Pengesanan dormansi beberapa varieti padi unggul yang telah disyorkan oleh Jabatan Pertanian Sabah

PENGESANAN DORMANSI BEBERAPA VARIETI PADI UNGGUL YANG TELAH DISYORKAN OLEH JABATAN PERTANIAN SABAH. SALEHAH BINTI ABDUL RAZAK PERPUSTAYI/J\f\ UNiVERSm MALAYSIA SABJ.!-.. DISERTASI INI DIKEMUKAKAN UNTUK MEMENUHI SEBAHAGIAN DARIPADA SYARAT MEMPEROLEHI IJAZAH SARJANA MUDA SAINS DENGAN KEPUJIAN. PROGRAMTEKNOLOGITUMBUHAN SEKOLAH SAINS DAN TEKNILOGI UNIVERSITI MALAYSIA SABAH. 2008.

PUMS99:1. UNIVERSITI MALAYSIA SABAH BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS@ JUDUL: ~'£\le\~SA,NA.tI -(~\..A\\. IJAZAH :. P!JW2N1AN~\. O\S'jD Y2¥1IN. r~,,"A'\. t;. OL.ti't\. ~!1?~M "fII1Z.\~\. i1~ATAN. rt~JA~A M\I\'O". ~IIP\ "'~~~\A\... rq"T1tN1 AN. V~9A~. "t~N~. t;~M\ .. ~ql.\ o\f\ N. iE~NOlV'1\. J'\VN~,'""" \'J SAYA. t;Al~HA~. ~\Nl\. ,,~"'~ FA"!1\'\(. SESI PENGAJIAN: ..;l~11 ~ cos. (HURUF BESAR) mengaku membenarkan tesis (LPSM/SarjanaIDolctor Falsafah) ini disimpan di Perpustakaan Universiti Malaysia Sabah dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:- . 1. 2.. 3. 4.. Tesis adalah hakmilik Universiti Malaysia Sabah. Perpustakaan Universiti Malaysia Sabah dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institutsi pengajian tinggi. Sila tandakan ( I ). D. (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau Kepentingan Malaysia seperti yang termalctub di dalam. SULIT. AKTA RAHSIA RASMI 1972). DTERHAD. [ / I TIDAK TERHAD. (TANDA~PENULlS). Alamat Tetap:J1.Iq. ~I\IYIY"\'I'3 f\VA 3~T ~,,\.. Qd(.,(X'.. A'f-AIJ. I 1'(F \.\:....:~'--_ _ __ Tarikh:-\\ MC'l1.CO'a' -.--. (Mengandungi maklumat TERHAD yang tclah ditentukan oleh organisasilbadan di mana penyelidikan dijalankan) I. i. Disahkan Oleh. ~.,... WHUlAIN BINTllSMAll. ~. lIBRAFIAN. -:::(T:'!'A:-:N~DA-:-:T=-A:-:-N:-=G:-AN:-"--::-P-"US=T--At&i1Iffli'f.'t~~~ffl~~ MAL "~SIA SABAH. I. }Y\. ,,'. M~,",. O~b~ ~I\ME~ . Hj. AL~~t-J Nama Penyelia Tarikh:~!\ lOOS. CAT ATAN:- ·Potong yang tidak bcrkenaan . •• jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa /organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tcsis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT dan TERHAD. @Tesis dimaksudkan sebagai tcsis bagi ljazah Doktor Falsafah dan Sarjana seeara penyelidikan atau disertai bagi pengajian seeara kerja kursus dan Laporan Projek Sarjana Muda (LPSM)..

ii. PENGAKUAN. Saya akui karya ini adalah hasil kelja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang setiap satunya telah dijelaskan sumbemya.. 16 MEl 1008. SALEHAH BINTI ABDUL RAZAK HS2005-2637. -UMS. Vi'~/. UNIVERSITI MALAYSIA SABAH.

iii. PENGESAHAN. DIPERAKUKAN OLEH. Tandatangan. 1.. PENYELIA. (fn.Hj.Mohd Damian @ Arne h. Hj AUdin). 2.. PEMERIKSA I. (Prof.Madya Dr. Wan Mohamad W. Othman). 3.. ------~--------~. DEKAN. (SUPTIKS Prof. Madya Dr. Shariff A.K. Omang). UMS. UNIVERSITI MALAYSIA SABAH.

iv. PENGHARGAAN. Syukur alhamdulillah kerana dengan rahmat serta keizinan dariNya, projek tahun akhir ini dapat disiapkan dengan jayanya. Walaupun menghadapi banyak kesukaran di awal proses menyempumakan tugasan ini, akhimya segalanya berjalan dengan lancar.. Jutaan terima kasih dengan ikhlas saya tujukan buat semua tenaga pengajar Program Teknologi Tumbuhan kerana telah banyak mencurahkan ilmu kepada saya.. Ucapan terima kasih yang tidak terhingga juga buat Tn. Hj. Mohd. Dandan @ Arne b. Hj. Alidio selaku penyelia projek tahun akhir saya kerana dengan bantuan dan seliaan beliau, telah banyak membantu saya dalam menyiapkan kajian ini dalam tempoh yang ditetapkan.. Selain daripada itu, saya juga ingin menujukan penghargaan ini buat pihak Jabatan Pertanian Negeri Sabah kerana membenarkan saya dan rakan-rakan membuat rujukan mengenai kajian kami di perpustakaan Jabatan tersebut. Ucapan terlma kasih juga buat pegawai-pegawai pertanian yang membantu secara langsung atau tidak dengan memberi maklumat dan membenarkan saya mengambil sumber benih setiap varieti yang saya perlukan di Seksyen Agronomi Padi, Pusat Penyelidikan Pertanian,Tuaran.. Seterusnya buat rakan-rakan yang banyak membantu, terima kasih di atas bantuan kalian semua. Buat ahli keluarga yang tersayang, terima kasih atas dorongan dan kata-kata semangat yang diberikan..

v. ABSTRAK. Kajian ini dijalankan untuk mengkaji samada varieti-varieti padi barn yang dikeluarkan oleh Jabatan Pertanian Sabah mempunyai donnansi atau tidak. Sarnpel 6 varieti padi diambil dari Jabatan Pertanian Sabah dan ditanam dalam pasu di Makmal Luar Sekolah Pertanian Lestari untuk mendapatkan sumber benih dengan kematangan 90% barulah dituai. Ujian donnansi dilakukan ke atas biji benih padi yang baru dituai. Ujian donnansi dilakukan selarna dua minggu dan pemerhatian diambil pada hari ke-3,S,7 dan 14 hari selepas tuai. Peratus percambahan setiap varieti dan analisis ANOVA yang dijalankan menunjukkan terdapat variasi ketara peratus percambahan diantara varieti yang dikaji. Data menunjukkan bahawa kebanyakan biji benih yang baru dituai mempunyai donnansi kecuali varieti TR 7 yang tiada dormansi dan mencatatkan peratus percarnbahan tertinggi iaitu 84.33% masing-masing diikuti oleh varieti padi IR72 (62.00010); MR 159 (48.33%); IR 54 (35.00010); TQR-2 (26.67%) dan TQR-I (22.33%) dalam mass 14 hari selepas dituai..

vi. ABSTRACT. This research was conducted to detennine whether. paddy varieties released by the. Department of Agriculture, Sabah have the donnancy or not. A sample of 6 varieties was taken from the Department of Agriculture, Sabah and then planted in pots at outdoor laboratory of School of Sustainable Agriculture to get the newly harvested seeds at 90010 maturity. Paddy seed donnancy test were done in these newly harvested seeds. Dormancy test was done within two weeks and observation was done on the 3M, 5th,,m and 14th day after harvesting. Percentage of gennination on each varieties and analysis of variance (ANOVA) was conducted and the results showed that there was a significant difference on the mean percentage of germination. Data reveal that most of the varieties have seed donnancy except for TR 7 which have minimal donnancy and have the highest percentage of germination, 84.33% followed by paddy varieties IR72 (62.00%); MR 159 (48.33%); IR 54 (35.00%); TQR-2 (26.67%) and TQR-l (22.33%) within 14 days after harvesting.. UMS. UNIVEASITI MALAYSIA SABAH.

vii. KANDUNGAN. SENARAI KANDUNGAN. HALAMAN. PENGAKUAN. ii. PENGESAHAN. iii. PENGHARGAAN. iv. ABSTRAK. v. ABSTRACT. vi. SENARAI KANDUNGAN. vii. SENARAI JADUAL. xii. SENARAI RAJAH. xiii. SENARAI SIMBOL. xiv. BABl. PENDAHULUAN. 1.1. Pengenalan. 1. 1.2. ObjektifKajian. 4. BAB2. ULASAN LITERATUR. 2.1. Tanaman Padi. s. 2.2. Pengkelasan Botani. 7. 2.3. Biji Benih. 8. 2.4. Morfologi Pokok Padi. 10. 2.4.1. 10. Organ Pembiakan Padi. 2.4.2 Akar. 11. (!) UMS w;"'-::. UNIVEASITI MALAYSIA SABAH.

viii. 2.5. 2.4.3 Batang. 11. 2.4.5 Daun. 12. 2.4.5 Malai. 12. 2.4.6 8ungaPadi. 13. 2.4.7 Buah Padi. 13. Percambahan dan Pertumbuhan Pokok Padi. 14. 2.5.1 PeringkatPerturnbuhan. 15. a.. Percambahan Biji Benih. 15. b.. Kemunculan dan Pertumbuhan. IS. anakpokok. 2.5.2 Peringkat Reproduktif. 2.6. 16. a.. Perrnulaan Malai. 17. b.. Perkernbangan Malai. 17. c.. Pendebungaan dan Persenyawaan. 18. 2.5.3 Peringkat Kemasakan. 19. Kedorrnanan Biji Benih. 20. 2.6.1 Faktor-faktor Kedorrnanan. 22. a.. Horrnon. 22. b.. Faktor Persekitaran. 23. 2.6.2 Jenis-jenis Kedorrnanan. 24. a.. Kedorrnanan Kulit Biji. 25. b.. Kedorrnanan Ernbrio. 26. c.. Kedorrnanan yang Disebabkan Perencat. 27. 2.6.3 Pemecahan Dorrnansi a.. Rawatan Horrnon. 28 28.

ix. b.. Rawatan Kimia. 29. c.. Rawatan Suhu. 30. d.. Rawatan Cahaya. 31. 2.6.4 Kebaikan dan Keburukan Donnansi 2.6.5 2.7. Kajian Terdahulu Donnansi Pada Spesies Legum. Varieti-varieti Padi. 32 33. Varieti Padi IR 54. 34. 2.7.2 Varieti Padi TR 7. 3S. 2.7.1. 2.7.3. Varieti Padi MR 1S9. 2.7.4 Varieti Padi MR TQR-I 2.7.5. Varieti Padi IR 72. 2.7.6 Varieti Padi TQR-2. BAD 3 3.1. 31. METODOLOGI. 37 40 42 43. 46. Pengenalan Lokasi dan Tempoh Kajian. 46. 3.1.1. 46. Lokasi Kajian. 3.1.2 Tempoh Kajian. 46. 3.2. Bahan. 47. 3.3. Kaedah. 47. 3.3.1. Sumber Benih Padi. 47. a.. Penyediaan Biji Benih. 48. b.. Penyediaan Bew dan Percambahan. 48. Biji Benih. c.. Penyediaan Tanah. 48. d.. Pembajaan. 49.

x. 3.3.2 3.4. e.. Penanaman. 49. f.. Rumah Perlindungan. 50. g.. Penuaian dan HasH Padi. 51. Ujian Pengesanan Dormansi. Parameter. 52. S3. 3.4.1. Peratus Percambahan. 53. 3.4.2. Anak Benih Normal. 54. 3.4.3. Anak Benih Tidak Normal. 54. 3.5. Reka Bentuk Eksperimen. 55. 3.6. Analisis Statistik. 56. KEPUTUSAN. BAB4. 4.1. 4.2. Peratus Percambahan Setiap Varleti. 57 57. 4.1.1. Analisis Peratus Percambahan Harl ke-3. 57. 4.1.2. Analisis Peratus Percambahan Harl ke-5. 59. 4.1.3. Analisis Peratus Percambahan Hari ke-7. 62. 4.1.4. Analisis Peratus Percambahan Harl ke-14. 64. 4.1.5 Perbandingan Peratus Percambahan Setiap Varleti. 67. Keputusan Kajian dan HasH Analisis Kenormalan Biji Benih Setiap Varleti Padi Pada Harl Ke-14. 68. 4.4.1. Analisis Peratus Anak Benih Normal. 69. 4.4.2 Analisis Peratus Anak Benih Tidak Normal. 71.

xi. DABS. PERDINCANGAN. 73. 5.1. Percambahan Biji Benih. 73. 5.2. Donnansi. 74. 5.3. Pemecahan Donnansi Biji Benih Padi. 76. 5.4. Anak Benih Normal. 77. 5.5. Anak Benih Tidak Nonna}. 78. BAB6. KESIMPULAN. 79. RUJUKAN. 81-82. LAMPIRAN. 83-87. UMS. UNIVERSITI MALAYSIA SABAH.

xii. SENARAI JADUAL. No. Jadual. 3.1. Halaman. HasH tuaian setiap varieti padi pada kematangan. 51. 9()01o dalam kajian awal di Makmal Luar Sekolah Pertanian Lestari. 4.1. Analisis ANOVA ke atas peratus percambahan setiap. 58. varieti padi pada hari ke-3 percambahan. 4.2. Analisis ANOVA ke atas peratus percambahan setiap. 60. varieti padi pada hari ke-5 percambahan. 4.3. Analisis ANOVA ke atas peratus percambahan setiap. 62. varieti padi pada hari ke-7 percambahan. 4.4. Analisis ANOVA ke atas peratus percambahan setiap. 65. varieti padi pads hari ke-14 percambahan. 4.5. Analisis ANOVA ke atas peratus kenonnalan biji benih. 69. setiap varieti padi pada hari ke-14. 4.6. Analisis ANOVA ke atas peratus ketaknonnalan biji benih. 71. setiap varieti padi pada hari ke-14.. UMS. UNIVEASITI MALAYSIA SABAH.

xiii. SENARAI RAJAH. No. Rajah. 3.1. Susunan bekas percambahan secara rawak. Halaman. SS. dengan replikasi percambahan dengan menggunakan CRD. 4.1. Peratus percambahan varieti padi pada hari. S9. ke-3 percambahan. 4.2. Peratus percambahan varieti padi pada hari. 61. Ke-S percambahan. 4.3. Peratus percambahan varieti padi pada hari. 64. ke-7 percambahan. 4.4. Peratus percambahan varieti padi pada hari. 66. ke-14 percambahan.. 4.S. Peratus percambahan setiap varieti padi pada. 68 \. hari ke-3 hingga hari ke-14 selepas percambahan. 4.6. Peratus kenormalan biji benih varieti padi pada. 70. hari ke-14. 4.13. Peratus ketaknonnalan biji benih varieti padi pada hari ke-14.. 72.

xiv. SENARAI SIMBOL. g. gram. kg. kilogram. m. meter. m2. meter persegi. mm. milimeter. em. sentimeter. ha. hektar. t. tan. 7t. pie bemilai (3.1459). j. jejari. TSP. Triple Super Phosphate (baja). MOP. Muriate of Potash (baja). ANOVA. Analysis Of Variance. SPSS. Statistical Package for Social Science. UMS. UNIVERSITI MALAYSIA SABAH.

BAB 1. PENDAHULUAN. 1.1. Pengenalan. Asal usul padi adalah dipercayai berasal daripada ~jenis padi liar yang dikenali sebagai. Oryza rufipogon dan padi liar ini tumbuh di sekitar selatan dan Tenggara Asia. Para pengkaji berpendapat padi yang didomestikkan iaitu Oryza sativa L adalah berasal usul daripada padi yang disebutkan di atas dan tempat terawal di mana padi dijadikan tanaman domestik adalah di sekitar Lembah Sungai Yangtze di Selatan China, kira-kira 6000s.m. Walaupun begitu, terdapat ban yak lagi pendapat yang bercanggah mengatakan padi mula ditanam di China dan Utara India kira-kira 10,000 tahun dahulu. Sesetengahnya pula mendakwa padi yang terawal ditanam kira-kira 14,000 tahun dahulu di Korea. Namun, tiada bukti yang kukuh mendakwa kenyataan-kenyataan yang dikeluarkan itu adalah benar. Padi ataupun nama saintifiknya Oryza sativa L. adalah merupakan tanaman makanan utama masyarakat dunia khususnya penduduk benua Asia yang menjadikan tanaman padi sebagai sumber untuk menyara hidup. Pengeluaran padi adalah kedua tertinggi di dunia selepas jagung dan ini membuktikan bahawa padi adalah sejenis tanaman yang penting dan makanan ruji utama kira-kira 40% daripada populasi masyarakat dunia. Namun, hanya 5% sahaja daripada keseluruhan pengeluaran dunia dapat memasuki pasaran antarabangsa.. UMS. UNIVEASITI MALAYSIA SABAH.

2. Pada tahun 200 I, eksport dunia mencapai jumlah 1.5 juta t pada harga US$24 I juta.sumber dari Food Association Organisation statistics (F AOST AT).. Berdasarkan. pengkelasan. botani,. tanaman. padi. berada di. dalam. divisi. spermatophyta di mana divisi ini mengkelaskan tanaman yang boleh menghasilkan biji benih sebagai agen percambahan. Kemudian divisi ini pula dibahagikan kepada kelas-kelas iaitu gimnosperma dan angiosperma. Angiosperma pula dibahagikan kepada subkelas iaitu monolwtiledon dan Iwliledon. Sepertimana kita sedia maklum, tanaman padi termasuk di dalam katcgori monokotiledon di mana biji bcnihnya hanya mempunyai satu kotiledon sahaja dan disebabkan tanaman padi hanya boleh dipropagasikan melalui biji benihnya sahaja, jadi amatlah penting bagi masyarakat tani dan juga pengusaha tanaman ini khususnya untuk mendalami pengetahuan mengenai benih dan cara-cara penjagaannya agar kualiti benih padi dapat dipelihara untuk menjamin peningkatan hasil dan kesuburan tanaman padi.. Biji benih adalah merupakan sumber utama untuk menanam tanaman padi. Oleh yang demikian, pengetahuan mengenai biji benih perlulah dititik beratkan memandangkan beras yang dihasilkan melalui padi merupakan tanaman makanan utama masyarakat kita di Malaysia bahkan merupakan makanan ruji masyarakat Asia amnya. Secara amnya, biji benih terhasil setelah berlakunya pesenyawaan antara organ pembiakan jantan dengan organ pembiakan betina yang setiap satunya dinamakan ovum dan dcbunga. Setelah itu, bahagian ovari yang terdapat pada organ pembiakan betina akan menjadi buah manakala bahagian ovul pula akan menjadi biji benih.Biji benih mempunyai tiga bahagian utama iaitu embrio, tisu penyimpanan dan kulit biji. Setiap satu bahagian yang membentuk biji benih ini mempunyai fungsi-fungsi yang tertentu bagi membolehkan biji benih berdaya. UMS. UNIVEASITI MALAYSIA SABAH.

3. bagi meneruskan kesinambungan spesis seperti padi daripada satu generasi ke satu generasi yang lain dalam peredaran masa yang panjang.. Kebanyakan biji benih akan menjadi dorm an apabila mencapai kematangan begitu juga dengan biji benih padi. Kedormanan didefinisikan sebagai keadaan di mana biji benih yang mempunyai daya hidup tidak bercambah walaupun setelah menerima semua unsur percambahan seperti air yang mencukupi, suhu dan cahaya yang sesuai serta adanya oksigcn. Dalam situasi ini, terdapat satu sekatan di dalam mekanisme percambahan sehingga menghalang percambahan biji benih terse but (Halimathul Saadiah, 1995). Jangka masa donnansi adalah berbeza mengikut spesis dan dorm ansi biji benih boleh mencapai daripada beberapa hari hinggalah beberapa tahun. Terdapat juga sesetcngah biji benih yang langsung tidak mempunyai dorm ansi. Secara amnya, dormansi biji benih tumbuhan liar adalah lebih panjang dan ketara berbanding dormansi biji benih tanaman yang didomestikasikan.. Seperti kebanyakan biji bcnih yang mempunyai dormansi, begitu jugalah dengan biji benih padi. Walau bagaimanapun, tidak semua biji benih padi mempunyai dormansi dan jika adapun dalam jangka waktu yang pendek. Disebabkan masalah ini, ramai petani menghadapi kesukaran apabila hasil padi yang ingin dituai telah bercambah sebelum sempat kerja penuaian dilakukan. Ini menyebabkan ramai petani mengalami kerugian kerana hasil yang telah bercambah sudah tidak boleh dijual. Ketiadaan donn ansi dan dormansi yang singkat turut menjejaskan kualiti biji benih kerana penjagaan tidak dapat dilakukan secara menyeluruh. Selain daripada itu, jangkamasa donnansi yang tidak menentu juga menyukarkan kerja pengurusan biji benih padi kerana apabila diperlukan untuk memulakan musim penanaman yang seterusnya, biji beftih tersebut tidak dapat. UMS. UNIVERSITI MALAYSIA SABAH.

4. bercambah dan pemecahan donnansi terpaksa dilakukan. Prosedur untuk melakukan pemecahan dormansi kalau hendak dilakukan dalam kuantiti yang besar akan menelan belanja yang tinggi. Perkara ini amat merumitkan para petani kerana kebanyakan petani adalah dari. golongan yang berpendapatan sederhana dan sudah tcntulah amat. membebankan mereka. Oleh yang demikian, diharap dengan berhasilnya kajian mengenai pengesanan donnansi varieti-varieti padi yang terpilih yang telah disyorkan oleh Jabatan Pertanian Sabah ini, diharap serba sedikit dapat membantu golongan petani dan pihakpihak yang berkaitan dalam memilih varieti-varieti padi yang bermutu dan mempunyai jangka masa donnansi yang ideal dan sesuai.. 1.2. Objektif kajiao. Antara objektifkajian ini dijalankan adalah untuk:. i.. Mengkaji samada varieti-varieti padi baru yang disyorkan oleh Jabatan Pertanian Sabah mempunyai donnansi atau tidak.. UMS. UNIVERSITI MALAYSIA SABAH.

BAB2. ULASAN LITERATUR. 2.1. Tanarnan Padi. Beras adalah merupakan salah satu dari sumber makanan asas utama dunia dan menarnpung dua pertiga dari keperluan makanan penduduk dunia. Asal usul padi masih..,\ ~~~. diperdebatkan tetapi mengikut penemuan dan kajian ahli arkeologi mendakwa bahawa-3. E. i. .~~. penanaman padi telah wujud lebih dari 5000 tahun yang lalu. Dewasa kini, kebanyakan ~ penduduk dunia menanam padi yang tergolong di dalam genus Oryza yang mana. ~. i. CD. ,. mempunyai dua puluh tiga (23) jenis spesies yang berlainan. Walau bagaimanapun, hanya ~ terdapat dua spesies sahaja daripadanya yang mempunyai nilai dan kepentingan untuk manusia dan didomestikkan iaitu Oryza sativa dan Oryza glaberrima daripada famili Poaceae. Oryza sativa merupakan sejenis padi yang biasa ditanam di bahagian benua Asia manakala Oryza glaberrima pula sejenis padi tahunan yang ditanam di bahagian Barat Afrika. Namun begitu, taburan penanaman padi dunia bukan sahaja hanya merangkumi benua Asia dan Afrika malah turut merangkumi kelima-lima buah benua dan diusahakan di lebih seratus (100) buah negara kecuali di Antartika. Keadaan ini adalah disebabkan oleh keunikan tanaman padi itu sendiri yang mana padi merupakan sejenis tumbuhan yang unik dan tahan lasak kerana dapat disesuaikan dengan persekitaran yang pelbagai seperti di. UMS. UNIVEASITI MALAYSIA SABAH.

6. gurun, di tempat beriklim panas dan lembap sepanjang tahun, cuaca kering dan suhu yang sejuk serta tumbuh di tanah yang mengandungi garam, beralkali dan berasid. Antara keistimewaan lain tanaman padi adalah padi mampu menyediakan lebih daripada satu perlirna kalori yang diperlukan oleh manusia di dalam diet harian secara global.. Padi merupakan makanan ruji bagi sebahagian besar populasi masyarakat dunia terutama sekali di bahagian Tirnur, Selatan dan Tenggara Asia dan keadaan ini menjadikan padi adalah antara bijirin yang paling penting dan sumber makanan utama yang paling kerap dimakan oleh manusia. Dianggarkan lebih daripada dua juta manusia bergantung kepada hasil padi iaitu beras sebagai sumber nutrisi seharian yang utarna. Selain daripada itu, disebabkan kepentingannya tanaman padi menjadi antara tanaman yang paling banyak penghasilannya di dunia dengan pengeluaran 700 juta tan metrik pada tahun 2005 mengatasi pengeluaran jagung dan gandurn yang rnasing-rnasing rnencapai jurnlah pengeluaran 694 juta tan metrik dan 626 juta tan metrik pada tahun yang sarna. Pengeluaran padi dunia telah menunjukkan peningkatan yang seimbang daripada 200 juta tan pada tahun 1960 kepada 600 juta tan pada tahun 2004. Antara negara yang paling ban yak menyumbang kepada pengeluaran beras adalah negara China dengan 26% daripada pengeluaran dunia diikuti oleh negara India dan Indonesia yang masing-rnasing mencatat jumlah 20% dan 9%. Walau bagaimanapun, pasaran dunia adalah amat berbeza dcngan pengeluaran beras kcrana hanya 5-6% sahaja daripada pengeluaran beras memasuki pasaran antarabangsa. Walaupun begitu, pengeluaran padi tetap menunjukkan peningkatan dari tahun ke tahun kerana beras yang dihasilkan melalui padi tetap menjadi makanan ruji sebahagian besar masyarakat dunia terutamanya masyarakat di benua Asia.. UMS. UNIVEASITI MALAYSIA SABAH.

7. 2.2. Pengkelasan Botani. Tanaman yang pelbagai akan dikelaskan kepada kumpulan-kumpulan yang tertentu. Sebagai contoh, secara kasarnya tanaman dikelaskan kepada (I) tanaman yang ditanam sepcrti padi, jagung dan kacang soya; 2) tanaman yang tidak ditanam seperti rumpai dan sebagainya. Selain daripada itu, tanaman juga dikelaskan mengikut tempoh seperti tanaman tahunan (annual) di mana tanaman ini melengkapkan kitaran hidupnya dalam masa setahun. Tanaman dua tahun (biennials) yang mana kitaran hidup berlaku pada tahun pertama dan mencapai kematangan pada tahun yang berikutnya, dan tanaman saka (perennials).. Pengkelasan di atas adalah pengkelasan secara kasar dan tidak terlalu sesuai digunakan bagi mengklasifikasi tanaman. Pengkelasan yang diguna pakai hari ini adalah pengkelasan botani di mana tumbuhan-tumbuhan yang terdapat di dunia ini dikelaskan secara terperinci mengikut a1am semulajadinya iaitu bermula daripada alam tumbuhan sehinggalah kepada genus tumbuhan itu sendiri. Tumbuhan kemudiannya dibahagikan pula kepada empat divisi iaitu thallophyta, bryophyta, pteridophyta dan spermatophyta. Divisi bagi tanaman padi adalah spermatophyta kerana divisi ini mengkelaskan tumbuhan yang boleh menghasilkan biji benih dan padi menghasilkan biji benih sebagai unsur percambahannya. Divisi spermatophyta ini pula kemudiannya dibahagikan kepada dua kelas yang dinamakan gimnosperma (tanaman tidak berbunga) dan angiosperm a (tanaman berbunga). Tanaman padi tergo1ong di dalam kelas angiosperma yang mana kelas ini mengkategorikan kebanyakan tanaman bijirin dan juga tanarnan-tanaman yang lain. Kelas angiosperm a dibahagikan pula kepada subkelas iaitu monokotilcdon dan juga dikotiledon. Monokotiledon dan dikotiledon menunjukkan biji benih tumbuhan sam ada mempunyai. UMS. UNIVERSITI MALAYSIA SABAH.

8. satu kotiledon ataupun dua kotiledon. Tanaman padi adalah di bawah subkelas monokotiledon kerana biji benihnya hanya mempunyai satu kotiledon sahaja semasa percambahan. Selepas subkelas, tanaman padi kernudiannya dibahagikan pula kepada order, famili, genera dan akhirnya spesies dan varieti. Order bagi tanaman padi adalah Poales dan familinya pula adalah Poaceae rnanakala generanya dinamakan Oryza dan spesies pula dinamakan sativa dan nama saintifik bagi padi hanya mengambil nama genera dan spesiesnya sahaja iaitu Oryza sativa.. 2.3. Biji Benib. Tanaman padi hanya boleh dipropagasikan melalui biji benihnya sahaja. Oleh yang demikian, amatlah wajar sekiranya pengusaha dan juga para petani mengambil herat dan tahu apakah itu biji benih dan cara mengendalikannya dengan betul agar kualiti dan day a cam bah benih terpelihara kerana tanpa biji benih, tanaman padi tidak dapat diusahakan.. Apakah itu biji benih? Biji benih terhasil setelah berlakunya persenyawaan antara organ pembiakan jantan dan betina iaitu ovum dan debunga, bahagian ovari kemudiannya menjadi buah dan bahagian ovul pula akan menghasilkan biji benih. Biji benih inilah yang berfungsi sebagai agen percambahan untuk meneruskan kesinambungan kewujudan sesuatu spesies tumbuhan itu. Biji benih biasanya mempunyai tiga bahagian utama iaitu embrio, tisu penyimpanan yang dipanggil endosperma dan kulit biji. Setiap biji benih adalah berbeza dari segi struktur luaran dan dalarnan. Embrio terdiri daripada paksi em brio dan kotiledon. Biji benih padi mempunyai embrio yang tidak lengkap kerana bagi tumbuhan monokotiledon, kotiledon benih padi tidak terbentuk sepenuhnya dan disebut sebagai skutelurn. ApabiJa proses percambahan berlaku. bahagian skutelum yang mana salah satu. UMS. UNIVEASITI MALAYSIA SABAH.

9. bahagian dalam embrio di tepi tisu endospenna, akan bertindak dengan melarutkan makanan simpanan di dalam endospenna dengan merembeskan enzim hidrolase. Bahagian ini juga terlibat dalam membahagikan makanan kepada bahagian plumul dan radikel. Plumul dan radikel pula adalah dua bahagian penting yang terletak pada paksi embrio. Struktur hipokotil juga penting dan berfungsi menyambungkan plumul dan radikel. Hipokotil juga adalah tempat di mana terlekatnya kotiledon padi yang dipanggil skutelum. Pada biji benih padi. terdapat satu sarung jemih yang menutupi plumul yang disebut koleoptil sementara di hujung radikel pula ditutupi selaput yang disebut koleoriza. Setelah bercambah, bahagian plumul akan tumbuh menjadi daun pertama manakala bagi bahagian radikel, akar sementara akan terbentuk sebelum terbentuknya akar yang kekaL. Selain embrio, tisu penyimpanan juga adalah salah satu struktur yang penting yang terdapat pada biji benih padi. Terdapat tiga jenis tisu penyimpanan iaitu endospenna yang paling biasa didapati. perisperma dan gametofit. Jenis tisu penyimpanan di dalam biji benih padi adalah endospenna. Tisu penyimpanan ataupun endospenna terbentuk dengan sempurna di dalam benih padi dan endospenna ini merangkumi sebahagian besar ruang di dalam biji benih padi. Biasanya endospenna biji benih bagi monokotiledon terdiri daripada sel-sel mati kecuali lapisan terluar yang disebut sebagai lapisan aleuron. Lapisan aleuron ini dibina oleh satu atau beberapa lapisan sel keeil yang hidup dan mempunyai granul protein. Bilangan lapisan aleuron yang terdapat di dalam biji benih padi bergantung kepada kedudukannya di dalam biji benih tersebut, varieti dan juga faktor-faktor persekitaran. Lapisan aleuron ini kaya dengan fosforus, magnesium dan juga kalium (Surajit & Datta, 1981). Endospenna memainkan peranan yang penting terutama sekali apabila biji benih be ream bah kerana endosperma inilah yang akan membekalkan bahan makanan kepada bahagian embrio yang akan membesar rnenjadi anak benih. Endospenna biasanya. ® !JJYJ.~.

81. RUJUKAN. Anon.200 1(Pusat Penyelidikan Pertanian Tuaran, Jabatan Pertanian Sabah, Malaysia; pamplet varieti padi baru bagi Sabah, TQR-l). Anon.{Pusat Penyelidikan Pertanian Tuaran, Jabatan Pertanian Sabah, Malaysia.Pamplet varieti padi barn bagi Sabah, IR 54). Anon.(Pusat Penyelidikan Pertanian Tuaran, Jabatan Pertanian Sabah, Malaysia.Pamplet varieti padi barn bagi Sabah, MR 84). Anon.(Pusat Penyelidikan Pertanian Tuaran, Jabatan Pertanian Sabah, Malaysia.Pamplet varieti padi barn bagi Sabah, MR 159). Anon.2004(Pusat Penyelidikan Pertanian Tuaran, Jabatan Pertanian Sabah, Malaysia; pamplet varieti padi baru bagi Sabah, IR 72). Anon.(Pusat Penyelidikan Pertanian Tuaran, Jabatan Pertanian Sabah, Malaysia. Pamplet varieti padi barn bagi Sabah, TR 7). Anon.2007{Varieti ke-19 keluaran Jabatan Pertanian Sabah. Pamplet Varieti padi TQR-2). Anon. 1997. Panduan Pengeluaran Benih Padi. Jabatan Pertanian Sabah..

82. Blac~. M; Bewley. J.D; Halmer. P. 2006. The Encyclopedia ofSeeds. Science,. Technology and Uses. CAB International Oxfordshire,UK. ms.177-209.. Diego Bailla dan Roberto Luis Benech-Arnold, 2007. Crop Protection jilid 26: msI89-197.. Halimathul Saadiah A. Shafiei. 1995. Asas Te/mologi Biji Benih. Dewan Bahasa dan Pustaka, Selangor. 110 ms.. Justice. O.L. dan Bass, L.N. 2002. Prinsip dan Praktek Penyimpanan Benih. Ed. Ke-3. Fajar lnterpratama Offset, Jakarta. 446 ms.. Khush, G.S. dan Toenniessen, G.H. 1991. Rice Biotechnology. CAB International, Wallingford, UK. 320 ms.. Surajit, K. De Datta. 1981. Principles and Practices of Rice Production. John Wiley & Sons. Inc. USA. ms 147-161.. Team Penyusun Kamus PS, Kamus Pertanian Umum. 2003.Ed. ke-3. PT Penebar Suradaya Anggota Ikapi. ms.138.. Uphof, J.C.T. 1968. Dictionary of Economic Plants. Second edition. Richard Mayr, Wurzburg..