 

>1000 

<100  100­500  500­1000 

21,537  22,763  23,652  21,538 

­ 

2005  2006  2007  2008 

JUMLAH KASUS PENYAKIT KUSTA  TAHUN 2007 

(30)

JUMLAH KASUS AFP POLIO DENGAN KLASIFIKASI 

VIRUS POLIO LIAR 

TAHUN 2008 

Sumber : PP&PL, Depkes RI, 2006 

JUMLAH KASUS AFP POLIO DENGAN KLASIFIKASI  VIRUS POLIO LIAR 

TAHUN 2006 

JUMLAH KASUS AFP POLIO DENGAN KLASIFIKASI  VIRUS POLIO LIAR 

TAHUN 2007 

Terinfeksi  NAD  Lampung  Jawa Timur  Kalimantan Selatan  Sulawesi Barat 

Sumatera Utara  Kep. Babel  Banten  Kalimantan Timur  Maluku  Sumatera Barat  Kep. Riau  Bali  Sulawesi Utara  Maluku Utara  Riau  DKI Jakarta  Nusa Tenggara Barat  Sulawesi Tengah  Papua  Jambi  Jawa Barat  Nusa Tenggara Timur  Sulawesi Selatan  Papua Barat  Sumatera Selatan  Jawa Tengah  Kalimantan Barat  Sulawesi Tenggara 

Bengkulu  DI Yogyakarta  Kalimantan Tengah  Gorontalo  Tidak Terinfeksi 

(31)

WILAYAH TERINFEKSI FLU BURUNG PADA MANUSIA 

TAHUN 2008 

20  55 

45 

20 

0  2 5  50  75 

200 5  20 06  20 07  20 08 

17  JUMLAH KASUS FLU BURUNG PADA MANUSIA 

TAHUN 2005­2008 

WILAYAH TERINFEKSI FLU BURUNG PADA MANUSIA  TAHUN 2007 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes RI, 2008 

NA D  Lampung  Nusa Tenggara Barat  Sulaw esi Utara  Maluku  Banten  7  Sumatera Utara  Kep. Babel  Nusa Tenggara Timur  Sulaw esi Tengah  Maluku Utara  DKI Jakarta  6  Riau  Kep. Riau  Kalimantan Barat  Sulaw esi Selatan  Papua Barat  Jaw a Barat  4  Jambi  DI Y ogyakarta  Kalimantan Tengah  Sulaw esi Tenggara  Papua  Jaw a Tengah  2  Sumatera Selatan  Jaw a Timur  Kalimantan Selatan  Gorontalo  Sumatera Barat  1  Bengkulu  Bali  Kalimantan Timur  Sulaw esi Barat 

Tidak  te rinfe k s i  Te rinfe k s i 

(32)
(33)

PERSENTASE KUNJUNGAN IBU HAMIL (K4) 

TAHUN 2008 

Sumber : Dit. Kesehatan Ibu, Ditjen Binkesmas, Depkes RI 

18  77  77.11  79.63  80.26 86.04 

2004  2005  2006  2007  2008 

PERSENTASE KUNJUNGAN IBU HAMIL (K4)  TAHUN 2004­2008 

PERSENTASE KUNJUNGAN IBU HAMIL (K4)  TAHUN 2007 

1  DKI Jakarta  95.78  3  Sumatera Utara  94.53  10  Riau  85.52  17  Gorontalo  82.55  22  Kalimantan Selatan  77.91  29  Papua  68.17  33  Papua Barat  38.46  2  Jaw a Barat  95.78  4  DI Yogyakarta  93.79  11  Sumatera Barat  85.52  18  Jaw a Timur  82.54  23  Kalimantan Timur  77.91  30  Kalimantan Barat  67.79 

5  Bali  93.78  12  Lampung  84.50  19  Bengkulu  80.39  24  Banten  75.71  31  Maluku  64.02  6  Nusa Tenggara Barat  93.78  13  Kalimantan Tengah  84.24  20  Kep. Riau  79.25  25  Sulaw esi Utara  75.25  32  Sulaw esi Barat  64.02  7  Nusa Tenggara Timur  89.50  14  Sumatera Selatan  83.61  21  NAD  78.57  26  Sulaw esi Tenggara  75.23 

8  Kep. Babel  86.75  15  Jambi  83.61  27  Sulaw esi Tengah  73.44  9  Jaw a Tengah  86.67  16  Sulaw esi Selatan  83.22  28  Maluku Utara  68.17 

> 95%  78 ­ 95%  61 ­ 78%  < 61% 

(34)

PERSENTASE IBU BERSALIN DITOLONG TENAGA KESEHATAN 

TAHUN 2008 

PERSENTASE IBU BERSALIN DITOLONG TENAGA KESEHATAN  TAHUN 2007 

74.27  72.37  76.4  77.21  80.08 

2004  2005  2006  2007  2008  PERSENTASE IBU BERSALIN DITOLONG TENAGA KESEHATAN 

TAHUN 2004­2008 

Sumber : Dit. Kesehatan Ibu, Ditjen Binkesmas, Depkes RI 

1  Bali  97.72  4  Jaw a Timur  89.96  12  Jaw a Tengah  84.53  19  Riau  76.97  27  Banten  71.69  31  Papua  60.10  2  DI Y ogyakarta  94.45  5  DKI Jakarta  87.24  13  Nusa Tenggara Barat  84.17  20  Bengkulu  76.61  28  Jaw a Barat  71.08  32  Maluku Utara  58.66  3  Kep. Riau  92.67  6  Gorontalo  87.03  14  Sumatera Barat  83.55  21  Sulaw esi Tenggara  76.19  29  Maluku  69.15  33  Papua Barat  45.47 

7  Sumatera Selatan  86.91  15  Kalimantan Selatan  82.13  22  Sulaw esi Selatan  75.62  30  Sulaw esi Barat  65.57  8  Jambi  85.91  16  Sulaw esi Tengah  79.33  23  Kalimantan Barat  75.49 

9  Sumatera Utara  85.12  17  Lampung  78.64  24  Kalimantan Timur  75.22  10  Kep. Babel  84.89  18  Nusa Tenggara Timur  77.59  25  Kalimantan Tengah  74.37 

11  NA D  84.66  26  Sulaw esi Utara  73.53 

> 90%  77 ­ 90%  64 ­ 77%  < 64% 

(35)

CAKUPAN KUNJUNGAN NEONATUS (KN2) 

TAHUN 2008 

Sumber : Ditjen Binakesmas Depkes RI, 2008 

20 

2004  2005  2006  2007  2008 

CAKUPAN KUNJUNGAN NEONATUS (KN2)  TAHUN 2004­2008 

CAKUPAN KUNJUNGAN NEONATUS (KN2)  TAHUN 2007 

1  DIY Yogyakarta  111.47  7  Nusa Tenggara Barat  86.52  15  Jambi  80.59  23  Sumatera Utara  74.16  28  Sulaw esi Utara  58.64  32  Papua Barat  37.76  2  Bali  97.63  8  Kalimantan Selatan  86.44  16  Jaw a Barat  80.68  24  Sulaw esi Selatan  73.39  29  Sulaw esi Barat  53.23  33  Papua  33.79  3  Jaw a Tengah  94.45  9  Kepulauan Riau  85.46  17  Nusa Tenggara Timur  80.03  25  Kalimantan Barat  73.12 

4  DKI Jakarta  92.75  10  Sumatera Selatan  83.61  18  Lampung  79.01  26  Maluku  68.33  5  Bangka Belitung  91.77  11  Sumatera Barat  83.60  19  Kalimantan Tengah  78.45  27  Maluku Utara  65.60  6  Jaw a Timur  90.13  12  Kalimantan Timur  82.43  20  Bengkulu  77.85 

13  Banten  81.11  21  Kalimantan Barat  76.75  14  Riau  80.97  22  Gorontalo  75.40 

> 90%  65% ­ 90%  40% ­ 65%  < 40% 

(36)

PERSENTASE BALITA MENDAPAT VITAMIN A BULAN AGUSTUS 

TAHUN 2008 

Sumber : Ditjen Binakesmas Depkes RI, 2008 

1  Sumatera Utara  128.13  5  Kep. Babel  92.74  12  Sulaw esi Selatan  86.03  19  Sulaw esi Tenggara  79.56  22  Bengkulu  74.05  29  Kep. Riau  55.77  2  DI Yogyakarta  101.77  6  Jaw a Barat  91.75  13  NAD  85.91  20  Kalimantan Selatan  78.71  23  DKI Jakarta  72.45  30  Papua  55.23  3  NTB  96.46  7  Jaw a Timur  90.82  14  Sumatera Barat  85.61  21  Riau  78.68  24  Lampung  71.43  31  Kalimantan Tengah  53.53  4  Jaw a Tengah  95.83  8  Bali  89.91  15  Banten  84.96  25  Sulaw esi Barat  68.09  32  Maluku  50.03  9  Sulaw esi Utara  89.84  16  NTT  84.36  26  Maluku Utara  67.11  33  Papua Barat  39.10  10  Jambi  89.52  17  Gorontalo  82.03  27  Kalimantan Barat  62.90 

11  Sulaw esi Tengah  88.83  18  Sumatera Selatan  81.73  28  Kalimantan Timur  61.07 

< 61% 

> 95%  78 ­ 95%  61 ­ 78% 

82.93  81.29  87.08  87.44  75.66 

(37)

PERSENTASE IBU NIFAS DIBERI VITAMIN A 

TAHUN 2008 

Sumber : Direktorat Bina Gizi Masyarakat, 2009 

22 

1  Jaw a Tengah  87.85  9  Gorontalo  76.46  16  Sumatera Utara  58.37  24  Kalimantan Timur  44.51  31  Maluku  23.97  2  Kep. Babel  86.37  10  Riau  68.70  17  Lampung  57.26  25  Maluku Utara  40.71  32  Nusa Tenggara Barat  18.83  3  Sumatera Selatan  83.91  11  Jaw a Timur  64.35  18  Kalimantan Tengah  56.17  26  Kalimantan Barat  38.23  33  Papua  13.01  4  Bali  80.20  12  Banten  61.80  19  Sulaw es i Tenggara  55.18  27  Sulaw es i Barat  35.02 

5  DI Y ogy akarta  79.43  13  Papua Barat  61.76  20  Sulaw es i Selatan  54.70  28  Kep. Riau  34.85  6  Kalimantan Selatan  79.13  14  Bengkulu  61.75  21  Nus a Tenggara Timur  51.49  29  Jambi  33.05  7  Sulaw esi Tengah  78.41  15  Sumatera Barat  61.71  22  NA D  49.04  30  DKI Jakarta  30.26 

8  Sulaw esi Utara  78.02  23  Jaw a Barat  48.19 

> 60%  45 ­ 60%  30 ­ 45%  < 30% 

PERSENTASE IBU NIFAS DIBERI VIT­A  TAHUN 2007 

(38)

PERSENTASE IBU HAMIL MENDAPAT 90 TABLET BESI 

TAHUN 2008 

Sumber : Ditjen Binakesmas Depkes RI, 2008 

64.83  66.03 

2004  2005  2006  2007  2008  PERSENTASE IBU HAMIL MENDAPAT 90 TABLET BESI 

TAHUN 2004­2008 

PERSENTASE IBU HAMIL MENDAPAT 90 TABLET BESI  TAHUN 2007 

1  Kep. Babel  85.52  3  DI Yogyakarta  77.89  8  Bali  65.32  11  Jaw a Timur  58.25  18  NAD  53.47  25  Maluku Utara  43.05  32  Maluku  20.27  2  Jaw a Tengah  83.06  4  Sulaw esi Utara  77.89  9  Jaw a Barat  64.50  12  DKI Jakarta  56.95  19  Kalimantan Barat  52.51  26  Sulaw esi Barat  41.15  33  Kalimantan Tengah  22.04 

5  Sulaw esi Tengah  77.28  10  Bengkulu  60.00  13  Sumatera Utara  54.78  20  Sumatera Barat  51.93  27  Jambi  39.31 

6  Nusa Tenggara Barat  72.92  14  Banten  54.34  21  Sulaw esi Selatan  47.74  28  Riau  36.39 

7  Gorontalo  71.57  15  Sumatera Selatan  54.04  22  Nusa Tenggara Timur  47.02  29  Kep. Riau  35.47  16  Kalimantan Selatan  53.67  23  Kalimantan Timur  45.14  30  Papua  28.44  17  Sulaw esi Tenggara  52.66  24  Papua Barat  43.14  31  Lampung  23.55 

>80%  70%­80%  60%­70%  <60% 

(39)

PROPORSI WANITA BERUMUR 15­49 BERSTATUS KAWIN 

56.71  57.89  57.91 

1  Kalimantan Tengah  68.40  8  Sumatera Selatan  62.92  12  Gorontalo  59.54  19  Nusa Tenggara Barat  53.07  23  Sumatera Barat  47.32  30  Nusa Tenggara Timur  35.91  2  Bengkulu  67.62  9  Jambi  62.16  13  Jaw a Timur  59.54  20  Kep. Riau  53.07  24  Sulaw esi Tenggara  46.34  31  Maluku  32.10  3  Sulaw esi Utara  65.19  10  Kalimantan Barat  60.73  14  Jaw a Tengah  59.19  21  DKI Jakarta  52.68  25  Sulaw esi Barat  45.23  32  Papua Barat  27.71 

4  Bali  65.06  11  Jaw a Barat  60.51  15  Banten  58.00  22  Riau  52.41  26  Maluku Utara  43.33  33  Papua  26.69 

5  Lampung  64.58  16  DI Yogyakarta  57.42  27  Sulaw esi Selatan  43.18 

6  Kep. Babel  64.30  17  Sulaw esi Tengah  55.91  28  NAD  42.40 

7  Kalimantan Selatan  64.25  18  Kalimantan Timur  55.29  29  Sumatera Utara  41.91 

60 ­ 70%  50 ­ 60%  < 50%  > 70% 

(40)

PERSENTASE PENCAPAIAN DESA UCI 

TAHUN 2008 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes RI, 2008 

73.77  74.02  69.43  76.23  76.14 

0  30  60  90  120 

2004  2005  2006  2007  2008  PERSENTASE PENCAPAIAN DESA UCI 

TAHUN 2004­2008 

PERSENTASE PENCAPAIAN DESA UCI  TAHUN 2007 

100% 

1  Nus a Tenggara Barat  89.60  4  DI Y ogy akarta  84.70  11  Sumatera Utara  70.67  18  Sulaw esi Tenggara  52.35  NA D  Kalimantan Selatan 

2  Kep. Babel  87.91  5  DKI Jakarta  82.98  12  Kep. Riau  70.03  19  Maluku Utara  49.22  Jambi  Kalimantan Timur 

3  Jaw a Tengah  86.59  6  Sumatera Selatan  81.87  13  Kalimantan Barat  69.54  20  Sulaw esi Barat  36.10  Jaw a Barat  Sulaw esi Utara 

7  Sulaw es i Selatan  81.78  14  Sumatera Barat  67.96  Jaw a Timur  Maluku 

8  Bengkulu  78.95  15  Lampung  65.41  Bali  Papua Barat 

9  Riau  75.11  16  Gorontalo  61.73  NTT  Papua 

10  Sulaw es i Tengah  72.63  17  Banten  58.18  Kalimantan Tengah 

86 ­ 99,99%  72 ­ 86%  < 72%  Tidak  ada data 

Pencapaian desa UCI (Universal Child Immunization, desa/kelurahan dimana³80% dari jumlah bayi yang ada di desa tersebut sudah mendapat imunisasi dasar 

(41)

CAKUPAN IMUNISASI CAMPAK 

TAHUN 2008 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes RI, 2009 

26 

86.7  88.4  89.82  90.5  91.78 

2004  2005  2006  2007  2008 

CAKUPAN IMUNISASI CAMPAK  TAHUN 2004­2008 

CAKUPAN IMUNISASI CAMPAK  TAHUN 2007 

1  DKI Jakarta  104.31  8  Nusa Tenggara Barat  93.78  15  Kalimantan Timur  88.88  22  Kep. Riau  87.26  28  Maluku Utara  78.10  2  DI Yogyakarta  99.53  9  Bali  92.96  16  Sulaw esi Tenggara  88.61  23  Lampung  85.53  29  Sulaw esi Barat  77.56  3  Jaw a Tengah  99.26  10  Sumatera Utara  90.72  17  Bengkulu  88.19  24  Papua Barat  83.91  30  Nusa Tenggara Timur  74.20  4  Jaw a Timur  96.51  11  Sumatera Selatan  90.54  18  Kalimantan Selatan  88.10  25  Sumatera Barat  82.73  31  NAD  70.08  5  Sulaw esi Tengah  96.12  12  Banten  90.52  19  Kep. Babel  87.93  26  Kalimantan Barat  82.60  32  Maluku  68.71  6  Jambi  94.59  13  Riau  90.10  20  Jaw a Barat  87.91  27  Kalimantan Tengah  80.75  33  Papua  58.61  7  Sulaw esi Selatan  94.16  14  Sulaw esi Utara  90.05  21  Gorontalo  87.84 

> 90%  80 ­ 90%  50 ­ 80%  < 50% 

(42)

CAKUPAN IMUNISASI TT2 PADA IBU HAMIL 

TAHUN 2007 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes RI, 2008 

68.4  66.12  63.9 

49.4  51.8  59.2 

2002  2003  2004  2005  2006  2007 

CAKUPAN IMUNISASI TT2 PADA IBU HAMIL  TAHUN 2002­2007 

CAKUPAN IMUNISASI TT2 PADA IBU HAMIL  TAHUN 2006 

1 Bali  93.39  6 NTB  75.34  14 Sulawesi Barat  69.15  21 Kalimantan Barat  59.38  29 DI Yogyakarta  33.16 

2 NTT  86.21  7 Jambi  73.84  15 Maluku  69.03  22 Banten  59.11  30 Sulawesi Tenggara  31.09 

3 Sumatera Selatan  85.72  8 Kep. Bangka Belitung  73.24  16 Bengkulu  65.86  23 Kepulauan Riau  59.06  31 Jawa Timur  25.48 

4 Sumatera Utara  83.66  9 Kalimantan Tengah  71.62  17 Riau  63.57  24 Sulawesi Utara  58.64  32 Papua Barat  20.80 

5 Sulawesi Tengah  82.20  10 Jawa Barat  71.36  18 Gorontalo  63.48  25 NAD  53.51  33 Papua  17.66 

11 Kalimantan Selatan  70.55  19 Sumatera Barat  63.00  26 DKI Jakarta  45.54 

12 Sulawesi Selatan  70.17  20 Maluku Utara  60.49  27 Jawa Tengah  45.23 

13 Lampung  69.63  28 Kalimantan Timur  43.58 

> 80%  60% ­ 80%  40% ­ 60%  < 40% 

(43)

CAKUPAN PENEMUAN PENDERITA BARU TBC BTA+ 

TERHADAP ANGKA PERKIRAAN BTA+ 

TAHUN 2008 

1  Sulaw esi Utara  85.53  9  Kalimantan Barat  75.37  13  Sumatera Barat  68.50  21  Nusa Tenggara Barat  55.10  24  Jaw a Barat  48.85  32  Papua  36.76  2  Sulaw esi Tenggara  84.88  10  Jambi  75.24  14  Kalimantan Tengah  66.51  22  Kalimantan Timur  54.53  25  Maluku  48.66  33  DKI Jakarta  35.81  3  Sumatera Utara  82.64  11  Sulaw esi Selatan  74.31  15  Kalimantan Selatan  63.41  23  Maluku Utara  54.53  26  Jaw a Tengah  46.60 

4  Sulaw esi Barat  81.66  12  NAD  73.96  16  Riau  63.40  27  DI Yogyakarta  46.36 

5  Gorontalo  81.05  17  Sumatera Selatan  63.30  28  Kep.Riau  45.67 

6  Bengkulu  79.85  18  NTT  63.22  29  Bali  45.39 

7  Kep. Babel  79.17  19  Lampung  62.84  30  Banten  45.15 

8  Sulaw esi Tengah  76.23  20  Jaw a Timur  60.48  31  Papua Barat  41.70 

60% ­ 70% 

> 70%  50% ­ 60%  <50 % 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes RI, 2008 

28 

2004  2005  2006  2007  2008  CAKUPAN PENEMUAN PENDERITA BARU TBC BTA+ 

TERHADAP ANGKA PERKIRAAN BTA+  TAHUN 2004­2008 

(44)

CASE DETECTION RATE PENYAKIT TB PARU 

TAHUN 2008 

51.8  53.53  75.68  69.12 72.82 

0  20  40  60  80 

2004  2005  2006  2007  2008  CASE DETECTION RATE PENYAKIT TB PARU 

TAHUN 2004­2008 

CASE DETECTION RATE PENYAKIT TB PARU  TAHUN 2007 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes RI, 2009 

1  Sulawesi Utara  89.61  4  Jawa Barat  68.68  11  Sulawesi Tenggara  53.06  13  Jambi  49.92  20  Kalimantan Selatan  43.71  27  Papua Barat  34.25  2  DKI Jakarta  85.55  5  Sumatera Utara  67.85  12  DI Yogyakarta  51.40  14  Sulawesi Barat  48.90  21  Sulawesi Tengah  41.40  28  NTB  34.20 

3  Banten  78.64  6  Bali  63.73  15  Bengkulu  48.57  22  NAD  41.21  29  Kalimantan Timur  32.13 

7  Jawa Timur  59.60  16  Sumatera Barat  48.56  23  Lampung  40.34  30  Kep.Riau  29.46 

8  Gorontalo  57.60  17  Jawa Tengah  47.99  24  Maluku  39.99  31  Kalimantan Tengah  28.96 

9  Papua  56.99  18  Kalimantan Barat  46.95  25  Sulawesi Selatan  37.64  32  Maluku Utara  26.80 

10  Kep.Babel  55.22  19  Sumatera Selatan  46.02  26  NTT  35.29  33  Riau  26.56 

>70  50 ­ 70  < 50 

(45)

ANGKA KEBERHASILAN PENGOBATAN TB PARU 

TAHUN 2007 

30 

Sumber: Dirjen P2PL Depkes, 2008 

86.7  88.9  91  91.03  91.02 

2003  2004  2005  2006  2007 

TREN ANGKA KEBERHASILAN PENGOBATAN  TB PARU TAHUN 2003­2007 

ANGKA KEBERHASILAN PENGOBATAN  TB PARU TAHUN 2006 

1  Gorontalo  98.53  8  Sulawesi Tengah  94.78  16  NAD  90.63  24  Jawa Timur  88.61  28  DI Yogyakarta  82.97  33  Papua  59.94  2  Bengkulu  97.52  9  Lampung  94.30  17  Jawa Tengah  90.59  25  Maluku  88.13  29  Kalimantan Timur  82.21 

3  Sulawesi Utara  97.02  10  Sumatera Selatan  94.09  18  Bangka Belitung  90.50  26  Sulawesi Barat  87.47  30  Maluku Utara  81.20  4  Kepulauan Riau  96.51  11  Jambi  93.82  19  Nusa Tenggara Timur  90.20  27  Bali  86.71  31  Riau  81.15  5  Banten  95.73  12  Kalimantan Barat  93.78  20  Nusa Tenggara Barat  89.67  32  Papua Barat  75.42  6  Sumatera Utara  95.41  13  Jawa Barat  91.87  21  Sumatera Barat  89.02 

7  Sulawesi Tenggara  95.29  14  Kalimantan Tengah  91.62  22  Sulawesi Selatan  88.78  15  Kalimantan Selatan  90.69  23  DKI Jakarta  88.74 

< 65%  > 95%  85% ­ 95%  65% ­ 84,99% 

(46)

CAKUPAN PENEMUAN PENDERITA PNEUMONIA BALITA 

TAHUN 2008 

Sumber : Ditjen PP & PL Depkes, 2009 

CAKUPAN PENEMUAN PENDERITA PNEUMONIA BALITA  TAHUN 2007 

Tidak  ada data  1  Nus a Tenggara Barat  56.50  2  Jaw a Barat  41.63  3  Kep. Babel  21.71  11  Kalimantan Selatan  14.16  19  Bali  9.89  Bengkulu 

4  Sumatera Selatan  21.38  12  Jaw a Timur  13.52  20  Kalimantan Barat  8.66  Nus a Tenggara Timur  5  Lampung  21.19  13  Kalimantan Timur  13.46  21  Kalimantan Tengah  7.73  Gorontalo  6  Sumatera Barat  20.64  14  DKI Jakarta  13.29  22  Banten  7.72  Sulaw es i Barat  7  Sulaw es i Utara  18.19  15  Riau  12.66  23  Maluku Utara  6.21  Maluku  8  Sulaw es i Tenggara  16.43  16  Jambi  11.82  24  NA D  4.56  Papua Barat  9  Sulaw es i Tengah  15.20  17  Jaw a Tengah  10.55  25  Kep. Riau  2.08  Papua  10  Sumatera Utara  14.95  18  Sulaw esi Selatan  10.18  26  DI Y ogy akarta  1.81 

> 75%  50 ­ 75%  25 ­ 50%  < 25% 

(47)

PERSENTASE PENDUDUK YANG MEMANFAATKAN PUSKESMAS 

UNTUK BEROBAT JALAN 

TAHUN 2007 

Sumber: BPS, Statistik Kesejahteraan Rakyat 2007 

32  33.11  37.26  35.16  40.45  40.45 

0  15  30  45  60 

2003  2004  2005  2006  2007  PERSENTASE PENDUDUK YANG MEMANFAATKAN PUSKESMAS 

1  Papua Barat  65.30  6  Maluku  53.86  13  Gorontalo  43.88  20  Sumatera Barat  37.20  27  Sumatera Selatan  29.53  2  Nusa Tenggara Timur  65.10  7  Maluku Utara  47.80  14  Kep. Bangka Belitung  42.52  21  Bengkulu  36.69  28  Lampung  28.59  3  Sulawesi Barat  62.75  8  Sulawesi Selatan  46.89  15  Jambi  40.33  22  Riau  36.23  29  DI Yogyakarta  28.11  4  Papua  62.52  9  Kalimantan Tengah  46.65  16  Kalimantan Barat  39.95  23  Jawa Barat  32.76  30  Banten  27.58  5  Sulawesi Tenggara  60.96  10  Sulawesi Tengah  46.63  17  Kalimantan Selatan  39.48  24  Sulawesi Utara  31.66  31  Bali  26.25  11  Kalimantan Timur  46.21  18  Nusa Tenggara Barat  39.10  25  DKI Jakarta  31.16  32  Jawa Timur  26.20  12  Nanggroe Aceh Darussalam  45.20  19  Kepulauan Riau  37.39  26  Jawa Tengah  30.25  33  Sumatera Utara  21.93 

(48)

PERSENTASE RUMAH TANGGA YANG MENDAPATKAN 

PELAYANAN KESEHATAN GRATIS (6 BULAN REFERENSI) 

TAHUN 2007 

Sumber : BPS, Statistik Kesejahteraan Rakyat  2007 

1  Papua Barat  41.37  8 Sulawesi Tenggara  22.76  10  Sulawesi Selatan  19.03  17  Nusa Tenggara Barat  16.17  21  Kepulauan Riau  14.49  28  Sumatera Selatan  11.68  31  Lampung  9.87  2  Nusa Tenggara Timur  39.86  9 Kep. Bangka Belitung  20.11  11  Kalimantan Selatan  18.52  18  Kalimantan Timur  15.80  22  Sulawesi Utara  14.17  29  Banten  10.44  32  Jambi  9.39 

3  Papua  39.23  12  Maluku  18.51  19  DI Yogyakarta  15.38  23  Jawa Barat  13.59  30  Sumatera Utara  10.21  33  DKI Jakarta  7.95 

4  NAD  38.47  13  Riau  18.14  20  Kalimantan Barat  15.28  24  Bengkulu  13.20 

5  Sulawesi Barat  32.55  14  Sumatera Barat  17.41  25  Kalimantan Tengah  12.98 

6  Maluku Utara  26.10  15  Jawa Tengah  17.02  26  Bali  12.76 

7  Gorontalo  23.95  16  Sulawesi Tengah  16.98  27  Jawa Timur  12.33 

> 20%  15% ­ 20%  10% ­ 15%  < 10% 

PERSENTASE RUMAH TANGGA YANG MENDAPATKAN  PELAYANAN KESEHATAN GRATIS (6 BULAN REFERENSI) 

TAHUN 2007 

(49)

SITUASI 

(50)

RASIO PUSKESMAS (per 100.000 penduduk) 

TAHUN 2008 

RASIO PUSKESMAS (per 100.000 penduduk)  TAHUN 2007 

>7  <3 

1  Irian Jay a Barat  13.15  10  Sulaw es i Barat  6.78  19  Sumatera Barat  4.77  28  Nus a Tenggara Barat  3.25  30  Jaw a Tengah  2.58  2  Maluku  11.58  11  Kalimantan Timur  6.62  20  Bangka Belitung  4.45  29  Bali  3.24  31  Jaw a Timur  2.53  3  Papua  11.48  12  Sulaw es i Utara  6.52  21  Kepulauan Riau  4.06  32  Jaw a Barat  2.44  4  Sulaw es i Tenggara  10.02  13  Kalimantan Selatan  6.21  22  Sumatera Selatan  3.90  33  Banten  2.02  5  Maluku Utara  9.48  14  Nus a Tenggara Timur  6.13  23  DKI Jakarta  3.84 

6  Bengkulu  8.65  15  Sulaw es i Tengah  5.91  24  Sumatera Utara  3.80  7  Kalimantan Tengah  8.21  16  Jambi  5.67  25  Riau  3.53  8  Gorontalo  7.51  17  Kalimantan Barat  5.27  26  DI Y ogy akarta  3.48  9  NA D  7.01  18  Sulaw es i Selatan  5.06  27  Lampung  3.42 

3­5 

2004  2005  2006  2007  2008  RASIO PUSKESMAS (per 100.000 penduduk) 

TAHUN 2004­2008 

(51)

RASIO PUSKESMAS KELILING/PUSKESMAS 

2003  2004  2005  2006  2007 

RASIO PUSKESMAS KELILING/PUSKESMAS  TAHUN 2003­2007 

RASIO PUSKESMAS KELILING/PUSKESMAS  TAHUN 2006 

1  Sumatera Barat  1.60  9  Kalimantan Selatan  1.24  17  Gorontalo  1.00  74.89  25  NA D  0.84  31  Jaw a Barat  0.53  2  Kepulauan Riau  1.45  10  DI Y ogyakarta  1.23  18  Nusa Tenggara Timur  0.97  73.28  26  Papua  0.83  32  Maluku  0.32  3  Nusa Tenggara Barat  1.39  11  Sulaw esi Tengah  1.11  19  Sulaw esi Utara  0.96  73.12  27  Jaw a Timur  0.79  33  DKI Jakarta  0.19  4  Jambi  1.37  12  Lampung  1.10  20  Riau  0.95  72.60  28  Banten  0.78 

5  Kalimantan Tengah  1.33  13  Bangka Belitung  1.06  21  Jaw a Tengah  0.94  72.00  29  Irian Jaya Barat  0.72  6  Kalimantan Barat  1.32  14  Bali  1.05  22  Sulaw esi Selatan  0.94  68.33  30  Sulaw esi Barat  0.61  7  Kalimantan Timur  1.31  15  Sumatera Selatan  1.04  23  Sulaw esi Tenggara  0.93  65.62 

8  Bengkulu  1.26  16  Maluku Utara  1.02  24  Sumatera Utara  0.90  65.01 

(52)

RASIO DOKTER PER 100.000 PENDUDUK 

TAHUN 2008 

<20 

1  Papua Barat  76.58  3  DIYogyakarta  39.07  8  Kalimantan Timur  26.63  16  Riau  19.79  25  NTT  16.47 

2  Sulaw esi Utara  53.89  4  DKI Jakarta  38.07  9  Maluku Utara  26.37  17  Kalimantan Tengah  19.69  26  Sulaw esi Tenggara  16.24 

5  Bali  37.94  10  Nanggroe Aceh Darussalam  25.92  18  Papua  18.58  27  Banten  15.69 

6  Bengkulu  34.11  11  Sumatera Barat  23.68  19  Sulaw esi Barat  18.50  28  Kalimantan Selatan  15.58 

7  Kepulauan Riau  30.62  12  Gorontalo  23.66  20  Bangka Belitung  18.44  29  Jaw a Barat  14.79 

13  Maluku  22.94  21  Jambi  18.43  30  Sumatera Selatan  14.39 

14  Sumatera Utara  22.11  22  Sulaw esi Tengah  18.13  31  Kalimantan Barat  12.00 

15  Sulaw esi Selatan  20.55  23  Jaw a Timur  18.12  32  NTB  11.53 

24  Jaw a Tengah  17.22  33  Lampung  10.36 

>40  30­40  20­30 

Sumber : Pendataan Potensi Desa/Kelurahan 2008, BPS 

(53)

RASIO BIDAN PER 100.000 PENDUDUK 

TAHUN 2008 

1  Papua  240.97  6  Sumatera Utara  78.14  14  Sumatera Selatan  57.06  23  Lampung  41.06  29  Banten  29.36  2  NA D  130.60  7  Sulaw esi Tengah  74.93  15  Kalimantan Selatan  52.63  24  Papua Barat  40.31  30  DI Y ogyakarta  27.27  3  Bengkulu  99.70  8  NTT  73.20  16  Riau  46.19  25  Jaw a Tengah  36.75  31  NTB  26.33  4  Maluku  97.75  9  Sumatera Barat  69.18  17  Bali  45.42  26  Bangka­Belitung  36.35  32  Jaw a Barat  25.43  5  Maluku Utara  92.64  10  Sulaw esi Tenggara  63.66  18  Gorontalo  44.54  27  Kalimantan Barat  34.50  33  Dki Jakarta  13.22 

11  Sulaw esi Utara  63.13  19  Kepulauan Riau  44.04  28  Jaw a Timur  33.00  12  Kalimantan Tengah  61.05  20  Kalimantan Timur  43.69 

13  Jambi  60.22  21  Sulaw esi Selatan  43.23  22  Sulaw esi Barat  42.33 

>90  60­90  30­60  <30 

Sumber : Pendataan  Potensi Desa/Kelurahan 2008, BPS 

(54)

RASIO TEMPAT TIDUR RUMAH SAKIT UMUM 

PER 100.000 PENDUDUK 

TAHUN 2008 

1  DKI Jakarta  151.45  8  Sumatera Utara  85.66  13  NAD  58.64  22  Kalimantan Tengah  47.39  31  NTB  24.75  2  Sulaw esi Utara  119.43  9  DIYogyakarta  81.74  14  Kalimantan Selatan  58.61  23  Jambi  46.41  32  Banten  22.77  3  Maluku  110.92  10  Sumatera Barat  70.12  15  Jaw a Tengah  56.26  24  Bengkulu  45.98  33  Sulaw esi Barat  21.02  4  Kalimantan Timur  98.75  11  Papua  69.34  16  Sulaw esi Tengah  54.54  25  Bangka­Belitung  45.52 

5  Papua Barat  93.98  12  Sulaw esi Selatan  65.91  17  Kalimantan Barat  53.28  26  Sulaw esi Tenggara  41.78  6  Kepulauan Riau  91.46  18  Sumatera Selatan  52.18  27  Gorontalo  41.14  7  Bali  90.27  19  Maluku Utara  49.92  28  Riau  37.77  20  Jaw a Timur  49.80  29  Jaw a Barat  35.65  21  NTT  48.25  30  Lampung  33.26 

>90  60­90  30­60  <30 

Sumber: Ditjen Pelayanan Medik, Depkes RI 

(55)

PERBANDINGAN INDONESIA 

DENGAN NEGARA ANGGOTA 

(56)

UMUR HARAPAN HIDUP 

DI NEGARA­NEGARA ASEAN, 2007 

1  Singapura  81  2  Brunei Darussalam  75  3  Malaysia  74  4  Vietnam  73  5  Thailand  72 

6  Indonesia  70  7  Filipina  69 

8 Kamboja  62 

(57)

UMUR HARAPAN HIDUP 

DI NEGARA­NEGARA SEARO, 2007 

1  Maladew a  73  2  Thailand  72  3  Srilanka  71  4  Korea Utara  71 

5  Indonesia  70  6  Bhutan  66 

7  India  65  8  Bangladesh  63  9  Nepal  63  10  Myanmar  61 

11  Timor Leste  60 

> 70 tahun 

Sumber: 2008 World Population Data Sheet 

(58)

CAKUPAN PENEMUAN PENDERITA BARU TB BTA+ 

TERHADAP ANGKA PERKIRAAN BTA+ 

DI NEGARA­NEGARA ASEAN, 2007 

1  Myanmar  116  2  Singapura  96  3  Brunei Darussalam  90 

4  Vietnam  82  5  Malaysia  80  6  Laos  78  7  Filipina  77  8  Thailand  72 

(59)

CAKUPAN PENEMUAN PENDERITA BARU TB BTA+ 

TERHADAP ANGKA PERKIRAAN BTA+ 

DI NEGARA­NEGARA SEARO, 2007 

1  Myanmar  116 

2  Maladew a  92 

3  Srilanka  85 

4  Thailand  72 

5  India  68 

6  Indonesia  68 

7  Bangladesh  66 

8  Nepal  66 

9  Korea Utara  64 

10  Timor Leste  61 

(60)

CAKUPAN IMUNISASI CAMPAK 

DI NEGARA­NEGARA ASEAN, 2007 

1  Brunei Darussalam  97 

2  Thailand  96 

3  Singapura  95 

4  Filipina  92 

5  Malaysia  90 

6  Vietnam  83 

7  Myanmar  81 

8  Indonesia  80 

9  Kamboja  79 

(61)

CAKUPAN IMUNISASI CAMPAK 

1  Korea Utara  99 

2  Srilanka  98 

3  Maladew a  97 

4  Thailand  96 

5  Bhutan  95 

6  Bangladesh  88 

7  Nepal  81 

8  Myanmar  81 

9  Indonesia  80 

10  India  67 

11  Timor Leste  63 

(62)

ANGKA KESEMBUHAN PENDERITA TB BTA+ 

DI NEGARA­NEGARA ASEAN, 2006 

1  Kamboja  93  2  Vietnam  92  3  Laos  92  4  Indonesia  91  5  Filipina  88 

6  Singapura  84  7  Brunei  84  8  Mynmar  84  9  Thailand  77 

10  Malaysia  48 

(63)

ANGKA KESEMBUHAN PENDERITA TB BTA+ 

DI NEGARA­NEGARA SEARO, 2006 

1  Bangladesh  92 

2  Indonesia  91 

3  Maladew a  91 

4  Bhutan  89 

5  Nepal  88 

6  Sri Lanka  87 

7  Korea Utara  86 

8  Myanmar  84 

9  India  80 

10  Timor Leste  79 

11  Thailand  77 

55% ­ 69% 

< 55% 

≥ 85% 

(64)

ANGKA KEMATIAN BAYI (per 1000 kelahiran hidup) 

DI NEGARA­NEGARA ASEAN, 2007 

ANGKA KEMATIAN BAYI  DI NEGARA­NEGARA ASEAN, 1990 

1  Singapura  2.4  2  Brunei Darussalam  7  3  Malaysia  9  4  Thailand  16  5  Vietnam  16 

5  Filipina  25  6  Indonesia  34 

(65)

ANGKA KEMATIAN BAYI (per 1000 kelahiran hidup) 

DI NEGARA­NEGARA SEARO, 2007 

1  Sri Lanka  15 

2  Thailand  16 

3  Korea Utara  20 

4  Maladew a  21 

5  Indonesia  34 

6  Bhutan  40 

7  Nepal  48 

8  Bangladesh  52 

9  India  57 

10  Myanmar  70 

11  Timor Leste  88 

Gambar

Tabel data numerik 

Referensi

Garis besar

Dokumen terkait

Standar universal menjawab permintaan dari sektor. Para pemangku kepentingan dari seluruh dunia mengidentifikasi kebutuhan untuk menyatukan semua pembelajaran dari

Sistem juga dapat mengenali citra dengan prosentase keberhasilan terbaik 98,24 % dengan resolusi gambar 200dpi dan ukuran huruf 18 Sistem ini juga bisa mengenali

Dalam kurun waktu 10 tahun penduduk dunia bertambah dengan cepatnya, hal ini juga berlaku bagi negera-negara yang penduduknya mayoritas muslim. Kalo kita bandingkan

Hasil analisis hubungan antara karakteristik sosial ekonomi petani dengan partisipasi petani dalam kegiatan GP-PTT Kedelai di Kecamatan Kedawung Kabupaten Sragen adalah

Penelitian ini merupakan penelitian deskriptif dengan pendekatan etnografi pada materi geometri yang menjadi salah satu konten dari PISA.Tujuan dari penelitian ini untuk

 Perubahan Nilai Conus Resistance (qc) Berdasarkan nilai conus resistance yang dilakukan data pengujian sondir sebelum dan setelah dilakukan grouting (gambar

Tidak adanya perbedaan yang signifikan sebaran konsentrasi nutrien (zat hara) dan DO antara permukaan dan dasar danau sehingga memungkinkan untuk organisme yang berada

Ket erangan Pembukt ian Kualifikasi dan Verifikasi ini harap dilakukan oleh penandat angan dokumen kualifikasi at au penerima kuasa dari penandat angan dokumen kualifikasi dengan